2010.02.22

Przez 4,6 mld lat Słońce zwiększyło swój promień od 8 do 12%, oraz jasność o ok. 27%
Ilość wodoru w jądrze wynosiła 75%, teraz – 40%

Życie na Ziemi wyginie już za mld lat z powodu nadmiaru promieniowania
Temperatura Słońca (i wielkość) będzie rosnąć. Atmosfera Ziemi uleci w przestrzeń kosmiczną.
Skały na powierzchni zaczną się topić.
Po kolejnym mld lat Słońce odrzuci zewnętrzne warstwy ibędzie się zapadało pod własnym
ciężarem – powstanie biały karzeł.
Wokół białych karłów – mgławice planetarne.

•

Fotoperiodyzm – pora i długotrwałość naświetlenia wpływający na rozwój roślin

•

Gleby

•

kompleks materiałów biogeochemicznych, na którym mogą rosnąć rośliny

•

stanowią dynamiczny system ekologiczny zapewniający roślinom oparcie, wodę,
substancje pokarmowe i powietrze potrzebne do życia

•

podtrzymują olbrzymią populacje mikroorganizmów

•

Rośliny gleb żyznych (=eutroficznych) – zasobnych w składniki pokarmowe:

•

rośliny dzikie
np. pokrzywa zwyczajna, bylica pospolita, bez czarny

•

rośliny uprawne
np. pszenica zwyczajna, dynia zwyczajna, włośnica ber

•

Rośliny gleb średniożyznych (=mezotroficznych)

•

rośliny dzikie
np. dziewanna pospolita, poziomka pospolita, krwawnik pospolity

•

rośliny uprawne
np. jęczmień zwyczajny, jabłoń domowa, proso zwyczajne

•

Rośliny gleb ubogich w składniki pokarmowe (=oligotroficzne):

•

rośliny dzikie
np. borówka czarna, borówka brusznica, brzoza brodawkowata

•

rośliny uprawne
np. żyto zwyczajne, owies zwyczajny, psianka ziemniak (ziemniak)

•

Ze względu na kwasowość gleby mierzoną w pH wyróżnia się:

•

rośliny zasadolubne (=bazofity) – wymagają gleb zasadowych (np. smagliczka
kielichowata, macierzanka wczesna, kłosownica pierzasta)

•

rośliny kwasolubne (=rośliny acidofilne) – wymagają gleb kwaśnych, zwykle
bezwapniowych (np. bagno zwyczajne, borówka bagienna, wełnianka pochwowata)

•

Tolerancja na pierwiastki:

•

kalcyfity – gleby silnie uwapnione (duża ilość CaCO

3

): np. macierzanka wczesna,

rojownik włochaty, smagliczka kielichowata

•

nitrofile – przesycone związkami azotowymi, np. lulek czarny, pokrzywa żegawka,
bieluń dziędzierzawa

1

•

halofity – gleby bogate w sole, głównie chlorki sodu, potasu i magnezu; np. sodówka
nadmorska, mannica odstająca, soliród zielny

•

rośliny galmanowe – rosną na podłożu bogatym w związki metali ciężkich (ołów,
cynk) – dawne rośliny wskaźnikowe wychodni złóż rud tych metali; np. łepnica
rozdęta, goździk kartuzek, zawciąg pospolity hallera

•

Czynniki mechaniczne

•

działają niszcząco na pokrywę roślinną i mogą powodować ostrą selekcję roślin,
a niekiedy całkowicie wypierać z krajobrazu pewne formy roślinne

•

wiatr – w pobliżu wybrzeży i w górach utrudnia wzrost drzew, zwiększa działanie
mrozu

•

śnieg – duże ilości powodują śniegołom lub lawiny

•

pożary – ważny czynnik kształtujący szatę roślinną Ziemi, np. kalifornijskie lasy
sosnowe (sosna Banksa)

•

rola człowieka

•

koszenie łąki

•

wypas: pastwiska

•

wyrąb i inne niszczenie: roślinność synantropijna

•

Znaczenie ekologiczne roślin

•

fundamentalna część życia na Ziemi, bez nich nie mogłaby istnieć większość innych
form życia (w tym człowiek)

•

proces fotosyntezy jest podstawowym źródłem energii i materii organicznej w niemal
wszystkich typach ekosystemów

•

radykalnie zmienił skład chemiczny atmosfery, czego efektem jest 21%
stężenie w niej tlenu; zwierzęta i większość pozostałych organizmów są
aerobami zależnymi od tlenu

•

pierwotni producenci w większości lądowych ekosystemów stanowią podstawowe
ogniwo łańcucha pokarmowego

•

dla wielu organizmów rośliny stanowią źródło pokarmu, są schronieniem
i podstawowym komponentem kształtującym siedlisko

•

Znaczenie roślin dla człowieka

•

kształtują środowisko życia (ekosystem) oddziałując na warunki klimatyczne

•

dostarczją: tlenu, pożywienia, drewna, papieru, paliw, leków, barwników, żywic,
kauczuku, olejków eterycznych

•

wpływają na środowisko kulturowe człowieka ze względu na walory estetyczne,
krajobrazowe, znaczenie religijne

Skala hemerobii!

2