Tłumaczenie i opracowanie: Ludomir Rogalski 2010-10-10 Piotrków Trybunalski
E-Mail: lrogalski@poczta.onet.pl
EasyCopter V4.5
COLIBRI
PRO
Instrukcja eksploatacji
RC3912H EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Miniaturowy model
ś
migłowca z akumulatorem (bez aparatury RC)
RC3912 EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Set
Miniaturowy model
ś
migłowca z czterokanałow
ą
aparatur
ą
RC 2,4GHz i akumulatorem
RC3912X EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Profipack
Miniaturowy model
ś
migłowca z czterokanałow
ą
aparatur
ą
RC 2,4GHz, akumulatorem,
ładowark
ą
i aluminiowym kuferkiem
Spróbuj wybra
ć
si
ę
z nami na cudown
ą
wypraw
ę
do fascynuj
ą
cego
ś
wiata modeli
ś
migłowców sterowanych radiem. Po prawidłowym wytrymowaniu modelu i opanowaniu
(w stopniu podstawowym) sztuki pilota
ż
u, b
ę
dziesz mógł lata
ć
KOLIBREM dosłownie
wsz
ę
dzie… nawet nad swoim biurkiem!
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
1/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Model nale
ż
y u
ż
ytkowa
ć
rozwag
ą
i z zachowaniem podstawowych zasad bezpiecze
ń
stwa,
aby nie doszło do obra
ż
enia ciała u
ż
ytkownika lub osób towarzysz
ą
cych. Pracuj
ą
ce silniki
w poł
ą
czeniu z elementami nap
ę
du modelu mog
ą
by
ć
bardzo niebezpieczne!
●
Model
przygotuj do lotu dokładnie według tej instrukcji. W modelu nie wprowadzaj
ż
adnych
modyfikacji, poniewa
ż
automatycznie utracisz gwarancj
ę
.
●
Modelem steruj ostro
ż
nie
i
delikatnie, post
ę
puj konsekwentnie, zgodnie z instrukcj
ą
.
●
Przed ka
ż
dym lotem
upewnij si
ę
, czy model jest sprawny. Dbaj o to, aby zawsze wszystkie
elementy dobrze współpracowały ze sob
ą
a model nie był uszkodzony.
●
Lataj tylko w pomieszczeniach zamkni
ę
tych ewentualnie na zewn
ą
trz, ale zawsze przy bez -
wietrznej pogodzie, Twój KOLIBER musi mie
ć
do dyspozycji woln
ą
powierzchni
ę
przynaj -
mniej 3 x 3m. Wysoko
ść
pomieszczenia nie mo
ż
e by
ć
ni
ż
sza od 2,5m. Zawsze
posługuj
si
ę
t
ą
instrukcj
ą
a b
ę
dziesz mógł bezpiecznie i długo u
ż
ytkowa
ć
ten wspaniały,
sterowany radiem model .
Gratulujemy zakupu miniaturowego, jednowirnikowego modelu
ś
migłowca EasyCopter V4.5
KOLIBER
PRO
. Spróbuj wybra
ć
si
ę
z nami na cudown
ą
wypraw
ę
do fascynuj
ą
cego
ś
wiata
modeli
ś
migłowców sterowanych radiem. Je
ż
eli cierpliwie pokonasz kolejne etapy
ć
wicze
ń
i treningów, to ju
ż
wkrótce b
ę
dziesz do
ś
wiadczonym pilotem modeli
ś
migłowców sterowanych
radiem i bez problemu b
ę
dziesz latał w swoim pokoju go
ś
cinnym.
EasyCopter
V4.5 KOLIBER
PRO
wyposa
ż
ony został w nowoczesn
ą
, czterokanałow
ą
aparatur
ą
RC, pracuj
ą
c
ą
w pa
ś
mie 2,4GHz i male
ń
ki, bardzo wydajny akumulatorek litowo - polimerowy.
Uwaga! Sterowany radiem model
ś
migłowca KOLIBER
PRO
nie jest zabawk
ą
!
Model KOLIBER nie mo
ż
e by
ć
u
ż
ytkowany przez dzieci poni
ż
ej 15 roku
ż
ycia lub
osoby nie znaj
ą
ce podstawowych zasad bezpiecze
ń
stwa i obsługi modeli RC.
Symbol informuj
ą
cy u
ż
ytkownika,
ż
e produkt spełnia europejskie wymagania w zakresie bezpiecze
ń
stwa,
ochrony zdrowia,
ś
rodowiska i konsumenta.
EKOLOGICZNY SPOSÓB LIKWIDACJI ODPADÓW.
Ten symbol umieszczony na produkcie, w instrukcji obsługi, w uwagach lub/oraz na opakowaniu oznacza,
ż
e
zu
ż
ytych urz
ą
dze
ń
elektrycznych i elektronicznych nie wolno wyrzuca
ć
do odpadów domowych. Musz
ą
by
ć
usuni
ę
te zgodnie z dyrektyw
ą
WEEE 2002/96/EC z dnia 27 stycznia 2003 roku, dotycz
ą
cej zu
ż
ytego sprz
ę
tu
elektronicznego i elektrycznego. Urz
ą
dzenie nale
ż
y odda
ć
do odpowiedniego punktu w celu recyklingu.
Symbol informuj
ą
cy u
ż
ytkownika o akapitach, w których znajduj
ą
si
ę
istotne informacje dotycz
ą
ce
bezpiecze
ń
stwa, obsługi, u
ż
ytkowania i konserwacji sprz
ę
tu.
Symbol r
ę
ki z palcem wskazuj
ą
cym zwraca uwag
ę
na informacje, które s
ą
szczególnie wa
ż
ne dla
u
ż
ytkownika sterowanego radiem modelu
ś
migłowca EasyCopter V4,5 COLIBRI
PRO
.
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
2/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Kompletnie zło
ż
ony, oblatany i gotowy do lotu model
ś
migłowca z nap
ę
dem elektrycznym.
●
Wirnik no
ś
ny (główny) ze stabilizatorem systemu Bell-Hiller i
ś
migło ogonowe zapewniaj
ą
wspaniałe własno
ś
ci lotne modelu. Model jest prosty i łatwy w pilota
ż
u.
●
Nowoczesna czterokanałowa aparatura RC pracuj
ą
ca w pa
ś
mie 2.4GHz.
●
Szybka i prosta zmiana mode dr
ąż
ków nadajnika (MODE 1 lub MODE 2).
●
Male
ń
kie gabaryty i ekstremalnie niska masa modelu gotowego do lotu.
●
Super lekki litowo - polimerowy akumulator zasilaj
ą
cy.
●
Akumulator zasilaj
ą
cy mo
ż
e by
ć
ładowany w nadajniku – a wi
ę
c mo
ż
ecie lata
ć
kiedykolwiek
i gdziekolwiek chcecie.
●
Tylko w wersji EasyCopter V4.5 KOLIBER
PRO
Profipack: szybka ładowarka z zasilaczem
sieciowym pozwalaj
ą
ca obsługiwa
ć
jednocze
ś
nie dwa akumulatory zasilaj
ą
ce oraz estetycz
- ny, aluminiowy kuferek do przechowywania i transportu modelu, nadajnika i akcesoriów.
●
Ś
rednica wirnika no
ś
nego: 190mm
●
Długo
ść
kadłuba modelu: 207mm
●
Szeroko
ść
kadłuba modelu: 36mm
●
Wysoko
ść
: 85mm
●
Masa startowa modelu: 27gram
●
Akumulator zasilaj
ą
cy: Li-Pol 3,7V/120mAh
●
Masa akumulatora zasilaj
ą
cego: 4gramy
OPIS I FUNKCJE
PODSTAWOWE DANE TECHNICZNE
ZAWARTO
Ś
C KOMPLETU
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
3/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Kompletnie
zło
ż
ony i przygotowany do lotu model
ś
migłowca.
●
Nowoczesny 4-kanałowy nadajnik pracuj
ą
cy w pa
ś
mie 2,4GHz
●
Li-Pol akumulator zasilaj
ą
cy 3,7V/120mAh
●
4 baterie R6 (AA) do zasilania nadajnika
●
Szybka ładowarka z zasilaczem sieciowym 230V/50Hz do obsługi litowo - polimerowych
akumulatorów zasilaj
ą
cych (tylko w wersji V4.5 KOLIBER
PRO
Profipack)
●
Aluminiowy kuferek do przechowywania i transportu modelu (tylko w wersji V4.5 KOLIBER
PRO
Profipack)
●
Komplet RC3912H zawiera tylko model
ś
migłowca i akumulator zasilaj
ą
cy.
Model przygotowany jest do lotu, nie musisz dokupowa
ć
ż
adnego innego wyposa
ż
enia.
OSTRZE
ś
ENIE.
Sterowany radiem model
ś
migłowca KOLIBER nie jest zabawk
ą
. Model
nale
ż
y u
ż
ytkowa
ć
rozwag
ą
i z zachowaniem podstawowych zasad bezpiecze
ń
stwa, aby nie
doszło do obra
ż
enia ciała u
ż
ytkownika i osób towarzysz
ą
cych lub zniszczenia mienia. Uwaga
na obracaj
ą
ce si
ę
wirniki! Pracuj
ą
ce silniki w poł
ą
czeniu z elementami nap
ę
du modelu mog
ą
by
ć
bardzo niebezpieczne! Nie dopuszczaj do kontaktu wirników z niewielkimi przedmiotami
wolnostoj
ą
cymi lub lu
ź
no le
żą
cymi, które mog
ą
by
ć
„wkr
ę
cone” w łopatki wirnika i wyrzucone
z du
żą
pr
ę
dko
ś
ci
ą
– np. lu
ź
ne cz
ęś
ci odzie
ż
y lub z innymi przedmiotami tj. ołówki, wkr
ę
taki itp.
Dbaj o to, aby wiruj
ą
ce łopatki wirnika no
ś
nego i
ś
migła ogonowego były zawsze
w bezpiecznej odległo
ś
ci od twarzy i palców r
ą
k – Twoich, jaki i osób (oraz zwierz
ą
t)
przebywaj
ą
cych w tym samym pomieszczeniu.
INFORMACJE DOTYCZ
Ą
CE AKUMULATORÓW Li - Pol
Akumulatory litowo - polimerowe bardziej nara
ż
one s
ą
na uszkodzenia ni
ż
znane i szeroko
stosowane w modelach sterowanych radiem akumulatory NiCd/NiMH. Podczas u
ż
ytkowania
nale
ż
y bezwzgl
ę
dnie przestrzega
ć
wszystkich zalece
ń
producenta akumulatorów!
Pami
ę
taj!
Niewła
ś
ciwe u
ż
ytkowanie akumulatorów litowo - polimerowych mo
ż
e doprowadzi
ć
do
ich uszkodzenia a nawet po
ż
aru.
Pami
ę
taj! Uszkodzonych lub zu
ż
ytych akumulatorów nie
wyrzucaj do odpadów komunalnych! Zgodnie z europejsk
ą
wytyczn
ą
91/157/EWG uszkodzone
lub zu
ż
yte akumulatory/baterie musz
ą
zosta
ć
poddane utylizacji.
ZASADY BEZPIECZE
Ń
STWA I OSTRZE
ś
ENIA
Pami
ę
taj,
ż
e jeste
ś
wła
ś
cicielem KOLIBERA
PRO
i odpowiadasz za wszystkie
ewentualne szkody spowodowane (umy
ś
lnie lub nieumy
ś
lnie) podczas
u
ż
ytkowania modelu!
Model
ś
migłowca sterowany jest za po
ś
rednictwem sygnału radiowego płyn
ą
cego z nadajnika
pracuj
ą
cego w pa
ś
mie 2,4GHz. Sygnał ten mo
ż
e by
ć
zakłócany przez ró
ż
ne urz
ą
dzenia bez
Twojej wiedzy. Zakłócenia mog
ą
powodowa
ć
krótkotrwały zanik sygnału i utrat
ę
kontroli nad
modelem! Pami
ę
taj o wła
ś
ciwym u
ż
ytkowaniu modelu z zachowaniem maksymalnego
bezpiecze
ń
stwa własnego i osób towarzysz
ą
cych!
●
Nie lataj modelem, je
ż
eli baterie zasilaj
ą
ce nadajnik s
ą
ju
ż
zu
ż
yte.
●
Modelem lataj w pomieszczeniu wolnym od sprz
ę
tów i przemieszczaj
ą
cych si
ę
osób lub
zwierz
ą
t domowych.
ZASADY BEZPIECZNEJ EKSPLOATACJI
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
4/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Nigdy nie lataj modelem na ulicy gdzie mo
ż
e doj
ść
do zranienia przypadkowych osób lub
szkód maj
ą
tkowych.
●
Lataj
ą
c modelem pami
ę
taj o zachowaniu bezpiecznej odległo
ś
ci od ludzi i zwierz
ą
t.
●
Przechowuj akumulatory, małe elementy/cz
ęś
ci mechaniczne i elektroniczne modelu w ten
sposób, aby dzieci nie miały do nich dost
ę
pu.
●
Woda i wilgo
ć
mog
ą
spowodowa
ć
uszkodzenie a nawet całkowite zniszczenie elektroniki
modelu. Nigdy nie dopuszczaj do tego, aby woda przedostała si
ę
do wn
ę
trza nadajnika.
●
Nigdy nie wkładaj do ust
ż
adnej cz
ęś
ci modelu, poniewa
ż
mo
ż
e to spowodowa
ć
zranienia
(ostrymi kraw
ę
dziami) lub nawet
ś
mier
ć
(przez zadławienie).
Informacje dotycz
ą
ce sposobu u
ż
ytkowania sterowanego radiem modelu
ś
migłowca EasyCopter V4.5 KOLIBER
PRO
PAMI
Ę
TAJ!
●
Zawsze najpierw wł
ą
czaj nadajnik.
●
Wsuwaj
ą
c akumulator zasilaj
ą
cy do gniazda wł
ą
czysz moduł steruj
ą
cy.
●
Poczekaj 5 sekund na inicjalizacj
ę
.
●
Mo
ż
esz startowa
ć
i wykona
ć
lot.
●
L
ą
duj.
●
Wyjmij z gniazda akumulator zasilaj
ą
cy moduł steruj
ą
cy.
●
Wył
ą
cz nadajnik.
●
Akumulator Li-Pol 3,7V/120mAh nale
ż
y ładowa
ć
zawsze z zachowaniem podstawowych
zasad bezpiecze
ń
stwa obowi
ą
zuj
ą
cych przy obsłudze tego typu ogniw! Ładowark
ę
nale
ż
y
umieszcza
ć
na równym i niepalnym podło
ż
u.
●
Podczas trwania procesu ładowania nie pozostawiaj ładowarki i akumulatora bez dozoru.
Wzrokowo kontroluj akumulator, czy nie zwi
ę
ksza swojej obj
ę
to
ś
ci, dotykiem sprawdzaj
temperatur
ę
obsługiwanego akumulatora. Je
ż
eli wyst
ą
pi problem np. akumulator „puchnie”
lub jest bardzo gor
ą
cy nale
ż
y natychmiast przerwa
ć
proces ładowania.
●
111
Po zako
ń
czonym locie
nale
ż
y wyj
ą
c akumulator z gniazda i poczeka
ć
a
ż
ostygnie do
temperatury pokojowej. Dopiero po ostygni
ę
ciu mo
ż
na akumulator naładowa
ć
.
●
Do ładowania akumulatora zasilaj
ą
cego
u
ż
ywaj
tylko oryginaln
ą
3,7V ładowark
ę
znajduj
ą
c
ą
si
ę
w komplecie. Pod
ż
adnym pozorem nie stosuj ładowarek do obsługi akumulatorów
NiCd/NiMH. Grozi to po
ż
arem, zranieniem osoby obsługuj
ą
cej a nawet powa
ż
nymi
szkodami maj
ą
tkowymi.
●
Je
ż
eli kiedykolwiek
podczas u
ż
ytkowania
zauwa
ż
ysz,
ż
e akumulator zasilaj
ą
cy zwi
ę
kszył
swoj
ą
obj
ę
to
ść
(jest „nadmuchany”) to
nale
ż
y taki uszkodzony akumulator natychmiast
wycofa
ć
z u
ż
ytkowania! Akumulator
musisz szybko wyj
ąć
gniazda ładowarki i poło
ż
y
ć
na niepalnym podło
ż
u
a najlepiej wło
ż
y
ć
go do naczynia ze szkła
ż
aroodpornego lub do
specjalnej torebki "LIPO SAFE" (patrz www.modelemax.pl) i obserwowa
ć
go przez około 30
– 45 minut. Specjalne torebki "LIPO SAFE" do
bezpiecznego ładowania i przechowywania
akumulatorów litowo – polimerowych minimalizuj
ą
niebezpiecze
ń
stwo powstania obra
ż
e
ń
ciała u
ż
ytkownika i strat maj
ą
tkowych
powstałych na wskutek po
ż
aru!
PRZYGOTOWANIE DO LOTU
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
5/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Akumulatory przechowuj w suchym miejscu i najlepiej w temperaturze
pokojowej.
●
Akumulatory nale
ż
y transportowa
ć
i chwilowo przechowywa
ć
najlepiej w temperaturze 20 -
30°C. Nigdy nie przechowuj akumulatorów w samochodz ie i w miejscach nara
ż
onych na
promieniowanie słoneczne. Przechowywanie akumulatorów w nagrzanym przez sło
ń
ce
samochodzie mo
ż
e zako
ń
czy
ć
si
ę
uszkodzeniem lub po
ż
arem akumulatorów.
●
Akumulatorów litowo - polimerowych nigdy nie nale
ż
y gł
ę
boko rozładowywa
ć
. Gł
ę
bokie roz
– ładowanie akumulatorów litowo - polimerowych znacznie skraca ich
ż
ywotno
ść
, mo
ż
e
równie
ż
uszkodzi
ć
akumulator i spowodowa
ć
po
ż
ar!
●
Nigdy nie nale
ż
y rozładowywa
ć
(pomiar dokonany pod obci
ąż
eniem) akumulatorów LI-Pol
poni
ż
ej 3V/ogniwo. Moduł steruj
ą
cy zamontowany w modelu KOLIBER
PRO
posiada zin -
tegrowany układ łagodnego odci
ę
cia. Układ zabezpieczaj
ą
cy LVC aktywuje si
ę
w momencie, kiedy napi
ę
cie akumulatora spada (pod obci
ąż
eniem) do 3V. Gdy tylko do
tego dojdzie, regulatory w module steruj
ą
cym ograniczaj
ą
moc silników (bez wzgl
ę
du na
pozycj
ę
dr
ąż
ka gazu), aby napi
ę
cie akumulatora zasilaj
ą
cego nie spadło poni
ż
ej napi
ę
cia
progowego, czyli 3V. Ograniczenie mocy zmusza do natychmiastowego l
ą
dowania – nale
ż
y
ś
ci
ą
gn
ąć
dr
ąż
ek gazu i wyj
ąć
akumulator z gniazda. Potem wył
ą
czy
ć
nadajnik. Po aktywacji
układu zabezpieczaj
ą
cego LVC mo
ż
esz jeszcze na moment lekko unie
ść
model, ale nie
zalecamy tego robi
ć
, poniewa
ż
nast
ą
pi rozładowanie akumulatora poni
ż
ej napi
ę
cia
ż
ywotno
ś
ci lub nawet do zniszczenia zako
ń
czonego po
ż
arem! Je
ż
eli zdecydujesz si
ę
kontynuowa
ć
lot mo
ż
e równie
ż
doj
ść
do uszkodzenia/zniszczenia modelu, poniewa
ż
napi
ę
cie akumulatora spadnie poni
ż
ej warto
ś
ci minimalnego napi
ę
cia rezydentnego,
niezb
ę
dnego do zasilania odbiornika i pozostałej elektroniki modułu steruj
ą
cego.
WA
ś
NE! Nie zalecamy lata
ć
a
ż
do momentu aktywacji systemu zabezpieczaj
ą
cego
LVC. Musisz bardzo uwa
ż
nie obserwowa
ć
model w locie. Jak tylko zauwa
ż
ysz,
ż
e
utrzymanie stałej wysoko
ś
ci (w nast
ę
pstwie spadku napi
ę
cia akumulatora
zasilaj
ą
cego) wymaga ci
ą
głego dodawania mocy nale
ż
y natychmiast wyl
ą
dowa
ć
i
„nie m
ę
czy
ć
”
akumulatora. Ci
ą
głe i powtarzaj
ą
ce si
ę
latanie a
ż
do momentu
aktywacji LVC spowoduje znaczne obni
ż
enie
ż
ywotno
ś
ci akumulatora.
Typowym objawem spadku napi
ę
cia akumulatora zasilaj
ą
cego jest ci
ą
gła potrzeba trymo -
wania lub wychylania dr
ąż
ka sterowania
ś
migłem ogonowym w celu zatrzymania obrotu
modelu wokół osi pionowej. Do tego zdarzenia dochodzi na kilkadziesi
ą
t sekund przed
aktywacj
ą
systemu zabezpieczaj
ą
cego LVC i oznacza,
ż
e nadszedł czas, aby wyl
ą
dowa
ć
i „zatankowa
ć
”…
1.
Lekko naciskaj
ą
c otwórz klapk
ę
przedziału baterii nadajnika.
2.
Włó
ż
do
ś
rodka cztery baterie typu R6 stosuj
ą
c si
ę
do oznacze
ń
„
+
” i „
-
” umieszczonych
wewn
ą
trz przedzialu. Zalecamy stosowa
ć
baterie alkaliczne.
3.
Wł
ą
cz nadajnik i skontroluj czy wska
ź
nik (z lewej strony wy
ś
wietlacza LCD) stanu
baterii wskazuje dostateczne napi
ę
cie.
Wkładanie baterii do nadajnika
progowego. Mo
ż
e doj
ść
do trwałego uszkodzenia akumulatora, znacznego obni
ż
enia
jego
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
6/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Nadajnik w MODE 1
Nadajnik w MODE 2
Dr
ąż
ki przypisane do funkcji MODE1 i MODE2
Trymer gazu
Trymer pochylenia przód-tył
Trymer przechylenia
w bok (lotki)
Trymer
ś
migła ogonowego
Dr
ąż
ek przechylenia
w bok (lotki)/pochylenia
przód – tył (wysoko
ść
)
Przeł
ą
cznik trybu
sterowania
Dr
ąż
ek gazu (mocy)/
ś
migła ogonowego
(Przycisk bindowania)
Dr
ąż
ek pochylenia przód – tył
(wysoko
ść
)/
ś
migła ogonowego
Przeł
ą
cznik trybu
sterowania
Dr
ąż
ek gazu (moc)/przechylenia w bok (lotki)
(Przycisk bindowania)
Trymer
przechylenia w bok (lotki)
Trymer pochylenia przód-tył
Wska
ź
nik trymera
gazu (mocy)
Graficzny wska
ź
nik trybu sterowania
Zaawansowany/ Pocz
ą
tkuj
ą
cy
Wychylenie (droga) dr
ąż
ka gazu
(mocy) warto
ść
od 0 do 100%
Graficzny wska
ź
nik
stanu baterii
Wska
ź
nik trymera
pochylenia przód-tył
(wysoko
ść
)
Wska
ź
nik trymera
ś
migła ogonowego (ster kierunku)
Wska
ź
nik trymera przechylenia w bok (lotki)
Trymer gazu
Trymer
ś
migła ogonowego
Graficzny wska
ź
nik trybu sterowania
Pocz
ą
tkuj
ą
cy/Zaawansowany
Wychylenie (droga) dr
ąż
ka gazu
(mocy), warto
ść
od 0 do 100%
Wska
ź
nik trymera przechylenia
w bok (lotki)
Graficzny wska
ź
nik
stanu baterii
Wska
ź
nik trymera
gazu (mocy)
Wska
ź
nik trymera pochylenia
przód-tył (wysoko
ść
)
Wska
ź
nik trymera
ś
migła ogonowego (ster kierunku)
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
7/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Jest to funkcja umo
ż
liwiaj
ą
ca szybk
ą
zmian
ę
czuło
ś
ci sterowania za pomoc
ą
specjalnego
miniaturowego przeł
ą
cznika przyciskanego, zintegrowanego z dr
ąż
kiem pochylenia/przechyle -
nia (MODE 2). Je
ś
li nigdy nie latałe
ś
modelem sterowanym radiem, nie masz
ż
adnego
do
ś
wiadczenia w pilota
ż
u modeli
ś
migłowców i jeste
ś
zupełnie „zielony” ustaw tryb sterowania
„Pocz
ą
tkuj
ą
cy”. W trybie tym model jest ekstremalnie stabilny, a Ty bez problemu zapoznasz
si
ę
z funkcjami dr
ąż
ków sterowania w nadajniku i opanujesz zawis. Natomiast tryb
„Zaawansowany” zalecany jest dla modelarza/pilota do
ś
wiadczonego lub dla pocz
ą
tkuj
ą
cego,
który opanował ju
ż
pilota
ż
w trybie „Pocz
ą
tkuj
ą
cym”.
1. Wł
ą
cz nadajnik. Sprawd
ź
na wy
ś
wietlaczu jaki tryb sterowania masz ustawiony…
2. Naciskaj
ą
c (delikatnie w dół) dr
ąż
ek pochylenia/przechylenia (MODE 2) mo
ż
esz dowolnie
zmienia
ć
tryb sterowania „Pocz
ą
tkuj
ą
cy” na „Zaawansowany” i odwrotnie.
Informacja.
Krzywa gazu w trybie „Pocz
ą
tkuj
ą
cym” posiada inn
ą
charakterystyk
ę
i ró
ż
ni si
ę
od krzywej
gazu w trybie „Zaawansowanym”.
Dzi
ę
ki temu sterowanie gazem w trybie „Pocz
ą
tkuj
ą
cy” jest
łatwiejsze i płynniejsze.
Ustawianie trybu sterowania - Pocz
ą
tkuj
ą
cy/Zaawansowany
Wybór MODE dr
ąż
ków – funkcja gazu i pochylenia przód - tył
Aby sprosta
ć
oczekiwaniom i indywidualnym przyzwyczajeniom
modelarzy, nadajnik został zaprojektowany w ten sposób,
ż
e
masz mo
ż
liwo
ść
przeł
ą
czania trybu MODE dr
ąż
ków sterowania.
Mo
ż
esz wybra
ć
MODE 1 (gaz w prawym dr
ąż
ku) lub MODE 2
(gaz w lewym dr
ąż
ku).
Oba tryby MODE posiadaj
ą
te same funkcje i jest to raczej
kwesta przyzwyczajenia.
Procedura przeł
ą
czania nadajnika z trybu MODE 2 na tryb
MODE 1 (lub odwrotnie):
1.
Wył
ą
cz nadajnik.
2.
Odkr
ęć
dwa wkr
ę
ty i zdejmij obejm
ę
podtrzymuj
ą
c
ą
anten
ę
w kanale ustalaj
ą
cym na tylnej
ś
ciance nadajnika.
3.
Odchyl anten
ę
o 90° i obró
ć
j
ą
o 180°. Teraz złó
ż
anten
ę
w kanale ustalaj
ą
cym na tylnej
ś
ciance nadajnika.
4.
Nałó
ż
odejm
ę
i dokr
ęć
j
ą
dwoma wkr
ę
tami.
5.
Wł
ą
cz nadajnik – teraz Twój nadajnik b
ę
dzie pracował
w wybranym przez Ciebie MODE.
MODE 1
MODE 2
Tryb sterowania ZAAWANSOWANY
Tryb sterowania POCZ
Ą
TKUJ
Ą
CY
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
8/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
PAMI
Ę
TAJ!
Przed ka
ż
dym lotem
musisz naładowa
ć
akumulator zasilaj
ą
cy!
Akumulator
mo
ż
esz naładowa
ć
w nadajniku (w przedziale ładowania) lub szybk
ą
ładowark
ą
doł
ą
czon
ą
do
zestawu (tylko KOLIBER
PRO
Profipack).
Ładowanie akumulatora zasilaj
ą
cego
Kanałek ustalaj
ą
cy poło
ż
enie anteny
Antena
Wkr
ę
ty dociskowe
Obejma
Pokrywa przedziału baterii
zasilaj
ą
cych nadajnik
Dioda sygnalizuj
ą
ca
proces ładowania
Pokrywa przedziału ładowania
(zintegrowana ładowarka)
Przycisk zmiany trybu
pracy nadajnika (MODE)
A. Ładowanie akumulatora w nadajniku.
1. Najpierw musisz skontrolowa
ć
graficzny
wska
ź
nik stanu baterii, aby upewni
ć
si
ę
czy masz dostateczn
ą
ilo
ść
energii do
naładowania akumulatora.
2. Lekko naciskaj
ą
c odsu
ń
pokryw
ę
prze -
działu ładowania akumulatora zasilaj
ą
cego.
3. Wł
ą
cz nadajnik. Bardzo ostro
ż
nie wsu
ń
litowo - polimerowy akumulator zasilaj
ą
cy
w gniazdo ładowania. Dioda sygnalizuj
ą
ca
proces ładowania („CHARGE”)
ś
wieci.
4.
Po zako
ń
czeniu procesu ładowania dioda
zga
ś
nie.
5. Ostro
ż
nie wyjmij akumulator z gniazda.
Dioda sygnalizuj
ą
ca proces ładowania
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
9/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
B. Ładowanie akumulatora szybk
ą
ładowark
ą
z zasilaczem sieciowym.
Szybka ładowarka znajduje si
ę
w komplecie Profipack lub mo
ż
esz j
ą
dokupi
ć
osobno, jako
wyposa
ż
enie dodatkowe. Ładowark
ą
mo
ż
esz ładowa
ć
jeden lub jednocze
ś
nie dwa
akumulatory zasilaj
ą
ce. Ładowarka zasilana jest impulsowym zasilaczem sieciowym. Dzi
ę
ki
temu mo
ż
esz ładowa
ć
akumulatory zasilaj
ą
ce i lata
ć
modelem
ś
migłowca KOLIBER
PRO
praktycznie w ka
ż
dym kraju na
ś
wiecie. Ładowarka składa si
ę
z dwóch jednostek –
impulsowego zasilacza sieciowego (napi
ę
cie wej
ś
ciowe 100 – 240V/50-60Hz, napi
ę
cie
wyj
ś
ciowe 6V=, warto
ść
pr
ą
du wyj
ś
ciowego 600mA) i szybkiej ładowarki (napi
ę
cie zasilania
6V).
Jak ładowa
ć
akumulatory zasilaj
ą
ce:
1.
Wtyczk
ę
typu „Jack” zasilacza sieciowego podł
ą
cz do krytego gniazda ładowarki.
2.
Zasilacz wł
ą
cz do gniazdka sieciowego. Czerwona dioda LED („POWER”) sygnalizuj
ą
ca
podł
ą
czenie zasilacza do sieci
ś
wieci.
3.
Włó
ż
do gniazdka (gniazdek) ładowarki jeden lub dwa akumulatory zasilaj
ą
ce. Zielona dioda
(zielone diody) LED sygnalizuj
ą
ca (sygnalizuj
ą
ce) proces ładowania
ś
wieci (
ś
wiec
ą
).
Zga
ś
ni
ę
cie zielonej diody LED sygnalizuje zako
ń
czenie procesu ładowania. Wyjmij akumulator
z gniazdka ładowarki. Proces ładowania trwa od 20 do 50 minut.
W trosce o własne (i osób towarzysz
ą
cych) bezpiecze
ń
stwo przestrzegaj wszystkich zasad
obowi
ą
zuj
ą
cych podczas u
ż
ytkowania akumulatorów litowo - polimerowych – patrz strony 2 i 3.
W trakcie trwania procesu ładowania nie pozostawiaj akumulatorów ani ładowarki bez dozoru.
Je
ż
eli zauwa
ż
ysz nawet niewielkie zmiany w obj
ę
to
ś
ci akumulatora (akumulator wygl
ą
da jak -
by był „nadmuchany”) natychmiast przerwij proces ładowania. Podczas trwania procesu
ładowania ładowarka powinna le
ż
e
ć
na niepalnym, równym podło
ż
u. Nigdy nie zakrywaj
otworów wentylacyjnych w obudowie ładowarki.
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
10/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
4.
Po zako
ń
czeniu procesu ładowania wył
ą
cz zasilacz sieciowy z gniazdka.
5.
Do ładowania akumulatorów zasilaj
ą
cych nie u
ż
ywaj innych ładowarek, nie u
ż
ywaj równie
ż
innych zasilaczy sieciowych do zasilania ładowarki. Napi
ę
cie zasilania ładowarki to pr
ą
d stały
o warto
ś
ci 6V (maksymalne 6,5V).
UWAGA!
Model
ś
migłowca KOLIBER
PRO
podobny jest do dwuwirnikowego
KOLIBRA (EasyCopter V4 COLIBRI, którym by
ć
mo
ż
e latałe
ś
ju
ż
wcze
ś
niej), ale sposób
w jaki wł
ą
cza si
ę
akumulator zasilaj
ą
cy w gniazdko znajduj
ą
ce si
ę
mi
ę
dzy płozami
modelu jest ZUPEŁNIE INNY!
NADAJNIK MUSI BY
Ć
JU
ś
WŁ
Ą
CZONY
w momencie, kiedy wsuwasz akumulator zasilaj
ą
cy
w prowadnice gniazdka znajduj
ą
cego si
ę
mi
ę
dzy płozami modelu.
Li – Pol akumulator zasilaj
ą
cy chwy
ć
palcami za „pasek” folii (ten pasek folii bardzo ułatwia
wyjmowanie akumulatora z gniazdka), w ten sposób, aby du
ż
a czerwona strzałka
i metalowe płaskie zł
ą
cza na czarnej wtyczce akumulatora znajdowały si
ę
na stronie górnej.
Potem akumulator delikatnie wprowad
ź
w prowadnice gniazdka i przesuwaj go, a
ż
do
momentu, kiedy wtyczka akumulatora „wskoczy” w spr
ęż
yste, płaskie zł
ą
cza gniazdka.
CZERWONA STRZAŁKA
WYRA
Ź
NIE WSKAZUJE kierunek wsuwania akumulatora
zasilaj
ą
cego w gniazdo znajduj
ą
ce si
ę
mi
ę
dzy płozami modelu.
UWAGA!
Je
ż
eli (przez nieuwag
ę
) wsuniesz „przodem” czarn
ą
wtyczk
ę
akumulatora
zasilaj
ą
cego do gniazdka ( czyli w ten sam sposób, jak to robiłe
ś
w przypadku dwuwirnikowego
modelu
ś
migłowca KOLIBER), dojdzie do przebiegunowania i zniszczenia elektroniki modelu.
I odwrotnie, nie nale
ż
y próbowa
ć
wł
ą
czy
ć
wtyczk
ę
akumulatora zasilaj
ą
cego w gniazdo
znajduj
ą
ce si
ę
mi
ę
dzy płozami dwuwirnikowego modelu
ś
migłowca KOLIBER w sposób, jak
w modelu jednowirnikowym modelu KOLIBER
PRO.
Aczkolwiek wszystkie modele KOLIBER
PRO
s
ą
sprawdzane i testowane przez producenta
to po wypakowaniu modelu z pudełka (wyj
ę
ciu z kuferka) niezb
ę
dny jest test sprawdzaj
ą
cy
przed pierwszym lotem… czyli dokładne sprawdzenie i „oblatanie” modelu. Najpierw upewnij
si
ę
, czy
ż
adna z cz
ęś
ci modelu nie uległa uszkodzeniu podczas pakowania, w transporcie lub
nie została uszkodzona przez Ciebie, ju
ż
w domu. Potem musisz skontrolowa
ć
czy model
wła
ś
ciwie reaguje na sygnały radiowe z nadajnika. Test modelu nale
ż
y przeprowadzi
ć
przed
pierwszym lotem jak równie
ż
po ka
ż
dym uszkodzeniu i wymianie cz
ęś
ci w modelu.
Test modelu
ś
migłowca (przed lotem)
Wkładanie akumulatora zasilaj
ą
cego do modelu
ś
migłowca
Czerwona strzałka wyra
ź
nie wskazuje kierunek
wsuwania akumulatora w prowadnice gniazdka
„Chor
ą
giewka” - pasek folii
aluminiowej
Wtyczka akumulatora
i płaskie, spr
ęż
yste zł
ą
cza
Gniazdo zasilaj
ą
ce mi
ę
dzy
płozami modelu
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
11/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
1.
Wł
ą
cz nadajnik.
2. Li - Pol akumulator zasilaj
ą
cy włó
ż
do gniazdka znajduj
ą
cego si
ę
mi
ę
dzy płozami modelu.
Akumulator uchwy
ć
palcami za wystaj
ą
cy pasek folii aluminiowej „chor
ą
giewk
ę
” w ten sposób,
aby du
ż
a czerwona strzałka i metalowe płaskie zł
ą
cza czarnej wtyczki były na górnej stronie.
Potem akumulator delikatnie wsu
ń
w prowadnice gniazdka i przesuwaj a
ż
do momentu, kiedy
wtyczka „wskoczy” w spr
ęż
yste, płaskie zł
ą
cza gniazdka.
3.
Poruszaj dr
ąż
kiem pochylenia (wysoko
ś
ci)
w nadajniku do góry i do dołu. Skontroluj
reakcj
ę
serwomechanizmu na te wychylenia.
Je
ż
eli dr
ąż
ek wychylisz do góry, d
ź
wignia
prawego serwomechanizmu (patrz
ą
c na
model od tyłu) pochyli tarcz
ę
steruj
ą
c
ą
do
dołu.
4.
Je
ż
eli dr
ąż
ek pochylenia wychylisz do
dołu, d
ź
wignia prawego serwomechanizmu
(patrz
ą
c na model od tyłu) wychyli tarcz
ę
steruj
ą
c
ą
do góry.
5. Poruszaj dr
ąż
kiem przechylenia (lotek)
w nadajniku w lewo a potem w prawo. Je
ś
li
dr
ąż
ek wychylisz w lewo, d
ź
wignia lewego
serwomechanizmu (patrz
ą
c na model od
tyłu) pochyli tarcz
ę
steruj
ą
c
ą
do dołu.
6.
Je
ś
li dr
ąż
ek przechylenia (lotek) wychylisz
w prawo to d
ź
wignia lewego serwo -
mechanizmu (patrz
ą
c na model od tyłu)
wychyli tarcz
ę
steruj
ą
c
ą
do góry.
M
O
D
E
1
M
O
D
E
2
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
M
O
D
E
1
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
M
O
D
E
2
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
12/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Unikatowy moduł steruj
ą
cy zainstalowany w kadłubie modelu
ś
migłowca KOLIBER
PRO
jest bardzo lekk
ą
kombinacj
ą
elektronicznych regulatorów mocy silnika wirnika no
ś
nego
i
ś
migła ogonowego, serwomechanizmów,
ż
yroskopu i 4-kanałowego odbiornika pracuj
ą
cego
w pa
ś
mie 2,4GHz. Gotowo
ść
do lotu sygnalizuj
ą
dwie diody LED.
W dalszej cz
ęś
ci instrukcji opisano kolejno
ść
kroków, które musisz wykona
ć
, aby wła
ś
ciwie
przeprowadzi
ć
incjalizacj
ę
modułu steruj
ą
cego.
●
Przed ka
ż
dym lotem, ZAWSZE najpierw wł
ą
czaj nadajnik a dopiero po tym wsuwaj
akumulator w prowadnice gniazdka otwartego znajduj
ą
cego si
ę
mi
ę
dzy płozami modelu.
NIGDY nie wsuwaj akumulatora w prowadnice gniazdka, je
ż
eli nadajnik jest wył
ą
czony!
Po zako
ń
czeniu ka
ż
dego lotu ZAWSZE najpierw wyjmuj akumulator zasilaj
ą
cy a dopiero po
tym wył
ą
czaj nadajnik.
INFORMACJA. Aparatury RC pracuj
ą
ce w pa
ś
mie 2,4GHz wymagaj
ą
przeprowadzania
procedury nazywanej „bindowaniem” lub „parowaniem”. Podczas bindowania odbiornik
rozpoznaje kod indentyfikacyjny, który jest cz
ęś
ci
ą
składow
ą
sygnału z nadajnika. W trakcie
trwania procesu bindowania kod jest rozpoznawany i zaprogramowany w pami
ę
ci odbiornika.
Od tej chwili odbiornik b
ę
dzie reagował ju
ż
tylko na sygnał „swojego” nadajnika posiadaj
ą
cego
wła
ś
ciwy kod.
MODUŁ STERUJ
Ą
CY
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
13/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Producent podczas testów ju
ż
przeprowadził procedur
ę
bindowania Twojego KOLIBERA
PRO,
dlatego nie musisz bindowa
ć
swojego nadajnika z modułem steruj
ą
cym w modelu. Chyba,
ż
e
odbiornik w Twoim modelu nie reaguje na sygnały z nadajnika (np. po wymianie modułu
steruj
ą
cego).
●
Wł
ą
cz nadajnik, wsu
ń
akumulator zasilaj
ą
cy w gniazdko mi
ę
dzy płozami modelu. Dioda LED
w kadłubie modelu miga, dr
ąż
ek gazu „
ś
ci
ą
gnij na siebie” – pozycja „gaz min”, na wy
ś
wietlaczu
musi by
ć
„
000
”.Teraz dioda LED
ś
wieci ju
ż
ci
ą
gle, bardzo delikatnie zwi
ę
kszaj pr
ę
dko
ść
obrotow
ą
wirnika no
ś
nego - tylko tyle, aby zobaczy
ć
jak obracaj
ą
si
ę
oba wirniki.
INFORMACJA.
Je
ż
eli w trakcie przygotowa
ń
modelu
ś
migłowca do lotu zauwa
ż
ysz co
ś
niepokoj
ą
cego
post
ę
puj w sposób nast
ę
puj
ą
cy:
A. Wyjmij i ponownie wsu
ń
w prowadnice gniazdka litowo - polimerowy akumulator zasilaj
ą
cy.
B. Wyjmij z modelu akumulator zasilaj
ą
cy, skontroluj jego biegunowo
ść
i napi
ę
cie (wolto -
mierzem, wła
ś
ciwe napi
ę
cie akumulatora to 3,0 – 4,2V).
C. Przeprowad
ź
procedur
ę
bindowania nadajnika z modułem steruj
ą
cym (patrz str.18 i 19)
Je
ś
li w dalszym ci
ą
gu nie mo
ż
esz uruchomi
ć
modelu musisz skontaktowa
ć
si
ę
ze sprzedawc
ą
,
u którego kupiłe
ś
KOLIBRA
PRO
lub bezpo
ś
rednio z dystrybutorem wyrobów firmy RC system
– RCM-Pelikan. Dokładny adres i numer telefonu znajdziesz na stronie www.rcm-pelikan.cz.
●
Model postaw na równiej powierzchni pozbawionej przeszkód. Upewnij si
ę
czy łopatki
wirnika no
ś
nego i
ś
migła ogonowego nie b
ę
d
ą
miały kontaktu z
ż
adnym ruchomym przed -
miotem. Teraz pomale
ń
ku zwi
ę
kszaj pr
ę
dko
ść
obrotow
ą
i skontroluj działanie silników.
●
Pomale
ń
ku zwi
ę
kszaj pr
ę
dko
ść
obrotow
ą
(„dodawaj gazu”) do momentu, w którym wirnik
no
ś
ny i
ś
migło ogonowe nabior
ą
obrotów, ALE JESZCZE NIE STARTUJ! Sprawdzaj, czy
kierunek obrotów wirnika no
ś
nego jest wła
ś
ciwy. Łopatki wirnika no
ś
nego musz
ą
obraca
ć
si
ę
zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Je
ż
eli wirnik no
ś
ny modelu obraca si
ę
w kierunku
przeciwnym musisz przepi
ąć
(na płytce modułu steruj
ą
cego) wtyczk
ę
przewodów zasilaj
ą
cych
silnik nap
ę
dowy.
●
Je
ś
li ju
ż
upewniłe
ś
si
ę
,
ż
e wirnik no
ś
ny obraca si
ę
w kierunku wła
ś
ciwym skontroluj równie
ż
kierunek obrotów
ś
migła ogonowego. Musisz sprawdzi
ć
czy
ś
migło ogonowe prawidłowo
reaguje na wychylenia dr
ąż
ka (kierunku). Pomale
ń
ku zwi
ę
kszaj pr
ę
dko
ść
obrotow
ą
a
ż
do
momentu, w którym model zaczyna „pływa
ć
” na płozach (ale jeszcze si
ę
nie uniesie!) Wychyl
maksymalnie w prawo dr
ąż
ek
ś
migła ogonowego, przód kadłuba modelu zaczyna obraca
ć
si
ę
w prawo. Je
ż
eli model
ś
migłowca reaguje inaczej tzn. kadłub modelu obraca si
ę
w lewo,
musisz przepi
ąć
(na płytce modułu steruj
ą
cego) wtyczk
ę
przewodów zasilaj
ą
cych silnik
nap
ę
dzaj
ą
cy
ś
migło ogonowe.
●
Twój KOLIBER
PRO
przygotowany jest do lotu. Ale przed pierwszym lotem DOKŁADNIE
ZAPOZNAJ SI
Ę
Z POZOSTAŁYMI ROZDZIAŁAMI INSTRUKCJI, W KTÓRYCH OPISANO
PODSTAWY PILOTA
ś
U MODELU
Ś
MIGŁOWCA
Je
ż
eli jeszcze nie zapoznałe
ś
si
ę
z funkcjami dr
ąż
ków nadajnika
,
proponujemy aby
ś
to zrobił teraz… dowiedz si
ę
tego, co jest najwa
ż
niejsze w pilota
ż
u modelu
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
.
PODSTAWY PILOTA
ś
U/TRENING
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
14/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Gdy tylko model wzniesie si
ę
do góry, mo
ż
esz delikatnym ruchem dr
ąż
ka gazu („od siebie” lub
„do siebie”) sterowa
ć
w ten sposób, aby model wznosił si
ę
lub zni
ż
ał, ewentualnie zatrzyma
ć
KOLIBRA w zawisie na okre
ś
lonej wysoko
ś
ci.
Trymera
ś
migła ogonowego (kierunku) u
ż
ywaj do dokładnej regulacji modelu w ten sposób,
aby w zawisie Twój KOLIBER był stabilny, tzn. je
ż
eli w zawisie nie wychylasz dr
ąż
ka
ś
migła
ogonowego to przód kadłuba modelu jest zwrócony ci
ą
gle w tym samym kierunku. Np. Je
ś
li
w zawisie przód kadłuba obraca si
ę
w prawo to trymer wychylasz w lewo (przyciskaj
ą
c lew
ą
stron
ę
klawisza trymowania) do momentu pełnej stabilizacji modelu.
Dr
ąż
ek gazu (mocy)
Je
ż
eli dr
ąż
ek gazu przesuniesz w pozycj
ę
„gaz min” a trymer ustawisz dokładnie
w
ś
rodku (w neutrum) lub ni
ż
ej, wirnik
no
ś
ny nie obraca si
ę
. Teraz bardzo wolno
zwi
ę
kszaj
pr
ę
dko
ść
obrotow
ą
wirnika
no
ś
nego (dr
ąż
ek przesuwaj w pozycj
ę
„gaz
max”), model wznosi si
ę
do góry.
Ś
ci
ą
gniecie dr
ąż
ka (w pozycj
ę
„gaz min”)
spowoduje zmniejszenie pr
ę
dko
ś
ci obrotowej
wirnika no
ś
nego i zni
ż
anie modelu.
Wychylenie dr
ąż
ka
ś
migła ogonowego
(kierunku) w lew
ą
stron
ę
spowoduje,
ż
e
przód kadłuba modelu zaczyna obraca
ć
si
ę
w lewo wokół osi pionowej. Zmiana
pr
ę
dko
ś
ci obrotowej
ś
migła ogonowego
(lub
inaczej
wirnika
wyrównuj
ą
cego)
powoduje
wychylenie
ogona
modelu
w kierunku przeciwnym, czyli w prawo.
Wychylenie dr
ąż
ka
ś
migła ogonowego
(kierunku) w praw
ą
stron
ę
spowoduje,
ż
e
przód kadłuba modelu zaczyna obraca
ć
si
ę
w prawo wokół osi pionowej. Zmiana
pr
ę
dko
ś
ci obrotowej
ś
migła ogonowego
powoduje
wychylenie
ogona
modelu
w kierunku przeciwnym, czyli w lewo.
Dr
ąż
ek
ś
migła ogonowego (kierunku)
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
M
O
D
E
1
M
O
D
E
2
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
15/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Trymera pochylenia (wysoko
ś
ci) u
ż
ywaj do regulacji modelu wtedy, kiedy model leci (samo -
czynnie) do przodu lub do tyłu. Np. Je
ś
li model w zawisie pomale
ń
ku przemieszcza si
ę
do
przodu trymer wychylasz do dołu (przyciskaj
ą
c doln
ą
stron
ę
klawisza trymowania) do momentu
pełnej stabilizacji modelu.
Dr
ąż
ek pochylenia (wysoko
ś
ci)
Je
ś
li wychylisz dr
ąż
ek pochylenia do dołu
(„do siebie”) to ogon modelu pochyli si
ę
do
dołu i model b
ę
dzie leciał do tyłu.
Je
ż
eli wychylisz dr
ąż
ek przechylenia (lotek)
w lew
ą
stron
ę
model równie
ż
przechyla si
ę
w t
ę
stron
ę
i leci w tym kierunku.
Je
ż
eli wychylisz dr
ąż
ek przechylenia (lotek)
w praw
ą
stron
ę
model równie
ż
przechyla si
ę
w t
ę
stron
ę
i leci w tym kierunku.
Dr
ąż
ek przechylenia lewo-prawo (lotek)
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
M
O
D
E
2
M
O
D
E
2
M
O
D
E
2
M
O
D
E
1
M
O
D
E
1
Dr
ąż
ek pochylenia (wysoko
ś
ci) steruje
pochyleniem modelu do przodu lub do
tyłu. Je
ś
li wychylisz dr
ąż
ek do góry („od
siebie”) to przód kadłuba modelu pochyla
si
ę
do dołu i model leci do przodu.
M
O
D
E
1
Trymera przechylenia u
ż
ywaj do dokładnej regulacji modelu w ten sposób, aby w zawisie
model był stabilny tzn. nie przemieszczał si
ę
w lew
ą
lub praw
ą
stron
ę
, je
ż
eli nie wychylasz
dr
ąż
ka. Je
ż
eli np. model w zawisie pomale
ń
ku porusza si
ę
w lewo, trymer wychylasz w prawo
(przyciskaj
ą
c prawa stron
ę
klawisza trymowania) do momentu pełnej stabilizacji modelu.
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
16/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Teraz Ty i sterowany radiem model
ś
migłowca KOLIBER
PRO
jeste
ś
cie ju
ż
przygotowani do
pierwszych lotów - ale jeszcze musisz wybra
ć
bezpieczne pomieszczenie (przestrze
ń
) do
latania. Pomieszczenie (na pocz
ą
tek najlepsza b
ę
dzie du
ż
a sala np. gimnastyczna) musi by
ć
wolne od sprz
ę
tów domowych, przemieszczaj
ą
cych si
ę
ludzi i zwierz
ą
t. Do pierwszych lotów
zalecamy pomieszczenia (zamkni
ę
te okna, drzwi i wył
ą
czona klimatyzacja) które maj
ą
woln
ą
powierzchni
ę
o wymiarach przynajmniej 3 x 3m i wysoko
ść
około 2,5m.
Po prawidłowym wytrymowaniu modelu i opanowaniu (w stopniu podstawowym) sztuki pilota
ż
u
b
ę
dziesz mógł lata
ć
KOLBREM dosłownie wsz
ę
dzie… nawet nad swoim biurkiem!
Je
ś
li jeste
ś
pewny,
ż
e prawidłowo przeprowadziłe
ś
bindowanie nadajnika z modułem steruj
ą
-cym modelu, skontrolowałe
ś
reakcj
ę
silników (silnika nap
ę
dzaj
ą
cego wirnik no
ś
ny i silnika
nap
ę
dzaj
ą
cego
ś
migło ogonowe) i serwomechanizmów na wychylenia dr
ąż
ków nadajnika,
znalazłe
ś
odpowiednie i bezpieczne pomieszczenie (o odpowiednich wymiarach, pozbawione
przeszkód i działaj
ą
cej klimatyzacji) do nauki latania, naładowałe
ś
akumulator zasilaj
ą
cy
– Twój model
ś
migłowca KOLIBER
PRO
przygotowany jest do pierwszego lotu.
●
Delikatnie i płynnie zwi
ę
kszaj pr
ę
dko
ść
obrotow
ą
łopatek wirnika no
ś
nego, model zaczyna
„pływa
ć
” na płozach i odrywa si
ę
od ziemi. Nie nale
ż
y gwałtownie „dodawa
ć
gazu”, poniewa
ż
model b
ę
dzie wznosił si
ę
bardzo szybko, co mo
ż
e doprowadzi
ć
do utraty kontroli lub zderzenie
modelu ze stropem pomieszczenia.
●
„Unie
ś
” model na kilka centymetrów nad ziemi
ę
i skoncentruj si
ę
na regulacji pr
ę
dko
ś
ci
obrotowej wirnika no
ś
nego w ten sposób, aby model zawisł na odpowiedniej, stałej wysoko
ś
ci
– czyli był w zawisie. Teraz mo
ż
esz wykona
ć
kilka krótkich „skoków” do wysoko
ś
ci około 10
centymetrów i pozna
ć
reakcj
ę
modelu na wychylenia dr
ąż
ków steruj
ą
cych. Je
ś
li jest taka
potrzeba musisz model wytrymowa
ć
w ten sposób, aby pozostawał w ustalonym zawisie.
Model nie mo
ż
e (samoczynnie) obraca
ć
si
ę
wokół osi pionowej, lecie
ć
do przodu ani do tyłu
lub przemieszcza
ć
si
ę
na boki.
●
Je
ś
li zorientujesz si
ę
,
ż
e Twój KOLIBER
PRO
w zawisie wymaga du
ż
ej ingerencji sterowania
natychmiast l
ą
duj, delikatnie i płynnie operuj
ą
c dr
ąż
kiem gazu. Pami
ę
taj,
ż
e gwałtowne ruchy
dr
ąż
ka gazu mog
ą
doprowadzi
ć
do utraty kontroli nad modelem i powa
ż
nych uszkodze
ń
.
●
Przed rozpocz
ę
ciem
ć
wicze
ń
zawisu na małej wysoko
ś
ci musisz skontrolowa
ć
zachowanie
modelu i zorientowa
ć
si
ę
, czy nie ma potrzeby trymowania poszczególnych funkcji sterowania.
Twój KOLIBER
PRO
nie mo
ż
e obraca
ć
si
ę
wokół osi pionowej, nie mo
ż
e równie
ż
przemie -
szcza
ć
si
ę
do przodu, do tyłu i w bok (w lewo lub prawo). Je
ś
li zauwa
ż
ysz,
ż
e model ci
ą
gle
„gdzie
ś
skr
ę
ca” to lepiej natychmiast wyl
ą
duj. Spokojnie przemy
ś
l, co mo
ż
e by
ć
przyczyn
ą
tego,
ż
e KOLIBER w locie tak si
ę
zachowuje i wytrymuj model przed kolejnym lotem. Mo
ż
liwe
jest np.
ż
e model jednocze
ś
nie b
ę
dzie przemieszczał si
ę
do przodu i w lewa stron
ę
, wtedy
musisz wytrymowa
ć
obie funkcje sterowania – najpierw jedn
ą
a potem drug
ą
. Szczegółowy
opis przyczyn i funkcji trymowania znajdziesz w poprzednim rozdziale „PODSTAWY
PILOTA
ś
U/TRENING” (patrz strona 13).
●
Je
ś
li przód kadłuba modelu skr
ę
ca w prawo lub lewo musisz przeprowadzi
ć
regulacj
ę
trymerem wirnika ogonowego (kierunku).
●
Je
ś
li model leci do przodu lub w tył musisz przeprowadzi
ć
regulacj
ę
trymerem pochylenia do
przodu/tyłu (wysoko
ś
ci).
●
Je
ś
li model
ś
migłowca porusza si
ę
w lewo lub w prawo musisz przeprowadzi
ć
regulacj
ę
trymerem przechylenia w lewo/prawo (lotek).
PILOTA
ś
MODELU
Ś
MIGŁOWCA KOLIBER
PRO
WYBÓR BEZPIECZNEGO MIEJSCA DO LOTÓW
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
17/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Kontynuuj trymowanie do momentu uzyskania stabilnego zawisu na małej wysoko
ś
ci. Je
ś
li
KOLIBER
PRO
jest Twoim pierwszym modelem popro
ś
o pomoc bardziej do
ś
wiadczonego
koleg
ę
. O wiele łatwiej pokonasz ewentualne pocz
ą
tkowe trudno
ś
ci zwi
ą
zane z regulacj
ą
i oblataniem modelu.
●
Je
ż
eli Twój model
ś
migłowca KOLIBER
PRO
jest ju
ż
prawidłowo wytrymowany tzn. model jest
stabilny w zawisie na małej wysoko
ś
ci mo
ż
esz przej
ść
do nast
ę
pnego etapu
ć
wicze
ń
w u
ż
ywaniu dr
ąż
ków
ś
migła ogonowego, pochylenia do przodu/tyłu i przechylenia na boki.
Ć
wicz bez po
ś
piechu, aby zdoby
ć
lepsze wyczucie sterowania
ś
migłowcem we wszystkich
osiach. Zawsze staraj si
ę
u
ż
ywa
ć
jak najmniejszych wychyle
ń
dr
ąż
ków steruj
ą
cych, aby nie
utraci
ć
kontroli nad modelem. Nast
ę
pstwem nerwowego „machania” dr
ąż
kami mo
ż
e by
ć
powa
ż
ne uszkodzenie a nawet zniszczenie modelu.
●
Masz ju
ż
opanowany zawis na wysoko
ś
ci około 50 centymetrów od ziemi. Teraz mo
ż
esz bez
problemu przej
ść
do
ć
wicze
ń
zawisu i lotów na wysoko
ś
ci 1 do 1,5 metra. Na tej wysoko
ś
ci nie
b
ę
dzie ju
ż
zakłóce
ń
sterowno
ś
ci i równowagi modelu spowodowanych „efektem przyziemnym”,
lot modelu b
ę
dzie stabilny i stateczny a sterowno
ść
Twojego KOLIBRA b
ę
dzie poprawna.
●
Je
ż
eli kiedykolwiek w czasie wykonywania lotu zorientujesz si
ę
,
ż
e model wymyka si
ę
spod
kontroli to po prostu natychmiast przesu
ń
dr
ąż
ki w pozycj
ę
„neutrum” a dr
ąż
ek gazu w pozycj
ę
„gaz min”. KOLIBER
PRO
spadnie na ziemi
ę
, ale nie obawiaj si
ę
, ze wzgl
ę
du na ekstremalnie
nisk
ą
mas
ę
(28gram!) na pewno uniknie uszkodzenia, albo przynajmniej szkody b
ę
d
ą
o wiele
mniejsze od tych spowodowanych zderzeniem modelu z przypadkow
ą
przeszkod
ą
. Zawsze
pami
ę
taj o zasadzie nr 1: je
ż
eli znalazłe
ś
si
ę
w opałach „odepchnij” dr
ąż
ek (dodaj gazu),
aby Twój model miał dostateczn
ą
moc i sił
ę
no
ś
n
ą
do wykonania szybkiego manewru
uniku.
●
Nie obawiaj si
ę
„posadzi
ć
” model na ziemi szybkim
ś
ci
ą
gni
ę
ciem dr
ąż
ka gazu, je
ś
li dalsze
kontynuowanie lotu b
ę
dzie groziło zderzeniem KOLIBRA z przypadkow
ą
przeszkod
ą
. Dzi
ę
ki
niskiej masie modelu i spr
ęż
ysto
ś
ci płóz podwozia model nie ulegnie uszkodzeniu lub
uszkodzenia te b
ę
d
ą
niewielkie.
– MAŁ
Ą
LUB DU
śĄ
, MUSISZ NATYCHMIAST
Ś
CI
Ą
GN
ĄĆ
DR
Ąś
EK I TRYMER GAZU, ABY
UNIKN
ĄĆ
USZKODZENIA (PRZECI
Ąś
ENIEM) REGULATORÓW MOCY ZINTEGROWANYCH
Z MODUŁEM STERUJ
Ą
CYM.
●
Pami
ę
taj! Je
ż
eli w przypadku uszkodzenia lub kontaktu z przeszkod
ą
dr
ąż
ek i trymer gazu
nie zostan
ą
„
ś
ci
ą
gni
ę
te” (natychmiast przesuni
ę
te w pozycj
ę
„gaz min”), mo
ż
e doj
ść
do
uszkodzenia lub nawet całkowitego zniszczenia regulatorów mocy zintegrowanych z modułem
steruj
ą
cym modelu. Konieczna b
ę
dzie wymiana modułu steruj
ą
cego.
●
Uwaga! Gwarancja nie obejmuje uszkodze
ń
powstałych podczas u
ż
ytkowania modelu.
●
Je
ż
eli opanowałe
ś
zawis i zrozumiałe
ś
jego istot
ę
spróbuj wykonywa
ć
modelem podstawowe
manewry równoległe (patrz
ć
wiczenie 1,2 i 3 opisane na nast
ę
pnej stronie).
●
Stopniowo wydłu
ż
aj czas lotu modelu – pierwsze loty cz
ę
sto przypominaj
ą
„
ż
abie skoki”.
●
Piruety: dr
ąż
kiem wirnika ogonowego doprowad
ź
model do obrotu wokół osi pionowej
w kierunku zgodnym z obrotem wskazówek a potem w kierunku przeciwnym. Wykonuj
ą
c
obrót staraj si
ę
zawsze zatrzyma
ć
model w
ś
ci
ś
le zamierzonej pozycji.
●
Naucz si
ę
lata
ć
w tył i do przodu u
ż
ywaj
ą
c dr
ąż
ka pochylenia (wzgl
ę
dem osi poziomej).
●
Naucz si
ę
lata
ć
w bok (w lewo lub prawo) u
ż
ywaj
ą
c dr
ąż
ka przechylenia (wzgl
ę
dem osi
podłu
ż
nej) na boki.
●
Naucz si
ę
oblatywa
ć
zamkni
ę
ty okr
ą
g dookoła – najpierw lataj wzdłu
ż
krótkich odcinków
okr
ę
gu tylko przy pomocy dr
ąż
ka pochylenia i przechylenia.
W PRZYPADKU USZKODZENIA LUB KONTAKTU ŁOPATEK WIRNIKA Z PRZESZKOD
Ą
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
18/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
●
Ć
wicz
ą
c lot po okr
ę
gu „opisuj pełne okr
ę
gi”, u
ż
ywaj równie
ż
dr
ąż
ka tylnego wirnika.
●
Kolejnym etapem
ć
wicze
ń
b
ę
dzie ósemka pozioma, staraj si
ę
utrzyma
ć
model na tej samej
wysoko
ś
ci i lataj po okr
ę
gach w prawo i lewo.
●
Cierpliwie pokonuj kolejne etapy
ć
wicze
ń
i treningów. Z czasem wyrobisz w sobie, bardzo
precyzyjne, wła
ś
ciwe odruchy a Twój KOLIBER b
ę
dzie przez cały czas lotu kontrol
ą
!
●
Gratulujemy! Teraz ju
ż
jeste
ś
do
ś
wiadczonym pilotem swojego modelu
ś
migłowca!
Procedura bindowania wymagana jest tylko po wymianie elementów systemu radiowego
– wymiana modułu steruj
ą
cego w modelu lub zamiana nadajnika (akumulator zasilaj
ą
cy
wypi
ę
ty z modelu, nadajnik wył
ą
czony, dr
ąż
ek gazu w pozycji „gaz min”).
1. Naci
ś
nij i przytrzymaj przycisk bindowania.
2.
Wł
ą
cz nadajnik. Na wy
ś
wietlaczu migaj
ą
trzy przesuwaj
ą
ce si
ę
krótkie linie a nadajnik
generuje krótkie sygnały d
ź
wi
ę
kowe („bip”). Pu
ś
ci
ć
przycisk bindowania.
3. Wsu
ń
litowo - polimerowy akumulator zasilaj
ą
cy w gniazdo mi
ę
dzy płozami modelu.
4.
Po chwili proces bindowania zostanie zako
ń
czony, wy
ś
wietlacz LCD powróci do normalnego
trybu pracy a nadajnik przestanie generowa
ć
sygnały d
ź
wi
ę
kowe („bip”).
BINDOWANIE NADJNIKA Z MODUŁEM STERUJACYM MODELU
Nadajnik w MODE 2
Nadajnik w MODE 1
Ć
wiczenie 1 -
Ogon modelu
przez cały czas lotu zwrócony
jest w Twoim kierunku.
Lataj
w prawo i lewo, do przodu
i do tyłu bez u
ż
ywania dr
ąż
ka
tylnego wirnika.
Ć
wiczenie 2 - Latamy tj. w pierw -
szym
ć
wiczeniu. Model zwrócony
jest do Ciebie zawsze jednym
bokiem kadłuba. Po opanowaniu
tego
ć
wiczenia nale
ż
y przej
ść
do
etapu nast
ę
pnego – lot w kierunku
przeciwnym.
Ć
wiczenie 3 – Przód kadłuba
modelu przez cały czas lotu
zwrócony
jest
w
Twoim
kierunku.
© 2010 Ludomir Rogalski
Sterowany radiem
model
ś
migłowca
KOLIBER
PRO
19/20
®
EasyCopter V4.5 COLIBRI
PRO
Uwaga! Nadajnik nie mo
ż
e by
ć
bindowany z modułem steruj
ą
cym, je
ż
eli dr
ąż
ek
sterowania moc
ą
nie znajduje si
ę
w pozycji „gaz min” a dioda sygnalizuj
ą
ca w module
sterowania
ś
wieci. Je
ś
li dioda sygnalizuj
ą
ca w modelu miga, dr
ąż
ek sterowania moc
ą
ś
ci
ą
gamy (przesuwamy w pozycj
ę
„gaz min”) i rozpoczynamy bindowanie.
Szczegółowy wykaz wszystkich podzespołów, elementów i cz
ęś
ci zamiennych znajdziecie
na stronie www.rcm-pelikan.cz. Mo
ż
na je bez problemu zamawia
ć
(podaj
ą
c numery katalo -
gowe) w firmie MODELEMAX (www.modelemax.pl).
Tłumacz
ą
c i opracowuj
ą
c
instrukcj
ę
korzystałem z oryginalnych instrukcji eksploatacji
STEROWANEGO RADIEM MODELU SMIGŁOWCA EasyCopter V 4,5 KOLIBER
PRO
EasyCopter V 4,5 COLIBRI
PRO
Návod k obsluze
EasyCopter V 4,5 COLIBRI
PRO
Instruction Manual
Literatura uzupełniaj
ą
ca:
1.
„Projektowanie i budowa modeli
ś
migłowców” Bogusław Spunda, WKiŁ, Warszawa 1976
2.
„Lataj
ą
ce modele
ś
migłowców” Bogusław Spunda, WKiŁ, Warszawa 1984
3.
„Budowa i pilota
ż
ś
migłowców” mgr in
ż
. Ryszard
Witkowski, WKiŁ, Warszawa 1979
4. „Akumulatory, baterie, ogniwa” prof. Andrzej Czerwie
ń
ski, WKiŁ, Warszawa 2005
5.
„Prawie wszystko o bateriach” dr Zbigniew Rogulski, REBA, Warszawa 2006.
6.
„RC-Helikopter richtig fliegen: Schritt für
Schritt zum Flugerfolg” Dieter Schulz
,
Verlag Franzis
2010
7.
„Die Hubschrauber Flugschule mit Flugtechnik für RC-Heli-Piloten”
Helmut Mauch
,
Verlag Geramond
2010
Artykuły informacyjne zamieszczone w magazynach modelarskich i na stronach internetowych firmy RCM - Pelikan:
1. Artykuł „Easy Copter V4 Colibri” autor Olda
RC REVUE 4/2010
2. Artykuł „Easy Copter V4,5 Colibri Pro” autor Olda
RC REVUE 6/2010
UWAGA! Wykorzystanie materiału w celach komercyjnych wymaga zgody autora
© 2010 Ludomir Rogalski E-Mail: lrogalski@poczta.onet.pl
CZ
ĘŚ
CI ZAMIENNE