background image

Planowanie zadań 

Planowanie zadań 

i metody ich obrazowania

i metody ich obrazowania

Sławomir Stańczuk

Sławomir Stańczuk

background image

Cel i sens planowania

Cel i sens planowania





Najważniejszą z przyczyn 

Najważniejszą z przyczyn 
niepowodzenia projektów jest 

niepowodzenia projektów jest brak 

brak 

czasu

czasu..

Tymczasem najbardziej znanym 

Tymczasem najbardziej znanym 

Tymczasem najbardziej znanym 

Tymczasem najbardziej znanym 
wymiarem planowania jest 

wymiarem planowania jest 
planowanie działań i czasu. 

planowanie działań i czasu. 
Wykonuje się to przy użyciu 

Wykonuje się to przy użyciu 
rozmaitych technik (najbardziej 

rozmaitych technik (najbardziej 
popularne to WBS, PERT, wykres 

popularne to WBS, PERT, wykres 
Gantt’a).

Gantt’a).

background image

Cel i sens planowania

Cel i sens planowania





Potrzeba planowania działań jest 

Potrzeba planowania działań jest 
uznawana przez większość ludzi, w 

uznawana przez większość ludzi, w 
praktyce natomiast często pomijana.

praktyce natomiast często pomijana.





W projekcie mamy do czynienia z 

W projekcie mamy do czynienia z 

W projekcie mamy do czynienia z 

W projekcie mamy do czynienia z 
ogromną liczbą czynników 

ogromną liczbą czynników 
nieznanych, nieprzewidywalnych, 

nieznanych, nieprzewidywalnych, 
niemożliwych do określenia i 

niemożliwych do określenia i 
zaplanowania na początku, jednak 

zaplanowania na początku, jednak 
absolutnie nie wynika z tego, iż 

absolutnie nie wynika z tego, iż 
planowanie jest działaniem 

planowanie jest działaniem 
zbędnym.

zbędnym.

background image

Jakie znaczenie ma plan 

Jakie znaczenie ma plan 
projektu?

projektu?





Racjonalny opis zadania i sposobu 

Racjonalny opis zadania i sposobu 
wykonania

wykonania





Narzędzie do osiągania celu 

Narzędzie do osiągania celu 
(pomiar, korekty)

(pomiar, korekty)

(pomiar, korekty)

(pomiar, korekty)





„Mapa przyszłości” 

„Mapa przyszłości” –

– obraz tego, 

obraz tego, 

czego należy oczekiwać po projekcie

czego należy oczekiwać po projekcie





Narzędzie „kupowania” sponsora i 

Narzędzie „kupowania” sponsora i 
zespołu 

zespołu –

– sposób pozyskiwania 

sposób pozyskiwania 

zaufania i współpracy

zaufania i współpracy

background image

Zawartość planu

Zawartość planu

background image

Plan działań

Plan działań

Plan działań to lista zadań do 

Plan działań to lista zadań do 
wykonania, ze wskazaniem 

wykonania, ze wskazaniem 

wykonania, ze wskazaniem 

wykonania, ze wskazaniem 
zależności merytorycznych i 

zależności merytorycznych i 
czasowych między nimi.

czasowych między nimi.

background image

Wstępny harmonogram 

Wstępny harmonogram 
przedsięwzięcia

przedsięwzięcia





Jest określany już w fazie 

Jest określany już w fazie 
strategicznej. Polega na podziale 

strategicznej. Polega na podziale 
przedsięwzięcia na mniejsze 

przedsięwzięcia na mniejsze 
zadania, określeniu terminów ich 

zadania, określeniu terminów ich 
realizacji oraz zasobów niezbędnych 

realizacji oraz zasobów niezbędnych 

realizacji oraz zasobów niezbędnych 

realizacji oraz zasobów niezbędnych 
do ich wykonania.

do ich wykonania.





Harmonogram taki jest bardzo 

Harmonogram taki jest bardzo 
ogólny i musi być uszczegóławiany 

ogólny i musi być uszczegóławiany 
w trakcie realizacji przedsięwzięcia.

w trakcie realizacji przedsięwzięcia.

background image

Harmonogramowanie 

Harmonogramowanie 
przedsięwzięć (1)

przedsięwzięć (1)





1. Ustalenie kalendarza prac

1. Ustalenie kalendarza prac





data rozpoczęcia przedsięwzięcia

data rozpoczęcia przedsięwzięcia





dni robocze i wolne w przewidywanym 

dni robocze i wolne w przewidywanym 
okresie realizacji przedsięwzięcia

okresie realizacji przedsięwzięcia





czas pracy w poszczególnych dniach

czas pracy w poszczególnych dniach





2. Podział przedsięwzięcia na elementarne 

2. Podział przedsięwzięcia na elementarne 
zadania

zadania





budowanie hierarchii zadań, zadania 

budowanie hierarchii zadań, zadania 
wyższego poziomu składają się z pewnej 

wyższego poziomu składają się z pewnej 
ilości zadań poziomu niższego

ilości zadań poziomu niższego





przedsięwzięcie powinno zostać podzielone 

przedsięwzięcie powinno zostać podzielone 
na stosunkowo małe zadania, których 

na stosunkowo małe zadania, których 
parametry jest dość łatwo określić

parametry jest dość łatwo określić

background image

Harmonogramowanie 

Harmonogramowanie 
przedsięwzięć (2)

przedsięwzięć (2)





3. Określenie parametrów zadań

3. Określenie parametrów zadań





Parametry czasowe: czas wykonania, 

Parametry czasowe: czas wykonania, 
najwcześniejszy możliwy termin rozpoczęcia, 

najwcześniejszy możliwy termin rozpoczęcia, 
pożądany czas zakończenia realizacji

pożądany czas zakończenia realizacji





4. Określenie zasobów niezbędnych do 

4. Określenie zasobów niezbędnych do 
realizacji poszczególnych zadań

realizacji poszczególnych zadań

realizacji poszczególnych zadań

realizacji poszczególnych zadań





Pomieszczenia, wyposażenie, infrastruktura 

Pomieszczenia, wyposażenie, infrastruktura 
komunikacyjna, ludzie

komunikacyjna, ludzie





5. Ustalenie dostępności zasobów

5. Ustalenie dostępności zasobów





6. Określenie kolejności i czasów 

6. Określenie kolejności i czasów 
wykonania zadań

wykonania zadań

background image

Wykres Gantt’a

Wykres Gantt’a





Najlepszy mechanizm do wizualizacji 

Najlepszy mechanizm do wizualizacji 
planowania terminów

planowania terminów





Daje jasny i prosty obraz przebiegu procesu 

Daje jasny i prosty obraz przebiegu procesu 
w czasie

w czasie





Uk

Ukłład zdarze

ad zdarzeń

ń

na wykresie przedstawiany 

na wykresie przedstawiany 

jest najcz

jest najczęś

ęś

ciej w wersji 

ciej w wersji planowanej

planowanej przed 

przed 

jest najcz

jest najczęś

ęś

ciej w wersji 

ciej w wersji planowanej

planowanej przed 

przed 

rozpocz

rozpoczę

ę

ciem dzia

ciem działłania oraz 

ania oraz rzeczywistej

rzeczywistej

nanoszonej na wykres wraz z up

nanoszonej na wykres wraz z upłływem 

ywem 

czasu.

czasu. Za pomoc

Za pomocą

ą

wykresu Gantt

wykresu Gantt’’a mo

a moż

ż

na 

na 

nie tylko planowa

nie tylko planować

ć

i kontrolowa

i kontrolować

ć

wykonanie 

wykonanie 

planu, ale tak

planu, ale takż

ż

e poprzez zastosowanie 

e poprzez zastosowanie 

odpowiedniego systemu oznacze

odpowiedniego systemu oznaczeń

ń

uwzgl

uwzglę

ę

dnia

dniać

ć

zmienno

zmienność

ść

przebiegu 

przebiegu 

wykonania zadania.

wykonania zadania.

background image

Wykres Gantt’a 

Wykres Gantt’a –

– przykład

przykład

Wiersze – stanowiska pracy, kolumny – jednostki czasu

background image

Wykres Gantt’a

Wykres Gantt’a





Tworzenie harmonogramu prowadzi 

Tworzenie harmonogramu prowadzi 
się zwykle jako sekwencję:

się zwykle jako sekwencję:





Spisanie listy działań

Spisanie listy działań





Uwzględnienie zależności i 

Uwzględnienie zależności i 





Uwzględnienie zależności i 

Uwzględnienie zależności i 
ograniczeń (daty graniczne 

ograniczeń (daty graniczne 
projektu), aż do rozplanowania 

projektu), aż do rozplanowania 
zasob

zasobó

ów 

w z uwzgl

z uwzglę

ę

dnieniem 

dnieniem 

mo

moż

ż

liwo

liwoś

ś

ci zast

ci zastę

ę

powania ludzi i 

powania ludzi i 

ich faktycznej dost

ich faktycznej dostę

ę

pno

pnoś

ś

ci.

ci.

background image

WBS

WBS

Work Breakdown Structure

Work Breakdown Structure





WBS 

WBS –

– struktura podziału pracy

struktura podziału pracy





Jest hierarchiczną strukturą 

Jest hierarchiczną strukturą 
działań prowadzących do 

działań prowadzących do 
uzyskania określonych produktów. 

uzyskania określonych produktów. 

uzyskania określonych produktów. 

uzyskania określonych produktów. 
Po wyróżnieniu najważniejszych 

Po wyróżnieniu najważniejszych 
grup zadań (zadania 1. poziomu) 

grup zadań (zadania 1. poziomu) 
dekomponuje się je na zadania 

dekomponuje się je na zadania 
bardziej szczegółowe (niższego 

bardziej szczegółowe (niższego 
rzędu), aż do uzyskania 

rzędu), aż do uzyskania 
potrzebnego poziomu 

potrzebnego poziomu 
szczegółowości. 

szczegółowości. 

background image

WBS 

WBS –

– diagram

diagram

Work Breakdown Structure

Work Breakdown Structure

background image

WBS

WBS

Work Breakdown Structure

Work Breakdown Structure





Pokazuje na jakie części można 

Pokazuje na jakie części można 
podzielić projekt

podzielić projekt





Jaki zestaw części niższego 

Jaki zestaw części niższego 
poziomu tworzy daną część 

poziomu tworzy daną część 
wyższego poziomu

wyższego poziomu





Definiuje projekt jako pewną 

Definiuje projekt jako pewną 
hierarchię elementów związanych 

hierarchię elementów związanych 
z produktami wytworzonymi i w 

z produktami wytworzonymi i w 
trakcie realizacji projektu

trakcie realizacji projektu

background image

WBS

WBS

Work Breakdown Structure

Work Breakdown Structure

background image

Wskazówki przy tworzeniu 

Wskazówki przy tworzeniu 
diagramu WBS

diagramu WBS





Podzia

Podziałł prac powinien nast

prac powinien nastę

ę

powa

pować

ć

wed

wedłług 

ug 

g

głó

łównych produkt

wnych produktó

ów projektu

w projektu





Diagram powinien 

Diagram powinien koniecznie

koniecznie uwzgl

uwzglę

ę

dnia

dniać

ć

wszystkie czynno

wszystkie czynnoś

ś

ci ryzykowne, nios

ci ryzykowne, niosą

ą

ce 

ce 

zagro

zagroż

ż

enia projektu, jak te

enia projektu, jak też

ż

zwi

zwią

ą

zane z 

zane z 

wykonawcami zewn

wykonawcami zewnę

ę

trznymi (np. 

trznymi (np. 

wykonawcami zewn

wykonawcami zewnę

ę

trznymi (np. 

trznymi (np. 

poddostawcami, u

poddostawcami, uż

ż

ytkownikiem)

ytkownikiem)





Poziom szczeg

Poziom szczegół

ółowo

owoś

ś

ci czynno

ci czynnoś

ś

ci: nie za 

ci: nie za 

du

duż

ż

y, nie za ma

y, nie za małły 

y -- zwykle 2 lub 3 poziomy 

zwykle 2 lub 3 poziomy 

(przy wi

(przy wię

ę

kszej szczeg

kszej szczegół

ółowo

owoś

ś

ci diagram 

ci diagram 

staje si

staje się

ę

nieczytelny), ewentualnie z 

nieczytelny), ewentualnie z 

dekompozycj

dekompozycją

ą

na WBS ni

na WBS niż

ż

szego poziomu. 

szego poziomu. 

background image

RAM

RAM

Responsibility Assignment Matrix

Responsibility Assignment Matrix





Macierz RAM

Macierz RAM





Praktyczny sposób ustalania 

Praktyczny sposób ustalania 
odpowiedzialności członków zespołu za 

odpowiedzialności członków zespołu za 
realizowane zadania dzięki połączeniu 

realizowane zadania dzięki połączeniu 
diagramów:

diagramów:

diagramów:

diagramów:





WBS (Work Breakdown Structure)

WBS (Work Breakdown Structure)





OBS (Organization Breakdown 

OBS (Organization Breakdown 
Structure)

Structure)





Każda komórka macierzy zawiera krótki 

Każda komórka macierzy zawiera krótki 
opis zadania oraz potrzebne zasoby do 

opis zadania oraz potrzebne zasoby do 
jego wykonania

jego wykonania

background image

RAM

RAM

Responsibility Assignment Matrix

Responsibility Assignment Matrix

background image

Wykresy sieciowe

Wykresy sieciowe





Podstawą opracowania technik PERT i 

Podstawą opracowania technik PERT i 
CMP była teoria grafów. Wynikiem 

CMP była teoria grafów. Wynikiem 
zastosowania tych technik są 

zastosowania tych technik są wykresy 

wykresy 

sieciowe

sieciowe..





Sieć działań można określić jako graf 

Sieć działań można określić jako graf 
skierowany działań i zależności

skierowany działań i zależności

skierowany działań i zależności

skierowany działań i zależności





Wykresy sieciowe składają się z:

Wykresy sieciowe składają się z:





Czynności

Czynności –

– działań określonych w 

działań określonych w 

czasie, a więc posiadających swój 

czasie, a więc posiadających swój 
początek, koniec i czas trwania

początek, koniec i czas trwania





Zdarzeń

Zdarzeń -- punktów na skali czasu 

punktów na skali czasu 

oznaczających fakt zakończenia 

oznaczających fakt zakończenia 
poprzedniej czynności i rozpoczęcia 

poprzedniej czynności i rozpoczęcia 
następnej

następnej

background image

Oznaczanie zdarzeń

Oznaczanie zdarzeń





Każde zdarzenie na wykresie sieciowym 

Każde zdarzenie na wykresie sieciowym 
zwykle oznaczane jest kółkiem zawierającym 

zwykle oznaczane jest kółkiem zawierającym 
odpowiednie informacje:

odpowiednie informacje:

background image

Wykres sieciowy 

Wykres sieciowy -- przykład

przykład

background image

Wykresy sieciowe

Wykresy sieciowe





Przy pomocy tej techniki wygodnie 

Przy pomocy tej techniki wygodnie 
jest prowadzi

jest prowadzić

ć

analiz

analizę

ę

tzw. 

tzw. ś

ś

cie

cież

ż

ki 

ki 

krytycznej

krytycznej,, a wi

a wię

ę

c zestawu 

c zestawu 

kolejnych czynno

kolejnych czynnoś

ś

ci, kt

ci, któ

órych 

rych łą

łączny 

czny 

czas realizacji daje najd

czas realizacji daje najdłłu

ż

szy 

szy 

czas realizacji daje najd

czas realizacji daje najdłłu

ż

szy 

szy 

przebieg projektu. Sie

przebieg projektu. Sieć

ć

daje 

daje 

rró

ównie

wnież

ż

przejrzysty obraz 

przejrzysty obraz 

zale

zależ

ż

no

noś

ś

ci mi

ci mię

ę

dzy poszczeg

dzy poszczegó

ólnymi 

lnymi 

dzia

działłaniami.

aniami.

background image

CMP

CMP

Critical Path Method

Critical Path Method





CMP 

CMP –

– metoda ścieżki krytycznej

metoda ścieżki krytycznej





Celem techniki CMP jest wybranie 

Celem techniki CMP jest wybranie 
spośr

spośró

ód element

d elementó

ów procesu ścieżki 

w procesu ścieżki 

krytycznej.

krytycznej.





Zadania, kt

Zadania, któ

óre nie mogą zostać 

re nie mogą zostać 





Zadania, kt

Zadania, któ

óre nie mogą zostać 

re nie mogą zostać 

op

opó

óźnione nazywamy 

ź

nione nazywamy zadaniami 

zadaniami 

krytycznymi.

krytycznymi.

Ś

cieżka

Ś

cieżka krytyczna

krytyczna, to 

, to najdłuższa

najdłuższa droga 

droga 

w sieci, kt

w sieci, któ

óra 

ra określa

określa czas 

czas całego

całego

przedsięwzięcia

przedsięwzięcia. 

. Stąd

Stąd cała

cała uwaga jest 

uwaga jest 

kierowana na 

kierowana na możliwości

możliwości jej skr

jej skró

ócenia.

cenia.

background image

CMP

CMP

procedura sporządzania wykresu sieciowego (1)

procedura sporządzania wykresu sieciowego (1)





1. Podział projektu na zadania i 

1. Podział projektu na zadania i 
czynności

czynności





2. Ustalenie logicznego następstwa 

2. Ustalenie logicznego następstwa 
poszczególnych czynności

poszczególnych czynności

poszczególnych czynności

poszczególnych czynności





3. Określenie czasu trwania 

3. Określenie czasu trwania 
czynności

czynności





4. Wykreślenie sieci

4. Wykreślenie sieci





5. Ustalenie najwcześniejszych 

5. Ustalenie najwcześniejszych 
możliwych i najpóźniejszych 

możliwych i najpóźniejszych 
dopuszczalnych terminów 

dopuszczalnych terminów 
wystąpienia zdarzeń

wystąpienia zdarzeń

background image

CMP

CMP

procedura sporządzania wykresu sieciowego (2)

procedura sporządzania wykresu sieciowego (2)





6. Wyliczenie rezerw czasu

6. Wyliczenie rezerw czasu





7. Wykreślenie drogi krytycznej

7. Wykreślenie drogi krytycznej





8. Interpretacja rezerw czasu

8. Interpretacja rezerw czasu





9. Ewentualne udoskonalenie sieci 

9. Ewentualne udoskonalenie sieci 





9. Ewentualne udoskonalenie sieci 

9. Ewentualne udoskonalenie sieci 
(skrócenie ścieżki krytycznej) 

(skrócenie ścieżki krytycznej) –

powrót do punktu 4.

powrót do punktu 4.

background image

PERT 

PERT 

Program Evaluation and Review Technique

Program Evaluation and Review Technique





PERT 

PERT -- technika oceny i kontroli 

technika oceny i kontroli 

programu działania

programu działania





Celem techniki PERT jest 

Celem techniki PERT jest 
zidentyfikowanie elementów 

zidentyfikowanie elementów 
procesu i wyznaczenie odcinków 

procesu i wyznaczenie odcinków 

procesu i wyznaczenie odcinków 

procesu i wyznaczenie odcinków 
czasu, które mają największy 

czasu, które mają największy 
wpływ na realizację projektu

wpływ na realizację projektu





Czynności przedstawione są w 

Czynności przedstawione są w 
postaci sieci wzajemnych 

postaci sieci wzajemnych 
zależności poszczególnych 

zależności poszczególnych 
zdarzeń w czasie

zdarzeń w czasie

background image

PERT 

PERT -- diagram

diagram

background image

PERT 

PERT 

Program Evaluation and Review Technique

Program Evaluation and Review Technique





Technika PERT stosowana jest, gdy w 

Technika PERT stosowana jest, gdy w 
wykresie sieciowym nie mo

wykresie sieciowym nie moż

ż

emy z ca

emy z całą

łą

pewno

pewnoś

ś

ci

cią

ą

okre

okreś

ś

lilić

ć

czasu trwania 

czasu trwania 

niekt

niektó

órych czynno

rych czynnoś

ś

ci. W

ci. Wó

ówczas czas 

wczas czas 

taki mo

taki moż

ż

na wyznaczy

na wyznaczyć

ć

metod

metodą 

ą

 

eksperck

ekspercką

ą

czasy optymistyczne (A), 

czasy optymistyczne (A), 

eksperck

ekspercką

ą

czasy optymistyczne (A), 

czasy optymistyczne (A), 

najbardziej prawdopodobne (B)

najbardziej prawdopodobne (B) i 

pesymistyczne (C). Nast

pesymistyczne (C). Nastę

ę

pnie 

pnie 

wyznacza si

wyznacza się

ę

sum

sumę

ę

A + 4B + C i dzieli 

A + 4B + C i dzieli 

si

się

ę

jją

ą

przez 6. Je

przez 6. Jeż

ż

eli dane czynno

eli dane czynnoś

ś

ci 

ci 

powtarza

powtarzałły si

y się

ę

cz

czę

ę

sto w przesz

sto w przeszłło

ś

ci, 

ci, 

mo

moż

ż

na wykorzysta

na wykorzystać

ć

metody 

metody 

statystyczne.

statystyczne.

background image

Zalety technik sieciowych

Zalety technik sieciowych

1.

1.

Skrócenie czasu realizacji projektu bez 

Skrócenie czasu realizacji projektu bez 
dodatkowych zmian organizacyjnych i 

dodatkowych zmian organizacyjnych i 
nakładów

nakładów

2.

2.

Zmniejszenie kosztów ogólnych 

Zmniejszenie kosztów ogólnych 
projektowania i wdrożenia

projektowania i wdrożenia
Racjonalne wykorzystanie rezerw 

Racjonalne wykorzystanie rezerw 

3.

3.

Racjonalne wykorzystanie rezerw 

Racjonalne wykorzystanie rezerw 
czasowych

czasowych

4.

4.

Koncentrację uwagi na czynnościach 

Koncentrację uwagi na czynnościach 
krytycznych dla całego postępowania

krytycznych dla całego postępowania

5.

5.

Ułatwienie planowania i realistyczne 

Ułatwienie planowania i realistyczne 
ustalanie terminów zakończenia realizacji

ustalanie terminów zakończenia realizacji

6.

6.

Stworzenie podstaw do kontroli przebiegu 

Stworzenie podstaw do kontroli przebiegu 
prac w każdym momencie i prowadzenia

prac w każdym momencie i prowadzenia

background image

Techniki komputerowe

Techniki komputerowe





Współcześnie na potrzeby 

Współcześnie na potrzeby 
planowania złożonych przedsięwzięć 

planowania złożonych przedsięwzięć 
stosuje się techniki komputerowe. 

stosuje się techniki komputerowe. 
Pozwalają one na bieżąco 

Pozwalają one na bieżąco 
kontrolować przebieg realizacji i 

kontrolować przebieg realizacji i 

kontrolować przebieg realizacji i 

kontrolować przebieg realizacji i 
odpowiednio wcześnie reagować na 

odpowiednio wcześnie reagować na 
powstające opóźnienia. Przykładem 

powstające opóźnienia. Przykładem 
programu komputerowego 

programu komputerowego 
wykorzystywanego do zarządzania 

wykorzystywanego do zarządzania 
projektami jest program Microsoft 

projektami jest program Microsoft 
Project.

Project.

background image

Podsumowanie

Podsumowanie





Zastosowanie technik planowania i 

Zastosowanie technik planowania i 
diagramatyzacji pozwala znacznie 

diagramatyzacji pozwala znacznie 
skrócić czas realizacji projektu.

skrócić czas realizacji projektu.
Jednak o j

Jednak o jako

akoś

ś

ci planu projektu 

ci planu projektu 





Jednak o j

Jednak o jako

akoś

ś

ci planu projektu 

ci planu projektu 

nie decyduje formalna technika 

nie decyduje formalna technika 
u

ż

yta do jego zapisania, lecz 

yta do jego zapisania, lecz 

profesjonalizm jego autora oraz 

profesjonalizm jego autora oraz 
sama zawarto

sama zawartość

ść

, a wi

, a wię

ę

c to, co jest

c to, co jest

uj

uję

ę

te w planie i czego w nim 

te w planie i czego w nim 

brakuje

brakuje..

background image

Literatura

Literatura





„Inżynieria oprogramowania” Andrzej 

„Inżynieria oprogramowania” Andrzej 
Jaszkiewicz, Wyd. Helion

Jaszkiewicz, Wyd. Helion





„Wprowadzenie do inżynierii 

„Wprowadzenie do inżynierii 
oprogramowania” Kazimierz Subieta, 

oprogramowania” Kazimierz Subieta, 

oprogramowania” Kazimierz Subieta, 

oprogramowania” Kazimierz Subieta, 
Wyd. PJWSTK

Wyd. PJWSTK





Wykłady BYT

Wykłady BYT





Internet

Internet