Tradycje

Wierzenia Hellenów miały ogromny wpływ na ich kulturę. Wielkie "przedsięwzięcia" były organizowane na cześć 
bogów.  Święta   miały  charakter   zabawy,  sjesty.   Tak  więc   poczytajcie  sobie   o  olimpiadach   na  cześć   Zeusa, 

Dionizjach na cześć boga wina i Pytii siedzącej na trójnożnym stołku. 

Olimpiady

Uwaga, uwaga! Niezwykły konkurs odpowiedz na pytanie: Czy Olimpiady odbywały się: 

•

w Olimpii 

•

na Olimpie 

•

w Demokratycznej Republice Konga 

Zgadłeś: w Olimpii. W nagrodę otrzymujesz wykład na temat starożytnych Olimpiad (nie musisz skakać do góry z 

radości). Pierwsze Igrzyska odbyły się w 776 r. p. n. e. i poświęcone były Zeusowi (następne zresztą też). System 
był zupełnie inny... 

Starożytna Grecja

Teraźniejszość

1. W Igrzyskach występowali i je oglądali tylko mężczyźni Teraz płeć nie ma znaczenia
2. Ku czci Zeusa

raczej nie :­)

3. Zawodnicy w nagrodę dostają wieniec laurowy

mamy teraz medale

4. Ćwiczono nago

są piękne stroje

5. Nie było skoków

jest pływanie

6. Obejmowały tylko Grecję

zawodnicy z całego świata

7. Urządzane zawsze w Olimpii

cały świat

8. Tylko letnie

letnie i zimowe

9. Nie było flagi

pięć splecionych kół

10.Zwycięzcą był ten kto wygrywał zapasy

wszystkie dyscypliny są równe

W punkcie pierwszym jest pewien haczyk. Załóżmy że, ktoś mówi, że Olimpiad nie mogły oglądać kobiety­ zwal 
go z nóg mówiąc, że jest w błędzie. Otóż w pewnym okresie dziejów na widowni mogła zasiąść kapłanka 

Demeter.

 

Chyba

 

mdlała

 

na

 

sam

 

widok

 

zawodników

 

(zob.

 

pkt.4)...

Jeśli  Olimpiady   były  na   cześć  Zeusa   musiał  być   jakiś  tego   wyraz.  No   i  było   ich  nawet   kilka.  Po   pierwsze 

zawodnicy składali przysięgę przed ogromnym posągiem Zeusa. To było nieodwołalne jak przysięga na Styks dla 
boga. Jeśli jakikolwiek człowiek złożyłby przyrzeczenie Zeusowi nie spełniając go, wtedy trafiłby go dosłownie 

grom   z   jasnego   nieba   (dosyć   oczywisty   objaw   gniewu   "ojca   wszystkich   bogów").   Po   drugie   (chodzi   o 
ukierunkowanie ceremoni Igrzysk ku chwale Zeusa) zawodnicy otrzymywali w nagrodę wieniec laurowy. Co to ma 

za związek z Zeusem? Przecież jego świętym drzewem był dąb. Wieniec nie był jednak wykonany z takiego 
zwykłego wawrzynu jakich wiele. To było drzewo hodowane ze względu na Igrzyska i było poświęcone Zeusowi. 

Co roku chłopiec mający oboje rodziców ścinał złotym nożem kilka gałązek. To stąd właśnie pochodził słynny 
wieniec laurowy. Co do strojów: Grecy zwracali ogromną uwagę na piękne ciało. Tak więc Olimpiady miały być 

rajem dla twórców dzieł rozmaitych­rzeźbiarzy, malarzy, tudzież rysowników. Po tak wnikliwej obserwacji ciała 
każdego zawodników mogli lepiej wyrażać jego piękno w swoich dziełach. Oj żal było artystkom. W sumie 

Igrzyska były urządzane nie tylko w Olimpii jednak te były oczywiście najsłynniejsze. Zawody sportowe były 
organizowane także w np. w Delfach. Reszty punktów nie trzeba chyba tłumaczyć. Mogę tylko powiedzieć, że 

zwycięzca Olimpiady zostawał bohaterem swojego państwa­miasta i do końca życia nie musiał płacić podatków. 

Przepowiadanie przyszłości

Dla Hellenów ogromne znaczenie miały przepowiednie. W Delfach znajdowała się Wielka Wyrocznia Apollina. Na 
trójnożnym   stołku   siedziała   kapłanka­Pytia.   Pod   wpływem   dymu   kadzidła   wydobywała   z   siebie   jakieś 

niezrozumiałe okrzyki a ich interpretacja należała także do grupy kapłanów. Od tych fanaberii, że się tak wyrażę, 
Pytii zależały czasami losy państw. Apollo był bogiem wróżby i sztuki. Ludzie mu bardzo ufali. Zważając na to, iż 

Apollo wcale nie istniał... Na jakimś starożytnym taborecie siedziała jakaś bogu ducha winna kobieta i jak ją 

zaczął kręcić  dym z  kadzidła w  nosie to  wrzeszczała w  niebogłosy myśląc  że przemawia  przez nią  Apollo 
(naiwniaczka...).   Następnie   grupa   facetów   w   stanowczo   za   długich   togach   kłóciła   się   między   sobą,   czy   to 

"ajajejoaj!" oznaczało, że wkrótce będzie powódź, czy też może napadną na Grecję ci przeklęci Persowie. No nie 
ma się tu dziwić, że Filip II zagarnął sobie znaczną część ziem Hellenów. Nie wiem, który opis wyroczni w Delfach 

wolisz. Ja tam napiszę coś o Dionizjach bo się ktoś przyczepi, że mój opis czczenia bogów jest niekompletny. 

Dionizja

Dionizos­bóg wina. Dionizja ­ święta wina. Rzecz dosyć intuicyjna. Jeśli więc były to święta wina to oczywiście 
wszyscy byli trzeźwi i zachowywali się wspaniale... Ale ja ściemniam. Wspaniale to oni może i się zachowywali, 

ale z ich punktu widzenia. Wszyscy pili tyle wina ile dusza zapragnie. Bez umiaru. Tak, to święto było chyba 
lepsze niż niemiecki festiwal piwa. Chociaż to już zależy od gustu... Atrybutem Dionizosa był tyrs, czyli zielona 

laseczka opleciona winną latoroślą. I takimi właśnie tyrsami wymachiwali wierni Dionizosa podczas świąt. Jeszcze 
coś: Hestia miała swoje Westalki a Dionizos swoje Bachantki. Upojone winem dziewczyny krążyły po lasach i... 

chyba tylko sam Dionizos wiedział co one między drzewami wyprawiały. Święta polegały nie tylko na piciu do 
upadłego. Prowadzono coś na zasadzie barwnego korowodu, któremu przewodził staruch przebrany za kozła. A 

za nim tłum. I on z tym tłumem prowadził dialog. Takie przedstawienie czy coś, jakby rodzaj modlitwy... Podobne 
to mogło być do katolickiej mszy, ale na wesoło, z tańcami (no i wino pijš wszyscy...). I z tego właśnie dialogu 

kozła z ludem wyłonił się powoli teatr. Przedstawienia i rozmowy na scenie. Tematyka religijna. Potem doszły 
dramaty komiczne, polityczne i w ogóle masa odłamów. Na poczštku z resztš, każde przestawienie nazywało się 

tragediš. "tragos" ­ kozioł, "odia" ­ pieśń, czyli pieśń kozła. Bardzo ładnie, mi się to bardziej kojarzy z meczeniem, 
ale ich wybór. Dionizos też nie był do końca normalny.