background image

Postawa Polaków wobec I wojny św 
Przed wybuchem 1wś nikt się nie interesował sprawą Polski.Zachód nie chciał narażać się 
Rosji.Państwa zaborcze też nie były zainteresowane.Ziemie polski nie miały być terenem  
walk(uderzenie na Niemcy z Galicji a na Rosje z Prus). 
Polacy mieli inne zdanie.Spełniały się przepowiednie Czartoryskiego(odzyskamy niepodl. 
gdy skłócą się zaborcy).Polacy mieli rużne poglądy na to z jaką stroną się opowiedzieć. 
Dochodzi do rozbicia politycznego. 
1.orientacja prorosyjska.Twórcą był Dmowski(ND).Dokonał porównania polityki rusyfikacji 
i germanizacji.Rosyjska była mniej groźna.Rosja była jedyną siłą która mogła się  
przeciwstawić rewolucji.Uznał że Entanta wygra wojnę.Uznał że kiedy Rosja wygra wojnę 
nastąpi zjednoczenie ziem polskich ze wszystkich zaborów pod wpływem Rosji.Przekre 
ślona zostanie grożba pogłębienia różnic między zaborami.Wszystkie tereny zostaną 
włączone do Rosji a ta da autonomię co zapobiegnie germanizacji. 
2.orientacja proaustriacka.Józef Piłsudzki, antyrosyjska.Nie byli jednorodni.A:lojaliści- 
postawa wierności cesarzowi.Koncepcja trialistyczna.Austriowęgry były monarchią dualis 
tyczną.Uważali że po zwycięzkiej wojnie Austriowęgry dadzą zgodę na utworzenie królestwa 
polskiego i przyłączenie go do AW i zminy w monarch trialistyczną.B:piłsudczycy- 
niepodległościowe.Miał wizję utopijną:chciał niepodległej polski.Dlaczego związał się z  
Centrum?Uważał żę wojnę przegra centrum ale pokona Rosję.Kiedy już odbijemy Rosji 
polskie ziemie to wtedy zmieni orientację i poprze Entantę.Pokonają Niemcy i AW i  
odbierze im ziemię. Piłsudzki uważał że powinien dysponować własną siłą bojową.W 1908 tworzy 
związek Walki czynnej-organizacja tajna.Cel to wywołanie antyrosyjskiego powstania w Królestwie 
Polskim.Za zgodą AW zaczynają tworzyć organy paramilitarne: Strzelec, Związek Strzele cki.W skład 
wchodzą młodzi polacy którzy mają być zalążkiem polskiej armi. 
1912 powstaje Komitet Tymczasowych Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościwych. 
W skład:PPS Frakcja rewolucyjna,PPSD,PSL,PPS zaboru pruskiego,Stronnictwo  
Postępowe i zbuntowany przeciw Dmowskiemu Narodowy Związek Robotniczy. 
Komitet Tymczasowy miał być zalązkiem przyszłego polskiego rządu. 
W 1913 rozłam w PSL,PSL Piast występuje z KT,pozostaje PSL Lewica. 
3.orientacja rewolucyjna SDKPL,PPS Lewica.Nie mieli znaczenia i wpływów.Dążyli do  
przekształcenia wojny w rewolucją światową.Uważali że naród polski tak się już roztopił 
że stworzenie polski jest niemożliwe. 
Kiedy wybucha wojna głównodowodzący armi rosyjskiej i niemieckiej wydają odezwy  
14 sierpnia do narodu polskiego.Mgliście obiecują niepodległość,odwołują się do naszej 
historii,oskarżają się nawzajem.Poza propagandą nie ma to żadnego znaczenia.Brak 
poparcia rządów-wojsko nie ma władzy politycznej.W 1915 roku sytuacja zmienia się. 
Okupowani jesteśmy przez Niemcy na północy i AW na południu. 
Rosjanie wycofując się zabierają olbrzymią liczbę przemysłu,maszyny,ludzi.Czego nie 
wywieźli rosjanie to wywożą Niemcy.AW nie dewastują bo mająplan co do polski-chcą 
włączyć ją do siebie. Wybućh wojny wpływa na ożywienie obu orientacji.Bardziej aktywna jest 
proaustriacka. Piłsudzki proponuje władzom zorganizowanie powstania na ziemiach Królestwa 
Polskiego. Otrzymuje zgodę.6 sierpnia wyrusza pierwsza Kadrowa Kompania Strzelacka.Klęska bo  
polacy z królestwa obawiali się potęgi rosji,nie chcieli wiązać się z centrum.Austriacy słabo wyposarzyli 
kompanię więc zaczęli rekwirować żywność,konie na terenie królestwa czym dodatkowo zrazili ludność 
do siebie. Wobec braku efektów austriacy kazali Piłsudzkiemu rozwiązać związek.Uratowali go  
galicyjscy konserwatyści. Zaproponowano utworzenie polskich. Uważali że będzie to korzystne.Miały 
zostać utworzone dwa legiony:wschodni we Lwowiew i zachodni w  Krakowie.NDecja doprowadziła do 
rozpadu wschodniego. Kierownictwo przejął Naczelny Komitet Narodowy 16.sierpnia.Dowództwo 
gen.Rajmund Baczyński,później gen.Trzaska.Leginy liczyły 25tys ludzi.Składał się z 3 brygad: 1brygada 
pod dowództwem J.Piłsudzkiego,2brygada.J.Haller, 3brygada Stanisław  Szeptycki.W sierpniu Piłsudzki 
tworzy POW-powszechną organizację wojskową. Zadania to dziełanie na tyłach rosji.Milczenie 
austriaków w sprawie Polski powoduje że Piłsudzki wstrzymał pobór do Legionu. Orientacja prorosyjska: 
w W-wie 14 lutego 1918 Dmowski tworzy Komitet Narodowy Polski. Rosja nie była gotowa do ustępstwa. 
Dmowski stworzył oddziały:Legion Puławski,od Puław 900osób.Utworzono z resztek brygad 
strzeleckich 4000 osób dywizję Strzelców Polskich kiedy Rosja wyraziła zgodę na tworzenie 

background image

oddziałów wojskowych. Brak ustępstw powoduje ND zwraca się do państw zachodnich.w 1915 w 
Szwajcari tworzy Agendę Polską.Miała to być próba populatyzacji sprawy polskiej.Ani Anglia ani Francja 
nie zwracały na to uwagi.Dopiero akt 4 listopada powoduje zmianę.