ABC FOTOGRAFOWANIA

Niewiele rzeczy przybli

ża świat tak, jak czyni to fotografia. Dzięki niej odległe miejsca i ludzie stają się

bliscy, a nasze

życie bogatsze. Często tym, co nas najbardziej porusza, jest niepowtarzalny punkt

widzenia, w

łaściwy każdemu autorowi zdjęć. W niniejszym poradniku zamieszczony został zbiór

przyk

ładowych fotografii, których przestudiowanie pozwoli pobudzić wyobraźnię i pomoże każdemu

odkry

ć własny, wyjątkowy sposób patrzenia na świat.

Wst

ęp do świata doskonałej fotografii.

Co decyduje o wspania

łości zdjęcia?

Chyba ka

żdy z nas miał kiedyś okazję oglądać w galerii lub czasopiśmie jakieś zdjęcie, zastanawiając

si

ę jednocześnie, co takiego przyciąga w nim naszą uwagę. Bo zdjęcie było po prostu dobre. Miało w

sobie co

ś, co zostało zrobione wyjątkowo dobrze, jednak w przypadku fotografii różnica pomiędzy

dzie

łem wystarczająco dobrym a wybitnym jest trudna do zdefiniowania. Tymczasem w dzisiejszych

czasach tak wielu ludzi robi zdj

ęcia, że sama czynność wydaje się wręcz banalna. Co więcej,

wspó

łczesne aparaty fotograficzne są tak łatwe w użyciu, że wykonanie dobrego, prawidłowo

na

świetlonego zdjęcia nie jest niczym nadzwyczajnym. W rezultacie widzimy wokół siebie mnóstwo

fotografii, które, cho

ć na ogół poprawne, często nie wyróżniają się niczym szczególnym. Ale przecież

zdarzaj

ą się i takie, które przykuwają uwagę swoją wyjątkowością. Niniejszy poradnik jest

przeznaczony dla ka

żdego, kto pragnie zgłębić tajniki fotografii i doskonalić swój warsztat tak, by

wykonywa

ć zdjęcia dorównujące jakością pracom podziwianym przez siebie. W kolejnych rozdziałach

b

ędziemy zamieszczać opisy podstawowych i bardziej zaawansowanych technik, które pomogą

Pa

ństwu w zrozumieniu reguł rządzących fotografią. Znajdziecie Państwo przykładowe zdjęcia i

porównania pomi

ędzy zdjęciami udanymi i nieudanymi. Jeśli poświęci się odrobinę czasu na lekturę

tego poradnika i zastosuje zawart

ą w nim wiedzę we własnej praktyce fotograficznej, to na efekty nie

trzeba b

ędzie długo czekać.

CZ

ĘŚĆ PIERWSZA - Podstawowe techniki

Dobre zrozumienie trzech podstawowych czynników maj

ących wpływ na jakość zdjęć prowadzi do

znakomitych rezultatów.

Ostro

ść, ekspozycja i kompozycja

Nowoczesne lustrzanki jednoobiektywowe s

ą bardzo łatwe w użyciu. Najnowsze osiągnięcia

technologiczne, takie jak niezawodny system automatycznej ekspozycji i precyzyjne, automatyczne
ustawianie ostro

ści, działające nawet przy słabym oświetleniu, sprawiają, że dosłownie każdy może

robi

ć dobre zdjęcia, niezależnie od warunków zewnętrznych. Dostępne na rynku wysokiej klasy

obiektywy o zmiennej ogniskowej tak

że znacznie ułatwiają kompozycję wspaniałych kadrów i to

bezpo

średnio w celowniku. Ponieważ trzy podstawowe czynniki warunkujące powstanie udanej

fotografii - ostro

ść, ekspozycja i kompozycja - są teraz całkowicie pod kontrolą, możemy się

zastanowi

ć, dlaczego niektóre z naszych fotografii nadal nie są doskonałe. Chodzi o to, że nawet

najbardziej zaawansowane technicznie aparaty musz

ą być umiejętnie obsługiwane.

•

Podstawowe techniki 1

- Lustrzanka jednoobiektywowa.

•

Podstawowe techniki 2

- Autofocus - system automatycznego ustawiania ostro

ści.

•

Podstawowe techniki 3

- Czasy otwarcia migawki.

•

Podstawowe techniki 4

- Przys

łona.

•

Podstawowe techniki 5

- Ogniskowa i k

ąt widzenia.

•

Podstawowe techniki 6

- Czas otwarcia migawki, liczba przys

łony i czułość filmu.

•

Podstawowe techniki 7

- Wprowadzenie kompozycji i kadrowania.

CZ

ĘŚĆ DRUGA - Programowane tryby pracy

Dzi

ęki trybom programowej kontroli parametrów ekspozycji rozpoczęcie pracy z aparatem EOS jest

równie

łatwe co przyjemne.

Programowa kontrola zdj

ęcia upraszcza wiele spraw

Wi

ększość zdjęć daje się sklasyfikować do wyraźnie

wyodr

ębnionych grup, z których najczęściej

spotykanymi s

ą portrety, krajobrazy, zbliżenia oraz

zdj

ęcia obiektów ruchomych. Myślą przewodnią

systemu programowej kontroli zdj

ęcia w aparatach

EOS jest to, by w ka

żdym z tych typowych rodzajów

uj

ęć można było w prosty sposób dokonać

automatycznego ustawienia parametrów ekspozycji.
Jest tak

że program uniwersalny, służący do

ca

łkowicie automatycznego wykonywania zwykłych

zdj

ęć. Wystarczy tylko wybrać odpowiedni symbol

za pomoc

ą pokrętła zmiany trybów pracy, a aparat

samodzielnie dopasuje najwa

żniejsze ustawienia do

sytuacji. Bez zastanowienia mo

żna się wtedy skupić

na twórczej stronie zdj

ęcia, wiedząc że parametry

ekspozycji dobrane s

ą poprawnie.

•

Programowane tryby pracy 1

- Tryb pe

łnej automatyki.

•

Programowane tryby pracy 2

- Wykonywanie portretów.

•

Programowane tryby pracy 3

- Uchwycenie akcji.

•

Programowane tryby pracy 4

- Zdj

ęcia ze zbliżeniami.

•

Programowane tryby pracy 5

- Zdj

ęcia krajobrazowe.

•

Programowane tryby pracy 6

- Zdj

ęcia z lampą błyskową.

CZ

ĘŚĆ TRZECIA - Kadrowanie i kompozycja

Zanim zaczniemy samodzielnie robi

ć dobre zdjęcia, musimy dowiedzieć się, dlaczego niektóre metody

daj

ą lepsze rezultaty od innych.

Czym jest dobra fotografia?
Kolejne kroki, po zapoznaniu si

ę ze sposobami

efektywnej obs

ługi aparatu fotograficznego, są już

bardziej subtelne.

Łatwo jest rozpoznać fotografię o

z

łej jakości technicznej. Dzięki lepszemu

zrozumieniu i odrobinie praktyki mo

żna uniknąć

zdj

ęć prześwietlonych lub rozmazanych. Dużo

trudniej jest rozró

żnić fotografię naprawdę dobrą, od

takiej, która jest po prostu wystarczaj

ąco dobra. A

najtrudniejszym zadaniem mo

że być wyjaśnienie

dlaczego niektóre ze zdj

ęć uważane są za

najlepsze. To w

łaśnie jednak trudności z kla

zdj

ęć wyjaśniają, dlaczego oko fotografa jest

odpowiedzialne za jako

ść końcową.

syfikacj

ą

•

Kadrowanie i kompozycja 1

- Kompozycja zaczyna si

ę od pomysłu.

•

Kadrowanie i kompozycja 2

- Kompozycje s

ą harmonijne.

•

Kadrowanie i kompozycja 3

- Zmieniajmy pozycj

ę, z której wykonujemy zdjęcia; poszukujmy

dynamiki.

•

Kadrowanie i kompozycja 4

- Elementy.

•

Kadrowanie i kompozycja 5

- Dese

ń i barwa.

•

Kadrowanie i kompozycja 6

- Punkt ustawienia ostro

ści.

•

Kadrowanie i kompozycja 7

- Zdj

ęcia w dzień.

•

Kadrowanie i kompozycja 8

- Zdj

ęcia wieczorem i w nocy.

•

Kadrowanie i kompozycja 9

- Z

łudzenie ruchu.

•

Kadrowanie i kompozycja 10

- Korzystanie z filtrów.

CZ

ĘŚĆ CZWARTA - Twórcze

techniki fotografowania

Jak za pomoc

ą aparatu EOS uzyskać

doskona

łe zdjęcia odpowiadające zamierzeniom.

Dzia

łanie trybów automatycznej ekspozycji

dla

w

dzo

Wyczucie, kiedy nale

ży używać różnych trybów

automatycznej ekspozycji (AE), jest istotnym
czynnikiem poprawy jako

ści wykonywanych

fotografii. Tryb programowy jest naj

łatwiejszy

pocz

ątkujących, jeśli jednak nie wypróbowaliśmy

innych trybów, cz

ęść prawdziwej mocy drzemiącej

aparacie EOS pozosta

łby nie wykorzystana. Należy

d

ążyć do stanu, w którym szybkie i intuicyjne

dobranie odpowiedniej do warunków przys

łony i czasu ekspozycji nie będzie nam już sprawiało

problemu. Innym wa

żnym czynnikiem jest umiejętność przewidywania efektu wywieranego przez

światło, tak by dostrzec możliwości płynące z lekkiego niedoświetlenia zdjęcia. Aparat EOS w bar
du

żym stopniu upraszcza wykonywanie zdjęć, jednak niezależnie od tego, dobrze byłoby tworzone

zdj

ęcia wzbogacić odrobiną kreatywności.

•

Twórcze techniki fotografowania 1

- Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli nad ruchem.

•

Twórcze techniki fotografowania 2

- Galeria zdj

ęć wykonywanych w trybie automatycznej

ekspozycji z preselekcj

ą migawki.

•

Twórcze techniki fotografowania 3

- Tryb automatycznej ekspozycji z kontrolowan

ą głębią

ostro

ści.

•

Twórcze techniki fotografowania 4

- Wi

ęcej kontroli nad głębią ostrości.

•

Twórcze techniki fotografowania 5

- Zaawansowane systemy pomiaru intensywno

ści światła.

•

Twórcze techniki fotografowania 6

- Wybór stosownej do warunków metody pomiaru.

•

Twórcze techniki fotografowania 7

- Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i tryby manualne.

CZ

ĘŚĆ PIĄTA - Obiektywy i lampy błyskowe

Szeroki wybór obiektywów i lamp b

łyskowych pozwala odkryć twórcze możliwości tkwiące w temacie

zdj

ęcia.

Zintegrowany system EOS
System EOS oferuje szerok

ą gamę sprzętu fotograficznego, który pozwala osiągnąć najlepsze

mo

żliwe efekty. Obiektywy firmy Canon należące do serii EF spełniają wymagania zawodowych

fotografów, zapewniaj

ąc doskonała jakość odwzorowania barw i wyjątkową przejrzystość obrazu.

Wysokiej jako

ści mechanizmy automatycznego ustawienia ostrości wbudowane w obiektyw pomagają

uchwyci

ć właściwy moment z wielką dokładnością. Lampy błyskowe Canon Speedlite zostały

zaprojektowane z my

śłą o różnych warunkach oświetlenia i od dawna przodują w swojej

dziedzinie.Pe

łna oferta doskonałych obiektywów serii EF i lamp błyskowych Speedlite umożliwia

wzbogacenie naszych twórczych mo

żliwości.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 1

- Od rybiego oka do superteleobiektywu.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 2

- Obiektywy szerokok

ątne.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 3

- Obiektyw standardowy.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 4

- Teleobiektywy.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 5

- Obiektywy specjalne: Rybie oko i makroobiektywy.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 6

- Obiektywy specjalne: Superteleobiektywy.

•

Obiektywy i lampy b

łyskowe 7

- Specjalne techniki fotografowania z lamp

ą błyskową.

Podstawowe techniki: Lustrzanka jednoobiektywowa

Lustrzanka jednoobiektywowa jest najbardziej wyrafinowanym narz

ędziem do robienia zdjęć

dost

ępnym w dzisiejszych czasach.

Ze wszystkich rodzajów aparatów dost

ępnych obecnie na rynku, lustrzanki jednoobiektywowe na film

o szeroko

ści 35 mm są sprzętem niewątpliwie najbardziej popularnym wśród osób traktujących

fotografi

ę poważnie. Łącząc wyrafinowane możliwości ze zwartą i lekką konstrukcją. lustrzanki są

doskona

łymi aparatami do fotografii reporterskiej, sportowej, turystycznej, a także do robienia zdjęć

niepozowanych. Niewielkie rozmiary i wszechstronno

ść to dwie główne zalety, dzięki którym na

lustrzankach mo

żna polegać w każdej sytuacji. Możliwość zmiany obiektywu sprawia, że możemy

robi

ć właśnie takie zdjęcia, o jakie nam chodzi. W obecnych czasach komputerowe "mózgi" lustrzanek

jednoobiektywowych najwy

ższej klasy, takich jak te z serii EOS, zautomatyzowały proces

fotografowania do tego stopnia,

że fotograf może skupić się wyłącznie na treści zdjęcia. Można

dos

łownie zaprogramować aparat tak, aby dopasował się do panujących warunków ekspozycji. To

naprawd

ę duże ułatwienie, bo przecież wysublimowane piękno krajobrazu wymaga innych ustawień

ni

ż szybkość i dynamika sportowych wydarzeń. Co więcej, polegając na nowoczesnej i precyzyjnej

technologii systemu automatycznego ustawienia ostro

ści, możemy uchwycić na zdjęciu te szczególne,

niepowtarzalne momenty, które najprawdopodobniej umkn

ęłyby przy ręcznym ustawieniu.

Zrozumienie kilku podstawowych zasad fotografii pomo

że nam cieszyć się wyrafinowanymi

mo

żliwościami naszego aparatu, a co najważniejsze, robić lepsze zdjęcia.

Lustrzanka jednoobiektywowa a kompaktowy aparat fotograficzny

Wielkim udogodnieniem oferowanym przez lustrzanki jednoobiektywowe
jest ich konstrukcja, oparta o system TTL, dzi

ęki któremu fotografująca

osoba widzi dok

ładnie to, co będzie utrwalone na klatce filmu. Zastosowanie

konstrukcji tego typu sprawia,

że używanie obiektywów o różnych

ogniskowych jest bardzo praktyczne. Kompaktowy aparat fotograficzny ma
osobny wizjer celownika do ustawiania kadru, wi

ęc tylko w przybliżeniu

pokazuje obraz obejmowany przez obiektyw. Poza tym, jedynym sposobem
na fotografowanie z innym obiektywem jest dodanie specjalnego celownika.

Podstawowe techniki: Autofocus - system automatycznego ustawiania ostro

ści

U

żywanie autofocusu jest łatwe, jednak należy pamiętać o jego właściwej obsłudze.

Po prostu naprowadzamy ramk

ę autofocusu na

fotografowany obiekt.
Autofocus jest jednym z wielkich udogodnie

ń

nowoczesnych lustrzanek jednoobiektywowych. Po
prostu naprowadzamy ramk

ę autofocusu na ten

element obrazu, który ma by

ć ostry i naciskamy

spust migawki do po

łowy.

Obiektyw

automatycznie nastawi ostro

ść wybranego przedmiotu. Autofocus jest prawie zawsze szybszy i

bardziej niezawodny ni

ż ręczne ustawianie ostrości. Ważne jest zrozumienie zasad prawidłowej

obs

ługi tej funkcji. Po pierwsze należy zdecydować, który element obrazu ma być ostry, a jest to

czasami trudny wybór.Poza tym, poruszenie aparatu mo

że spowodować przesunięcie ramki

autofocusu z wybranego obiektu. Mo

że temu zapobiec włączenie blokady ostrości, jednak ważne jest,

by

śmy zawsze pamiętali o obecności ramki.

Potwierdzenie wska

źnikiem ostrości

Przed naci

śnięciem spustu migawki dobrze jest upewnić się, czy zdjęcie będzie ostre. Widać to, rzecz

jasna, w celowniku. Czasami jednak, kiedy fotografujemy przy s

łabym oświetleniu, trudno mieć

pewno

ść co do właściwego ustawienia ostrości. System automatycznego ustawiania ostrościokaże się

pomocny i w tej sytuacji.Warto przyzwyczai

ć się do sprawdzenia przed każdym zdjęciem, czy świeci

si

ę zielona lampka wskaźnika ostrości widoczna w celowniku. To zajmie tylko chwilę, a może

oszcz

ędzić wielu rozczarowań. Jeśli stwierdzimy, że przydałaby się nam odrobina praktyki w używaniu

systemu autofocusu, mo

żemy poćwiczyć z aparatem bez filmu, dopóki prawidłowa obsługa stanie się

tylko kwesti

ą intuicji.

U

życie blokady ostrości może znacznie poprawić jakość naszych zdjęć.

Blokada ostro

ści pomaga skomponować ujęcie.

Je

żeli główny obiekt na zdjęciu ma być w samym

centrum kadru, mo

żemy w prosty sposób ustawić

ostro

ść, używając systemu automatycznego

ustawienia ostro

ści. Jednak co zrobić, gdy nie

chcemy aby wybrany przez nas motyw by

ł w s

środku zdjęcia? Na przykład, jeśli na fotografii
by

ć dwie stojące obok siebie osoby, ramka

autofocusu najprawdopodobniej znajdzie si

ę

pomi

ędzy nimi i ostrość zostanie ustawiona

wzgl

ędem tła.

Prosta funkcja zwana "blokad

ą ostrości" rozwiązuje

ten problem. Po prostu naprowadzamy ramk

ę

autofocusu na fotografowany obiekt, uruchamiamy
system autofocusu naciskaj

ąc spust migawki do

po

łowy i komponujemy ujęcie przesuwając aparat i

trzymaj

ąc spust migawki. Autofocus będzie pamiętał

prawid

łowe ustawienie, dopóki spust migawki nie

zostanie zwolniony.
Funkcja blokady ostro

ści ułatwia również wyostrzenie obrazu przy fotografowaniu obiektów, takich jak

puste

ściany lub błyszczące powierzchnie, które mogą sprawić kłopoty przy automatycznym

ustawianiu ostro

ści. W takim przypadku wybieramy po prostu jakiś inny przedmiot znajdujący się mniej

wi

ęcej w tej samej odległości co fotografowany obiekt, ustawiamy ostrość przy pomocy autofocusu i

trzymaj

ąc spust migawki wciśnięty do połowy, wracamy do wybranego wcześniej ujęcia.

amym

maj

ą

Tryby pracy One Shot i Al Servo AF
Podczas robienia zdj

ęć w trybie One Shot AF, migawka nie może być zwolniona dopóki ustawianie

ostro

ści nie zostanie zakończone. Ten tryb fotografowania stosuje się w połączeniu z blokadą ostrości.

Naci

śnięcie spustu migawki do połowy zachowuje parametry ustawienia ostrości odpowiadające

wybranej odleg

łości. Kiedy jednak fotografujemy ruchome obiekty w trybie Al Servo AF, po naciśnięciu

spustu migawki do po

łowy autofocus śledzi poruszający się obiekt i w sposób ciągły dopasowuje

ostro

ść do zmieniającej się odległości. Funkcja ta jest funkcją odwrotną do funkcji blokady ostrości.

Podstawowe techniki: Czasy otwarcia migawki

Dysponuj

ąc różnymi czasami otwarcia migawki możemy kontrolować przedział czasu, w

którym

światło wpada do aparatu.

Co to jest czas otwarcia migawki?
Mówi

ąc w skrócie, czas otwarcia migawki to czas naświetlenia

klatki filmu. Krótki czas otwarcia migawki, 1/2000 s, 1/4000 s itd,.
oznacza,

że migawka pozostanie otwarta tylko przez tę krótką

chwil

ę. I na odwrót - dłuższy czas otwarcia migawki znaczy, że

ekspozycja b

ędzie trwała odpowiednio dłużej. Nie dajmy się zmylić

liczbom umieszczonym na aparacie. Czas otwarcia migawki
opisany symbolem "2000" to w rzeczywisto

ści 1/2000 sekundy -

bardzo krótko. Oznaczenie u

łamka 1/ zostało dla uproszczenia

pomini

ęte; mówimy o robieniu zdjęć z migawką "dwa tysiące" m

na my

śli czas otwarcia migawki równy "jednej dwutysięcznej

sekundy".

aj

ąc

Dlaczego czasy otwarcia migawki s

ą takie ważne?

Kiedy fotografujemy obiekty w ruchu przy d

ługim czasie otwarcia

migawki, zdj

ęcie najprawdopodobniej wyjdzie nieostre. Nie można

jednak fotografowa

ć wszystkiego przy krótkim czasie otwarcia

migawki, gdy

ż wówczas ekspozycja musiałaby trwać krócej, co nie

zawsze jest mo

żliwe ze względu na czułość filmu. Jeśli czas

otwarcia migawki jest za krótki w danych warunkach, zbyt ma

ło

światła dotrze do filmu i zdjęcie będzie niedoświetlone. Robiąc

zdj

ęcia należy zawsze pamiętać o zrównoważeniu trzech następujących czynników: czasu otwarcia

migawki (jak d

ługo światło pada na klatkę filmu), liczby przysłony (ile światła pada na klatkę filmu) i

czu

łość filmu (ile światła potrzebuje dany film do

prawid

łowej ekspozycji).

Zrozumienie zasad post

ępowanie z tymi trzema

parametrami jest najwa

żniejszym krokiem ku

udanym fotografiom.
Mo

żna by sądzić, że wiedza dotycząca

wspomnianych parametrów oka

że się zbędna, jeśli

tylko b

ędziemy unikać fotografowania obiektów w

ruchu. Ale nawet ograniczenie si

ę do robienia zdjęć

nieruchomych przedmiotów nie zwalnia nas z
konieczno

ści pamiętania o czasie otwarcia migawki.

Wszystko dlatego,

że aparat może się poruszyć,

je

śli nie jest zamocowany na statywie. Jeżeli w

momencie ekspozycji aparat ulegnie jakimkolwiek
wstrz

ąsom, to obraz na zdjęciu będzie rozmazany.

Mówimy wtedy o "poruszeniu" aparatu. Jednak je

śli dobierze się wystarczająco krótki czas otwarcia

migawki, to w wi

ększości przypadków zdjęcie wyjdzie doskonale, nawet jeśli robiła je osoba

niedo

świadczona.

Mechanizm migawki w aparatach EOS

Aparaty EOS posiadaj

ą pionową migawkę szczelinową z

elektromagnetycznym mechanizmem wyzwalania. Czas migawki
kontrolowany jest elektronicznie. W konstrukcji migawki wykorzystano
mechanizm z dwiema kurtynami. W stanie spoczynku (przed naci

śnięciem

spustu), pierwsza kurtyna zas

łania klatkę filmu, a druga jest otwarta. W

momencie naci

śnięcia spustu pierwsza kurtyna otwiera się tworząc

szczelin

ę, przez którą światło pada na klatkę filmu. W czasie ekspozycji

druga kurtyna zaczyna pod

ążać za pierwszą, przez co szczelina przesuwa

si

ę naświetlając resztę klatki. Następnie pierwsza kurtyna zatrzymuje się, a

druga kurtyna zamyka si

ę zaraz za nią kończąc ekspozycję.

Problemy wynikaj

ące z poruszenia aparatem są powszechne wśród początkujących - łatwo

jednak mo

żna temu zaradzić.

Sk

ąd wiadomo, przy jakich czasach otwarcia migawki możemy fotografować "z ręki"?

Fotografowie zazwyczaj staraj

ą się mieć na uwadze czasy otwarcia migawki, przy których można robić

zdj

ęcia bez statywu. Ogólna zasada mówi, że używając obiektywu o ogniskowej 50 mm większość

ludzi mo

że fotografować z ręki przy czasie otwarcia migawki równym 1/60 sekundy i krótszym. Jak

wida

ć, istotna jest tu ogniskowa obiektywu. O parametrze tym należy pamiętać, gdyż przy dłuższych

obiektywach - teleobiektywach - konsekwencje poruszenia aparatu s

ą bardziej widoczne. Dlatego też

osoby zajmuj

ące się fotografią zawodowo zawsze używają solidnych, wytrzymałych statywów, kiedy

fotografuj

ą przez olbrzymie teleobiektywy. Jednym ze sposobów określenia najkrótszego czasu

otwarcia migawki przy którym mo

żemy zrobić zdjęcia z ręki, jest wyznaczenia odwrotności ogniskowej

aparatu. Oznacza to,

że obiektywem o ogniskowej 50 mm możemy bezpiecznie fotografować bez

statywu ustawiaj

ąc czas otwarcia migawki na 1/60 s (ponieważ w aparatach nie istnieje wartość 1/50

s), ale ju

ż 1/30 s może być czasem za długim.

Z kolei 1/30 s mo

że w zupełności wystarczyć przy szerokokątnym obiektywie o ogniskowej 28 mm,

trzeba jednak pami

ętać o tym, że jest to prawdopodobnie najdłuższy czas przy jakim można robić

zdj

ęcia z ręki, nawet jeśli używa się superszerokokątnego obiektywu o ogniskowej 15 mm. Z drugiej

za

ś strony, teleobiektywy o ogniskowej 300 mm raczej nie powinien być używany bez statywu przy

czasie otwarcia migawki krótszym ni

ż 1/500 s jeśli nie chcemy, by zdjęcie było nieostre. Natomiast

u

życie czasu 1/250 s powinno wystarczyć dla obiektywów o ogniskowej 135 mm lub 200 mm.

Pocz

ątkowo może się to wydawać skomplikowane, ale pamiętając o zależności pomiędzy ogniskową

obiektywu a czasem otwarcia migawki osi

ągniemy efekty w postaci większej liczby ostrych zdjęć.

Krótki czas otwarcia migawki pomo

że zarejestrować niedostrzegalne dotąd aspekty

fotografowanych tematów.
Zrozumienie zasad doboru czasu migawki przyniesie owoce w postaci lepszych zdj

ęć. To jednak nie

wszystko. Aparaty z serii EOS umo

żliwiają zmiany czasu otwarcia migawki w niezmiernie szerokim

czasie, co w bardziej zaawansowanych modelach oznacza czas rz

ędu 1/4000 a nawet 1/8000

sekundy. Przy tak krótkich czasach aparaty serii EOS mog

ą sfotografować rzeczy niedostrzegalne

go

łym okiem. Czasy te pozwalają na uchwycenie strzały lecącej do tarczy lub na zatrzymanie kolibra

w locie.
Przy tak krótkim czasie na

świetlania wyczucie właściwego momentu wymaga dobrego refleksu i

odrobiny praktyki. Aparaty serii EOS oferuj

ą również możliwość ustawienia bardzo długich czasów

na

świetlania, włącznie z ustawieniem "B" ("bulb", zwanym także "na czas"), które umożliwia

fotografowanie z dowolnie d

ługim czasem naświetlania. Również i w tym przypadku możliwe jest

ca

łkiem nowe spojrzenie na otaczający nas świat. Nocne światła wielkiego miasta, autostrada jako

smuga p

ędzących samochodów, rozgwieżdżone niebo - to wspaniałe tematy na zdjęcia wymagające

d

ługiego czasu ekspozycji.

Podstawowe techniki: Przys

łona

Regulacja przys

łony to zmiana natężenia światła wpadającego

do aparatu podczas ekspozycji.

Znaczenie liczby przys

łony

Parametr czasu otwarcia migawki informuje o d

ługości padania

światła na klatkę filmu. Z kolei liczba przysłony jest miarą wielkości

otworu, przez który przechodzi

światło, wpadając do aparatu. Jeśli ekspozycja ma pozostać

niezmienna, to im d

łuższy będzie czas otwarcia migawki, tym mniejszy powinien być otwór przysłony.

Je

śli czas ekspozycji musi być krótszy, wówczas przysłona powinna być otwarta szerzej, aby ta sama

ilo

ść światła została wpuszczona do aparatu. Wielkość otworu przesłony wyrażamy jednostkami

zwanymi liczbami przys

łony. Mały otwór to duża liczba (lub wartość) przysłony, na przykład f/22

oznacza otwór o

średnicy niewiele większej od średnicy szpilki. Duże otwory, np. f.1.4, oznacza się

ma

łą liczbą. Liczby umieszczone na pierścieniu przysłony każdego obiektywu to właśnie liczby

przys

łony. Każda z nich opisuje otwór, którego wielkość jest dwa razy większa lub dwa razy mniejsza

od otworu odpowiadaj

ącego sąsiedniej liczbie przysłony. I tak, przysłona o liczbie f/5.6 wpuszcza dwa

razy wi

ęcej światła niż przysłona oznaczona liczbą f/8 i o połowę mniej, niż przysłona o liczbie f/4.

Ró

żnica pomiędzy dwiema liczbami przysłony, sąsiadującymi ze sobą w tak powstałym szeregu, to

stopie

ń przysłony. "Otwieranie" przysłony oznacza powiększenie otworu przysłony, "przymykanie" zaś

- jego zmniejszanie.

Liczby przys

łony i czasy otwarcia migawki

Zarówno przys

łona jak i migawka regulują ilość światła padającego na klatkę filmu. W zakresach

regulacji obu tych parametrów znajduj

ą się ustawienia odległe o jeden stopień. Mając na uwadze ilość

światła wpadającego do aparatu, można powiedzieć, że przysłona o liczbie f/5.6 wpuszcza dwa razy
wi

ęcej światła niż przysłona f/8. Podobnie migawka 1/60s wpuszcza dwa razy więcej światła niż

migawka 1/125 s.
Ustawienie czasu otwarcia migawki i wielko

ści przysłony zawsze musi być wzajemnie skorelowane.

Za

łóżmy przykład, że parametry prawidłowej ekspozycji przy danym ujęciu wynoszą odpowiednio 1/60

s i f/6.6. Chc

ąc w tych samych warunkach oświetlenia sfotografować poruszający się obiekt, skracamy

czas otwarcia migawki do 1/125 s. Wówczas, aby zachowa

ć optymalne zrównoważenie parametrów

ekspozycji, musimy dopasowa

ć przysłonę, zmieniając jej wartość dokładnie o tyle samo, o ile zmienił

si

ę czas otwarcia migawki. Dlatego też w tym przypadku należy dwukrotnie zwiększyć otwór

przys

łony, zmniejszając jej liczbę na f/4, o jeden stopień. Ponieważ przysłona o liczbie f/4 wpuszcza

dwukrotnie wi

ęcej światła niż przysłona o liczbie f/5.6, optymalne parametry ekspozycji zostaną

zachowane.

G

łębia ostrości jest jednym z podstawowych pojęć w fotografii. Terminem tym określa się

stref

ę, w której obiekty uwidocznione na zdjęciu są ostre.

G

łębia ostrości

Poj

ęcie głębi ostrości odnosi się do strefy ostrego

odwzorowania, która rozci

ąga się przed i za

punktem, wzgl

ędem którego ustawiona jest ostrość.

G

łębia ostrości zmienia się odwrotnie

proporcjonalnie do wielko

ści otworu przysłony.

Znaczy to,

że przy szeroko otwartej przysłonie, np. o

liczbie f/1.8, g

łębia ostrości jest niewielka. Na

przy mocno przymkni

ętej przysłonie, np. f/16, prawie

wszystkie obiekty, widoczne czy to na pierwszym,
czy na dalszych planach, b

ędą ostro odwzorowan

Tak jak przy wyborze czasu otwarcia migawki
bierzemy pod uwag

ę prędkość poruszają

obiektów, tak przy ustawianiu przys

łony kierujemy

si

ę głębią ostrości, którą chcemy uzyskać. Rze

jasna, warunki uj

ęcia nie zawsze umożliwiają duży

wybór ustawie

ń. Fotografując mecz koszykó

musimy ustawi

ć krótki czas otwarcia migawki - i

zadowoli

ć się niewielką głębią ostrości. Ale prz

fotografowaniu ogrodu pe

łnego kwiatów duża głębi

ostro

ści na pewno będzie ważniejsza. Należy

pami

ętać, że strefa głębi ostrości nie jest

równomiernie roz

łożona wokół punktu, na który

ustawiamy ostro

ść aparatu. Mniej więcej jedna

trzecia obszaru g

łębi ostrości przypada na

przestrze

ń przed tym punktem, a pozostałe dwie

trzecie na stref

ę znajdującą się za nim. Może się

tomiast

e.

cych si

ę

cz

wki

y

a

zdarzy

ć, że nie wszystkie elementy kadru zmieszczą się w strefie objętej głębią ostrości. Można

ustawi

ć ostrość na odległość trochę większą, niż ta, w której znajduje się fotografowany obiekt.

Wówczas prawdopodobnie g

łębia ostrości obejmie wszystko.

wtedy

łoneczny

lone. Je

śli

ym

dleg

łe

aki

ąt

łady

Podstawowe techniki: Ogniskowa i k

ąt widzenia

W ka

żdej sytuacji mamy do wyboru wiele różnych ujęć.

G

łębia ostrości i obiektywy

U

życie obiektywu o długiej ogniskowej zmniejsza

g

łębię ostrości. Korzystając więc z teleobiektywów

nale

ży dokładnie ustawiać ostrość. Obiektywy

szerokok

ątne zaś mają bardzo dużą głębię ostrości.

Precyzyjne ustawienie ostro

ści nie jest więc aż takie

istotne je

śli używamy obiektywu szerokokątnego.

Prawie wszystkie elementy kadru fotografowane
obiektywem o ogniskowej 28 mm w jasny, s
dzie

ń, będą ostro i wyraźnie odzwiercied

jednak u

żywamy teleobiektywu przy słab

o

świetleniu, może to już wymagać zwiększonej

ostro

żności i precyzji.

G

łębia ostrości i odległość od fotografowanego

obiektu
G

łębia ostrości zmienia się wraz ze zmianą

odleg

łości z jakiej robimy zdjęcie. Oznacza to, że

przy niezmiennych parametrach ekspozycji obiekty
znajduj

ące się w oddaleniu będą miały

porównywalnie wi

ększą głębię ostrości niż elementy

znajduj

ące się bliżej aparatu. Wyjaśnia to, dlaczego

na fotografii krajobrazu wykonanej z ostro

ścią

ustawion

ą na nieskończoność, pola, drzewa, o

góry, a nawet ob

łoki są wyraźnie widoczne. Dlatego

te

ż głębia ostrości, którą dysponujemy robiąc

zbli

żenia, jest zazwyczaj o wiele mniejsza niż można

przypuszcza

ć.

Najwa

żniejsza decyzja

Najwa

żniejsze w fotografii jest zrozumienie

zale

żności pomiędzy czasem otwarcia migawki a

wielko

ścią przysłony. W danych warunkach

o

świetleniowych prawie zawsze mamy do wyboru

kilka ró

żnych kombinacji tych dwóch zmiennych.

Wybranie krótszego czasu ekspozycji poci

ągnie za

sob

ą nastawienie większego otworu przysłony, a

zarazem zmniejszenie g

łębi ostrości. Czasem o to

nam w

łaśnie chodzi, często jednak nie tego

oczekujemy. Dlatego te

ż robiąc zdjęcia zawsze

powinni

śmy pamiętać o tych dwóch parametrach.

Jak du

żą głębię ostrości zamierzamy osiągnąć? J

czas otwarcia migawki b

ędzie potrzebny, aby

uzyska

ć ostre zdjęcie? Znajomość odpowiedzi na te

pytania na pewno pomo

że nam poprawić jakość

naszych fotografii.

Czas otwarcia migawki, liczba przys

łony i

ogniskowa
Ogniskowa obiektywu ma niew

ątpliwie wpływ na

rodzaj wykonywanego zdj

ęcia. Od niej zależy też k

widzenia oraz g

łębia ostrości. Powyższe przyk

pokazuj

ą to samo ujęcie sfotografowane różnymi obiektywami. Odległość modelki była różna, aby

zachowa

ć wielkość fotografowanych obiektów. Możemy tu przede wszystkim zauważyć różnice w tle

jednak zmiany w perspektywie tak

że są widoczne.

,

Podstawowe techniki: Czas otwarcia migawki, liczba przys

łony i czułość filmu

Czu

łość filmu jest trzecią najważniejszą wielkością, która ma wpływ na ekspozycję.

Nowoczesny filmy o wysokiej czu

łości ułatwiają dobór filmu w zależności od warunków.

Co to znaczy,

że film jest wysokoczuły?

Zale

żność pomiędzy czasem otwarcia migawki a wielkością przysłony została już wyjaśniona.

Pozostaje jednak jeszcze jeden parametr, o którym nale

ży pamiętać: czułość filmu. Wielkość ta

odzwierciedla wra

żliwość filmu fotograficznego na światło.

Nawet je

śli znajdziemy się w sytuacji, w której wybrana przez nas kombinacja czasu otwarcia migawki

i liczby przys

łony jest nieprawidłowa ze względu na warunki oświetleniowe, nie oznacza to, że

wszystko stracone. Mo

żemy rozwiązać ten problem używając filmu o większej czułości. Jak już

wspomniano, s

ąsiadujące wartości czasu otwarcia migawki i liczby przysłony różnią się od siebie o

jeden stopie

ń. Ekspozycja z czasem 1/250 s jest dwukrotnie krótsza od ekspozycji 1/125 s, a

przys

łona o liczbie f/5.6 wpuszcza do aparatu dwa razy więcej światła, niż przysłona oznaczona jako

f/8. W obu przypadkach mo

żemy mówić o różnicy jednego stopnia. Filmy różnią się od siebie w ten

sam sposób. Przy takich samych parametrach ekspozycji, film ISO 100 wymaga dwukrotnie wi

ęcej

światła niż film ISO 200 - jest to różnica jednego stopnia. Dlatego też używając filmu ISO 200 możemy
osi

ągnąć trochę większą głębię ostrości lub też nastawić trochę krótszy czas otwarcia migawki niż w

przypadku filmu o mniejszej czu

łości.

Rodzaje i czu

łość filmów

Rodzaj filmu i jego czu

łość są oczywiście bardzo ważne w fotografii. Filmy dzielimy na czarno-białe i

barwne, a tak

że na negatywowe (do odbitek) i pozytywowe (do przezroczy). Pozytywowe filmy

fotograficzne mog

ą dać trochę lepsze efekty, choć z drugiej strony filmy negatywowe są zazwyczaj

mniej wra

żliwe na błędy, gdyż w procesie wywoływania odbitek można jeszcze wpłynąć na ich

ko

ńcową jakość, nawet jeśli powstają z niedoskonałego negatywu. Jeśli chodzi o filmy do przezroczy

(pozytywowe), kontrola nad zdj

ęciem kończy się w momencie naciśnięcia spustu migawki.

Czu

łość filmu jest kolejną wielkością, z którą należy się zapoznać. Filmy o czułości z zakresu od ISO

64 do ISO 400 s

ą szeroko dostępne, a filmy o wyższej czułości można znaleźć w specjalistycznych

sklepach fotograficznych. Jednostki ISO okre

ślają standardową skalę światłoczułości. ISO 64 oznacza

stosunkowo nisk

ą czułość, ISO 400 to czułość dość wysoka. Wysokoczuły film wymaga mniej światła

podczas ekspozycji, wi

ęc umożliwia większą tolerancję naświetlania w różnych sytuacjach.

Wysokoczu

łe filmy mają jednak tendencję do większej "ziarnistości". Odwzorowany przy ich użyciu

obraz jest mniej ostry, zw

łaszcza jeśli odbitkę powiększono

Wszystkie poni

ższe kombinacje dają taką samą ekspozycję.

Czas otwarcia migawki (w
sek.)

1/1500 1/250 1/125 1/60 1/30 1/15 1/8

Liczba przys

łony (f/stopień) 2.8

4

5.6

8

11

16

22

Produkowane obecnie filmy, równie

ż te o wyższej czułości, charakteryzują się tak

wysok

ą jakością, że większość robiących zdjęcia wybiera film ISO 200, nie martwiąc

si

ę o uzyskanie dobrej jakości zdjęć. Mając jednak na uwadze jakość zdjęć, zawsze

powinni

śmy wybierać filmy o możliwie najniższej czułości dopuszczalnej w danych

warunkach o

świetlenia.

Porównajmy prze

źrocza wykonane na filmach pozytywowych o czułości ISO 64 i ISO

400. Barwy na niskoczu

łym filmie są bardziej intensywne, a szczegóły wyraźniejsze.

Jak wida

ć, dobór czułości filmu, jak zresztą wszystko w fotografii, jest sprawą

kompromisu. Istniej

ą dwa podstawowe typy filmów barwnych: do światła dziennego

oraz do

światła sztucznego (kompensujący niedostatek barwy niebieskiej). Film do

światła dziennego nadaje się do robienia zwykłych zdjęć w każdych warunkach.
U

żyty w pomieszczeniach może spowodować nieznaczną dominantę barwy

czerwonej. Film do

światła sztucznego został opracowany z myślą o profesjonalnej

fotografii w warunkach o

świetlenia studyjnego, może być jednak z powodzeniem

u

żywany przy zwykłym (żarowym) sztucznym świetle. Natomiast efektem użycia filmu

do

światła dziennego we wnętrzach z oświetleniem jarzeniowym jest lekko

zielonkawe zabarwienie obrazu. Mo

żna temu zapobiec zakładając na obiektyw

specjalny fioletowy filtr.

Kombinacje czasu otwarcia migawki oraz liczby przys

łony z czułością

filmu.</TD< tr>

Liczba przys

łony

Czas otwarcia migawki

22

8

15

30

16

15

30

60

11

30

60

125

8

60

125

250

5.6

125

250

500

4

250

500

1000

2.8

500

100

2000

ISO

100

200

400

Czas otwarcia migawki

Liczba przys

łony

2000

1.4

2

2.8

1000

2

2.8

4

500

2.8

4

5.6

250

4

5.6

8

125

5.6

8

11

60

8

11

16

30

11

16

22

Podstawowe techniki: Wprowadzenie do kompozycji i kadrowania

Prawdziwa zabawa zaczyna si

ę, gdy zrozumiemy podstawowe zasady fotografowania.

Nie róbmy zdj

ęcia ot tak, skomponujmy je

Oprócz ostro

ści i parametrów ekspozycji, najważniejsza w fotografii jest kompozycja. Jest to jednak

czynnik wymykaj

ący się jednoznacznym, wiążącym regułom. W rzeczywistości każdą scenę można

przedstawi

ć na różnych, ale jednakowo dobranych kadrach. Można jednak zgodzić się co do jednej

zasady: kompozycja jest dobra, je

żeli zawiera całą "informację" potrzebną do przedstawienia tematu

zdj

ęcia - i nic poza tym. Zasada ta jest niezwykle istotna. Wiedza o tym, co należy opuścić, jest jedną

z najwa

żniejszych w każdej formie sztuki. Używając lustrzanki jednoobiektywowej bardzo łatwo jest

zaw

ęzić scenę jedynie do pożądanych elementów. Aparat jest przenośny, a dzięki wymiennym

obiektywom, zw

łaszcza tym o zmiennej ogniskowej, wybór kąta widzenia nie sprawia najmniejszych

problemów. B

ądźmy więc bardziej elastyczni i kreatywni, eksperymentujmy z różnymi położeniami

aparatu i ogniskowymi obiektywów.

Pami

ętajmy o świetle

Do tworzenia wspania

łych kompozycji fotograficznych niezbędne jest uprzednie zrozumienie natury

światła. Nasz aparat jest prawdopodobnie bardziej wyczulony na obecność źródeł światła i ich wpływ
na obraz fotografowanych obiektów, ni

ż my sami. Na przykład, pragniemy zrobić zdjęcie komuś

stoj

ącemu w promieniach słońca. Umieszczamy fotografowaną osobę tak, aby słońce padało na jej

twarz, gdy

ż chcemy, by była ona dobrze oświetlona. Niestety, po odebraniu wywołanych odbitek efekt

okazuje si

ę niezadowalający, gdyż osoba na zdjęciu mruży oczy, a jej twarz jest pełna nieprzyjemnych

cieni. Nie by

ło to widoczne podczas robienia zdjęcia, ale aparat wszystko wiernie zarejestrował.

Prawdopodobnie najlepszym sposobem na unikni

ęcie podobnych problemów jest zdobywanie

do

świadczenia na podstawie wcześniejszych prób fotografowania w różnych sytuacjach. Jeśli zdarza

si

ę rzadka okazja wykonania niepowtarzalnej fotografii, warto jest zrobić serię zdjęć, wypróbowując

ró

żne odległości i obiektywy.

Trzymanie aparatu

Wi

ększość ludzi przyzwyczaja się do fotografowania w jednej pozycji - na

stoj

ąco. Warto jednak wypróbować ujęcia z różnych pozycji. Bardzo ważne

jest stabilne trzymanie aparatu, zw

łaszcza z teleobiektywem, ponieważ

najl

żejsze nawet poruszenie spowoduje rozmazanie obrazu. Jeżeli nie

dysponujemy statywem to szczególnie przy d

ługich czasach otwarcia

migawki, nale

ży tak ustawić aparat, aby nie poruszył się w momencie

ekspozycji. Fotografuj

ąc na siedząco możemy zapewnić lepszą stabilność

opieraj

ąc łokcie o nogi lub kolana. Znalezienie pewnego, mocnego oparcia

przed naci

śnięciem spustu migawki jest bardzo istotne. Pozycja leżąca

równie

ż zapewnia stabilne podparcie, ponieważ ramiona tworzą naturalny

"statyw". Jest to cz

ęsto najlepszy sposób fotografowania zwierząt żyjących

na wolno

ści. Czasami wsparcie się o płot lub trzymanie aparatu opartego o

ścianę zapewni stabilność wystarczającą do fotografowania, także i przy
d

łuższym czasie otwarcia migawki. Kolejny sposób na uniknięcie

poruszenia to u

życie samowyzwalacza po uprzednim ustawieniu wszystkich

parametrów zdj

ęcia i wycelowaniu aparatu. Pozwala to skoncentrować

uwag

ę jedynie na zapewnieniu stabilnej pozycji. Jak zawsze w fotografii,

wszystko polega na zrozumieniu co nale

ży zrobić, aby osiągnąć

zamierzone efekty.

Programowane tryby pracy: Tryb pe

łnej automatyki

Tryb pe

łnej automatyki pozwala skupić się

wy

łącznie na kompozycji zdjęcia.

Aby ca

łkowicie zautomatyzować wykonywanie zdjęć

ustawiamy pokr

ętło wyboru trybów pracy w aparacie

na zielony symbol. Jest to równoznaczne z
wybraniem trybu pe

łnej automatyki, co oznacza, że

fotografuj

ącemu pozostaje już tylko wycelować

obiektyw i nacisn

ąć spust. To dobry punkt

wyj

ścia dla osób zaczynających przygodę z

fotografi

ą. Ustawienie nadaje się do różnych

typowych sytuacji, takich jak przyj

ęcia, podróże,

zdj

ęcia zwierząt domowych i dzieci - do sytuacji,

które po prostu chcieliby

śmy zachować w

pami

ęci. Tryb ten ybierzemy także,gdy zetkniemy się z niepowtarzalnym tematem na zdjęcie, lecz nie

wystarczy nam czasu na samodzielne wybranie w

łaściwych ustawień. Wystarczy wtedy tylko wybrać

zielony symbol i nacisn

ąć spust!.

Jakie s

ą ustawienia aparatu EOS w trybie pełnej automatyki?

Ustawienie ostro

ści jest przełączane automatycznie między trybem One Shot a trybem Al Servo,

zale

żnie od dynamiki ruchu obiektu. Film przesuwany jest po jednej klatce. Ewaluacyjny pomiar

o

świetlenia wykonywany jest względem głównego obiektu. Program automatycznej ekspozycji zajmuje

si

ę obsługą obiektów o różnych ogniskowych. Przy słabym oświetleniu lub przy świetle padającym w

stron

ę obiektywu można posłużyć się lampą błyskową.

Programowane tryby pracy: Wykonywanie portretów

Korzystanie z trybu portretowego wejdzie w krew ka

żdemu,

kto nauczy si

ę z niego korzystać.

Tryb portretowy
Wykonanie dobrego portretu nie jest trudne. Nale

ży

jednak pami

ętać o kilku rzeczach. Jeśli chcemy, by

wygl

ąd modela był możliwie naturalny, nie należy

kaza

ć mu zbyt długo czekać. Nie warto również

stosowa

ć światła padającego wprost na twarz, gdyż

powoduje ono mru

żenie oczu i powstawanie

nie

ładnych cieni. Oświetlenie boczne jest lepsze,

najlepsze natomiast jest o

świetlenie od tyłu. W celu

skupienia uwagi na twarzy fotografowanej osoby
dobrze jest rozmy

ć tło, otwierając szeroko

przys

łonę. Głębia ostrości oczywiście się przy tym

zmniejszy, tote

ż jej centrum powinno znajdować się

na oczach modela, a nie z boku g

łowy. Obiektywy

szerokok

ątne nie dają dobrych wyników; lepsze są

krótkie teleobiektywy o ogniskowej 85 lub 135 mm. D

łuższa ogniskowa pozwoli także stanąć dalej

fotografuj

ącemu, co zapewni więcej miejsca modelowi.

Jakie s

ą ustawienia aparatu EOS w trybie portretowym?

W trybie portretowym wybrane s

ą ustawienie ostrości One Shot oraz ewaluacyjny pomiar światła.

Przesuwanie filmu jest ci

ągłe, dzięki czemu można szybko wykonać kilka ujęć, tak by uchwycić ten

najw

łaściwszy moment. Stosuje się dosyć duże otwory przysłony w celu rozmycia tła. Szczególnie

przydatna b

ędzie lampa błyskowa, jako że portrety podświetlane od tyłu są często najpiękniejsze..

Wi

ęcej o portretach

Du

że otwory przysłony dają na ogół lepsze portrety.

Trzeba jednak umie

ć przewidzieć najkorzystniejszą

g

łębię ostrości. W przypadku portretów klasycznych

w polu ostro

ści powinien znajdować się tylko model,

a ca

łe tło powinno być rozmyte. Jeśli jednak na

zdj

ęciu ma znajdować się coś więcej niż głowa i

ramiona modela, by

ć może warto będzie nadać

ostro

ść także pewnym obszarom tła. Najważniejszą

rzecz

ą jest więc sprawdzenie, czy środek i głębia

ostro

ści są odpowiednio dobrane do warunków.

Programowane tryby pracy: Uchwycenie akcji

Tryb pracy, który pozwala zatrzymywa

ć kadry z ruchu obiektów.

Tryb dla obiektów ruchomych
Tryb dla obiektów ruchomych nie s

łuży wyłącznie do fotografo

sportowców. Nadaje si

ę także do pędzących samochodów, dz

na rowerach, zwierz

ąt biegających w ogrodzie i do wszelkich innych

ruchomych obiektów. Po

łączenie trybu automatycznego ustaw

ostro

ści Al Servo i ciągłego przesuwania filmu oznacza, ż

poruszaj

ące się obiekty można "śledzić", wykonując automatycz

zdj

ęcie za zdjęciem, bez martwienia się o ostrość obrazu.

Wystarczy tylko utrzymywa

ć ruchomy obiekt o obrębie ramki

autofocusu. Mo

że to być trudne w przypadku takich sportów jak

pi

łka nożna lub rugby, gdzie akcja zmienia się bardzo szybko. Gd

chcemy fotografowa

ć ruch, zachowując jednocześnie dużą głę

wania

ieci

iania

e

nie

y

bi

ę

ostro

ści, pomoże nam wybór bardziej czułego filmu. Najczęściej stosowaną czułością jest w tym

przypadku ISO 400, lecz by

ć może warto wypróbować superczuły film ISO 1600. Tryb ten jest

u

żyteczny również przy korzystaniu z teleobiektywów, ponieważ wymagają one krótszych czasów

ekspozycji, je

śli chcemy uniknąć poruszania aparatu.

Jakie s

ą ustawienia aparatu EOS w trybie dla

obiektów ruchomych?
Mechanizm nastawiania ostro

ści pracuje w trybie Al

Servo, dzi

ęki czemu może on reagować na zmiany

po

łożenia dzięki czemu może on reagować na

zmiany po

łożenia obiektu. Film przesuwany jest w

sposób ci

ągły, tak by można było wykonać szybką

seri

ę ekspozycji, wśród których przynajmniej jedna

powinna by

ć właściwa. Ewaluacyjny pomiar

o

świetlenia uwypukla główny obiekt zdjęcia.

Automatyczne okre

ślanie warunków ekspozycji przy

narzuconym czasie otwarcia migawki umo

żliwia

dobranie czasu na

świetlania do szybkości akcji.

Wbudowana lampa b

łyskowa zostaje wyłączona.

Programowane tryby pracy: Zdj

ęcia ze zbliżeniami

Zdj

ęcia w zbliżeniu stwarzają szczególne problemy, osiągnięty rezultat jest jednak wyjątkowy.

Tryb zbli

żenia

Obiektywy zmiennoogniskowej (zoom) w aparatach serii EOS
wyposa

żone są w funkcję macro, która umożliwia ustawienie

ostro

ści bardzo blisko aparatu. Wykonywanie zbliżeń może

wydawa

ć się proste, lecz w rzeczywistości wymaga to pewnej

wiedzy. Podstawow

ą trudnością jest ustawienie ustawienie

odpowiedniej g

łębi ostrości, ponieważ im bliżej jesteśmy

fotografowanego przedmiotu, tym p

łytszy jest obszar, w którym

obiekty s

ą ostre. Uzyskanie ostrości na całej powierzchni obrazu

mo

że okazać się prawdziwym problemem. Jednym z rozwiązań je

takie umieszczenie aparatu, by wszystkie istotne elementy
znajdowa

ły się w jednakowej odległości od obiektywu. Poza tym

ka

żde, zdawałoby się nieznaczne, przesunięcie aparatu może

drastycznie przemie

ścić punkt ostrości na zdjęciu, dlatego też

cz

ęsto niezbędne jest użycie statywu, zwłaszcza przy dużych

zbli

żeniach. Jeśli sam obiekt porusza się choćby w minimalnym

stopniu, jak dajmy na to kwiat muskany delikatnym podmuchem
wiatru, rozmycie staje si

ę jeszcze większym problemem.

st

Pi

ękno zbliżeń.

Tryb zbli

żenia pozwala na uchwycenie piękna natury w jej

najdrobniejszych szczegó

łach. Podświetlenie od tyłu sprawia, że zdjęcie to jest bardzo udane.

Jakie s

ą ustawienia aparatu EOS w trybie zbliżenia?

Mechanizm ustawiania ostro

ści pracuje w trybie One Shot, a film przesuwany jest po jednej klatce. Do

mierzenia ogólnego o

świetlenia służy tryb pomiaru częściowego. Priorytet otrzymuje głębia ostrości,

gdy

ż w tego rodzaju fotografii jest ona czynnikiem zasadniczym. Zależnie od modelu aparatu może

nast

ąpić automatyczne uruchomienie lampy błyskowej.

Wi

ęcej o zbliżeniach

Korzystaj

ąc z automatyki ekspozycji z priorytetem

g

łębi ostrości możemy określić strefę, w której

obiekty maj

ą być ukazane wyraźnie. Po wskazaniu

przez nas najbli

żej i najdalej położonego obiektu,

aparat automatycznie dobierze odpowiedni

ą

przys

łonę i punkt ustawiania ostrości. Powinniśmy

uwa

żać, by ustawiana strefa głębi ostrości nie była zbyt szeroka. Wyczucie głębi. Jeżeli możemy

ustawi

ć się tak, aby zasadnicze fragmenty fotografowanego przedmiotu znalazły się mniej więcej w

jednakowej odleg

łości od aparatu, głębia ostrości staje się mniejszym problemem

Programowane tryby pracy: Zdj

ęcia krajobrazowe

Wszyscy doceniaj

ą wspaniałe zdjęcia krajobrazów. Zasady osiągania pożądanych rezultatów

s

ą stosunkowo łatwe do opanowania.

Tryb krajobrazowy
Zdj

ęcia wykonywane w plenerze są jednym z

najwi

ększych uroków fotografii. Niebo, góry, lasy,

ocean - ka

żdy aspekt przyrody wygląda

zach

ęcająco. Także krajobrazy typowo miejskie d

cz

ęsto wspaniałe zdjęcia. Przy fotografii

krajobrazowej najistotniejszymi czynnikami s

ą

kompozycja i kadrowanie. Funkcja blokady u
ostro

ści pozwala uzyskać nieco więcej kontroli na

tym, co na danym zdj

ęciu będzie ostre.

Wykonywanie zdj

ęć z dużą głębią ostrości wymaga

odpowiednio du

żych czasów naświetlania.

aj

ą

stawie

ń

d

Nale

ży zachować ostrożność, aby uniknąć poruszenia aparatu. Jeśli światło jest delikatne, możemy

skorzysta

ć ze statywu, by jeszcze wydłużyć czas ekspozycji. Fotografie wykonane wczesnym rankiem

lub pó

źnym popołudniem są często bardziej efektowne z uwagi na specyficzne właściwości światła.

Jakie s

ą ustawienia aparatu w trybie krajobrazowym?

Autofocus ustawiany jest w tryb One-Shot, a film jest przesuwany o jedn

ą klatkę. Ustawiany tryb

pomiaru ewaluacyjnego pozwala na prac

ę w skrajnie różnych warunkach oświetleniowych. Ponieważ

priorytet ma g

łębia ostrości, możemy ustawiać jej parametry. Lampa błyskowa jest wyłączona.

Programowane tryby pracy: Zdj

ęcia z lampą błyskową

Przydatno

ść lampy błyskowej nie ogranicza się do zdjęć nocnych i we wnętrzach. Doświetlenie

pomaga w przypadku obiektów o o

świetleniu kontrowym.

Tryb pracy z lamp

ą błyskową

Z lampy b

łyskowej możemy korzystać nie tylko w

nocy. Olbrzymia liczba zdj

ęć wykonanych w pełnym

świetle dnia wyszłaby lepiej, jeśli przy ich w
u

żyto by lampy. Stwierdzenie to odnosi się

szczególnie do sytuacji, w których

światło pada zza

modela. Nawet gdy warunki ekspozycji s

ą

prawid

łowe, fotografia może być niezadowalająca

pod wzgl

ędem jakości. Użycie lampy błyskowej w

celu do

świetlenia obiektu gwarantuje właściwą

ekspozycj

ę bez względu na położenie słońca.

Wiedza na temat korzy

ści płynących z doświetlenia

ykonaniu

pomo

że nam podnieść ogólną jakość naszych fotografii. Doświetlanie pozwala

osi

ągnąć przyjemniejsze dla oka zrównoważenie między pierwszym planem a tłem.

Musimy jednak pami

ętać, że lampa ma ściśle określony zasięg. Nadaje się ona do

przedmiotów znajduj

ących się blisko fotografującego, lecz w przypadku obiektywów

w du

żym oddaleniu jest bezużyteczna. Poza tym lampa błyskowa emituje

pomocnicz

ą wiązkę światła podczerwonego, która włączana jest automatycznie

przy wykonywaniu zdj

ęć w bardzo słabych warunkach oświetleniowych i

wykorzystywana przez system automatycznego ustawiania ostro

ści.

Jak dzia

ła tryb pracy z lampą błyskową przy świetle dziennym?

W aparatach serii EOS mierzone jest

światło wpadające przez obiektyw (co

symbolizuje skrót TTL), dzi

ęki czemu można użyć lampy błyskowej przy świetle

dziennym bez prze

świetlania zdjęcia. Współczesne lampy Speedlite firmy Canon automatycznie

równowa

żą warunki ekspozycji między pierwszym planem a tłem w celu osiągnięcia najbardziej

harmonijnego obrazu.

Najlepsze jest o

świetlenie kontrowe. Błysk doświetlający pozwolił prawidłowo wyeksponować twarz

dziewczynki, mimo i

ż światło słoneczne pada od tyłu. Złocista poświata jej włosów nadaje zdjęciu

niepowtarzalny charakter.

Wbudowana lampa b

łyskowa. Niektóre z aparatów serii EOS dysponują wbudowaną lampą

b

łyskową, która ułatwia fotografowanie przy słabym świetle. W niektórych modelach aparatów lampa

mo

że się uaktywnić po wykryciu niewystarczającego oświetlenia lub oświetlenia od tyłu.

Kompaktowa lampa Speedlite. Lampa 220EX

wspó

łpracuje ze wszystkimi aparatami serii EOS, także z tymi, które są wyposażone we własną lampę

b

łyskową i w wielopolowy, ewaluacyjny system pomiaru natężenia światła E-TTL. W sytuacji, gdy

wymagane jest dodatkowe o

świetlenie, system ten dokonuje błysku wstępnego, na podstawie którego

okre

ślane są wymagania odnośnie błysku właściwego.

Tworzenie w

łasnych pocztówek

Gdy ju

ż zaczniemy robić lepsze zdjęcia, naturalną koleją

rzeczy pojawi si

ę chęć, by te najbardziej udane wykorzystać

w szczególny sposób. Ka

żdy chyba widział pocztówki ze

zdj

ęciami, sprzedawane we wszystkich popularnych

miejscowo

ściach wypoczynkowych. Dlaczego jednak nie

pokusi

ć się o zrobienie własnych pocztówek, zamiast

kupowania gotowych? Przecie

ż nie są one niczym innym,

jak tylko zdj

ęciami na grubym podłożu, wydrukowanymi w

tysi

ącach egzemplarzy. To samo możemy zrobić z własnymi

zdj

ęciami, przycinając je do właściwych rozmiarów i

naklejaj

ąc na czystą pocztówkę lub wręcz na zwykły karton.

Pomy

ślmy, jaką radość można sprawić krewnym i

znajomym, wysy

łając im taką "osobistą" kartkę pocztową.

Oczywi

ście, poczta stawia pewne wymagania odnośnie

rozmiaru kartek, lecz spe

łnianie ich nie jest niczym trudnym.

Je

śli się jednak na taki krok zdecydujemy, warto użyć kleju

dobrej jako

ści, docisnąć zdjęcia książką lub innym ciężarem

i da

ć im dostatecznie dużo czasu na wyschnięcie - w

przeciwnym razie mog

ą się odkleić.

Kadrowanie i kompozycja: Kompozycja zaczyna si

ę od pomysłu.

Wybranie tematu zdj

ęcia jest jedynie pierwszym krokiem. Myślenie nad tym, co

chcemy osi

ągnąć zaowocuje lepszymi zdjęciami.

Dlaczego chcemy zrobi

ć właśnie to

zdj

ęcie?

Jeszcze przed naci

śnięciem spustu

migawki mo

żemy poprawić jakość

wykonywanego zdj

ęcia, zadając sobie

jedno proste pytanie: dlaczego to robi

ę, co

chc

ę osiągnąć? Nasuwającą się

natychmiast odpowiedzi

ą jest, że chcemy

utrwali

ć pewne wydarzenie lub scenę, które

uwa

żamy za ciekawe. Posuńmy się nieco

dalej. Co tak naprawd

ę chcemy w tej

scenie utrwali

ć? Dlaczego właśnie ją

a takie pytania mo

żna wyrobić sobie lepszy

pogl

ąd co do oczekiwanych rezultatów. Jeśli naszym celem jest utrwalenie zabawy

naszego ukochanego szczeniaka, trzeba dobra

ć sytuację i ustawienia aparatu w taki

sposób, aby jak najlepiej odpowiada

ły one tego typu fotografii. Jeśli z kolei

zamierzamy na zdj

ęciu oddać delikatne piękno górskiego krajobrazu, wszystkie

ustalenia b

ędą wyglądały inaczej. Cała tajemnica polega na docenianiu znaczenia

tych rzeczy i na wiedzy, jak si

ę do nich właściwie ustosunkować.

uwa

żamy za atrakcyjną? Odpowiadając n

B

ądź gotów

my utrwala

ć właściwe momenty, musimy nauczyć się je rozpoznawać.

Nietypowa perspektywa.

orzystuj

ą także zestawienia elementów. Złudzenie kolizji

Zanim zacznie
Trzeba si

ę wykazać dobrym instynktem i refleksem. Powinniśmy się nauczyć takiej

obserwacji, by umie

ć przewidzieć, co się wydarzy za chwilę. Zrobienie świetnego

zdj

ęcia to nie tylko szczęście, tu się liczą umiejętności. Na dodatek umiejętności te

mo

żna udoskonalić przez praktykę.

Humorystyczne zdj

ęcia wyk

bawo

łu z pojazdem jest efektem zastosowania nietypowej perspektywy.

Kadrowanie i kompozycja: Kompozycje s

ą harmonijne.

Zrozumienie

fotografii,

Odkrycie i zrównowa

żenie elementów.

j zdj

ęć.

stosuje

,

zrównowa

żyć elementy na planie, aby da

nych

dzaj

Im mniej tym lepiej

mie

ścimy na zdjęciu, tym lepsze

.

i

ę

ej

Tajniki harmonii.

nia dobrych kompozycji jest harmonia i zrównowa

żenie

y zdj

ęcie,

sposobu w jaki poszczególne elementy wspó

łistnieją w

jest wa

żnym krokiem w kierunku tworzenia bardzo dobrych zdjęć.

Temat, który fotografujemy i sposób w jaki
to robimy niekoniecznie musz

ą być ze sobą

powi

ązane. Dobry fotograf potrafi

poprawnie wykonywa

ć każdy rodza

Sport, krajobrazy, portrety - wszystkie one
wydaj

ą się przyjemne dla oka, jeśli są

w

łaściwie skomponowane. Większość

zaawansowanych fotografów
najprawdopodobniej intuicyjnie
dwuetapowy proces: najpierw odkrywaj

ą

co jest w

łaściwym tematem zdjęcia,

nast

ępnie określają, w jaki sposób

wa

ły przyjemny dla oka efekt. W pew

sytuacjach lepiej jest, aby g

łówny motyw zdjęcia nie był położony centralnie. Nie

zawsze chcemy aby wszystkie obiekty na fotografii wy

ły wyraźne. Także czas i ro

ekspozycji mog

ą na wiele sposobów różnić się od "poprawnego wzorca". Musimy

jednak pami

ętać, aby wszelkie nasze działania były uzasadnione.

My

śląc, że im więcej u

ono b

ędzie, jesteśmy w błędzie. Prawdę mówiąc, jest

zupe

łnie na odwrót. Pozostawiając zbędne elementy

poza kadrem, mo

żemy osiągnąć dużo lepsze rezultaty

Musimy pami

ętać, że nie chcemy za jednym razem

sfotografowa

ć całego świata, a tylko jego konkretną

cz

ęść. Patrząc na dobrze wykonane zdjęcie sportowe

widzimy jak akcja na nim zostaje wyizolowana - i to do
tego stopnia,

że tło fotografii jest celowo rozmazane.

Kiedy zadajemy sobie pytanie co chcemy osi

ągnąć

wykonuj

ąc zdjęcie, musimy nauczyć się eliminować

elementy, które nie prowadz

ą bezpośrednio do

po

żądanego rezultatu. Oczywiście nie musimy s

ogranicza

ć do wykonania tylko jednego zdjęcia dan

sceny, lecz wst

ępna korekta przed naciśnięciem spustu

migawki sprawi,

że większość naszych fotografii będzie

pierwszorz

ędna.

Kluczem do tworze
elementów na planie. Je

śli właściwie dobierzemy pozycję, z której wykonam

silos b

ędzie wyglądał jak rzeźba. Nie powinniśmy unikać tematów, które tworzą

zadziwiaj

ące kształty geometryczne. Efektownie wyglądające czoło ciężarówki

symbolizuje mas

ę i moc.

Kadrowanie i kompozycja: Zmieniajmy pozycj

ę, z której wykonujemy zdjęcia;

poszukujmy dynamiki.

Chc

ąc sfotografować określoną scenę musimy zastanowić się nad miejscem, z

którego wykonujemy zdj

ęcie.

Ma

ły czy duży kąt?

Jednym ze sposobów planowania
kompozycji jest poruszanie si

ę aparatem.

Przesuwaj

ąc aparat w inną pozycję,

zmieniamy obszar, który kadrujemy. Ten
jeden z najbardziej wyrazistych sposobów
modyfikacji zdj

ęć jest jednocześnie jednym

z najrzadziej zg

łębianych przez

pocz

ątkujących fotoamatorów. Poprzez

przykucni

ęcie i sfotografowanie tematu od

do

łu, czy też wejście na coś i ujęcie go od

góry mo

żemy zobrazować skrajnie różne

nastroje. Nie musimy widzie

ć wszystkiego z typowej pozycji stojącej. Prawdą jest, że

robienie zdj

ęć z poziomu oczu daje bardzo naturalne efekty, zdarza się jednak, że

poprzez zmian

ę kąta fotografowania możemy dodać zdjęciom nieco ekspresji i

dramaturgii. Warto troch

ę poeksperymentować. Nawet niewielkie zmiany w tle lub na

pierwszym planie mog

ą dać imponujące rezultaty.

Kadrowanie i kompozycja: Elementy

Świat fotografii pełen jest poprawnych rozwiązań. Sztuka polega na tym, aby

wybra

ć najlepsze z nich.

Poziomo czy pionowo
Stosunek d

ługości boków klatki w aparatach 35 mm

wynosi 3:2. Podczas robienia zdj

ęć mamy tendencję do

stosowania uj

ęcia poziomego. Dzieje się tak, ponieważ

wi

ększość obrazów z jakimi się spotykamy w naszym

codziennym

życiu (takich jak np. telewizja, ekrany

kinowe itp.) jest w ten sposób u

łożona. Na dodatek,

obrazy, które s

ą szersze niż wyższe, sprawiają wrażenie

bardziej stabilnych. Je

śli fotografujemy np. krajobraz,

wydaje nam si

ę naturalne, że powinien być on ujęty

poziomo. Je

śli chcemy uzyskać lepszą fotografię,

musimy stale my

śleć nad tym co robimy. Jeśli

zamierzamy ukaza

ć pewną cechę przyrody, ujęcie

pionowe mo

że pomóc nam usunąć z kadru część

zb

ędnych obiektów. Nie istnieją żadne reguły o

sposób, w jaki powinni

śmy ustawiać aparat. Trzeba

eksperymentowa

ć, stać się twórcą. Ostatecznie, to

kre

ślające

przecie

ż tylko zabawa.

Kadruj

ąc tworzymy dynamikę zdjęcia.

Jak wspomniano wcze

śniej, naturalnym nawykiem przy fotografowaniu jest

umiejscawianie tematu zdj

ęcia w centrum kadru. Nie jest to oczywiście postępowanie

b

łędne, lecz znacznie ogranicza możliwości twórcze. Obraz będący wynikiem takiego

uj

ęcia może być zbyt statyczny. Centralnie umieszczony obiekt wydaje się trwały i

stabilny, lecz nie sprawia wra

żenia ruchu. Jeśli umiejscowimy go z boku, w obrębie

kadru wytworzy si

ę pewna dynamika, która często już sama w sobie jest interesująca

i mo

że się podobać. W sztuce jaką jest fotografika, podejmowana decyzja nie jest

wyborem pomi

ędzy rozwiązaniem dobrym a złym, lecz raczej służy badaniu

potencjalnych mo

żliwości. Poprzez świadome planowanie kompozycji w obrębie

kadru, mo

żemy tworzyć lepsze fotografie.

Kadrowanie i kompozycja: Dese

ń i barwa

Pami

ętajmy o tym, że możemy wykorzystywać powtarzające się motywy oraz

że odpowiedni kolor może sprawić, że nasze zdjęcia będą doskonałe.

Kolory
Nowoczesne filmy kolorowe pozwalaj

ą tworzyć znakomite wielobarwne

fotografie. Zastosowanie b

łon kolorowych do tworzenia przezroczy daje

gólnie dobre rezultaty, a same przezrocza cz

ęsto osiągają ponad

jako

ść. Właściwe postrzeganie barw jest proste. Trudniej jest rozpoznać, czy ele

o danym kolorze jest w stanie skupi

ć w sobie ciężar fotografii. Oczywiście

przychodz

ą tu na myśl np. kwiaty. Jednak podobnie jak w naturze, w scenach

miejskich równie

ż znajdziemy subtelne piękno, której przykuje naszą uwagę.

szcze

przeci

ętną

ment

Dese

ń.

ie oparte na powtarzaj

ących się motywach wywierają bardzo subtelne

u

tów w

Kadrowanie i kompozycja: Punkt ustawienia ostro

ści.

Nie zaws

wybór

Wie

ża czy most?

sze rezultaty, czy wtedy gdy ostro

ść

.

e.

lementów

Celowe rozmazanie niektórych cz

ęści

e

y

Fotograf
wra

żenie, które na obrazach olejnych raczej jest nieuchwytne. Soczewki aparat

"widz

ą" powtarzające się konfiguracje w sposób przyjemny dla naszego oka.

Niezale

żnie od tego, czy za pomocą teleobiektywu przedstawimy zbiór elemen

sp

łaszczonej perspektywie, czy uwypuklamy szczegóły stosując obiektyw

szerokok

ątny, umiejętność rozróżniania i obrazowania powtarzających się motywów

daje nam pe

łną satysfakcję.

ze chcemy, aby wszystko na zdj

ęciu było wyraźne, lecz

w

łaściwych elementów wymaga przemyślenia.

Kiedy uzyskamy lep
ustawimy na wie

żę, czy na most? Nie powinniśmy unikać

rozmazywania niektórych cz

ęści zdjęcia

Uwaga obserwatora zostaje wtedy
skupiona na tym, co pozosta

ło ostr

Wybiórcze wyostrzanie e

fotografii cz

ęsto daje dobry efekt.

Wykonuj

ąc portrety lub zdjęcia sportow

powinni

śmy się starać, by tło było

rozmazane. Chc

ąc zrobić poprawne

zdj

ęcie zza okna lub ekranu, musim

rozmy

ć pierwszy plan. Zdarza się czasem, że nie jesteśmy w stanie wykonać

wystarczaj

ąco ostrego zdjęcia (tak jest często przy fotografowaniu dzikiej przyrody),

a wtedy jedyn

ą rzeczą, którą możemy zrobić, jest celowe rozmazanie niektórych jego

cz

ęści.

Operuj

ąc ostrością możemy także zrealizować bardziej twórcze zamysły. Oko

obserwatora zawsze si

ę skupia na wyraźnych elementach na zdjęciu, co daje nam

mo

żliwość eksperymentowania. Dla wzmocnienia efektu, możemy celowo ograniczyć

ilo

ść ostrych obiektów. Używając aparatów z autofocusem musimy wiedzieć jak

korzysta

ć z technik blokowania ostrości. W aparatach serii EOS jest to bardzo proste.

Kadrowanie i kompozycja: Zdj

ęcia w dzień

W

łaściwości oświetlenia zmieniają się przez cały dzień, lecz nie warto

ogranicza

ć się do "magicznego"

popo

łudniowego słońca.

Wielu fotografów uwa

ża słońce za główne

źródło światła. Korzystanie wyłącznie z
o

świetlenia słonecznego nie jest złym

nawykiem, trzeba jednak bra

ć pod uwagę

ró

żnice w jego jakości. Szczególnie

istotnymi czynnikami s

ą: pora dnia i kąt

padania promieni s

łonecznych.

Odpowiednia pora?

etle pó

źnego popołudnia. Istotnie, w

promieniach s

łońca znajdującego się nisko nad horyzontem fotografowane obiekty

wygl

ądają najładniej. Podobne wrażenie można odnieść wczesnym rankiem, kied

światło jest bardziej różowe, w odróżnieniu od złocistego światła popołudniow
Nie bez znaczenia s

ą inne czynniki, np. położenie geograficzne, pogoda,

przejrzysto

ść powietrza, itp. Robienie zdjęć w południe często nie przynosi dobrych

efektów.

Światło padające bezp

góry jest przyczyn

ą powstawania brz

kontrastów pomi

ędzy elementami jas

ciemnymi. Ludzie nie wygl

ądają atrakcyjnie

z powodu cieni na ich twarzach. Nie znaczy
to,

że robienie zdjęć w środku dnia jest

niedopuszczalne. Powinni

śmy sob

zdawa

ć sprawę z problemów, które mogą

przy tym wyst

ąpić.

W

śród fotografów zwykło się mówić o świ

y to

ego.

o

średnio z

ydkich

nymi a

ie jednak

Niebo.

u chyba zdarzy

ło się fotografować

rozczarowa

ć widokiem zdjęć przedstawiaj

boku

koniecznie trzeba zmierzy

ć intensywność oświetlenia.

Ka

żdem

pi

ękne, błękitne niebo i następnie

ących bladą, rozmytą płaszczyznę.

Fotografowanie z obiektywem skierowanym w stron

ę słońca lub ze słońcem z

sprawia,

że rezultatem pomiaru światła jest nadmierna ekspozycja nieba. Zdjęcia,

przy których s

łońce znajduje się za naszymi plecami pozwalają uzyskać głębszy

odcie

ń błękitu. Jeśli tylko niebo stanowi istotny element kompozycji zdjęcia,

Kadrowanie i kompozycja: Zdj

ęcia wieczorem i w nocy

Robienie zdj

ęć wieczorem i nocą stwarza szczególne problemy, lecz dostarcza

tak

że wielu niezwykłych możliwości.

s

łońca mamy do

czynienia z wyj

ątkowo korzystnymi

iowymi. Robienie

go i

i

ę

ne o tej

ć

wyj

ściem z sytuacji może okazać się zrob

ch,

a nast

ępnie wybranie najlepszego.

Oczywi

ście niezbędny jest statyw. Konieczne może okazać się przybliżone

ekspozycji i na

świetlenie kilku klatek przy różnych jego wartościach.

my w

ego

ala

lepsze efekty ni

ż utrzymanie

ostro

ści.

tografowa

ć poruszające się obiekty,

mo

żemy zastosować krótki czas otwarcia

tak

że wodzić aparatem

u.
ć

y

Wieczorne

światło

Czasami po zachodzie

warunkami o

świetlen

zdj

ęć o tej porze jest prawdziwym

wyzwaniem.

Świat nabiera mroczne

tajemniczego wygl

ądu, który chciałoby s

utrwali

ć na zdjęciu, jednak wymaga

porze bardzo d

ługie czasy naświetlania

mog

ą znacznie utrudnić fotografowanie z

aparatem trzymanym w r

ęku. W takich

sytuacjach bardzo pomocny mo

że okaza

napotka

ć przy ustawianiu ostrości. Wtedy

ienie kilku zdj

ęć przy różnych ustawienia

Nocne pejza

że

Fotografowanie

świateł w nocy wymaga bardzo długiego czasu ekspozycji.

si

ę statyw. Nie mniej problemów możemy

okre

ślenie czasu

Gdy fotografujemy bardzo odleg

ły obiekt w ciemności, mogą wystąpić proble

dzia

łaniu autofocusu. Dobrym wyjściem jest wówczas włączenie trybu ręczn

ustawiania ostro

ści. Podczas długiej ekspozycji kolorowe filmy uzyskują zielonkawe

zabarwienie. Zjawisko to nazywamy rozbalansowaniem barw i nie mo

żna podać dla

niego

żadnego środka zaradczego. Zapoznanie się z szerszą gamą filmów pozw

stwierdzi

ć, że niektóre z nich lepiej nadają się do długiego czasu ekspozycji niż inne.

Wykonanie kilku prób pozwoli wybra

ć ten najlepszy.

Kadrowanie i kompozycja: Z

łudzenie ruchu

Jak odda

ć ruch? Czasami rozmazane sceny daje

Wra

żenie ruchu

Aby sfo

migawki. Mo

żemy

za g

łównym obiektem w taki sposób, by

uzyska

ć rozmazane tło, które zdaje się

"p

łynąć". Często to właśnie ruch sprawia,

że zdjęcie staje się interesujące, jednak
ustawiczne stosowanie tej zasady mo

że

sta

ć się nudne. Przykładem niech będzie

wybór sposobu fotografowania wodospad
Pojawia si

ę pytanie: czy na zdjęciu ma by

widoczna dok

ładnie każda kropla wody, cz

k zwykle w takich przypadkach, nie mo

żna

chcemy raczej zobaczy

ć rwący potok? Ja

wskaza

ć dobrego lub złego rozwiązania -należy dokonać wyboru, kierując się własną

kreatywno

ścią.

Najazd
Podczas robienia zdj

ęć możemy

a

ć ciekawą technikę,

ów o

a na

W

rdzo

d

ą

j

Wykonywanie zdj

ęć z poruszonym tłem jest

stosujemy

era potrafi

i,

zastosowaniu d

łuższego czasu główny ob

rozmazany. W tej technice bardzo du

żo z

arto

Kadrowanie i kompozycja: Korzystanie z filtrów

Stosowanie filtrów jest dobrym sposobem na rozwi

ązanie wielu problemów, a

Filtry polaryzacy
Filtry polaryzacyjne mog

ą być obracane, aby skutecznie likwidować wpływ światła

zastosow
wykorzystuj

ącą własności obiektyw

zmiennej ogniskowej. Polega on
zmianie ogniskowej w trakcie ekspozycji.
tym celu niezb

ędne jest ustawienie ba

d

ługiego czasu naświetlania oraz

zamontowanie aparatu na statywie, co
spowoduje,

że linie przesunięcia bę

jednakowe. Wa

żną kwestią jest wybór

odpowiedniego tematu. Skierowanie na
plan wielu

źródeł światła daje zazwycza

cia s

ą wtedy bardzo wyraźne.

Zdj

ęcie z poruszonym tłem

najlepsze rezultaty, jako

że linie przesunię

szczególnie interesuj

ące, kiedy

ró

żne czasy otwarcia migawki. Wykonując

tego typu fotografie musimy
zsynchronizowa

ć ruch aparatu z ruchem

fotografowanego obiektu (kam
filmowa

ć scenę statyczną, lecz próba

wykonania tego przy pomocy lustrzanki
jednoobiektywowej zaowocuje niczym
innym jak rozmyciem ca

łego zdjęcia).

Dobieraj

ąc krótki czas otwarcia migawk

a

źnym, ostrym tematem. Przy

iekt b

ędzie odpowiednio bardziej

ale

ży od samego fotografa, toteż

stosowanie jej cz

ęsto prowadzi do uzyskania zdjęć jedynych w swoim rodzaju. W

poeksperymentowa

ć.

uzyskujemy zdj

ęcie z rozmytym tłem i wyr

przy tym znacznie poszerza nasze mo

żliwości.

jne

odbitego. S

ą one szcz

które silnie odbijaj

ą promienie słoneczne, np. wody, szkła, gładkich powierzchni

metalowych, itp. Dzi

ęki ich użyciu obraz staje się bardziej wyraźny. Drugą funkcją

filtrów polaryzacyjnych jest wysycanie barw nieba i innych elementów pejza

żu.

Wykonanie zamieszczonego tu zdj

ęcia wymagało użycia obrotowego filtra

polaryzacyjnego, np. takiego, jaki dostarczany jest prze firm

ę Canon. Działanie

efektu polaryzacji najlepiej jest oceni

ć przez obserwację zmian zachodzący

o

świetlonych miejscach kadru podczas obracania filtra.

ególnie u

żyteczne w sytuacjach, gdy robimy zdjęcia obiektów,

ch w

Filtry skylight i UV
Jednym z prostszych sposobów skorygowania wygl

ądu sceny jest umieszczenie na

wno filtry typu skylight, jak i UV zapobiegaj

ą powstawaniu na

murzenia.

obiektywie filtra. Zaró
zdj

ęciu mgiełki spowodowanej działaniem promieni słonecznych, ograniczając dostęp

promieni ultrafioletowych do filmu fotograficznego. Filtry UV s

ą zazwyczaj

przezroczyste, podczas gdy typ skylight charakteryzuje si

ę różowym zabarwieniem,

które powoduje wi

ększe nasycenie barw w warunkach zacienienia lub zach

Niektórzy fotografowanie na sta

łe zamocowują te filtry na obiektywach, zapobiegając

w ten sposób mechanicznym uszkodzeniom soczewek.

Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli

nad ruchem

Automatyczna ekspozycja z preselekcj

ą służy do zdjęć ruchomych.

Automatyczna ekspozycja z preselekcj

ą

migawki
Istot

ą prawidłowej ekspozycji jest dobranie

w

łaściwej kombinacji czasu naświetlania i

otworu przys

łony. Zmiana jednego z tych

parametrów wp

ływa na drugi. Jeśli czas

na

świetlania wzrasta, to aby na film padła

jednakowa ilo

ść światła, przysłona musi

by

ć otwarta szerzej. Tryb automatycznej

ekspozycji z preselekcj

ą migawki

wybierzemy, gdy tematem zdj

ęcia ma być

obiekt poruszaj

ący się. Gdy obiekt porusza

si

ę szybko, należy wybrać, rzecz jasna,

krótszy czas na

świetlania, tak by uniknąć rozmycia.

Przy trybie z preselekcj

ą migawki samodzielnie wybieramy czas naświetlania, a

aparat zajmuje si

ę dobraniem otworu przysłony odpowiedniego do panujących

warunków. Tryb ten znakomicie sprawdza si

ę przy fotografowaniu scen związanych

ze sportem: po pierwsze dlatego,

że akcja rozwija się bardzo szybko, a po drugie, że

cz

ęsto używa się w takich sytuacjach teleobiektywów, co zwiększa ryzyko poruszenia

aparatem. Zdj

ęcia przy krótkim czasie naświetlania umożliwiają "zamrożenie" akcji.

Taki tryb fotografowania pozwala ujrze

ć rzeczy nieuchwytne dla wzroku, gdyż na

zdj

ęciach utrlwalone zostaną momenty dziejące się zbyt szybko dla nieuzbrojonego

oka. Trybu z preselekcj

ą migawki można użyć także do zdjęć z bardzo długim

czasem na

świetlania, by celowo rozmyć obraz, na przykład płynącej wody lub

p

ędzącego samochodu.

Twórcze techniki fotografowania: Galeria zdj

ęć wykonywanych w trybie

automatycznej ekspozycji z preselekcj

ą migawki

Zatrzymywanie kadru w akcji wymaga fotografowania przy krótkim czasie

na

świetlania. Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją migawki pozwala

wykonywa

ć zdjęcia czegoś, czego nie zobaczymy w inny sposób.

Dopinguj

ące dziewczęta

Tryb z preselekcj

ą migawki używany jest

wsz

ędzie tam, gdzie mamy do czynienia z

ruchem. 1/500 s.

Gracze w polo
Przez uchwycenie jednego momentu w
wartkiej akcji pokazujemy co

ś, co dzieje się

zbyt szybko, by oko mog

ło to

zarejestrowa

ć. 1/500 s.

Światła przednie i tylne
Tryb z preselekcj

ą migawki można wykorzystywać także do zdjęć z bardzo długim

czasem na

świetlania. 10 s.

Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji z

kontrolowan

ą głębią ostrości

Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcj

ą przysłony jest opcja, która daje

najlepsz

ą kontrolę głębi ostrości.

Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcj

ą przysłony

Jest to w

łaściwy tryb, gdy naszym podstawowym celem jest uzyskanie określonej

g

łębi ostrości. Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcją przysłony pozwala

wybra

ć przysłonę, do której aparat automatycznie dopstosowuje czas naświetlania.

Wi

ększe otwory przysłony powodują zmniejszenie obszaru, w którym obiekty

znajduj

ą się w polu ostrości. Zmniejszanie otworu przysłony powoduje zwiększanie

g

łębi ostrości. Ogólnie można stwierdzić, że przy największym rozwarciu przysłony -

na przyk

ład przy ustawieniu f/1.8 - w polu ostrości będzie znajdował się wyłącznie

g

łówny motyw zdjęcia, a wszystko za nim i wszystko przed nim będzie rozmyte. Jeśli

natomiast przys

łona jest przymknięta aż do ustawienia f/22, prawie wszystko, od

kilku metrów od aparatu a

ż do

niesko

ńczoności, będzie na zdjęciu ostre.

Musimy pami

ętać, że zmniejszanie otworu

przys

łony oznacza, że przez obiektyw

przechodzi mniej

światła i konieczne jest

wybranie d

łuższego czasu naświetlania.

Je

żeli zależy nam na bardzo dużej głębi

ostro

ści, może się okazać, że wymagany

czas na

świetlania jest zbyt długi dla

fotografowania z r

ęki. W takim przypadku

musimy skorzysta

ć ze statywu lub zmienić

film na bardziej czu

ły. Warto wiedzieć, że

najwi

ększa możliwa głębia ostrości nie

zawsze jest czym

ś, o co trzeba walczyć. Czasami celowe jest rozmycie elementów,

które nie maj

ą znaczenia dla treści zdjęcia. Portrety lub fotografie szybkiej akcji

cz

ęsto wyglądają najlepiej przy nieostrym tle, ponieważ dzięki temu uwaga skupia się

na g

łównym temacie. Zdjęcie każdego typu, w którym zależy nam na izolowaniu

motywu g

łównego, powinno być wykonywane przy szeroko rozwartej przysłonie, co

daje mo

żliwość najkrótszych czasów ekspozycji. System autofokusu przejmie na

siebie odpowiedzialno

ść za prawidłową ostrość zdjęcia.

Twórcze techniki fotografowania: Wi

ęcej kontroli nad głębią ostrości

Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem g

łębi ostrości jest specjalną

metod

ą zapewnienia wyraźnego odwzorowania kluczowych elementów.

Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem g

łębi

ostro

ści

Ten specjalny tryb pracy upraszcza utrzymywanie b
precyzyjnej kontroli nad g

łębią ostrości. System

autofokusu s

łuży do określania obszaru ostrości.

Najpierw wybieramy najbli

ższy, a następnie najdalszy

punkt, który ma by

ć ostry. Aparat automatycznie dobiera

optymalne po

łożenie punktu ustawienia ostrości i

ustawienie przys

łony, które dadzą w efekcie wybrany

rozmiar g

łębi ostrości. Technika ta pozwala także na

uzyskanie bardzo p

łytkiego obszaru głębi ostrości: jeśli

punkt pocz

ątkowy końcowy znajdą się w tym samym

miejscu, ostra b

ędzie jedynie odpowiadająca im

p

łaszczyzna.

ardzo

Twórcze techniki fotografowania: Zaawansowane systemy pomiaru
intensywno

ści światła

Zaawansowane systemy pomiaru intensywno

ści oświetlenia eliminują czynnik

przypadkowo

ści przy wykonywaniu

zdj

ęć.

Trudne warunki o

świetleniowe zawsze

stanowi

ły problem dla fotografów. Na

zdj

ęciu wykonanym przy użyciu

tradycyjnych technik pomiaru

światła,

m

ężczyzna stojący między dwoma

skrzyd

łami jaskrawo żółtych drzwi

stanowi

łby niedoświetlony element obrazu.

Uzyskanie prawid

łowej ekspozycji za

ka

żdym razem zawsze było trudnym

zadaniem. W normalnych sytacjach wbudowane w aparat

światłomierze spisywały

si

ę dobrze. Problemy pojawiały się jednak już w przypadku scen zawierających

bardzo jasne lub bardzo ciemne elementy lub gdy

światło padało w stronę obiektywu.

Fotograf musia

ł samodzielnie decydować o warunkach ekspozycji w oparciu o lata

do

świadczeń. Teraz jednak nowe systemy pomiaru intensywności oświetlenia w

aparatach EOS pozwoli

ły w dużym stopniu pozbyć się niepewności. Kontrola nad

o

świetleniem nigdy jeszcze nie była łatwiejsza.

Pomiar ewaluacyjny
Ten zaawansowany system pomiaru o

świetlenia umożliwia uzyskiwanie prawidłowo

na

świetlonych zdjęć w bardzo różnorodnych warunkach. System dzieli całą

powierzchni

ę obrazu na obszary. Największą wagę ma obszar środkowy, gdzie

najcz

ęściej usytuowany jest główny temat zdjęcia.

Aparat jest w stanie wykry

ć różnice między środkiem a obrzeżami obrazu, co

pozwala precyzyjnie okre

ślić rozmiar głównego obiektu, jak również ocenić jego

jasno

ść. To właśnie ta zdolność "ewaluacji' (oceniania) odpowiedzialna jest za

prawid

łowe naświetlenie wszystkich wykonywanych zdjęć. Jaskrawe tło nie

spowoduje na

świetlenia pierwszego planu, ponieważ ewaluacyjny system pomiarowy

potrafi odró

żnić tło od głównego obiektu. Dzięki temu o wiele łatwiej jest wykonywać

zdj

ęcia obiektów oświetlonych od tyłu oraz fotografować bardzo kontrastowe sceny,

uzyskuj

ąc za każdym razem wspaniałe rezultaty.

Ciekawski pudel
System ewaluacyjnego pomiaru intensywno

ści oświetlenia potrafi rozpoznać

jaskrawe t

ło i ustawić warunki ekspozycji w taki sposób, by główny obiekt na zdjęciu

zosta

ł naświetlony prawidłowo. Zauważmy, jak doskonale widoczny jest pudel, mimo

że tło w górnej części zdjęcia jest bardzo jasne.

Twórcze techniki fotografowania: Wybór stosownej do warunków metody

pomiaru

Dost

ępne są inne systemy pomiaru oświetlenia, które można dobrać do

panuj

ących warunków.

Udany pomiar punktowy. Pomiar punktowy najlepiej
sprawdza si

ę w sytuacjach, w których model otoczony

jest bardzo jasnym lub bardzo ciemnym t

łem. Pomiar

jasno

ści sukienki dziewczyny pozwolił uzyskać zdjęcie

na

świetlone prawidłowo.

Pomiar cz

ęściowy

W niektórych sytuacjach celowe jest u

życie systemu

cz

ęściowego pomiaru światła. Przy wykonywaniu zdjęć

zawieraj

ących duże obszary o jednolitym odcieniu p

taki mo

że dać lepszą ekspozycję całości. Sprawdz

on przy fotografowaniu zachmurzonego nieba, scen w
deszczu, krajobrazów jednorodnym o

świetleniu, wn

o

świetlonych światłem słonecznym itp. Pomiar

intensywno

ści światła wykonywany jest tylko w obszarze

i

ęc wybrać temat główny, odczytać intensywność światła

tego obiektu, po czym u

żyć funkcji blokady ustawień ekspozycji do utrzymania

nastaw ju

ż po zmianie kompozycji zdjęcia.

omiar

a si

ę

ętrz

środkowym kadru, można w

Pomiar punktowy
Korzystanie ze

światłomierza punktowego wymaga dobrego wyczucia różnych

intensywno

ści światła w obrębie sceny. Jeżeli jednak wiemy, w którym miejscu

nale

ży wykonać pomiar, możemy mieć pewność uzyskania bardzo dokładnych

ustawie

ń ekspozycji. Pomiar punktowy jest bardzo precyzyjny, dobrze więc nadaje

si

ę do fotografowania małych obiektów na bardo jasnym lub bardzo ciemnym tle.

Korzystanie ze

światłomierza punktowego w połączeniu z funkcją blokady nastaw

ekspozycji daje swobod

ę zmiany kompozycji zdjęcia. Podczas samego pomiaru

nale

ży jednak pamiętać o precyzyjnym nakierowaniu celownika na fotografowany

obiekt, poniewa

ż margines tolerancji na błędy jest niezwykle wąski.

Twórcze techniki fotografowania: Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i

tryby manualne

Istniej

ą specjalne techniki, które można zastosować przy naprawdę trudnych

warunkach o

świetleniowych.

Autobraketing
Technika autobracketingu (AEB-Auo Expusure Bracketing) jest dobrym sposobem na
uzyskanie po

żądanych rezultatów, nawet jeśli koncepcja zdjęcia nie jest dokładnie

przemy

ślana. Technika ta polega na automatycznym wykonaniu trzech ekspozycji:

jednej z niedo

świetleniem, jednej przy nastawach określonych przez światłomierz i

jednej z prze

świetleniem. Możliwe jest ręczne ustawienie zakresu odchyleń do +3

jednostek skali w odst

ępach co 1/3 stopnia. Autobracketing jest znakomitym

narz

ędziem wspomagającym kreatywność, jako że pozwala wypróbować efekty

ró

żnych warunków ekspozycji, pozostawiając pewność, że jedno ze zdjęć będzie

mia

ło zadowalającą jakość. (Funkcja ta jest niedostępna w niektórych modelach).

Technika autobracketingu pozwala ocali

ć zdjęcie.

Bez u

życia autobracketingu fotograf mógł stracić to zdjęcie z powodu bardzo

jaskrawego t

ła. Wykonanie kilku ekspozycji zwiększa szansę, że jedna z nich będzie

prawid

łowa.

Wielokrotna ekspozycja
Wielokrotne ekspozycje na jednej klatce filmu zawsze mia

ły w sobie coś

intryguj

ącego. Niektóre aparaty z serii EOS umożliwiają wykonanie z góry określonej

liczby na

świetleń - maksymalnie 9 - na pojedynczej klatce. Ponieważ ta sama klatka

na

świetlana jest wiele razy, konieczne jest skorzystanie z funkcji kompensacji

ekspozycji. Dla dwóch ekspozycji mo

żna wypróbować wartość kompensacji - 1

stopie

ń. Trzy ekspozycje mogą wymagać za każdym razem poziomu - 1,5 stopnia.

Najlepiej jest przy tym zda

ć się na doświadczenie. Warto dążyć do zredukowania

liczby elementów na obrazie, tak by uzyska

ć możliwie puste tło. Jasne obiekty na

prostym, ciemym tle zazwyczaj wychodz

ą najlepiej.

R

ęczne ustawianie parametrów ekspozycji

Aparaty z serii EOS oferuj

ą pełny zestaw automatycznych funcji, które bardzo

u

łatwiają czerpanie radości z fotografowania. Lecz niektóre sytuacje mogą wymagać

r

ęcznego ustawienia parametrów ekspozycji. Przykładem takiej sytuacji są zdjęcia z

bardzo d

ługim czasem naświetlania. Możemy także spróbować takiego sposobu

pracy ze zwyk

łej ciekawości, by wypróbować nowe pomysły. Ręczne nastawianie

aparatu nie oznacza,

że jesteśmy zdani jedynie na własne siły. Sygnalizowane są

zalecane czasy migawki, otwory przys

łony, jak również niedoświetlenie i

prze

świetlenie, co zdecydowanie ułatwia ustawianie parametrów. Jak zawsze, warto

post

ępować w pełni świadomie, sporządzać notatki, po czym konfrontować je z

gotowymi odbitkami.

Wielokrotna ekspozycja

Zabawa z wielokrotn

ą ekspozycją może dać wiele radości. Często trudno jest

zgadn

ąć, jaki będzie wynik końcowy, a czasami można się wręcz zadziwić jego

wspania

łością.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Od rybiego oka do superteleobiektywu

Obiektywy typu rybie oko wydaj

ą się obejmować wszystko, co tylko znajduje

si

ę w polu widzenia, superteleobiektywy natomiast przybliżają odległe obiekty.

Uwagi wst

ępne

Mo

żliwość zmiany obiektywu jest jednym z największych udogodnień lustrzanej

jednoobiektywowych. Ta sama scena fotografowana obiektywem o ogniskowej 28
mm wygl

ąda zupełnie inaczej, niż kiedy używamy obiektywu o ogniskowej 200 mm.

Teleobiektyw pomaga dostrzec odleg

łe szczegóły, a przy użyciu obiektywu

szerokok

ątnego odkrywamy relacje między przedmiotami widocznymi na zdjęciu.

Makroobiektyw za

ś umożliwia największe zbliżenia. Ogólnie biorąc, korzystanie z

ró

żnych obiektywów pomaga spojrzeć na świat z różnych perspektyw.

Ogniskowa obiektywu i k

ąt widzenia.

Obiektyw rozró

żniamy za pomocą wielkości zwanej ogniskową. Na "naturalną"

ogniskow

ą uważa się 50 mm. Obiektywy o dłuższej ogniskowej to teleobiektywy, o

krótszej za

ś - obiektywy szerokokątne. Długość ogniskowej określa odległość

ogniska obiektywu od p

łaszczyzny filmu.Po ustawieniu ostrości na nieskończoność

przy zastosowaniu obiektywu 50 mm odleg

łość ta wynosi właśnie 50 mm.Wielkość

k

ąta widzenia jest odwrotnie proporcjonalna do długości ogniskowej

aparatu.Obiektyw o ogniskowej 28 mm ma k

ąt widzenia bliski 74 stopni.Teleobiektyw

o ogniskowej 200 mm ma bardzo w

ąski kąt widzenia, zaledwie 12 stopni.

Powi

ększenie jest wprost proporcjonalne do długości ogniskowej. Obraz przedmiotu

ogl

ądanego przez obiektyw o ogniskowej 50 mm jest mniej więcej tej samej

wielko

ści, co widziany gołym okiem. Ten sam obiekt obserwowany przez obiektyw o

ogniskowej 24 mm wydaje si

ę mniejszy i bardziej oddalony niż jest w rzeczywistości,

natomiast ogl

ądany przez obiektyw 300 mm robi wrażenie znacznie większego.

Perspektywa
Poj

ęcie perspektywy odnosi się do względnej wielkości obiektów widzianych w

kadrze, przy ich ró

żnym oddaleniu od aparatu, co sprawia wrażenie trójwymiarowości

sceny. Perspektywa, podobnie jak k

ąt widzenia, jest odwrotnie proporcjonalna do

ogniskowej obiektywu. Oznacza to,

że przedmioty widziane przez obiektyw

szerokok

ątny będą sprawiały wrażenie bardziej oddalonych od siebie niż można to

zaobserwowa

ć przez zwykły obiektyw. I odwrotnie, teleobiektyw sprawia, że różne

przedmioty wydaj

ą się być bliżej siebie niż są w rzeczywistości. Takie przybliżenie

odleg

łych od siebie obiektów, spowodowane użyciem teleobiektywu, nazywamy

"sp

łaszczeniem" perspektywy; jest to jedna z ciekawszych właąciwoąci obiektywów o

d

ługiej ogniskowej.

Porównanie ogniskowych ró

żnych obiektywów

Ta sama scena zosta

ła kilkakrotnie sfotografowana z jednakowej odległoąci,

zmieniano jedynie obiektywy. Zauwa

żmy jak wiele różnych ujęć uzyskano w ten

sposób. Nie mo

żna tu oczywiącie powiedzieć, że tylko jedna z fotografii jest tą

"poprawn

ą". W wyniku zastosowania obiektywu szerokokątnego uzyskano zdjęcie

krajobrazu; efektem wykorzystania teleobiektywu jest portret.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Obiektywy szerokokątne

Obiektywy o zmiennej ogniskowej przydaj

ą się także w plenerze - nie trzeba

wówczas nosi

ć wielu obiektywów.

U

żywanie obiektywów szerokokątnych i obiektywów szerokokątnych o zmiennej

ogniskowej przynosi wiele znacz

ących korzyści. Obiektywy tego typu przydają się w

sytuacjach, kiedy fotografujemy w ciasnych pomieszczeniach i ze wzgl

ędu na

ograniczon

ą przestrzeń, nie możemy cofnąć się, by objąć kadrem większy wycinek

przestrzeni. Poza tym, g

łębia ostrości obiektywów szerokokątnych jest bardzo duża,

wi

ęc nadają się one do ujęć, w których zależy nam na ostrym przedstawieniu

elementów po

łożonych zarówno na pierwszym planie, jak i tych w głębi kadru.

Oprócze tego, u

żywając obiektywów szerokokątnych możemy osiągnąć wrażenie

g

łębokiej perspektywy.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Obiektyw standardowy

Zachowuj

ąc kąt widzenia ludzkiego oka, obiektyw standardowy ukazuje świat

takim, jaki jest on w rzeczywisto

ści.

35-80 mm
Obiektyw standardowy o zmiennej ogniskowej jest prawdopodobnie najbardziej
popularnym obiektywem u

żywanym w dzisiejszych czasach. Korzyści wynikające z

jego stosowania s

ą oczywiste. Używając obiektywu tego rodzaju łatwo jest regulować

k

ąt widzenia i powiększenie obrazu obiektu. Pozwala to dowolnie komponować kadr

w celowniku przez wypróbowanie kilku mo

żliwych ujęć przed naciśnięciem spustu

migawki. Poza tym, obiektyw standardowy o zmiennej ogniskowej zawsze dysponuje
d

ługością ogniskowej odpowiadającą trzem najczęściej stosowanym obiektywom ?

szerokok

ątnemu, normalnemu oraz krótkiemu teleobiektywowi. Oznacza to, że

wystrczy nosi

ć ze sobą jeden obiektyw zamiast trzech. Zmniejszoną wagę sprzętu

docenimy, przemiarzaj

ąc pola lub ulice miast.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Teleobiektywy

Teleobiektywy doskonale nadaj

ą się do fotografowania odległych obiektów.

80-200 mm
Teleobiektywy oddaj

ą nieocenione usługi przy rejestrowaniu wydarzeń sportowych i

s

ą wręcz nieodzowny podczas oglądania natury. Fotografowanie zwierząt w ich

naturalnym

środowisku prawie zawsze wymaga korzystania z teleobiektywu.

W

łaściwie zawsze, kiedy nie można zbliżyć się do fotografowanego obiektu na

wystarczaj

ącą odległość, trzeba skorzystać z teleobiektywu. Ze względu na

korzystn

ą perspektywę krótkie teleobiektywy doskonale nadają się do portretów, a

wi

ększa odległość od fotografowanej osoby wpływa dodatnio na jej samopoczucie

podczas fotografowania. Teleobiektywy s

ą często bardzo ciężkie, więc użycie

teleobiektywu ze zmienn

ą ogniskową, który z powodzeniem zastępuje kilka różnych

obiektywów, pozwoli nam unikn

ąć noszenia zbędnego ciężaru.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Obiektywy specjalne - rybie oko

i makroobiektywy

Obiektywy typu rybie oko i makroobiektywy oferuj

ą

niecodzienne spojrzenie na

świat.

Obiektyw Fish Eye EF 15 m F/2.8 (rybie oko)
Obiektywy o bardzo szerokim k

ącie widzenia ułatwiają robienie

zdj

ęć na ograniczonej przestrzeni, ale ich pozostałe cechy także

s

ą warte zainteresowania. Głębia ostrości obiektywów tego typu

jest prawie niesko

ńczona, lecz wrażenie zaokrąglenia obrazu

wywo

łane zniekształceniami może okazać się kłopotliwe. Wiedza

jak si

ę z tym uporać ? a nawet jak wykorzystać zniekształcenia

czyni

ąc z nich część kompozycji ? bardzo się przyda przy

fotografowaniu obiektywem typu rybie oko. Poza tym, wra

żenie głębokiej

perspektywy obrazu mo

że zaowocować bardzo intrygującymi zdjęciami.

Makroobiektywy
W serii EF dost

ępne są dwa wysokiej jakości obiektywy do wykonywania zdjęć przy

maksymalnych zbli

żeniach. Obiektyw Compact Macro EF 50 mm f.2.5 ma ten sam

k

ąt widzenia co obiektyw standardowy o ogniskowej 50 mm i umożliwia robienie

zbli

żeń w zakresie ostrości od nieskończoności do odległości, w której powiększenie

obrazu wynosi 0,5 x. U

żywany razem pierścieniem pośrednim (Life-size Converter

EF) umo

żliwia fotografowanie w zakresie powiększeń od 0,26x do rzeczywistej

wielko

ści obiektu. Z kolei przy użyciu obiektywu Macro EF 100 mm f/2.8 można

fotografowa

ć w szerokim zakresie odległości bez dodatkowych akcesoriów, od

niesko

ńczoności aż do uzyskania obrazu w naturalnych rozmiarach. Ogniskowa

w

łaściwa średnim teleobiektywom umożliwia zbliżenia z niewielką głębią ostrości, co

pozwala osi

ągnąć efekt kontrolowanego rozmazania tła. Między obiektywem a

fotografowanym obiektem pozostaje du

ża przestrzeń, co czyni ten obiekt idealnym

narz

ędziem do wykonywania makrofotografii owadów lub kwiatów.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Obiektywy specjalne - superteleobiektywy

Szybki teleobiektyw jest niezwykle przydatny, kiedy nadarza si

ę okazja

wykonania niepowtarzalnej fotografii.

W sk

ład serii EOS wchodzi cała gama teleobiektywów i superteleobiektywów o

bardzo du

żej jasności. Na przykład, obiektyw EF 200 mm F/1.8L jest pierwszym

naprawd

ę szybkim teleobiektywem na świecie. Najlepiej nadaje się on do

fotografowania wydarze

ń sportowych w pomieszczeniach lub w sytuacjach, kiedy

u

życie lampy błyskowej jest niemożliwe. Zarówno ten obiektyw jak i obiektywy o

symbolach EF 300 mm F/2.8L i EF 600 mm f/4L s

ą wyposażone w cichobieżne

silniczki (USM) mechanizmu automatycznego nastawiania ostro

ści, które są

bezpo

średnim źródłem precyzyjnego napędu o wysokim momencie obrotowym.

Dzi

ęki temu system autofocusu odznacza się wyjątkowo cichą pracą i praktycznie

zerowym czasem reakcji. Poza tym, specjalna funkcja pozwala na trzy nastawy
pr

ędkości ręcznej regulacji ostrości równe 1/2x, 1x lub 2x wartości prędkości, co

u

łatwia dopasowanie szybkości regulacji do warunków fotografowania. Oprócz tego,

wspomniane obiektywy wyposa

żone są w funkcję pamiętania nastawień ostrości,

która umo

żliwia szybki powrót do zapamiętanych wartości przy użyciu pierścienia

odtwarzania.

Obiektywy z serii "L".
Te specjalne obiektywy o bardzo wysokiej jako

ści wyróżniają się znakomitą

kompensacj

ą wszelkich zniekształceń optycznych i mają doskonałe charakterystyki

odwzorowania obrazu. Obiektywy z serii "L" zapewniaj

ą wyjątkową ostrość i wysoki

kontrast na ca

łej powierzchni obrazu, nawet przy najszerzej otwartej przysłonie.

Obiektywy Ultrasonic (USM) wyposa

żne są w system napędowy wykorzystujący

cichobie

żne silniczki, co wpływa na wyjątkowo precyzyjną i cichą pracę systemu

automatycznego nastawiania ostro

ści.

Obiektywy i lampy b

łyskowe: Specjalne techniki fotografowania z lampą

b

łyskową

Wiedza jak efektywnie wykorzysta

ć lampę błyskową umożliwia lepszą kontrolę

o

świetlenia i zapewnia poprawę jakości zdjęć.

Do

świetlenie lampą błyskową.

Fakt,

że robimy zdjęcia w plenerze oświetlonym promieniami słońca nie oznacza

jeszcze,

że lampę błyskową powinniśmy zostawić w domu. Warunki oświetleniowe

cz

ęsto bywają niedoskonałe. Używając lampy błyskowej możemy "wypełnić" jej

b

łyskiem niedoświetlone elementy sceny. Jest to bardzo przydatne, zwłaszcza kiedy

robimy zdj

ęcia przy tak zwanym oświetleniu kontrowym, czyli pod światło. Często

najlepszym sposobem fotografowania osób jest takie ustawienie,

że słońce znajduje

s
o

st

t

zas

niez

d

i

ę za modelem. Fotografowane osoby nie mrużą wówczas

czu, a

światło za nimi jest wtedy piękniejsze. Problemem je

u ekspozycja. Je

śli tło jest właściwie oświetlone, wówc

g

łówny motyw może być za ciemny. Najlepszym rozwiązaniem jest właśnie

do

świetlenie lampą błyskową. Lampa doświetla główny motyw, przy

mienionym, odpowiednim o

świetleniu tła. Efektem jest piękniejszy ogólny wyglą

sceny.

Synchronizacja przy d

ługim czasie naświetlania.

Fotografowanie z lamp

ą błyskową w pomieszczeniach lub na nocnym plenerze może

prowadzi

ć do niedostatecznego oświetlenia tła przy prawidłowym oświetleniu

pierwszego planu. Lampy b

łyskowe Speedlite 540EZ i 380EX mają tryb

synchronizacji wyzwalania b

łysku przy długim czasie otwarcia migawki (slow sync),

co umo

żliwia robienie zdjęć z lampą błyskową przy długiej ekspozycji, gwarantując w

ten sposób prawid

łowe naświetlenie tla.

Synchronizacja z drug

ą kurtyną migawki.

Konwencjonalne lampy b

łyskowe wyzwalają błysk w chwili otwarcia pierwszej kurtyny

migawki. Specjalna opcja lamp Speedlite 540EZ i 380EX pozwala na synchronizacj

ę

z drug

ą kurtyną, co oznacza, że błysk zostaje wyzwolony tuż przed zamknięciem

szczeliny migawki. W efekcie na zdj

ęciach ruchomych obiektów poruszające się

światła zostaną utrwalone w bardziej naturalny sposób.

Lampa b

łyskowa Speedlite 540EZ

Speedlite 540EZ to zaawansowana lampa b

łyskowa wyposażona we wbudowane

pomocnicze

światło systemu automatycznego nastawiania ostrości, które umożliwia

systemowi EOS nastawienie ostro

ści już przy słabym oświetleniu. Lampa może być

u

żywana ze wszystkimi aparatami z serii EOS, choć została zaprojektowana z myślą

o modelu EOS 1N, co zapewnia jej szczególnie dobr

ą współpracę z pięciopunktową

automatyk

ą ustawienia ostrości tego aparatu oraz trzypunktowym pomiarem światla

TTL. System TTL automatycznie optymalizuje intensywno

ść błysku, aby

zagwarantowa

ć naturalność oświetlenia zarówno tła jak i pierwszego planu. Funkcja

stroboskopowa umo

żliwia wielokrotną ekspozycję pojedynczej klatki. Lampa 540EZ

jest jednym z najlepszych modeli serii Speedlite, o czym

świadczy jej wysoka liczba

przewodnia (54 przy czu

łości ISO 100) i możliwość zmiany ogniskowej aż do 105

mm. Poza tym wbudowana nasadka rozpraszaj

ąca umożliwia.

Lampa b

łyskowa Speedlite 380EZ

Speedlite 380EX to lampa, która mo

że współpracować ze wszystkimi aparatami serii

EOS, nie wy

łączając tych, które są wyposażone w wielopolowy system ewaluacyjny

E-TTL firmy Canon. Jest ona wyposa

żona we wbudowane pomocnicze światło

systemu automatycznego nastawiania ostro

ści. Konstrukcja głowicy lampy pozwala

regulowa

ć ogniskową w zakresie od 24 mm do 70 mm, a system E-TTL

automatycznie optymalizuje intensywno

ść błysku. Specjalny tryb FP umożliwia

synchronizacj

ę przy wszystkich czasach otwarcia migawki. Odpowiednio do zmiany

ogniskowej g

łowicy, liczba przewodnia lampy zmienia się w zakresie od 21 do 38 (dla

firmy o czu

łości ISO 100).