plik

ANATOMIA KLATKI PIERSIOWEJ

I.A. ciana klatki piersiowej

1. Szkielet kostny i chrzestny

a. Kr gi piersiowe

(1) Wyrostek kolczysty pierwszego kr gu piersiowego jest drugim od góry

wyczuwalnym palpacyjnie wyrostkiem kolczystym kr gos upa (pierwszy to
wyrostek siódmego kr gu szyjnego).

(2) Zako czenie wyrostka kolczystego ka dego kr gu piersiowego znajduje si

w przybli eniu na poziomie trzonu kr gu le

cego poni ej.

b. Mostek

(1)

t mostka lub

t Louisa jest to zwrócony ku ty owi k t pomi dzy r ko

je ci a trzonem mostka.

(2) Chrz stka drugiego ebra tworzy z mostkiem staw na poziomie k ta mostka.
(3) U doros ych trzon mostka mo e by miejscem biopsji szpiku kostnego

czerwonego.

c. Chrz stki ebrowe

(1) Chrz stki ebrowe s belkowatymi strukturami zbudowanymi z chrz stki

szklistej.

(2) Stawy maziówkowe cz chrz stki eber VII-X, tworz c po ka dej stronie

uk ebrowy.

ebra

(1) Typowe ebro ma trzy odcinki, okre lane jako

owa, szyjka i trzon; trzon

rozpoczyna si w miejscu guzka ebra.

(2)

t ebra to odcinek trzonu o najwi kszej krzywi nie.

(3) Bruzda ebra to rowek na wewn trznej powierzchni dolnego brzegu ebra.
(4) Typowe ebro tworzy dwa stawy maziówkowe z kr gami.

(a)

owa ebra tworzy staw ebrowo-kr gowy z trzonem kr gu piersiowego

na tym samym poziomie oraz z trzonem kr gu po

onego powy ej.

(b) Guzek ebra tworzy staw ebrowo-poprzeczny z wyrostkiem
poprzecznym kr gu piersiowego na tym samym poziomie.

2. Mi nie

mi dzy ebrowe

a. Wzd

wi kszej cz

ci ka dej przestrzeni mi dzy ebrowej rozci gaj si trzy

nak adaj ce si mi nie: mi sie mi dzy ebrowy zewn trzny, mi sie
mi dzy ebrowy

wewn trzny i mi sie

mi dzy ebrowy

najg bszy.

b. Mi nie mi dzy ebrowe przyczyniaj si do ruchów oddechowych eber.
Zapobiegaj tak e zapadaniu si przestrzeni mi dzy ebrowych w czasie wdechu

oraz uwypuklaniu si ich w czasie wydechu.

c. Mi nie mi dzy ebrowe ka dej przestrzeni mi dzy ebrowej s unerwione przez

nerw mi dzy ebrowy tej przestrzeni.

B. P uca i jamy op ucnowe

1. Rzuty powierzchniowe p uc i jam op ucnowych

a. Szczyt. Szczyt p uca rzutuje si powy ej przy rodkowej jednej trzeciej obojczyka.
b. Bruzdy

mi dzyp atowe

(1) Rzut powierzchniowy bruzdy sko nej ka dego z p uc rozpoczyna si od ty u

w okolicy piersiowej górnej, krzy uje si z pi tym i szóstym ebrem w miejscu, gdzie
skr ca ku bokowi w kierunku linii pachowej rodkowej, a nast pnie przebiega
wzd

dolnego brzegu szóstego ebra do bocznego ograniczenia mostka.

(2) Rzut powierzchniowy bruzdy poziomej prawego p uca przebiega wzd

dolnego brzegu czwartego ebra od linii pachowej rodkowej do bocznego
ograniczenia mostka.

c. Brzegi

(1) W rodkowej fazie wdechu, przy spokojnym oddychaniu, dolny brzeg

uca

le y na poziomie:

(a) przedniego odcinka szóstego  ebra w linii  rodkowo-obojczykowej,
(b) bocznego odcinka ósmego  ebra w linii pachowej  rodkowej,
(c) tylnego odcinka dziesi tego  ebra w s siedztwie bocznego ograniczenia

kr gos upa.

(2) Rzut

powierzchniowy brzegu

przeponowo- ebrowego jamy op ucnowej

przechodzi przez:

(a) przedni odcinek ósmego  ebra w l i nii  rodkowo-obojczykowej,
(b) boczny odcinek dziesi tego  ebra w linii pachowej  rodkowej,
(c) tylny odcinek jedenastego lub dwunastego  ebra w s siedztwie boczne

go ograniczenia kr gos upa.

(3) W rodkowej fazie spokojnego wdechu przy spokojnym oddychaniu zachy

ek przeponowo- ebrowy jamy op ucnowej, o wysoko ci dwóch przestrzeni

mi dzy ebrowych, znajduje si pomi dzy brzegami ebrowo-przeponowymi

uca i jamy op ucnowej.

2. Segmenty oskrzelowo-p ucne p uc. Segmenty te s podstawowymi jednostkami

czynno ciowymi

p uca.

a. Numeracja i nazwy segmentów oskrzelowo-p ucnych.
b. Ka dy segment ma kszta t piramidy i jest:

(1) otoczony pochewk

cznotkankow ,

(2) zaopatrywany przez pojedyncze oskrzele segmentowe i pojedyncz ga

tnicy p ucnej,

Nazwy i numery segmentów oskrzelowo-p ucnych p uc

Segmenty

p uca

prawego

Segmenty p uca lewego

górny

at górny

1. szczytowy

1-2. szczytowo-tylny

2. tylny
3. przedni

3. przedni

at rodkowy

4. boczny

4. górny j zyczka

5. przy rodkowy

5. dolny j zyczka

at dolny

6. szczytowy

7. podstawny przy rodkowy
8. podstawny przedni

8. podstawny przedni

9. podstawny boczny

10. podstawny tylny

(3) ustawiony w ten sposób, e jego wierzcho ek jest zwrócony w kierunku

wn ki p uca.

c. Oskrzele segmentowe do segmentu szczytowego dolnego p ata ka dego z p uc biegnie w

najbardziej bezpo rednim przed

eniu oskrzela g ównego oraz ku ty owi w stosunku do

niego. Dlatego je li niewielkie cia o obce dostanie si przypadkowo do dróg oddechowych
osoby le cej na plecach, to najprawdopodobniej znajdzie si ono w segmencie szóstym.

3. Korze p uca to wi zka struktur anatomicznych cz ca p uco i ródpiersie.

C. Podzia y ródpiersia. ródpiersie to rodkowa cz

klatki piersiowej; jest ono ograniczone od

góry przez otwór górny klatki piersiowej, a od do u przez przepon .

ródpiersie górne to cz

ródpiersia le ca powy ej poziomu k ta mostka.

ródpiersie dolne to cz

ródpiersia le ca poni ej poziomu k ta mostka. Dzieli

si  ono z kolei na trzy wymienione poni ej cz ci.
a.  ródpiersie przednie to okolica pomi dzy mostkiem a workiem osierdziowym.
b.  ródpiersie rodkowe to okolica zawieraj ca serce i worek osierdziowy.
c.  ródpiersie tylne znajduje si  mi dzy workiem osierdziowym a kr gos upem.

II. ZDJ CIA KLATKI PIERSIOWEJ

A. Zdj cie rentgenowskie, projekcja PA. Prawid owe zdj cie PA klatki piersiowej jest

sum obrazów utworzonych przez kostne i mi kkotkankowe struktury jej ciany,
przepon , narz dy górnej cz

ci jamy brzusznej i ródpiersia oraz du e naczynia

krwiono ne i drogi powietrzne p uc .

1. Ko ci i tkanki mi kkie ciany klatki piersiowej

a. Obojczyki. Radiogram uwidacznia ca

lub wi ksz cz

obojczyków.

(1) Mostkowe ko ce obojczyków powinny si znajdowa w tej samej

odleg

ci od rodka trzonu czwartego lub pi tego kr gu piersiowego.

Je li  mostkowy  koniec  jednego  z  obojczyków  rzutuje  si   na  trzon
czwartego  lub  pi tego  kr gu  piersiowego,  oznacza to,  e  p aszczyzna
wie cowa  cia a  pacjenta  nie  by a  ustawiona  prostopadle  do  wi zki
promieni  X  (czyli  jest  to  projekcja  lekko  sko na).

(2) Wzd

górnego ograniczenia obu obojczyków mo e si rozci ga

pasmo o g sto ci tkanek mi kkich; jest ono nazywane cieniem
towarzysz cym obojczyka i odpowiada zarysowi tkanek mi kkich do u
nadobojczykowego.

b. Kr gi

piersiowe

(1) Trzony kr gów piersiowych, które silnie poch aniaj promienie X,

powinny by widoczne na tle sylwetki sercowo-naczyniowej. Eliptyczne
struktury rzutuj ce si na górno-boczne cz

ci trzonów kr gowych

odpowiadaj nasadom uków kr gów.

(2) Je li trzony i nasady uków kr gów piersiowych nie s widoczne, wiadczy to o

niedostatecznej penetracji promieni X, spowodowanej niew

ciwym doborem

parametrów technicznych przy wykonywaniu zdj cia. Taki radiogram jest
bezwarto ciowy, gdy nie pozwala na uwidocznienie zmian patologicznych w przestrzeni
pozasercowej (czyli w tylnym ródpiersiu).

ebra. Radiogram uwidacznia

owy i szyjki wi kszo ci eber oraz trzony górnych

8-10 eber.

(1) Zdj cie powinno uwidoczni w ca

ci cz ci kostne o miu górnych eber

od po czenia z kr gos upem a do przej cia w cz

chrzestn .

(2) Tylne odcinki trzonów eber III-VII1 rzutuj si prawie poziomo; przednie

odcinki tych trzonów biegn sko nie ku do owi i w stron przy rodkow .
Odcinki te s mniej stromo ustawione na zdj ciach PA u noworodków i dzieci ni na
zdj ciach PA u doros ych

(3) Wzd

dolnej granicy tylnych odcinków wi kszo ci eber biegnie pasmo

cieniowe nazywane cieniem towarzysz cym ebra. Odpowiada ono dolnej
cz ci ebra, otaczaj cej bruzd

ebrow .

opatki. opatki rzutuj si bocznie od górno-bocznej cz ci pól p ucnych, poniewa

przy wykonywaniu zdj cia PA klatki piersiowej pacjent uk ada r ce na
biodrach i przyci ga ramiona ku przodowi tak, e przylegaj one do kasety z filmem
rentgenowskim, co powoduje rotacj i przeci gni cie opatek ku przodowi.

e. Tkanki mi kkie ciany

klatki piersiowej

(1) U doros ej kobiety tkanki mi kkie sutków powoduj powstanie zacienie

w dolnych cz ciach obu pól p ucnych. Brodawki sutkowe mog by dobrze
ograniczone i wyra nie widoczne.

(2) Mi nie piersiowe wi ksze u wielu osób tworz cie mi kkotkankowy w gór-

no-bocznych cz ciach obu pól p ucnych. Dolno-boczna granica tego cienia
wykazuje ci

z dolnym ograniczeniem cienia utworzonego przez tkanki

mi kkie fa du

pachowego

przedniego.

2. Przepona i le ce pod ni narz dy trzewne jamy brzusznej

a. W troba i prawa kopu a przepony tworz cie o ukowatym górnym obrysie

u podstawy prawego pola p ucnego;

troba, dno

dka, ledziona i lewa

kopu a przepony tworz cie o ukowatym górnym obrysie u podstawy lewego pola

ucnego.

b. Obie kopu y na ogó le tu poni ej tylnych odcinków dziesi tych eber pier

siowych; ucisk wywierany przez doln cz

serca powoduje, e lewa kopu a

ustawiona jest zwykle nieco ni ej ni prawa.

c. Ba ka gazu w obr bie dna

dka uwidacznia si jako przeja nienie poni ej

lewej kopu y przepony.

3. Struktury

ródpiersia

a. Na zdj ciach PA klatki piersiowej u doros ych serce i zwi zane z nim du e naczynia tworz

niemal ca y cie

ródpiersia - cie

rodkowy (udzia w tym maj te: kr gos up i mostek). St d

cie

rodkowy mo e by nazywany sylwetk

sercowo--naczyniow .

(1) Prawy zarys sylwetki sercowo-naczyniowej utworzony jest przez cztery uki o g sto ci

tkanek mi kkich . Odpowiadaj one nast puj cym strukturom (od góry do do u):
(a) pniowi ramienno-g owowemu i yle ramienno-g owowej (wspólnie).
(b)

yle g ównej górnej i aorcie wst puj cej (wspólnie).

yle g ównej dolnej.

(2) Lewy zarys sylwetki sercowo-naczyniowej utworzony jest przez pi

uków o g sto ci

tkanek mi kkich . Odpowiadaj one nast puj cym strukturom (od góry do do u):

(a) lewej yle podobojczykowej i lewej yle ramienno-g owowej (wspólnie).
(b) ko cowej cz ci uku aorty (wystaj cy zaokr glony zarys utworzony

przez ko cow cz

uku aorty nazywany jest uwypukleniem lub

kiem uku aorty).

b. Na zdj ciach PA noworodków i ma ych dzieci zarys stosunkowo du ej grasicy

mo e tworzy górn cz

prawego i lewego ograniczenia cienia rodkowego.

c. Zarówno u doros ych, jak i u dzieci wiat o tchawicy uwidacznia si jako pasmo

przeja nienia w linii rodkowej szyi i górnej cz ci klatki piersiowej (w klatce
piersiowej tchawica mo e le

nieco bardziej po stronie prawej).

(1)

wiat o tchawicy na wi kszo ci zdj klatki piersiowej jest ograniczone po

stronie prawej przez pionowe pasmo o g sto ci tkanek mi kkich, si gaj ce
ku do owi do odej cia oskrzela g ównego prawego. Odpowiada ono prawej

cianie tchawicy i w warunkach prawid owych u doros ych ma szeroko 4-5

mm.

(2) Rozdwojenie

tchawicy w miejscu jej ostrogi na lewe i prawe oskrzele g ówne

jest na ogó widoczne w rzucie górnej cz ci sylwetki sercowo-naczyniowej.
Poniewa zdj cie PA jest wykonywane na g bokim wdechu, to ostroga tcha

wicy le y u doros ych mniej wi cej na wysoko ci szóstego lub siódmego
kr gu piersiowego.

(3) Skierowany ku do owi

t pomi dzy oskrzelami g ównymi wynosi od 60 do

75°.

d. Lekko uwypuklony lewy zarys aorty zst puj cej, od swojego pocz tku w miejscu

zako czenia uku aorty przez wi ksz cz

swojego przebiegu ku do owi w tylnym ródpiersiu,

jest widoczny na tle sylwetki sercowo-naczyniowej.

e. Cienka, lekko ukowata, pionowa linia, która nak ada si na obrazy trzonów

kr gów piersiowych, jest z regu y widoczna w obr bie sylwetki sercowo-naczyniowej. Linia ta
nazywana jest lini

nieparzysto-prze ykow , gdy jej górna cz

odpowiada uwypuklonemu

prawemu

ograniczeniu

y nieparzystej, za cz

dolna - uwypuklonemu prawemu

ograniczeniu prze yku w ródpiersiu dolnym.

4. Struktury

mi kkotkankowe

pól p ucnych

a. P uca uwidaczniaj si na radiogramie jako pola cz ciowo przepuszczalne dla

promieni X. Ich jedyne wyra ne struktury mi kkotkankowe to smugi odpowiadaj ce
naczyniom, które si rozga ziaj i biegn promieni cie w obr b pól p ucnych w
przybli eniu ze rodka lewego i prawego ograniczenia sylwetki sercowo-naczyniowej.
Centrum tych struktur po ka dej stronie stanowi wn ka pól p ucnych.

(1)

tnica p ucna i jej g ówne odga zienia oraz

y p ucne i ich bezpo rednie

dop ywy uwidaczniaj si jako mi kkotkankowe pasma w obr bie obu
wn k. T tnica p ucna tworzy najwi ksze i najbardziej przy rodkowo po

one pasmo; mniej wi cej dwie trzecie okolicy wn ki le poni ej poziomu tego

pasma.

(2) Lewa wn ka jest po

ona wy ej ni prawa u ponad 95% osób.

(a) U pozosta ych osób wn ki s po

one na tej samej wysoko ci. Tak wi c

w normalnych warunkach lewa wn ka niemal nigdy nie le y ni ej ni
prawa.

(b) Lewa t tnica p ucna po

ona jest wy ej ni prawa, co jest wyrazem lek

ko wst puj cego przebiegu lewej t tnicy p ucnej i zst puj cego przebie
gu prawej t tnicy p ucnej w stosunku do miejsca podzia u pnia p ucne
go; im wy ej le y lewa t tnica p ucna, tym wy ej znajduje si lewa
wn ka.

b. ciany

wi kszo ci oskrzeli p atowych i segmentowych

ustawione zbyt sko nie,

aby utworzy widoczne na tle pól p ucnych cienie.

c. W

y ch onne

ucne i oskrzelowo-p ucne s zbyt ma e, aby mog y si wyró ni

w polach p ucnych.

d. Przestrzenie pomi dzy s siaduj cymi trzonami eber nazywane s przestrzenia

mi dzy ebrowymi.

e. Szczyt pola p ucnego rzutuje si powy ej przy rodkowej jednej trzeciej obojczyka.

Boczne ograniczenie szczytu p uca mo e by tworzone przez pasmo o g sto ci

uszczu. Przy rodkowy brzeg tego pasma odpowiada przylegaj cym do siebie

op ucnej ciennej i trzewnej szczytu p uca; samo pasmo odpowiada warstwie

uszczowej po

onej powierzchownie w stosunku do op ucnej ciennej.

f. Dolno-boczny róg pola p ucnego jest nazywany

tem

przeponowo- ebrowym

Ten ostro konturowany k t odpowiada bocznej powierzchni brzegu przepono-
wo- ebrowego

uca w zachy ku przeponowo- ebrowym.

g. Dolno-przy rodkowy

róg pola p ucnego jest nazywany

tem

przeponowo-serco-

wym.
(1) Koniuszek serca i lewa kopu a przepony tworz

k t

przeponowo-sercowy

lewego pola p ucnego, a

a g ówna dolna i prawa kopu a przepony - k t

przeponowo-sercowy prawego pola p ucnego.

(2) Skupiska t uszczu w okolicy po czenia pomi dzy workiem osierdziowym

a rodkiem ci gnistym przepony mog zaciera zarysy k tów przeponowo-
-sercowych.

h. Szczelina pozioma prawego p uca mo e by widoczna jako cienka linia o g sto ci

mi kkotkankowej biegn ca w kierunku przy rodkowym od bocznego ograniczenia
szóstego ebra prawego.

B. Zdj cie rentgenowskie klatki piersiowej, projekcja boczna

1. Uwagi ogólne. Zdj cia boczne klatki piersiowej cz sto stosuje si , aby uzyska lepsze

uwidocznienie zmiany patologicznej zlokalizowanej po jednej stronie klatki

piersiowej.  Na  przyk ad,  je li  istnieje  potrzeba  uwidocznienia  klatki  piersiowej  od
strony lewej, zdj cia te s  wykonywane w projekcji bocznej lewej . Kaseta z filmem jest
umieszczana po lewej stronie klatki piersiowej, a wi zka promieni X skierowana na
praw  jej stron  .

2. Struktury kostne i mi kkotkankowe ciany klatki piersiowej

a. Radiogram uwidacznia boczny rzut

koje ci i trzonu mostka. Cz

ciowo

przepuszczalna dla promieni X przestrze pomi dzy r koje ci a trzonem mostka

odpowiada przylegaj cym do siebie chrz stkom stawu pomi dzy r koje ci
a trzonem mostka.

b. Radiogram uwidacznia trzony wi kszo ci kr gów piersiowych; obrazy parzystych

nasad uków kr gów nak adaj si na siebie. Cz

ciowo przepuszczalna dla

promieni X przestrze pomi dzy s siaduj cymi trzonami kr gowymi odpowiada
kr

kowi mi dzykr gowemu znajduj cemu si pomi dzy trzonami. Przestrze

pomi dzy nasadami uków s siaduj cych kr gów odpowiada nak adaj cym si
obrysom otworów

mi dzykr gowych.

(1) Kr

ek mi dzykr gowy Th4/Th5 le y na poziomie stawu mi dzy r koje ci

a trzonem mostka (tzn. na poziomie k ta mostka).

(2) Trzony kr gów piersiowych ku do owi staj si stopniowo bardziej prze

puszczalne dla promieni X. Dzieje si tak dlatego, e:

(a) Na zdj ciu bocznym klatki piersiowej sumuj si g sto ci rentgenowskie

tylnych cz

ci obu p uc, rzutuj cych si na kr gi piersiowe.

(b) Przejrzysto mi

szu obu p uc zwi ksza si ku do owi, w miar jak

poszerza si klatka piersiowa.

c. Radiogram uwidacznia wi kszo

eber, które poczynaj c od ich stawów

z kr gos upem biegn najpierw ku ty owi, a nast pnie ku przodowi i do owi.

d. Trzony opatek uwidaczniaj si w profilu jako intensywnie poch aniaj ce
promieniowanie cienie, rzutuj ce si na kr gi piersiowe.

3. Przepona i le

ce pod ni narz dy trzewne jamy brzusznej. Kopu y przepony i le ce

pod  ni   narz dy  trzewne  jamy  brzusznej  tworz   prawie  nak adaj ce  si   mi kko
tkankowe cienie o  ukowatym górnym zarysie u podstawy pól p ucnych.
a. Lewa kopu a  przepony  najcz

ciej, cho nie zawsze, jest po

ona ni ej ni

prawa.
b. Kopu y mo na jednoznacznie rozró ni , je li przeja nienie ba ki

dka w dnie

dka znajduje si wyra nie pod jedn z nich; lew kopu

jest ta, pod któr

widoczny jest gaz. Je li

a g ówna dolna jest widoczna na odcinku od kopu prze

pony do tylnego ograniczenia cienia serca, to praw kopu

mo na jednoznacznie

zidentyfikowa na podstawie jej przylegania do

y g ównej dolnej.

4. Struktury ródpiersia

a. Komory serca tworz owalny cie le

cy na przednich cz ciach kopu przepony.

(1) Przednia  ciana prawej  komory stanowi  doln   po ow   przedniego
   ograniczenia cienia serca.
(2) Tylna  ciana lewej komory stanowi doln  jedn  trzeci  tylnego ograniczenia

cienia serca.

(3) Tylna ciana lewego przedsionka stanowi rodkow jedn trzeci tylnego

ograniczenia cienia serca.

b. Trzy odcinki aorty piersiowej tworz na radiogramie bocznym cie o kszta cie
laski.

(1) Cie aorty wst puj cej rzutuje si ku górze od górnej granicy przedniego za

rysu cienia serca.

(2) Cie

uku aorty biegnie ponad cieniem serca w kierunku cz

ciowo prze

puszczalnej dla promieni X przestrzeni ku przodowi od trzonów trzeciego
i czwartego kr gu piersiowego.

(3) Cie aorty zst puj cej biegnie równolegle do krzywizny trzonów

dolnych kr gów piersiowych.

wiat o tchawicy uwidacznia si jako prawie pionowe pasmo

przeja nienia
ko cz ce si tu poza górn granic tylnego obrysu cienia serca.
(1) Najwy sza cz

uku aorty krzy uje si ze wiat em tchawicy w

górnym ródpiersiu.

(2)

wiat o tchawicy jest ograniczone od ty u przez wyra ne pasmo

mi kkotkankowe; odpowiada ono tylnej cianie tchawicy i
przylegaj cemu do niej zapadni temu prze ykowi.

d. Lewa t tnica p ucna tworzy ukowate mi kkotkankowe pasmo, które

krzy uje si z doln cz

wiat a tchawicy; prawa t tnica p ucna

tworzy p aski mi kkotkankowy cie ku przodowi od dolnej cz

ci wiat a

tchawicy.

5. Struktury p ucne

a. Cz

ciowo przepuszczalna dla promieni X przestrze ograniczona od

przodu przez mostek, a od ty u przez cie serca i aorty wst puj cej
nazywana jest okoli

zamostkow .

(1) Na okolic zamostkow rzutuj si g ównie przeja nienia segmentów

przednich

atów górnych obu p uc.

(2) Przednio-dolny róg okolicy zamostkowej jest nazywany przednim

tem przeponowo- ebrowym. Ten ostry k t odpowiada

nak adaj cym si rzutom przednich powierzchni obu brzegów
przeponowo- ebrowych w zachy kach przeponowo- ebrowych.

b. Cz

ciowo przepuszczalna dla promieni X przestrze bezpo rednio ku

ty owi od dolnej cz ci cienia serca jest nazywana okolic pozasercow .
(1) Okolica pozasercow uwidacznia nak adaj ce si przeja nienia

segmentów podstawnych dolnych p atów obu p uc.

(2) Tylno-dolny róg okolicy pozasercowej jest nazywany tylnym k tem

przeponowo- ebrowym lub bruzd tyln . Ten ostry k t odpowiada
nak adaj cym si rzutom tylnych powierzchni obu brzegów przeponowo-

ebrowych w zachy kach przeponowo- ebrowych.

c. Szczelina sko na ka dego p uca zwykle uwidacznia si jako cienka linia

mi kkotkankowa  biegn ca  ku  przodowi  i  do owi  od  poziomu  czwartego
lub  pi tego kr gu piersiowego do okolicy przednio-dolnego ograniczenia
cienia serca. Cienka pozioma linia biegn ca mniej wi cej od  rodka szczeliny
mi dzyp atowej prawego p uca odpowiada szczelinie poziomej tego p uca.

d. Cienie wn k obu p uc rzutuj si bezpo rednio ku ty owi od górnej cz

cienia serca. W tej okolicy cz sto uwidaczniaj si

ciany tych oskrzeli

atowych lub segmentowych, które s ustawione w przybli eniu równolegle

do wi zki promieni X. Widoczne s one wówczas w postaci cienkiej
mi kkotkankowej obwódki otaczaj cej wn trze o wysyceniu powietrza.

III. TOMOGRAFIA KOMPUTEROWA (TK) KLATKI PIERSIOWEJ. Narz dy i naczynia

krwiono ne ródpiersia maj do stale wzajemne u

enie u wi kszo ci osobników.

Stosunki anatomiczne mog  by  najlepiej ocenione na sze ciu ró nych poziomach w
obr bie  górnego  ródpiersia i  górnej  cz ci  dolnego  ' ródpiersia. Poni ej  zostan
mówione  elementy  anatomiczne  na  ka dym  poziomie,  poczynaj c  od struktur
po

onych najbardziej ku ty owi, a ko cz c na najbardziej wysuni tych ku przodowi.

A. Stosunki anatomiczne na poziomie odej cia odga zie

uku aorty Ten poziom

le y tu poni ej górnego otworu klatki piersiowej, czyli górnej granicy górnego

ródpiersia.

1. Prze yk uwidacznia si w przekroju poprzecznym bezpo rednio ku przodowi i

nieco na lewo od trzonu kr gu piersiowego. Niekiedy widoczne jest jego
dro ne wiat o.

2. Tchawica uwidacznia si w przekroju poprzecznym bezpo rednio ku przodowi

i nieco na prawo od prze yku. Przednio-boczny zarys tchawicy ma z regu y kszta t
odwróconego U, natomiast zarys tylny jest prosty.

3. Pie ramienno-g owowy, lewa t tnica szyjna wspólna i lewa t tnica podobojczyko-

wa s widoczne w przekroju poprzecznym.
a. Pie

ramienno-g owowy le y ku przodowi i na prawo od tchawicy.

b. Lewa t tnica szyjna wspólna le y ku przodowi i na lewo od tchawicy.
c. Lewa

t tnica

podobojczykowa le y na lewo od tylnego ograniczenia tchawicy.

4. Prawa

a ramienno-g owowa uwidacznia si w przekroju poprzecznym i le y na

prawo od pnia ramienno-g owowego. Lewa a ramienno-g owowa uwidacznia si
w przekroju sko nym; biegn c w prawo, przechodzi ku przodowi od lewej t tnicy
szyjnej wspólnej i pnia ramienno-g owowego.

5. Grasica (je li jest obecna) tworzy trójk tny cie bezpo rednio ku przodowi od

lewej y ramienno-g owowej.

B. Stosunki anatomiczne na poziomie uku aorty .

1. Prze yk i tchawica uwidaczniaj si w przekroju poprzecznym; maj taki sam stosunek

wzgl dem siebie i kr gos upa jak na poziomie odej cia odga zie

uku aorty.

2. Ko cowa cz

y nieparzystej uwidacznia si w przekroju poprzecznym ku ty owi od

tchawicy i na prawo od prze yku.

3. Przeci ty pod

nie uk aorty widoczny jest w postaci uwypuklonej w stron lew

struktury, która zaczyna si bezpo rednio na lewo od prawej

y ramienno-g owowej,

nast pnie biegnie wokó przednio-lewobocznej strony tchawicy i ko czy si
bezpo rednio na lewo od prze yku.

4. Lewa a ramienno-g owowa jest przeci ta sko nie w miejscu jej po czenia z praw

ramienno-g owowa, widoczn w przekroju poprzecznym.

C. Stosunki anatomiczne na poziomie okna aortalno-p ucnego . Okno aortalno-

-p ucne jest to przestrze w górnym ródpiersiu znajduj ca si pomi dzy rozwidleniem pnia

ucnego i doln powierzchni

uku aorty.

1. Tak jak na dwóch omówionych wy ej poziomach poprzecznie

przeci ty prze yk le y bezpo rednio ku przodowi i na lewo od trzonu kr gu piersiowego.

2. Oskrzela g ówne uwidaczniaj si w przekroju poprzecznym tu powy ej lub po

ni ej poziomu ostrogi.

a nieparzysta uwidacznia si w przekroju pod

nym na poziomie, na którym

przechodzi ukiem ponad prawym oskrzelem g ównym i ko czy si uchodz c do

y g ównej górnej (która uwidacznia si w przekroju poprzecznym).

4. Pocz tkowa cz

uku aorty le y przeci ta poprzecznie bezpo rednio ku przodowi

od pocz tku oskrzeli g ównych; ko cowa cz

uku le y przeci ta poprzecznie bez

po rednio na lewo od prze yku.

5. Miejsce pomi dzy pocz tkiem i ko cem uku aorty odpowiada oknu

aortalno-p uc-

nemu.

D. Stosunki anatomiczne na poziomie odej cia lewej t tnicy p ucnej . Ten poziom

le y w górnej cz ci dolnego ródpiersia.

a nieparzysta, prze yk i aorta zst puj ca uwidaczniaj si w przekroju poprzecznym w

tylnym ródpiersiu.

2. Lewe oskrzele g ówne uwidacznia si w prawie poprzecznym przekroju bezpo rednio ku

przodowi od prze yku i aorty zst puj cej.

3. Omawiany skan zlokalizowany jest w pobli u lub na poziomie rozwidlenia prawego

oskrzela g ównego na oskrzele p ata górnego i oskrzele po rednie. Oskrzele p ata
górnego

prawego jest cz sto nazywane oskrzelem

nadt tniczym, gdy stanowi jedyne

oskrzele p atowe w obu p ucach, które le y ponad s siaduj

t tnic p ucn .

4. Pie p ucny uwidacznia si w przekroju poprzecznym ku przodowi i na lewo od lewego

oskrzela g ównego. Lewa t tnica p ucna uwidacznia si w prawie pod

nym

przekroju na poziomie, na którym biegnie ku ty owi i bokowi w kierunku wn ki lewego

uca.

5. Aorta wst puj ca le y przeci ta poprzecznie pomi dzy oskrzelami g ównymi, ku

przodowi od nich.

6. Przeci ta

poprzecznie

a g ówna górna le y ku przodowi od odej cia p ata górne

go prawego.

E. Stosunki anatomiczne na poziomie odej cia prawej t tnicy p ucnej.

1. Tak jak na poprzednim poziomie,

a nieparzysta, prze yk i aorta zst puj ca

uwidaczniaj si w przekroju poprzecznym w ródpiersiu tylnym.

2. Skan ten lokalizuje si w pobli u lub na poziomie rozdwojenia lewego oskrzela

ównego na lewe oskrzele górnop atowe i dolnop atowe.

3. Oskrzele po rednie prawego p uca le y na prawo od rozdwojenia lewego oskrzela

ównego.

4. Pie p ucny uwidacznia si w przekroju poprzecznym ku przodowi od rozdwojenia

lewego oskrzela g ównego. Prawa t tnica p ucna uwidacznia si w prawie po

nym przekroju w miejscu, w którym przechodzi ku ty owi od aorty wst puj cej

y g ównej górnej oraz ku przodowi od oskrzela po redniego, biegn c w kierunku

wn ki prawego p uca.

F. Stosunki anatomiczne na poziomie pocz tkowych odcinków aorty wst puj cej i pnia

ucnego

1. Tak jak na poprzednich dwóch poziomach,

a nieparzysta, prze yk i aorta zst puj ca

uwidaczniaj si w przekroju poprzecznym w ródpiersiu tylnym.

2. Oskrzela

atowe i segmentowe le po ka dej stronie sp aszczonego obrysu lewego

przedsionka.

3. Pocz tkowe odcinki aorty wst puj cej i pnia

p ucnego le bezpo rednio ku przodowi od

lewego przedsionka. Ku przodowi od nich z kolei mo e by widoczna cz
prawej

komory.

ukowaty zarys prawego przedsionka le y bezpo rednio ku przodowi od pocz tkowej

cz ci aorty wst puj cej.

W NAST PNYM PLIKU FOTKI I SKANY.