Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 1 z 14

....................................
kod pracy ucznia

.............................................

pieczątka nagłówkowa szkoły

KONKURS PRZEDMIOTOWY Z HISTORII

DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM

ETAP SZKOLNY

Drogi Uczniu,
witaj na I etapie konkursu historycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj
się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania.


• Arkusz liczy 14 stron i zawiera 45 zadań.
• Przed rozpoczęciem pracy sprawdź czy Twój test jest

kompletny. Jeżeli zauważysz usterki, zgłoś Komisji
Konkursowej.

• Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem.
• Odpowiedzi wpisuj czarnym lub niebieskim długopisem

bądź piórem.

• Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi.
• Nie używaj korektora. Jeśli się pomylisz przekreśl błędną

odpowiedź i wpisz poprawną.

• W przypadku testu wyboru prawidłową odpowiedź zaznacz

stawiając znak

X na literze poprzedzającej treść wybranej

odpowiedzi. Jeżeli pomylisz się, błędne zaznaczenie otocz
kółkiem i zaznacz znakiem

X inną odpowiedź.

• Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone

w miejscu do tego przeznaczonym.

Pracuj samodzielnie.

Powodzenia!

Czas pracy:

60 minut

Liczba punktów

możliwych

do uzyskania:

100

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 2 z 14

Zadanie 1. (0-2 pkt.)

Uzupełnij zdanie:

Państwo jest terytorialną, przymusową oraz polityczną organizacją ……………..,

wyposażoną w suwerenną ………............

Zadanie 2. (0-1 pkt.)
Monarchia despotyczna to:

a. państwo, w którym monarcha sprawuje władzę przy współudziale

społeczeństwa

b. państwo, w którym monarcha sprawuje władzę przy pomocy urzędników,

ustanawia prawa, którym sam nie podlega, jego władza jest dziedziczna

c. państwo, w którym monarcha sprawuje władzę dożywotnio, jest najwyższym

bogiem lub kapłanem, do niego należy dowództwo nad wojskiem, stanowi

prawa, którym sam nie podlega. Posiada władzę nieograniczoną

d. państwo, w którym monarcha sprawuje władzę tylko reprezentacyjną,

faktycznie władzę w państwie sprawują urzędnicy

Zadanie 3. (0-1 pkt.)
Polis to:

a. nazwa jednego z bogów greckich

b. naczynie greckie

c. wspólnota obywateli

d. inaczej polityka

Zadanie 4. (0-1 pkt.)
Kto był twórcą terminu demokracja?

a. Militiades

b. Arystoteles

c. Klejstenes

d. Perykles

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 3 z 14

Zadanie 5. (0-4 pkt.)

Połącz pojęcia z ich znaczeniami. Do litery w miejsce wykropkowane dobierz
cyfrę.

a. Zgromadzenie Ludowe ( …)

1. Ateński rząd, załatwiał bieżące sprawy.

b. Rada Pięciuset ( …)

2. Wybierano ich w liczbie 6 tys. drogą

losowania na 1 rok .

c. Urzędnicy, w tym 10 strategów ( ... ) 3. Decydowano o najważniejszych spra-

wach państwa, w obradach mógł brać

udział każdy wolny obywatel miasta

(z wyjątkiem kobiet, przybyszów, niewolni-

ków) obradowano 4 razy w miesiącu,

głosowano przez podniesienie ręki.

d. Sądy przysięgłych ( …)

4. Wybierani byli na 1 rok, za swoją

działalność odpowiadali przed zgromadze-

niem, gdy nie wywiązywali się ze swoich

funkcji mogli być ukarani.

Zadanie 6. (0-1 pkt.)
Demagog to:

a. grecka nazwa nauczyciela

b. dowódca armii greckiej, naczelny wódz wiodący armię do boju

c. człowiek, który poprzez swoje przemówienia i wnioski wpływał na decyzje

zgromadzenia ludowego

d. człowiek, który przewodził chórowi podczas widowisk teatralnych

Zadanie 7. (0-2 pkt.)
Uzupełnij zdanie:

Ostracyzm to …...........................…., podczas którego w drodze głosowania

wskazywano obywateli zagrażających dobru państwa. Musieli oni ……...............……

Ateny.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 4 z 14

Zadanie 8. (0-2 pkt.)

Uzupełnij zdanie:

W starożytnej Sparcie wychowaniem przyszłych obywateli zajmowało się

……............................…. Po urodzeniu się dziecka zbierała się …........ …….......…,

która postanawiała o jego dalszym losie.

Zadanie 9. (0-1 pkt.)
Starożytna Sparta była państwem o typie ustroju:

a. demokratycznym

b. oligarchicznym

c. despotycznym

d. republikańskim

Zadanie 10. (0-1 pkt.)
W starożytnej Grecji specyficzna forma rządów występowała wówczas, gdy
władzę objął ktoś, kto nie miał do tego żadnego prawa, nazywano ją:

a. dyktaturą

b. tyranią

c. strategią

d. hipokryzją

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 5 z 14

Zadanie 11. (0-6 pkt.)

Połącz pojęcia z ich znaczeniami. Do litery w miejsce wykropkowane dobierz
cyfrę.

a. Konsulowie ( … )

1. Był powoływany w przypadku zagrożenia

państwa lub szczególnych trudności, mógł on

pełnić swoją funkcję najwyżej przez pół roku,

posiadał nieograniczoną władzę, a od jego

decyzji nie było odwołania.

b. Senat ( … )

2. Należało do nich przeprowadzanie cenzusu,

czyli spisu wolnej ludności, wycena jej mają-

tków, ustalanie listy senatorów oraz nadzór nad

obyczajami.

c. Cenzorzy ( … )

3. Na czele państwa stało ich dwóch

wybieranych przez zgromadzenie ludowe na

okres 1 roku. Na nich przeszła cała władza

królewska. Kierowali bieżącą polityką państwa,

dowodzili armią a także powoływali senat.

d. Zgromadzenie Ludowe ( ... )

4. Zadaniem ich było bronienie interesów ludzi

ubogich

przed

nadużyciami

urzędników.

Posiadanie prawa weta wobec uchwał senatu

i zarządzeń urzędników dawało im dużą wła-

dzę, osoby te były nietykalne.

e. Trybuni Ludowi ( ... )

5. Składał się z członków którzy swą godność

piastowali

dożywotnio.

Zasiadali

w

nim

obywatele pełniący wcześniej wyższe urzędy,

doświadczeni, zasłużeni dla państwa. Z naj-

lepszych rodów rzymskich.

f. Dyktator ( … )

6. Decydowano o sprawach najważniejszych,

np. o wojnie i pokoju, o nowych prawach. Nie

mogło jednak zmieniać przedstawianych mu

przez

konsula

wniosków

ani

wysuwać

własnych. Uchwały te rozpatrywał i zatwierdzał

później senat.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 6 z 14

Zadanie 12. (0-1 pkt.)

Pryncypat to:

a. inaczej władza nad państwem rzymskim, polegająca na pełnej akceptacji

poddanych, władza dziedziczna, władca traktowany jest jak ojciec

b. jeden z urzędów w cesarstwie rzymskim

c. forma ustrojowa państwa rzymskiego, w której cesarz posiada władzę

nieograniczoną, rządzi sam, otaczany był boskim kultem

d. forma ustrojowa państwa rzymskiego, w której cesarz, występując tylko jako

pierwszy wśród senatorów i obywateli, zachował urzędy i instytucje

republikańskie – w istocie był jedynowładcą

Zadanie 13. (0-1 pkt.)
W III wieku w cesarstwie rzymskim powstaje system rządów podkreślający

nieograniczoną władzę cesarza zwany dominatem, system ten wprowadza
cesarz:

a. Kaligula

b. Neron

c. Dioklecjan

d. Marek Aureliusz

Zadanie 14. (0-1 pkt.)

Jak nazywamy system, w którym władza świecka podporządkowuje sobie
władze kościelną?

a. teokratyzm

b. cezaropapizm

c. oligarchia

d. totalitaryzm

Zadanie 15. (0-1 pkt.)
Pierwszym władcą z dynastii Karolingów był:

a. Chlodwig

b. Karol Młot

c. Childeryk III

d. Pepin Mały

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 7 z 14

Zadanie 16. (0-2 pkt.)

Uzupełnij zdanie:

W roku …................. papież …….......…….. koronował Karola Wielkiego na cesarza.

Zadanie 17. (0-5 pkt.)

Uzupełnij zdanie:

Państwo Karola Wielkiego, po zawarciu traktatu w …….....................................…..

w roku …….........., zostało podzielone na trzy części: (dopisz władcę do terytorium

lub terytorium do władcy)

władca

terytorium

Italia, Burgundia, Lotaryngia, Fryzja

Ludwik Niemiecki

Państwo zachodniofrankijskie – późniejsza Francja

Zadanie 18. (0-1 pkt.)
Monarchię, w której władca traktował państwo jako własność prywatną, miał

prawo podzielić państwo między swoich spadkobierców nazywamy:

a. stanową

b. despotyczną

c. patrymonialną

d. konstytucyjną

Zadanie 19. (0-1 pkt.)
Drabina zależności feudalnej obejmowała kilka szczebli, a na jej szczycie

znajdował się:

a. princeps

b. suweren

c. margrabia

d. baron

Zadanie 20. (0-1 pkt.)
Czy wasal w średniowieczu mógł być jednocześnie seniorem?

a. tak

b. nie

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 8 z 14

Zadanie 21. (0-2 pkt.)

Uzupełnij zdanie:

Wasal otrzymywał od …….......................…….. posiadłość wraz z osadzonymi

tam chłopami. Przyjmując nadanie składał mu ......………. ……......……… obiecując

wierną służbę w każdej sprawie, która nie uwłacza godności rycerza.

Zadanie 22. (0-1 pkt.)
Otto I koronował się w Rzymie na cesarza w roku:

a. 962

b. 951

c. 961

d. 960

Zadanie 23. (0-1 pkt.)
Nazwa – Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego pojawiło się w:

a. X wieku

b. XII wieku

c. XIII wieku

d. XIV wieku

Zadanie 24. (0-4 pkt.)

Otto III uważał, że cesarstwo powinno składać się z czterech równoprawnych
części:

a. .............................................................

b. .............................................................

c. .............................................................

d. .............................................................

Zadanie 25. (0-2 pkt.)
Uzupełnij zdanie:

W ……................ roku Mieszko I z dynastii piastowskiej przyjął chrzest. Państwo

polskie stało się jednym z krajów świata …............……………………. W okresie

panowania Mieszka I zostały wyznaczone podstawy terytorialne przyszłego państwa

polskiego.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 9 z 14

Zadanie 26. (0-3 pkt.)

Jakie konkretne korzyści dla państwa polskiego miał zjazd w Gnieźnie
w 1000 roku? Jedna lub więcej odpowiedzi jest poprawna.

a. koronację Bolesława Chrobrego

b. utworzenie arcybiskupstwa w Gnieźnie

c. zgodę Ottona III na przyłączenie ziemi Prusów do Polski

d. uznanie przez cesarza suwerenności Polski

e. utworzenie biskupstw w Krakowie, Wrocławiu i Kołobrzegu

Zadanie 27. (0-4 pkt.)
Testament (statut) Bolesława Krzywoustego z 1138 roku regulował sprawę
następstwa tronu po jego śmierci. Przyporządkuj ziemie przyznane spadko-

biercom. Do litery w miejsce wykropkowane dobierz cyfrę.

a. Władysław II Wygnaniec ( … )

1. Mazowsze

b. Bolesław IV Kędzierzawy ( … )

2. Wielkopolska

c. Mieszko III Stary

( … )

3. Ziemia Sandomierska

d. Henryk

( … )

4. Śląsk, dzielnica senioralna

Zadanie 28. (0-1 pkt.)

Zasada senioratu ustanowiona przez Bolesława Krzywoustego określała, że:

a. Zawsze najstarszy książę z dynastii piastowskiej (senior) miał zarządzać

dzielnicą senioralną i sprawować władzę zwierzchnią nad braćmi w innych

dzielnicach, reprezentować Polskę na zewnątrz i sprawować zwierzchnictwo

nad Pomorzem Gdańskim.

b. Salomea – księżna wdowa miała wyznaczać panującego księcia – seniora,

a po jej śmierci możni polscy.

c. Zawsze najstarszy książę (senior) panujący w dzielnicy senioralnej mógł

przekazać władzę najstarszemu swojemu synowi.

d. Zawsze najstarszy książę musiał dzielić się swoją władzą z pozostałymi

młodszymi braćmi, wspólnie z nimi decydować o polityce zagranicznej,

polityce wewnętrznej nad całym terytorium państwa.

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 10 z 14

Zadanie 29. (0-6 pkt.)

Uporządkuj w kolejności chronologicznej władców, którzy podjęli próby zje-
dnoczenia ziem polskich. W miejsce kropek wpisz cyfry od 1 do 6.

a. Przemysł II

( … )

b. Henryk IV Probus

( … )

c. Władysław Łokietek

( … )

d. Henryk Pobożny

( … )

e. Henryk Brodaty

( … )

f. Wacław II

( … )

Zadanie 30. (0-1 pkt.)
Ostatecznie w Polsce monarchia stanowa ukształtowała się za panowania:

a. Wacława II

b. Władysława Łokietka

c. Kazimierza Wielkiego

d. Ludwika Węgierskiego

Zadanie 31. (0-1 pkt.)
Rzeczpospolita szlachecka to:

a. monarchia

b. republika

Zadanie 32. (0-8 pkt.)
Dobierz przywileje do władcy, który go nadał. Do litery w miejsce wykropko-
wane dobierz cyfrę.

a. koszycki 1374 r.

( ... )

1. Władysław Jagiełło

b. piotrkowski 1388 r. ( ... )

2. Kazimierz Jagiellończyk

c. czerwiński 1422 r. ( ... )

3. Ludwik Węgierski

d. warecki 1423 r.

( ... )

4. Jan Olbracht

e. jedlneńsko – krakowskie 1430 – 1433 ( ... ) 5. Aleksander Jagiellończyk

f. cerkiewicko – nieszawskie 1454 r.

( ... )

g. piotrkowski 1496 r.

( ... )

h. radomski 1505 r. (konstytucja „nihil novi”)

( ... )

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 11 z 14

Zadanie 33. (0-2 pkt.)

Które z podanych niżej postanowień znalazły się w przywilejach jedlneńsko –
krakowskich? Jedna lub więcej odpowiedzi jest poprawna.

a. szlachta została zwolniona z obowiązku uczestniczenia w wyprawach

wojennych poza granicami kraju

b. gwarantowano szlachcie nietykalność osobistą bez wyroku sądowego

c. ograniczono ludziom spoza stanu szlacheckiego dostępu do najwyższych

godności w państwie

d. zakazano łączenia stanowisk starosty i sędziego ziemskiego

Zadanie 34. (0-1 pkt.)
Sejm walny składał się z następujących izb:

a. izby poselskiej

b. izby poselskiej, senatu

c. izby poselskiej, senatu, króla

d. senatu

Zadanie 35. (0-9 pkt.)
Unia lubelska z 1569 roku zawarta miedzy Polską i Litwą miała charakter realny
czyli ścisły. Od tej pory Polska i Litwa miały: (uzupełnij tabelkę i zdanie poniżej,
pojęcia umieszczone w nawiasie pod tabelką pomogą ci ją uporządkować)

wspólne

osobne

1. .............................................................

2. .............................................................

3. .............................................................

4. .............................................................

1. ............................................................

2. ............................................................

3. ............................................................

4. ............................................................

Państwo przyjęło nazwę Rzeczpospolita ……........….. …..................……….

(urzędy centralne, sejm, elekcja wspólnego władcy, wojsko, sądownictwo, polityka

zagraniczna, skarb, pieniądz)

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 12 z 14

Zadanie 36. (0-1 pkt.)

Po zawarciu unii lubelskiej do Korony przyłączono część ziem Wielkiego
Księstwa Litewskiego:

a. Wołyń, Podlasie, Ukrainę

b. Ziemię Smoleńską

c. Ziemię Witebską

d. Polesie

Zadanie 37. (0-1 pkt.)

Kto i kiedy po raz pierwszy zerwał sejm używając uprawnienia zwanego
liberum veto?

a. Krzysztof Opaliński – 1650 r.

b. Władysław Siciński – 1652 r.

c. Hieronim Radziejowski – 1654 r.

d. Lubomirski Jerzy – 1665 r.

Zadanie 38. (0-1 pkt.)

Ruch egzekucyjny to:

a. skupianie stanowisk w państwie przez magnaterię

b. ruch zwolenników publicznego wykonywania kary śmierci

c. opozycja mieszczaństwa i chłopów przeciw dominacji szlachty

d. ruch średniej szlachty przeciw dominacji magnaterii

Zadanie 39. (0-1 pkt.)

„Ogólne prawa i ustawy nie jednostek, lecz całego narodu dotyczą przeto na

przyszłość nic nowego nie ma być postanowionym przez nas (tj. króla)

i naszych następców bez wspólnego senatorów i posłów ziemskich

zezwolenia”

prawo to szlachta otrzymała w przywileju:

a. koszyckim

b. wareckim

c. radomskim (konstytucja „nihil novi”)

d. nieszawskim

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 13 z 14

Zadanie 40. (0-1 pkt.)

W okresie bezkrólewia w Rzeczypospolitej obowiązki władcy sprawował, jako
interrex:

a. Hetman wielki koronny

b. Wojewoda krakowski

c. Prymas

d. Kanclerz wielki koronny

Zadanie 41. (0-1 pkt.)

Artykuły henrykowskie z 1573 roku dotyczyły m.in.:

a. osobistych zobowiązań królewskich

b. zagwarantowania przywilejów, wolnej elekcji, prawa szlachty do wypowie-

dzenia posłuszeństwa królowi

c. zagwarantowanie mieszczanom prawa uczestniczenia w obradach sejmu jako

„plenipotenci”

d. odebrania sejmowi walnemu uprawnień do stanowienia praw na rzecz sejmu

elekcyjnego

Zadanie 42. (0-7 pkt.)
Uporządkuj w kolejności chronologicznej panowanie królów elekcyjnych
w Rzeczypospolitej w XVI i XVII wieku (w miejscu kropek wpisz cyfry od 1 do 7)

a. Stefan Batory

( ... )

b. Jan III Sobieski

( ... )

c. Henryk Walezy

( ... )

d. Michał Korybut Wiśniowiecki

( ... )

e. Władysław IV

( ... )

f. Jan Kazimierz

( ... )

g. Zygmunt III Waza

( ... )

Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2005/2006

Strona 14 z 14

Zadanie 43. (0-1 pkt.)

„Wielką Kartę Swobód” – pierwszy dokument wiodący do monarchii parlamen-
tarnej w Anglii wydał w 1215 roku:

a. Henryk II Plantagenet

b. Ryszard Lwie Serce

c. Jan bez Ziemi

d. Henryk III Plantagenet

Zadanie 44. (0-2 pkt.)

W XIV wieku w Anglii ukształtował się parlament składający się z dwu izb,
uzupełnij ich nazwę:

a. Izba ........................................ (niższa)

b. Izba ……............................…. (wyższa)

Zadanie 45. (0-2 pkt.)
Uzupełnij zdanie:

Rewolucja angielska z XVII wieku była rewolucją……........................…………, której

czołową postacią był …....................……. ….....................……..