Moduł III Zakładamy firmę
Temat lekcji:
NAZWA, LOGO ORAZ MISJA FIRMY
Opracowanie merytoryczne: Fundacja Komandor
Głównym zadaniem tej jednostki lekcyjnej jest pokazanie uczestnikom projektu, jak powstaje i czemu służy
nazwa i logo firmy oraz przekazanie podstawowych wiadomości na temat wizji, misji oraz strategii firmy.
Przez cały czas trwania lekcji pakietowicze mogą korzystać ze słowniczka, zawierającego definicje
wprowadzanych pojęć.
Cele edukacyjne (ogólne):
jaką rolę w kontaktach ludzi odgrywają gesty, znaki i symbole,
stworzenie nazwy i logo szkolnego miniprzedsiębiorstwa,
określenie misji miniprzedsiębiorstwa działającego w jednostce edukacyjnej.
Cele operacyjne:
Po zajęciach uczeń powinien:
zapamiętać:
−
jakie są rodzaje i funkcje znaków i symboli,
−
sposób tworzenia misji firmy oraz jej gospodarcze i społeczne cele.
rozumieć:
−
pojęcie symbolu i jego funkcji,
−
sens podstawowych symboli kulturowych,
−
rolę znaku w komunikacji międzyludzkiej,
−
rolę nazwy w funkcjonowaniu firmy,
−
dlaczego firmy definiują swoją misję.
znać:
−
zasady tworzenia symboli graficznych,
−
zasady tworzenia nazwy, logo i misji firmy,
−
pojęcia: logo, symbol, misja, wizja, strategia, piktogram, etyka biznesu, Kodeks Spółek Handlowych.
Metody pracy:
indywidualna praca ucznia z lekcją multimedialną,
praca w grupie.
Przebieg zajęć:
Lekcję rozpoczyna psychozabawa. Uczniowie mają z rozsypanych puzzli ułożyć logo Fundacji Komandor.
Zadanie jest bardzo łatwe i stworzenie znanego im przecież logo ma na celu jedynie zasygnalizowanie
uczniom, co będzie tematem lekcji. Przechodząc do następnego slajdu, wyjaśniamy główne cele zajęć
(stworzenie logo i nazwy miniprzedsiębiorstwa działającego w szkole oraz stworzenie misji szkolnego
miniprzedsiębiorstwa).
Ponieważ pierwsza część lekcji ma za zadanie wprowadzenie pojęć: symbol, logo do czynnego słownika
uczniów, stawiamy pytania, aby rozpoznać, na ile terminy te są uczniom znane:
co symbolizuje biały gołąb widniejący na niebieskim tle?
przy okazji jakiej uroczystości jej organizatorzy odwołaliby się do tego znaku?
co oznacza znak drogowy z rysunkiem dziewczynki z lizakiem w ręku?
Teraz możemy przejść do zagadnienia komunikacji międzyludzkiej. Możemy zapytać, jakie znają sposoby
komunikowania się ludzi. W swobodnej rozmowie uczniowie powinni wskazać na różne formy
porozumiewania się. Nauczyciel ukierunkowuje dyskusję oraz wyjaśnia, co oznaczają pojęcia: komunikacja
werbalna i pozawerbalna, mimika, gesty. (Do tych pojęć będziemy się odwoływać w dalszej części lekcji).
Zasadniczą część zajęć rozpoczyna rozmowa między Zuzią i Kamilem. Zuzia pokazuje bratu wykonane
przez siebie „logo” ich rodzinnej firmy. Po przyjrzeniu się dziełu Zuzi brat informuje siostrę, że zrobiła raczej
plakat reklamowy niż logo. Kamil jednak nie poprzestaje na pokazaniu błędu, ale odwołując się do
„pakietowej” wiedzy tłumaczy siostrze znaczenie wielu pojęć związanych z logo i zasad jego kompozycji
(uczniowie dowiadują się tego, zapoznając się z informacjami podanymi na kilku slajdach oraz pogłębiając
wiadomości dotyczące omawianych treści po kliknięciu na aktywne pola).
W dalszej części lekcji analizujemy 3 rodzaje symboli - godło, flagę i herb. Polecamy, aby uczestnicy
przyjrzeli się szczególnie wnikliwie ich kształtom, kolorom i symbolice. Zwracamy uwagę, czy uczniowie
potrafią dostrzec ukryty sens znaków i symboli, w tym również rolę użytych barw. Aby sprawdzić, czy
przekazane do tej pory informacje zostały należycie zrozumiane przez młodzież, przerywamy przeglądanie
stron prezentacji i prosimy wybranych uczniów, aby opisali herb swojej miejscowości, a jeśli miejscowość
takiego znaku nie posiada, to można zapytać, co ich zdaniem powinno się w „ich” herbie znaleźć, aby stał
się symbolem czytelnym dla innych ludzi.
Następnie prosimy, żeby uczniowie podali przykłady dowolnych znaków znanych im z codziennych
doświadczeń. Pozwoli to im uświadomić sobie, że takich piktogramów, czyli międzynarodowych znaków
informacyjnych jest ogromna ilość – dzięki czemu nawet ludzie pochodzący z różnych stron świata
i nieznający obcych języków mogą się porozumieć.
Logo firmy Komandor, które zostało zamieszczone jako przykład znaku graficznego firmy, analizujemy
również pod względem kształtu, koloru i symboliki. Zwracamy uwagę uczniów na poszczególne elementy
i barwy zastosowane w kompozycji logo, a następnie wskazujemy, jak pierwotny element symbolizujący
firmę Komandor ulegał modyfikacjom wraz z powstaniem Fundacji Komandor oraz programu Pakiet
Wrześniowy – Akademia Przedsiębiorczości.
Zanim Kamil zaprosi uczniów do stworzenia logotypu ich szkolnej firmy, najpierw proponuje, aby się do tego
zadania należycie przygotowali, czyli powtórzyli ten sam cykl działań, jakie polecił wykonać Kamilowi i jego
kolegom opiekun ich szkolnej firmy. Dzięki temu możemy się najpierw odwołać do znaczenia słowa „symbol”,
próbując wspólnie z gimnazjalistami ustalić jego definicję, a następnie poznać przykłady znaków słownych
i niewerbalnych (znak drogowy, gest, herb, nazwa ). Te wiadomości można rozszerzyć poprzez odwołanie
się do historycznych funkcji symboli.
Pokazanie uczniom zasad tworzenia i modyfikowania logo oraz tworzenia nazw (firmy czy przedsięwzięcia)
pozwala przejść do ostatniej części lekcji, czyli stworzenia propozycji nazwy i logotypu szkolnego
miniprzedsiębiorstwa. Należy zwrócić uwagę, że nie będzie to zadanie łatwe, gdyż uczniowie muszą poznać
i uwzględnić aż 4 parametry kompozycyjne: formę znaku, nazwę, liternictwo i kolorystykę.
Zaczynamy od kolorystyki – czyli wyjaśnienia uczniom symboliki barw. Z pewnością młodzież posiada sporą
wiedzę dotycząca rzeczywistej i symbolicznej wymowy barw (np. w sygnalizacji świetlnej, barwach flagi itp.),
niemniej jednak wiedza ta jest fragmentaryczna i nieuporządkowana. Dlatego zwracamy uwagę na dokładne
zapoznanie się ze slajdem „Zapamiętaj”, gdzie uczniowie znajdą podstawowe wiadomości pozwalające im
zrozumieć, kiedy i dlaczego zastosować taki, a nie inny układ barw w kompozycji logo, plakatów, szyldów,
ulotek itp. Bez wykonania tego zadania nie można przejść do następnego etapu.
Możemy teraz przeanalizować drugi element informacyjny dotyczący firmy – nazwę. Uczniowie powinni
zapamiętać, że nazwa firmy jest jednym z najistotniejszych elementów jej funkcjonowania na rynku, gdyż
musi jednoznacznie i czytelnie informować potencjalnego klienta, kim jesteśmy i co robimy. Podobnie jak
nazwisko pozwala odróżniać osoby, tak samo jest z nazwami firm – tym bardziej, że istnieje ich wielka
różnorodność i mnogość. Przy okazji uczniowie dowiadują się o innych wymogach tworzenia nazwy, przede
wszystkim dotyczących długości, oryginalności, liternictwa itp. Aby to lepiej uświadomić uczniom, możemy
zaproponować krótką zabawę, aby na kartkach papieru (lub na ekranie komputera) stworzyli nazwę firmy.
(Może to być rzeczywista nazwa lub jakiekolwiek słowo, np. Gimnazjum lub nazwa miejscowości). Metodą
„burzy mózgów” można w krótkim czasie stworzyć wiele wersji nazw, z których będzie można wybrać
„najlepszą”, np. oddającą najpełniej cechy ich miniprzedsiębiorstwa. Celowo nie określamy żadnych reguł
kompozycyjnych – w rezultacie powstanie kilka lub kilkanaście propozycji, różniących się wielkością liter,
krojem, kolorystyką, ozdobnikami itd. Uczestnicy spotkania powinni sami zrozumieć, że im prostsza
i łatwiejsza do zapamiętania „kompozycja” – tym lepiej, a każde udziwnienie lub nadmiar elementów zaciera
czytelność nazwy. Warto przypomnieć o tym, aby zgodnie z Ustawą o języku polskim uczniowie nadali
swojej szkolnej firmie polsko brzmiącą nazwę, (może ona być dowcipna lub wywodząca się z języka
młodzieżowego), unikając zwrotów anglojęzycznych.
Po tym ćwiczeniu nauczyciel opiekun powinien poinformować uczniów, że stworzenie logo dla ich szkolnej
firmy nie jest tylko zabawą, ponieważ Fundacja Komandor w każdej edycji organizuje Ogólnopolski Konkurs
na Logo Naszej Firmy z nagrodami dla uczestników. Wskazane jest, aby nauczyciel zapoznał z zasadami
i terminarzem konkursu. Mogą również obejrzeć logotypy nagrodzone w poprzednich edycjach po kliknięciu
na pole „przykładowe logotypy”.
Możemy teraz przejść do omówienia chyba najtrudniejszej części lekcji – mianowicie zapoznania uczniów
z pojęciami „wizja”, „strategia” i „misja” firmy. Z pewnością te pojęcia nie są zupełnie obce uczniom, ale
musimy mieć świadomość tego, że kojarzone są bardziej z działalnością religijną lub wojskową niż
z przedsiębiorczością. Dlatego zadaniem nauczyciela - opiekuna nie będzie szczegółowe rozwinięcie tego
zagadnienia, ale raczej jego zasygnalizowanie uczniom, podkreślając jednak, że misja to nie tylko cel
działalności gospodarczej (czyli osiągnięcie zysku), ale również pewne wartości, jakimi powinna się kierować
firma i jej pracownicy, aby zdobyć klientów i móc ten zysk osiągać.
W dalszej części wywodu Kamila uczniowie dowiedzą się, że ich szkolna firma uczestnicząc w Pakiecie
będzie działała na takich samych zasadach jak spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, (a zasady te są
zawarte w Kodeksie Spółek Handlowych).
Należy zwrócić uwagę na stronę „zapamiętaj”, w której pojawiają się nowe słowa: strategia, misja.
Wskazówka, ciekawostka, dodatkowe informacje….
Ponieważ pojęcia „wizja”, „misja” i „strategia” są dość trudne, warto przedstawić młodzieży jak najwięcej
przykładów, aby sami mogli stworzyć na ich podstawie własną propozycję misji swojej szkolnej firmy. Mogą
skorzystać z przykładowych propozycji zamieszczonych w lekcji, klikając na aktywne pole „tutaj” lub
wyszukać przykłady w Internecie.
Należy zaznaczyć, aby uczniowie uważnie posłuchali, co ma do powiedzenia w tej sprawie Kamil, gdy te
trudne zagadnienia tłumaczy Zuzi (a pośrednio uczniom). Chłopiec odwołuje się do doświadczeń wujka,
który, korzystając z własnych doświadczeń, rzeczowo i w prosty sposób opowiada, w jaki sposób wizja
prowadzenia własnej działalności przerodziła się w jej urzeczywistnienie.
To bardzo ważna część lekcji, która powinna być wykorzystana w określeniu profilu działalności szkolnej
firmy jako ułatwienie w wyborze tego, czym jeszcze (obok stworzenia oferty zestawów artykułów szkolnych)
szkolne miniprzedsiębiorstwo może się zajmować. Podane są przykłady misji różnych firm - dostępne po
kliknięciu na pole „tutaj”.
Lekcja kończy się testem sprawdzającym, w jaki sposób uczniowie opanowali trudny i obszerny materiał. Po
kliknięciu „SPRAWDŹ” prawidłowo zaznaczone odpowiedzi wyświetlą się na kolor zielony. W przypadku,
gdy wskazano złą odpowiedź, uczeń ma szansę poprawy, do momentu, w którym uda mu się wskazać
wszystkie prawidłowe odpowiedzi.
1. Umowny znak graficzny, pozwalający rozpoznać i odróżnić jedną firmę lub instytucję od innej,
o podobnej produkcji lub działalności to:
a) symbol
b) logo
c) grafika
2. Misja przedstawia:
a) ogólny kierunek działania firmy
b) działy i stanowiska pracy znajdujące się w przedsiębiorstwie
c) szczegółowy plan działania wraz z terminami realizacji zadań
3. Nazwa powinna:
a) mówić o zainteresowaniach właściciela
b) być łatwa do zapamiętania
c) być częścią logo
Zadanie praktyczne polega na wyszukaniu w otoczeniu trzech dużych firm i zapoznaniu się z ich logotypami i
misjami, aby sprawdzić, czy nazwa, logo i misja każdej z nich w pełni informują klienta o tym, czym się
zajmują. Wykonanie tej części zadania praktycznego jest punktem wyjścia do zadania znacznie
ważniejszego, którym jest wymyślenie nazwy, stworzenie logo oraz misji ich uczniowskiej firmy. Ponieważ
już wcześniej zapowiedzieliśmy, że Fundacja ogłasza ogólnopolski konkurs na logo, możemy dokładniej
omówić jego założenia i warunki. Warto zaprosić do współpracy przy jego organizacji nauczyciela plastyki.
Ponadto w trakcie konkursu, na zajęciach plastyki wszystkie dzieci, a nie tylko uczestniczące w Pakiecie,
mogłyby również zapoznać się z lekcją „Nazwa, logo oraz misja firmy”.
Materiały dodatkowe:
Materiały dla uczestników:
lekcja multimedialna,
dokumenty z bazy raportów (przykładowe logotypy i misje szkolnych miniprzedsiębiorstw).
Bibliografia i przydatne linki dla nauczyciela:
M. Bielecka, Podstawy przedsiębiorczości. Podręcznik dla uczniów liceum ogólnokształcącego, liceum
profilowanego i technikum, Wyd. Edukacyjne ŻAK, Warszawa 2005.
Pacewicz, T. Merta, M. Piasecki, A. Zahorowska – Mazurkiewicz, S. Kopański,
Z ekonomią na ty, CEO, Warszawa 2002.
B. Stańda, B. Wierzbowska, Przedsiębiorczość. Podręcznik. Szkoły ponadgimnazjalne, zakres
podstawowy, Wydawnictwa Szkolne PWN, Warszawa 2002.
L. A. Załęczny, Drobna przedsiębiorczość. Organizacyjne aspekty zakładania małych i średnich firm.
Poradnik metodyczny, Wydawnictwo Kolonia Limited, Wrocław 2003.
E. Tyson, J. Schell, Własna firma. Seria dla opornych, Wydawnictwo RM, Łódź 1999.