Zadania 2
1. Wyznaczyć dziedzin
,
e funkcji:
a) f (x) = log(x + 3)
f) f (x) =
1
log(1
− x)
+
√
x + 2
b) f (x) =
√
5
− 2x
g) f (x) = log(
√
x
− 4 +
√
6
− x)
c) f (x) =
1
x
2
+ 1
h) f (x) =
1
sin x
d) f (x) =
2x
x
2
− 3x + 2
i) f (x) = log tg x
e) f (x) =
1
√
x
3
− x
j) f (x) = ctg(2x + π).
2. Naszkicować wykresy funkcji i wskazać przedziały monotoniczności każdej z
nich.
a) f (x) = x
2
+ 1
g) f (x) = sin 2x
b) f (x) = (x + 1)
2
h) f (x) = 2 sin x
c) f (x) = (x
− 1)
2
i) f (x) = 2 cos(2x
− 2)
d) f (x) = x
2
− 3x + 2
j) f (x) =
x
− 2
x
− 1
e) f (x) = log x
2
k) f (x) = tg(x +
π
2
)
f) f (x) = log 10x
l) f (x) = ctg(
−x).
3. Wyznaczyć funkcje odwrotne do funkcji oraz określić ich dziedzin
,
e:
a) f (x) = 2x + 1
e) f (x) = 5
x
−4
b) f (x) = x
2
dla x
0
f) f (x) = log
3
(x
− 7)
c) f (x) = x
2
dla x
¬ 0
g) f (x) =
2
x
2
x
+1
d) f (x) = 2
x
− 3
h) f (x) =
2x
1 + x
2
.
4. Wyznaczyć zbiór wartości funkcji i zbiór f (A), gdy
a) f (x) = x
2
i A = [
−1, 2]
e) f (x) =
|x| i A = [−4, 2]
b) f (x) = x
2
i A = (
−1, 2)
f) f (x) =
|x| i A = [−4, 2]
c) f (x) = log
2
x i A = [2, 8]
g) f (x) = sin x i A = [0, π]
d) f (x) = log
2
x i A = [2, 8] h) f (x) = sin x i A = (2π
−
π
2
, 2π +
π
2
)
5. Podać wzory funkcji złożonych f
◦ g(x) i g ◦ f(x) i wyznaczyć ich dziedziny,
gdy:
a) f (x) = x
2
i g(x) =
−2x
e) f (x) = x
2
+ x + 1 i g(x) =
√
x
− 1
b) f (x) = x
2
i g(x) = 3x
−
x
− 1
x + 1
f) f (x) = 1
− x
2
i g(x) = sin x
c) f (x) =
√
x i g(x) = 1
− x
2
g) f (x) = sin x i g(x) =
x
2
1
− x
2
d) f (x) = log x i g(x) = x + 3
h) f (x) = tgx i g(x) =
2x
1 + x
2
1
2
6. Nast
,
epuj
,
ace funkcje przedstawić jako funkcje złożone. Wskazać funkcje zewn
,
etrzn
,
a
i wewn
,
etrzn
,
a każdej z nich.
a) f (x) = log(x + 3)
f) f (x) =
1
log(1
− x)
+
√
1
− x
b) f (x) =
√
5
− 2x
g) f (x) = log(
√
x
− 4 +
√
6
− x)
c) f (x) =
1
x
2
+ 1
h) f (x) =
1
sin x
d) f (x) = sin(sin x)
i) f (x) = log tg x
e) f (x) =
1
√
x
3
− x
j) f (x) = ctg(2x + π).
7. Który z poniższych ciągów jest postępem arytmetycznym, a który geometrycz-
nym:
a) a
n
= 2n
− 5
c) b
n
= 6n +
1
2
e) u
n
= 3
· 4
n
g) f (n) = n
2
+ 1
b) c
n
= (n
− 1)2
n
d) d
n
= 3
n
f) g
n
= (
−1)
(n+1)
· n
8. Podać wzór na a
n
(n-ty wyraz) dla ciągów zaczynających się następująco:
a) 1,5,9,13;
b) 0,
2
3
,
4
5
,
6
7
c) 3,
−6, 12, −24
d) 10,
−16, 22, −28
9. Dla każdego z poniżej zdefiniowanych ciągów podaj 5 początkowych wyrazów
oraz wyraz setny.
a)
a
1
= 3,
a
n+1
= a
n
+ 2,
dlan
∈ IN
;
c)
b
1
= 1,
b
n+1
=
2
b
n
,
dla n
∈ IN
;
b)
c
1
= 2,
c
n+1
= c
n
+ (
−1)
n
,
dla n
∈ IN
;
d)
f
0
= 0,
f
1
= 1,
f
n+2
= f
n+1
+ f
n
,
dla n
∈ IN
.
10. Rozpisać następujące sumy i obliczyć je
a)
4
X
i=2
i
c)
7
X
k=1
3k
e)
4
X
i=1
i
2
g)
3
X
j=1
j
3
b)
4
X
i=1
2
i
d)
1
X
l=
−2
2
l+3
f)
5
X
i=1
(
−1)
i
· i
3
;
3
X
j=0
j(j + 1).
11. Następujące sumy zapisać w postaci sigmowej:
a) 7+12+17+22+27+32;
d) 3+6+12+24;
b) 1 +
1
2
+
1
3
+
1
4
+
1
5
+
1
6
;
e)
1
3
+
1
4
+
1
5
+
1
6
+
1
7
;
c)
1
2
+
2
3
+
3
4
+
4
5
;
f)
1
1 + 2
+
1
2 + 3
+
1
3 + 4
+
1
4 + 5
+
1
5 + 6
.
12. Następujące postępy arytmetyczne i geometryczne przedstawić w notacji sig-
mowej
a) 1+4+7+10+ . . . +61;
c) 3+8+13+18+ . . . +73;
b) 2+6+18+ . . . +162;
d) 5+15+45+ . . . (12 wyrazów).
3
13. Obliczyć
a)
n
X
i=1
i;
b)
n
−1
X
i=0
i;
c)
2n
X
i=n+1
i;
d)
n
X
i=1
(n
− i).
Uwaga! Aby dokładnie zrozumieć powyższe sumy, najlepiej najpierw podsta-
wić zamiast n pewne konkretne liczby naturalne, np. 1, 2, 3, 4.
14. Niech a
ij
oznacza element i-tego rzędu i j-tej kolumny w następującej macierzy:
A =
1
4
−2
2
−7
0
8
3
2
.
Podać wartość
a)
3
X
i=1
a
ij
, dla j = 3;
c)
3
X
j=1
a
ij
, dla i = 3;
b)
3
X
j=2
a
ij
, dla i = 2;
d)
3
X
i=1
(
3
X
j=1
a
ij
).
15. Obliczyć granice funkcji
a) lim
x
→2
x
2
+ 4
x + 2
e) lim
x
→4
x
2
− 2x − 8
x
2
− 9x + 20
i) lim
x
→0
√
x
2
+ 1
− 1
√
x
2
+ 25
− 5x
b) lim
x
→2
x
2
− 4
x
− 2
f) lim
x
→−2
3x
2
+ 5x
− 2
4x
2
+ 9x + 2
j) lim
x
→0
(2 + x)
2
− 2
2
x
c) lim
x
→2
x
3
− 8
x
− 2
g) lim
x
→1
x
5
− 1
x
− 1
k) lim
x
→0
(y + x)
3
− y
3
x
d) lim
x
→3
27
− x
3
x
− 3
h) lim
x
→0
√
x
2
+ 1
−
√
x + 1
1
−
√
x + 1
l) lim
x
→0
√
y + x
−
√
y
x
.
16. Obliczyć granice funkcji
a) lim
x
→∞
x
2
+ 1
x
2
− 1
f) lim
x
→−∞
x
3
− 2x + 1
x
4
+ 2x
2
+ 4
k) lim
x
→∞
x
3
− 2x + 1
4x
2
− 2x + 1
b) lim
x
→−∞
3x
2
+ 2x
− 1
x
− 5
− 3x
g) lim
x
→∞
√
x + a
−
√
x
l) lim
x
→∞
√
x
2
+ 1
− x
c) lim
x
→−∞
√
x
2
+ 1
− x
h) lim
x
→∞
x
2
− 1
x
− 3
−
x
2
− 1
x
− 5
m) lim
x
→∞
√
x
2
+ 4
x + 2
d) lim
x
→∞
x
2
+ 9
x(x + 3)
i) lim
x
→∞
2x
−
√
x
2
− 1
x + 3
n) lim
x
→∞
3x
2
− 9
x(x + 3)
.
e) lim
x
→∞
2x
− 3x
3
4x
2
+ 2x
− 1
j) lim
x
→−∞
2x
−
√
x
2
− 1
x + 3
o) lim
x
→∞
(x + 2)
3
− x
3
x(x + 3)
.
17. Obliczyć granice jednostronne funkcji
a) lim
x
→3
+
x
2
+ 1
x
− 3
d) lim
x
→3
−
x
2
+ 1
x
− 3
g) lim
x
→2
+
x
3
(x
− 2)
2
b) lim
x
→2
−
x
3
(x
− 2)
2
e) lim
x
→2
±
x
2
+ x
− 1
x
− 2
h) lim
x
→2
±
x
2
− 3x + 2
x
2
− 4x + 4
.
c)
lim
x
→−1
±
x
− 5
1 + x
f) lim
x
→2
±
x
2
+ 2x
− 5
x
− 2
i) lim
x
→2
±
x
2
− 3x − 4
x
2
+ 3x + 2
.
Uwaga: Zapis lim
x
→a
±
oznacza że należy obliczyć granice lewostronn
,
a i prawo-
stronn
,
a w punkcie a.
4
18. Obliczyć pochodne funkcji:
a) f (x) = 2x
2
+ 3
h) f (x) =
x
2
− 2x − 8
x
2
− 9x + 20
b) f (x) =
√
x
2
+ 1
− x
2
i) f (x) =
2
3x
− 1
c) f (x) =
3
√
x
2
+
5
x
3
− 2x
4
j) f (x) =
(2 + x)
3
− x
2
x
d) f (x) = sin
x
2
k) f (x) =
4
√
x
5
+ e
x
−2
e) f (x) = (x
2
sin x + 2x cos x)
2
l) f (x) = (x
2
− 5)
6
(2x
− 1)
f) f (x) =
x
3
+ 1
x
m) f (x) = ln(x
2
+ x
−2
)
g) f (x) = (1 + x) sin x
n) f (x) = x
3
ln x.
19. Wyznaczyć przedziały monotoniczności i ekstrema funkcji:
a) f (x) = (x
− 2)
5
(2x + 1)
4
h) f (x) =
x
ln x
b) f (x) = x
√
x
− x
2
i) f (x) = 3x
5
− 25x
3
+ 60x + 4
c) f (x) = x
− sin x dla(0 ¬ x ¬ 2π)
j) f (x) =
10
4x
3
− 9x
2
+ 6x
d) f (x) =
1
− x − x
2
1 + x + x
2
k) f (x) = 2 sin x + cos 2x dla (0
¬ x ¬ 2π)
e) f (x) = x
2
e
−x
l) f (x) = x
− e
x
f) f (x) = x + cos x
m) f (x) = 2x
2
− ln x
g) f (x) =
x
2
1
− x
n) f (x) =
x
3
x
2
− 1
20. Wyznaczyć ekstrema funkcji:
a) f (x) = 2x
3
− 3x
2
g) f (x) = x
2
√
x
2
+ 2
b) f (x) = x
− ln(1 + x
2
)
h) f (x) =
3x
2
+ 4x + 4
x
2
+ x + 1
c) f (x) =
3
√
x
3
− 3x
2
+ 8
2
i) f (x) = x sin x + cos x
1
4
x
2
d) f (x) =
1
ln(x
4
+ 4x
3
+ 30)
j) f (x) =
4
√
3
9x
√
1
− x
e) f (x) = e
x
+ e
−x
k) f (x) = 2x
3
− 6x
2
− 18x + 7
f) f (x) = x
− ln(1 + x)
21. Wyznaczyć najwi
,
eksz
,
a i najmniejsz
,
a wartość funkcji w przedziale:
a) f (x) = x
4
− 2x
2
+ 5
[
−2, 2]
f) f (x) = x + 2
√
x
[0, 4]
b) f (x) = x
5
− 5x
4
+ 5x
3
+ 1
[
−1, 2]
g) f (x) =
1
x
+
4
1
− x
(0, 1)
c) f (x) = x
3
− 3x
2
+ 6x
− 2
[
−1, 1]
h) f (x) = sin 2x
− x
[π/2, π/2]
d) f (x) =
√
100
− x
2
[
−6, 8]
i) f (x) =
1
− x + x
2
1 + x + x
2
[0, 1]
e) f (x) =
x
− 1
x + 1
[0, 4]
j) f (x) =
2x
1 + x
2
[
−4, 4]
5
22. Zbadać wypukłość i wyznaczyć punkty przegi
,
ecia funkcji:
a) f (x) = 2x
3
− 3x
2
+ 14
e) f (x) = x
2
√
x
2
+ 3
b) f (x) = x
2
√
x
2
− 4
f) f (x) =
4
x
2
+ 3
c) f (x) =
4x
x
2
+3
g) f (x) =
4x
x
2
−4
d) f (x) = (x + 2)
6
+ 2x + 2
h) f (x) = ln(1 + x
2
)
23. Wyznaczyć asymptpty funkcji:
a) f (x) =
x
2
+ 1
x
− 3
d) f (x) =
x
2
+ 1
x
− 3
g) f (x) =
x
3
(x
− 2)
2
b) f (x) =
x
3
(x
− 2)
2
e) f (x) =
x
2
+ x
− 1
x
− 2
h) f (x) =
x
2
− 3x + 2
x
2
− 4x + 4
.
c) f (x) =
2x
2
− x − 1
3x
2
− 4x + 1
f) f (x) =
3x
2
+ 7x + 2
4x
2
+ 7x
− 2
i) f (x) = 2x
−
√
x
2
− 1.
24. Zbadać istnienie ekstremów lokalnych nast
,
epuj
,
acych funkcji:
a) f (x, y) = 2xy
− 3x
2
− 2y
2
+ 10
c) f (x, y) = 4(x
− y) − x
2
− y
2
e) f (x, y) = x
2
+ xy + y
2
+ x
− y + 1
b) f (x, y) = 3x
2
− 8xy − 3y
2
− 4x + 22y + 4
d) f (x, y) = x
3
+ 2xy
− 9y
2
+ 9x
− 7
f) f (x, y) =
xy
x
2
+ y
2
+ 1
.
25. Obliczyć całki nieoznaczone
a)
Z
(x
5
− 2x
3
+ 3x
− 7)dx
f)
Z
cos 2x
cos x
− sin x
dx
k)
Z
x
3x + 7)
dx
b)
Z
(x
2
+ 1)(x
2
− 2)
x
3
dx
g)
Z
(x
− 3)
7
dx
l)
Z
2x
1
− 3x
2
dx
c)
Z
(
√
x + 1)(x
−
√
x + 1)dx
h)
Z
x
4
− 1
x
− 1
dx
m)
Z
e
−3x+1
dx
d)
Z
sin
5
x cos xdx
i)
Z
x
2
e
x
dx
n)
Z
ln xdx
e)
Z
tg x
cos
2
x
dx
j)
Z
√
x ln xdx
o)
Z
x
2
cos xdx
26. Obliczyć całki oznaczone
a)
Z
3
−1
(1
− 2x + 3x
2
)dx
d)
Z
π
0
sin
3
xdx
g)
Z
9
4
√
x
√
x
− 1
dx
b)
Z
1
0
√
1 + xdx
e)
Z
π
0
x cos xdx
h)
Z
1
0
xe
−x
dx
c)
Z
−1
−2
2x
− 1
x
− 2
dx
f)
Z
e
−1
0
ln(x + 1)dx
i)
Z
π
0
e
x
sin xdx
27. Dla pewnego przedsi
,
ebiorstwa funkcja kosztów krańcowych jest postaci K(x) =
3x
2
+ 100. Wiedz
,
ac, że stały składnik w funkcji kosztów całkowitych jest równy
2000, obliczyć, przy jakiej wartości produkcji koszt przeci
,
etny b
,
edzie najmniej-
szy.
6
28. Załóżmy, że C(x) jest funkcją kosztów produkcji pewnego towaru. Obliczyć,
dla jakiej wielkości produkcji koszt średni będzie najmniejszy. Jaka powinna
być wielkość produkcji aby przy cenie zbytu p uzyskać maksymalny zysk.
Wykonać obliczenia gdy
a) C(x) = 0, 03x
2
+ 15x + 300 i p = 24.
b) C(x) = 0, 02x
2
+ 10x + 200 i p = 16.
29. Znaleźć równanie kierunkowe prostej najlepiej przybliżaj
,
acej nast
,
epuj
,
acy układ
punktów na płaszczyźnie: [1,2] , [2,3] , [3,5] , [4,6] , [5,7]. Po wykonaniu obliczeń,
przedstawić rozwi
,
azanie w postaci graficznej.