POWIERZCHNIE 

ODNIESIENIA POMIARÓW 

SYTUACYJNYCH

Jednolity dla całego kraju system odniesień przestrzennych składa się z:

1.

Powierzchnia  odniesienia  pomiarów  geodezyjnych,  w  postaci  elipsoidy  o  określonych 
parametrach  geometrycznych  i  geofizycznych,  wykorzystywana  przy  wyznaczaniu 
współrzędnych geograficznych geodezyjnych B, L punktów połoŜonych na powierzchni Ziemi

2.

Poziom odniesienia względem którego wyznacza się wysokości wyŜej wspomnianych punktów 
w przyjętym układzie wysokości (najczęściej geoida zerowa),

3.

Poziom odniesienia pomiarów (prac) grawimetrycznych i magnetycznych,

4.          Układ  współrzędnych  prostokątnych  płaskich,  zdefiniowany  zgodnie  z  zasadami  przyjętego 

przy  ich  tworzeniu  rodzaju  odwzorowania  kartograficznego,  w  którym  połoŜenie  obrazów 
wymienionych  punktów  na  płaszczyźnie  odwzorowania  określa  się poprzez  podanie  ich 
współrzędnych prostokątnych płaskich, określonych w tym odwzorowaniu.

Powierzchnia odniesienia jako geoida i elipsoida

Geoida  - powierzchnia najbardziej zbliŜona do kształtu Ziemi powstała w wyniku przedłuŜenia pod 
lądami przeciętnej, spokojnej powierzchni mórz i oceanów.

•Geoida jest powierzchnią nieregularną wyznaczalną fizycznie ale nie moŜliwą do opisania w sposób 
matematyczny

•PołoŜenie geoidy dla mórz wyznacza się przez wieloletnie obserwacje poziomu wód za pomocą
mareografów, zaś dla połoŜenia pod lądami za pomocą pomiarów grawimetrycznych

•Geoida zerowa – powierzchnia ekwipotencjalna przechodząca przez średni poziom morza dla 
wybranej stacji mareograficznej - dla dokładnych pomiarów wysokościowych

Elipsoida  - powierzchnia regularna najbardziej zbliŜona do geoidy powstała w wyniku obrotu elipsy 
wokół małej osi

•Jako  powierzchnię odniesienia  prac  geodezyjnych  i  kartograficznych  w  ostatnich  latach  
przyjmowano  powszechnie  róŜne  rodzaje  elipsoid,  o  określonych  parametrach  geometrycznych, 
geofizycznych  o  lokalizacji  najlepiej  dostosowanej  do  obszaru  Ziemi  (kraju),  w  którym  była  ona 
stosowana.  Wynika  stąd,  Ŝe  kaŜdy  z  przyjmowanych  dotychczas  systemów  odniesień pomiarów 
geodezyjnych posiadał charakter lokalny.W Polsce przyjmowano powszechnie elipsoidę Bessela lub 
Krasowskiego.

• Ostatnio, w związku z dąŜeniem do powszechniej globalizacji gospodarki świata, powstała potrzeba 
prowadzenie  jej  w  oparciu  o  jednolity  system  informacji,  o  charakterze  uniwersalnym.  W  systemie 
tym jako powierzchnię odniesienia przyjęto geocentryczną elipsoidę GRS 80 (WGS 84) 

•Parametry elipsoidy WGS-84:

–

- równikowy promień Ziemi: a = 6 378 137 m,

–

- ziemska stała grawitacyjna (łączniee z atmosferą): GM = 3986005 x 10

8 

m

3 

s

-2

,

–

- współczynnik dynamiczny kształtu Ziemi: J

2

=  108263 x 10

-8

,

–

- spłaszczenie geometryczne: f = 1/298,257222101,

–

- prędkość obrotu Ziemi: w = 7292115 x 10

-11 

rad s

-1

.

Elipsoida WGS-84 względem Ziemi umieszczona jest i zorientowana tak, Ŝe:
–

jej środek pokrywa się ze środkiem masy kuli ziemskiej,

–

jej pionowa oś obrotu Z pokrywa się prawie z osią obrotu Ziemi

-

osie  układu  współrzędnych  prostokątnych  płaskich  są prostopadłe  do  osi  Z z  tym,  Ŝe  oś X

przechodzi przez punkt przecięcia południka zerowego (Greenwich) z płaszczyzną równika

PołoŜenie punktów w odniesieniu do powierzchni 
elipsoidy 

GRS 

80 

określają

współrzędne 

geograficzne  geodezyjne  B,  L i  wysokość H lub 
równowaŜne 

im 

współrzędne 

prostokątne 

przestrzenne X,Y, Z.