background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

 

 

 

 

MINISTERSTWO EDUKACJI 
              NARODOWEJ 

 
 

 

 

 

Andrzej Świderek 

 

 

Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1.11 

 

 
 
 

 

 

Poradnik dla nauczyciela 

 
 
 
 
 
 
 
 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom  2006 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inż. Janina Falkowska 
mgr inż. Beata Wiśniewska - Milej 
 
Opracowanie redakcyjne: 
mgr inż. Marzena Więcek 
 
Konsultacja: 
dr inż. Bożena Zając 
 
 
Korekta: 

 
 
 

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 713[02].Z1.11 
„Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych” zawartej w modułowym 
programie nauczania dla zawodu monter instalacji i urządzeń sanitarnych. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 
 
 
 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2006

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 
 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5. Ćwiczenia  

12 

5.1. Konserwacja instalacji i urządzeń wodociągowych i kanalizacyjnych 

12 

   5.1.1. Ćwiczenia 12 
5.2. Wykrywanie i usuwanie awarii instalacji i urządzeń wodociągowych  

i kanalizacyjnych 

14 

   5.2.1. Ćwiczenia 14 
5.3.

 

Konserwacja urządzeń lokalnych ujęć wody i lokalnych oczyszczalni ścieków 

17 

   5.3.1. Ćwiczenia 17 
6. Ewaluacja osiągnięć ucznia  

19 

7. Literatura 

33 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

1. WPROWADZENIE 

 

 Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „Konserwacja instalacji 
wodociągowych i kanalizacyjnych”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć 
dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie monter instalacji i urządzeń sanitarnych 
713[02]. 
 W poradniku zamieszczono: 

−  wymagania wstępne, 
−  wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć, 
−  przykładowe scenariusze zajęć, 
−  propozycje  ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności 

praktycznych, 

−  wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki, 

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze szczególnym 
uwzględnieniem: 

−  pokazu z objaśnieniem, 
−  tekstu przewodniego, 
−  metody projektów, 
−  ćwiczeń praktycznych. 

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej 
pracy uczniów do pracy zespołowej. 
W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel może 
posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym 
różnego rodzaju zadania. 
W tym rozdziale podano również: 

−  plan testu w formie tabelarycznej, 
−  punktacje zadań, 
−  propozycje norm wymagań, 
−  instrukcję dla nauczyciela, 
−  instrukcję dla ucznia, 
−  kartę odpowiedzi, 
−  zestaw zadań testowych. 
−  test „próba pracy”. 

 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 
 
 
 

  

 
 

 

 

 
 
 
 
 
 
 Schemat 

układu jednostek modułowych 

713[02].Z1 

Technologia montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1/2/3/4.01 

Prace przygotowawczo – zakończeniowe przy wykonywaniu instalacji sanitarnych 

713[02].Z1/2/3/4.02 

Montaż instalacji z rur stalowych 

713[02].Z1/2/3/4.03 

Montaż instalacji z rur miedzianych 

713[02].Z1/2.04 

Montaż instalacji z tworzyw sztucznych 

713[02].Z1.05 

Montaż instalacji zimnej wody i ciepłej wody użytkowej 

713[02].Z1.06 

Instalacja urządzeń do lokalnego i centralnego przygotowania ciepłej wody 

użytkowej

713[02].Z1.07 

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć wody 

713[02].Z1.08 

Montaż instalacji z rur żeliwnych i kamionkowych 

713[02].Z1.09 

Montaż instalacji kanalizacyjnej 

713[02].Z1.10 

Instalacja urządzeń lokalnych ujęć ścieków 

713[02].Z1.11 

Konserwacja  instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć: 

−  rozpoznawać rodzaje instalacji, 
−  wykonywać prace przygotowawczo-zakończeniowe przy montażu instalacji, 
−  rozróżniać  łączniki do połączeń rozłącznych i nierozłącznych stosowane w instalacjach  

ze stali, miedzi i tworzywa sztucznego oraz z żeliwa i kamionki, 

−  oceniać stan techniczny rur i łączników do montażu, 
−  wykonywać połączenia rozłączne rur instalacyjnych, 
−  wykonywać podstawowe operacje obróbki materiałów stalowych, miedzianych, 

 

z tworzywa, żeliwa i kamionki, stosowanych w instalacjach sanitarnych, 

−  mocować elementy instalacji w budynku, 
−  prowadzić instalacje różnymi sposobami, 
−  stosować terminologię budowlaną, 
−  przestrzegać zasad bezpiecznej pracy, przewidywać i zapobiegać zagrożeniom, 
−  stosować procedury udzielania pierwszej pomocy osobom poszkodowanym, 
−  odczytywać i interpretować rysunki budowlane, 
−  posługiwać się dokumentacją budowlaną, 
−  wykonywać przedmiary i obmiary robót, 
−  wykonywać pomiary i rysunki inwentaryzacyjne, 
−  organizować stanowiska składowania i magazynowania, 
−  korzystać z różnych źródeł informacji

.

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji ćwiczeń podanych w poradniku uczeń powinien umieć: 

−  wykonać prace związane z konserwacją instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, 

zgodnie z obowiązującymi przepisami bhp i ochrony ppoż., 

−  ocenić stan techniczny instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, 
−  dobrać narzędzia i sprzęt potrzebny do wykonania konserwacji instalacji wodociągowych  

i kanalizacyjnych, 

−  sprawdzić szczelność instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, 
−  wyregulować urządzenia znajdujące się w instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych, 
−  zabezpieczyć uszkodzone miejsca w instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych, 
−  zlokalizować awarie, 
−  odłączyć uszkodzony odcinek instalacji lub urządzenia od zasilania, 
−  wykonać naprawy typowych usterek występujących w instalacjach wodociągowych  

i kanalizacyjnych, 

−  oczyścić elementy instalacji kanalizacyjnej, 
−  usunąć przyczyny niedrożności w instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych, 
−  zakonserwować elementy instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych, 
−  posłużyć się dokumentacją techniczną. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02] 
Moduł: Technologia 

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1 
Jednostka modułowa: Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1.11 

 
Temat:  Dobór narzędzi i sprzętu dla usunięcia niedrożności zlokalizowanej  

w przewodzie odpływowym instalacji kanalizacyjnej. 

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności doboru narzędzi i sprzętu dla wykonania 

konserwacji instalacji kanalizacyjnej. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  posłużyć się dokumentacją techniczną instalacji kanalizacyjnych, 
−  wykryć awarie instalacji kanalizacyjnych, 
−  określić sposób ich usunięcia, 
−  dobrać materiały i narzędzia do usunięcia awarii, 
−  dobrać środki ochrony osobistej i zabezpieczyć się w nie podczas wykonywania 

czynności monterskich, 

−  zorganizować stanowisko do wykonywania czynności monterskich związanych  

z usunięciem awarii zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 

−  ocenić jakość wykonanego przeglądu. 
Metody nauczania-uczenia się:  

−  ćwiczenia praktyczne. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  indywidualna. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie 
 
Czas: 45 minut. 
Środki dydaktyczne:  

−  zestaw sprzętu, narzędzi, końcówek do czyszczenia przewodów kanalizacyjnych, 
−  dokumentacja techniczno-ruchowa sprzętu, 
−  przybory do pisania, 
−  arkusze do pisania, 
−  instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania, 
−  literatura z rozdziału 7. 
 
Przebieg zajęć: 

1.  Sprawy organizacyjne. 
2.  Nawiązanie do tematu, omówienie celów zajęć. 
3.  Wydanie uczniom materiałów do wykonania ćwiczenia: dokumentacji technicznej 

instalacji kanalizacyjnej. 

4.  Wydanie uczniom instrukcji wykonania ćwiczenia. 
5.  Realizacja tematu: 

−  Każdy uczeń zapoznaje się z dokumentacją instalacji kanalizacyjnej. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

−  Uczeń zapoznaje się z instrukcją wykonania ćwiczenia. 
−  Uczeń rozpoznaje awarię instalacji kanalizacyjnej. 

−  Uczeń opisuje sposób jej usunięcia. 
−  Uczeń dobiera materiały i narzędzia do usunięcia awarii. 
−  Uczeń opisuje, w jaki sposób zorganizuje stanowisko pracy do wykonania czynności 

monterskich związanych z usunięciem awarii zgodnie z zasadami bezpieczeństwa  
i higieny pracy. 

−  Uczeń dobiera środki ochrony osobistej podczas wykonywania czynności 

monterskich. 

−  Nauczyciel nadzoruje pracę uczniów i pomaga w wykonaniu ćwiczenia. Podpowiada 

najlepsze rozwiązania. 

6.  Po wykonaniu wszystkich czynności uczeń próbuje dokonać analizy wykonanego 

ćwiczenia. 

7.  Uczeń wskazuje mocne i słabe strony swojej pracy. 
8.  Nauczyciel analizuje prace ucznia. 
9.  Uczniowie prezentują prace w kolejności wykonywania. 
10. Klasa wspólnie z nauczycielem dokonuje oceny prac. 
 
Zakończenie zajęć 
Praca domowa 
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat ,,Konserwacja lokalnych urządzeń 
kanalizacyjnych”. Na podstawie zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się 
do wypowiedzi: Jakie często lokalne urządzenia kanalizacyjne wymagają okresowej kontroli 
i konserwacji? 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych 

umiejętności. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć  2 

 
Osoba prowadząca ………………………………………………. 
Modułowy program nauczania:   Monter instalacji i urządzeń sanitarnych 713[02] 
Moduł: Technologia 

montażu instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1 
Jednostka modułowa: Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

713[02].Z1.11 

 

Temat: Wykonywanie wymiany wężyków elastycznych wody zimnej i wody ciepłej 
Cel ogólny
: kształtowanie umiejętności wymiany wężyków elastycznych wody zimnej  

i wody ciepłej łączących baterię wannową z zaworami odcinającymi kątowymi. 

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi: 

−  odczytać dokumentację techniczną zadania, 
−  zorganizować stanowisko do wykonania wymiany wężyków elastycznych wody 

zimnej i ciepłej zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, 

−  zgromadzić niezbędne materiały, sprzęt i narzędzia do wykonania wymiany, 
−  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej dla wykonania czynności montażowych, 
−  sprawdzić stan techniczny sprzętu, narzędzi i materiałów instalacyjnych, 
−  przygotować instalację do wykonania wymiany jej elementów składowych, 
−  wykonać wymianę wężyków elastycznych, 
−  sprawdzić jakość wykonanych czynności naprawczych, 
−  zlikwidować stanowisko pracy, 
−  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
−  dokonać oceny ćwiczenia. 

Metody nauczania-uczenia się:  

−  ćwiczenia praktyczne, 
−  metoda tekstu przewodniego. 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

−  indywidualna i grupowa. 

Strategia: uczenie się przez doświadczenie. 
 
Czas:
 45 minut. 
Środki dydaktyczne: 

−  wężyki elastyczne,  
−  materiały uszczelniające, 
−  komplet kluczy płaskich, 
−  środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne, 
−  instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
−  literatura z rozdziału 7. 

 
Przebieg zajęć: 
Zadanie dla ucznia 
Przedmiotem ćwiczenia jest wymiana wężyków elastycznych wody zimnej i ciepłej łączących 
baterię wannową z zaworami odcinającymi kątowymi zgodnie z dokumentacją. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

FAZA WSTĘPNA 
Czynności organizacyjno-porządkowe, podanie tematu lekcji, zaznajomienie uczniów z pracą 
metodą tekstu przewodniego. 
 
FAZA WŁAŚCIWA 
INFORMACJE 
1.  Jakie są zalety stosowania wężyków elastycznych? 
2.  Jaki jest cel stosowania oplotu stalowego? 
3.  Jakie zasady obowiązują podczas wymiany wężyków elastycznych łączących instalację 

wodociągową zimnej i ciepłej wody z baterią? 

4.  Dlaczego należy wężyk elastyczny łącząc z instalacją wodociągową poprzedzić zaworem 

odcinającym? 

2.  Jakie zasady bhp i ppoż. obowiązują podczas montażu i demontażu? 
 
PLANOWANIE 
1.  Ustal, jakim sprzętem i narzędziami będziesz posługiwał się podczas wymiany wężyków 

elastycznych. 

2.  Ustal, jakie kolejne czynności wykonasz dla wykonania demontażu i montażu nowych 

wężyków elastycznych. 

3.  Ustal, w jaki sposób sprawdzisz, czy czynności wykonałeś prawidłowo, a połączenia 

uzyskałeś szczelne. 

4.  Ustal, jakie środki ochrony osobistej będą niezbędne do wykonania czynności 

wykończeniowych związanych z naruszeniem przegrody. 

 
UZGODNIENIE 
1.  Omów wszystkie punkty z fazy planowania z nauczycielem. 
2.  Odnieś się do uwag i propozycji nauczyciela. 
 
WYKONANIE 
1.  Zapisz kolejność czynności dla wykonania demontażu i montażu wężyków elastycznych. 
2.  Zapisz, jaki sprzęt, narzędzia i materiały będą niezbędne do wykonania prac 

montażowych. 

3.  Zapisz, jak przygotować należy instalację wodociągową do konserwacji. 
4.  Zabezpiecz się w środki ochrony osobistej. 
5.  Postępując zgodnie z zaplanowaną kolejnością prac dokonaj demontażu, a następnie 

montażu sprawnych technicznie wężyków elastycznych. 

6.  Sprawdź szczelność uzyskanych połączeń i prawidłowość montażu. 
7.  Uporządkuj stanowisko pracy. 
8.  Zaprezentuj sposób wykonania ćwiczenia i napotkane trudności. 
 
SPRAWDZANIE 
1.  Czy poprawnie wykonano zaplanowane czynności? 
2.  Czy uzyskano szczelne połączenia podczas montażu wężyków? 
3.  Czy utrzymywano ład rysunek porządek na stanowisku pracy? 
4.  Czy uporządkowano stanowisko po wykonaniu ćwiczenia? 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

ANALIZA 

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują, które etapy ćwiczenia sprawiły im najwięcej 

trudności. Nauczyciel podsumowuje całe  ćwiczenie, wskazuje, jakie nowe, ważne 
umiejętności zostały wykształcone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać  
w przyszłości. 
 
FAZA KOŃCOWA 
 
Zakończenie zajęć 
 
Praca domowa 
Odszukaj w literaturze wiadomości na temat: „Konserwacja syfonów”. Na podstawie 
zgromadzonych informacji na następnej lekcji przygotuj się do wypowiedzi: Na czym polega 
konserwacja i ewentualna wymiana syfonu? 
 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

−  anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności 

podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

5. ĆWICZENIA 

 
5.1. Konserwacja instalacji i urządzeń wodociągowych 

i kanalizacyjnych 

 

5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Z zestawu narzędzi i sprzętu dobierz te, które są konieczne do usunięcia niedrożności 

zlokalizowanej w przewodzie odpływowym instalacji kanalizacyjnej zgodnie z dokumentacją 
załączoną do wykonania zadania. 

 

Wskazówki do realizacji: 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z dokumentacją zadania, 
2)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji zadania, 
4)  wybrać sprzęt i narzędzia do usunięcia niedrożności w przewodzie odpływowym, 
5)  sprawdzić w dokumentacji techniczno-ruchowej sprzętu czy wybrane narzędzia i sprzęt są 

przeznaczone do wykonania prac wskazanych w instrukcji zadania, 

6)  dokonać oceny poprawności ćwiczenia. 
 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  zestaw sprzętu, narzędzi, końcówek do czyszczenia przewodów kanalizacyjnych, 
–  dokumentacja techniczno-ruchowa sprzętu, 
–  przybory do pisania, 
–  arkusze do pisania, 
–  instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony osobistej 

do wykonania płukania instalacji wodociągowej w budynku mieszkalnym po 
przeprowadzonej dezynfekcji przewodów. Podaj skład ekipy do wykonania zadania. 

 

Wskazówki do realizacji: 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

 i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zapoznać się z wytycznymi wykonania dezynfekcji i płukania instalacji wodociągowej, 
4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy, 
6)  podać skład ekipy, 
7)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
8)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja do wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  katalogi materiałów budowy studni rewizyjnej, 
–  katalogi studni rewizyjnych z tworzyw sztucznych, 
–  literatura z rozdziału 7. 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2. Wykrywanie i usuwanie awarii instalacji i urządzeń 

wodociągowych i kanalizacyjnych 

 
5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Sporządź wykaz czynności, materiałów, sprzętu i narzędzi oraz środków ochrony osobistej 

do wymiany baterii dwuuchwytowej na jednouchwytową zgodnie z instrukcją zadania. 
 

Wskazówki do realizacji: 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z zasadami montażu baterii czerpalnych, 
3)  zapoznać się z kartami katalogowymi baterii czerpalnych 
4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  katalogi baterii czerpalnych, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Wykonaj wymianę wężyków elastycznych wody zimnej i wody ciepłej łączących baterię 

wannową z zaworami odcinającymi kątowymi zgodnie z dokumentacją załączoną 
w instrukcji. 
 

Wskazówki do realizacji: 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Uczeń powinien

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
4)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż., 
5)  zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne, 
6)  dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
7)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
8)  ocenić jakość wężyków polietylenowych w oplocie stalowym, 
9)  zamknąć zawory kątowe odcinające wodę zimną i wodę ciepłą, 
10) odkręcić nakrętki nasadowe zużytych złączy z zaworem kątowym i z baterią wannową, 
11) oczyścić miejsca połączeń zaworów i baterii, 
12) założyć uszczelkę gumową w nakrętki nasadowe, 
13) uszczelnić połączenia taśmą teflonową lub pakułami, 
14) nakręcić nakrętki nasadowe, 
15) otworzyć zawory kątowe odcinające, 
16) sprawdzić szczelność wykonanych połączeń, 
17) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
18) uporządkować stanowisko pracy, 
19)  zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
20) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
21) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  wężyki elastyczne, 
–  materiały uszczelniające, 
–  komplet kluczy płaskich, 
–  środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne, 
–  instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
 
Ćwiczenie 3 

Wykonaj konserwację spłuczki ustępowej zgodnie z dokumentacją załączoną w instrukcji 

 

Wskazówki do realizacji: 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

4)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej wymagane przepisami bhp i ppoż., 
5)  zgromadzić niezbędne materiały instalacyjne, 
6)  dobrać sprzęt, narzędzia, materiały pomocnicze niezbędne do wykonania ćwiczenia, 
7)  sprawdzić stan techniczny sprzętu i narzędzi, 
8)  zamknąć zawory kątowe odcinające wodę zimną do spłuczki, 
9)  podnieść pokrywę spłuczki, 
10) wyjąć ramię pływaka przez odkręcenie go przy zaworze, 
11) oczyścić pływak, 
12) skontrolować otwory wlotowe, jeśli są zasklepione to oczyścić je z szlamu i osadów, 
13) odkręcić plastikową nakrętkę podtrzymującą zawór wlotowy, 
14) wyjąć zawór z rurą wpustową i oczyścić, 
15) skontrolować jakość uszczelki gumowej przy trzpieniu zaworu; jeśli jest zniszczona 

wymienić na nową, 

16) wyjąć gniazdo zaworu wraz z sitkiem do zatrzymywania zanieczyszczeń z wody, 
17) otworzyć zawór odcinający i na krótki okres czasu uruchomić przepływ wody w celu 

wypłukania zanieczyszczeń z przewodu dopływowego, 

18) zamknąć zawór odcinający, 
19) wstawić sitko i gniazdo zaworu, 
20) zmontować zawór z rurą napełniającą 
21) sprawdzić uszczelnienie rury przelewowej, 
22) sprawdzić uszczelnienie odpływu wody z spłuczki, 
23) wstawić do zbiornika ramię z pływakiem, 
24) otworzyć zawór odcinający, 
25) wyregulować poziom wody w zbiorniku, 
26) założyć pokrywę, 
27) sprawdzić zgodność z dokumentacją ćwiczenia, 
28) uporządkować stanowisko pracy, 
29)  zagospodarować odpady i niewykorzystane materiały, 
30) zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
31) dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne, tekst przewodni. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  stół montażowy z dostępem do oświetlenia, 
–  materiały uszczelniające, 
–  komplet kluczy płaskich, 
–  środki ochrony osobistej: rękawice parciane, okulary ochronne, 
–  instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

5.3. Konserwacja urządzeń lokalnych ujęć wody i lokalnych 

oczyszczalni ścieków 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Wykonaj konserwację zbiornika gromadzącego wodę na lokalnym ujęciu wody ze studni 

wierconej zgodnie z dokumentacją zamieszczoną w instrukcji. 

 

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres 

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z dokumentacją zadania 
2)   zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
3)  zastosować się do poleceń zawartych w instrukcji zadania, 
4)  zabezpieczyć się w środki ochrony osobistej, 
5)  skompletować narzędzia, sprzęt, sprawdzając jednocześnie ich stan techniczny, 
6)  wyłączyć pompę tłoczącą wodę ze studni, 
7)  zamknąć zawór na przewodzie doprowadzającym wodę do zbiornika, 
8)  otworzyć zawór spustowy i opróżnić zbiornik z wody, 
9)  otworzyć pokrywę przykrywającą zbiornik lub właz (w zależności od konstrukcji 

zbiornika), 

10) oczyścić ścianki zbiornika z osadów i szlamów, 
11) wykonać płukanie wodą zbiornika, 
12) sprawdzić stan techniczny zaworów na przewodach dopływowym, odpływowym, 

przelewowy, spustowym, 

13) skontrolować stan techniczny urządzeń kontrolno-pomiarowych, 
14) sprawdzić drożność rury wentylacyjnej stanowiącej połączenie z atmosferą, 
15) przykryć zbiornik, 
16) otworzyć zawór odcinający na przewodzie dopływowym, 
17) włączyć pompę w studni, 
18) napełnić zbiornik wodą, 
19) uporządkować stanowisko pracy, 
20) dokonać oceny poprawności ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się: 

–  ćwiczenia praktyczne, metoda projektów. 
 

Środki dydaktyczne: 

–  dokumentacja techniczna lokalnego ujęcia wody, 
–  komplet kluczy płaskich i hydraulicznych, 
–  szczotka druciana, 
–  wąż elastyczny do wody, 
–  apteczka pierwszej pomocy, 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

–  środki ochrony osobistej, 
–  instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
Ćwiczenie 2 

Określ czynności dla przeprowadzenia konserwacji osadnika gnilnego. Wykonaj 

zestawienie sprzętu,  środków ochrony osobistej, podaj skład ekipy oraz warunki 
przeprowadzenia zabiegów konserwacyjnych. 
 

Wskazówki do realizacji: 

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres  

i techniki wykonania. Zapoznać uczniów z zasadami bezpiecznej pracy. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zapoznać się z instrukcją wykonania ćwiczenia, 
2)  zapoznać się z dokumentacją techniczną zadania, 
3)  zapoznać się z wytycznymi w zakresie przeprowadzania konserwacji osadników gnilnych, 
4)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
5)  na arkuszu papieru wykonać niezbędne zestawienia i wykazy, 
6)  zaprezentować wykonane ćwiczenie, 
7)  dokonać oceny ćwiczenia. 

 

Zalecane metody nauczania-uczenia się:  

–  

pokaz z objaśnieniem, ćwiczenia praktyczne. 

 

Środki dydaktyczne: 

–  arkusz papieru, 
–  długopis, 
–  ołówek, 
–  gumka, 
–  instrukcja wykonania ćwiczenia zawierająca dokumentację zadania, 
–  dokumentacja techniczna osadnika gnilnego, 
–  literatura z rozdziału 7. 
 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA 

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 

 

TEST 1 
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Konserwacja instalacji 
wodociągowych i kanalizacyjnych”. 
 

Test składa się z 20 zadań, z których: 

−  zadania 1-14 są z poziomu podstawowego, 
−  zadania 15-20 są z poziomu ponadpodstawowego. 
 

Punktacja zadań 0 lub 1 punkt 

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający – za rozwiązanie 10 lub 11zadań z poziomu podstawowego,  

-

  dostateczny – za rozwiązanie 12,13 lub 14 zadań z poziomu podstawowego, 

-

  dobry – za rozwiązanie 15 lub 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu 

ponadpodstawowego, 

-

  bardzo dobry – za rozwiązanie co najmniej 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu 

ponadpodstawowego, 

Plan testu                                           
 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Klucz odpowiedzi 

Nr zadania 

 
 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymaga

ń 

 

Poprawna 

odpowiedź

Zastosować wytyczne obowiązujące przy wymianie 
pompy w studni 

C P 

Zastosować wytyczne dotyczące płukania filtra w 
instalacji lokalnego ujęcia wody 

C P 

3 Określić zakres konserwacji instalacji kanalizacyjnej 

4 Dobrać sposób czyszczenia rury odpływowej C 

Zastosować zasady dokonywania wymiany złączy 
elastycznych 

C P 

6 Przewidzieć przyczynę zablokowania zaworu kulowego 

Dobrać zakres czynności konserwacyjnych dla studni 
kopanych 

C P 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

Nr zadania 

 
 

Cel operacyjny (mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymaga

ń 

 

Poprawna 

odpowiedź

Określić zasady obowiązujące przy płukaniu studni po jej 
dezynfekcji 

B P 

Przewidzieć skutki nieszczelności zaworów instalacji 
wodociągowych 

D P 

10 

Zaplanować czynności związane z likwidacją  pęknięcia 
rury wodociągowej 

D P 

11 

Wskazać sposób ostatecznego usunięcia niedrożności 
w przepływie ścieków 

B P 

12 

Zaplanować kolejność czynności związanych  
z wymianą uszczelki w baterii czerpalnej 

D P 

13 Przewidzieć przyczynę zatoru w przewodzie odpływowym

D P 

14 Przewidzieć skutki uszkodzenia zaworu odpływowego D 

P  A 

15 

Zastosować wytyczne ochrony wód przed wtórnym 
zanieczyszczeniem 

C PP 

16 

Określić zakres prac konserwacyjnych przy baterii 
termostatycznej  

B PP 

17 

Przewidzieć skutki nieszczelności w górnej obudowie 
studni kopanej 

D PP 

18 

Zastosować wytyczne związane z konserwacją 
odbenzyniaczy 

C PP 

19 

Zapobiegać zatorom w rurach drenażu rozsączającego 
ścieki 

D PP 

20 

Dobrać sposób dla likwidacji zatoru zlokalizowanego na 
przewodzie odpływowym 

C PP 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

Przebieg testowania 
  

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 

4.  Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych, 

jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi). 

6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 

7.  Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony 

na udzielanie odpowiedzi. 

8.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru  

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

9.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia udzielania odpowiedzi. 

10. Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych. 

11. Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego. 

12. Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13. Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14. Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 

2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 

3.  Zapoznaj się z zestawem pytań testowych. 

4.  Test zawiera 20 pytań dotyczących konserwacji instalacji wodociągowych  

i kanalizacyjnych. Pytania w teście są to pytania wielokrotnego wyboru i tylko jedna 

odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

−  w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 

pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie 

zakreślić odpowiedź prawidłową), 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 

7.  Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie  

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. Trudności mogą przysporzyć Ci 

pytania: 16 – 20, gdyż są one na poziomie trudniejszym niż pozostałe. 

8.  Na rozwiązanie 

testu 

masz 

45 

minut. 

      

Powodzenia 

 

 

Materiały dla ucznia:

 

–  instrukcja, 

–  zestaw zadań testowych, 

–  karta odpowiedzi. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
I część 
1.  Przy wymianie pompy w studni jej opuszczenie powinno być poniżej zwierciadła wody o: 

a)  0,5 m, 
b)  1,0 m, 
c)  2,0 m, 
d)  5,0 m. 

2.  Płukanie filtra w instalacji lokalnego ujęcia wody przeprowadzane jest przy: 

a)  otwartym zworze odpływowym i otwartym zaworze spustowym, 
b)  otwartym zaworze odpływowym i zamkniętym zaworze spustowym, 
c)  zamkniętym zaworze odpływowym i otwartym zaworze spustowym, 
d)  zamkniętym zaworze odpływowym i zamkniętym zaworze spustowym. 

3.  Konserwacja instalacji kanalizacyjnej obejmuje m.in.: 

a)  usunięcie osadu w perlatorze, 
b)  uszczelnienie dławic w zaworze odcinającym, 
c)  wymianę pionu kanalizacyjnego, 
d)  wymianę przyborów. 

4.  Czyszczenie rury odpływowej można dokonać przez: 

a)  rewizję na przewodzie odpływowym, 
b)  rewizję na przykanaliku, 
c)  rurę wentylacyjną pionu kanalizacyjnego, 
d)  trójnik na podejściu kanalizacyjnym. 

5.  Wymiana złącza elastycznego powinna odbywać się co: 

a)  1 rok, 
b)  2 lata, 
c)  3 lata, 
d)  5 lat. 

6.  Przyczyną zablokowania zaworu kulowego jest: 

a)  nagromadzony z wody osad, 
b)  skorodowane pokrętło zaworu, 
c)  wyrobiona uszczelka o-ring w zaworze, 
d)  zniszczone uszczelnienie głowicy zaworu. 

7.  Zabiegi konserwacyjne studni kopanej obejmują m.in.: 

a)  czyszczenie obudowy z porostów i osadów, 
b)  kontrolę spadków terenu wokół studni, 
c)  malowanie obudowy studni, 
d)  wymianę górnej obudowy studni. 

8.  Płukanie studni po jej dezynfekcji przeprowadza się: 

a)  do czasu wykonania kontrolnego badania wody, 
b)  do czasu zlikwidowania zapachu chloru w wodzie, 
c)  przez 12 godzin, 
d)  przez 24 godziny. 

9.  Nieszczelności zaworów instalacji wodociągowej powodują: 

a)  przecieki wody, 
b)  udrażnianie przepływu wody, 
c)  zapychanie się głowic w zaworach, 
d)  zużywanie się głowic zaworów. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

10. Likwidacja pęknięcia rury wodociągowej polega na założeniu: 

a)  łaty z kleju epoksydowego, 
b)  opaski uciskającej rurę, 
c)  zaworu odcinającego, 
d)  zaworu redukującego ciśnienie wody. 

11. Ostatecznym sposobem usunięcia niedrożności w przepływie ścieków jest: 

a)  demontaż całej instalacji kanalizacyjnej, 
b)  demontaż uszkodzonego odcinka przewodu, 
c)  wymiana czyszczaka, 
d)  wymiana odsadzki. 

12. Wymieniając uszczelkę w baterii czerpalnej stojącej należy w pierwszej kolejności: 

a)  odciąć dopływ wody, 
b)  wykręcić zawór grzybkowy, 
c)  zdemontować baterię z przyboru, 
d)  zdjąć pokrętło baterii. 

13. Przyczyną zatoru na przewodzie odpływowym wskutek nieprawidłowego korzystania  

z instalacji kanalizacyjnej jest: 
a)  błąd w budowie, 
b)  wada materiału, 
c)  wylewanie tłuszczy, 
d)  złe wykonanie połączeń. 

14. Objawami uszkodzenia zaworu odpływowego jest: 

a)  cieknąca woda do miski ustępowej, 
b)  odpływ wody przez przelew w wannie, 
c)  zbyt duże ciśnienie wody w instalacji wodociągowej, 
d)  zbyt niska temperatura wody ciepłej w instalacji. 

 
II część 
15. Aby nie dochodziło do wtórnego zanieczyszczenia wody w instalacji wodociągowej 

powinien być zachowany warunek: 
a)  przewód wodociągowy wykonany jest z rur miedzianych, 
b)  spadek przewodu wodociągowego jest w kierunku do wodomierza, 
c)  ma miejsce swobodny odpływ wody do urządzeń kanalizacyjnych, 
d)  w przewodzie wodociągowym woda jest pod ciśnieniem hydrostatycznym. 

16. Prace konserwacyjne przy baterii termostatycznej obejmują m.in.: 

a)  czyszczenie sitka wychwytującego zanieczyszczenia, 
b)  wymianę uszczelki pod głowicą baterii, 
c)  wymianę zaworów zwrotnych przed i za baterią, 
d)  zmianę zakresu temperatury wody w mieszaczu. 

17. Nieszczelności w górnej obudowie studni kopanej powodują: 

a)  infiltracje wody do gruntu, 
b)  podniesienie poziomu wód gruntowych, 
c)  poprawę jakości wody w studni, 
d)  przedostawanie się zanieczyszczeń do wody. 

18. Odbenzyniacze po każdorazowym czyszczeniu powinny być: 

a)  napełnione roztworem detergentu,, 
b)  napełnione wodą, 
c)  napełnione ściekami, 
d)  poddane dezynfekcji. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

19. Aby nie powstawały zatory w rurach drenażu rozsączającego  ścieki powinny być 

wprowadzane: 
a)  ciągle dużymi porcjami, 
b)  ciągle małymi porcjami, 
c)  okresowo dużymi porcjami, 
d)  okresowo małymi porcjami. 

20. Aby usunąć zator zlokalizowany na przewodzie odpływowym w miejscu oddalonym od 

pionu o 15 m trzeba zastosować 2 pręty stalowe połączone ze sobą: 
a)  mimośrodowo, 
b)  przez chwytacze, 
c)  przez sprężyny, 
d)  przez połączenie kielichowe. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

KARTA ODPOWIEDZI 

 
 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź poprzez postawienie znaku X przy prawidłowej 
odpowiedzi. Jeżeli pomylisz się – błędną odpowiedź zakreśl kółkiem. 

 

Odpowiedź Punktacja 

Numer 

pytania 

a b c d 

 

     

     

     

     

     

     

     

     

     

10 

     

11 

     

12 

     

13 

     

14 

     

15 

     

16 

     

17 

     

18 

     

19 

     

20 

     

Razem  

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

TEST 2 
 
Test „próba pracy” do jednostki modułowej „Konserwacja instalacji 
wodociągowych i kanalizacyjnych” 

Wykonaj konserwację spłuczki ustępowej zgodnie z dokumentacją załączoną  
w instrukcji. 

 

Test jest przewidziany jako „próba pracy”. Czas na wykonanie testu – 45 minut. 

 
Punktacja zadań 0 lub 1 punkt
 

Za każdą prawidłowo wykonaną czynność uczeń otrzymuje 1 punkt. Za źle wykonaną 

czynność lub jej brak uczeń otrzymuje 0 punktów. 
 

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące 
oceny szkolne: 

-

  dopuszczający - za uzyskanie co najmniej 15 punktów, 

-

  dostateczny - za uzyskanie co najmniej 17 punktów, 

-

  dobry - za uzyskanie co najmniej 19 punktów z 24 możliwych, w tym co najmniej 1 punkt 

za prezentacje zadania, 

-

  bardzo dobry - za uzyskanie co najmniej 21 punktów z 24 możliwych, w tym co najmniej  

 1 punkt za prezentację zadania. 

  
 

Kryteria oceny 
         Klucz 

punktowania 

Obszar 

wymagań 

Numer 

cz

ynno

ści 

Sprawdzana czynność Kryterium 

wykonania 

czynności 

Punktacja 

0 - 1 

Uczeń zapoznaje się  
z instrukcją zadania 

Zapoznał się  
z instrukcją zadania 

0 lub 1 

Uczeń zapoznaje się 
z dokumentacją techniczną 
zadania 

Zapoznał się 
z dokumentacją 
techniczną okapu 

0 lub 1 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Uczeń organizuje 
stanowisko pracy 

Zorganizował 
stanowisko pracy 
zgodnie z wymogami 
bhp i ergonomii 

0 lub 1 

Uczeń gromadzi niezbędne 
materiały instalacyjne 

Dobrał: materiały 
uszczelniające 

0 lub 1 

Wykonywanie 
zadania  
z zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 

Uczeń dobiera sprzęt  
i narzędzia do wykonania 
ćwiczenia 

Dobrał: komplet kluczy 
płaskich 

0 lub 1 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

Obszar 

wymagań 

Numer 

cz

ynno

ści 

Sprawdzana czynność Kryterium 

wykonania 

czynności 

Punktacja 

0 - 1 

Uczeń sprawdza stan 
techniczny narzędzi 

Sprawdził stan 
techniczny narzędzi 

0 lub 1 

Uczeń zabezpiecza się 
w środki ochrony osobistej 

Zabezpieczył się  
w nakrycie głowy, 
rękawice  

0 lub 1 

Uczeń zamyka zawory 
kątowe odcinające zimną 
wodę do spłuczki 

Zamknął zawory 
kątowe odcinające 
zimną wodę do 
spłuczki 

0 lub 1 

Uczeń podnosi pokrywę 
spłuczki i wyjmuje ramię 
pływaka 

Po podniesieniu 
pokrywy spłuczki 
wyjął ramię pływaka 

0 lub 1 

10 

Uczeń czyści pływak  
i kontroluje otwory wlotowe 

Oczyścił pływak 
i skontrolował otwory 
wlotowe 

0 lub 1 

11 

Uczeń odkręca nakrętkę 
podtrzymującą zawór 
wlotowy 

Odkręcił nakrętkę 
podtrzymującą zawór 
wlotowy 

0 lub 1 

12 

Uczeń wyjmuje zawór z rurą 
wpustową i czyści go 

Wyjął zawór z rurą 
wpustową i oczyścił go 

0 lub 1 

13 

Uczeń kontroluje jakość 
uszczelki gumowej przy 
trzpieniu zaworu 
i ewentualnie wymienia ją 

Skontrolował jakość 
uszczelki i ewentualnie 
dokonał jej wymiany 

0 lub 1 

14 

Uczeń wyjmuje gniazdo 
zaworu wraz z sitkiem 
i otwiera zawór odcinający 

Wyjął gniazdo zaworu 
wraz z sitkiem 
i otwierając zawór 
odcinający 
spowodował 
wypłukanie 
zanieczyszczeń  
w przewodzie 
dopływowym 

0 lub 1 

15 

Uczeń zamyka zawór 
odcinający, wstawia sitko  
i gniazdo zaworu 

Zamknął zawór 
odcinający, wstawił 
sitko i gniazdo zaworu 

0 lub 1 

16 

Uczeń łączy zawór z rurą 
napełniającą 

Połączył zawór z rurą 
napełniającą 

0 lub 1 

 

17 

Uczeń sprawdza 
uszczelnienie rury 
przelewowej i uszczelnienie 
odpływu wody ze spłuczki 

Sprawdził 
uszczelnienie rury 
przelewowej 
i uszczelnienie 
odpływu wody ze 
spłuczki 

0 lub 1 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

Obszar 

wymagań 

Numer 

cz

ynno

ści 

Sprawdzana czynność Kryterium 

wykonania 

czynności 

Punktacja 

0 - 1 

18 

Uczeń wstawia ramię  
z pływakiem do zbiornika 

Wstawił ramię  
z pływakiem do 
zbiornika 

0 lub 1 

19 

Uczeń reguluje poziom 
wody w zbiorniku i zamyka 
pokrywę 

Wyregulował poziom 
wody w zbiorniku  
i zamknął pokrywę 

0 lub 1 

20 

Uczeń sprawdza zgodność 
wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 

Sprawdził zgodność 
wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją 
zadania 

0 lub 1 

21 

Uczeń likwiduje stanowisko 
pracy 

Zagospodarował 
odpady, odłożył na 
miejsce narzędzia 

0 lub 1 

 

22 

Uczeń utrzymuje ład 
i porządek w czasie 
wykonywania ćwiczenia 

Uczeń utrzymywał ład  
i porządek w czasie 
wykonywania 
ćwiczenia 

0 lub 1 

23 

Uczeń prezentuje wykonane 
ćwiczenie 

Wskazał ewentualne 
nieprawidłowości  
i zaistniałe trudności 
podczas wykonywania 
ćwiczenia 

0 lub 1 

Prezentowanie  
i ocena 
wykonanego 
ćwiczenia 

24 

Uczeń ocenia wykonane 
ćwiczenie  

Ocenił jakość swojej 
pracy 

0 lub 1 

 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

KARTA OBSERWACJI 

 

Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 

Konserwacja instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych

 

 
Wykonanie konserwacji spłuczki ustępowej zgodnie z dokumentacją załączoną  
w instrukcji. 
 
 
 
Obszar 
wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Czynność 1. Zapoznawanie się z instrukcją zadania 
Kryterium wykonania:  uczeń zapoznał się z dokumentacją 
zadania 

 

Czynność 2. Zapoznawanie się z dokumentacją techniczną okapu 
Kryterium wykonania: uczeń zapoznał się z dokumentacją 
techniczną okapu 

 

Czynność 3. Organizowanie stanowiska pracy 

Organizacja 
stanowiska 
pracy 

Kryterium wykonania:  uczeń zorganizował stanowisko pracy 
zgodnie z wymogami bhp i ergonomii 

 

Czynność 4. Gromadzenie materiałów instalacyjnych 
Kryterium wykonania:  uczeń dobrał materiały uszczelniające 

 

Czynność 5. Dobieranie sprzętu i narzędzi do wykonania zadania 
Kryterium wykonania: 
 uczeń dobrał: komplet kluczy płaskich 

 

Czynność 6. Sprawdzanie stanu technicznego narzędzi 
Kryterium wykonania:  uczeń sprawdził stan techniczny narzędzi 

 

Czynność 7. Zabezpieczanie się w środki ochrony osobistej 
Kryterium wykonania:  uczeń zabezpieczył się w środki ochrony 
osobistej: nakrycie głowy i rękawice ochronne 

 

Czynność 8. Zamykanie zaworów kątowych odcinających zimną 
wodę 
Kryterium wykonania:  uczeń zamknął zawory kątowe odcinające 
zimną wodę 

 

Czynność 9. Wyjmowanie ramienia pływaka 
Kryterium wykonania:  uczeń podniósł pokrywę i wyjął ramię 
pływaka 

 

Czynność 10. Czyszczenie pływaka i kontrola otworów wlotowych 
Kryterium wykonania: 
 uczeń oczyścił pływak i skontrolował 
otwory wlotowe 

 

Czynność 11. Odkręcanie nakrętki podtrzymującej zawór wlotowy 

Wykonywanie 
zadania  

zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 

Kryterium wykonania:  uczeń odkręcił nakrętkę podtrzymującą 
zawór wlotowy 

 

Wykonywanie  Czynność 12. Wyjmowanie zaworu z rurą wpustową i oczyszczenie go   

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

 
Obszar 
wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Kryterium wykonania:  uczeń – czynność wykonał prawidłowo 

 

Czynność 13. Kontrola jakości uszczelki gumowej przy trzpieniu 
zaworu 
Kryterium wykonania: 
 uczeń skontrolował jakość uszczelki 
gumowej i ewentualnie ją wymienił 

 

Czynność 14. Wyjmowanie gniazda zaworu wraz z sitkiem i 
otwarcie zaworu odcinającego 
Kryterium wykonania:  uczeń wyjął gniazdo zaworu wraz  
z sitkiem i poprzez otwarcie zaworu odcinającego spowodował 
wypłukanie zanieczyszczeń 

 

Czynność 15. Zamykanie zaworu odcinającego, wstawienie sitka  
i gniazda zaworu  
Kryterium wykonania:  uczeń zamknął zawór odcinający, wstawił 
sitko i gniazdo zaworu 

 

Czynność 16. Łączenie zaworu z rurą napełniającą 
Kryterium wykonania:  uczeń połączył zawór z rurą napełniającą 

 

Czynność 17. Sprawdzanie uszczelnienia rury przelewowej  
i uszczelnienia odpływu wody ze spłuczki 
Kryterium wykonania:  uczeń sprawdził prawidłowość 
uszczelnień: rury przelewowej i odpływu ze spłuczki 

 

Czynność 18. Wstawianie ramienia z pływakiem do zbiornika 
Kryterium wykonania:  uczeń wstawił ramię z pływakiem do 
zbiornika 

 

Czynność 19. Regulacja poziomu wody w zbiorniku 
Kryterium wykonania:  uczeń wyregulował poziom wody 
w zbiorniku i zamknął pokrywę 

 

Czynność 20. Sprawdzanie zgodności wykonania ćwiczenia  
z dokumentacją zadania 
Kryterium wykonania: 
 uczeń sprawdził zgodność wykonania 
ćwiczenia z dokumentacją zadania 

 

Czynność 21. Likwidacja stanowiska pracy 
Kryterium wykonania:  uczeń zagospodarował odpady, odłożył 
narzędzia na miejsce 

 

Czynność 22. Utrzymywanie ładu i porządku na stanowisku pracy 

zadania  

zachowaniem 
przepisów bhp  
i wymagań 
ergonomii 

Kryterium wykonania:  uczeń utrzymywał ład i porządek na 
miejscu pracy 

 

Czynność 23. Prezentacja wykonanego zadania 
Kryterium wykonania: uczeń wskazał trudności i ewentualne 
nieprawidłowości wykonanego ćwiczenia 

 

Czynność 24. Ocena wykonanego zadania 

Prezentowani

 i ocena 
wykonanego 
zadania 

Kryterium wykonania: uczeń ocenił jakość swojej pracy 

 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

 
Obszar 
wymagań 

Czynności oceniane i kryteria wykonania 

Liczba 

punktów 

Łączna liczba punktów 

 

Uzyskana 
liczba 
punktów  
i ocena 

Uzyskana ocena szkolna 

 

 

Przebieg testowania 
  

INSTRUKCJA DLA NAUCZYCIELA 

1.  Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym 

wyprzedzeniem. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 

3.  Zapoznaj uczniów ze sposobem testowania: „próba pracy” oraz z zasadami punktowania. 

4.  Przeprowadź z uczniami próbę ocenienia wykonywanych czynności, jakie będą w teście. 

5.  Omów z uczniami sposób wykonania zadania typu „próba pracy”, 

6.  Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy. 

7.  Rozdaj uczniom instrukcje do wykonania zadania wraz z dokumentacją, podaj czas 

przeznaczony na wykonanie zadania. 

8.  Rozdaj uczniom zestawy różnych materiałów pomocniczych, narzędzi i sprzętu zgodnie  

z dokumentacją. 

9.  Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru 

dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości). 

10.  Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się 

czasie zakończenia wykonania ćwiczenia. 

11.  Wpisz do karty obserwacji wyniki przeprowadzonego testowania. 

12.  Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te czynności, które  

sprawiły uczniom największe trudności. 

13.  Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności. 

14.  Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń 

dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu. 

 

INSTRUKCJA DLA UCZNIA

 

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję. 
2.  Zapoznaj się z dokumentacją zadania. 
3.  Test „próba pracy” oceniany jest według punktacji określającej zarówno czynności 

wykonywane podczas testowania, jak i ich prawidłowość. 

4.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
5.  Zaplanuj czynności do wykonania zadania. 
6.  Zorganizuj stanowisko pracy. 
7.  Dobierz niezbędne narzędzia i materiały. 
8.  Zabezpiecz się z środki ochrony osobistej. 
9.  Sprawdź stan techniczny narzędzi. 
10.  Wykonaj zaplanowane czynności niezbędne do osiągnięcia efektu narzuconego 

dokumentacją zadania. 

11.  Po dokonanej wymianie sprawdź szczelność połączeń. 
12.  Wyreguluj poziom wody w zbiorniku. 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

13.  Oceń poprawność wykonanego zadania. 
14.  Utrzymuj ład i porządek na stanowisku pracy. 
15.  Po zakończonym zadaniu uporządkuj stanowisko pracy. 
16.  Zaprezentuj efekty swojej pracy, wskaż trudności lub niedociągnięcia. 
17.  Na rozwiązanie 

testu 

masz 

45 

minut.       

Powodzenia 

 
Materiały dla ucznia: 

−  instrukcja wykonania ćwiczenia wraz z dokumentacją zadania, 
−  komplet wkrętaków sześciokątnych, 
−  materiały uszczelniające, 
−  komplet kluczy płaskich, 
−  rękawice ochronne, 
−  okulary ochronne, 
−  literatura z rozdziału 7. 
 

background image

 

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

7. LITERATURA 

 

1.  Chorązy R.: Urządzenia I instalacje wodociągowe w nowoczesnej zagrodzie, PWRiL, 

Warszawa 1983 

2.  Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje kanalizacyjne – projektowanie, wykonanie, 

eksploatacja. Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 2005 

3.  Chudzicki J., Sosnowski S.: Instalacje wodociągowe kanalizacyjne – projektowanie, 

wykonanie, eksploatacja. Wydawnictwo „Seidel – Przywecki”, Warszawa 2005 

4.  Cieślowski S., Karpiński M., Trzaskowski W.: Technologia Instalacje sanitarne, WSiP, 

Warszawa 1996 

5.  Cieślowski S., Krygier K.: Technologia Instalacje sanitarne, Część 1,WSiP, Warszawa 

1998 

6.  Fox U.: Techniki instalacyjne w budownictwie mieszkaniowym – projektowanie, 

wykonawstwo, eksploatacja, zmiana sposobu użytkowania, Arkady, Warszawa 1998 

7.  Heidrich Z.: Wodociągi i Kanalizacja, Część 1, Wodociągi, WSiP, Warszawa 1999 
8.  Heidrich Z.: Wodociągi i Kanalizacja, Część 2, Kanalizacja, WSiP, Warszawa 1999 
9.  Jackson A, Day D.: Własny dom, Wiedza i życie, Warszawa 2002 
10.  Middel B, Middel G.: Sami naprawiamy instalacje grzewcze i sanitarne, Pagina, 

Wrocław 1999 

11.  Praca zbiorowa: Technologia instalacji wodociągowych i gazowych część 1 Instalacje 

wodociągowe. Rea, Warszawa 1998 

12.  Praca zbiorowa: Warunki techniczne wykonania i odbioru robót budowlano- 

montażowych. Tom II. Instalacje sanitarne i przemysłowe, Arkady, Warszawa 1988 

13.  Praca zbiorowa.: Wodociągi i kanalizacja – projektowanie, montaż, eksploatacja, 

modernizacja, Wydawnictwo Verlag Dashőfer, Warszawa 2005 

14.  Strona internetowa: www.e-instalacje.pl 
15.  Strona internetowa: www.muratordom.pl 
16.  Strona internetowa. www.ridgid.pl