KONSPEKT LEKCJI RELIGII DLA KLAS I – III

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Temat: Wędrujemy z Maryją naszą Królową

Cele lekcji - wymagania ogólne:

ukazanie Maryi jako Królowej Polski;

kształtowanie postawy wdzięczności wobec Maryi –Jasnogórskiej Pani za

obecność w dziejach naszego narodu.

Treści - wymagania szczegółowe:

Uczeń:

wymienia tytuły Maryi (np. Królowa, Pani, Matka);

przyjmuje postawę uwielbienia wobec Maryi –Matki Jezusa;

wskazuje potrzebę pielgrzymowania na Jasną Górę i do miejsc, które

odwiedza Maryja w swym cudownym wizerunku.

Metody:

ekspozycja, podróż, burza mózgów, praca plastyczna.

Formy organizacji pracy uczniów:

indywidualna, zbiorowa

Środki dydaktyczne:

obraz Matki Bożej, korona, taśma dwustronnie przylepna, mapa Polski,

sprzęt

audiowizualny

-

prezentacja,

obrazek

Matki

Bożej

Częstochowskiej, tekst pieśni: Maria o poranku.., płyta CD – pieśń
– Kiedy ci smutno i nic nie wychodzi…, odtwarzacz CD.

Przebieg zajęć

Treści i zadania metodyczno-

dydaktyczne

Środki

dydaktyczne

Wskazówki

FAZA WSTĘPNA

Przywitanie
uczniów,
wspólna
modlitwa

Modlitwa: Apel Jasnogórski
(Maryjo Królowo Polski, jestem
przy Tobie, pamiętam, czuwam)

obraz Matki
Bożej
Częstochowskiej
bez korony

przed wspólną
modlitwą
nauczyciel
stawia w
centralnym
miejscu obraz
Maryi

Wprowadzenie
w temat lekcji

•

Nauczyciel zadaje pytanie

dzieciom:

-

Kogo

przedstawia

obraz,

który

widzicie, przed którym przed
chwilą się modliliśmy?

•

Pokazuje prezentację np. w

Power Point - obrazy, figury
Matki

Bożej

z

kilku

sanktuariów

w

Polsce.

Zwraca uwagę na to, że
wszystkie

te

obrazy

przedstawiają tę samą osobę
– Mamę Pana Jezusa.

•

Następnie zwraca uwagę na

słowa Apelu Jasnogórskiego
–

„Maryjo,

Królowo

Polski…”- skoro Maryja jest
królową, to czego brakuje na
tym obrazie?

•

Dziecko zaczepia koronę na

obrazie Maryi.

•

Gdzie wcześniej widzieliście

ten obraz?

•

Kto z was był w

Częstochowie?

prezentacja
multimedialna

-

kilka

obrazów

przedstawiających
wizerunek Maryi
i sanktuaria







korona z taśmą
dwustronnie
klejoną

zamiast
prezentacji
można
pokazać
obrazy Matki
Bożej

FAZA WŁAŚCIWA

Nauczyciel
wiesza mapę
Polski

•

W naszej Ojczyźnie jesteśmy

bardzo wdzięczni Maryi za
okazaną nam opiekę.
Otaczamy Ją szczególną
czcią. Świadczą o tym liczne
ś

wiątynie pod Jej

wezwaniem, pieśni ku czci
Maryi oraz liczne sanktuaria
maryjne czyli
miejsca święte.

•

Dzieci wymieniają miejsca –

sanktuaria poświęcone
Maryi.

•

Nauczyciel pokazuje na

mapie te miejscowości, które

mapa fizyczna
Polski

wymieniają dzieci oraz te,
które były przedmiotem
prezentacji na początku
lekcji, np. Licheń,
Niepokalanów…

•

Nauczyciel pokazuje na

mapie Warszawę i
Częstochowę.

•

Krótko wyjaśnia, że Jasna

Góra jest miejscem, gdzie
znajduje się obraz naszej
Królowej – Maryi. Ludzie
pielgrzymują tam, by prosić
Ją , aby wstawiała się u Boga
za nami. Ona jest blisko nas,
jest naszą pomocą, wstawia
się za nami u swojego Syna
Jezusa Chrystusa. Rozumie
nas, tak jak rozumie nas
nasza mama na ziemi.

•

Zaproszenie dzieci do

wspólnej pielgrzymki,
wędrowania do Częstochowy
(na Jasną Górę)

slajd
(pielgrzymka na
Jasną Górę)
i tekst piosenki
(jeśli

dzieci

potrafią czytać) -
załącznik 1.

dzieci w
miejscu,
ś

piewając

pieśń
pielgrzymują
do Maryi.

Pogłębienie

•

Przed obrazem Matki Bożej

na Jasnej Górze królowie,
władcy i prości ludzie,
znajdowali zawsze pomoc,
ratunek w trudnych dla naszej
Ojczyzny i naszego narodu
chwilach.

•

Król Kazimierz, o którym

będziecie się uczyć na
lekcjach historii, z
wdzięczności za cudowne
ocalenie Jasnej Góry przed
najazdem wojsk szwedzkich
dawno temu (w 1655r.)
ogłosił uroczyście Maryję
Królową Korony Polskiej.
Król Kazimierz był
przekonany o macierzyńskiej

opiece Maryi nad narodem
polskim.

FAZA KOŃCOWA

Nawiązanie do
peregrynacji
Matki Bożej w
naszej diecezji

•

Matka Boża w cudownym

swym

wizerunku

będzie

pielgrzymowała do każdej
parafii (kościoła), abyśmy od
Niej mogli się uczyć miłości i
zaufania Panu Bogu .

•

Nauczyciel zachęca dzieci do

aktywnego udziału w czasie
nawiedzenia cudownego
wizerunku Maryi.

Praca
w zeszycie

•

Dzieci

wklejają

obrazek

Matki Bożej Częstochowskiej
i wokół niego rysują bukiety
kwiatów.

obrazek Matki
Bożej
Częstochowskiej

jeśli jest to
możliwe
dzieci
otrzymują
obrazek do
pokolorowania

Wspólna
modlitwa

•

Dzieci śpiewają pieśń: Kiedy

ci smutno i nic nie wychodzi

odtwarzacz CD

jeśli dzieci nie
znają tej
pieśni, to
modlą się inną
pieśnią
maryjną

Opracowała dr Marzanna Dubińska

Załącznik 1
Tekst piosenki (na melodię Jezus o poranku):
Maria, Maria, Maria o poranku, Maria i w południe,
Maria, Maria, Maria, gdy zapada zmrok.

Kochaj Ją, kochaj Ją, kochaj o poranku, kochaj i w południe
Kochaj Ją, Kochaj Ją, kochaj gdy zapada zmrok.
Wędruj z Nią, Wędruj z Nią, wędruj o poranku, wędruj i w południe,
Wędruj z Nią, Wędruj z Nią, wędruj, gdy zapada zmrok.

KONSPEKT LEKCJI RELIGII DLA KLAS IV – VI

SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Temat: Prezentacja obrazu Matki Bożej.
Cel ogólny: uczniowie znają i rozumieją pojęcie peregrynacja
Cele szczegółowe:
Uczeń: wyjaśnia pojęcie peregrynacja
- rozumie cel peregrynacji
- zna fakty z życia Maryi i i porządkuje je
- nazywa cechy Maryi
- potrafi wymienić kilka różnych miejsc związanych z Maryją (np.
Częstochowa, Licheń…)
Metody:
mini wykład – pojęcie z wikipedii (zał. 1), krzyżówka, burza mózgów
Środki dydaktyczne:
Krzyżówka, obrazki z Matką Boską, rozsypanka z faktami z życia Maryi,
piosenki, prezentacja multimedialna

Przebieg lekcji:
Faza wstępna
- sprawdzenia listy obecności
- co dzieje się w domu, gdy spodziewamy się gości – nawiązanie do
przygotowań diecezji, parafii, rodziny do peregrynacji Matki Bożej.
Faza właściwa
- zapisanie tematu
- wyjaśnienie pojęcia
- przybliżenie postaci Maryi – życiorys – układanka, rozsypani – zał. 1
- droga jaką wskazuje nam Maryja – zał. 2 – burza mózgów
- Maryja – patronka różnych spraw i miejsc – zał. 3
- powrót do pojęcia – od 1985 (nadal) Matka Boska Częstochowska wędruje od
domu do domu:
- jak się wtedy zachować?
- dlaczego odbywa się wędrowanie obrazu MB Częstochowskiej po polsce?
- co może zrobić dziecko?
- krzyżówka na podsumowanie
Faza końcowa:
- notatka
- praca domowa
- ocena aktywności

Zał. 1

Peregrynacja (

łac.

peregrinatio) − w

Kościele katolickim

uroczyste

przenoszenie albo przewożenie w celach

kultowych

relikwii

, obrazów i innych

przedmiotów kultu religijnego (np.

krzyż jerozolimski

).

Peregrynacje mogą mieć charakter lokalny (np. peregrynacja figury Matki Bożej
na terenie

parafii

czy

diecezji

) jak i narodowy czy też międzynarodowy (np.

peregrynacja relikwii św. Antoniego z Padwy). W czasie trwania peregrynacji
organizowane są specjalne nabożeństwa. Celem peregrynacji jest zachęta do
podjęcia praktyk religijnych i zaangażowania w życie wspólnoty eklezjalnej.
(http://pl.wikipedia.org/wiki/Peregrynacja)

Zał.2
Anna i Joachim – rodzina Maryi
Narodziny Maryi
Ofiarowanie Maryi w świątyni
Zaręczyny z Józefem
Nawiedzenie NMP
Maryja i Józef w Nazarecie
Narodziny Jezusa
Ś

mierć św. Józefa

Udział Maryi w życiu publicznym Jezusa (np: wesele w Kanie Galilejskiej)
Ś

mierć Jej Syna

Wniebowzięcie NMP
Ukoronowanie NMP
Powrót Maryi na końcu czasów

Zał. 3
MARYJA
Cicha
Uczciwa
Dobra
Ufna
Bezgranicznie wierząca
Posłuszna
Pokorna
Oddana

W starszych klasach jaka była Maryja i dlaczego (konkretne przykłady)

Zał. 4
Np. wizerunek:
- M.B. Częstochowskiej
- M.B. Licheńskiej
- M.B. Kodeńskiej

- M.B. z Lourds
(pokazanie dzieciom różnych wizerunków Matki Bożej (obrazki) i piosenka
„chociaż wiele nosisz imion)

Zał. 5
Uczniowie układają pytania do poszczególnych haseł do krzyżówki

P

OKORNA

J

E

ZUS

UKO

R

ONOWANIE

NAWI

E

DZENIE

G

ALILEJSAKA

NAZA

R

ET

OBRAZ

Y

A

N

NA

LIT

A

NIA

JOA

C

HIM

J

ÓZEF

CZĘSTOCHOW

A

Praca domowa: napisz modlitwę (dziękczynną lub błagalną) jaką modliłbyś się
, gdyby obraz MB trafił do Twojego domu.

SCENARIUSZ KATECHEZY DLA SZKOŁY GIMNAZJALNEJ

Temat:
Peregrynacja obrazu Matki Bożej Królowej Polski po ziemi polskiej.

Cele ogólne:
• Zapoznanie uczniów z faktami prowadzącymi do obwołania Matki Bożej
Królową Polski
• Przybliżenie uczniom przyczyn peregrynacji obrazu Matki Bożej po ziemi
polskiej
• Ukazanie uczniom kto podjął decyzję o nawiedzaniu diecezji polskich przez
kopię obrazu Matki Bożej
•Przedstawienie pozytywnych skutków wędrowania Matki Bożej w swoim
obrazie po ziemi polskiej
Cele szczegółowe:
• uczeń wie:
- kto przyczynił się do obwołania Maryji Królową Polski
- kto podjął decyzję o nawiedzaniu diecezji polskich przez kopię obrazu Matki
Bożej
- przez kogo i dlaczego obraz został uwieziony
• uczeń rozumie:
- dlaczego została podjęta decyzja o nawiedzaniu diecezji polskich przez kopię
obrazu Matki Bożej
• uczeń potrafi:
- wskazać pozytywne skutki wędrowania obrazu Matki Bożej po polskiej ziemi
- przedstawić widoczne znaki, że Maryja jest Królową Polski
Metody:
Rozmowa kierowana, burza mózgów, analiza tekstów, praca w grupach, tabela

Środki dydaktyczne:
/zał. Nr 1/ Ich złoto w tyglu próbowane. Rozważania o więziennej wierze Sł.
B. Prymasa Stefana Kard. Wyszyńskiego oraz o męczeństwie św. Andrzeja
Boboli. St. Przepierski OP.
/zał. Nr 2/ Królowa Polski. Różaniec 5/2010 .
/zał. Nr 3/ Królowa Polski. Różaniec 5/2010.
/zał. Nr 4/ Królowa Polski. Różaniec 5/2010.
/zał. Nr 5/ Prymas Tysiąclecia Kardynał Stefan Wyszyński.
www.sw.jakub.pl
/zał. Nr 6/ Jeszcze jedna tajemnica wielkości Prymasa Tysiąclecia. Lidia

Dudkiewicz: Rozmowa z ks. o. dr. Jerzym Tomzińskim –
paulinem, w Niedziela 30/2001.

PRZEBIEG LEKCJI

MODLITWA /ok. 3 min./
Dziękujemy Ci Panie Boże za to, że Matka Boża jest Królową Polski, prosimy
Cię za Jej wstawiennictwem, abyśmy w naszym życiu umieli wypełnić
przyrzeczenia Apelu Jasnogórskiego: „Maryjo Królowo Polski Jestem przy
Tobie, pamiętam , czuwam ”.

I .WPROWADZENIE / ok. 10min. /
Sprawdzenie listy obecności, powtórzenie wiadomości z poprzedniej lekcji,
sprawdzenie pracy domowej
Zapowiedź tematu
Pytania do uczniów:
- uzupełniamy rys. na tablicy „słoneczko” (Maryja, która jest dla nas Królową
Polski )












- Katecheta podsumowuje mówiąc, że dziś głębiej przyjrzymy się wydarzeniom
związanym z obwołaniem Maryi Królową Polski, oraz z peregrynacją Jej obrazu
po ziemi polskiej.
Tłumaczymy trudne pojęcia: peregrynacja, Apel Jasnogórski ,milenium, Śluby
Jasnogórskie
- wybrani uczniowie czytają znaczenie tych słów z podanych im przez
nauczyciela kartek /zał. Nr 7/
Zapis na tablicy tematu lekcji

II. ROZWINIĘCIE /15 min./

1.

Dzielę klasę na grupy i rozdaję teksty

I gr. /zał. Nr 1/ - kolumna „a”
II gr. /zał. Nr 2/ - kolumna „a”
III gr. /zał. Nr 3/ - kolumna „e”
IV gr. /zał. Nr 4/ - kolumna „e”
V gr. /zał. Nr 5/ - kolumna „b”
VI gr. /zał. Nr 5/ - kolumna „c”
VII gr. /zał. Nr 5/ - kolumna „d”

To co dla

wi

ę

kszo

ś

ci

Polaków jest

wa

ż

ne,

ś

wi

ę

te ?

2.

W oparciu o przeczytane teksty w grupach, uczniowie wypełniają

odpowiednią kolumnę w tabeli.

3.

Odczytanie na głos przez 1 osobę z każdej grupy swoich zapisów z tabeli

A

B

c

d

e

Do

nadania

Maryi tytułu
Królowej
Polski
przyczynili
się

Kto
zdecydował o
peregrynacji
obrazu
Królowej
Korony
Polskiej?

Dlaczego
została
podjęta
decyzja

o

peregrynacji
obrazu
Matki Bożej
?

Przez kogo i
dlaczego
obraz został
uwięziony ?

Widome
Znaki

ż

e

Maryja jest
Królowa
Polski

III POGŁĘBIENIE /5 min./
Dokończ w zeszycie zdanie: „Maryja jest moją Królową jeśli ja …”

IV. ZAPIS DO ZESZYTU /5min./
1.Temat, tabela,
2.Praca domowa: Wieczorem pomodlę się z rodziną Apelem Jasnogórskim

MODLITWA /7min./
Ś

piew Apelu Jasnogórskiego :

3 x
Maryjo, Królowo Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam.

Opracowała mgr lic. Zofia Zawadzka- Misiowiec

Załączniki:

/zał. Nr 1/
W Nieświeżu ( Andrzej Bobola) poznał księcia Albrechta Stanisława
Radziwiłła. Znajomość ta okazała się opatrznościową. Wspólnie starali się, aby
Maryję nazwać Królową Polski, a także aby dokonało się to w uroczystym
ś

lubowaniu wypowiedzianym przez króla Polski.

/zał. Nr 2/
Ś

luby lwowskie Jana Kazimierza(1 VI 1656r.) rozpowszechniły tytułowanie

Maryi Królową Polski. Kult ten znany był jednak wcześniej, od objawień o.
Mancinellego. Mija właśnie 400 lat od chwili, kiedy Matka Boża po raz
pierwszy ogłosiła na polskiej ziemi, przy grobie św. Stanisława – 8 maja 1610 r.
– że jest Królową naszego kraju i narodu.
W Neapolu na przełomie XVI i XVII w. żył o. Giulio Mancinelli, jezuita.
Odznaczał się on niezwykłą świętością życia, wielką czcią do Najświętszego
Sakramentu i Matki Bożej, troską o dusze w czyśćcu cierpiące oraz
nabożeństwem do świętych naszych rodaków – Stanisława Kostki i biskupa
Stanisława. W swoich modlitwach usilnie prosił Niepokalaną, by mu objawiła,
jaki jeszcze tytuł chciałaby mieć w Litanii loretańskiej.
Matka Boża i o. Mancinelli
14 sierpnia 1608 r. o. Mancinelli po wieczornych modlitwach powrócił do
swojej celi i zatopił się w medytacji Litanii loretańskiej. Przypomniał sobie
również, że w dniu tym przypada 40. rocznica śmierci jego współbrata z
nowicjatu – św. Stanisława Kostki. Gdy zegar na wieży kościelnej przy
klasztorze Gesě Nuovo, należącym do Towarzystwa Jezusowego, wybił godzinę
21.00, o. Giulio wyjrzał przez okno w kierunku morza i… zobaczył zbliżającą
się w wielkim majestacie postać Matki Bożej z Dzieciątkiem. U Jej stóp klęczał
piękny młodzieniec w aureoli i jezuickim habicie – Stanisław Kostka. Na ten
widok o. Mancinelli zawołał: „Królowo Wniebowzięta, módl się za nami”, na co
Matka Boża odpowiedziała: „Dlaczego nie nazywasz mnie Królową Polski? Ja
to królestwo bardzo umiłowałam i wielkie rzeczy dla niego zamierzam,
ponieważ osobliwą miłością do Mnie płoną jego synowie”. Po tych słowach o.
Giulio zakrzyknął: „Królowo Polski Wniebowzięta, módl się za Polskę!”.
Wówczas Maryja miłosiernie spojrzała na klęczącego przed Nią Stanisława
Kostkę, potem na o. Mancinellego i powiedziała: „Jemu tę łaskę dzisiejszą
zawdzięczasz, mój Giulio”. Radość niezwykła napełniła serce zakonnika po tym
widzeniu. Od tej chwili modlił się: „Królowo Polski, módl się za nami” i
wielokrotnie powtarzał: „Matka Boża wielkie rzeczy dla Polaków zamierza”.

/zał. Nr 3/
Wybrany naród.
O swoim widzeniu o. Mancinelli powiadomił władze zakonne. Pytał też
współbraci, gdzie jest to królestwo, którego Matka Boża zechciała być Królową.
Władze kościelne powołały komisję do zbadania objawienia. Po roku wydała
ona orzeczenie – objawienie jest prawdziwe. Wówczas o. Giulio – mimo swoich
72 lat – rozpoczął pieszą pielgrzymkę do kraju, o którym mówiła Maryja. 8
maja 1610 r. przybył do Krakowa, witany przez króla Zygmunta III Wazę,
biskupów i przedstawicieli wszystkich stanów. W ich asyście przekroczył próg
Katedry Wawelskiej, by tam odprawić Mszę świętą. Podczas Eucharystii,
sprawowanej przy grobie św. Stanisława Biskupa, zakonnik miał kolejne

objawienie. Maryja stanęła przed nim w wielkim majestacie i ponownie
powiedziała: „Ja jestem Królową Polski. Jestem Matką tego narodu, który jest
Mi bardzo drogi, wstawiaj się więc do Mnie za nim, o pomyślność tej ziemi
błagaj nieustannie, a Ja ci będę zawsze, tak jak teraz, miłosierną”. Poprosiła
również, aby w Krakowie, na znak, że jest Królową, ustanowić widzialny
symbol Jej królowania. W 1628 r. – w dziesiątą rocznicę śmierci o.
Mancinellego, Polacy spełnili tę prośbę, montując na wieży Bazyliki Mariackiej
królewską koronę. W 1666 r. – w dziesiątą rocznicę ślubów Jana Kazimierza –
założono nową, okazalszą. Z Krakowa o. Giulio Mancinelli udał się jeszcze do
Lwowa, by potem powrócić do Neapolu, gdzie zmarł 14 sierpnia 1618 r. Rok
wcześniej ponownie objawiła mu się Matka Boża, zapowiadając, że zabierze go
do siebie.

/zał. Nr 4/
My jednak pamiętajmy oraz uwielbiajmy naszą Wniebowziętą Królową Polski.
Zwracajmy się do Niej tym tytułem jak najczęściej. Uczcijmy też należycie 400-
lecie objawień Matki Bożej, która przy grobie św. Stanisława pierwszy raz na
ziemi polskiej ogłosiła, że jest Królową Polski. Pamiętajmy o tym! Jest jeszcze
jeden aspekt tych objawień, i nie tylko tych. Objawienia w Neapolu,
Gietrzwałdzie,

objawienia

pilotowi

Władysławowi

Polesińskiemu

–

prekursorowi Apelu Jasnogórskiego, a także 12-letniej Władzi Papis (pierwsze
– 3 maja 1943 r. na Siekierkach) rozpoczynały się o godz. 21.00. W związku z
tym należy rozumieć, że z woli Matki Bożej jest to wyjątkowa godzina dla
Polaków, w której powinniśmy się wszyscy modlić. Łączmy się więc codziennie
o tej porze duchowo z Jasną Górą i Gietrzwałdem, z modlitwą apelową w sercu i
na ustach.

/zał. Nr 5/
Ks. St. Wyszyński w okresie nasilenia komunistycznych represji wobec
Kościoła i społeczeństwa stanął w obronie chrześcijańskiej tożsamości narodu
12.01. 1953 ks. Wyszyński został Kardynałem, nie mógł pojechać do Rzymu po
kapelusz kardynalski, ponieważ nie otrzymał paszportu. Osiem miesięcy później
(25.09. 1953) Stefan kardynał Wyszyński został aresztowany i wywieziony z
Warszawy. Przebywał kolejno w Rywałdzie Królewskim koło Grudziądza, w
Stoczku Warmińskim, w Prudniku koło Opola, w Komańczy w Bieszczadach.
Dopiero tam zostały złagodzone rygory. Tam właśnie w dniu 16 maja 1956 roku
napisał tekst odnowionych Ślubów Narodu. Zostały one złożone uroczyście na
Jasnej Górze 26 sierpnia 1956 r. jako Jasnogórskie Śluby Narodu przez
milionową rzeszę pielgrzymów z Episkopatem Polski na czele. Dnia
26.10.1956r. Wyszyński został uwolniony; wrócił do Warszawy wśród wielkiej
radości i nadziei kościoła w Polsce. W latach 1957 - 1965 prowadził wielką
Nowennę przed Jubileuszem Tysiąclecia Chrztu Polski. Były to niezwykłe,
narodowe rekolekcje prowadzone pod opieką Matki Najświętszej. Prymasowe

zawierzenie: "Wszystko postawiłem na Maryje" stało się udziałem całego
Kościoła w Polsce. W 1957 roku zaczęło się Nawiedzanie kopii Obrazu Matki
Bożej Częstochowskiej. Na głównej uroczystości milenijne pragnął przybyć
Ojciec Święty Paweł VI , jednak władze polskie pod wpływem decyzji Moskwy,
nie zgodziły się na to. Pomimo przeciwności u stóp Jasnej Góry stanęła ponad
milionowa rzesza pielgrzymów. Prymas polski wraz z arcybiskupem Krakowa -
Karolem Wojtyłą i całym episkopatem oddali Polskę i " wszystko, co ją stanowi
" Matce Bożej na wieczystą własność, w Jej macierzyńską niewolę miłości.
Uroczystości milenijne, symbol wielkiego duchowego zwycięstwa Kościoła,
przełamały w społeczeństwie polskim "barierę strachu". Ludzie poczuli się
wewnętrznie wolni, zjednoczeni, odnaleźli swoją tożsamość.

/zał. Nr 6/
Wiemy, że pielgrzymujący obraz Matki Bożej Jasnogórskiej został uwięziony
przez władze komunistyczne. Peregrynowały wtedy po Polsce puste ramy. Gdy
obraz został wykradziony i pojawił się w Radomiu na szlaku nawiedzenia,
wszyscy osłupieli, nawet biskup, który - jak do tej pory - witał puste ramy, a w
ramach był już obraz. UB-owcy jeszcze nic wtedy nie zauważyli. Pamiętam, jak
Prymas nagle powiedział: "Karol, idziemy!" - krótko i wszystko jasne, jak
rozkaz. Ci dwaj Kardynałowie pierwsi wzięli obraz i ponieśli w rzeszę
wiernych. Funkcjonariusze byli kompletnie zaskoczeni, bo przecież mieli przed
sobą kardynałów z wykradzionym obrazem. I w takich okolicznościach obraz
wrócił na szlak nawiedzenia.

/zał. Nr 7/
Peregrynacja -w Kościele katolickim uroczyste przenoszenie albo przewożenie
w celach kultowych relikwii, obrazów i innych przedmiotów kultu religijnego
(np. krzyż jerozolimski).
Apel Jasnogórski - nabożeństwo, modlitwa złączona z Jasnogórskimi Ślubami
Narodu Polskiego. Pierwszy Apel Jasnogórski na Jasnej Górze odbył się 8
grudnia 1953 roku i przewodniczył mu o. Jerzy Tomziński. Apel Jasnogórski
jest modlitwą kierowaną do Królowej Polski w intencji Polski i Kościoła.
Codzienny Apel wprowadzono w intencji Kościoła w Polsce, prześladowanego
przez władze systemu komunistycznego. Nabożeństwo odprawiane jest
codziennie o godzinie 21:00 w kaplicy Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej na
Jasnej Górze. Odsłonięcie Cudownego Obrazu, rozpoczyna się odśpiewaniem
Bogurodzicy, następnie trzykrotnie śpiewana jest właściwa formuła apelu.
Istnieją następujące wersje: „Maryjo Królowo Polski Jestem przy Tobie,
pamiętam , czuwam ”.
Milenium - obchody tysiąclecia chrztu Polski w 1966 r. do których naród
przygotowywał się poprzez Śluby Jasnogórskie i przez 9 lat Wielkiej Nowenny,
rozpoczętej w 1957 r. Nowennę zakończyły uroczystości w katedrze
gnieźnieńskiej w Wielką Sobotę 9 kwietnia 1966 r.

SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA

Lekcja religii dla uczniów szkól ponadgimnazjalnych przed peregrynacją obrazu

Matki Bożej Częstochowskiej (2 jednostki lekcyjne)

Temat: Wędrująca Madonna
Cele:
Uczeń powinien:

- umieć powiedzieć, dlaczego ikona jasnogórska jest szczególnym dla

Polaków obrazem

- rozumieć, dlaczego trwa peregrynacja obrazu
- wskazać podobieństwa między ślubami Jana Kazimierza i ślubami

prymasowskimi

- rozumieć, dlaczego Jasna Góra nazywa jest duchową stolicą Polski.

Metody:

- burza mózgów
- praca w grupach z tekstem źródłowym
- 2,4,8

Środki dydaktyczne:

- tekst źródłowy
- Pismo Święte
- Film „Złodziej w sutannie”

Przebieg lekcji:

•

Modlitwa na rozpoczęcie lekcji Zdrowaś Maryjo…

•

Nauczyciel zapisuje na tablicy hasło peregrynacja, uczniowie podają
skojarzenia, nauczyciel zapisuje je na tablicy (burza mózgów).
Przykładowe odpowiedzi: pielgrzymka, wędrowanie, pielgrzym, zmiana
miejsca, wędrowanie…

•

Jaki jest cel pielgrzymowania? Dlaczego ktoś podejmuje trud
pielgrzymowania?

•

Nauczyciel informuje, że dla zrozumienia, dlaczego odbywa się
peregrynacja obrazu jasnogórskiego, powinniśmy poznać krótko historię
Jasnej Góry oraz kilka faktów z tym miejscem związanych (załącznik nr
1) – można przeprowadzić pracę w grupach, dzieląc klasę na 4 grupy,
rozdając wydrukowane pomoce.

•

Nauczyciel informuje o wydarzeniu historycznym, jakim były Śluby Jana
Kazimierza. Zapoznaje uczniów z tekstem ślubów (załącznik nr 2)

•

Uczniowie odczytują tekst Ewangelii o weselu w Kanie Galilejskiej (J 2,
1-11)

•

Czy można porównać Jasną Górę z Kaną Galilejską? – metoda 2, 4, 8
(uczniowie pracują w parach, następnie łączą się w czwórki, następnie w
ósemki, na końcu podają odpowiedź, która zostaje zapisana na tablicy).

•

Praca w grupach (mogą być to końcowe ósemki) – fragment homilii Jana
Pawła II, wygłoszonej na Jasnej Górze w 1983 roku – Dlaczego Jasna
Góra jest nazywana duchową stolicą Polski? (załącznik nr 3)

•

Nauczyciel zapoznaje uczniów z tekstem Ślubów Prymasowskich
(załącznik nr 4).

•

Jakie niebezpieczeństwa czyhają dziś na ludzi wierzących w Polsce?
Nauczyciel rozdaje uczniom kolorowe kartki, na których zapisują
odpowiedzi. Na arkuszu szarego papieru zapisuje hasło: śluby na dziś,
uczniowie przyklejają kartki z odpowiedziami.

•

Podsumowanie. Peregrynacja ikony trwa nieustanie od ślubów
prymasowskich do czasu ich wypełnienia. Zapraszamy Maryję, aby jako
Matka Kościoła uczyła nas zawierzania naszych problemów, naszych
wyborów i decyzji, jak w scenie zwiastowania. Zapraszamy ją, by
nieustannie przypominała nam słowa z Kany Galilejskiej: Uczyńcie
wszystko, cokolwiek powie wam mój Syn.

•

Modlitwa na zakończenie – słowa apelu jasnogórskiego Maryjo, Królowo
Polski, jestem przy Tobie, pamiętam, czuwam.

Załącznik nr 1

Kalendarium Jasnej Góry wg miesięcy: styczeń, luty, marzec, kwiecień
18 stycznia 1396
Papież Bonifacy IX zezwolił paulinom na spowiadanie wiernych. Przywilej ten
został nadany ze względu na rozwój ruchu pielgrzymkowego na Jasną Górę w
pierwszym dziesięcioleciu istnienia Sanktuarium.
19 stycznia 1384
Książę Władysław Opolczyk wystawił dokument, w którym poszerzył
uposażenie Klasztoru Jasnogórskiego nowymi nadaniami zaznaczając, że zrobił
to, " aby bracia tym spokojniej i dogodniej mogli ustawicznie oddawać się
liturgii i modlitwom".
22 stycznia 1863
Komitet Centralny Narodowy przed wybuchem powstania styczniowego ogłosił
Matkę Bożą Jasnogórską swoją Królową.

1 lutego 1945
Jasnogórski Dom Pątnika przy ul. o. Augustyna Kordeckiego został przejęty
przez władze PRL i zaadaptowany na szpital miejski, w którym dokonywano
„zabiegów aborcji”. Dom Pątnika zwrócono Klasztorowi po 1989 roku.
Utworzono w nim m.in. Kaplicę Wynagrodzenia za zabójstwa na dzieciach
nienarodzonych.
8 lutego 1862

W drodze z Petersburga do Warszawy Jasną Górę nawiedził nowo mianowany
arcybiskup warszawski ks. Zygmunt Szczęsny Feliński. W swych pamiętnikach
tak pisał o tych odwiedzinach: "Przez Poznań dostałem się do Częstochowy. Tu
postanowiłem jakiś czas zabawić, żeby się polecić opiece Matki naszej i
Królowej, co na tym miejscu tyle cudownych łask wyjednała tym, co się do Niej
z pokorą i ufnością uciekali. Oddawszy się pod opiekę Najświętszej Panny i
zaczerpnąwszy nowej siły przy Jej ołtarzu, puściłem się ku Warszawie".
29 lutego 1768
W miejscowości Bar na Podolu szlachta polska zawiązała konfederację
przeciwko cesarzowej Katarzynie II i sprzyjającemu jej zaborczej polityce
królowi Stanisławowi Poniatowskiemu. Konfederaci nazwali się "żołnierzami
Maryi", każdy z nich nosił na piersiach ryngraf Matki Bożej Jasnogórskiej.

2 marca 1656
Wojska koronne rozpoczęły mobilizację przeciw królowi szwedzkiemu
Karolowi Gustawowi. Ważnym powodem tego przedsięwzięcia było, jak
czytamy w dokumencie to, że: "Jedyną pociechę Królestwa Polskiego,
mianowicie Najświętszej i Niepokalanej Dziewicy Częstochowskiej klasztor, w
którym na całym świecie chrześcijańskim cudowny słynie obraz Bogarodzicy,
usiłowali zburzyć Szwedzi szturmując we dnie i w nocy".
2 marca 1940
Generalny Gubernator Hans Frank zanotował w swym Dzienniku: "Kościół jest
dla umysłów polskich centralnym punktem zbornym, który promieniuje stale w
milczeniu i spełnia przez to funkcję jakby wiecznego światła. Gdy wszystkie
ś

wiatła dla Polski zgasły, to wtedy zawsze jeszcze była Święta z Częstochowy i

Kościół. Nie należy nigdy o tym zapominać".
2 marca 1950
W Sądzie Okręgowym w Częstochowie odbył się proces przeciwko Jasnej
Górze za "nielegalne" wywieszenie na wieży i szczycie podczas uroczystości
odpustowych 15 i 26 sierpnia 1949 r. biało-żółtych flag, które uznano za
sztandary Państwa Watykańskiego. Sąd skazał Jasną Górę na zapłacenie
wysokiej kary.
1 kwietnia 1656
Ś

luby króla Jana Kazimierza we Lwowie. Najświętsza Maryja Panna została

ogłoszona Królową Korony Polskiej. Był to akt wdzięczności za Jej szczególną
opiekę nad narodem podczas obrony Jasnej Góry przed Szwedami w 1655 roku.
11 kwietnia 1957
Konferencja Plenarna Episkopatu na Jasnej Górze zatwierdziła projekt
Nawiedzenia wszystkich parafii w Polsce przez kopię Cudownego Obrazu
Matki Bożej Jasnogórskiej.
13 kwietnia 1904
Stolica Apostolska zatwierdziła święto Matki Bożej Jasnogórskiej, czyli
Częstochowskiej dla Jasnej Góry i diecezji włocławskiej jako uroczystość
pierwszej klasy z oktawą na środę po 24 sierpnia. Władze carskie dopatrywały

się w ustanowieniu tego święta akcentów politycznych, w związku z tym
ogłoszono je i po raz pierwszy obchodzono dopiero 26 sierpnia 1906 roku.
14 kwietnia 1950
Władze państwowe na podstawie ustawy sejmowej z dnia 20 marca 1950 r.
przejęły własność klasztoru jasnogórskiego: grunty, ogrody z budynkami i
oranżeriami. Przeor klasztoru podał ten fakt do publicznej wiadomości,
zachęcając mieszkańców Częstochowy do przynoszenia kwiatów na ołtarz
Matki Bożej, ponieważ klasztor nie ma możliwości ich uprawiania.
16 kwietnia 1430
Na Jasną Górę napadła banda husycka wraz z polskimi szlachcicami,
zbuntowanymi przeciw królowi. Podczas napadu złupiono skarbiec i zniszczono
Cudowny Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej.
20 kwietnia 1910
Papież Pius X przekazał polskiej delegacji dwie złote korony dla Cudownego
Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej. Powiedział wtedy: "Zaledwie dowiedziałem
się, że Polska płacze, postanowiłem ofiarować od siebie korony Matce
Najświętszej na miejsce tych, które przesłał jeden z moich poprzedników.
Boleję tylko, że moje ubóstwo nie pozwoliło mi złożyć daru tak wspaniałego,
jaki zaofiarować pragnęło moje serce. Gdyby to było w mojej mocy, to bym cud
uczynił, aby dar mój odpowiadał i gorącemu mojemu nabożeństwu ku
Bogarodzicy, i mojej miłości do narodu polskiego”.
21 kwietnia 1934
Jasna Góra wysłała dla Papieża Piusa XI kopię Cudownego Obrazu namalowaną
przez o. Augustyna Jędrzejczyka. Kopia została umieszczona w papieskiej
kaplicy w letniej rezydencji Castel Gandolfo.
24 kwietnia 1993
Specjalnym samochodem przywieziono trumnę z doczesnymi szczątkami
generała Józefa Hallera. Tym samym spełniły się słowa "Błękitnego Generała",
który w liście do syna Eryka napisał: "Nie wrócę do Polski inaczej, jak tylko
przez Częstochowę".
Kalendarium Jasnej Góry wg miesięcy: maj, czerwiec, lipiec, sierpień
3 maja 1962
Papież Jan XXIII ogłosił Najświętszą Maryję Pannę Królową Polski, główną
Patronką Polski.
3 maja 1966
Na Jasnej Górze odbyły się centralne uroczystości Tysiąclecia Chrztu Polski.
Przewodniczył im legat papieski, ks. kardynał Stefan Wyszyński, który
poświęcił i nałożył nowe korony "milenijne" na Cudowny Obraz Matki Bożej.
Pod jego przewodnictwem po Wałach Jasnogórskich przeszła "procesja
tysiąclecia"z Cudownym Obrazem, który został umieszczony na Szczycie
podczas głównego nabożeństwa. Kulminacyjnym punktem uroczystości był Akt
Oddania

Polski

w

Macierzyńską

Niewolę

Maryi,

Matki

Kościoła

Chrystusowego za wolność Kościoła w świecie. Sumę pontyfikalną odprawił

metropolita krakowski ks. arcybiskup Karol Wojtyła. Papież Paweł VI odprawił
w tym dniu Mszę św. w intencji Polski.
3 maja 1981
Pierwszy raz po drugiej wojnie światowej Polskie Radio transmitowało Mszę
ś

w. z Kaplicy Matki Bożej na Jasnej Górze.

11 maja1942
Okupacyjne władze hitlerowskie wydały zakaz kultu Najświętszej Maryi Panny
pod wezwaniem "Królowej Polski" i obchodzenia Święta 3 Maja.
12 maja 1946
W jasnogórskiej Bazylice odbyła się konsekracja biskupa lubelskiego ks.
Stefana Wyszyńskiego, której dokonał Prymas Polski ks. kardynał August
Hlond. "Po konsekrację biskupią pojechałem na Jasną Górę. Odtąd już życie
moje związane jest tym miejscem " - napisał Prymas Wyszyński w Zuzeli 13
czerwca 1971 roku."
14 maja 1957
Papież Pius XII pobłogosławił kopię obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej,
przeznaczoną do nawiedzenia wszystkich parafii w Polsce.
24 maja 1936
Na Jasnej Górze z udziałem 20 tysięcy osób odbyło się ślubowanie młodzieży
akademickiej, czyli ogłoszenie Najświętszej Maryi Panny Patronką polskich
studentów. Przed Cudownym Obrazem Matki Bożej wyniesionym na Szczyt
wypowiedziano słowa Ślubowania: "Ciebie, Matkę Bożą i Królową Korony
Polskiej, obieramy na wieczne czasy za Matkę i Patronkę polskiej młodzieży
akademickiej i oddajemy pod Twoją przemożną opiekę wszystkie wyższe
uczelnie i Polskę całą... Wierzymy mocno, że Ojczyzna miła wtedy tylko
potężną i szczęśliwą będzie, gdy przy Tobie i Synu Twoim, jako córka
najlepsza, wytrwa na wieki... Przyrzekamy i ślubujemy, że wiary naszej
bronić i według niej rządzić się będziemy w życiu naszym osobistym,
rodzinnym, społecznym, narodowym i państwowym".
17 czerwca 1924
Na Jasną Górę pielgrzymowali przedstawiciele Episkopatu Francuskiego z
arcybiskupem Paryża ks. kardynałem Louis Dubois. “Kto nie odwiedził i nie
poznał Częstochowy, tego miejsca uświęconego gorącą miłością i
patriotyzmem, ten nie może sobie pochlebiać, że zna Polskę katolicką, a nawet,
ż

e zna Polskę jako taką. Tam, u stóp Najświętszej Panny, płonie ustawicznie

kaganek wiary i miłości Ojczyzny”.
18 czerwca 1956
Po długich staraniach klasztoru jasnogórskiego ówczesne władze komunistyczne
przyznały mu prawo posiadania i użytkowania otrzymanego z zagranicy
samochodu ciężarowego "Ford-Canada".
29 czerwca 1979
Komunistyczne władze miejskie Częstochowy podjęły decyzję o budowaniu
tunelu - przejścia dla pieszych pod skrzyżowaniem Alei Najświętszej Maryi

Panny i Alei Sienkiewicza. Postanowiono też rozszerzyć ulice Starucha i
Pułaskiego do 14 metrów i uczynić w ten sposób drogę szybkiego ruchu.
Miało to utrudniać przejście pieszych pielgrzymek do Sanktuarium oraz
zakłócać uroczystości religijne. Decyzja wywołała zdecydowany protest
Kościoła w Polsce.
2 lipca 1656
Na Jasnej Górze król Jan Kazimierz wraz z Episkopatem pod przewodnictwem
Prymasa abpa Andrzeja Leszczyńskiego postanowił, aby Jasna Góra odtąd
GÓRĄ ZWYCIĘSTWA się nazywała.
5 sierpnia 1924
Prymas Polski ks. kardynał Stefan Wyszyński odprawił przed Cudownym
Obrazem Matki Bożej Mszę św. prymicyjną.
9 sierpnia 1382
Założony został klasztor jasnogórski.
14 sierpnia 1944
Na Jasną Górę, mimo trwającego w Warszawie powstania, przyszła w pieszej
pielgrzymce niewielka grupa warszawiaków, którzy chcieli podtrzymać ciągłość
w pielgrzymowaniu stolicy od 1711roku.
15 sierpnia 1429
Uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny na Jasnej Górze została
ustanowiona uroczystością odpustową.
15 sierpnia 1711
Po raz pierwszy z z paulińskiego kościoła pod wezwaniem Ducha świętego w
Warszawie wyruszyła pielgrzymka zorganizowana przez paulinów i Bractwo
Pana Jezusa Chrystusa Pięciorańskiego. Pielgrzymka Warszawska jest
kontynuowana do chwili obecnej.
27 sierpnia 1772
Z rozkazu króla Stanisława Augusta Poniatowskiego jasnogórska forteca została
wydana władzom carskim. Kapitulację Jasnej Góry przyjął generał rosyjski,
książę Michał Golicyn, który zniszczył prochownię forteczną, uszczuplił zasoby
arsenału a także przejął niektóre cenne dzieła z księgozbioru klasztornego.
27 sierpnia 1861
Dokonano potajemnego odsłonięcia pomnika o. Augustyna Kordeckiego na
południowo‐wschodnim bastionie wałów jasnogórskich. Czyn ten miał
udaremnić zamiary władz zaborczych, które przez uroczyste odsłonięcie
pomnika bohatera narodowego chciały zyskać zaufanie katolickiego
społeczeństwa.
26 sierpnia 1956
Na Jasnogórskie Śluby Narodu przybyło około miliona pielgrzymów.
26 sierpnia 1982
Główne obchody 600 lecia Jasnej Góry. Władze PRL nie zgodziły się na
przyjazd Jana Pawła II.

Kalendarium Jasnej Góry wg miesięcy: wrzesień, październik, listopad,
grudzień
8 września 1717
Na Jasnej Górze miała miejsce pierwsza koronacja Obrazu Matki Bożej
Jasnogórskiej koronami Kapituły Watykańskiej papieża Klemensa XI. Na
uroczystość przybyło około 200 tysięcy pielgrzymów.
8 września 1946
W

Jasnogórskim

Sanktuarium

dokonano

aktu

poświęcenia

Polski

Niepokalanemu Sercu Najświętszej Maryi Panny ‐ według wskazań fatimskich.
Przybyło około miliona pielgrzymów.
12 września 1683
Na wieść o zwycięstwie pod Wiedniem Jasna Góra trzykrotnie wiwatowała
salwami armatnimi.
Z okazji zwycięstwa król Jan III Sobieski zorganizował pieszą pielgrzymkę
dziękczynną z Krakowa na Jasną Górę.
12 września 1953
Ponownie zostały umieszczone przed Cudownym Obrazem insygnia władzy
królewskiej Matki Bożej - berło i jabłko. Insygnia te zostały zdjęte na czas
okupacji hitlerowskiej.
6 października 1954
Na terenie klasztoru jasnogórskiego zapoczątkowano działalność Instytutu
Prymasowskiego. Maria Okońska i Mirosława Hankiewicz jako pierwsze
zaczęły organizować nieustanną modlitwę przed Cudownym Obrazem Matki
Bożej w intencji uwięzionego ks. Prymasa kard. Stefana Wyszyńskiego.
9 października 1463
Prymas Polski, arcybiskup gnieźnieński Jan ze Sprewy, dokumentem
wystawionym w Wieluniu udzielił przywilejów odpustowych dla pielgrzymów
nawiedzających lub wspierających materialnie "kościół przy klasztorze w
Częstochowie diecezji krakowskiej a prowincji gnieźnieńskiej, zbudowany i
konsekrowany ku czci świętego Krzyża i Najświętszej Maryi Panny...".
16 października 1944
Okupacyjne władze niemieckie przekazały przeorowi Jasnej Góry nakaz
ewakuacji do Wrocławia: Cudownego Obrazu, paulinów, skarbca, oraz
biblioteki jasnogórskiej. Kronikarz zanotował decyzję jasnogórskiego
konwentu: "Zapadło postanowienie jednomyślne: z Jasnej Góry nie ruszymy się.
Wolimy raczej umrzeć tutaj, jak tam jechać". Generalny gubernator H. Frank 30
listopada 1944 roku uchylił nakaz ewakuacji.
26 października 1863
Władze carskie wprowadziły w obręb Jasnej Góry oddział wojska, który miał za
zadanie udaremnić pomoc klasztoru dla uczestników powstania styczniowego.
Wtedy też została zlikwidowana drukarnia jasnogórska.
30 października 1388

Jerzy Stwosz - starosta olsztyński w swoim dokumencie po raz pierwszy użył
określenia Jasna Góra dla nazwania klasztoru paulińskiego na Górze Starej
Częstochowy.
4 listopada 1669
Na Jasną Górę pielgrzymował hetman wielki koronny Jan III Sobieski. Złożył
on w darze srebrną lampę i dokonał aktu zawierzenia siebie Najświętszej Maryi
Pannie.
6 listopada 1704
Na Jasnej Górze schronił się król August II wygnany przez Szwedów z
Warszawy. W kraju zaczęła rozwijać się wojna domowa pomiędzy
zwolennikami saskiego Augusta II i Stanisława Leszczyńskiego, zgodnie z
powiedzeniem: Jedni do Sasa, drudzy do Lasa.
8 listopada 1864
Car Aleksander II wydał ukaz o kasacie zakonów w całym Królestwie Polskim.
Jasna Góra została zaliczona do tzw. “klasztorów etatowych”, które skazane
były na wegetację, powolne wymieranie i zagładę życia zakonnego. Oto
niektóre przepisy ukazu: "art. 219: Śluby uroczyste, aby były ważne, powinny
być składane w obecności przedstawicieli biskupa i dwóch przedstawicieli
gubernatora"; art. 220: "W klasztorze nie wolno urządzać studiów, seminariów,
szkół początkowych"; art. 215-218: "O przyjmowaniu kandydatów po
ukończeniu 24. lat życia decyduje władza świecka: gubernator i minister spraw
wewnętrznych; śluby wieczyste można składać dopiero po ukończeniu 30. roku
ż

ycia."

17 listopada 1655
Obraz Matki Bożej Jasnogórskiej został wywieziony na Śląsk. Miało to
zabezpieczyć Cudowną Ikonę przed profanacją ze strony Szwedów.
18 listopada 1655
Rozpoczęło się oblężenie Jasnej Góry przez Szwedów. Przeor klasztoru ojciec
Augustyn Kordecki przygotował duchowo załogę do obrony Sanktuarium. Rano
odprawił Mszę św. przed Cudownym Obrazem Matki Bożej, a następnie
urządził procesję eucharystyczną po Wałach.
21 listopada 1655
W czwartym dniu oblężenia Jasnej Góry przez Szwedów, w święto Ofiarowania
Najświętszej Maryi Panny, przeor Kordecki urządził procesję eucharystyczną po
Wałach z udziałem całej załogi.
22 listopada 1655
W piątym dniu oblężenia gen. hr. Jan Wejhard Wrzesowicz w liście do króla
szwedzkiego zaproponował odstąpienie od Jasnej Góry, gdyż "całkowicie
rujnują się regimenty, kwatery i kraj. Jest to targniecie się na duszę Polaków-
jak należy się obawiać - zbędne i daremne".
27 listopada 1429
Papież Marcin V przyznał Jasnej Górze liczne odpusty i przywileje. Była to
odpowiedź na list króla Władysława Jagiełły, w którym informował on, że: “we

wspomnianym kościele Bogarodzicy Maryi na Jasnej Górze blisko Częstochowy
mocą Bożą dzieją się często tajemnice wielu cudów...”
29 listopada 1830
Wybuchło powstanie listopadowe. Jasna Góra czynnie i finansowo wspierała
powstańców. Pielgrzymi wchodzący Sanktuarium śpiewali refren pieśni:
"Wolałaś cierpieć w swym Obrazie rany, niż lud opuścić polski ukochany".
1 grudnia 1655
Król Karol Gustaw opowiada się za zaprzestaniem oblężenia Jasnej Góry. W
liście do gen. Müllera napisał: "Atakowanie obrazu Maryi wywoła u Polaków
jeszcze większy gniew".
7 grudnia 1655
W dwudziestym dniu oblężenia Jasnej Góry przez Szwedów o. Augustyn
Kordecki nakazał orkiestrze grać z wieży melodie maryjne. Szwedzki generał
Miller wysłał do Klasztoru szlachcica Piotra Śladkowskiego z misją namawiania
załogi jasnogórskiej do poddania się. Emisariusz spełnił wręcz odwrotną misję,
zachęcił obrońców do wytrwania w walce.
9 grudnia 1655
W dwudziestym drugim dniu oblężenia Jasnej Góry nadeszły z Krakowa posiłki
dla Szwedów - dwustu żołnierzy piechoty oraz dużego kalibru działa burzące
("sroga kolubryna").
11 grudnia 1655
Jasna Góra przeżywała dwudziesty czwarty najcięższy dzień szwedzkiego
oblężenia.
Ojciec Kordecki wołał do obrońców: Dzieci, jeszcze Najświętsza Panienka
okaże, że od burzących kolubryn mocniejsza!”
17 grudnia 1655
W trzydziestym dniu szwedzkiego oblężenia załoga jasnogórska zorganizowała
wyprawę do obozu wroga w celu uszkodzenia czterech najgroźniejszych dział.
Szwedzcy dowódcy debatowali nad koniecznością zwinięcia oblężenia i
wycofania się spod fortecy jasnogórskiej
19 grudnia 1655
W trzydziestym drugim dniu szwedzkiego oblężenia Jasnej Góry, obecny przy
królu Francuz Des Noyes pisał z Głogówka: “Najpiękniejszy przykład odwagi w
Polsce dali zakonnicy... Zakonnicy wszystko to raczej cudowi niż swojej
odwadze przypisują. Oto pierwsza warownia, która się Szwedom oparła i
zawstydziła wszystkie inne mocniejsze, które im się poddały bez walki".
25 grudnia 1655
W trzydziestym ósmym dniu oblężenia Jasnej Góry Szwedzi dokonali silnego,
ale zarazem ostatniego szturmu na klasztor jasnogórski. W tym dniu, po
odprawieniu bożonarodzeniowej pasterki, na odsiecz Najświętszej Panience
wyruszyli górale pod dowództwem ks. Stanisława Kaszkowica.
26 grudnia1655

W nocy z 26. na 27. grudnia Szwedzi odstąpili od Jasnej Góry, ponosząc
całkowitą porażkę. "A śnieg zasypywał ciągle ślady Szwedów (H. Sienkiewicz,
Potop).
29 grudnia 1655
W Tyszowcach zawiązano konfederację przeciw Szwedom, nieprzyjacielowi
który “nawet Częstochowę, miejsce najzacniejsze nie tylko Rzeczypospolitej,
ale świata chrześcijańskiego (...) obległszy w kilka tysięcy ludzi, szturmem
dobywać kazał.”
31 grudnia 1666
W uznaniu zasług konwentu jasnogórskiego król Jan Kazimierz wydał w
Warszawie dokument uwalniający Jasną Górę od wszelkich świadczeń na rzecz
państwa.

Załącznik nr 2
Śluby króla Jana Kazimierza, złożone dnia 1 kwietnia 1656 roku
Wielka Boga Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico. Ja, Jan Kazimierz, za
zmiłowaniem Syna Twojego, Króla królów, a Pana mojego i Twoim
miłosierdziem król, do Najświętszych stóp Twoich przypadłszy, Ciebie dziś za
Patronkę moją i za Królową państw moich obieram. Tak samego siebie, jak i
moje Królestwo polskie, księstwo litewskie, ruskie, pruskie, mazowieckie,
ż

mudzkie, inflanckie, smoleńskie, czernichowskie oraz wojsko obu narodów i

wszystkie moje ludy Twojej osobliwej opiece i obronie polecam, Twej pomocy i
zlitowania w tym klęsk pełnym i opłakanym Królestwa mojego stanie przeciw
nieprzyjaciołom Rzymskiego Kościoła pokornie przyzywam.
A ponieważ nadzwyczajnymi dobrodziejstwami Twymi zniewolony pałam wraz
z narodem moim nowym a żarliwym pragnieniem poświęcenia się Twej służbie,
przyrzekam przeto, tak moim, jak senatorów i ludów moich imieniem, Tobie i
Twojemu Synowi, Panu naszemu Jezusowi Chrystusowi, że po wszystkich
ziemiach Królestwa mojego cześć i nabożeństwo ku Tobie rozszerzać będę.
Obiecuję wreszcie i ślubuję, że kiedy za przepotężnym pośrednictwem Twoim i
Syna Twego wielkim zmiłowaniem, nad wrogami, a szczególnie nad Szwedem
odniosę zwycięstwo, będę się starał u Stolicy Apostolskiej, aby na
podziękowanie Tobie i Twemu Synowi dzień ten corocznie uroczyście, i to po
wieczne czasy, był święcony oraz dołożę trudu wraz z biskupami Królestwa,
aby to, co przyrzekam, przez ludy moje wypełnione zostało.
Skoro zaś z wielką serca mego żałością wyraźnie widzę, że za jęki i ucisk
kmieci spadły w tym siedmioleciu na Królestwo moje z rąk Syna Twojego,
sprawiedliwego Sędziego, plagi: powietrza, wojny i innych nieszczęść,
przyrzekam ponadto i ślubuję, że po nastaniu pokoju wraz ze wszystkimi
stanami wszelkich będę używał środków, aby lud Królestwa mego od
niesprawiedliwych ciężarów i ucisków wyzwolić.

Ty zaś, o najlitościwsza Królowo i Pani, jakoś mnie, senatorów i stany
Królestwa mego myślą tych ślubów natchnęła, tak i spraw, abym u Syna Twego
łaskę wypełnienia ich uzyskał.

http://www.brewiarz.pl/indeksy/pokaz.php3?id=6&nr=262

Załącznik nr 3

Fragment homilii bł. Jana Pawła II wygłoszonej ja Jasnej Górze podczas II
pielgrzymki do ojczyzny w 1983 roku

Przedziwną tajemnicę jasnogórskiego sanktuarium liturgia oddaje przede
wszystkim czytając zapis Ewangelii Janowej o godach w Kanie Galilejskiej.
Zapis ten mówi o obecności Matki Jezusa: "Była tam Matka Jezusa" (J 2,1), i o
zaproszeniu samego Jezusa oraz Jego uczniów. Rzecz bowiem dzieje się u
początku nauczania Syna Maryi, u początku Jego publicznej działalności w
Galilei.
Wydarzenie ewangeliczne kojarzy się nam naprzód z samym tysiącleciem
chrztu. To poprzez owo wydarzenie z 966 roku, poprzez chrzest, u początku
naszych dziejów, Jezus Chrystus został zaproszony do Ojczyzny, jakby do
polskiej Kany. I zaproszona z Nim przybyła od razu Matka Jego. Przybyła i była
obecna wraz ze swym Synem, jak o tym mówią liczne świadectwa pierwszych
wieków chrześcijaństwa w Polsce, a w szczególności pieśń Bogurodzica. W
roku 1382 - 83 odsłania się w dziejach naszych jakby nowy kształt owego
zaproszenia. Obraz Jasnogórski przynosi z sobą nowy znak obecności Matki
Jezusa. Rzec można, że i sam Chrystus zostaje w nowy sposób zaproszony w
nasze dzieje. Zostaje zaproszony, aby okazywał swoją zbawczą moc tak, jak po
raz pierwszy okazał w Kanie Galilejskiej. Zostaje zaproszony, aby synowie i
córki polskiej ziemi znajdowali się w zasięgu zbawczej mocy Odkupiciela
ś

wiata. W Kanie Galilejskiej Maryja mówi do sług weselnego przyjęcia:

"Zróbcie wszystko, cokolwiek wam powie" (J 2,5). Począwszy od 1382 roku
staje Maryja wobec synów i córek tej ziemi, wobec całych pokoleń, i powtarza
te same słowa. Na tej drodze Jasna Góra staje się szczególnym miejscem
ewangelizacji. Słowo Dobrej Nowiny uzyskuje tutaj jakąś wyjątkową
wyrazistość, a równocześnie zostaje jakby zapośredniczone przez Matkę. Jasna
Góra wniosła w dzieje Kościoła na naszej ziemi i w całe nasze polskie
chrześcijaństwo ów rys macierzyński, którego początki wiążą się z wydarzeniem
Kany Galilejskiej.

•

Cokolwiek wam powie, to czyńcie. A co nam mówi Chrystus? "Bóg zesłał

swojego Syna, zrodzonego z Niewiasty, zrodzonego pod Prawem, aby wykupił
tych, którzy podlegali Prawu, abyśmy mogli otrzymać przybrane synostwo. Na
dowód tego, że jesteście synami, Bóg wysłał do serc naszych Ducha Syna

swego, który woła: "Abba, Ojcze". A zatem nie jesteś już niewolnikiem, lecz
synem. Jeżeli zaś synem, to i dziedzicem z woli Bożej" (Ga 4,4-7).
To mówi nam Chrystus z pokolenia na pokolenie. Mówi poprzez wszystko, co
czyni i czego naucza. Mówi przede wszystkim przez to, kim jest. Jest Synem
Bożym - i przychodzi nam dawać przybrane synostwo. Otrzymując w mocy
Ducha Świętego godność synów Bożych, w mocy tegoż Ducha mówimy do
Boga: "Ojcze". Jako synowie Boga nie możemy być niewolnikami. Nasze
synostwo Boże niesie w sobie dziedzictwo wolności. Chrystus obecny wraz ze
swą Matką w polskiej Kanie stawia przed nami z pokolenia na pokolenie wielką
sprawę wolności. Wolność jest dana człowiekowi od Boga jako miara jego
godności. Jednakże jest mu ona równocześnie zadana. "Wolność nie jest ulgą,
lecz trudem wielkości" - jak się wyraża poeta (Leopold Staff, Oto twa pieśń).
Wolności bowiem może człowiek używać dobrze lub źle. Może przez nią
budować lub niszczyć. Zawiera się w jasnogórskiej ewangelizacji wezwanie do
dziedzictwa synów Bożych. Wezwanie do życia w wolności. Do czynienia
dobrego użytku z wolności. Do budowania, a nie do niszczenia. Ta jasnogórska
ewangelizacja do życia w wolności godnej synów Bożych ma swą długą,
sześciowiekową historię. Maryja w Kanie Galilejskiej współpracuje ze swoim
Synem. To samo dzieje się na Jasnej Górze.
Iluż w ciągu tych sześciu wieków przeszło przez jasnogórskie sanktuarium
pielgrzymów? Iluż tutaj się nawróciło, przechodząc od złego do dobrego użycia
swojej wolności? Iluż odzyskało prawdziwą godność przybranych synów
Bożych? Jak wiele o tym mogłaby powiedzieć kaplica Jasnogórskiego Obrazu?
Jak wiele mogłyby powiedzieć konfesjonały całej bazyliki? Ile mogłaby
powiedzieć Droga Krzyżowa na wałach? Olbrzymi rozdział historii ludzkich
dusz! To jest też chyba najbardziej podstawowy wymiar jasnogórskiego
sześćsetlecia. Pozostał on i nadal pozostaje w żywych ludziach, synach i
córkach tej ziemi, gdy do ich serc Bóg zsyła Ducha Syna swego, tak że w całej
wewnętrznej prawdzie mogą wołać: "Abba! Ojcze!"

•

Doświadczenie historyczne wskazuje na to, że Maryja jest nam dana w swym

Jasnogórskim Obrazie przede wszystkim na czasy trudne. Zapowiedzią tych
czasów stał się w XVII wieku okres "potopu" (tak dobrze nam znany z powieści
Sienkiewicza). Od czasu, gdy Jasna Góra oparła się naporowi Szwedów, gdy w
ś

lad za tym cała Ojczyzna uwolniła się od najeźdźców, datuje się szczególny

związek jasnogórskiego sanktuarium z coraz trudniejszymi dziejami narodu.
Bogarodzica zostaje ogłoszona na podstawie ślubów Jana Kazimierza Królową
Korony Polskiej. Świętem Królowej Polski, Tej, która została "dana ku obronie
narodu polskiego", stanie się z biegiem czasu dzień 3 maja związany z pamiątką
Konstytucji 3 maja. Konstytucja ta świadczy niezbicie o woli zachowania
niepodległego bytu Ojczyzny przez zadekretowanie odpowiednich reform.
Niestety, prawie nazajutrz po ogłoszeniu tej Konstytucji Polska została tego
niepodległego bytu pozbawiona, ulegając przemocy z trzech stron

równocześnie. W ten sposób pogwałcone zostało podstawowe prawo narodu:
prawo porządku moralnego. Podczas poprzedniej pielgrzymki do Ojczyzny w
1979 roku powiedziałem na Jasnej Górze, że tutaj zawsze byliśmy wolni.
Trudno inaczej wyrazić to, czym stał się Obraz Królowej Polski dla wszystkich
Polaków w czasie, kiedy ich Ojczyzna została wymazana z mapy Europy jako
niepodległe państwo. Tak. Tu, na Jasnej Górze, gdzie mieszkała Królowa
Polski, w jakiś sposób zawsze byliśmy wolni. O Jasną Górę też opierała się
nadzieja narodu oraz wytrwałe dążenie do odzyskania niepodległości, wyrażane
w tych słowach: "Przed Twe ołtarze zanosim błaganie - Ojczyznę wolną racz
nam wrócić, Panie!" Tutaj też nauczyliśmy się tej podstawowej prawdy o
wolności narodu: naród ginie, gdy znieprawia swojego ducha - naród rośnie, gdy
duch jego coraz bardziej się oczyszcza; tego żadne siły zewnętrzne nie zdołają
zniszczyć!

* Tysiąclecie chrztu Polski obchodziliśmy wówczas, gdy - od 1918 roku -
Polska jako państwo znalazła się ponownie na mapie Europy; obchodziliśmy je
po straszliwym doświadczeniu drugiej wojny światowej i okupacji. Jubileusz
600-lecia Obrazu Jasnogórskiego jest jakby nieodzownym dopowiedzeniem do
tamtego tysiąclecia. Dopowiedzeniem wielkiej sprawy - sprawy istotnej dla
dziejów ludzi i dziejów narodu.
Tej sprawie na imię: Królowa Polski.
Tej sprawie na imię: Matka.
Mamy bardzo trudne położenie geopolityczne. Mamy bardzo trudne dzieje,
zwłaszcza na przestrzeni ostatnich stuleci. Bolesne doświadczenia historii
wyostrzyły naszą wrażliwość w zakresie podstawowych praw człowieka i praw
narodu: zwłaszcza prawa do wolności, do suwerennego bytu, do poszanowania
wolności sumienia i religii, praw ludzkiej pracy... Mamy też różne ludzkie
słabości, wady i grzechy, i to grzechy ciężkie, o których stale musimy pamiętać
- i stale z nich się wyzwalać...
Ale - drodzy bracia i siostry, umiłowani rodacy, wśród tego wszystkiego mamy
na Jasnej Górze Matkę. Jest to Matka troskliwa, tak jak w Kanie Galilejskiej.
Jest to Matka wymagająca - tak jak każda dobra matka jest wymagająca. Jest to
jednak równocześnie Matka wspomagająca: w tym się wyraża potęga Jej
macierzyńskiego Serca. Jest to wreszcie Matka Chrystusa - tego Chrystusa,
który, wedle słów św. Pawła, mówi stale wszystkim ludziom i wszystkim
ludom: "Nie jesteś już niewolnikiem, lecz synem. Jeżeli zaś synem, to i
dziedzicem z woli Bożej" (Ga 4,7).

* Tego Chrystusa pragniemy wedle słów dzisiejszej Ewangelii zaprosić w
dalszy ciąg dziejów naszej Ojczyzny tak, jak został zaproszony wraz ze swą
Matką do Kany Galilejskiej. To właśnie oznacza nasz ojczysty jubileusz
jasnogórski. Jest on czasem dziękczynienia, a równocześnie czasem
zaproszenia. Tak się składa, że ten nasz ojczysty jasnogórski jubileusz spotyka

się w Kościele powszechnym z Jubileuszem Roku Odkupienia. Nawiązujemy
poprzez 1950 lat do Odkupienia świata dokonanego na krzyżu, patrząc zarazem
w kierunku daty, która ma zakończyć drugie tysiąclecie po Chrystusie w
dziejach ludzkości, a otworzyć trzecie. I otóż, w takim kontekście historycznym
pragniemy zaprosić Chrystusa przez Maryję Jasnogórską w naszą przyszłość.
Przede wszystkim w tę najbliższą przyszłość, która już mieści się w granicach
obecnego pokolenia ludzi i narodu. A zarazem w przyszłość coraz dalszą wedle
woli i wyroków wszechmogącego Boga. Mówimy do Chrystusa przez Maryję:
Bądź z nami w każdy czas! I to zaproszenie składamy tu, na Jasnej Górze.

http://www.jp2w.pl/pl/41439/0/Homilia_w_czasie_Mszy_Sw._odprawionej_po
d_szczytem_Jasnej_Gory.html

Załącznik nr 4

KRÓLOWO POLSKI, ODNAWIAMY DZIŚ ŚLUBY PRZODKÓW
NASZYCH I CIEBIE ZA PATRONKĘ NASZĄ I ZA KRÓLOWĘ
NARODU POLSKIEGO UZNAJEMY.
Zarówno siebie samych, jak wszystkie ziemie polskie i wszystek Lud polecamy
Twojej szczególnej opiece i obronie.
Wzywamy pokornie Twej pomocy i miłosierdzia w walce o dochowanie
wierności Bogu, Krzyżowi i Ewangelii, Kościołowi świętemu i jego Pasterzom.
Ojczyźnie naszej świętej, Chrześcijańskiej Przedniej Straży, poświęconej
Twojemu Sercu Niepokalanemu i Sercu Syna Twego. Pomnij Matko, Dziewico,
przed Obliczem Boga, na oddany Tobie Naród, który pragnie nadal pozostać
Królestwem Twoim pod opieką Najlepszego Ojca wszystkich narodów ziemi.

•

Przyrzekamy uczynić wszystko, co leży w naszej mocy, aby Polska była
rzeczywistym królestwem Twoim i Twojego Syna, poddanym całkowicie
pod Twoje panowanie, w życiu naszym osobistym, rodzinnym,
narodowym i społecznym.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

•

Matko Łaski Bożej, przyrzekamy Ci strzec w każdej duszy polskiej daru
łaski, jako źródło Bożego życia. Pragniemy, aby każdy z nas żył w łasce
uświęcającej i był świątynią Boga, aby cały Naród żył bez grzechu
ciężkiego, aby stał się Domem Bożym i Bramą Niebios dla pokoleń
wędrujących przez polską ziemię - pod przewodnictwem Kościoła
katolickiego - do wiecznej Ojczyzny.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

•

Ś

więta Boża Rodzicielko i Matko Dobrej Rady. Przyrzekamy Ci z

oczyma utkwionymi w żłóbek Betlejemski, że odtąd wszyscy staniemy na
straży budzącego się życia. Walczyć będziemy w obronie każdego
dziecięcia i każdej kołyski równie mężnie, jak ojcowie nasi walczyli o byt
i wolność Narodu, płacąc obficie krwią własną. Gotowi jesteśmy raczej
ś

mierć ponieść, aniżeli śmierć zadać bezbronnym. Dar życia uważać

będziemy za największą łaskę Ojca Wszelkiego Życia i za najcenniejszy
skarb Narodu.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

•

Matko Chrystusowa i Domie Boży. Przyrzekamy Ci stać na straży
nierozerwalności małżeństwa, bronić godności kobiety, czuwać na progu
ogniska domowego, aby przy nim życie Polaków było bezpieczne.
Przyrzekamy Ci umacniać w rodzinach królowanie Syna Twego Jezusa
Chrystusa, bronić czci Imienia Bożego, wszczepiać w umysły i serca
dzieci ducha Ewangelii i miłości ku Tobie, strzec Prawa Bożego,
obyczajów chrześcijańskich i ojczystych. Przyrzekamy Ci wychować
młode pokolenie w wierności Chrystusowi, bronić go przed
bezbożnictwem i zepsuciem i otoczyć czujną opieką rodzicielską.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

•

Zwierciadło Sprawiedliwości. Wsłuchując się w odwieczne tęsknoty
Narodu, przyrzekamy Ci kroczyć za Słońcem Sprawiedliwości
Chrystusem Bogiem naszym. Przyrzekamy usilnie pracować nad tym, aby
w Ojczyźnie naszej wszystkie Dzieci Narodu żyły w miłości i
sprawiedliwości, w zgodzie i pokoju, aby wśród nas nie było nienawiści,
przemocy i wyzysku. Przyrzekamy dzielić się między sobą ochotnie
plonami ziemi i owocami pracy, aby pod wspólnym dachem Domostwa
naszego nie było głodnych, bezdomnych i płaczących.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

•

Zwycięska Pani Jasnogórska. Przyrzekamy stoczyć pod Twoim
sztandarem najświętszy i najcięższy bój z naszymi wadami narodowymi.
Przyrzekamy

wypowiedzieć

walkę

lenistwu

i

lekkomyślności,

marnotrawstwu, pijaństwu i rozwiązłości. Przyrzekamy zdobywać cnoty
wierności i sumienności, pracowitości i oszczędności, wyrzeczenia się
siebie i wzajemnego poszanowania, miłości i sprawiedliwości społecznej.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

•

Królowo Polski, ponawiamy śluby Ojców naszych i przyrzekamy, że z
wszelką usilnością umacniać i szerzyć będziemy w sercach naszych i w
polskiej

ziemi

cześć

Twoją

i

nabożeństwo

do

Ciebie.

Bogurodzico Dziewico, wsławiona w tylu świątyniach naszych a
szczególnie w Twej Jasnogórskiej Stolicy. Oddajemy Tobie szczególnym
aktem miłości każdy polski dom i każde polskie serce, aby chwała Twoja
nie ustawała w ustach naszych dnia każdego, a zwłaszcza w dni Twoich
ś

wiąt. Przyrzekamy Ci iść w ślady Twoich cnót, Matko-Dziewico i Panno

Wierna, i z Twoją pomocą wprowadzać w życie nasze przyrzeczenia.
Lud mówi: Królowo Polski - przyrzekamy!

http://www.wyszynski.psur.pl/sluby.php

Film „Złodziej w sutannie” propozycja od 64 minuty

http://www.efilmy.net/film,8506,Teatr-TV--Zlodziej-w-sutannie-2008-PL.html

opracował - Ks. Paweł Sobstyl

SCENARIUSZ KATECHEZY DLA UCZNIÓW

Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ INTELEKTUALNĄ

W STOPNIU UMIARKOWANYM I ZNACZNYM

Szkoła specjalna – klasy młodsze

Temat: Dobrze być dzieckiem Maryi
Cel ogólny:

•

ukazanie Maryi jako Matki kochającej wszystkich ludzi

•

zapoznanie z wizerunkiem Matki Bożej Jasnogórskiej

Cele szczegółowe:
Uczeń:

•

wie, że jest kochany przez swoją mamę

•

wie, że Maryja jest Mamą Pana Jezusa i naszą i że kocha wszystkich

jednakową miłością

•

wie, że są różne wizerunki Matki Bożej i potrafi odróżnić obraz Matki

Bożej Częstochowskiej Królowej Polski

Metody pracy:

•

oglądanie różnych ilustracji przedstawiających relację mama – dziecko

•

rozmowa kierowana w oparciu o doświadczenia dzieci

•

opowiadanie

•

słuchanie listu

•

układanie puzzli

•

wybór wizerunku Matki Bożej Częstochowskiej

•

rozwiązywanie krzyżówki

Formy organizacji pracy uczniów:

•

zbiorowa

•

indywidualna

Środki dydaktyczne:

•

ilustracje przedstawiające relacje mama – dziecko

•

trzy małe pudełka np. po zapałkach i trzy jednakowe koraliki

•

jedno większe pudełko, koperta z listem (A5)

•

jedne duże (A4) puzzle z obrazem Matki Bożej Częstochowskiej

•

kilka różnych wizerunków Maryi

•

krzyżówka dla każdego dziecka

•

małe obrazki przedstawiające Matkę Bożą Królową Polski – tyle sztuk ile
jest dzieci

•

płyta z piosenką „Czarna Madonna”

Przebieg katechezy
Wprowadzenie

•

przywitanie piosenką „Mam dobrą Mamę” ilustrowaną gestami Makatonu

•

oglądanie ilustracji przedstawiających różne sytuacje znane z
doświadczeń dzieci:

•

mama przytula dziecko, pociesza płaczące, siedzi przy chorym, uczy się z
nim, czyta książkę, bawi, spaceruje itp.

•

katecheta zachęca każde z dzieci do wybrania obrazka, który przypomina
mu to, co robi dla niego jego mama oraz prosi o pokazanie tego gestem

Zasadnicza treść katechezy

•

rozmowa kierowana na podstawie obejrzanych obrazków, z której dzieci
wywnioskują, że są kochane przez swoje mamy

•

po odłożeniu obrazków katecheta wybiera jeden przedstawiający mamę z
córeczką i opowiada:
„Nawet jak mama ma dużo dzieci wszystkie kocha tak samo. To jest
Kasia i jej mamusia. Kasia ma jeszcze brata Jacka i siostrę Basię. Razem
jest ich troje. Pewnego razu Kasia zapytała – Mamo kogo z nas kochasz
najbardziej: mnie, Jacka czy Baśkę? Mama nic nie powiedziała, tylko
poszła do swojego pokoju i za chwilę wróciła z trzema małymi
pudełeczkami. Każdemu z was dam jedno pudełko. Które z was znajdzie w
nim czerwony koralik – tego kocham najwięcej. Dzieci szybko otwierały
swoje pudełka i każde z nich znalazło jednakowy czerwony koralik. Mama
się uśmiechnęła i powiedziała: kocham was wszystkie jednakowo.”

•

Katecheta zapowiada, że też ma dla uczniów pudełko z niespodzianką.
Wybiera jedno dziecko, które otwiera zaprezentowane pudełko i wyjmuje
kopertę z listem zaadresowanym do dzieci ze szkoły (puzzle zostają w
ś

rodku) Katecheta wyjmuje list i czyta:

„Kochane dzieci, chciałabym, żebyście mnie lepiej poznały i pokochały
tak, jak kochacie swoje mamusie. One opiekują się wami – ja też. One
wam pomagają – ja też. One was przytulają i pocieszają – ja też. Jestem
najlepszą z mam. Każdego z was znam i chociaż mam dużo dzieci,
wszystkie bardzo kocham. Mieszkam ze swoim synem Jezusem w niebie i
chcę, żebyście i wy tutaj kiedyś przyszły. Wasza mama.
PS. Jeśli chcecie zobaczyć jak wyglądam, ułóżcie ten obrazek.”

•

Chętna osoba wyjmuje z koperty puzzle z Matką Bożą i wspólnie z
pozostałymi dziećmi stara się je ułożyć

•

Katecheta prezentuje kilka różnych wizerunków Matki Bożej, a wśród
nich ten ułożony z puzzli i krótko o nim opowiada:

„Matka Boże ma różne wizerunki, ale jeden jest nam szczególnie bliski.
Maryja ma na głowie koronę i jest nazwana Królową Polski. Obraz ten

jest w Częstochowie na Jasnej Górze. Przyjeżdża tam wiele ludzi by
prosić Matkę Bożą o pomoc i opiekę, a że nie wszyscy mogą tam być, to
obraz Matki Bożej odwiedzi nasze kościoły i domy.”

Podsumowanie

•

rozwiązanie krzyżówki, która daje odpowiedź na pytanie kim jest
Maryja

•

rozdanie obrazków z Matką Bożą Częstochowską i wklejenie ich do
zeszytów

•

słuchanie pieśni „Czarna Madonna”

Krzyżówka

1

2

3

4

5

6

7

8

9

1 – urodziła Ciebie

Mama

2 – mieszkał razem z Ewą w raju

Adam

3 – razem z mamą

Tata

4 – tu się uczysz w szkole

Klasa

5 – święty który pomaga znaleźć zguby

Antoni

6 – mama mamy

Babcia

7 – cudowny w kaplicy na Jasnej Górze

Obraz

8 – ucieka przed bocianem

Żaba

9 – wozi dzieci do szkoły

Autobus

Opracowała:
mgr Monika Sielużycka