Opieka nad osob

ą starszą

Osoby starsze, schorowane, wymagaj

ące pielęgnacji, powinny – o ile okoliczności na

to pozwalaj

ą – znaleźć opiekę najbliżych członków rodziny. Znane otoczenie i stały

kontakt z rodzin

ą daje podopiecznemu poczucie bezpieczeństwa egzystencjalnego i

emocjonalnego, które s

ą bardzo ważne w okresie powracania do zdroowia lub w

łagodzeniu cierpienia.
Opieka nad osob

ą starszą jest ogromnie złożona. Wymaga cierpliwości,

wyrozumia

łości, zaangażowaniai i empatii.

Cz

łowiek z wiekiem staje się coraz mniej sprawny, w pewnym momencie nie radzi

sobie z najprostrzymi czynno

ściami dnia codziennego. Opiekun musi zadbać nie

tylko o zaspokojenie podstawowych potrzeb osoby starszej takich jak od

żywianie i

czynno

ści fizjologiczne, niezbędna jest także kontrola przyjmowania leków,

utrzymanie porz

ądku w miejscu pobytu, pielęgnacja ciała oraz przystosowanie

otoczenia do potrzeb i mo

żliwości człowieka niepełnosprawnego.

Od

żywianie osoby starszej

Osoby w podesz

łym wieku często nie mają apetytu. W takiej sytuacji nie należy ich

zmusza

ć do jedzenia. Brak łaknienia jest reakcją ochroną organizmu przed

przeci

ążeniem, ponieważ proces trawienny wymaga również siły. Bardzo ważne w

diecie s

ą płyny. Pomino braku pragnienia, należy dużo pić: wody mineralnej, herbaty,

soków owocowych. Nale

ży przygotowywać lekko strawne i smaczne posiłki. Jeżeli

osoba mo

że wstawać powinna jeść posiłki razem z rodzinną. Gdy jednak nie może

si

ę przemieszczać, należy dotrzymać jej towarzystwa i ewentualnie pomoć w

jedzeniu i piciu. Elastyczna rurka (s

łomka) ułatwia picie , w sytuacji gdy osoba nie

mo

że siedzieć.

Czysto

ść

Z

łe warunki higieniczne sprzyjają występowaniu infekcji.

•

Osoba, któr

ą się opiekujemy powinna nosić lekką, łatwą do prania odzież,

mie

ć związane długie włosy;

•

Pokój podopiecznego oraz ca

łe mieszkanie powinny być utrzymane w

czysto

ści i regulanie sprzątane;

•

Basen, kaczk

ę i inne przedmioty używane do toalety po każdym użyciu należy

gruntownie wyczy

ścić.

Zak

ładanie pieluchomajtek

Nale

ży ułożyć osobę na boku, podsunąć rozłożoną pieluchę wzdłuż ciała. Następnie

odwróci

ć na drugi bok, wyciągając drugą część pieluchomajtek spod pośladków i

l

ędźwi. Na koniec ułożyć podopiecznego w pozycji na wznak i zakleić pieluchę.

Piel

ęgnacja ciała osoby starszej

O ile stan osoby na to pozwala, powina by

ć codziennie cała myta.Właściwa

piel

ęgnacja nie tylko poprawia samopoczucie podopiecznego, ale też sprzyja

pobudzeniu kr

ążenia obwodowego i poprawie funkcji skóry. Zmiana bielizny osobistej

powinna nast

ępować po każdym myciu. Jeżeli osoba samodzielnie wykonuje

toalet

ę, należy nie zamykać drzwi od łazienki ze względu na bezpieczeństwo.

Pokój osoby starszej
Gdy w domu opiekujemy si

ę osobą starszą, zchorowaną należy przestwić porządek

dnia codziennego do jej potrzeb. Nale

ży zadbać o to, by czuła się dobrze w naszym

domu. Wa

żne są:

•

w

łasny pokój zapewniając spokój,

•

ulubione przedmioty, bibeloty,

•

du

żo światła naturalnego oraz dobre oświetlenie pomieszczenia,

•

dywany, chodniki nie stwarzaj

ące możliwości potknięcia się,

•

idea

łem jest bliskość toalety i łazienki,

•

mo

żliwość wietrzenia, bez występowania przeciągów,

•

ro

śliny, media: telewizor, radio,

•

mo

żliwość regulowania temperatury, osoby starsze często potrzebują

dodatkowgo ogrzewania.

Ścielenie łóżka

Je

żeli osoba jest obłożnie chora, należy przynajmniej dwa razy dziennie prześcielić

jej

łóżko – wstrząsnąć poduszkę, kołudrę i prześcieradło oraz w miarę możliwości

zmieni

ć podkład . Trzeba być ostrożnym aby podczas zmiany prześcieradła chory nie

wypad

ł z łóżka. Nie osłoniętą stronę

łóżka należy zabezpieczyć trudno przesuwalnym sprzętem ( np.masywnym
krzes

łem)

lub wykona

ć tę czynność we dwie osoby.

Dzia

łania zapobiegawcze

•

Osoba ob

łożnie chora nie powinna za długo leżeć w tej smej pozycji, należy ją

zmienia

ć co dwie godziny (prawa strona, lewa strona, na plecach);

•

Prze

ścieradło musi być naprężone, podopieczny nie może leżeć na guzikach,

szwach lub okruszynach;

•

Wra

żliwe na ucisk miejsca można chronić za pomocą poduszek, wałków,

szczególnie nara

żone na odleżyny są pięty, kość ogonowa i łopatki;

•

Piel

ęgnacja skóry: codzienne mycie i dokładne osuszanie, zmiana wilgotnej

lub przemoczonej bielizny, piel

ęgnacja paznokci i skóry, oraz ochrona przed

wysychaniem poprzez stosowanie

środków nawilżających;

•

Osoby maj

ące trudności z przemieszczaniem, powinny starać się poruszać;

•

Aby pobudzi

ć krążenie, należy nacierać zimną wodą i ręcznikiem ciało oraz

wciera

ć wodę kolońską.

Odle

żyny

Niezale

żnie od powodu, z jakiego dana osoba wymaga opieki, jednym z

najcz

ęstszych powikłań długiego przebywania w łóżku są odleżyny. Jest to

miejscowa martwica skóry, tkanki podskórnej, a czasem i mi

ęśniowej, która prowadzi

do rozleg

łego i głębokiego owrzodzenia w miejscu długotrwałego ucisku. Odleżyny

mog

ą powstawać w miejscach tj. łopatki, łokcie, potylica, w okolicach krawędzi

miednicy, ko

ści ogonowej, pięty i paluchy, a nawet w małżowinach usznych. Jeżeli

chory le

ży na boku, odleżyny występują w okolicy stawu biodrowego, po wewnętrznej

stronie kolan, w okolicy kostek i za uszami.




Przyczyny
D

ługotrwały ucisk, który hamuje dopływ krwi. Powoduje to niedobór tlenu w tkankach

oraz rozpad skóry i le

żących pod nią mięśni.

Ryzyko zachorowania
Grup

ą najbardziej narażoną na powstanie odleżyn są chorzy z ciężkimi urazami

centralnego uk

ładu nerwowego, nieprzytomni oraz osoby, które nie mogą zmieniać

pozycji cia

ła. Bezpośrednią przyczyną może być tarcie i podrażnianie skóry przez

szorstkie podk

łady, fałdy i guziki na prześcieradle oraz odzieży, wilgoć powstającą

przy poceniu si

ę, nietrzymaniu moczu i stolca. Wszystkie te czynniki mogą

doprowadzi

ć do szybkiego powstania odleżyn u osób obłożnie chorych.

Zapobieganie

•

Nale

ży zmieniać choremu pozycję co najmniej co 2 godziny - układać chorego

na plecach, boku, a nawet na brzuchu. Trzeba zwraca

ć uwagę na ułożenie

nóg – nie mog

ą się one wzajemnie uciskać, co zdarza się przy ułożeniu

bocznym.

•

Aby poprawi

ć krążenie krwi, po umyciu skórę należy mocniej wycierać

r

ęcznikiem, nacierać i oklepywać aż do zaróżowienia. Do nacierania można

wykorzysta

ć: spirytus, wodę kolońską, wodę z octem.

•

Skór

ę należy utrzymać w idealnej czystosci oraz zabezpieczyć ją przed

dzia

łaniem wilgoci. Okolice skóry, które narażone są na wilgoć smaruje się

wazelin

ą, oliwą lub tłustym kremem, aby w ten sposób tworzyć warstwę

ochraniaj

ącą. Można wykorzystać też talk.

•

Bielizna po

ścielowa powinna być często zmieniana. Należy pilnować, by była

wyg

ładzona, bez zmarszczeń. Podobnie zwracać trzeba uwagę na bieliznę

chorego, prostowa

ć i wygładzać jej zagięcia. Przykrycie powinno być lekkie i

mi

ękkie. Należy starannie usunąć wszelkie okruchy z łożka.

•

Stosowanie

środków pomocniczych t.j.kółko gumowe, poduszki z pianogumy

pod po

śladki, nadmuchiwane opaski, kółka z waty pod łokcie i pięty, a dla

osób najbardziej nara

żonych – specjalne materace przeciwodleżynowe

wype

łnione żelem silikonowym lub wodą umożliwiające równomierne

roz

łożenie ciężaru ciała. Jako podkład bardzo dobrze służy skóra barania.

•

Wa

żna jest dokładna kontrola stanu skóry co najmniej raz na dzień.

Leczenie

Lekarz mo

że oczyścić owrzodzenia. Jeżeli martwiczych tkanek jest dużo, konieczne

staje si

ę ich wycięcie.Istotne jest również łagodzenie odczynu zapalnego wokół

owrzodze

ń. Rany przemywa się solą fizjologiczną, stosuje preparaty przyspieszające

gojenie oraz

łagodzące podrażnienia. Brzegi owrzodzeń zabezpiecza się pastą

cynkow

ą.

Po tych zabiegach rany os

łania się opatrunkiem z użyciem specjalnego

hipoalergicznego plastra do zabezpieczania opatrunków. Stosuje si

ę

pó

łprzepuszczalne opatrunki: hydrożelowe i żelowo-hydrokoloidowe.

Leczenie operacyjne polega na chirurgicznym wyci

ęciu martwych tkanek i pokryciu

ubytka warstw

ą zdrowych, pobranych z innego miejsca. Jednak takie zabiegi

przeprowadza si

ę przede wszystkim u młodych osób w ogólnie dobrym stanie

zdrowia.






Mo

żliwe następstwa i powikłania

Je

żeli leczenie nie zostało rozpoczęte dostatecznie wczesnie , może dojść do

uszkodzenia mi

ęśni i kości. W rozległej postaci niosą niebezpieczeństwo zakażenia.

Nieleczone mog

ą doprowadzić do zgonu.