Świat duchów
Obserwując współczesną kulturę, można dostrzec dwie silne tendencje. Jedna z nich to nacisk
na konsumpcję, na używanie rzeczy materialnych, redukowanie całej rzeczywistości do tego,
co jest doświadczalne empirycznie i brak zainteresowania światem duchowym. Druga – to
rozwój różnych form duchowości, często pseudoduchowości, w których człowiek szuka
odpowiedzi na swoje odwieczne pytania o to, kim jest, dokąd zmierza, co jest po śmierci. Te
pytania są ważne szczególnie dla ludzi młodych.
W ostatnich czasach można zauważyć wzrost zainteresowania tematyką duchów, aniołów,
działaniem szatana i innych demonów. Popularny ruch New Age zasypuje rynek literaturą
o istotach duchowych, o możliwości nawiązywania z nimi kontaktu, czerpania od nich energii,
uzyskania uzdrowienia, bądź oświecenia. Gubią się nie tylko młodzi, ale także dorośli ludzie. K
ościół natomiast uczy, że życie człowieka jest od początku aż do śmierci otoczone opieką
i wstawiennictwem aniołów. Towarzyszą nam i pomagają w drodze do domu Ojca (KKK
328-336). Z nauczania Kościoła wiadomo też o upadku aniołów, o buncie przeciw Bogu i ich
decyzji, by niszczyć dzieło Boże, a zwłaszcza człowieka, stworzonego na obraz i podobieństwo
Boga (KKK 391-395). Z tego też powodu warto zastanowić się nad światem aniołów i nad tym,
jak o nim opowiadać, jak go przekazywać w procesie wychowania. Bo skoro anioły są z nami,
żyją pośród nas i mają wpływ na życie człowieka, to od umiejętności otwierania się lub
zamykania na ich obecność zależy szczęście tu na ziemi i w niebie.
Świat dobrych aniołów
Wiara w istnienie aniołów przypomina o Bożej interwencji w dzieje człowieka, dokonującej się
poprzez anioły, a w życiu osobistym szczególnie przez Anioła Stróża. Aniołowie otrzymali
misję, by prowadzić człowieka, ochraniać, upominać, pomagać w nawracaniu się, wspierać
w wykonywaniu powierzonych zadań, bronić w momentach niebezpieczeństw i pokus. „W
obawie, by grzeszni ludzie nie pozostali bez kierownictwa i bez przewodnika, niczym
bezrozumne stada, Bóg zesłał im opiekunów sprawujących nad nimi pieczę, świętych aniołów,
niczym przywódców stada i pasterzy. A nad wszystkimi postawił Jednorodzonego Syna”
(Euzebiusz z Cezarei).
1 / 7
Świat duchów
Pierwszą posługą Anioła Stróża jest usuwanie wszystkiego, co może zaszkodzić zdrowiu
i zagrozić życiu powierzonego mu człowieka. Znamy z życia księdza Bosko pomoc Anioła
Stróża, jakiej mu udzielał, zsyłając psa Grigio. Pojawiał się on wtedy, gdy księdzu Bosko
zagrażało poważne niebezpieczeństwo. Warto też wspomnieć o wydarzeniu z życia św.
Dominika Savio. Kiedy Dominik był małym chłopcem, matka uczyła go: „Pamiętaj, Dominiku, że
zawsze obok ciebie jest twój Anioł Stróż. Nie obrażaj go nigdy żadnym grzechem i wezwij,
jeżeli będziesz potrzebował pomocy”. Pewnego dnia młodsza siostra Dominika, Rajmunda,
wpadła do stawu. Dominik bez zastanowienia wskoczył do wody i wyciągnął dziewczynkę na
brzeg. Zbiegli się ludzie. Ktoś zapytał: „Jak tego dokonałeś, skoro jesteś taki mały?” Dominik
odpowiedział: „Jedną ręką trzymałem Rajmundę, a drugą podałem mojemu Aniołowi Stróżowi”.
Posługą Anioła Stróża jest także uświadamianie człowiekowi szatańskich pułapek. Gdy go
wzywamy, uczy rozpoznawania pokus, przez które szatan chce odwieść od modlitwy, od
pogłębiania więzi z Bogiem, od pełnienia woli Bożej. Pomocą daną od Boga w walce
z szatanem jest wstawiennictwo Archanioła Michała, którego Kościół otacza szczególną czcią
i wierzy w moc jego modlitwy. Warto uczyć wychowanków codziennego odmawiania modlitwy
do niego. Do niedawna odmawiano ją na zakończenie każdej mszy św.
Najważniejszą jednak posługą Anioła Stróża jest oświecanie, pouczanie i zachęcanie do
godnego życia. Anioł może pogłębiać pobożność, jeżeli go o to poprosić, prowadzić
w modlitwie, a zwłaszcza podtrzymywać w człowieku pamięć o obecności Boga. Anioł zanosi
modlitwy do Boga i wstawiając się za człowiekiem, przyczynia się do jego zbawienia. Może
podpowiedzieć postanowienie poprawy, pomóc wypełnić jakiś dobry zamiar, który pozostaje
niezrealizowany. Prócz zsyłania pomocy duchowej, Anioł Stróż może wspierać także
2 / 7
Świat duchów
w drobnych potrzebach zwyczajnego życia: w znalezieniu zagubionej rzeczy, w pamiętaniu
o jakiejś sprawie lub w byciu punktualnym.
Można również kontaktować się z Aniołami Stróżami swoich bliskich, prosząc zwłaszcza o ich
nawrócenie. Gdy istnieje jakaś trudność w relacji z drugą osobą, można „wysłać” swojego
Anioła do Anioła Stróża tej osoby, by się ze sobą „dogadali” i pomogli we wzajemnym
przebaczeniu i pojednaniu. Św. ojciec Pio zachęcał, by posyłać swojego Anioła, jeżeli nie
można osobiście poprosić go o pomoc: „Kiedy potrzebujecie mojej modlitwy, zwróćcie się za
pośrednictwem swoich Aniołów Stróżów do mojego Anioła Stróża”. Nieraz zdarzało się, że o.
Pio korzystał z pomocy swojego Anioła Stróża, tak jak my korzystamy z telefonu lub Internetu.
Wprawdzie Anioł Stróż z polecenia Bożego zawsze jest gotów nieść wszelkiego rodzaju
pomoc, prawdą jest również, że kto prosi, ten otrzymuje. Częste zwracanie się do Anioła,
częsta do niego modlitwa, niejako podwaja jego czujność i dobroć dla nas. Kto częściej się
modli, ten więcej otrzymuje dobrodziejstw z jego ręki. Kościół poleca uciekanie się pod opiekę
Anioła Stróża w częstej modlitwie, np. poprzez wezwanie „Aniele Boży Stróżu mój…”. Modlitwa
ta odpowiada pięknym słowom św. Bazylego: „Każdy wierny posiada przy sobie anioła jako
opiekuna i pasterza, który prowadzi go do życia”.
Świat złych aniołów
Kościół naucza, że obok świata dobrych aniołów istnieje też szatan, czyli diabeł i inne demony,
które są upadłymi aniołami. W sposób wolny odrzucili służbę Bogu i sprzeciwili się Jego
zamysłowi. Ich wybór jest ostateczny. Usiłują oni przyłączyć człowieka do swego buntu przeciw
Bogu.
3 / 7
Świat duchów
Jedną z największych zwycięstw szatana w dzisiejszych czasach jest to, że wielu ludzi
zupełnie zapomniało o jego obecności, o jego planie niszczenia Bożego dzieła stworzenia,
o jego taktyce wobec człowieka. Od zawsze Kościół nauczał o walce duchowej, jaką każdy
wierzący ma prowadzić z szatanem, o tym jak groźny jest to przeciwnik i jak się przed nim
bronić. Wspomnijmy znów księdza Bosko. W jego życiu miały miejsce przeróżne ataki diabła,
który nękając go, chciał zniszczyć misję wychowania młodych. Ksiądz Bosko wiedział, że jego
zadaniem jest bronić młodych przed szatanem i jego działaniem. Mówił: „Będę odpoczywał,
kiedy diabeł przestanie szkodzić”. Tak jak dobre anioły, tak i szatan i jego demony krążą wokół
nas „szukając, kogo by tu pożreć” (1 P 5, 8). Jako kapłan pełniący posługę egzorcysty nieraz
niestety przekonałem się, że ludzie wchodzą w zniewolenie duchowe, nawet w opętanie, przez
własną naiwność, nieświadomość zagrożenia, ciekawość przyszłości, brak rozeznania, co
Bogu miłe, a co nie.
Zadaniem każdego wychowawcy, który kocha swego wychowanka, jest zapobieganie złu, jakie
może go spotkać. Dlatego w systemie prewencyjnym konieczne jest poznanie sposobów
działania szatana i dróg wejścia w zniewolenie, a nawet opętanie. Niestety, te zniewolenia
coraz częściej dotykają młodych ludzi.
Można rozróżnić kilka rodzajów działania demonicznego, od kuszenia po opętania:
1) Pokusa – jest to podnieta do złego. Szatan namawia, aby nie spełnić jakiegoś dobra, albo by
uczynić coś złego. Nakłania zwłaszcza do grzechów śmiertelnych.
2) Zniewolenie, dręczenie – najczęstszą przyczyną są popełnione grzechy otwierające na
4 / 7
Świat duchów
wtargnięcie szatana (wejście w świat magii, satanizmu, okultyzmu). Występują tu stany
różnego stopnia depresji w postaci przygnębienia, długotrwałej rozpaczy, myśli samobójcze,
stany lękowe, stany agresji bez wyraźnej przyczyny, nieustanne skrupuły moralne. Szatan
może powodować także różne niedomagania i choroby cielesne.
3) Opresje – to różne formy zewnętrznego nękania przez szatana za pomocą wzroku (zjawy,
różne postacie, potwory), za pomocą słuchu (wrzaski, krzyki, stukania), za pomocą dotyku
(razy, rany, rzucanie człowiekiem).
4) Nękania i szkody zewnętrzne – tzw. „nawiedzone” domy, w których wyczuwa się czyjąś
niewidzialną obecność wywołującą hałasy, (dziwne kroki, otwierające się i zamykające drzwi).
Szatan potrafi psuć urządzenia techniczne, powoduje niekiedy wielkie szkody i straty
ekonomiczne (np. niespodziewana utrata pracy i niemożność jej zdobycia, bankructwo
doprowadzające do rozpaczy i niekiedy samobójstwa).
5) Opętanie – polega na stałym lub przerywanym zamieszkiwaniu demona w ciele człowieka
i szkodliwym działaniu na niego od wewnątrz. Najczęściej szatan stara się ukrywać swoją
obecność w człowieku. Wobec świętości diabeł manifestuje swoją obecność poprzez
agresywne gesty, wulgarność, obrazoburstwo. Opętanie może wystąpić m.in. wskutek paktu
szatańskiego, poprzez trwanie w grzechu, wskutek przekleństw i uroków itd.
Przyczynami ingerencji demonicznych w człowieka mogą być:
● Trwanie w grzechach ciężkich, zatajenie na spowiedzi grzechów ciężkich.
● Świadome odrzucenie Boga, wyrzeczenie się wiary.
● Wywoływanie duchów, wróżenie lub chodzenie do wróżki, układanie kart np. tarota,
5 / 7
Świat duchów
praktykowanie różdżkarstwa, korzystanie z usług bioenergoterapeuty, leczenie energią, kontakt
ze świeckim egzorcystą itp.
● Udział w grupach satanistycznych, przyzywanie szatana, podpisanie cyrografu, słuchanie
muzyki satanistycznej, granie w gry demoniczne, czytanie „Biblii Szatana”, noszenie symboli
satanistycznych.
● Noszenie amuletów, talizmanów, np. pierścienia Atlantów.
● Rzucanie przekleństw czy uroków, uprawianie czarów, wzywanie diabła, by komuś
zaszkodzić.
Rola wychowawcy
W wychowaniu jednym z najważniejszych zadań jest promowanie dobra, zachęcanie dzieci
i młodzieży, by szukali głębokiej, żywej więzi z Bogiem, który jest źródłem dobra i wolności.
Dlatego trzeba uczyć wychowanków i stwarzać im warunki, by skutecznie chronili się przed
zniewoleniem poprzez modlitwę osobistą i rodzinną, odmawianie różańca czy Koronki do
Miłosierdzia Bożego, modlitwę do Anioła Stróża, przystępowanie do sakramentów świętych:
spowiedź i częsta komunia św., czytanie Słowa Bożego, życie zgodnie z Ewangelią,
przynależność do wspólnoty modlitewnej.
Wychowanie – to ciągła troska o rozwój dziecka. Wychowanek potrzebuje towarzysza, który
poprowadzi przez życie. Oprócz ziemskich „aniołów” w postaci rodziców, nauczycieli,
wychowawców, przyjaciół, dobry Bóg dał, jak biblijnemu Tobiaszowi, niebiańskich towarzyszy.
Anioły – to dar miłości Boga, dany, by dzięki jego pomocy mądrze i wytrwale podążać ku
6 / 7
Świat duchów
szczęściu tu na ziemi i w niebie. Uczmy wychowanków częstego wzywania opieki Anioła
Stróża i sami to również czyńmy. Ale uczmy ich też czujności i sami bądźmy czujni. Strzeżmy
wychowanków przed wchodzeniem w sfery działania diabelskiego i jego propozycji, sami także
„unikajmy wszelkich rzeczy, które mają pozór zła” (1 Tes 5, 21-22), przestrzegajmy
wychowanków przed fascynacją literaturą New Age i zgubnymi praktykami.
Nie wstydźmy się jasno i odważnie reagować na coraz powszechniejsze w naszej kulturze
formy magii, okultyzmu, satanizmu, wszelkie formy bałwochwalstwa i braku zaufania Bogu:
„Głoś naukę, nastawaj w porę, nie w porę, w razie potrzeby wykaż błąd, poucz, podnieś na
duchu z całą cierpliwością, ilekroć nauczasz” (2 Tm 4,2).
7 / 7