Alkiny
1
Alkiny
Alkiny (zwyczajowo acetyleny) — organiczne związki chemiczne, węglowodory nienasycone, w których występuje
co najmniej jedno wiązanie potrójne między atomami węgla (-C≡C-). Najprostszym alkinem jest acetylen (etyn),
H-C≡C-H. Alkiny są bardziej reaktywne od alkanów i alkenów, są nietrwałe i podlegają wielu samorzutnym
reakcjom. Ogólny wzór alkinów: C
n
H
2n−2
. Alkiny, tak jak wszystkie węglowodory, ulegają reakcjom spalania.
Nazewnictwo
Nazwy alkinów są tworzone z nazw odpowiednich alkanów. Z nazwy alkanu posiadającego ten sam szkielet
węglowy usuwa się końcówkę „-an” i dodaje końcówkę „-yn” (lub „-in” po spółgłoskach ch, f, g, k, l
[1]
), przed którą
umieszcza się lokant, wskazujący przy którym atomie węgla występuje potrójne wiązanie np. heksan i heks-2-yn.
Łańcuch główny (od którego pochodzi główny człon nazwy) musi zawierać wiązanie potrójne i być najdłuższy z
możliwych. Atomy węgla numeruje się tak aby wiązanie potrójne miało jak najmniejszy numer, bez względu na inne
podstawniki. Jeżeli w węglowodorze występuje wiązanie podwójne i potrójne to ważniejsze przy nazewnictwie jest
podwójne.
Lokant można pominąć, gdy jest on równy 1, tzn. wiązanie potrójne występuje na początku szkieletu węglowego.
W literaturze spotyka się też stare nazewnictwo, które różni się od aktualnego tym, że lokanty występują przed
nazwą, np. 2-heksyn.
Przypisy
[1] J.D. Roberts, M.C. Caserio: Chemia organiczna. Warszawa: PWN, 1969, s. 227.
Źródła i autorzy artykułu
2
Źródła i autorzy artykułu
Alkiny Źródło: http://pl.wikipedia.org/w/index.php?oldid=25048419 Autorzy: Andre Engels, CommonsDelinker, Companicus, Czupirek, Fraximus, Googl, Hashar, Karol007, Klausi Er, Klima,
Kocio, Margoz, Marx, MesserWoland, Michał Sobkowski, Mix321, NIXin, Omega933, Pietras1988, Piotrhutnicki, Polimerek, Precz, Rafostry, Raz1el, Stepa, Taw, ToAr, Tobek, Topory,
Turkusowy smok, Wilczekpl, Wostr, conversion script, 38 anonimowych edycji
Licencja
Creative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported
http:/