BANKOWO
– PYTANIA I ZADANIA
dr Adam Barembruch,
11
[2] BANK CENTRALNY I POLITYKA PIENI
NA
2.1
Narodowy Bank Polski
Pyt. 1 Wymie i scharakteryzuj najwa niejsze funkcje banku centralnego w Polsce. Co jest podstawowym celem NBP?
Podstawowy
cel
Funkcje
Inne obszary
dzia alno ci
Dzia alno statystyczna. W ramach dzia alno ci statystycznej zbierane, przetwarzane i publikowane s m in. Dane
dotycz ce: bilansu p atniczego i mi dzynarodowej pozycji inwestycyjnej, statystyka pieni na i bankowa, oczekiwania
inflacyjne osób prywatnych, inflacja bazowa.
Analizy i badania ekonomiczne. NBP prowadzi i wspiera dzia alno analityczn i badawcz w zakresie szeroko
rozumianej ekonomii i finansów. Wyniki tej dzia alno ci publikowane s m.in. W nast puj cych opracowaniach:
Raport o inflacji kwartalna ocena sytuacji gospodarczej przez Rad Polityki Pieni nej,
Informacja o kondycji sektora przedsi biorstw ze szczególnym uwzgl dnieniem stanu koniunktury raport kwartalny
opracowywany na podstawie wyników bada ankietowych przedsi biorstw,
Sytuacja na rynku kredytowym wyniki kwartalnej ankiety do przewodnicz cych komitetów kredytowych,
Raport o stabilno ci systemu finansowego publikacja roczna,
Bank i Kredyt recenzowane pismo naukowe o ekonomii i finansach, ukazuj ce si 11 razy w roku,
Materia y i Studia nieperiodyczne zeszyty prezentuj ce badania i opracowania naukowe (tzw. Working papers)
Edukacja ekonomiczna. W ramach Programu Edukacji Ekonomicznej podejmowane s dzia ania s
ce
upowszechnieniu tematyki ekonomicznej, zrozumieniu zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej, promocji
przedsi biorczo ci. Celem dzia jest przybli enie spo ecze stwu nie tylko zasad funkcjonowania i roli NBP, ale tak e
popularyzacja wiedzy o szeroko rozumianej ekonomii i finansach. Dotarcie do powszechnego odbiorcy nast puje
poprzez media, szkolenia, publikacje, konkursy, stypendia oraz Portal Edukacji Ekonomicznej nbportal.
Podpis elektroniczny. Bank prowadzi Narodowe Centrum Certyfikacji, pe ni ce funkcj g ównego urz du certyfikacji w
ramach infrastruktury bezpiecznego podpisu elektronicznego w Polsce.
Pyt. 2 Wymie obszary niezale no ci NBP? Dlaczego NBP powinien by niezale ny?
Obszary
niezale no ci
NBP
2.2
Órgany NBP
Pyt. 3 Wymie organy Narodowego Banku Polskiego
Organy
2 2 2
Prezes NBP
Pyt. 4 Okre l tryb powo ywania prezesa NBP
Prezes NBP
Jest powo ywany przez Sejm na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej na okres 6 lat
Zgodnie z konstytucj nie mo e on nale
do partii politycznej, zwi zku zawodowego, ani prowadzi dzia alno ci
publicznej nie daj cej si pogodzi z godno ci jego urz du.
Ta sama osoba nie mo e by Prezesem NBP d ej ni przez dwie kolejne kadencje.
Zadania
Przewodniczy RPP, Zarz dowi NBP, Komisji Nadzoru Finansowego oraz reprezentuje NBP na zewn trz
Bierze udzia w debatach ogólno wiatowych dotycz cych zapobiegania prania brudnych pieni dzy czy ich
fa szowania.
W imieniu RPP przedstawia Sejmowi i RM kwartalne informacje o bilansie p atniczym oraz roczne bilanse
nale no ci i zobowi za p atniczych pa stwa
Przekazuje RPP i MF projekt za
polityki pieni nej, opinie w sprawie projektu ustawy bud etowej, prognozy
bilansu p atniczego oraz ustalenia Rady
BANKOWO
– PYTANIA I ZADANIA
dr Adam Barembruch,
12
Jest on prze onym wszystkich pracowników NBP.
Okre la szat graficzna banknotów
Okre la zabezpieczenia banknotów i monet
Termin wprowadzenia i wycofania banknotów
Okre la warto nominalna banknotów
Sposób post powania z banknotami fa szywymi lub zniszczonymi
Okre la formy rozlicze pieni nych pomi dzy podmiotami gospodarczymi
Pyt. 5 Kiedy wygasa kadencja Prezesa NBP
Kadencja
Po up ywie okresu sze cioletniego
W razie mierci
W razie z enia rezygnacji
W razie odwo ania
Odwo anie
Nie wype nia on swych obowi zków na skutek d ugotrwa ej choroby,
Zosta skazany prawomocnym wyrokiem s du za pope nione przest pstwo,
Trybuna Stanu orzek wobec niego zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pe nienia funkcji zwi zanych ze
szczególn odpowiedzialno ci w organach pa stwowych.
2 2 3
Zarz d NBP
Pyt. 6 Scharakteryzuj podstawowe zadania Zarz du
Sk ad
Zadania
Podejmowanie uchwa w sprawie udzielania bankom upowa nie do wykonywania czynno ci obrotu dewizowego
Realizowanie zada z zakresu polityki kursowej
Okresowa wycena obiegu pieni nego i rozlicze pieni nych oraz obrotu dewizowego
Nadzorowanie operacji otwartego rynku
Ocena funkcjonowania systemu bankowego
Uchwalenie planu dzia alno ci i planu finansowego NBP
Okre lenie zasad gospodarowania funduszami NBP
Uchwalenie rocznego sprawozdania z dzia alno ci NBP, sporz dzenie bilansu NBP oraz rachunku zysku i strat.
Okre lenie zasad polityki kadrowej i p acowej w NBP
2 2 4
Rada Polityki Pieni nej
Pyt. 7 Scharakteryzuj podstawowe zadania Rady Polityki Pieni nej.
Sk ad
Prezes NBP jako przewodnicz cy oraz dziewi ciu cz onków powo anych w równej liczbie przez Prezydenta RP,
Sejm i Senat. (3 z ramienia Sejmu, 3 z ramienia Senatu, 3 od Prezydenta)
Cz onkowie Rady s powo ywani na 6 lat.
Ponowne powo anie do sk ady Rady jest niedopuszczalne, chyba e poprzednie powo anie nast pi o w trakcie
kadencji na okres krótszy ni 3 lata (por, art. 13 1, 2 i 8 ustawa o NBP)
Posiedzenie Rady zwo uje Prezes NBP co najmniej raz w miesi cu.
Ustalenia Rady podejmowane a w formie uchwa y wi kszo ci g osów przy obecno ci co najmniej 5 cz onków, w
tym Przewodnicz cego Rady.
W przypadku równej liczby g osów rozstrzyga g os Przewodnicz cego Rady.
Funkcje
Ustala wysoko stóp procentowych NBP
Ustala zasady i stopy rezerw obowi zkowych
Ustala zasady operacji otwartego rynku (skup i sprzeda skarbowych papierów warto ciowych oraz panierów
warto ciowych NBP, okre la kursy walut, przyjmuje sprawozdania za dzia alno ci d zarz du banku oraz okre la
polityk pieni na na rok nast pny))
Okre la górne granice zobowi za NBP z tytu u zaci ganych w zagranicznych instytucjach finansowych po yczek i
kredytów.
Zatwierdza plan finansowy NBP oraz sprawozdania z jego dzia alno ci
Podstawowym celem działalności NBP jest utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki
gospodarczej Rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP.
Bank emisyjny-NBP ma wyłączne prawo emitowania znaków pieniężnych będących prawnym środkiem płatniczym w Polsce.
Narodowy Bank Polski określa wielkość ich emisji oraz moment wprowadzenia do obiegu, za którego płynność odpowiada.
Ponadto, organizuje obieg pieniężny i reguluje ilość pieniądza w obiegu.
Bank banków-NBP pełni w stosunku do banków funkcje regulacyjne, które mają na celu zapewnienie bezpieczeństwa depozytów
zgromadzonych w bankach oraz stabilności sektora bankowego.
Organizuje system rozliczeń pieniężnych, prowadzi bieżące rozrachunki międzybankowe i aktywnie
uczestniczy w międzybankowym rynku pieniężnym.
Narodowy Bank Polski jest odpowiedzialny za stabilność i bezpieczeństwo całego systemu bankowego,
pełni funkcję banku banków, ponadto, nadzoruje systemy płatności w Polsce.
Centralny bank państwa-NBP prowadzi obsługę bankową budżetu państwa, prowadzi rachunki bankowe
rządu i centralnych instytucji państwowych, państwowych funduszy celowych i państwowych jednostek budżetowych
oraz realizuje ich zlecenia płatnicze.
