1
dr Jan Cieciuch
jancieciuch@gmail.com
WSFiZ 2012-2013
Psychologia, semestr trzeci
Metodologia - Wykład
Główne zagadnienia:
I. Psychologia jako nauka empiryczna
- nauka i rodzaje nauk
- metodologia i rodzaje metodologii
- obieg treści naukowych (bazy danych, polskie czasopisma psychologiczne)
II-III. Etapy procesu badawczego
- Pytania i hipotezy badawcze
- Zmienne, pojęcie zmienności, rodzaje zmiennych.
- Operacjonalizacja, definicje operacyjne, hipotezy operacyjne.
- Pomiar zmiennych – skale pomiaru
- Dobór próby
IV. Podstawowe modele badawcze: eksperyment
- przyczynowość w psychologii
- rodzaje eksperymentów
- trafność wewnętrzna i zewnętrzna eksperymentu
V. Podstawowe modele badawcze: badania korelacyjne
- typy korelacji
- model ex post facto
VI. Przegląd pułapek metodologicznych
- błędy w badaniach sondażowych wynikające z reguł komunikacji
- efekt Rosenthala
- nieuzasadnione orzekanie o przyczynie
- związki pozorne
2
VII. Model indukcjonistyczny versus model hipotetystyczny
- orzekanie o prawdzie w psychologii
- konfirmacja vs falsyfikacja hipotezy
- program SMAR Wojciszke
VIII. Psychologia – nauka przyrodnicza czy humanistyczna?
- ograniczenia i krytyka głównego nurtu psychologii
Warunki zaliczenia:
1) Zaliczenie ćwiczeń
2) Egzamin testowy
Literatura obowiązkowa
Brzeziński, J., Zakrzewska, M. (2008). Metodologia. Podstawy metodologiczne i statystyczne
prowadzenia badań naukowych w psychologii. w: J. Strelau, D. Doliński Psychologia. Podręcznik
akademicki, t.1, Gdańsk: GWP. s.175-207, 272-302.
Literatura uzupełniająca
1. Brzeziński J. (2002). Metodologia badań psychologicznych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
2. Francuz P., Mackiewicz R. (2005). Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Lublin: Wydawnictwo KUL.
3. Straś-Romanowska, M. (red) (2000). Metody jakościowe w psychologii współczesnej. Wrocław:
Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
4. Zeidler, W., Stachowski, R. (red.) (2008). Opisowa metodologia badań psychologicznych. Studia i
przykłady. Warszawa: Vizja Press&IT.