MEDYCYNA LABORATORYJNA
Podstawowe działy medycyny laboratoryjnej [in vitro]
a. Chemia kliniczna = biochemia kliniczna
[ opis technologii wykonania badania laboratoryjnego]
b. Hematologia laboratoryjna
[ badanie składników krwi i szpiku kostnego ]
c. Serologia i transfuzjologia
[ antygeny komórek krwi, przetaczanie krwi ]
d. Mikrobiologia medyczna
[ drobnoustroje chorobotwórcze ]
e. Diagnostyka laboratoryjna
[ zastosowanie testów laboratoryjnych w praktyce ]
International Society of Clinical Chemistry
and Laboratory Medicine
MEDYCYNA LABORATORYJNA
1. Podstawowe cele medycyny laboratoryjnej [in vitro]
Ocena stanu zdrowia pacjenta przy pomocy
testów laboratoryjnych in vitro [materiał biologiczny]
testów czynnościowych – np. Doustny test tolerancji glukozy
2. Podstawowe pytanie – czy określony wynik testu
laboratoryjnego może zmienić decyzję lekarską tzn.
pojęcie leczenia, zastosowana terapia, przewidywany
kierunek rozwoju choroby itp..
OZT
123
3040
882
134
880
110
2638
379
153
1534
249
28
3538
32
1850
806
3150
81
116
Żółtaczka
34
73
50
19
21
44
41
32
62
49
39
11
15
48
29
49
51
Przykład:
Grupa pacjentów z ostrym bólem
w podbrzuszu przyjęta na
ostrym dyżurze:
Alternatywa (m.i.)
a. Ostre zapalenie trzustki
b. Żółtaczka mechaniczna
c. Inne (wrzód żołądka)
Test diagnostyczny: oznaczanie
aktywności amylazy we krwi
Interpretacja: wartości testu > 90
potwierdzają OZT
MEDYCYNA LABORATORYJNA
Wartość graniczna
w zbiorze wyników pozwalająca na
optymalne różnicowanie chorych od zdrowych =
Wartość wyznaczana doświadczalnie
Cztery możliwości interpretacji wyniku badania laboratoryjnego
1.
Dodatni wynik badania + choroba = wynik prawdziwie
dodatni
2.
Ujemny wynik badania + choroba = wynik fałszywie
ujemny
3.
Dodatni wynik badania + zdrowy człowiek = wynik fałszywie
dodatni
4.
Ujemny wynik badania + zdrowy człowiek = wynik
prawdziwie ujemny
MEDYCYNA LABORATORYJNA
CZUŁOŚĆ DIAGNOSTYCZNA
PD x 100
PD = prawdziwie dodatni
PD + FU
FU = fałszywie ujemny
SPECYFICZNOŚĆ DIAGNOSTYCZNA
PU x 100
PU = prawdziwie ujemny
PU + FD
FD = fałszywie dodatni
czułość testu = odstek chorych z testem prawdziwie dodatnim
specyficzność testu = odsetek zdrowych z testem prawdziwie
ujemnym
określenie czy test wskazuje na występowanie schorzenia zależy
od przyjętych wartości granicznych (liczbowa granica pomiędzy
wartościami normalnymi i patologicznymi)
MEDYCYNA LABORATORYJNA
Medyczne laboratorium diagnostyczne
Poczekalnia
dla
pacjentów
Toaleta
dla
pacjentów
Pokój
pobrań
Krwi
Rejestracja
Pacjentów
Wyniki badań
Materiał z
Oddziałów
szpitalnych
Materiał
biologiczny
Medyczne laboratorium diagnostyczne
Segregacja materiału biologicznego
Laboratorium biochemiczne bakteriologiczne
Wirowanie materiału biologicznego
[krew – mocz – kał – płyn mózgowo-rdzeniowy]
Rozdział materiału na stanowiska (aparaty)
Medyczne laboratorium diagnostyczne
•Analizator biochemiczny (glukoza)
•Analizator immunochemiczny (hormony)
•Analizator hematologiczny (komórki krwi)
•Analizator do hemostazy (czynniki krzepnięcia krwi)
•Analizy specjalne – HPLC (stężenia leków we krwi)
Medyczne laboratorium diagnostyczne
•Analityka ogólna
•Analiza moczu (paski)
•Analiza osadu moczu
•Analiza kału (pasożyty)
Laboratorium biologii molekularnej
wirusologia
diagnostyka materiału do przeszczepu narządów
Bank krwi (immunohematologia)