7 nowych metod TQM

7 „nowych” metod TQM

1.

Diagram pokrewieństwa (metoda KJ),

2.

Diagram relacji,

3.

Diagram systematyki (zwany także

diagramem drzewa lub dendrogramem),

4.

Diagram macierzowy,

5.

Macierz analizy danych,

6.

Metoda PDPC (ang. Process Decision

Program Chart - wykres programowania

procesu decyzyjnego),

7.

Wykres strzałkowy

Kompleksowe wykorzystanie 7 nowych
metod TQM

Diagram

pokrewieństwa

(metoda KJ)

Diagram

relacji

Diagram

systematyki

Diagram

macierzowy

Macierz

analizy danych

Metoda

PDPC

Wykres

strzałkowy

Typowe powiązania między 7 „nowymi” metodami zarządzania

Diagram pokrewieństwa

(metoda KJ)

Definicja

Diagram

pokrewieństwa

jest

metodą

zespołową mającą na celu organizowanie

informacji

(z

reguły

werbalnych),

o

charakterze jakościowym (idei, pomysłów,

koncepcji), w grupy i podgrupy na zasadzie

intuicyjnego powiązania (pokrewieństwa)

Tok postępowania w konstruowaniu

diagramu pokrewieństwa

1.

Wybór zespołu.

2.

Określenie tematu/problemu.

3.

Dyskusja nad tematem/problemem.

4.

Rozdanie kartek.

5.

Wypełnienie kartek.

6.

Zebranie i prezentacja kartek na tablicy lub

ścianie.

7.

Grupowanie kartek.

8.

Określenie tytułu kategorii.

9.

Dokonanie korekty.

10.

Prezentacja i omówienie końcowego diagramu.

Diagram pokrewieństwa przed i po
grupowaniu: etap 6 i 7

[PROBLEM]

[PROBLEM]

Rys. 2. Diagram pokrewieństwa przed i po grupowaniu: etap 6 i 7.

Źródło: opracowanie własne na podstawie [Sandras 1996, s. 35].

Tematy
zagadnień

Diagram pokrewieństwa - przykład

ZMNIEJSZENIE

KOSZTÓW

AKCJE

PROMOCYJNE

USPRAWNIENIE

SYSTEMU

DYSTRYBUCJI

DZIAŁANIA

DOSKONALĄCE

PRODUKT

UTRZYMANIE PRZEWAGI KONKURENCYJNEJ

Poprawa

jakości

materiałów

Dobór

taoszych

materiałów

do produkcji

Wykorzystanie

różnych

dostawców

Poprawa

promocji w

punktach

sprzedaży

Poprawa

skuteczności

reklamy

Prowadzenie

marketingu

public relations

Prowadzenie

bezpośrednieg

o marketingu

Wykorzystanie

nowych i

dodatkowych

dystrybutorów

Poprawa

terminów

realizacji

dostaw

Poprawa

systemu obsługi

po sprzedaży

Poprawa

oferowanych

warunków

gwarancji na

dostarczone

towary

Diagram relacji

Definicja

Diagram

relacji

jest

techniką

wyjaśniania związków przyczynowych w

sytuacji

złożonej,

w

celu

ustalenia

poprawnego rozwiązania.

Diagram relacji

Problem

1

2

3

4

5

6

7

8

Diagram relacji

Diagram relacji - przykład

6/5

Przywództwo

Szkolenie

(przygotowanie

) pracowników

Komunikacj

a

Przełożenie

strategii na cele

operacyjne

Brak monitorowania

realizacji strategii

Zmiany

otoczenia

Organizacja

(zasoby,

środki)

4/4

5/2

4/1

2/5

2/5

2/4

Diagram systematyki

Definicja



Diagram systematyki = wykres drzewa

(dendrogram).



To

sposób

znalezienia

najbardziej

odpowiednich i efektywnych środków

realizacji celów.



Wykorzystuje się przy tym myślenie

analityczne

czyli

od

ogółu

do

szczegółu.

Diagram systematyki

Wykres systematyki

Problem

1

2

3

4

5

6

7

Diagram systematyki - przykład

Stworzeni

e systemu

komunika

cji

Nadawcy

KTO?

Odbiorcy

KOGO?

Częstotliw

ośd

KIEDY?

Metody

(werbalne

, TV, e-

mail)

Kanały

komunikacyjn

e

JAK?

Dyscyplin

a

komunik.

Promowa

nie

(motywo

wanie)

Potwierdz

enie

Informacja

zwrotna

(zachęcenie

pracowników)

Skuteczno

śd

Zrozumie

nie

informacji

Pkty

kontrolne

Bariery

Kultura

Język

Zdefiniowanie

treści informacji

CO?

zawartośd

rodzaj

Forma(t)

Diagram macierzowy

Definicja



Organizuje duże zbiory charakterystyk,

funkcji i działań na drodze graficznego

ukazania

logicznych

powiązań

pomiędzy nimi.



Ukazuje wpływ każdego z powiązań na

pozostałe.

Diagram macierzowy

Rodzaje diagramu macierzowego

„L” – gdy badane są zależności pomiędzy dwoma grupami

czynników,

„T” – w przypadku, kiedy mamy do czynienia z trzema grupami

czynników, a powiązania pomiędzy nimi występują tylko

parami,

„Y” – jeśli mamy do czynienia z trzema grupami czynników

wzajemnie powiązanych,

„X” – gdy chcemy pokazać zależności pomiędzy czterema

wzajemnie powiązanymi grupami czynników,

„House of Quality” – w przypadku poszukiwania zależności pomiędzy

czynnikami dwóch grup i czynnikami należącymi do tej samej

grupy.

Diagram macierzowy

Tok postępowania

1.

Identyfikacja grup czynników, które będą

badane pod kątem ich wzajemnych zależności.

2.

Wybór odpowiedniej formy diagramu.

3.

Umieszczenie grup czynników na diagramie.

4.

Wybór symboli graficznych dla określenia siły

zależności pomiędzy czynnikami.

5.

Oznaczenie wzajemnych zależności pomiędzy

czynnikami na wykresie.

Diagram macierzowy

A

a

1

a

2

a

3

a

4

A

a1

a

2

a

3

a

4

Diagram macierzowy - przykład

za

w

a

rtość

rod

z

a

j

Jęz

yk

ku

ltu

ra

P

kty

ko

n

troln

e

P

o

tw

ierdz

e

n

ie

Nadawca













Odbiorca













Częstotliwo
ść













Metoda













Dyscyplina













Potwierdze
nie











Legenda:
 -

silna zależność

 -

zależność

 -

brak zależności

Macierzowa analiza danych

Definicja

Macierzowa analiza danych jest techniką

analizy i przedstawienia w prostej formie

danych uzyskanych w trakcie sporządzania

diagramu macierzowego.

Macierzowa analiza danych

Tok post

ępowania

1. Okre

ślenie reprezentatywnych charakterystyk klienta

b

ądź produktu.

2.

Porównanie danych wewnątrz ocenianych grup,

ukazuje jak bardzo różnice wewnątrz grup są
uzale

żnione od konkretnej charakterystyki.

3. Obliczenie procentowego udzia

łu głównych

charakterystyk dla danego produktu w stosunku do
ca

łościowej oceny oraz graficzne przedstawienie

wyników.

Macierzowa analiza danych

Cecha 2

Cecha 1



+

+



●

●

●

●

●

Macierzowa analiza danych - przykład

Wysokie

niskie

mały

KOSZT

duży

RYZYKO
NIEPOWODZENIA

Metoda

Pkty kontrolne

Rodzaj

Nadawca

Zawartoś
ć

Odbiorca

Wykres programowania procesu

decyzyjnego (PDPC)

Definicja



PDPC jest narzędziem graficznym używanym

przy wyborze najlepszego wariantu działania dla

osiągnięcia założonego celu.



Pokazuje alternatywne drogi rozwiązania tego

samego problemu i sekwencje działań w

różnych możliwych do zastosowania wariantach

osiągnięcia celu.



Diagram PDPC często używany jest jako

doskonałe uzupełnienie narzędzi identyfikacji i

eliminowania problemów takich jak FMEA czy

FTA.

Tok postępowania

1.

Określenie procesu i szkicowanie dla

niego diagramu.

2.

Analiza poszczególnych etapów procesu

pod względem ich zasadności,

możliwości realizacji, ryzyka itp.

3.

Tworzenie rozgałęzień diagramu

poprzez identyfikację innych możliwości

realizacji badanego procesu.

Stosowane symbole

Spójnik „i”

lub

Spójnik „lub”

Wykres programowania procesu
decyzyjnego (PDPC)

CEL

1

2

3

4

5

6

7

Wykres programowania procesu decyzyjnego

(PDPC) -

przykład

Aktywne/Dyn

amiczne

Bierne/Statyc

zne

Płatna

Sposoby

dystrybucji

PDF/Acrobat

HTML/WWW

elektroniczn

a

papierowa

forma

...

...

...

Profil/struktura

/układ

CMYK

CZ/KOLOR

KOLOR

CZ/B

szata

miesięcznik

kwartalnik

tygodnik

częstotliwość

Wydawanie

gazety

Diagram strzałkowy

Definicja

Wykres strzałkowy (ang. Arrow Diagram) jest

graficznym narzędziem projektowania
procesów. Obrazuje on sekwencje działań
podejmowanych w procesie i współzależności
pomi

ędzy nimi.

Narz

ędzie to bazuje na technice PERT

Diagram strzałkowy

Charakterystyka

Warunkiem sine qua non do wykorzystania

diagramu strza

łkowego w badaniu procesu

jest dobra znajomo

ść czasów trwania

realizowanych w nim dzia

łań i ich sekwencji.

W przypadku, gdy nie jeste

śmy w stanie

oszacowa

ć tych czasów lepszą techniką

okazuje si

ę być PDPC.

Diagram strzałkowy

9

5

7

2

3

1

4

6

8

Diagram strzałkowy - przykład

14 dni

STAR

T

Okre

śleni

e

treśc

i

infor

macji

Okre

śleni

e

odbi
orcó

w

(stru

ktura

)

Określeni

e

aktualiza

cji

Lokalizac

ja tablic

Wybór

osób

odpow.

za

aktualiza

cję

Określeni
e kontroli

Określenie

mechanizmów

pozyskiwania

info.

Format/t

tablic

Określeni

e ilości

tablic

Określeni

e innych
środków

technincz

ych

Określeni

e

środków

zakup

zakup

instalacja

3 dni

1 dn.

3 dni

10 dni

3-4 dn.

3 dn

5 dn

2-3 dn.

30 dn

30 dn

3 dn.

3 dn.

3 dn.

2-3 dn.

Diagram strzałkowy

Tok postępowania

1.

Wybrany zespół definiuje problem (określa proces).

2.

Ustalenie wszystkich działań niezbędnych dla prawidłowego przebiegu
procesu (wraz z czasami ich trwania).

3.

Określenie powiązań pomiędzy nimi i umieszczenie ich na wykresie z

uwzględnieniem kolejności ich realizacji. Połączenie kolejnych działań na

wykresie strzałkami (zgodnie z kolejnością ich występowania), i

naniesienie na wykres czasów trwania poszczególnych działań, kończy
tworzenie wykresu.

4.

Tak zapisane kartki umieszcza się na tablicy zgodnie z kolejnością

przebiegu działań w procesie. Wszystkie działania analizuje się pod

względem celowości ich podejmowania dla przebiegu procesu. W miarę

potrzeby działania te można poprawiać, wyrzucać, jeśli są zbędne i

dodawać nowe. Ułożone w ten sposób zadania łączy się strzałkami nad

którymi zaznacza się czasy trwania poszczególnych działań.