ROZLICZENIA
MIĘDZYOKRESOWE
KOSZTÓW
Zdarza się, że w praktyce gospodarczej występują koszty
dotyczące nie jednego, lecz wielu okresów sprawozdawczych.
Jest to zjawisko kosztów rozliczanych w czasie.
Problem dokonywania międzyokresowego rozliczania kosztów
wynika z nierównomierności powstawania kosztów jak i z
dwóch zasad rachunkowości:
1.
zasady periodyzacji - zgodnie z którą operacje gospodarcze
powinny być
ujmowane z podziałem na okresy
sprawozdawcze, których dotyczą,
2. zasady współmierności kosztów i przychodów
Rozliczenie kosztów w czasie polega na:
-
wyłączeniu z kosztów poniesionych w danym okresie tych
kosztów, które dotyczą przyszłych okresów,
-
wliczeniu do kosztów działalności pozycji kosztów
dotyczących danego okresu sprawozdawczego jeszcze nie
poniesionych, lecz przewidzianych do poniesienia w
przyszłości
Rozbieżności w czasie między poniesieniem kosztów a
wytworzeniem efektów działalności mają charakter
dwojaki:
!
poniesione koszty wyprzedzaj powstanie produktów,
!
koszty są poniesione po powstaniu produktów.
Z tego punktu widzenia wyróżnia się:
1. rozliczenia międzyokresowe kosztów czynne (aktywne),
2. rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (pasywne)
W przypadku rozliczeń międzyokresowych kosztów
czynnych najpierw występuje wydatek, a następnie
pojawia się koszt, a w odniesieniu do rozliczeń
międzyokresowych kosztów biernych sytuacja jest
odwrotna. W koszty zalicza się pewne elementy, które
wydatkiem staną się w okresach późniejszych.
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW
CZYNNE
występują wtedy, gdy poniesione koszty wyprzedzają
powstanie produktów (efektów)
Koszty te stanowią składnik aktywów bilansu – koszty
przyszłych okresów
Są one następnie rozliczane na okresy przyszłe, w ślad
za powstającymi produktami (efektami). Szczególnym
przypadkiem czynnych rozliczeń międzyokresowych
kosztów są koszty zakupu. Koszty te powstają bowiem w
chwili zaopatrzenia i stają się np. kosztami produkcji
wtedy, gdy nabyte zapasy zostaną zużyte w tej
działalności
DO CZYNNYCH ROZLICZEŃ MIĘDZYOKRESOWYCH
KOSZTÓW MOŻNA ZAKWALIFIKOWAĆ, np:
!
prenumeratę czasopism,
!
ubezpieczenia majątkowe,
!
czynsze i dzierżawy,
!
podatek od nieruchomości,
!
roczną opłatę za wieczyste użytkowanie gruntów,
!
amortyzację środków trwałych odpisana jednorazowo w
koszty,
!
roczny odpis na Zakładowy Fundusz Świadczeń
Socjalnych.
ROZLICZENIA MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW
BIERNE
występują wówczas, gdy w momencie powstawania
produktów nie zostały jeszcze poniesione wszystkie
koszty związane z tymi produktami.
Należy wówczas zaliczyć do kosztów produktów część
kosztów przewidywanych. Zabieg ten nazywa się
tworzeniem rezerw na koszty. Utworzenie rezerwy
powoduje podwyższenie kosztów, a tym samym
obniżenie zysku (wyodrębnienie jego części).
Rezerwa jest składnikiem pasywów bilansu.
Zgodnie z
ustawą
o rachunkowości dokonuje się
biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów w
wysokości przypadającej na dany miesiąc ściśle
określonych świadczeń wykonanych na rzecz
przedsiębiorstwa, lecz jeszcze nie stanowiących
zobowiązania oraz prawdopodobnych kosztów,
których kwota bądź data powstania zobowiązania z ich
tytułu nie są jeszcze znane.
DO BIERNYCH ROZLICZEŃ
MIĘDZYOKRESOWYCH KOSZTÓW MOŻNA
ZAKWALIFIKOWAĆ MIĘDZY INNYMI:
!
koszty napraw gwarancyjnych oraz z tytułu rękojmi
(koszty te występują u producentów i handlowców
złożonych produktów długotrwałego użytku),
!
rezerwy na przewidywane koszty, np.. remontów,
!
rezerwy na przewidywane odsetki
Odpisy czynnych i biernych rozliczeń
międzyokresowych mogą następować stosownie do
upływu czasu oraz wielkości świadczeń.
Zależy to od charakteru kosztów rozliczanych na
poszczególne okresy, przy zachowaniu zasady
ostrożnej wyceny i zapewnieniu realnej wartości
aktywów
Do ewidencji rozliczeń międzyokresowych kosztów (zarówno
czynnych i biernych) służy konto:
ROZLICZENIAE MIĘDZYOKRESOWE KOSZTÓW
Zakładając stosowanie układu rodzajowego kosztów, koszty
rozliczane w czasie przenoszone są na konta rozliczeń
międzyokresowych kosztów za pośrednictwem konta 49 -
,,Rozliczenie kosztów".
Raty odpisów miesięcznych są zaś rozliczane z reguły na konta
układu kalkulacyjnego. Kolejność wymienionych księgowań jest
uzależniona od charakteru rozliczeń międzyokresowych kosztów
(czynne czy bierne)
RMK CZYNNE
Różne konta
Koszty według
rodzaju
Rozliczenie
kosztów
Rozliczenie
międzyokresowe
Koszty według typów
działalności
(1)
(2) (3)
Objaśnienia do schematu
1. Zaksięgowanie kosztu rodzajowego rozlicznego w
czasie (koszt poniesiony w danym okresie dotyczący
okresów przyszłych)
2. Przeniesienie kosztu rodzajowego na konto
,,Rozliczenie międzyokresowe„
3. Zarachowanie do kosztów bieżącego okresu części
kosztu rozliczanego w czasie
RMK BIERNE
Różne konta
Koszty według
rodzaju
Rozliczenie
kosztów
Rozliczenie
międzyokresowe
Koszty według typów
działalności
(2)
(3)
(1)
(4)
Objaśnienie do schematu
1.
Zaliczenie do kosztów bieżącego okresu kosztu, który zostanie
poniesiony w przyszłości
2.
Zaksięgowanie kosztu rodzajowego według otrzymanych faktur,
rachunków, na który była utworzona rezerwa
3.
Przeniesienie kosztu rodzajowego na konto „Rozliczenia
międzyokresowe”
4.
Rozliczenie utworzonej rezerwy z rzeczywistymi kosztami w
przypadku różnic między tymi wielkościami
Jeżeli w zakładowym planie kont danego
przedsiębiorstwa nie uwzględniono kont kosztów według
rodzaju i konta ,,Rozliczenie kosztów" wtedy konto
,,Rozliczenie międzyokresowe kosztów" obciąża się w
korespondencji z kontami składników majątku i
rozrachunków.
Konto ,,Rozliczenie międzyokresowe kosztów" uznaje
się kwotami przypadającymi na poszczególne okresy.
PRZYKŁAD (rozliczenia międzyokresowe kosztów)
Firma WNN wystąpiła o pożyczkę w kwocie 1000 zł o terminie
spłaty 9 miesięcy oprocentowaną 20% w skali roku
Firma jest płatnikem VAT
Amortyzacja środków trwałych niskocennych rozliczana jest
kwartalnie
PRZYKŁAD (rozliczenia międzyokresowe kosztów)
Salda początkowe wybranych kont na 1 stycznia:
400
200
1 100
114
300
1.
Rozliczenia międzyokresowe kosztów
*
z tytułu prenumeraty czasopisma „Młody
Księgowy” od września ubiegłego roku na 8
miesięcy (Dt)
*
z tytułu utworzenia rezerwy na koszty napraw
gwarancyjnych wyrobów sprzedanych (Ct)
2. Środki trwałe
3. Materiały
4. Rachunek bankowy
Lp. Dowód
Treść operacji
Kwota
1.
RU
Otrzymano rachunek za czynsz z tytułu dzierżawy lokalu
biurowego za I półrocze.
600
2.
PK
Dokonano rocznego odpisu na ZFŚS od wynagrodzeń
pracowników:
a) bezpośrednio produkcyjnych,
b) pośrednio produkcyjnych.
700
500
3. Fa,
OT Zakupiono
niskocenne
środki trwałe wydane bezpośrednio do
użytkowania:
−
wartość zakupionych środków trwałych
−
VAT 22%
−
suma faktury
250
......
......
4. PK Naliczono
amortyzację od zakupionych środków trwałych. ......
5.
Poniesiono koszty napraw gwarancyjnych wyrobów
sprzedanych wykonanych przez wydziały pomocnicze
producenta:
a) wynagrodzenie brutto,
b) części zamienne,
c) narzuty na wynagrodzenia (20%).
40
15
......
6. PK Przeksięgowano koszty wykonanych napraw
......
7. WB Otrzymano
środki z zaciągniętej pożyczki 800