background image

2010.02.22

Przez 4,6 mld lat Słońce zwiększyło swój promień od 8 do 12%, oraz jasność o ok. 27%
Ilość wodoru w jądrze wynosiła 75%, teraz – 40%

Życie na Ziemi wyginie już za mld lat z powodu nadmiaru promieniowania
Temperatura Słońca (i wielkość) będzie rosnąć. Atmosfera Ziemi uleci w przestrzeń kosmiczną. 
Skały na powierzchni zaczną się topić.
Po   kolejnym   mld   lat   Słońce   odrzuci   zewnętrzne   warstwy   ibędzie   się   zapadało   pod   własnym 
ciężarem – powstanie biały karzeł.
Wokół białych karłów – mgławice planetarne.

Fotoperiodyzm – pora i długotrwałość naświetlenia wpływający na rozwój roślin

Gleby

kompleks  materiałów biogeochemicznych, na którym mogą rosnąć rośliny

stanowią   dynamiczny   system   ekologiczny   zapewniający   roślinom   oparcie,   wodę, 
substancje pokarmowe i powietrze potrzebne do życia

podtrzymują olbrzymią populacje mikroorganizmów

Rośliny gleb żyznych (=eutroficznych) – zasobnych w składniki pokarmowe:

rośliny dzikie
np. pokrzywa zwyczajna, bylica pospolita, bez czarny

rośliny uprawne
np. pszenica zwyczajna, dynia zwyczajna, włośnica ber

Rośliny gleb średniożyznych (=mezotroficznych)

rośliny dzikie
np. dziewanna pospolita, poziomka pospolita, krwawnik pospolity

rośliny uprawne
np. jęczmień zwyczajny, jabłoń domowa, proso zwyczajne

Rośliny gleb ubogich w składniki pokarmowe (=oligotroficzne):

rośliny dzikie
np. borówka czarna, borówka brusznica, brzoza brodawkowata

rośliny uprawne
np. żyto zwyczajne, owies zwyczajny, psianka ziemniak (ziemniak)

Ze względu na kwasowość gleby mierzoną w pH wyróżnia się:

rośliny   zasadolubne   (=bazofity)   –   wymagają   gleb   zasadowych   (np.   smagliczka 
kielichowata, macierzanka wczesna, kłosownica pierzasta)

rośliny   kwasolubne   (=rośliny   acidofilne)   –   wymagają   gleb   kwaśnych,   zwykle 
bezwapniowych (np. bagno zwyczajne, borówka bagienna, wełnianka pochwowata)

Tolerancja na pierwiastki:

kalcyfity – gleby silnie uwapnione (duża ilość CaCO

3

): np. macierzanka wczesna, 

rojownik włochaty, smagliczka kielichowata

nitrofile – przesycone związkami azotowymi, np. lulek czarny, pokrzywa żegawka, 
bieluń dziędzierzawa

1

background image

halofity – gleby bogate w sole, głównie chlorki sodu, potasu i magnezu; np. sodówka 
nadmorska, mannica odstająca, soliród zielny

rośliny galmanowe – rosną na podłożu bogatym w związki metali ciężkich (ołów, 
cynk) – dawne rośliny wskaźnikowe wychodni złóż rud tych metali; np. łepnica 
rozdęta, goździk kartuzek, zawciąg pospolity hallera

Czynniki mechaniczne

działają   niszcząco   na   pokrywę   roślinną   i mogą   powodować   ostrą   selekcję   roślin, 
a niekiedy całkowicie wypierać z krajobrazu pewne formy roślinne

wiatr – w pobliżu wybrzeży i w górach utrudnia wzrost drzew, zwiększa działanie 
mrozu

śnieg – duże ilości powodują śniegołom lub lawiny

pożary – ważny czynnik kształtujący szatę roślinną Ziemi, np. kalifornijskie lasy 
sosnowe (sosna Banksa)

rola człowieka

koszenie łąki

wypas: pastwiska

wyrąb i inne niszczenie: roślinność synantropijna

Znaczenie ekologiczne roślin

fundamentalna część życia na Ziemi, bez nich nie mogłaby istnieć większość innych 
form życia (w tym człowiek)

proces fotosyntezy jest podstawowym źródłem energii i materii organicznej w niemal 
wszystkich typach ekosystemów

radykalnie   zmienił   skład   chemiczny   atmosfery,   czego   efektem   jest   21% 
 stężenie   w niej   tlenu;   zwierzęta   i większość   pozostałych   organizmów   są 
aerobami zależnymi od tlenu

pierwotni producenci w większości lądowych ekosystemów stanowią podstawowe 
ogniwo łańcucha pokarmowego

dla   wielu   organizmów   rośliny   stanowią   źródło   pokarmu,   są   schronieniem 
i podstawowym komponentem kształtującym siedlisko

Znaczenie roślin dla człowieka

kształtują środowisko życia (ekosystem) oddziałując na warunki klimatyczne

dostarczją:   tlenu,   pożywienia,   drewna,   papieru,   paliw,   leków,   barwników,   żywic, 
kauczuku, olejków eterycznych

wpływają  na   środowisko  kulturowe  człowieka   ze  względu   na  walory  estetyczne, 
krajobrazowe, znaczenie religijne

Skala hemerobii!

2