1

1. Skały magmowe

1.1 Granit
1.2 Sjenit
1.3 Bazalt
1.4 Dioryt
1.5 Gabro
1.6 Riolit
1.7 Andezyt
1.8 Melafir

2. Skały osadowe

2.1 Rumosze
2.2 świry
2.3 Piaski
2.4 Lessy
2.5 Iły pstre
2.6 Iły warstwowe
2.7 Gliny aluwialne
2.8 Gliny zwałowe
2.9 Gliny zwietrzelinowe

3. Skały scementowane

2

1. Skały magmowe

1.1 Granit
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

kwarc, skalenie podstawowe (andezyt)

b) materiały dodatkowe :

skalenie sodowo – wapniowe , czyli

plagioklazy kwaśne (albit, aligoklaz), oraz miki, amfibole i
pirokseny

2) Struktura skały:

jawnokrystaliczna, drobnoziarnista

3) Tekstura skały :

zbita i nieuporządkowana

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7, barwa – barwny, połysk – tłustyna przełamie szklisty,
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Granit

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, kwaśna

7) Odpowiednik :

Riolit

8) Występowanie w Polsce :

Sudety oraz na ich przedgórzu i w Tatrach

9) Zastosowanie :

Do budowy podkładów(pod budowy) nawierzchni drogowych, jako
kruszywo do betonu, płyty okładzinowe

3

1.2 Sjenit
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

ortoklaz, biotyt

b) materiały dodatkowe :

plagioklazy kwaśne, pirokseny, amfibole,

miki

2) Struktura skały:

jawnokrystaliczna, średnioziarnista

3) Tekstura skały :

zbita i nieuporządkowana

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Ortoklaz – twardość – 6, barwa – bezbarwny, połysk – matowy, słabo
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Sjenit

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7) Odpowiednik :

Trachit

8) Występowanie w Polsce :

Sudety Kotlina Kłodzka, okolice Niemczycy

9) Zastosowanie :

W budownictwie ogólnym na wszelkiego rodzaju wykładziny, w
budownictwie drogowym do produkcji kruszywa

4

1.3 Bazalt
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

plagiklazy (lablador, bytownit), pirokseny

b) materiały dodatkowe :

amfibole

2) Struktura skały:

skrytokrystaliczna

3) Tekstura skały :

zbita i uporządkowana

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Pirokseny – twardość – 5-6, barwa – czarny, połysk – matowy, słabo
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Bazalt

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, wylewna, obojętna

7) Odpowiednik :

Gabro

8) Występowanie w Polsce :

Sudety i przedgórze sudeckie, okolice Krakowa

9) Zastosowanie :

W budownictwie drogowym do wyrobu kamienia podkładowego oraz jako
kruszywo

5

1.4 Dioryt
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

plagioklazy (oligoklaz, andezyt), amfibole

b) materiały dodatkowe :

biotyt, pirokseny

2) Struktura skały:

drobnoziarnista

3) Tekstura skały :

zbita i bezładna

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Oligoklaz – twardość – 6, barwa – czarny, połysk – szklisty, słaba odporny
na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Dioryt

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7) Odpowiednik :

Andezyt

8) Występowanie w Polsce :

Sudety : Kotlina Kłodzka okolice Niemczycy i Złotego Stoku

9) Zastosowanie :

W budownictwie drogowym na kamień łamany i tłuczeń drogowy oraz
rzadziej na okładziny, stosowany również do produkcji kruszywa do betonów
i nawierzchni bitumicznych

6

1.5 Gabro
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

plagioklazy (lablador, bytownit), pirokseny,

oliwin

b) materiały dodatkowe :

amfibole, biotyt

2) Struktura skały:

gruboziarnista

3) Tekstura skały :

masywna i bezładna

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Oliwin – twardość – 5-7, barwa – oliwkowa, połysk – szklisty, słaba odporny
na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Gabro

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7) Odpowiednik :

Bazalt

8) Występowanie w Polsce :

Przedgórze Sudeckie : masyw Ślęży okolice Nowej Rudy

9) Zastosowanie :

Stosowany głównie jako tłuczeń drogowy

7

1.6 Riolit
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

ortoklaz, kwarc, plagioklazy kwaśne

b) materiały dodatkowe :

miki, amfibole, pirokseny

2) Struktura skały:

skrytokrystaliczna,

3) Tekstura skały :

masywna i bezładna

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7, barwa – barwny, połysk – tłustyna przełamie szklisty,
odporny na wietrzenie

5) Nazwa skały :

Riolit

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, kwaśna

7) Odpowiednik :

Granit

8) Występowanie w Polsce :

Sudety okolice Kłodzka, Wałbrzycha, Kamiennej Góry, Lwówka

9) Zastosowanie :

W budownictwie ogólnym i drogowym jako różne asortymenty materiałów
kamiennych

8

1.7 Andezyt
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

andezyn

b) materiały dodatkowe :

amfibole, biotyt, pirokseny

2) Struktura skały:

porfirowa

3) Tekstura skały :

zbita i nieuporządkowana

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Andezyn – twardość – 6, barwa – bezbarwny, połysk – brak, słabo odporny
na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Andezyt

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, obojętna

7) Odpowiednik :

Dioryt

8) Występowanie w Polsce :

Sudety : kotlina Kłodzka okolice Niemczycy i Złotego Stoku

9) Zastosowanie :

Do wyrobu krawężników, kostki, okładzin, kamienia łamanego i tłucznia
oraz kruszywa

9

1.8 Melafir
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

plagiklazy (lablador, bytownit), pirokseny

b) materiały dodatkowe :

amfibole

2) Struktura skały:

skrytokrystaliczna

3) Tekstura skały :

porowata

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Pirokseny – twardość – 5-6, barwa – brunatny, połysk – matowy, słabo
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Melafir

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, wylewna, obojętna

7) Odpowiednik :

Gabro

8) Występowanie w Polsce :

Przedgórze Sudety : masyw Ślęży, okolice Nowej Rudy

9) Zastosowanie :

Jako materiały brukarskie i kruszywo

10

2. Skały osadowe

2.1 Rumosze
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

b) materiały dodatkowe :

2) Struktura skały:

frakcje kaministe lub żwirowe ostrokrawędziaste,

lepiszcze - glina zwietrzelinowa

3) Tekstura skały :
4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7, barwa – barwny, połysk – tłustyna przełamie szklisty,
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Rumosze

6) Grupa i podgrupa :

Skały sypkie i spoiste

7) Geneza powstawania skały :

Powstawanie nie było poprzedzone transportem lub był on bardzo krótki

8) Występowanie w Polsce :

Na obszarach o płaskiej lub prawie płaskiej powierzchni w podłożu, w
którym występują skały lite na stropach skał macierzystych

9) Zastosowanie:

Do budowy nasypów drogowych i hydrotechnicznych

11

2.2 świry
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

b) materiały dodatkowe :

2) Struktura skały:

frakcja kamienista lub żwirowa (otoczaki)

3) Tekstura skały :
4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7, barwa – barwny, połysk – tłustyna przełamie szklisty,
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

ś

wiry

6) Grupa i podgrupa :

Skały sypkie i spoiste

7) Geneza powstawania skały :

Może być pochodzenia morskiego, rzecznego, jeziornego lub lodowcowego

8) Występowanie w Polsce :

W dolinach rzek górskich , rzekach

9) Zastosowanie :

Jako kruszywo do produkcji betonów, podbudowy dróg, do budowy nasypów

12

2.3 Piaski
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

kwarc

b) materiały dodatkowe :

skalenie, muskowity, glaukonity, tlenki i

wodorotlenki żelaza

2) Struktura skały:

piaskowa

3) Tekstura skały :
4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7, barwa – bezbarwny, połysk – tłusty na przełamie
szklistyna ściankach, duża odporność na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Piaski

6) Grupa i podgrupa :

Skały sypkie i spoiste

7) Geneza powstawania skały :

Zlodowacenie północno polskie

8) Występowanie w Polsce :

Cała Polska

9) Zastosowanie :

Do wyrobu zaprawy budowlanej, betonu,cegieł

13

2.4 Lessy
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

kwarc, węglany (głównie kwarcyt)

b) materiały dodatkowe :

materiały ilaste, związki żelaza

2) Struktura skały:

pyłowa, węglan wapnia

3) Tekstura skały :

nie warstwowa (najczęściej)

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7, barwa – barwny, połysk – tłustyna przełamie szklisty,
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Lessy

6) Grupa i podgrupa :

skały sypkie i spoiste

7) Geneza powstawania skały :

Osad powstały przez przeniesienie drobinek skalnych na londzie

8) Występowanie w Polsce :

Okolice Warszawy najwięcej w Puławach

9) Zastosowanie :

W rolnictwie jako dobra gleba w budownictwie brak zastosowania z powodu
dużych zmian objętości lessów

14

2.5 Iły pstre
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

minerały ilaste (kaolinit i illit)

b) materiały dodatkowe :

gliny, pyły kwarcowe, łyszczyki,

wodorotlenki żelaza

2) Struktura skały:

iłowa

3) Tekstura skały :

warstwowa

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Illit – twardość – 1, barwa – szary, połysk – tłusty lub matowy, odporny na
wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Ił pstry

6) Grupa i podgrupa :

Skały sypkie i spoiste

7) Geneza powstawania skały :

Osad dużego słodkiego zbiornika wodnego z epoki Pliocenu

8) Występowanie w Polsce :

Centralna Polska, Wielkopolska, Śląsk, Mazury

9) Zastosowanie :

Surowiec ceramiki budowlanej

15

2.6 Iły warstwowe
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

materiały ilaste (kaolinit i illit)

b) materiały dodatkowe :

glin, pył kwarcowy, łyszczaki, wodorotlenki

ż

elaza

2) Struktura skały:

iłowa

3) Tekstura skały :

warstwowa

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kaolinit – twardość – 1, barwa – biały, połysk – tłusty lub matowy, odporny
na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Ił warstwowy

6) Grupa i podgrupa :

skała sypka i spoista

7) Geneza powstawania skały :

Powstał w trakcie topnienia lodowca

8) Występowanie w Polsce :

Cała Polska poza obszarem Karpat

9) Zastosowanie :

Jako kruszywo do produkcji materiałów budowlanych

16

2.7 Glin aluwialny
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

minerały ilaste (kaolinit, illit,

montmorillonit)

b) materiały dodatkowe :

muł, piasek, żwir

2) Struktura skały:

Iłowa, pyłowa i piaskowa

3) Tekstura skały :

Zbita

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

kaolinit – twardość – 1, barwa – biała, połysk – tłusty lub matowy, odporny
na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Glin aluwialny

6) Grupa i podgrupa :

Skały osadowe

7) Geneza powstawania skały :

Są osadem powstającym na tarasach zalewanych przez rzeki przy wysokich
stanach wód (w czasie powodzi)

8) Występowanie w Polsce :

Okolice rzek

9) Zastosowanie :

Ceramika budowlana

17

2.8 Glina zwałowa
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

iły

b) materiały dodatkowe :

muły, piaski, żwiry

2) Struktura skały:

brak warstwowania

3) Tekstura skały :

wszystkie frakcje

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

kaolinit – twardość – 1, barwa – barwny, połysk – tłustyna lub matowy,
odporny na wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Glina zwałowa

6) Grupa i podgrupa :

Skała magmowa, głębinowa, kwaśna

7) Geneza powstawania skały :

Powstała po przez występowanie skał w lodowcu i osadzanie się tej skały
podczas wycofywania lodowca

8) Występowanie w Polsce :

Cała Polska poza górami

9) Zastosowanie :

Do produkcji ceramiki budowlanej

18

2.9 Glina zwietrzelinowa
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

b) materiały dodatkowe :

2) Struktura skały:

wszystkie frakcję

3) Tekstura skały :

zbita

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

5) Nazwa skały :

Glina zwietrzelinowa

6) Grupa i podgrupa :

Skała osadowa

7) Geneza powstawania skały :

Powstaje w wyniku jednoczesnego działania wietrzenia mechanicznego i
chemicznego na skałę litą.

8) Występowanie w Polsce :

Pokrywają znacznie dużą powierzchnie na obszarze Karpat Fliszowych,
ponad to możemy spotkać je w postaci płatów w rejonie gór Świętokrzyskich
w jurze Krakowsko-Częstochowskiej i w Sudetach

9) Zastosowanie :

Do ceramiki budowlanej

19

3.1 Zlepieniec zygmuntowski
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

otoczaki wapienne

b) materiały dodatkowe :

lepiszcze wapniste lub żelazisto-wapnisty

2) Struktura skały:

frakcja kamienista lub żwirowa

3) Tekstura skały :

zbita i nieuporządkowana

4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

5) Nazwa skały :

zlepieniec Zygmuntowski

6) Grupa i podgrupa :

Skała scementowana

7) Geneza powstawania skały :

8) Występowanie w Polsce :

Kielce

9) Zastosowanie :

Jako kruszywo do produkcji ceramiki budowlanej oraz jako marmur

20

3.2 Zlepieniec żelazisty

BRAK DANYCH

1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

b) materiały dodatkowe :

2) Struktura skały:
3) Tekstura skały :
4) Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

5) Nazwa skały :

zlepieniec żelazisty

6) Grupa i podgrupa :

Skała scementowana

7) Geneza powstawania skały :

8) Występowanie w Polsce :

9) Zastosowanie :

21

3.3 Piaskowiec Szydlowiecki
1) Skład mineralny

a) materiały dominujące :

kwarc

b) materiały dodatkowe :

lepiszcz krzemiankowy

2) Struktura skały:

frakcja piaskowa

3) Tekstura skały :

zbita i uporządkowana

4)

Cechy fizyczne jednego z minerałów głównych :

Kwarc – twardość – 7,

barwa – barwny, połysk – tłustyna przełamie szklisty, odporny na
wietrzenie chemiczne

5) Nazwa skały :

Piaskowiec Szydłowiecki

6) Grupa i podgrupa :
7) Geneza powstawania skały :
8) Występowanie w Polsce :

Okolice Szydłowca

9) Zastosowanie :

Jako okładziny fragmentów elewacji