background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 
 

 

 

 
 
 

MINISTERSTWO EDUKACJI 

            NARODOWEJ

 

 

 
 
 

 
 
 
Jan Pałka 
Marek Olsza 
 
 
 
 
 

Analizowanie obwodów elektrycznych 723[04].O1.05 

 
 
 

 

 

 
Poradnik dla nauczyciela 
 
 
 
 
 

 

 
 

 
 
 

 

Wydawca  

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy 
Radom 2007
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

1

Recenzenci: 
mgr inŜ. Igor Langer 
mgr Janusz Górny

  

 

 
 
Opracowanie redakcyjne: 

mgr inŜ. Marek Olsza 
 
 
Konsultacja: 

mgr inŜ. Gabriela Poloczek 

 
 
 

 
 

 

 

 
 
Poradnik  stanowi  obudowę  dydaktyczną  programu  jednostki  modułowej  723[04].O1.05 
Analizowanie  obwodów  elektrycznych,  zawartego  w  modułowym  programie  nauczania  dla 
zawodu mechanik pojazdów samochodowych. 
 

 
 

 

 

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 

 

 

 

 

Wydawca 

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom  2007 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

2

SPIS TREŚCI 

 

1.  Wprowadzenie 

2.  Wymagania wstępne 

3.  Cele kształcenia 

4.  Przykładowe scenariusze zajęć 

5.  Ćwiczenia 

11 

5.1.  Podstawowe pojęcia z zakresu elektromechaniki i elektroniki 

11 

5.1.1.  Ćwiczenia 

11 

5.2.  Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych 

14 

5.2.1.  Ćwiczenia 

14 

5.3.  Podstawowe elementy elektroniczne w pojazdach samochodowych 

18 

5.3.1.  Ćwiczenia 

18 

5.4.  Schematy instalacji elektrycznej 

21 

5.4.1.  Ćwiczenia 

21 

6.  Ewaluacja osiągnięć ucznia   

 

 

 

 

 

 

 

25 

7.  Literatura   

 

 

 

 

 

 

 

 

 

39 

 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

3

 
1.  WPROWADZENIE 

 

Przekazuję  Państwu  Poradnik  dla  nauczyciela,  który  będzie  pomocny  w  prowadzeniu 

zajęć  dydaktycznych  w  szkole  kształcącej  w  zawodzie  mechanik  pojazdów  samochodowych 
723[04]. 

W poradniku zamieszczono: 

− 

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane, 
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,  

− 

cele  kształcenia,  wykaz  umiejętności,  jakie  uczeń  ukształtuje  podczas  pracy 
z poradnikiem, 

− 

przykładowe scenariusze zajęć, 

− 

ć

wiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami 

nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi, 

− 

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego, 

− 

literatura uzupełniająca. 
Wskazane  jest,  aby  zajęcia  dydaktyczne  były  prowadzone  róŜnymi  metodami  ze 

szczególnym  uwzględnieniem  aktywizujących  metod  nauczania,  np.  samokształcenia 
kierowanego, tekstu przewodniego. 
 

Formy  organizacyjne  pracy  uczniów  mogą  być  zróŜnicowane,  począwszy  od 

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej. 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

4

 

 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Schemat układu jednostek modułowych

 

 

723[04].O1 

Podstawy mechaniki samochodowej 

723[04].O1.01 

Przestrzeganie zasad 

bezpieczeństwa i higieny pracy, 

ochrony przeciwpoŜarowej  

i  ochrony środowiska 

723[04].O1.02 

Posługiwanie się dokumentacją 

techniczną 

723[04].O1.05 

Analizowanie obwodów 

elektrycznych 

723[04].O1.03 

Konstruowanie elementów 

maszyn 

723[04].O1.06 

Stosowanie maszyn i urządzeń 

elektrycznych 

723[04].O1.04 

Wytwarzanie elementów maszyn 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

5

2. 

WYMAGANIA WSTĘPNE 

 

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej powinieneś umieć: 

− 

przestrzegać zasady bezpiecznej pracy, przewidywać zagroŜenia i zapobiegać im, 

− 

stosować jednostki układu SI, 

− 

korzystać z róŜnych źródeł informacji, 

− 

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje, 

− 

interpretować związki wyraŜone za pomocą wzorów, wykresów, schematów, diagramów, 
tabel, 

− 

uŜytkować  komputer, 

− 

współpracować w grupie, 

− 

organizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii. 

 

 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

6

3. 

CELE KSZTAŁCENIA 

 

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:  

− 

wyjaśnić podstawowe pojęcia z zakresu elektrotechniki i elektroniki, 

− 

rozróŜnić  materiały  przewodzące,  półprzewodzące,  izolacyjne,  magnetyczne  oraz 
wskazać ich zastosowanie, 

− 

rozróŜnić  elementy  i  układy  elektryczne  i  elektroniczne  stosowane  w  pojeździe 
samochodowym, 

− 

wyjaśnić zjawisko powstawania i przepływu prądu elektrycznego w obwodach elektrycznych, 

− 

rozróŜnić źródła i rodzaje prądu elektrycznego, 

− 

rozróŜnić podstawowe elementy obwodu elektrycznego, 

− 

włączyć przyrządy pomiarowe w obwód elektryczny, 

− 

dokonać  pomiaru  podstawowych  wielkości  elektrycznych:  napięcia,  natęŜenia  prądu, 
rezystancji i mocy oraz zinterpretować wyniki, 

− 

obliczyć podstawowe wielkości elektryczne, 

− 

rozróŜnić podstawowe elementy elektroniczne, 

− 

opisać  działanie  i  określić  zastosowanie  elementów  elektronicznych  w wyposaŜeniu 
elektrycznym pojazdu samochodowego, 

− 

odczytać  symbole  elementów  elektrycznych  i  elektronicznych  umieszczone  na 
schematach i elementach pojazdu samochodowego, 

− 

rozpoznać typowe usterki i uszkodzenia występujące w obwodach instalacji i w osprzęcie 
elektrycznym pojazdu samochodowego, 

− 

przewidzieć zagroŜenia i ich skutki podczas pracy z prądem elektrycznym, 

− 

zastosować  zasady  bezpieczeństwa  i  higieny  pracy  oraz  ochrony  przeciwpoŜarowej 
podczas wykonywania pomiarów, 

− 

udzielić pierwszej pomocy przy poraŜeniach prądem elektrycznym, 

− 

skorzystać z róŜnych źródeł informacji. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ 

 

Scenariusz zajęć 1 

 
Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04] 

Moduł:  

Podstawy mechaniki samochodowej 723[04].O1 

Jednostka modułowa: 

Analizowanie obwodów elektrycznych 723[04].O1.05 

Temat:   Lokalizacja elementów na schematach obwodowych. 

Cel ogólny:   Kształtowanie  umiejętności  posługiwania  się  obwodowymi  schematami 

instalacji elektrycznej. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  
– 

zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia zgodnie z zasadami bhp, 

– 

zdefiniować pojęcie schematy obwodowego, 

– 

zlokalizować elementy na schemacie,  

– 

rozpoznać elementy na schemacie. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 
– 

organizowania i planowania pracy, 

– 

pracy w zespole, 

– 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:  
– 

mini wykład, 

– 

metoda przewodniego tekstu, 

– 

pokaz. 

 
Środki dydaktyczne: 

− 

schematy obwodowe instalacji elektrycznej, 

− 

foliogramy, 

− 

rzutnik pisma, 

− 

obwodowe schematy instalacji elektrycznej, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 

Formy organizacyjne pracy uczniów: 

− 

indywidualna, 

− 

uczniowie pracują w grupach 2

3 osobowych. 

 

Czas: 1 godzina dydaktyczna.

    

 

Zadanie dla ucznia: 
Przedmiotem zadania jest posługiwanie się obwodowym schematem instalacji elektrycznej. 

 

Przebieg zajęć: 

 

Faza wstępna 
1.  Określenie tematu zajęć. 
2.  Wyjaśnienie uczniom tematu, szczegółowych celów kształcenia. 
3.  Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego. 
4.  Podział grupy uczniów na zespoły. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

8

Faza właściwa 
Praca metodą tekstu przewodniego. 
 
Faza I: Informacje 
Pytania prowadzące: 
1.  Co to jest schemat instalacji elektrycznej? 
2.  Co to jest obwodowy schemat instalacji elektrycznej? 
3.  Jakie korzyści wynikają ze stosowania obwodowych schematów instalacji elektrycznej? 
4.  Jaki podzielony jest obwodowy schemat instalacji elektrycznej? 
5.  Jaki jest sposób oznaczania kolorów przewodów elektrycznych? 
6.  Jaki jest sposób oznaczania wtyczek i gniazdek złącz elektrycznych? 

 

Faza II. Planowanie 
1.  Jakie katalogi zawierają schematy instalacji? 
2.  Jakie podkatalogi zawiera kaŜdy katalog schematu obwodowego? 
3.  Jak oznakowane są rysunki identyfikujące złącza w schemacie elektrycznym? 
4.  Jak oznakowane są rysunki ukazujące połoŜenie wtyczek w samochodzie? 
 
Faza III. Ustalenie 
1.  Uczniowie pracując w zespołach odczytują oznaczenia i lokalizują elementy obwodu. 
2.  Uczniowie zastanawiają się nad rozmieszczeniem podzespołów w samochodzie. 
3.  Uczniowie  konsultują  z  nauczycielem  poprawność  odczytanych  symboli  i  oznaczeń 

poszczególnych obwodów elektrycznych. 

 
Faza IV. Wykonanie 
1.  Uczniowie na podstawie spisu treści lokalizują katalog ze wskazanym obwodem elektrycznym. 
2.  Uczniowie  opisują  rozmieszczenie  podzespołów  wybranego  obwodu  elektrycznego 

w samochodzie. 

3.  Uczniowie identyfikują kolory przewodów elektrycznych. 
 
Faza V. Sprawdzanie 
1.  Uczniowie  przygotowują  się  do  zaprezentowania  swojej  pracy.  Zespoły  uczniów 

wyznaczają lidera grupy, który dokonuje prezentacji ćwiczenia. 

2.  Uczniowie  sprawdzają  w  grupach  poprawność  wykonanych  ćwiczeń.  Nauczyciel 

sprawdza poprawność. 

 
Faza VI. Analiza końcowa 
Uczniowie  wraz  z  nauczycielem  wskazują,  które  etapy  rozwiązania  zadania  sprawiły  im 
trudności.  Nauczyciel  powinien  podsumować  całe  ćwiczenie,  wskazać,  jakie  umiejętności 
były ćwiczone, jakie wystąpiły nieprawidłowości i jak ich unikać na przyszłość. 
 
Faza końcowa 
Zakończenie zajęć i ocena poprawności wykonania ćwiczenia oraz aktywności uczniów. 
 
Praca domowa 
Odszukaj  w  literaturze  informacji  na  temat:  Podstawowe  obwody  elektryczne  instalacji 
samochodu osobowego. 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć,  trudności 
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

9

Scenariusz zajęć 2 

 
Osoba prowadząca  

………………………………………………. 

Modułowy program nauczania:  

Mechanik pojazdów samochodowych 723[04] 

Moduł:  

Podstawy mechaniki samochodowej 723[04].O1 

Jednostka modułowa: 

Analizowanie obwodów elektrycznych 723[04].O1.05 

Temat:   Pomiar napięcia, natęŜenia prądu i rezystancji. 

Cel ogólny:   Kształtowanie umiejętności wykonywania podstawowych pomiarów wielkości 

elektrycznych. 

 
Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:  

− 

zorganizować stanowisko do wykonywania pomiarów zgodnie z zasadami 
bezpieczeństwa i higieny pracy,  

− 

omówić zasady wykonywania pomiarów wielkości elektrycznych, 

− 

dokonać pomiaru napięcia, natęŜenia i rezystancji. 

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe: 

− 

organizowania i planowania pracy, 

− 

pracy w zespole, 

− 

oceny pracy zespołu. 

 
Metody nauczania–uczenia się:
 

− 

pogadanka,  

− 

praca z przykładowymi miernikami uniwersalnymi,  

− 

ć

wiczenia. 

 
Formy organizacji pracy uczniów: 
 

− 

praca w grupach,  

− 

praca indywidualna. 

 
Czas:
 1 godzina dydaktyczna. 
 
Środki dydaktyczne: 

− 

foliogramy, 

− 

rysunki rzutowe, 

− 

rzutnik pisma,  

− 

miernik uniwersalny, 

− 

akumulator, Ŝarówka, przewody elektryczne, 

− 

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela. 

 
Przebieg zajęć: 
 

Lp. 

Ogniwa zajęć 

Czynności nauczyciela 

Czynności uczniów 

Czas 

trwania  

1. 

Stworzenie ładu 
zewnętrznego  
i wewnętrznego 

− 

wita uczniów, 

− 

sprawdza obecność, 

− 

podaje temat zajęć,  

− 

przedstawia cele zajęć.  

− 

witają nauczyciela,  

− 

podają obecności, 

− 

zapisują temat zajęć  
w zeszytach.  

 

3 min. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

10

2. 

Opracowanie 
nowego materiału 

− 

przypomina zagadnienia  
z ostatnich zajęć, 

− 

rozpoczyna opracowanie 
nowego materiału.  

− 

odpowiadają na pytania,   

− 

biorą czynny udział  
w zajęciach, 

− 

zapisują nowe informacje  
w zeszytach. 

5 min. 

3. 

Kształtowanie pojęć 

− 

wyjaśnia jak naleŜy 
dokonywać pomiarów 
wielkości elektrycznych, 

− 

nawiązuje rozmowę  
z uczniami na temat rodzajów 
rzutowania. 

− 

odpowiadają na pytania 
nauczyciela. 

 

5 min. 

4. 

Wiązanie teorii  
z praktyką 

− 

przypomina terminologię 
stosowaną w pomiarach 
wielkości elektrycznych,  

− 

wyjaśnia „od czego” naleŜy 
rozpocząć kaŜdy pomiar, 

− 

wyjaśnia w jaki sposób naleŜy 
podłączyć miernik 
uniwersalny,  

− 

zwraca uwagę na dokładność 
wykonywania pomiarów. 

− 

przygotowują obwód 
elektryczny, łącząc Ŝarówkę 
z akumulatorem za pomocą 
przewodów elektrycznych. 

 

5 min. 

5. 

Ć

wiczenia 

− 

nadzoruje pracę uczniów. 

− 

wykonują pomiar napięcia, 

− 

wykonują pomiar natęŜenia, 

− 

wykonują pomiar 
rezystancji, 

− 

uczą się estetyki 
wykonania. 

15 min. 

6. 

Kształtowanie 
nawyków 

− 

powtarza najwaŜniejsze 
wiadomości, 

− 

sprawdza wykonanie szkiców 
oraz przekazuje uwagi 
dotyczące rzutowania.  

− 

odpowiadają na pytania, 

− 

prezentują wyniki 
pomiarów.  

 

10 min. 

7. 

Ocena i kontrola 

− 

ocenia aktywność uczniów. 

 

1 min. 

8. 

Zakończenie zajęć 

− 

podaje treść zadania 
domowego. 

zapisują treść zadania  
w zeszytach. 

1 min. 

 
Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach: 

− 

anonimowe  ankiety  ewaluacyjne  dotyczące  sposobu  prowadzenia  zajęć  i  zdobytych 
umiejętności. 

 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

11

5. ĆWICZENIA 

 

5.1. Podstawowe pojęcia z zakresu elektromechaniki i elektroniki 

 
5.1.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Oblicz natęŜenie prądu płynącego przez Ŝarówkę o mocy 60 W zasilaną napięciem 12 V. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i  techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapisać symbole i jednostki, 
3)  zaprezentować rozwiązanie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

−−−−    

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

−−−−    

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Moc silnika spalinowego wynosi 100 KM, podaj ile to kilowatów? 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i  techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  wypisać zaleŜność pomiędzy mocą podaną w KM i kW, 
3)  obliczyć moc w kW, 
4)  zanotować wyniki w zeszycie. 

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ć

wiczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

12

Ś

rodki dydaktyczne:  

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Oblicz  rezystancję  całkowitą  dwóch  odbiorników  połączonych  równolegle.  Wartości 

rezystancji odbiorników wynoszą: R

1

 = 100 Ω; R

2

 = 10 kΩ.  

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i  techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  narysować schemat połączenia równoległego odbiorników, 
3)  zapisać wzór i podstawić podane wartości, 
4)  zanotować wyniki w zeszycie, 
5)  zaprezentować rozwiązanie. 
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

Wpisz w tabeli jednostki i symbole następujących wielkości elektrycznych. 

 

Nazwa  

Symbol 

Jednostka 

Napięcie 

 

 

NatęŜenie 

 

 

Rezystancja 

 

 

Moc elektryczna 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i  techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 5 minut. 
 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapisać symbole i jednostki. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

13

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

−−−−    

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

−−−−    

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 5 

Oblicz natęŜenie prądu płynącego przez Ŝarówkę o mocy 55 W, zasilanej napięciem 12 V. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i  techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  wpisać dane do zeszytu. 
3)  obliczyć natęŜenie prądu, 
4)  zanotować wyniki w zeszycie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne:  

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

14

5.2. Pomiary podstawowych wielkości elektrycznych 

 

5.2.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Naszkicuj sposób podłączenia miernika podczas pomiaru rezystancji. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  realizacji  ćwiczenia  nauczyciel  powinien  omówić  jego  zakres  

i  techniki  wykonania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po  wykonaniu  ćwiczenia  wskazany 
przez nauczyciela uczeń prezentuje swoją pracę. Czas wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zaplanować  rozmieszczenie  elementów  na  rysunku  (akumulator,  wyłącznik,  Ŝarówka, 

miernik), 

3)  wykonać szkic, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

– 

pokaz z objaśnieniem,  

– 

ć

wiczenia. 

 

WyposaŜenie stanowiska pracy: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 2 

Określ,  który  z  przedstawionych  rysunków  obrazuje  przerwę  w  obwodzie  elektrycznym 

podczas pomiaru rezystancji.  

 

Rysunek do ćwiczenia 2 [5]. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

15

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas 
wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zaprezentować wynik analizy.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

−−−−    

pokaz z objaśnieniem,  

−−−−    

ć

wiczenia. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−    

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

−−−−    

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 3 

Naszkicuj na rysunku przedstawiającym obwód przygotowany do pomiaru prądu, sposób 

podłączenia woltomierza. 

 

 

Rysunek do ćwiczenia 3 [5]. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zaplanować podłączenie końcówek pomiarowych, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

16

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 
Ćwiczenie 4 

WskaŜ, które złącza miernika wykorzystujemy podczas pomiaru prądu o natęŜeniu 12 A. 

 

Rysunrk do ćwiczenia 4 [5].

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zaplanować podłączenie końcówek pomiarowych, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

−−−−    

pokaz z objaśnieniem,  

−−−−    

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

17

Ćwiczenie 5 

Określ, które złącza miernika wykorzystujemy podczas pomiaru rezystancji. 

 

Rysunek do ćwiczenia 5 [5].

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zaplanować podłączenie końcówek pomiarowych, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

−−−−    

pokaz z objaśnieniem,  

−−−−    

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 
 
 
 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

18

5.3.  Podstawowe 

elementy 

elektroniczne 

pojazdach 

samochodowych

 

 
5.3.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Określ, jaki typ czujnika przedstawia poniŜszy rysunek. 

 

Rysunek do ćwiczenia 1 [5]. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  dokonać analizy rysunku, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2 

Naszkicuj wykres czujnika temperatury PTC (pozytywny współczynnik temperaturowy). 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 15 minut. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

19

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  naszkicować rysunek, 
3)  dokonać analizy rysunku, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

pokaz z objaśnieniem,  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Uzupełnij  tabelę  podając  przykłady  czujników  wykorzystujących  róŜne  zjawiska 

fizyczne. 

 

Sposób działania 

Nazwa czujnika 

Efekt Halla 

 

Pole magnetyczne 

 

Rezystancja 

 

Promieniowanie podczerwone 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 

 

Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  uzupełnić wpisy w tabeli, 
3)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

20

Ćwiczenie 4 

Naszkicuj symbol diody i oznacz biegunowość wyjść. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 15 minut. 

 
Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  naszkicować symbol diody, 
3)  oznaczyć biegunowość wyjść, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 5 

Naszkicuj symbol tranzystora p

n

p i oznacz jego końcówki. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  naszkicować symbol tranzystora, 
3)  oznaczyć jego końcówki, 
4)  zaprezentować wykonane ćwiczenie.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

21

5.4. Schematy instalacji elektrycznej 

 

5.4.1. Ćwiczenia 

 
Ćwiczenie 1 

Opisz symbole zamieszczone w tabeli. 

 

Symbol 

Opis 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  uzupełnić tabelę, 
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

− 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

− 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 2  

Uzupełnij tabelkę wpisują nazwy kolorów przewodów. 
 

Oznaczenie koloru 

przewodu 

Pełna nazwa koloru 

BK/RD 

 

RD 

 

VT/WH 

 

OG 

 

GY/BK 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

22

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 5 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  uzupełnić tabelę, 
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

−−−−    

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

– 

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 3 

Narysuj  schemat  podłączenia  Ŝarówki  do  akumulatora  korzystając  z  następujących 

symboli elementów: akumulator, wyłącznik, Ŝarówka, przewód. 
 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie. 
NaleŜy  zwrócić  uwagę  na  prawidłowy  dobór  rodzajów  linii  rysunkowych  oraz  na 
zastosowane uproszczenie rysunkowe. Czas wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  narysuj schemat w zeszycie, 
3)  zaprezentować schemat.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−    

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

−−−−    

poradnik dla ucznia. 

 

Ćwiczenie 4  

Korzystając  z  poniŜszego  rysunku  odszukaj  i  zapisz  numery  wtyczek  następujących 

elementów: 

− 

czujnik temperatury cieczy chłodzącej, 

− 

moduł sterujący pracą silnika PCM, 

− 

czujnik temperatury cieczy ECT, 

− 

przetwornik ciśnienia EPT. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

23

 

Rysunek do ćwiczenia 4 [4]. 

 

Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Czas 
wykonania ćwiczenia 20 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  zapisać wyniki w zeszycie, 
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.  

 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

− 

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

−−−−    

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

−−−−    

poradnik dla ucznia. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

24

Ćwiczenie 5 

Uzupełnij tabelkę rysując odpowiednie symbole elementów schematu elektrycznego. 
 

Nazwa symbolu 

Rysunek symbolu 

potencjometr 

 

Ŝ

arówka 

 

silnik elektryczny 

 

bezpiecznik 

 

 
Wskazówki do realizacji 
Przed  przystąpieniem  do  wykonania  ćwiczenia  uczniowie  powinni  przeczytać 

odpowiedni  fragment  rozdziału  Materiału  nauczania.  Uczniowie  pracują  samodzielnie.  Po 
wykonaniu  ćwiczenia  wskazany  przez  nauczyciela  uczeń  prezentuje  swoją  pracę.  Czas 
wykonania ćwiczenia 10 minut. 

 

Sposób wykonania ćwiczenia 
 
Uczeń powinien: 

1)  zorganizować stanowisko pracy do wykonania ćwiczenia, 
2)  uzupełnić tabelę, 
3)  zaprezentować wyniki ćwiczenia.  
 

Zalecane metody nauczania–uczenia się:  

−−−−    

ć

wiczenie. 

 

Ś

rodki dydaktyczne: 

– 

literatura zgodna z punktem 7 poradnika dla nauczyciela, 

– 

poradnik dla ucznia. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

25

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

 

 

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego 
 

TEST 1

 

Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Analizowanie  obwodów 
elektrycznych” 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 4 5, 7, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego, 

− 

zadania 6, 8 są poziomu ponadpodstawowego. 

 

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 

 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 1 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 2 z poziomu ponadpodstawowego. 

 

Klucz  odpowiedzi:  1.  b,  2. b, 3. c, 4. a, 5. b, 6. 7. c, 8. a, 9. d, 10. b, 11. a, 

12. c, 13. d, 14. a, 15. a, 16. a, 17. c, 18. c, 19. c, 20. a.

 

 
Plan testu 

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.    Dobrać odpowiedni wzór matematyczny  

2.    Określić zasadę działania elementu 

3.    Określić prawo połączeń równoległych 

4.    Określić prawo połączeń szeregowych 

5.    Dobrać prawidłową definicję 

6.   

Obliczyć podstawowy parametr 
elektryczny 

PP 

7.    RozróŜnić jednostki elektryczne 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

26

8.    Przeliczyć jednostki układu SI 

PP 

9.   

Podłączyć omomierz do obwodu 
elektrycznego 

10.  

Podłączyć woltomierz do obwodu 
elektrycznego 

11.  

Podłączyć amperomierz do obwodu 
elektrycznego 

12.   RozróŜnić czujniki pod względem budowy 

13.   RozróŜnić symbole kolorów przewodów 

14.   Określić symbole instalacji elektrycznej    

15.  

RozróŜnić 

symbole 

instalacji 

elektrycznej 

16.  

RozróŜnić symbole jednostek 
elektrycznych 

17.  

Zinterpretować podstawowe prawa 
elektrotechniki 

18.   Dobrać podstawowe jednostki elektryczne 

19.  

RozróŜnić podstawowe jednostki 
elektryczne 

20.  

RozróŜnić symbole na miernikach 
uniwersalnych 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

27

Przebieg testowania 

  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 
Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  analizy  obwodów  elektrycznych.  Zadania  są 

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

− 

w pytaniach wielokrotnego wyboru zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku 
pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a  następnie  ponownie 
zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Czas trwania testu – 45 minut. 
9.  Maksymalna  liczba  punktów,  jaką  moŜna  osiągnąć  za  poprawne  rozwiązanie  testu  

wynosi 20 pkt. 

 

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości  

i  umiejętności,  jakie  zostały  ukształtowane  w  wyniku  zorganizowanego  procesu  kształcenia  
w  jednostce  modułowej  Analizowanie  obwodów  elektrycznych.  Spróbuj  swoich  sił.  Pytania 
nie są trudne i jeŜeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz odpowiedzi. 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia

− 

instrukcja dla ucznia, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

28

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  Moc pobieraną przez odbiornik obliczamy ze wzoru 

a)  P = I x R. 
b)  P = U x I. 
c)  P = U x R. 
d)  P = C x U. 

 
2.  W układzie elektronicznym 

a)  dioda działa jak wyłącznik elektryczny. 
b)  dioda pozwala na przepływ prądu tylko w jedną stronę. 
c)  prąd w połączeniu szeregowym jest ograniczony przez diodę. 
d)  rezystancja zmienia się wraz z połoŜeniem suwaka nastawnego. 

 
3.  Połączenia równoległego odbiorników dotyczy prawo 

a)  rezystancje ma wartość stałą. 
b)  prądy w poszczególnych oczkach są takie same jak prąd zasilania. 
c)  I = I

1

+I

2

+I

3

+..... 

d)  U = U

1

+U

2

+U

3

+.... 

 
4.  Szeregowego połączenia odbiorników dotyczy prawo 

a)  U = U

1

+U

2

+U

3

+.......... 

b)  w połączeniu szeregowym spadki napięć na odbiornikach są równe co do wartości. 
c)  suma prądów równa się prądowi zasilania. 
d)  I = I

1

+I

2

+I

3

+..... 

 
5.  Prąd elektryczny to 

a)  uporządkowany ruch neutronów. 
b)  uporządkowany ruch elektronów. 
c)  uporządkowany ruch protonów. 
d)  róŜnica potencjałów elektrycznych. 

 
6.  Moc Ŝarówki zasilanej napięciem 12 V, przez którą płynie prąd o natęŜeniu 10 A wynosi 

a)  100 W. 
b)  150 W. 
c)  120 W. 
d)  200 W. 

 

7.  Jednostką napięcia jest 

a)  ohm. 
b)  amper. 
c)  wolt. 
d)  hertz. 

 
8.  Przelicz jednostki – 10 KM to 

a)  7,36 kW. 
b)  73,6 kW. 
c)  736 kW. 
d)  0,736 kW. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

29

9.  Podczas pomiaru rezystancji omomierz naleŜy podłączyć 

a)  szeregowo do badanego odbiornika w zamkniętym obwodzie elektrycznym. 
b)  równolegle do badanego odbiornika w zamkniętym obwodzie elektrycznym. 
c)  szeregowo do badanego odbiornika w otwartym obwodzie elektrycznym. 
d)  równolegle do badanego odbiornika w otwartym obwodzie elektrycznym. 

 
10.  Podczas pomiaru napięcia woltomierz naleŜy podłączyć 

a)  szeregowo do badanego odbiornika w zamkniętym obwodzie elektrycznym. 
b)  równolegle do badanego odbiornika w zamkniętym obwodzie elektrycznym. 
c)  szeregowo do badanego odbiornika w otwartym obwodzie elektrycznym. 
d)  równolegle do badanego odbiornika w otwartym obwodzie elektrycznym. 

 
11.  Podczas pomiaru natęŜenia prądu amperomierz naleŜy podłączyć 

a)  szeregowo do badanego odbiornika w zamkniętym obwodzie elektrycznym. 
b)  równolegle do badanego odbiornika w zamkniętym obwodzie elektrycznym. 
c)  szeregowo do badanego odbiornika w otwartym obwodzie elektrycznym. 
d)  równolegle do badanego odbiornika w otwartym obwodzie elektrycznym. 

 
12.  Efekt piezoelektryczny wykorzystywany jest w czujnikach 

a)  temperatury. 
b)  deszczu. 
c)  pracy stukowej. 
d)  pedału gazu. 

 

13.  Przewód elektryczny koloru Ŝółtego oznaczony jest skrótem 

a)  RD. 
b)  BK. 
c)  VT. 
d)  YE. 

 
14.  Element instalacji elektrycznej, którego symbol przedstawiono na rysunku nazywa się 

a)  reflektor świateł drogowych. 
b)  kierunkowskaz. 
c)  oświetlenie tablicy rejestarcyjnej. 
d)  lampka oświetlenia schowka 

 
15.  Symbol przedstawiający rozdzielacz aparatu zapłonowego to 

a) 

b) 

c) 

d) 

 

 

 

 

 
16.  Symbol oznaczający napięcie elektryczne to 

a)  U. 
b)  R. 
c)  P. 
d)  I . 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

30

17.  Składniki tworzące wzór na Prawo Ohma 

a)  napięcie, częstotliwość, moc. 
b)  natęŜenie, rezystancja, moc. 
c)  napięcie, natęŜenia, rezystancja. 
d)  moc, rezystancja, częstotliwość. 

 
18.  Jednostką mocy jest 

a)  wolt. 
b)  amper. 
c)  wat. 
d)  hertz. 

 
19.  Hertz (Hz) jest jednostką 

a)  mocy. 
b)  napięcia. 
c)  częstotliwości. 
d)  rezystancji. 

 
20.  Zakres pomiarowy napięcia stałego oznaczony jest na mierniku skrótem 

a)  DCV. 
b)  ACV. 
c)  OHM. 
d)  HFE. 

 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

31

 

KARTA  ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 
 

Analizowanie obwodów elektrycznych 

 
Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr zadania 

Odpowiedź 

Punktacja 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

 

Razem:   

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

32

TEST 2 
Test  dwustopniowy  do  jednostki  modułowej  „Analiza  obwodów 
elektrycznych” 

Test składa się z zadań wielokrotnego wyboru, z których: 

− 

zadania 1, 2, 3, 5, 6, 7, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20 są poziomu podstawowego, 

− 

zadania 8, 10, 12 są poziomu ponadpodstawowego. 

 
Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt 
 

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak 

uczeń otrzymuje 0 punktów. 

 

Proponuje  się  następujące  normy  wymagań  –  uczeń  otrzyma  następujące 
oceny szkolne: 

− 

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,  

− 

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego, 

− 

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego, 

− 

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 3 z poziomu ponadpodstawowego. 

 
Klucz  odpowiedzi
:  1.  b,  2. a, 3. d, 4. b, 5. a, 6. 7. d, 8. b, 9. a, 10. a, 11. a, 

12. d, 13. b, 14. d, 15. c, 16. d, 17. c, 18. a, 19. d, 20. b.

 

 
Plan testu

  

 

Nr 

zad. 

Cel operacyjny  

(mierzone osiągnięcia ucznia) 

Kategoria 

celu 

Poziom 

wymagań 

Poprawna 

odpowiedź 

1.  Dobrać odpowiedni wzór matematyczny  

2.  Określić zasadę działania elementu 

3.  Określić prawo połączeń równoległych 

4.  Określić prawo połączeń szeregowych 

5.  Dobrać prawidłową definicję 

6.  Obliczyć podstawowy parametr elektryczny 

7.  RozróŜnić jednostki elektryczne 

8.  Przeliczyć jednostki układu SI 

PP 

9. 

Podłączyć omomierz do obwodu 
elektrycznego 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

33

10. 

Podłączyć woltomierz do obwodu 
elektrycznego 

PP 

11. 

Podłączyć amperomierz do obwodu 
elektrycznego 

12.  RozróŜnić czujniki pod względem budowy 

PP 

13.  RozróŜnić symbole kolorów przewodów 

14.  Określić symbole instalacji elektrycznej 

15.  RozróŜnić symbole instalacji elektrycznej          A 

16.  RozróŜnić symbole jednostek elektrycznych 

17. 

Zinterpretować podstawowe prawa 
elektrotechniki 

18.  Dobrać podstawowe jednostki elektryczne 

19.  RozróŜnić podstawowe jednostki elektryczne 

20. 

RozróŜnić symbole na miernikach 
uniwersalnych 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

34

Przebieg testowania 

  

Instrukcja dla nauczyciela 

1.  Ustal  z  uczniami  termin  przeprowadzenia  sprawdzianu  z  wyprzedzeniem  co  najmniej 

jednotygodniowym. 

2.  Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego. 
3.  Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania. 
4.  Przygotuj odpowiednią liczbę testów. 
5.  Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań. 
6.  Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia. 
7.  Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij. 
8.  Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test. 
9.  Kilka  minut  przed  zakończeniem  testu  przypomnij  uczniom  o  zbliŜającym  się  czasie 

zakończenia udzielania odpowiedzi.  

 

Instrukcja dla ucznia 

1.  Przeczytaj uwaŜnie instrukcję. 
2.  Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi. 
3.  Zapoznaj się z zestawem zadań testowych. 
4.  Test  zawiera  20  zadań  dotyczących  odwzorowywania  elementów  maszyn.  Zadania  są  

wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. 

5.  Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi: 

− 

w  pytaniach  wielokrotnego  wyboru  zaznacz  prawidłową  odpowiedź  X 
(w przypadku  pomyłki  naleŜy  błędną  odpowiedź  zaznaczyć  kółkiem,  a  następnie 
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową). 

6.  Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania. 
7.  Kiedy  udzielenie  odpowiedzi  będzie  Ci  sprawiało  trudność,  wtedy  odłóŜ  jego 

rozwiązanie na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas. 

8.  Czas trwania testu – 45 minut. 
9.  Maksymalna  liczba  punktów,  jaką  moŜna  osiągnąć  za  poprawne  rozwiązanie  testu  

wynosi 20 pkt. 

 

Celem przeprowadzanego pomiaru dydaktycznego jest sprawdzenie poziomu wiadomości  

i  umiejętności,  jakie  zostały  ukształtowane  w  wyniku  zorganizowanego  procesu  kształcenia  
w  jednostce  modułowej  Posługiwanie  się  dokumentacją  techniczną.  Spróbuj  swoich  sił. 
Pytania nie są trudne i jeŜeli zastanowisz się, to na pewno udzielisz odpowiedzi. 

Powodzenia 

 

Materiały dla ucznia

− 

instrukcja dla ucznia, 

− 

zestaw zadań testowych, 

− 

karta odpowiedzi. 

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

35

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH 

 
1.  NatęŜenie prądu obliczamy ze wzoru 

a)  I = P x R. 
b)  I = U / R. 
c)  I = U x R. 
d)  I = C x U. 

 
2.  Przedstawiony poniŜej symbol to 

a)  kondensator. 
b)  tranzystor p

n

p. 

c)  tranzystor n

p

n. 

d)  dioda. 

 
3.  Przedstawiony poniŜej symbol to 

a)  kondensator. 
b)  tranzystor p

n

p. 

c)  tranzystor n

p

n. 

d)  cewka. 

 
 
4.  Przedstawiony poniŜej symbol to 

a)  kondensator. 
b)  dioda Zenera. 
c)  cewka. 
d)  rezystor. 

 

5.  Napięcie to 

a)  róŜnica potencjałów pomiędzy biegunem dodatnim i ujemnym. 
b)  uporządkowany ruch elektronów. 
c)  równowaga potencjałów pomiędzy biegunem dodatnim i ujemnym. 
d)  uporządkowany ruch neutronów. 

 

6.  Moc Ŝarówki zasilanej napięciem 220 V, przez którą płynie prąd o natęŜeniu 5 A wynosi 

a)  1 100 W. 
b)  1 150 W. 
c)  1 120 W. 
d)  1 200 W. 

 
7.  Jednostką częstotliwości jest 

a)  ohm. 
b)  amper. 
c)  wolt. 
d)  hertz. 

 

8.  Przelicz jednostki – 100 KM to 

a)  7,36 kW. 
b)  73,6 kW. 
c)  736 kW. 
d)  0,736 kW. 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

36

9.  Przy szeregowym połączeniu odbiorników rezystancja całkowita 

a)  rośnie. 
b)  maleje. 
c)  pozostaje stała. 
d)  osiąga wartość rezystancji największego opornika w układzie. 

 
10.  Wyjście uzwojenia wzbudzenia oznaczone jest na obudowie alternatora cyfrą 

a)  67. 
b)  15. 
c)  31. 
d)  50. 

 
11.  Jednym ze składników elektrolitu w akumulatorze jest 

a)  kwas siarkowy. 
b)  kwas solny. 
c)  zasada sodowa. 
d)  kwas mrówkowy. 

 
12.  Fotorezystor wykorzystywany jest w czujnikach 

a)  temperatury. 
b)  deszczu. 
c)  pracy stukowej. 
d)  nasłonecznienia. 

 
13.  Przewód elektryczny koloru czarnego oznaczony jest skrótem 

a)  RD. 
b)  BK. 
c)  VT. 
d)  YE. 

 
14.  Element instalacji elektrycznejm którego symbol przedstawiono na rysunku nazywa się 

a)  reflektor świateł drogowych. 
c)  kierunkowskaz. 
d)  oświetlenie tablicy rejestracyjnej. 
e)  czujnik prędkości. 

 
15.  Symboli przedstawiający Ŝarówkę to 

a) 

b) 

c) 

d) 

 

 

 

 

               
16.  NatęŜenie prądu oznaczamy symbolem 

a)  U. 
b)  R. 
c)  P. 
d)  I. 

b) 

 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

37

17.  Wzór na moc tworzą składniki 

a)  napięcie, częstotliwość. 
b)  natęŜenie, rezystancja. 
c)  napięcie, natęŜenia. 
d)  rezystancja, częstotliwość. 

 
18.  W alternatorze montowany jest element 

a)  diody prostownicze. 
b)  chłodnica. 
c)  przekaźnik. 
d)  filtr powietrza. 

 
19.  Amper (A) jest jednostką 

a)  mocy. 
b)  napięcia. 
c)  częstotliwości. 
d)  natęŜania. 

 
20.  Zakres pomiarowy napięcia przemiennego oznaczony jest na mierniku skrótem 

a)  DCV. 
b)  ACV. 
c)  OHM. 
d)  HFE. 

 
 
 
 
 
 
 
 

 
 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

38

 

KARTA  ODPOWIEDZI 

 
Imię i nazwisko …………………………………………………….. 

 
Analizowanie obwodów elektrycznych 
 

Zakreśl poprawną odpowiedź. 
 

Nr zadania 

Odpowiedź 

Punktacja 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

10   

 

11   

 

12   

 

13   

 

14   

 

15   

 

16   

 

17   

 

18   

 

19   

 

20   

 

 

Razem:   

 
 
 

background image

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego” 

 

39

7. LITERATURA 

 

1.  Herner A.: Elektrotechnika i elektronika w pojazdach samochodowych. WKŁ, Warszawa 2003 
2.  Herner A.: Elektronika w samochodzie. WKŁ, Warszawa 2001 
3.  Ocioszyński  J.:  Elektrotechnika  ogólna  i  samochodowa.  Wydawnictwa  Szkolne 

i Pedagogiczne, Warszawa 1979 

4.  SCHEMATY INSTALACJI ELEKTRYCZNEJ dokumentacja serwisowa płyta DVD 
5.  TECHNISCHE INFORMACION SYSTEM. Dokumentacja płyta DVD 
6.  www.elektroda.pl 
7.  www.wikipedia.org/wiki 
 
Literatura metodyczna

 

1.  Dretkiewicz-Więch  J.:  ABC  nauczyciela  przedmiotów  zawodowych.  Operacyjne  cele 

kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994 

2.  Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa 2004 
3.  Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. Instytut Technologii Eksploatacji, 

Radom 2000