Grafika In
Grafika In
ż
ż
ynierska
ynierska
Semestr I/II
Semestr I/II
Wydzia
Wydzia
ł
ł
Mechaniczny
Mechaniczny
Politechnika Gda
Politechnika Gda
ń
ń
ska
ska
Wyk
Wyk
ł
ł
ad 8
ad 8
Tolerancje
Tolerancje
Tolerancje i pasowania1.pdf
Tolerancje i pasowania2.pdf
Tolerancje i pasowania3.pdf
Tolerancje
Tolerancje
Wymiar nominalny
Wymiar rzeczywisty
Element wykonany
Rysunek techniczny
elementu
Pasowania
Pasowania
Tolerancje i pasowania4.pdf
Tolerancje i pasowania5.pdf
Pasowania
Pasowania
Zasada stałego otworu
Zasada stałego wałka
Pasowanie lu
ź
ne
Min.
Hole
Max.
Hole
HOLE
SHAFT
Max.
Clearance
Min.
Clearance
Min.
Shaft
Max.
Shaft
Pasowania
Pasowania
Pasowanie ciasne
Pasowanie mieszane
Min.
Hole
Max.
Hole
HOLE
SHAFT
Max.
Interference
Min.
Interference
Min.
Shaft
Max.
Shaft
Min.
Hole
Max.
Hole
HOLE
SHAFT
Interference
or clearance
Min.
Shaft
Max.
Shaft
Pasowania
Pasowania
Drobne nier
Drobne nier
ó
ó
wno
wno
ś
ś
ci
ci
powierzchni
powierzchni
przedmiotu b
przedmiotu b
ę
ę
d
d
ą
ą
ce
ce
wynikiem stosowanej
wynikiem stosowanej
obr
obr
ó
ó
bki nazywamy
bki nazywamy
chropowato
chropowato
ś
ś
ci
ci
ą
ą
tej
tej
powierzchni.
powierzchni.
Przecinaj
Przecinaj
ą
ą
c przedmiot
c przedmiot
p
p
ł
ł
aszczyzn
aszczyzn
ą
ą
prostopad
prostopad
ł
ą
ł
ą
do
do
powierzchni nominalnej
powierzchni nominalnej
otrzymujemy profil nominalny
otrzymujemy profil nominalny
i
i
profil zaobserwowany
profil zaobserwowany
.
.
Chropowato
Chropowato
ść
ść
powierzchni
powierzchni
Liczbowa warto
Liczbowa warto
ść
ść
chropowato
chropowato
ś
ś
ci powierzchni jest
ci powierzchni jest
okre
okre
ś
ś
lona za pomoc
lona za pomoc
ą
ą
parametru chropowato
parametru chropowato
ś
ś
ci
ci
R
R
a
a
,
,
podaj
podaj
ą
ą
cego
cego
ś
ś
rednie arytmetyczne odchylenie profilu
rednie arytmetyczne odchylenie profilu
od linii
od linii
ś
ś
redniej.
redniej.
Parametr R
Parametr R
a
a
jest
jest
parametrem
parametrem
podstawowym.
podstawowym.
Jego warto
Jego warto
ś
ś
ci s
ci s
ą
ą
znormalizowane.
znormalizowane.
Chropowato
Chropowato
ść
ść
powierzchni
powierzchni
Chropowato
Chropowato
ść
ść
powierzchni
powierzchni
Gdy warto
Gdy warto
ść
ść
parametru
parametru
R
R
a
a
nie mo
nie mo
ż
ż
e by
e by
ć
ć
wyznaczona (np. z
wyznaczona (np. z
braku przyrz
braku przyrz
ą
ą
d
d
ó
ó
w pomiarowych), wtedy mo
w pomiarowych), wtedy mo
ż
ż
na poda
na poda
ć
ć
parametr
parametr
pomocniczy
pomocniczy
R
R
z
z
chropowato
chropowato
ś
ś
ci. Jest on okre
ci. Jest on okre
ś
ś
lony jako r
lony jako r
ó
ó
ż
ż
nica
nica
ś
ś
redniej arytmetycznej odleg
redniej arytmetycznej odleg
ł
ł
o
o
ś
ś
ci od linii odniesienia pi
ci od linii odniesienia pi
ę
ę
ciu
ciu
najwy
najwy
ż
ż
szych punkt
szych punkt
ó
ó
w profilu i
w profilu i
ś
ś
redniej arytmetycznej
redniej arytmetycznej
odleg
odleg
ł
ł
o
o
ś
ś
ci od tej linii pi
ci od tej linii pi
ę
ę
ciu najni
ciu najni
ż
ż
szych punkt
szych punkt
ó
ó
w.
w.
Parametr R
Parametr R
z
z
jest
jest
parametrem
parametrem
pomocniczym.
pomocniczym.
Jego warto
Jego warto
ś
ś
ci s
ci s
ą
ą
znormalizowane.
znormalizowane.
Budowa pełnego oznaczenia
chropowato
ś
ci powierzchni
Chropowato
Chropowato
ść
ść
powierzchni
powierzchni
Chropowato
Chropowato
ść
ść
powierzchni
powierzchni
Przy wpisywaniu warto
ś
ci parametru
R
a
podajemy tylko jego warto
ść
liczbow
ą
, opuszczaj
ą
c symbol R
a
.
Przy podawaniu warto
ś
ci R
z
symbol
ten zawsze nale
ż
y umieszcza
ć
przed warto
ś
ci
ą
liczbow
ą
.
W przypadku gdy dopuszczalna
chropowato
ść
powierzchni ma by
ć
uzyskana przy zastosowaniu
okre
ś
lonej obróbki, to informacj
ę
t
ę
zapisuje si
ę
słownie.
Warto
ś
ci liczbowe parametru R
a
w zale
ż
no
ś
ci od rodzaju obróbki
Chropowato
Chropowato
ść
ść
powierzchni
powierzchni
Tolerancje kszta
Tolerancje kszta
ł
ł
tu i po
tu i po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia
enia
Tolerancje kszta
Tolerancje kszta
ł
ł
tu
tu
okre
okre
ś
ś
laj
laj
ą
ą
wymagane dok
wymagane dok
ł
ł
adno
adno
ś
ś
ci
ci
wykonania kszta
wykonania kszta
ł
ł
tu powierzchni i sk
tu powierzchni i sk
ł
ł
adaj
adaj
ą
ą
si
si
ę
ę
z symboli
z symboli
tolerancji i z liczbowej warto
tolerancji i z liczbowej warto
ś
ś
ci odchy
ci odchy
ł
ł
ki.
ki.
Rozr
Rozr
ó
ó
ż
ż
niamy trzy sposoby zapisywania odchy
niamy trzy sposoby zapisywania odchy
ł
ł
ek kszta
ek kszta
ł
ł
tu.
tu.
Spos
Spos
ó
ó
b zapisywania odchy
b zapisywania odchy
ł
ł
ek kszta
ek kszta
ł
ł
tu zale
tu zale
ż
ż
y od tego, czy
y od tego, czy
odchy
odchy
ł
ł
ka obowi
ka obowi
ą
ą
zuje na ca
zuje na ca
ł
ł
ej powierzchni, czy na
ej powierzchni, czy na
ograniczonym jej fragmencie w okre
ograniczonym jej fragmencie w okre
ś
ś
lonym miejscu
lonym miejscu
elementu, czy wreszcie na ca
elementu, czy wreszcie na ca
ł
ł
ej d
ej d
ł
ł
ugo
ugo
ś
ś
ci odniesienia.
ci odniesienia.
T
T
olerancja po
olerancja po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia
enia
jest zawsze zwi
jest zawsze zwi
ą
ą
zana z dwiema
zana z dwiema
powierzchniami rozpatrywanego przedmiotu (w przypadkach
powierzchniami rozpatrywanego przedmiotu (w przypadkach
szczeg
szczeg
ó
ó
lnych powierzchni tych mo
lnych powierzchni tych mo
ż
ż
e by
e by
ć
ć
wi
wi
ę
ę
cej ni
cej ni
ż
ż
dwie).
dwie).
Spos
Spos
ó
ó
b opisywania odchy
b opisywania odchy
ł
ł
ek
ek
kszta
kszta
ł
ł
tu.
tu.
Ramki zawieraj
Ramki zawieraj
ą
ą
ce opis elementu
ce opis elementu
tolerowanego
tolerowanego
ł
ą
ł
ą
czy si
czy si
ę
ę
z lini
z lini
ą
ą
konturow
konturow
ą
ą
powierzchni lub lini
powierzchni lub lini
ą
ą
pomocnicz
pomocnicz
ą
ą
za pomoc
za pomoc
ą
ą
odnosz
odnosz
ą
ą
cej, zako
cej, zako
ń
ń
czonej strza
czonej strza
ł
ł
k
k
ą
ą
.
.
Warto
Warto
ść
ść
odchy
odchy
ł
ł
ki podajemy w mm.
ki podajemy w mm.
Sposoby opisywania
Sposoby opisywania
tolerancji po
tolerancji po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia
enia
Tolerancja prostoliniowo
Tolerancja prostoliniowo
ś
ś
ci
ci
Tolerancja r
Tolerancja r
ó
ó
wnoleg
wnoleg
ł
ł
o
o
ś
ś
ci
ci
Tolerancje kszta
Tolerancje kszta
ł
ł
tu i po
tu i po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia
enia
Sposoby
Sposoby
opisywania
opisywania
tolerancji
tolerancji
po
po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia.
enia.
Tolerancja r
Tolerancja r
ó
ó
wnoleg
wnoleg
ł
ł
o
o
ś
ś
ci
ci
Tolerancje kszta
Tolerancje kszta
ł
ł
tu i po
tu i po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia
enia
Tolerancja
Tolerancja
walcowato
walcowato
ś
ś
ci
ci
Tolerancja bicia wzd
Tolerancja bicia wzd
ł
ł
u
u
ż
ż
nego
nego
Tolerancja
Tolerancja
prostopad
prostopad
ł
ł
o
o
ś
ś
ci
ci
Tolerancja bicia poprzecznego
Tolerancja bicia poprzecznego
Tolerancje kszta
Tolerancje kszta
ł
ł
tu i po
tu i po
ł
ł
o
o
ż
ż
enia
enia