DREWNO
DREWNO
DREWNO
DREWNO
1
2
BUDOWA DRZEWA
BUDOWA DRZEWA
BUDOWA DRZEWA
BUDOWA DRZEWA
3
4
Ze względów technicznych i użytkowych
największą wartość ma drewno pochodzące z
grubizny
pnia stanowiącej odcinek od szyi
korzeniowej do wysokości, gdzie pień na
średnicę ok. 7 cm.
W szczególności cenny jest
odziomek
.
W szczególności cenny jest
odziomek
.
Objętość grubizny drzew iglastych wynosi
przeciętnie 65-90%, a drzew liściastych 50-
90%.
5
MAKROSKOPOWA BUDOWA DREWNA
MAKROSKOPOWA BUDOWA DREWNA
MAKROSKOPOWA BUDOWA DREWNA
MAKROSKOPOWA BUDOWA DREWNA
Charakterystyczne przekroje anatomiczne pnia:
•
Poprzeczny (1)
•
podłużny
promieniowy (2)
promieniowy (2)
•
podłużny styczny (3)
6
PRZEKRÓJ PRZEZ PIE
PRZEKRÓJ PRZEZ PIE
PRZEKRÓJ PRZEZ PIE
PRZEKRÓJ PRZEZ PIEŃ DRZEWA
DRZEWA
DRZEWA
DRZEWA
1. Kora
2. Łyko
3. Miazga
4. Biel
4. Biel
5. Twardziel
6. Rdzeń
7
DREWNO – obejmuje przestrzeń między
rdzeniem a miazgą, stanowiąc największą część
objętości pnia
RDZEŃ – zbudowany jest z tkanki miękiszowej
złożonej z komórek wypełnionych powietrzem
lub treścią plazmatyczną i stanowi fizjologiczną
oś pnia. Wartości parametrów mechanicznych
lub treścią plazmatyczną i stanowi fizjologiczną
oś pnia. Wartości parametrów mechanicznych
rdzenia są małe. Komórki szybko ulegają
rozkładowi. W wysokowartościowych
sortymentach drewna obecność rdzenia jest
niedopuszczalna
8
TWARDZIEL (drewno twarde)– wewnętrzna strefa
drewna otaczająca rdzeń, zazwyczaj
ciemniejsza, nie zawierająca żywych komórek;
nie spełnia funkcji fizjologicznych i nie
przewodzi wody.
BIEL (drewno miękkie)– stanowi żywą tkankę
drewna o jasnej barwie, obwodowo otaczającą
BIEL (drewno miękkie)– stanowi żywą tkankę
drewna o jasnej barwie, obwodowo otaczającą
twardziel; jest tkanką o dużej wilgotności,
przewodzi w górę wodę, sole mineralne i
substancje wzrostowe, jest miejscem
gromadzenia substancji zapasowych.
9
KORA – jest wytwarzana przez miazgę i okrywa
od zewnątrz pień; składa się z łyka i tkanki
korowej.
ŁYKO – powstaje w wyniku podziału miazgi w
kierunku obwodowym i stanowi wewnętrzną
kierunku obwodowym i stanowi wewnętrzną
warstwę kory pierścieniowo opasującą miazgę.
10
11
12
Po ścięciu drzewa barwa drewna zazwyczaj
ciemnieje, przy czym u niektórych gatunków
(olsza) ciemnieje szybko, przybierając kolor
ceglastoczerwony, a u innych (świerk) przez
dłuższy czas zachowuje barwę pierwotną.
dłuższy czas zachowuje barwę pierwotną.
13
a
14
b
c
15
16
1 – deska z obwodowej cz
ęś
ci
17
1 – deska z obwodowej cz
ęś
ci
kłody
2 – bal o uko
ś
nym układzie
słojów
3 – deska wyci
ę
ta w układzie
promieniowym
4 – deska
ś
rodkowa
zawieraj
ą
ca rdze
ń
18
G
G
G
GĘSTO
STO
STO
STOŚĆ POZORNA
POZORNA
POZORNA
POZORNA
19
20
21
PALNO
PALNO
PALNO
PALNOŚĆ
Drewno i materiały drewnopochodne nie
zabezpieczone środkami ogniochronnymi zalicza się
do grupy materiałów łatwo zapalnych, stanowiących
najwyższe zagrożenie pożarowe.
Drewno i materiały drewnopochodne o gęstości
Drewno i materiały drewnopochodne o gęstości
pozornej powyżej 750 kg/m
3
lub zabezpieczone
przeciwogniowo za pomocą środków chemicznych
lub różnego rodzaju powłok, zależnie od stopnia
zabezpieczenia, mogą być zaliczone do materiałów
trudno zapalnych lub niezapalnych.
22
23
ANATOMICZNE KIERUNKI G
ANATOMICZNE KIERUNKI G
ANATOMICZNE KIERUNKI G
ANATOMICZNE KIERUNKI G
Ł
ÓWNE W
ÓWNE W
ÓWNE W
ÓWNE W
PNIU DRZEWA
PNIU DRZEWA
PNIU DRZEWA
PNIU DRZEWA
L - kierunek równoległy
do włókien
R – kierunek
R – kierunek
promieniowy
T – kierunek styczny
24
25
26
27
W najnowszej normie (PN-EN 338: 2009 Drewno
konstrukcyjne – klasy wytrzymałości) przyjęto
następujące klasy wytrzymałości:
■ dla drewna iglastego i topoli: C14, C16, C18,
C22, C24, C27, C30, C35, C40,
■ dla drewna liściastego (bez topoli): D30, D35,
■ dla drewna liściastego (bez topoli): D30, D35,
D40, D50, D60, D70.
Liczba przy literze oznacza wytrzymałość
drewna na zginanie w N/mm2 (MPa)
28
29
WADY KSZTA
WADY KSZTA
WADY KSZTA
WADY KSZTA
Ł
TU
TU
TU
TU
WADY KSZTA
WADY KSZTA
WADY KSZTA
WADY KSZTA
Ł
TU
TU
TU
TU
30
31
32
33
WADY BUDOWY
ANATOMICZNEJ
ANATOMICZNEJ
34
SĘKI – to pozostałości po gałęziach lub pączki
śpiące wrośnięte w drewno pnia.
Podział sęków:
•
Otwarte – gdy jego drewno widoczne jest na
•
Otwarte – gdy jego drewno widoczne jest na
obwodzie pnia
•
Zarośnięte – pokryty przez słoje rocznie,
niewidoczny na obwodzie pnia
35
Ze względu na kształt
rozróżnia się sęki:
•
Okrągłe
•
Owalne
•
Podłużne
•
skrzydlate
36
37
38
Ze względu na wymiar średnicy
rozróżnia się sęki:
•
Szpilkowe (do 3 mm)
•
Perłowe (3-6 mm)
•
Ołówkowe (6-10 mm)
•
Małe (10-25 mm)
•
Średnie (25-40 mm)
•
Duże (powyżej 40 mm)
39
Ze względu na zrośnięcie sęka
rozróżnia się sęki:
•
Zrośnięte
•
Częściowo zrośnięte
•
Wypadające
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
ZGNILIZNA
ZGNILIZNA
ZGNILIZNA
ZGNILIZNA
Powstaje w wyniku rozwoju grzybów
pasożytniczych na drzewach żywych, a w
drewnie ściętym – w wyniku rozkładowej
drewnie ściętym – w wyniku rozkładowej
działalności roztoczy.
50
Wyróżnia się
•
zgniliznę twardą (początkowe stadium
rozwoju grzyba, ujawnia się przez zmianę
barwy, bez zmiany właściwości technicznych
drewna),
•
zgniliznę miękką – charakteryzuje się
znacznym stopniem destrukcji drewna;
struktura zmienia się do postaci proszkowej.
51
ZGNILIZNA MI
ZGNILIZNA MI
ZGNILIZNA MI
ZGNILIZNA MIĘKKA
KKA
KKA
KKA
52
GRZYBY NISZCZ
GRZYBY NISZCZ
GRZYBY NISZCZ
GRZYBY NISZCZĄCE
CE
CE
CE
•
grzyby najbardziej niebezpieczne, powodujące
szybki rozkład drewna (grzyb domowy właściwy,
grzyb piwniczny, grzyb domowy biały, grzyb
kopalniany)
•
grzyby szkodliwe w miejscach otwartych i w
budynkach występujące w postaci gniazdowej
budynkach występujące w postaci gniazdowej
(grzyb podkładowy, grzyb słupowy)
•
grzyby powodujące słaby, powierzchniowy rozkład
drewna w warunkach dużej wilgotności (grzyb
składowy, powłocznik zwykły, powłocznik gładki)
53
GRZYBY KORODUJ
GRZYBY KORODUJ
GRZYBY KORODUJ
GRZYBY KORODUJĄCE
CE
CE
CE
Rozwijają się przeważnie na drzewach rosnących
w postaci hub; powodują gnicie korozyjne
mogące znacznie osłabić drewno; przy dużej
wilgotności mogą się rozwijać na drewnie
wilgotności mogą się rozwijać na drewnie
martwym w składach i budynkach.
54
GRZYBY PLE
GRZYBY PLE
GRZYBY PLE
GRZYBY PLEŚNIOWE
NIOWE
NIOWE
NIOWE
Rozwijają się na powierzchni drewna i nie
osłabiają jego struktury; zakwaszają
środowisko i ułatwiają rozwój grzybów
destrukcyjnych
destrukcyjnych
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
Zabiegi s
Zabiegi s
Zabiegi s
Zabiegi s
ł
u
u
u
użące do ochrony drewna
ce do ochrony drewna
ce do ochrony drewna
ce do ochrony drewna
65
GATUNKI DREWNA
GATUNKI DREWNA
GATUNKI DREWNA
GATUNKI DREWNA
STOSOWANE W
STOSOWANE W
STOSOWANE W
STOSOWANE W
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
BUDOWNICTWIE
66
67
68
69
70
71
72
73
74
75
76
Tarcica - materiał drzewny powstały przez przetarcie piłami
pni równolegle do ich osi podłużnej.
W zależności od rodzaju obróbki tarcicę dzielimy na:
•
nieobrzynaną - otrzymywaną przez przetarcie dwóch
płaszczyzn bocznych i czół,
•
obrzynaną - obrobione wszystkie cztery płaszczyzny
boczne i czoła.
W zależności od rodzaju drewna tarcicę dzielimy na:
•
iglastą (sosnową, świerkową, jodłową, modrzewiową);
w budownictwie najczęściej stosowana jest tarcica
sosnowa,
•
liściastą (dębową, jesionową, bukową, grabową); z tej
grupy najczęściej stosowana jest tarcica dębowa.
77
Rodzaje elementów z drewna:
•
deska - tarcica iglasta lub liściasta gr. od 18 do 45 mm,
•
fryz drewniany - deska obrzynana gr. od 18 do 25 mm, szer. od 40
do 100 mm, dł. od 180 do 500 mm, z drewna liściastego
miękkiego (np. brzozowego, klonowego, jaworowego) stosowana
do wykonywania boazerii bądź do dalszej przeróbki na deszczułki
posadzkowe,
•
belka - tarcica obrzynana o przekroju kwadratowym lub
prostokątnym - wymiary przekroju od 200/200 do 250/275 mm,
prostokątnym - wymiary przekroju od 200/200 do 250/275 mm,
•
bal - tarcica obrzynana lub nieobrzynana grubości co najmniej
50 mm i szerokości nie mniejszej niż 100 mm,
•
krawędziak (kantówka) - tarcica obrzynana o wymiarach
przekroju w granicach od 100/100 do 180/180 mm,
•
listwa - tarcica obrzynana gr. od 12 do 32 mm i szer. nie większej
niż 70 mm.
78
Drewniane elementy konstrukcyjne:
•
łata - tarcica obrzynana o przekroju zbliżonym
do kwadratu i gr. od 32 do 100 mm,
•
słup - pionowy element konstrukcji przenoszący
obciążenia w kierunku zbliżonym do jego osi podłużnej,
•
podciąg - belka stanowiąca podparcie dla innych
elementów (np. belek, ścian),
•
płatew - belka podłużna w konstrukcji nośnej dachu,
łącząca wiązary i podtrzymująca krokwie pośrednie lub
łącząca wiązary i podtrzymująca krokwie pośrednie lub
łącząca dźwigary dachowe i stanowiąca podporę
elementów pokrycia dachowego,
•
dźwigar - poziomy element konstrukcyjny przenoszący
na podpory główne (słupy, ściany) obciążenia
konstrukcji lub budowli,
•
wiązar - dźwigar kratowy.
79
Drewno klejone –
element konstrukcyjny uformowany
przez zestawienie warstw tarcicy
równolegle do przebiegu włókien.
Z drewna klejonego wykonuje się:
dźwigary, belki, konstrukcje przekryć,
dźwigary, belki, konstrukcje przekryć,
słupy, konstrukcje schodów.
80
Norma PN-EN 1194:2000 "Konstrukcje
drewniane. Drewno klejone warstwowo.
Klasy wytrzymałości i określenie wartości
charakterystycznych" klasyfikuje drewno
klejone, w zależności od wytrzymałości
charakterystycznej na zginanie, na klasy:
charakterystycznej na zginanie, na klasy:
GL 24,
GL 28,
GL 32,
GL 36.
81
Tarcica podłogowa
82
Płyta posadzki mozaikowej
83
Deszczułki posadzkowe
84
85
PŁYTY PILŚNIOWE
86
Płyty pilśniowe dźwiękochłonne
87
Drewno klejone
88
BADANIE DREWNA
BADANIE DREWNA
BADANIE DREWNA
BADANIE DREWNA
89
90
91
92
TRWA
TRWA
TRWA
TRWA
Ł
O
O
O
OŚĆ DREWNA
DREWNA
DREWNA
DREWNA
TRWA
TRWA
TRWA
TRWA
Ł
O
O
O
OŚĆ DREWNA
DREWNA
DREWNA
DREWNA
93
Pod względem trwałości na wolnej przestrzeni
drewno dzieli się
na następujące grupy:
94
95