Procedura „Przyjmowanie materiału do badań laboratoryjnych”.
1. Cel Procedury.
Celem niniejszej procedury jest przedstawienie sposobu przyjmowania materiału do
badań laboratoryjnych w Punkcie Przyjęcia Materiału.
2. Zakres obowiązywania procedury i kogo dotyczy.
Procedura obowiązuje pracowników Punktu Przyjęcia Materiału.
3. Szczegółowy opis postępowania.
Pracownicy Punktu Przyjęć Materiału sprawdzają każdą próbkę materiału otrzymaną
od zleceniodawcy i z Punktu Pobierania Próbek. Sprawdzenie próbek obejmuje:
•
sprawdzenie poprawności wypełnienia skierowania na badanie i kompletności oraz
czytelności danych zawartych na skierowaniu;
•
sprawdzenie zgodności oznakowania próbki z danymi na skierowaniu;
•
sprawdzenie ilości dostarczonego materiału i jego przydatności do wykonania
zleconych badań;
•
sprawdzenie czasu jaki upłynął pomiędzy pobraniem materiału, a dostarczeniem go
do Punktu Przyjęcia Materiału;
•
sprawdzenie temperatury w jakiej był transportowany materiał (o ile ma to
znaczenie dla zleconych badań);
•
sprawdzenie czy materiał nie został uszkodzony przed dostarczeniem do
laboratorium i czy nie doszło w inny sposób do naruszenia integralności próbki
uniemożliwiającej wykonanie zleconych badań.
Nieprawidłowe lub niepełne wypełnienie formularza skierowania powoduje, że
badanie materiału, do którego dołączone jest skierowanie nie zostanie wykonane. W
przypadku, gdy istnieją trudności w uzyskaniu próbki pierwotnej lub w przypadku próbek
niestabilnych (np. płyn mózgowo-rdzeniowy, biopsja, badania gazometryczne, itp.)
laboratorium może rozpocząć badania próbki z dołączonym niepoprawnie wypełnionym
skierowaniem, lecz wynik badania nie będzie wydany dopóki zleceniodawca nie weźmie
odpowiedzialności za identyfikację próbki i nie poprawi błędnych danych na skierowaniu lub
nie uzupełni brakujących danych na skierowaniu.
Laboratorium, w trosce o jakość i wiarygodność wyniku, może odrzucić próbkę i
odstąpić od wykonania badania w przypadku, gdy sprawdzenie próbki wykazało, że doszło do
nieprawidłowości związanych z pobraniem i transportem próbki lub do uszkodzenia próbki.
Sytuacja taka każdorazowo zostaje dokładnie opisana przez pracownika laboratorium, który
podjął decyzję o odstąpieniu od pobrania materiału, a decyzja o odstąpieniu od pobrania
materiału i wykonania badania musi być zatwierdzona przez kierownika laboratorium lub
osobę przez niego upoważnioną. Dokumentem służącym pomocą przy ocenie próbek jest
instrukcja „Dopuszczalne czasy trwania fazy przedlaboratoryjnej i warunki transportu dla
badań wykonywanych w laboratorium”, która stanowi załącznik 3 do niniejszej procedury.
Laboratorium prowadzi rejestr próbek przyjętych i rejestr próbek odrzuconych z
wykorzystaniem formularzy „Rejestr próbek przyjętych” i „Rejestr próbek odrzuconych”,
które to dokumenty stanowią odpowiednio załącznik 1 i załącznik 2 do niniejszej procedury.
Każdorazowo w przypadku odrzucenia próbki przesłanej do laboratorium wyznaczony
pracownik laboratorium jest zobowiązany do niezwłocznego przekazania tej informacji
zleceniodawcy drogą telefoniczną i odnotowania tego faktu w „Rejestrze próbek
odrzuconych” z podaniem godziny i daty przekazania informacji oraz danych osoby, która tą
informację przyjęła.
Wszyscy zleceniodawcy, którzy podpisali z laboratorium umowę o wykonywanie
badań laboratoryjnych są zobligowani do zapoznania się z niniejszą procedurą i potwierdzenie
tego faktu podpisem osoby reprezentującej zleceniodawcę. Takie potwierdzenie zapoznania
się zleceniodawcy z niniejszą procedurą stanowi załącznik do umowy z każdym ze
zleceniodawców.
4. Dokumenty związane.
•
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 23.03.2006
w sprawie standardów jakości
dla
medycznych
laboratoriów
diagnostycznych
i
mikrobiologicznych
(Dz.U.06.61.435)
•
Norma PN-EN ISO/IEC 15189:2003 “Laboratoria medyczne – specyficzne
wymagania dotyczące jakości i kompetencji.”
5. Załączniki.
•
Załącznik 1 – Formularz „Rejestr próbek przyjętych”
•
Załącznik 2 - Formularzy „Rejestr próbek odrzuconych”
•
Załącznik 3 – Załącznik nr 3 do Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn.
23.03.2006
w sprawie standardów jakości dla medycznych laboratoriów
diagnostycznych i mikrobiologicznych (Dz.U.06.61.435)
uzupełniony o informacje
dotyczące badań nie ujętych w tym dokumencie.