Fotograf_313[05]_O1.04

„

Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI
NARODOWEJ

Grażyna Dobrzyńska-Klepacz

Rozróżnianie materiałów fotograficznych
313[05].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Systemy rejestracji obrazów. Podział detektorów obrazu.

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Klasyfikacja materiałów fotograficznych.

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Budowa materiałów światłoczułych czarno-białych.

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Budowa barwnych materiałów światłoczułych.

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Właściwości użytkowe materiałów fotograficznych.

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Budowa i właściwości użytkowe elektronicznych detektorów obrazu.

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Nośniki informacji obrazowej.

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Zasady wytwarzania warstw światłoczułych.

5.8.1. Ćwiczenia

6. Ewaluacja osiągnięć uczniów

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu kolejny „Poradnik dla nauczyciela”, który będzie pomocny

w organizowaniu  zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  fotograf.  Dotyczy
on realizacji  modułu  313[05].O1.04  -  „Rozróżnianie  materiałów  fotograficznych”,  która  jest
składnikiem  modułu  „Podstawy  procesów  technologicznych”  -  313[05].O1  (patrz
dydaktyczna mapa programu).

Należy zapoznać się z treścią rozdziału Wprowadzenie ponieważ umożliwi to Państwu

skuteczne korzystanie z poradnika i osiągnięcie sukcesu w realizacji jednostki modułowej
„Rozróżnianie materiałów fotograficznych” dla zawodu Fotograf 313[05] (pozycja
4 w załączonej tabeli).

Zawód: Fotograf 313[05]
Lp
.

Kod

Nazwa jednostki modułowej w programie nauczania dla zawodu

313[05].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
oraz ochrony środowiska

313[05].O1.02

Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce w realizacji zadań zawodowych

313[05].O1.03

Posługiwanie się terminologią zawodową

313[05].O1.04

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

313[05].O1.05

Magazynowanie i przechowywanie materiałów fotograficznych

313[05].O1.06

Wykonywanie podstawowych czynności fotograficznych

313[05].Z1.01

Organizowanie stanowiska pracy

313[05].Z1.02

Dobieranie sprzętu i materiałów do wykonania prac fotograficznych

313[05].Z1.03

Przygotowywanie roztworów do chemicznej obróbki materiałów fotograficznych

10.

313[05].Z1.04

Wykonywanie prac fotograficznych metodami tradycyjnymi i technikami cyfrowymi

11.

313[05].Z1.05

Wykonywanie zdjęć portretowych

12.

313[05].Z1.06

Wykonywanie zdjęć plenerowych

13.

313[05].Z1.07

Wykonywanie zdjęć architektonicznych

14.

313[05].Z1.08

Wykonywanie zdjęć reportażowych

15.

313[05].Z1.09

Wykonywanie zdjęć reklamowych

16.

313[05].Z1.10

Wykonywanie zdjęć technicznych

Poradnik składa się z sześciu części: Wymagania wstępne, Cele kształcenia,

Scenariusze zajęć, Ćwiczenia, Sprawdzian osiągnięć, Literatura.

W części Wymagania wstępne, określono katalog podstawowych umiejętności, które

uczeń  powinien  posiadać  przed  przystąpieniem  do  realizacji  niniejszej  jednostki  modułowej.
Jeśli  po  analizie  uznacie  Państwo,  że  któreś  z  umiejętności  nie  są  dostatecznie  przez  ucznia
opanowane,  wówczas  uczeń  powinien  ponownie  przestudiować  materiał  nauczania  zawarty
w poradnikach z poprzednich jednostek modułowych.

W części Cele kształcenia znajduje się wykaz umiejętności, które uczeń będzie

posiadał po zakończeniu realizacji materiału nauczania zawartego w poradniku. W ocenie,
czy rzeczywiście takie umiejętności uczeń opanował, pomoże Państwu załączony
w poradniku sprawdzian osiągnięć.

Przykładowe Scenariusze zajęć są szczegółową propozycją przeprowadzenia lekcji

w ramach realizacji materiału nauczania dla tej jednostki modułowej.

W części Ćwiczenia znajdą Państwo propozycje ćwiczeń będących praktycznym

zastosowaniem wiadomości z zakresu materiału nauczania przewidzianego dla tej jednostki
modułowej.

Każde z ćwiczeń zawartych w poradniku opisane jest w formie polecenia co należy

wykonać. Natomiast uszczegółowieniem tego polecenia jest lista działań (czynności)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

określająca Sposób wykonania ćwiczenia. Ćwiczenia mogą być realizowane indywidualnie
lub w 2-5 osobowych zespołach, w grupach ćwiczeniowych nie większych niż 15 osób.

Ponadto każde z ćwiczeń zawiera Wskazówki do realizacji poszczególnych ćwiczeń.

Składnikiem opisu każdego z ćwiczeń jest Lista środków dydaktycznych niezbędnych

do prawidłowego wykonania ćwiczenia oraz zalecone metody nauczania – uczenia się.

Kolejna część poradnika to Sprawdzian osiągnięć, który umożliwi sprawdzenie

poziomu  wiadomości  i  umiejętności  ucznia  po  zakończeniu  realizacji  programu  danej
jednostki  modułowej.  Składa  się  on  z  testu  teoretycznego.    Pozytywnie  rozwiązany  przez
ucznia  sprawdzian  osiągnięć  (teoretyczny)  oraz  załączony  do  oceny  w  formie  „teczki
z kartami pracy” efekt realizacji ćwiczeń stanowił będzie dowód, że uczeń potrafi zrealizować
zdanie  zawodowe  związane  z  magazynowaniem  i  przechowywaniem  materiałów
fotograficznych

.W przypadku

sprawdzianu

osiągnięć

uczeń

powinien

wiedzieć,

że ma on formę  testu  podobnego  do  tych,  jakie  występują  w  egzaminie  zewnętrznym
dla potwierdzenia  kwalifikacji  w  zawodzie.  Dlatego  też  istotne  jest  to,  aby  nabrał  wprawy
w rozwiązywaniu  tego  typu  testów,  co  z  pewnością  będzie  procentować  w przypadku
egzaminu zewnętrznego.

W celu poszerzenia i pogłębienia posiadanej wiedzy z zakresu tej jednostki modułowej

możecie  Państwo  skorzystać  z  listy  materiałów  źródłowych  zamieszczonych  w  części
poradnika  nazwanej  Literatura.  Zestaw  ten  powinien  być  dostępny  w  zbiorach  biblioteki
szkolnej  lub  innych  bibliotekach  publicznych.  Wiele cennych i  ciekawych  informacji możecie
również pozyskać Państwo z zasobów internetowych.

Bezpieczeństwo i higiena pracy

W trakcie realizacji ćwiczeń należy zwrócić szczególną uwagę na przestrzeganie

regulaminów,  przepisów  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy,  instrukcji  przeciwpożarowych
wynikających z prowadzonych prac oraz dbałość o ochronę środowiska naturalnego.
Należy  pamiętać,  że  uzupełnieniem  tego  poradnika  jest  „Poradnik  dla  ucznia”,  w  którym
między  innymi  zamieszczono  materiał  nauczania,  stanowiący  podbudowę  do  realizacji
ćwiczeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

313[05].O1

Podstawy procesów

technologicznych

313[05].O1.01

Przestrzeganie przepisów bezpieczeństwa

i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej

oraz ochrony środowiska

313[05].O1.02

Zastosowanie elementów wiedzy o sztuce

w realizacji zadań zawodowych

313[05].O1.03

Posługiwanie się terminologią zawodową

313[05].O10.5

Magazynowanie i przechowywanie

materiałów fotograficznych

313[05].O1.04

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

313[05].O1.06

Wykonywanie podstawowych czynności

fotograficznych

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

stosować zasady bezpieczeństwa pracy,

−

dostrzegać zagrożenia związane z wykonywaną pracą,

−

stosować zasady bezpieczeństwa pracy podczas styczności z chemikaliami

fotograficznymi,

−

stosować zasady bezpieczeństwa pracy podczas pracy z urządzeniami elektrycznymi,

−

posługiwać się podstawową wiedzą w zakresu historii sztuki i fotografii,

−

określić elementy kompozycji obrazu,

−

określić rodzaje kompozycji obrazu,

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

posługiwać się komputerem w podstawowym zakresie,

−

scharakteryzować podstawowe właściwości światła,

−

wyjaśnić pojęcia: ognisko, odległość ogniskowa, przedmiotowa, obrazowa,

−

wymienić barwy podstawowe i otrzymać barwy dopełniające,

−

rozróżnić rodzaje soczewek,

−

rozróżnić źródła światła stosowane w fotografii,

−

wyjaśnić błędy optyczne obiektywów,

−

przedstawić schemat powstawania obrazu optycznego w aparacie fotograficznym,

−

określić właściwości użytkowe obiektywów fotograficznych,

−

określić zależność pomiędzy odległością ogniskową a przekątną formatu klatki,

−

rozróżnić rodzaje obiektywów fotograficznych,

−

rozróżnić rodzaje, kierunki i funkcje oświetlenia,

−

określić elementy budowy aparatu fotograficznego,

−

sklasyfikować aparaty fotograficzne według różnych kryteriów,

−

przedstawić otrzymywanie barw metodą addytywną i subtraktywną,

−

określić rolę substancji chemicznych stosowanych w fotografii,

−

scharakteryzować etapy obróbki materiałów fotograficznych,

−

rozróżnić i scharakteryzować urządzenia laboratorium fototechnicznego,

−

wyjaśnić mechanizm cyfrowego zapisu obrazu,

−

wyjaśnić znaczenie pojęć stosowanej w dziedzinie cyfrowego przetwarzania obrazów,

−

określić zasady cyfrowego zapisu obrazu, kompresji, przenoszenia i wizualizacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

zdefiniować pojęcie system rejestracji obrazu,

–

rozróżnić systemy rejestracji obrazów,

–

klasyfikować urządzenia do cyfrowych sposobów pozyskiwania obrazów,

–

sklasyfikować detektory obrazu,

–

rozróżnić rodzaje materiałów światłoczułych,

–

określić właściwości użytkowe materiałów światłoczułych,

–

określić zasadę doboru gradacji papieru fotograficznego do kontrastu negatywu,

–

rozróżnić elektroniczne detektory obrazu,

–

określić właściwości elektronicznych detektorów obrazu,

–

scharakteryzować budowę różnego rodzaju materiałów fotograficznych czarno-białych,

–

scharakteryzować budowę różnego rodzaju materiałów fotograficznych barwnych,

–

scharakteryzować budowę elektronicznych detektorów obrazu,

–

rozróżnić materiały fotograficzne czarno-białe i barwne,

–

określić właściwości użytkowe materiałów fotograficznych na podstawie danych
katalogowych oraz informacji producenta zamieszczonych na opakowaniu,

–

odczytać systemy kodów i oznaczeń typowych materiałów światłoczułych,

–

dokonać klasyfikacji materiałów fotograficznych ze względu na przeznaczenie
i sposób obróbki,

–

przeprowadzić analizę porównawczą materiałów jednego typu, zinterpretować wyniki,

–

rozróżniać nośniki pamięci stosowane w aparatach cyfrowych,

–

scharakteryzować surowce i chemikalia stosowane do obróbki materiałów
światłoczułych,

–

przeprowadzić klasyfikację wywoływaczy czarno-białych i barwnych,

–

określić działanie wywoływaczy negatywowych i pozytywowych,

–

określić działanie utrwalacza,

–

przeprowadzić klasyfikację utrwalaczy pod względem składu chemicznego, sposobu
działania i przeznaczenia,

–

rozróżnić proces dopełniania, regeneracji, rejuwencji i recyklingu,

–

określić zasady wytwarzania warstw światłoczułych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca …………………………………….………….
Modułowy program nauczania: Fotograf 313[05]
Moduł: Podstawy procesów technologicznych 313[05].O1
Jednostka modułowa: Rozróżnianie materiałów fotograficznych 313[05].O1.O4

Temat: Właściwości użytkowe papierów fotograficznych stałogradacyjnych

Cel ogólny: Określenie właściwości użytkowych materiałów fotograficznych.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić właściwości użytkowe papierów fotograficznych na podstawie danych
katalogowych,

−

określić właściwości użytkowe papierów fotograficznych na podstawie danych
zamieszczonych na opakowaniu materiału,

−

pozyskiwać dane na temat aktualnego asortymentu papierów fortograficznych,

−

sklasyfikować papiery fotograficzne pod względem ich właściwości użytkowych,

−

stosować zasadę doboru gradacji papieru fotograficznego do kontrastu negatywu.

Metody nauczania-uczenia się:

−

prezentacja na temat właściwości użytkowych materiałów fotograficznych,

−

pokaz z objaśnieniem,

−

ćwiczenia grupowe.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna, praca w zespołach 4-5 osobowych, nie więcej niż 15 osób w grupie

Czas: 135 min

Środki dydaktyczne:

−

komputer z dostępem do Internetu

−

zestaw książek z dziedziny fotografii: Kotecki A. „Fotografia czarno-biała”, Kotecki
A. „Materiałoznawstwo fotograficzne”, Iliński M. „Materiały i procesy fotograficzne”
H. Latoś „1000 słów o fotografii”,

−

Katalogi produktów:: Agfa, „Najnowsza technologia w klasycznym zastosowaniu.
Mterialy czarno-białe”, Polak A., Skipirzepski P. „Katalog wybranych produktów firmy
Kodak”.

−

prezentacja multimedialna na temat właściwości użytkowych materiałów fotograficznych
wykonana przez nauczyciela w dowolnym programie do prezentacji np. PowerPoint

−

próbki różnych papierów fotograficznych - komplet na zespół,

−

próbki obrazów wykonanych na różnych papierach stało i zmiennogradacyjnych,

−

opakowania różnych papierów fotograficznych,

−

obrazy negatywowe o różnym kontraście - komplet na zespół

−

szablon karty pracy w wersji elektronicznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć:
1) Nauczyciel przed zajęciami przygotowuje środki dydaktyczne dla każdej grupy zgodnie

z wykazem,

2) Nauczyciel przedstawia uczniom cel zajęć,
3) Nauczyciel przypomina uczniom istotne dla realizacji nowego tematu zagadnienia

związane z przeznaczeniem materiałów do kopiowania i budową papierów
fotograficznych,

4) Nauczyciel przedstawia krótką prezentację multimedialną zarysowując zagadnienia

z zakresu właściwości użytkowych papierów fotograficznych,

5) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy (4-5 osób) i wyznacza im zadania: „Proszę

odszukać  w źródłach  (Internecie,  literaturze,  katalogach  produktów  firm  )  definicję  oraz
wyjaśnienie  właściwości  użytkowych  papierów  fotograficznych”  czas  pracy  –  15  min.
Każdej  z  grup  nauczyciel  wyznacza  do  opracowania  inne  właściwości  użytkowe  istotne
dla papierów fotograficznych.
I

grupa:

światłoczułość, kontrastowość czułość spektralna (rodzaj emulsji)

II grupa:, grubość podłoża, barwa podłożą, stopień połysku, struktura powierzchni,
III grupa: firma produkująca, nazwa materiału, data ważności, numer emulsji, format,
sposób konfekcjonowania.

6) Reprezentanci grup przedstawiają wyniki pracy – na tablicy powstaje mapa skojarzeń

właściwości użytkowych. papierów fotograficznych z ich budową warstwową.

7) Nauczyciel podsumowuje zagadnienia właściwości użytkowych, uzupełnia pominięte,

przedstawione mało wyczerpująco i niezrozumiałe treści

8) Nauczyciel ocenia wypowiedzi reprezentantów grup,
9) Nauczyciel przedstawia prezentację multimedialną z komentarzem dotyczącym: systemu

kodów i oznaczeń stosowanych na opakowaniach papierów fotograficznych różnych firm.

10) Nauczyciel rozdaje grupom zestawy opakowań papierów różnych firm (minimum

6 opakowań na grupę) oraz katalogi produktów firm i poleca każdej grupie :
a) opracowanie w wersji elektronicznej KARTY KODÓW I OZNACZEŃ papierów

stosowanych przez jedną firmę np. pierwsza grupa opracowuje oznaczenia stosowane
przez firmę FOMA, druga AGFA, trzecia KODAK lub ILFORD (uczniowie mają
do dyspozycji dwa rodzaje źródeł informacji: Internet i katalogi produktów firm),

b) wydrukowanie dla każdej grupy opracowanej KARTY KODÓW I OZNACZEŃ,
c) opisanie właściwości użytkowych otrzymanych papierów na podstawie oznaczeń

na opakowaniach z wykorzystaniem KART KODÓW I OZNACZEŃ (czas wykonania
ćwiczenia 25 minut).

11) Nauczyciel obserwuje pracę w grupach, ukierunkowuje ją na bieżąco i pomaga

wydrukować karty kodów dla sąsiednich grup.

12) Nauczyciel sprawdza i ocenia poprawność wykonania zadania (KART KODÓW

I OZNACZEŃ, opis właściwości użytkowych papierów),

13) Nauczyciel przedstawia zasadę doboru gradacji papieru fotograficznego do kontrastu

negatywu.

14) Nauczyciel rozdaje grupom po 5 negatywów oznaczonych numerami 1-5 o różnym

kontraście obrazu i poleca uczniom:
a) określić kontrast obrazu negatywowego,
b) dobrać do każdego negatywu papier o określonej gradacji, wykorzystać posiadany

asortyment papierów lub informacje z KARTY KODÓW I OZNACZEŃ,

c) zapisać wyniki ćwiczenia.

15) Nauczyciel ocenia poprawność wykonania ćwiczenia i wystawia ocenę za pracę

w grupach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć nr 2

Temat: Właściwości użytkowe nośników pamięci informacji obrazowej

Cel ogólny: Określenie właściwości użytkowych nośników pamięci

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić właściwości użytkowe nośników pamięci informacji obrazowej na podstawie
danych katalogowych,

−

określić właściwości użytkowe nośników pamięci informacji obrazowej na podstawie
danych zamieszczonych na nośniku pamięci,

−

pozyskiwać dane na temat aktualnego asortymentu nośników pamięci,

−

sklasyfikować nośniki pamięci pod względem ich właściwości użytkowych
i przeznaczenia,

Metody nauczania-uczenia się:

−

podająca- wykład, prezentacja multimedialna,

−

ćwiczenia grupowe.

Czas: 45 min

Środki dydaktyczne:

−

prezentacja na temat rodzajów nośników pamięci informacji obrazowej,

−

katalogi producentów nośników pamięci,

−

ekran,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

różne nośniki pamięci informacji obrazowej.

Przebieg zajęć:
1)  Wyjaśnienie uczniom pojęcia pamięci typu flash, optycznej i magnetycznej.
2)  Przypomnienie uczniom pojęcia pojemności i jednostek pojemności nośników pamięci.
3)  Omówienie właściwości użytkowych nośników pamięci
4)  Podzielenie uczniów na grupy 2-3 osobowe.
5)  Rozdanie kart pracy
6)  Gromadzenie informacji z katalogów i Internetu na temat rodzajów nośników pamięci.
7)  Sklasyfikowanie nośników pamięci.
8)  Określenie  właściwości  użytkowych  nośników  pamięci  na  podstawie  informacji

z katalogu produktów i Internetu.

9)  Sporządzenie elektronicznej wersji szablonu karty właściwości nośników pamięci.
10)  Omówienie wyników.
11)  Wydrukowanie kart właściwości nośników pamięci.
12)  Rozdanie  nośników  pamięci  stosowanych  w  aparatach  cyfrowych  (min  5  różnych

nośników na grupę).

13) Polecenie zaklasyfikowania nośników oraz określenia ich właściwości użytkowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Systemy rejestracji obrazów. Podział detektorów obrazu

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

e zbioru detektorów obrazu, materiałów, sprzętu i urządzeń wskaż niezbędny do

uzyskania obrazu pozytywowego w elektronicznym systemie rejestracji obrazu. Zaprojektuj
schemat procesu rejestracji obrazu w tym systemie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  wskazać detektory obrazu, materiały, sprzęt i urządzenia,
2)  przypisać materiały i detektory obrazu do wybranego sprzętu i urządzeń,
3)  uporządkować  sprzęt  i  urządzenia  w  logicznej  kolejności  przebiegu  procesu  rejestracji

obrazu,

4)  narysować schemat procesu rejestracji obrazu,
5)  nazwać proces rejestracji obrazu,
6)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7)  dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

zestaw materiałów: zdjęciowych, papierów do kopiowania, papierów fotograficznych do
wydruku,

–

różne rodzaje lustrzanek: średnioformatowa, małoobrazkowa, cyfrowa,

–

skanery: płaski, do negatywów,

–

drukarki atramentowe i termosublimacyjne,

–

powiększalnik i kopiarka stykowa,

–

komputer z oprogramowaniem do obróbki grafiki rastrowej,

–

nośniki pamięci,

–

karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj schematom przedstawiającym systemy rejestracji obrazów ich nazwy:

rejestracja klasyczna, rejestracja hybrydowa.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się ze schematami przedstawiającymi systemy rejestracji obrazów,
2)  wybrać schematy, na których występują wymienione w poleceniu systemy rejestracji,
3)  przyporządkować schematom nazwy systemów rejestracji obrazów,
4)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
5)  dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  plansze ze schematami przedstawiające systemy rejestracji obrazów,
–  plansze z opisem detektorów obrazu,
–  literatura,
–  karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Klasyfikacja materiałów fotograficznych

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Ze zbioru materiałów fotograficznych wybierz barwne materiały zdjęciowe. Sklasyfikuj

materiały w obrębie utworzonej grupy. Określ przeznaczenie wybranych materiałów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zapoznać się ze zbiorem materiałów fotograficznych,
2)  dokonać selekcji materiałów,
3)  sklasyfikować materiały zdjęciowe w obrębie utworzonej grupy,
4)  określić przeznaczenie materiałów zdjęciowych,
5)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty  realizacji ćwiczenia

6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 4-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,

–

czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,

–

literatura zawodowa, katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,

–

karta pracy.

Ćwiczenie 2

Ze zbioru materiałów fotograficznych wybierz papiery fotograficzne. Sklasyfikuj materiały

w obrębie utworzonej grupy. Określ przeznaczenie wybranych materiałów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Aby wykonać ćwiczenie powinieneś:

6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 4-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,

–

czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,

–

literatura zawodowa, katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,

–

karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Budowa materiałów światłoczułych czarno-białych

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

e zbioru materiałów fotograficznych wybierz czarno-biały materiał odwracalny, narysuj

budowę warstwową tego materiału. Nazwij poszczególne warstwy materiału i określ
ich funkcję

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać wskazany materiał,
2) zanalizować jego budowę na podstawie materiałów danych literaturowych i plansz

poglądowych,

3)  narysować budowę warstwową materiału,
4)  nazwać poszczególne warstwy,
5)  określić ich funkcję,
6)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  mapa skojarzeń.

Środki dydaktyczne:

–  czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,
–  czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,
–  literatura zawodowa,
–  schematy budowy różnych materiałów,
–  karta pracy.

Ćwiczenie 2

Mając do dyspozycji schematy budowy i asortyment produktów papierów fotograficznych

czarno-białych

porównaj

papiery

stałogradacyjne

podłożu

barytowym

i papiery zmiennogradacyjne na podłożu polietylenowym pod względem budowy, możliwości
i przeznaczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami przedstawiającymi budowę papierów stałogradacyjnych

i zmiennogradacyjnych,

2)  przeanalizować asortyment papierów fotograficznych przynajmniej dwóch firm,
3)  porównać budowę . papierów stało- i zmiennogradacyjnych,
4)  określić możliwości i przeznaczenie papierów stało- i zmiennogradacyjnych,
5)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty  realizacji ćwiczenia

6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w  4-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne - metoda problemowa.

Środki dydaktyczne:

−

plansze ze schematami budowy papierów fotograficznych,

−

katalogi produktów,

−

literatura, poradniki zawodowe,

−

karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4.

Budowa barwnych materiałów światłoczułych

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

e zbioru materiałów fotograficznych wybierz barwny papier fotograficzny, narysuj budowę

warstwową tego materiału. Nazwij poszczególne warstwy materiału i określ ich funkcję.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać wskazany materiał,
2) zanalizować jego budowę na podstawie materiałów danych literaturowych i plansz

poglądowych,

3)  narysować budowę warstwową materiału,
4)  nazwać poszczególne warstwy,
5)  określić ich funkcję,
6)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  mapa skojarzeń.

Środki dydaktyczne:

–

czarno-białe i barwne materiały zdjęciowe o różnych czułościach, typach i przeznaczeniu,

–

czarno-białe i barwne materiały do kopiowania o różnej gradacji i przeznaczeniu,

–

literatura zawodowa,

–

schematy budowy różnych materiałów,

–

karta pracy.

Ćwiczenie 2

Przyporządkuj

schematom

przedstawiającym

budowę

warstwową

materiałów

fotograficznych

ich

nazwy:

materiał

barwny

negatywowy,

materiał

barwny

wprostpozytywowy, papier fotograficzny barwny. Określ przeznaczenie tych materiałów.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze schematami przedstawiającymi budowę warstwową poszczególnych

barwnych materiałów fotograficznych,

2) wybrać schematy, przedstawiające schematy budowy wymienionych w poleceniu

materiałów,

3)  przyporządkować nazwy materiałów schematom budowy warstwowej,
4)  określić przeznaczenie wymienionych w poleceniu materiałów,
5)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty  realizacji ćwiczenia

6) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  mapa skojarzeń.

Środki dydaktyczne:

–  tablice ze schematami przedstawiające budowę warstwową materiałów fotograficznych,
–  plansze z nazwami barwnych materiałów fotograficznych,
–  literatura, poradniki zawodowe,
–  katalogi produktów materiałów fotograficznych różnych firm,
–  karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Właściwości użytkowe materiałów światłoczułych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie danych katalogowych oraz informacji zawartych na opakowaniu zaplanuj

materiał zdjęciowy do wykonania negatywu portretu barwnego przeznaczonego
do powiększenia o formacie 40x50 cm.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z literaturą zawodową dotyczącą zasad wykonywania zdjęć portretowych,
2) zapoznać się z asortymentem materiałów zdjęciowych oferowanych przez jednego

producenta,

3) zapoznać się z właściwościami użytkowymi i przeznaczeniem materiałów zdjęciowych,
4) zaproponować materiał zdjęciowy,

5) uzasadnić wybór materiału,

6) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w  4-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne - metoda problemowa.

Środki dydaktyczne:

–  literatura zawodowa, aparat małoobrazkowy analogowy,
–  zestaw różnych papierów fotograficznych czarno-białych wraz z próbkami,
–  karta pracy.

Ćwiczenie 2

Mając do dyspozycji asortyment papierów fotograficznych czarno-białych wraz

z próbkami zaplanuj właściwy materiał do wykonania serii powiększeń formatu 50x60 cm
z negatywów czarno-białych zwojowych o różnym kontraście obrazu. Powiększenia
przeznaczone są do celów wystawienniczych.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z literaturą zawodową dotyczącą zasad przygotowywania prac

fotograficznych do ekspozycji,

2) zapoznać się z zestawem obrazów negatywowych przeznaczonych do powiększeń pod

kątem kontrastu obrazu, stopnia wywołania i krycia,

3) zapoznać się z asortymentem papierów fotograficznych,
4) zapoznać się z literaturą zawodową dotyczącą właściwości użytkowych i przeznaczenia

dostępnych papierów fotograficznych,

zapoznać się z właściwościami użytkowymi umieszczonymi na opakowaniu materiałów,

zanalizować przedstawione próbki .papierów fotograficznych pod kątem przeznaczenia
do celów wystawienniczych,

zaproponować papier fotograficzny do wykonania powiększenia spełniającego kryteria
ćwiczenia,

8) uzasadnić wybór materiału,
9) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
10) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w  4-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne - metoda problemowa.

Środki dydaktyczne:

–  literatura zawodowa, aparat małoobrazkowy analogowy,
–  zestaw różnych papierów fotograficznych czarno-białych wraz z próbkami,
–  karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Budowa

właściwości

użytkowe

elektronicznych

detektorów obrazu

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Porównaj elektroniczne detektory obrazu przedstawiając na dwóch oddzielnych

planszach ich wady i zalety.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z literaturą zawodowa, katalogami oraz informacjami producentów

dostępnymi w Internecie na temat elektronicznych detektorów obrazu i cyfrowych
aparatów fotograficznych,

2)  przeanalizować treści  pod względem wad i zalet matryc CCD i IV generacji Super CCD,
3)  przeanalizować treści pod względem wad i zalet matrycy CMOS,
4)  przeanalizować treści pod względem wad i zalet matrycy X3,
5)  wypisać wady i zalety matryc CCD i IV generacji Super CCD,
6)  wypisać wady i zalety matrycy CMOS,

wypisać wady i zalety matrycy X3,

8) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
9) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  literatura zawodowa,
–  katalogi sprzętu fotograficznego różnych producentów,
–  komputer z dostępem do Internetu,

–

karta pracy.

Ćwiczenie 2
Narysuj budowę warstwową matrycy Super CCD SR, nazwij poszczególne elementy budowy
materiału, określ ich funkcję.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i technikę wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Po zakończonym ćwiczeniu uczeń przedstawia efekty końcowe swojej pracy, omawia
je z nauczycielem, który dokonuje oceny pracy.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z literaturą zawodowa, katalogami oraz informacjami producentów matryc

CCD różnych generacji i cyfrowych aparatów fotograficznych zamieszczonymi
w Internecie,

2)  narysować budowę warstwową detektora Super CCD SR,
3)  nazwać poszczególne elementy budowy,
4)  określić ich funkcję,
5)  przedstawić zalety detektora w porównaniu z detektorami poprzednich generacji,
6)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
7)  dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pokaz z objaśnieniem,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  literatura zawodowa,
–  katalogi sprzętu fotograficznego różnych producentów,
–  komputer z dostępem do Internetu,

–

karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Nośniki informacji obrazowej

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Dobierz nośniki pamięci informacji obrazowej do wskazanych aparatów cyfrowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z asortymentem aparatów cyfrowych,
2) zanalizować instrukcje obsługi aparatów cyfrowych pod kątem rodzaju nośnika pamięci

przeznaczonego do aparatu,

3)  zanalizować katalogi z asortymentem różnych nośników pamięci,
4)  zapoznać się z asortymentem nośników pamięci,
5)  przypisać nośnik pamięci do aparatu cyfrowego,

wybrać nośniki pamięci i włożyć je do odpowiedniego gniazda karty pamięci
znajdującego się w aparacie cyfrowym,

7) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia,
8) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

praca w 3-5 osobowych zespołach,

–

ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

instrukcje obsługi aparatów cyfrowych,

–

katalogi z asortymentem różnych nośników pamięci,

–

literatura zawodowa,

–

zestaw aparatów cyfrowych amatorskich, półprofesjonalnych i profesjonalnych na karty
pamięci, dyskietkę i płytę CD,

–

karta pracy.

Ćwiczenie 2

Przeprowadź klasyfikację nośników pamięci stosowanych w aparatach cyfrowych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)  zgromadzić informację na temat nośników pamięci stosowanych w aparatach cyfrowych,
2)  sklasyfikować nośniki pamięci,
3)  podać  przykłady  standardów  nośników  pamięci  obowiązujących  w  wyodrębnionych

grupach,

4) zaprezentować w formie pisemnej rezultaty realizacji ćwiczenia

5) dołączyć pracę do teczki dokumentującej realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  pogadanka z objaśnieniem,
–  praca indywidualna,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– katalogi z asortymentem różnych nośników pamięci, literatura zawodowa,
– stanowisko z dostępem do Internetu,

–

karta pracy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8.

Zasady wytwarzania warstw światłoczułych

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ etapy wytwarzania warstw światłoczułych. Ze zbioru nazw wybierz właściwości

użytkowe materiału kształtowane w procesie wytwarzania emulsji i przypisz je do
określonego etapu produkcji.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się z poradnikami zawodowymi i recepturami wytwarzania emulsji

fotograficznych,

2) określić etapy wytwarzania warstw światłoczułych,
3) wybrać ze zbioru nazw właściwości użytkowe materiału kształtowane w procesie

wytwarzania emulsji,

4)  przypisać właściwości użytkowe do etapu produkcji na którym są kształtowane,
5)  zaprezentować w formie pisemnej rezultaty  realizacji ćwiczenia,
6)  dołączyć pracę do portfolio dokumentującego realizację ćwiczeń.

Zalecane metody nauczania - uczenia się:

–  krótkie objaśnienie,
–  praca w 3-5 osobowych zespołach,
–  ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–  receptury wytwarzania emulsji fotograficznych,
–  poradniki zawodowe,
–  karta pracy.

Ćwiczenie 2

Określ surowce niezbędne do produkcji emulsji światłoczułej czarno-białego materiału

panchromatycznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test I
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Rozróżnianie materiałów

fotograficznych”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1-13 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 14-20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 13 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 17 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 4 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi:

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić jednostkę rozdzielczości
obrazu cyfrowego

Wskazać nośnik pamięci stosowany w
aparatach cyfrowych

Rozróżnić materiały fotograficzne na
podstawie oznaczeń

Wskazać materiały do kopiowania

Wybrać odpowiedni nośnik pamięci
informacji obrazowej

Wskazać funkcje warstwy barytowej

Wskazać zależność właściwości
użytkowych materiału od budowy

Rozróżnić materiały pod względem
czułości spektralnej

Rozróżnić materiały ze względu na
format i oznaczenie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10.

Rozróżnić rodzaje gradacji papieru
fotograficznego

11.

Określić jednostkę światłoczułości
logarytmicznej”

12.

Wskazać mozaikę siatki filtrów
barwnych matrycy CCD

13.

Rozróżnić jednostkę zdolności
rozdzielczej materiału fotograficznego

14. Wybrać reakcję strącania AgBr

15.

Określić zależność między użyteczną
rozpiętością naświetleń i
kontrastowością materiału

16.

Określić przyczynę wzrostu czułości
emulsji w dojrzewaniu fizycznym

17.

Określić zależność pomiędzy
ziarnistością materiału i wielkością
kryształów halogenków srebra

18.

Narysować schemat budowy
nowoczesnego papieru barwnego,
podpisać wszystkie warstwy
i uzasadnić ich kolejność

Odwrócona kolejność wynika z
niższej czułości warstwy
chlorosrebrowej umieszczonej
jako pierwsza. Warstwa te
praktycznie nie jest czuła na
światło niebieskie stad brak
filtru żółtego
1. Warstwa czewonoczuła
chlorosrebrowa z komponentem
barwnika niebieskozielonego
2. Warstwa zielonoczuła
chlorosrebrowa z komponentem
barwnika purpurowego
3.Warstwa niebieskoczuła
bromosrebrowa z komponentem
barwnika żółtego
4.Warstwa barytowa
5.Podłoże

19.

Narysować schemat budowy
nowoczesnego materiału
negatywowego barwnego, podpisać
wszystkie warstwy.

1.Warstwa ochronna
2.Warstwa z filtrem UV
3.Warstwy niebieskoczułe (2-3)
4.Warstwa filtru żółtego
5.Warstwa aktywna pośrednia
6.Warstwy zielonoczułe (2-3)
7.Warstwa filtru czerwonego
8.Warstwy czrwonoczułe (2-3)
9.Warstwa pośrednia
10.Warstwa przeciwodblaskowa
11. Warstwa preparacyjna
12 Folia podłożowa.

20.

Określić rodzaj i właściwości
użytkowe materiału światłoczułego na
podstawie danych przedstawionych na
opakowaniu

Materiał zdjęciowy,
małoobrazkowy czarno-biały
negatywowy, 36-klatkowy,
firma: ILFORD, nazwa
materiału:ILFORD DELTA 100,
czułość 100 ISO/21

ISO, termin

ważności: listopad 2005, nr
emulsji: 77BTB1C01/02.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym

systemem oceniania.

2.  Określ dla uczniów wymagania.
3.  Przygotuj instrukcję dla ucznia, test i kartę odpowiedzi dla każdego ucznia.
4.  Zapewnij  odpowiednie  warunki  przeprowadzenia  testu  (czas,  możliwość  samodzielnej

pracy).

5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia

1.  Przeczytaj uważnie instrukcję.
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4.  Test zawiera 20 pytań o różnym stopniu trudności.
5.  Udzielaj  odpowiedzi  tylko  na  załączonej  karcie  odpowiedzi  stawiając  znak  „X”  lub

wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom

podstawowy, II część – poziom ponadpodstawowy

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.

9. Na rozwiązani testu masz 45 min.

Powodzenia.

Materiały dla ucznia:

–  instrukcja,
–  zestaw zadań testowych,
–  karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I – Poziom podstawowy
1. W jakich jednostkach określa się rozdzielczość obrazu cyfrowego rejestrowanego przez

aparat cyfrowy?
a)  dpi.
b)  ppi.
c)  spi.
d)  lpi.

2. Podstawowym nośnikiem informacji stosowanym w aparatach cyfrowych jest

a)  płyta CD.
b)  dyskietka 3,5”.
c)  płyta DVD.
d)  karta pamięci.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Oznaczenie 120 znajdujące się na opakowaniu materiału zdjęciowego dotyczy

a)  materiału miniaturowego.
b)  materiału małoobrazkowego.
c)  błony zwojowej.
d)  błony arkuszowej.

4. Materiałem zdjęciowymi nie jest

a)  błona negatywowa.
b)  papier fotograficzny.
c)  błona arkuszowa.
d)  materiał odwracalny.

5. Cyfrowym nośnikiem pamięci informacji obrazowej jest

a)  matryca CCD.
b)  materiał negatywowy.
c)  karta Compct Flash.
d)  detektor X3.

6. Warstwa barytowa

a)  wygładza powierzchnię papieru oraz zapobiega wnikaniu emulsji w podłoże.
b)  wygładza powierzchnię papieru oraz zmniejsza odblaski refleksyjne od podłoża.
c)  zmniejsza ziarnistość obrazu oraz zapobiega wnikaniu emulsji w podłoże.
d)  chroni warstwę emulsji przed uszkodzeniami mechanicznymi.

7. Stosowanie zwielokrotnionych warstw światłoczułych w materiałach zdjęciowych

zwiększa
a)  zdolność rozdzielczą.
b)  czułość spektralną.
c)  kontrastowość.
d)  użyteczną rozpiętość naświetleń.

8. Materiał ortochromatyczny jest czuły na promieniowanie

a)  czerwono-zielone.
b)  niebieskie, zielone i czerwone.
c)  niebieskozielone.
d)  niebieskie.

9. Na błonie zwojowej typ 120 największy obraz negatywowy można uzyskać w formacie

a)  24x35mm.
b)  6x6 cm.
c)  4x6 cali.
d)  6x9 cm.

10. Informacja „papier fotograficzny twardy” dotyczy

a)  twardości warstwy emulsji.
b)  gradacji materiału.
c)  grubości podłoża.
d)  stopnia połysku.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11. Światłoczułość logarytmiczną wyraża się obecnie w jednostkach

ISO.

DIN.

c) ISO.
d) ASA.

12. Współczesne matryce CCD posiadają siatkę filtrów barwny w układzie

b)  RGRB.
c)  RGBG.
d)  BGBR.
e)  BGYM.

13. Zdolność rozdzielczą materiału światłoczułego wyrażamy liczbą

a)  linii czarnych i białych na milimetr.
b)  linii czarnych i białych na cal.
c)  pikseli na centymetr.
d)  pikseli na cal.

Część II – Poziom ponadpodstawowy
14. Reakcja strącania bromku srebra w procesie produkcji emulsji światłoczułej przebiega

według równania
a) AgNO

+ KBr → AgBr + KNO

b) AgNO

+ NaCl → AgCl + NaNO

c) AgBr +KNO

. → AgNO

+ KBr

d) AgCl + NaNO

→ AgNO

+ NaCl

15. Jaka zależność występuje między użyteczną rozpiętością naświetleń i kontrastowością

materiału światłoczułego?
a) im większa użyteczna rozpiętość naświetleń materiału fotograficznego tym jego

kontrastowość mniejsza.

b) im mniejsza użyteczna rozpiętość naświetleń materiału fotograficznego tym jego

kontrastowość mniejsza.

c) im większa użyteczna rozpiętość naświetleń materiału fotograficznego tym jego

kontrastowość większa.

d) wielkość użytecznej rozpiętości naświetleń materiału fotograficznego nie wpływa na

jego kontrastowość.

16. W procesie dojrzewania fizycznego wzrost czułości emulsji następuje wskutek

a)  działania mikroskładników zawartych w żelatynie.
b)  działania sensybilizatorów optycznych.
c)  wzrostu kryształów halogenków srebra.
d)  zmniejszania się kryształów halogenków srebra.

17. Ziarnistość obrazu fotograficznego zależy od

a)  kształtu kryształów halogenków srebra.
b)  rodzaju halogenków srebra.
c)  wielkości i przestrzennego rozmieszczenia kryształów halogenków srebra.
d)  grubości warstwy emulsji materiału fotograficznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz odpowiedzi lub wykonaj rysunek

Nr
zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test II
Test dwustopniowy do jednostki modułowej

„Rozróżnianie materiałów

fotograficznych”

Test składa się z 17 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−

zadania 1-10 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 11-17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 7 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 13 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu

ponadpodstawowego.

Plan testu

Klucz odpowiedzi

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Rozróżnić materiały fotograficzne na
podstawie oznaczeń

2. Wskazać materiały do kopiowania

3. Rozróżnić detektory obrazu

4. Wskazać funkcje warstw materiałów

Rozróżnić materiały pod względem
czułości spektralnej

Wskazać procesy obróbki
chemicznej do rodzaju materiału

Rozróżnić gradacje papieru
fotograficznego

Określić jednostkę światłoczułości
logarytmicznej

Wskazać funkcję elementów budowy
elektronicznych detektorów obrazu

10.

Określić różnicę w światłoczułości
materiałów na podstawie wartości
liczbowej wskaźników czułości

11.

Określić różnicę w światłoczułości
materiałów na podstawie wartości
liczbowej wskaźników czułości

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12.

Określić zależność między
wielkością kryształów i
światłoczułością oraz ziarnistością
materiału fotograficznego

13.

Wybrać sposób zmiany kontrastu
obrazu na materiale
wielogradacyjnym

14.

Określić typ, rodzaj i pojemność
nośnika pamięci na podstawie
zdjęcia

Karta pamięci, typu flash
Nazwa Compact Flash
Pojemność 512 MB

15.

Narysować schemat budowy
matrycy CCD, podpisać elementy
budowy

16.

Narysować schemat budowy
nowoczesnego materiału
odwracalnego barwnego,. podpisać
wszystkie warstwy

1.Warstwa ochronna
2. Warstwa pośrednia
3.Warstwa z filtrem UV
4.Warstwy niebieskoczułe 2-3
5.Warstwa filtru żółtego
6.Warstwa aktywna pośrednia
7.Warstwy zielonoczułe (2-3)
8.Warstwa filtru czerwonego
9.Warstwy czerwonoczułe(2-3)
10.Warstwa pośrednia
11.Warstwa
przeciwodblaskowa
12.Warstwa preparacyjna
13 Folia podłożowa.

17.

Określić rodzaj materiału oraz
proces obróbki materiału
światłoczułego na podstawie danych
przedstawionych na opakowaniu

Materiał zdjęciowy,
małoobrazkowy czarno-biały
negatywowy, 36-klatkowy,
firma: KODAK, nazwa
materiału: ProFoto, czułość
400.Proces obróbki C-41

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu zgodnie z wewnątrzszkolnym

systemem oceniania.

pracy).

5. Przed rozpoczęciem pracy zapoznaj ucznia z instrukcją.
6. Przeprowadź test w określonym czasie.

Instrukcja dla ucznia

wpisując prawidłową odpowiedź. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

6. Test składa się z dwóch części o różnym stopniu trudności: I część – poziom

podstawowy, II część – poziom ponadpodstawowy

7. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
8. Kiedy udzielenie odpowiedzi na jakieś pytanie sprawi ci trudność, wtedy odłóż jego

rozwiązanie na później i wróć do niego gdy zostanie ci czas wolny.

9. Na rozwiązani testu masz 45 min.
10. Powodzenia.

Materiały dla ucznia:

–  instrukcja,
–  zestaw zadań testowych,
–  karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Część I – Poziom podstawowy

1. Oznaczenie 135 znajdujące się na opakowaniu materiału zdjęciowego dotyczy

a)  materiału miniaturowego.
b)  materiału małoobrazkowego.
c)  błony zwojowej.
d)  błony arkuszowej.

2. Materiałem do kopiowania jest

a)  błona negatywowa.
b)  błona arkuszowa.
c)  papier fotograficzny.
d)  materiał odwracalny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. Klasycznym detektorem obrazu jest

a)  matryca CCD.
b)  materiał negatywowy.
c)  karta Compct Flash.
d)  detektor X3.

4. Warstwa filtru żółtego w barwnych materiałach negatywowych

a)  absorbuje promieniowanie żółte.
b)  zwiększa zdolność rozdzielczą obrazu.
c)  chroni warstwę emulsji przed uszkodzeniami mechanicznymi.
d)  absorbuje promieniowanie niebieskie.

5. Materiał panchromatyczny jest czuły na promieniowanie

a)  czerwono-zielone.
b)  niebieskie, zielone i czerwone.
c)  niebieskozielone.
d)  niebieskie.

6. Fotograficzny materiał negatywowy barwny należy poddać obróbce chemicznej

w procesie
a)  E-6.
b)  C-41.
c)  E-4.
d)  C-41.

7. Informacja „papier fotograficzny miękki ” dotyczy

a)  twardości warstwy emulsji.
b)  gradacji materiału.
c)  grubości podłoża.
d)  stopnia połysku.

8. Światłoczułość arytmetyczną wyraża się obecnie w jednostkach

ISO.

DIN.

c) ISO.
d) ASA.

9. Współczesne matryce CCD posiadają siatkę mikrosoczewek, które

a)  zamieniają światło padające na strumień elektronów.
b)  poprawiają reprodukcję barw.
c)  skupiają na fotoelementach światło padające na matrycę.
d)  rozpraszają światło padające na matrycę.

10. Kod DX umieszczony na kasecie materiału małoobrazkowego służy do automatycznego

wczytania do
a)  aparatu informacji o rodzaju materiału.
b)  aparatu informacji o czułości i liczbie klatek.
c)  procesora informacji o rodzaju materiału.
d)  procesora informacji o czułości i liczbie klatek.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Część II – Poziom ponadpodstawowy

11. Ile razy bardziej czuły jest film o czułości 30 ° ISO od filmu o czułości 15 ° ISO

a)  2x
b)  8x
c)  16x
d)  32x

12. Jaka zależność występuje między wielkością kryształów halogenków srebra w warstwie

emulsji a światłoczułością oraz ziarnistością materiału fotograficznego?
a) im większe kryształy halogenków srebra tym większa ziarnistość i większa

światłoczułość materiału fotograficznego.

b) im większe kryształy halogenków srebra tym mniejsza ziarnistość i mniejsza

światłoczułość materiału fotograficznego.

c) im większe kryształy halogenków srebra tym większa ziarnistość i mniejsza

światłoczułość materiału fotograficznego.

d) wielkość

kryształów

halogenków

srebra

nie

wpływa

ziarnistość

i światłoczułość materiału fotograficznego.

13. Zmianę kontrastu obrazu na papierach wielogradacyjnych można uzyskać przez

a)  zmianę czasu wywoływania
b)  zmianę czasu naświetlania
c)  stosowanie filtrów podczas kopiowania negatywu.
d)  stosowanie tonowania obrazu pozytywowego.

14. Określ typ, rodzaj, nazwę i pojemność nośnika pamięci

przedstawionego na zdjęciu.

15. Narysuj schemat budowy matrycy CCD. Podpisz elementy budowy detektora.

16. Narysuj schemat budowy warstwowej nowoczesnego materiału odwracalnego barwnego.

Podpisz wszystkie warstwy.

17. Na podstawie danych przedstawionych na opakowaniu materiału światłoczułego określ

proces jakim procesie należy wywołać przedstawiony film?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Rozróżnianie materiałów fotograficznych

Zakreśl poprawną odpowiedź, wpisz odpowiedzi lub wykonaj rysunek

Nr zadania

Odpowiedź

Punkty

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Ang T.: Fotografia cyfrowa podręcznik. Arkady, Warszawa 2004
2. Fotograficzne aparaty cyfrowe. Foto-numer specjalny, s.14

Iliński Mikołaj: Materiały i procesy fotograficzne. Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe,
Warszawa 1989

4. Katalog produktów Agfa: Najnowsza technologia w klasycznym zastosowaniu, s. 27

[online] http://fox.vis.pl/filmy/agfa/agfa-b-w.pdf dostęp 25 kwietnia 2006

5.  Kamiński B: Skanowanie i fotografia cyfrowa. Translator s.c. 2001
6.  Kotecki A.: Fotografia czarno-biała. HWiU Libra, Warszawa 1981
7.  Kotecki A.: Materiałoznawstwo fotograficzne. WSiP, Warszawa 1992
8.  Kotecki  A.,  Obróbka  barwnych  materiałów  światłoczułych  w  temperaturze

podwyższonej. Xima, Gdańsk 1991

9.  Paśko J. R.: Z chemią przez fotografię jednobarwną. WNT, Warszawa 1989
10.  Paśko J. R.: Z chemią przez fotografię barwną. WNT, Warszawa 1991
11.  Polak A., Skipirzepski P.: Katalog wybranych produktów firmy Kodak, Team, Warszawa

1996

12. Śmigielski Wojciech: Lustrzanki małoobrazkowe. WNT, Warszawa 1991