Operator_maszyn_i_urzadzen_metalurgicznych_812[02].Z1.02

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagani wstępne

Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1.

Zasady eksploatacji maszyn i urządzeń

5.1.1. Ćwiczenia

5.2.

Materiały eksploatacyjne

5.2.1. Ćwiczenia

5.3.

Procesy zuŜywania części maszyn

5.3.1. Ćwiczenia

5.4.

Obsługa maszyn i urządzeń

5.4.1. Ćwiczenia

5.5.

Technologia i organizacja napraw

5.5.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Litaratura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela „UŜytkowanie i obsługiwanie maszyn

i urządzeń”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02].

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć juŜ ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności, jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

–

przykładowe scenariusze zajęć,

–

przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami nauczania

−

–uczenia sięoraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzie pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę uzupełniającą.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone róŜnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróŜnicowane, począwszy od

samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Jako pomoc w realizacji jednostki modułowej dla uczniów przeznaczony jest Poradnik

dla ucznia. Nauczyciel powinien ukierunkować uczniów na właściwe korzystanie z poradnika
do nich adresowanego.

Materiał nauczania (w Poradniku dla ucznia) podzielony jest na rozdziały, które

zawierają podrozdziały. Podczas realizacji poszczególnych rozdziałów wskazanym jest
zwrócenie uwagi na następujące elementy:

–

materiał  nauczania  –  w  miarę  moŜliwości  uczniowie  powinni  przeanalizować
samodzielnie.  Obserwuje  się  niedocenianie  przez  nauczycieli  niezwykle  waŜnej
umiejętności,  jaką  uczniowie  powinni  bezwzględnie  posiadać  –  czytanie  tekstu
technicznego ze zrozumieniem,

–

pytania  sprawdzające  mają  wykazać,  na  ile  uczeń  opanował  materiał  teoretyczny  i  czy
jest  przygotowany  do  wykonania  ćwiczeń.  W zaleŜności  od  tematu  moŜna  zalecić
uczniom  samodzielne  odpowiedzenie  na  pytania  lub  wspólne  z  całą  grupą  uczniów,
w formie dyskusji opracowanie odpowiedzi na pytania. Druga forma jest korzystniejsza,
poniewaŜ  nauczyciel  sterując  dyskusją  moŜe  uaktywniać  wszystkich  uczniów  oraz
w trakcie dyskusji usuwać wszelkie wątpliwości,

–

dominującą rolę w kształtowaniu umiejętności oraz opanowaniu materiału spełniają
ć

wiczenia. W trakcie wykonywania ćwiczeń uczeń powinien zweryfikować wiedzę

teoretyczną  oraz  opanować  nowe  umiejętności.  Przedstawiono  dosyć  obszerną
propozycję  ćwiczeń  wraz  ze  wskazówkami  o  sposobie  ich  przeprowadzenia,
uwzględniając  róŜne  moŜliwości  ich  realizacji  w  szkole.  Nauczyciel  decyduje,  które
z  zaproponowanych  ćwiczeń  jest  w  stanie  zrealizować  przy  określonym  zapleczu
techno-dydaktycznym  szkoły.  Prowadzący  moŜe  równieŜ  zrealizować  ćwiczenia,  które
sam opracował,

–

sprawdzian  postępów  stanowi  podsumowanie  rozdziału,  zadaniem  uczniów  jest
udzielenie odpowiedzi na pytania w nim zawarte. Uczeń powinien samodzielnie czytając
zamieszczone  w  nim  stwierdzenia  potwierdzić  lub  zaprzeczyć  opanowanie  określonego
zakresu materiału. JeŜeli wystąpią zaprzeczenia, nauczyciel powinien do tych zagadnień
wrócić,  sprawdzając  czy  braki  w  opanowaniu  materiału  są  wynikiem  niezrozumienia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

przez  ucznia  tego  zagadnienia,  czy  niewłaściwej  postawy  ucznia  w  trakcie  nauczania.
W tym  miejscu  jest  szczególnie  waŜna  rola  nauczyciela,  gdyŜ  od  postawy  nauczyciela,
sposobu  prowadzenia  zajęć  zaleŜy  między  innymi  zainteresowanie  ucznia.  Uczeń
niezainteresowany  materiałem  nauczania,  wykonywaniem  ćwiczeń  nie  nabędzie  w pełni
umiejętności  załoŜonych  w  jednostce  modułowej.  NaleŜy  rozbudzić  wśród  uczniów  tak
zwaną „ciekawość wiedzy”. Potwierdzenie przez ucznia opanowania materiału nauczania
rozdziału moŜe stanowić podstawę dla nauczyciela do sprawdzenia wiedzy i umiejętności
ucznia  z  tego  zakresu.  Nauczyciel  realizując  jednostkę  modułową  powinien  zwracać
uwagę  na  predyspozycje  ucznia,  ocenić,  czy  uczeń  ma  większe  uzdolnienia  manualne,
czy moŜe lepiej radzi sobie z rozwiązywaniem problemów teoretycznych,

–

testy zamieszczone w rozdziale Ewaluacja osiągnięć ucznia zawierają zadania z zakresu
całej jednostki modułowej i naleŜy je wykorzystać do oceny uczniów, a wyniki osiągnięte
przez  uczniów  powinny  stanowić  podstawę  do  oceny  pracy  własnej  nauczyciela
realizującego  tę  jednostkę  modułową.  KaŜdemu  zadaniu  testu  przypisano  określoną
liczbę  moŜliwych  do  uzyskania  punktów  (0  lub  1  punkt).  Ocena  końcowa  uzaleŜniona
jest  od  ilości  uzyskanych  punktów.  Nauczyciel  moŜe  zastosować  test  według  własnego
projektu  oraz  zaproponować  własną  skalę  ocen.  NaleŜy  pamiętać,  Ŝeby  tak
przeprowadzić  proces  oceniania  ucznia,  aby  umoŜliwić  mu  jak  najpełniejsze  wykazanie
swoich umiejętności.

Metody polecane do stosowania podczas kształcenia modułowego to:

–

pokaz,

–

wiczenie (laboratoryjne lub inne),

–

projektów,

–

przewodniego tekstu.

Miejsce jednostki modułowej w strukturze modułu 812[02].Z1 „Eksploatacja maszyn

i urządzeń w procesach metalurgicznych” jest wyeksponowane na schemacie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoŜarowej i ochrony
ś

rodowiska,

–

korzystać z róŜnych źródeł informacji,

–

selekcjonować, porządkować i przechowywać informacje,

–

dokumentować i notować informacje,

–

rozróŜniać materiały konstrukcyjne,

–

rozróŜniać rodzaje połączeń,

–

rozróŜniać maszyny i urządzenia przemysłowe,

–

posługiwać się dokumentacją techniczną,

–

rozpoznawać podstawowe elementy maszyn i urządzeń,

–

charakteryzować zastosowanie maszyn i urządzeń,

–

uŜytkować komputer.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

wyjaśnić podstawowe pojęcia związane z eksploatacją maszyn i urządzeń,

–

rozróŜnić

zjawiska

fizykochemiczne

towarzyszące

procesom

destrukcyjnym

w eksploatacji maszyn i urządzeń metalurgicznych,

–

rozróŜnić podstawowe rodzaje materiałów eksploatacyjnych,

–

dobrać materiały smarowe do elementów maszyn i urządzeń, zgodnie z DTR,

–

rozróŜnić układy smarowania maszyn i urządzeń wykorzystywanych w procesach
metalurgicznych,

–

określić sposoby ochrony przed korozją,

–

dobrać środki ochrony przed korozją,

–

scharakteryzować podstawowe operacje i czynności montaŜowe,

–

dobrać narzędzia i przyrządy do wykonywania montaŜu, demontaŜu,

–

wykonać montaŜ typowych części maszyn,

–

wykonać demontaŜ typowych części maszyn,

–

określić warunki techniczne uŜytkowania maszyn i urządzeń,

–

zastosować zasady uŜytkowania maszyn i urządzeń,

–

scharakteryzować rodzaje obsług i wykazać ich wpływ na prawidłową pracę maszyn
i urządzeń,

–

rozpoznać stan techniczny uŜytkowanych maszyn i urządzeń,

–

określić zakres przeglądu i naprawy maszyn i urządzeń na podstawie Dokumentacji
Techniczno-Ruchowej,

–

wykonać czynności związane z konserwacją maszyny (czyszczenie, smarowanie,
sprawdzanie stanu technicznego), zgodnie z Dokumentacją Techniczno-Ruchową,

–

dobrać narzędzia i przyrządy do wykonania naprawy,

–

wykonać drobne naprawy, wymianę części, regulację zespołów i całego urządzenia,

–

przeprowadzić próby po naprawie,

–

zastosować przepisy bhp, dozoru technicznego, ochrony ppoŜ. i ochrony środowiska
podczas wykonywania pracy,

–

skorzystać

dokumentacji

technicznej,

Dokumentacji

Techniczno-Ruchowej,

dokumentacji warsztatowej, norm, poradników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca                       ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:      Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02]
Moduł:

Eksploatacja

maszyn

urządzeń

procesach

metalurgicznych 812[02].Z1

Jednostka modułowa:

UŜytkowanie i obsługiwanie maszyn i urządzeń
812[02].Z1.02

Temat: Rozpoznawanie rodzajów korozji i zniszczeń korozyjnych.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności rozpoznawania zniszczeń korozyjnych i określanie

rodzajów korozji.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

określić zjawisko korozji,

−

rozróŜnić rodzaje korozji,

−

wskazać materiały konstrukcyjne odporne na korozję,

−

rozpoznać zniszczenia korozyjne i okreslić ich przyczynę.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

organizowania i planowania pracy,

–

pracy w zespole,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

dyskusja dydaktyczna,

–

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–3 osobowych.

Czas: 45 minut.

Środki dydaktyczne:
–

plansze ilustrujące rodzaje korozji,

–

elementy i części maszyn ze zniszczeniami korozyjnymi,

–

foliogramy,

–

rzutnik pisma,

–

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Uczestnicy:

−

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie operator maszyn
i urządzeń metalurgicznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zadanie dla ucznia

Rozpoznaj rodzaje korozji, wskaŜ jej przyczyny oraz określ wielkość uszkodzeń

korozyjnych dla części i elementów maszyn otrzymanych od nauczyciela.

Przebieg zajęć:
1.

Wprowadzenie.

Omówienie celów.

Plan zajęć:

A. Przebieg i klasyfikacja procesów korozji:

wstęp – naleŜy wyjaśnić uczniom proces chemiczny prowadzący do korozji metali,

−

uczniowie opisują znane przypadki korodowania elementów metalowych,

−

nauczyciel prezentuje uczniom plansze przedstawiające przebieg róŜnych procesów
korozji,

−

uczniowie rozróŜniają podstawowe źródła korozji,

−

uczniowie pracując indywidualnie zapisują do zeszytu najwaŜniejsze informacje.

B. Rodzaje zniszczeń korozyjnych:

wstęp – naleŜy zaprezentować uczniom skutki zniszczeń wywołanych korozją,

−

uczniowie otrzymują zdjęcia lub plansze ilustrujące róŜne rodzaje zniszczeń korozyjnych
powstałych na częściach maszyn lub urządzeń,

−

uczniowie wskazują w kaŜdym przypadku na źródła korozji.

C. Rozpoznawanie charakteru zniszczeń i rodzaju korozji:

wstęp – naleŜy podzielić uczniów na grupy na 2 – 3 osobowe grupy,

−

uczniowie otrzymują kilka części maszyn lub urządzeń z wyraźnymi uszkodzeniami
korozyjnymi,

−

uczniowie w grupach badają organoleptycznie objawy korozji,

−

uczniowie w grupach określają w kaŜdym przypadku charakter uszkodzeń korozyjnych,

−

uczniowie w grupach wskazują dla kaŜdej części maszyny lub urządzenia źródła korozji,

−

uczniowie w grupach wpisują uzyskane informacje do tabeli zaznaczając właściwe
pozycje X.

Nazwa części

Rodzaj korozji

Część 1

………………
(nazwa)

Część 2

……………….
(nazwa)

Część 3

…………….
(nazwa)

Korozja równomierna

Korozja lokalna i wŜerowa

Korozja międzykrystaliczna

Korozja selektywna

Korozja

napręŜeniowa

i zmęczeniowa

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

W trakcie wypełniania tabeli nauczyciel zwraca uwagę uczniom na warunki pracy

analizowanej części maszyny lub urządzenia.
4. Podsumowanie

−

uczniowie wyciągają wnioski dotyczące warunków pracy maszyny lub urządzenia
a występującą korozją,

−

uczniowie wskazują na straty wynikające z korozji części maszyn,

−

uczniowie wskazują rodzaje uszkodzeń korozyjnych i ich źródła,

5. Ocena poziomu osiągnięć uczniów i ocena ich aktywności.

Praca domowa

Na podstawie informacji zawartych w zasobach Internetu odpowiedz na pytanie: Czy

pojęcie korozja odnosi się tylko do metali?

Uzyskane informacje zapisz do zeszytu.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć, trudności
podczas realizowania zadania i zdobytych umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca                             ……………………………………………….
Modułowy program nauczania:            Operator maszyn i urządzeń metalurgicznych 812[02]
Moduł:

Eksploatacja maszyn i urządzeń w procesach
metalurgicznych 812[02].Z1

Jednostka modułowa:

UŜytkowanie i obsługiwanie maszyn i urządzeń
812[02].Z1.02

Temat: Rodzaje obsług i ich wpływ na prawidłową pracę maszyn i urządzeń.

Cel ogólny: Ukształtowanie umiejętności rozróŜniania obsług i określania wpływu obsług na

pracę maszyn i urządzeń.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróŜnić pojęcia z zakresu techniki obsługi,

−

określić zakres przeglądu technicznego,

−

określić zadania naprawy,

−

objaśnić rodzaje i cele remontu,

−

określić zakres konserwacji.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:

−

organizowanie i planowanie zajęć,

−

pracy w zespole,

−

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:

−

tekstu przewodniego.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

uczniowie pracują w grupach 2–4 – osobowych.

Środki dydaktyczne

−

przybory do rysowania,

−

formularz z pytaniami prowadzącymi,

−

poradnik dla ucznia,

−

literatura zgodnie z punktem 7 poradnika dla nauczyciela.

Czas trwania zajęć: 90 minut.

Uczestnicy:

−

uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej kształcącej w zawodzie operator maszyn
i urządzeń metalurgicznych,

Przebieg zajęć:

FAZA WSTĘPNA
1.

Czynności organizacyjno-przygotowawcze:

−

przypomnienie wiadomości z ostatnich zajęć z zakresu podstawowych pojęć
dotyczących eksploatacji obiektów technicznych,

−

podanie tematu i celów zajęć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Omówienie zasad pracy uczniów w grupach:

−

podział uczniów na 2–3 osobowe grupy,

−

rozdanie materiałów do zajęć,

−

omówienie kryteriów oceniania.

Praca w grupach.

FAZA I – INFORMACJA

−

Co nazywamy sprawnością techniczną mszyny?

−

Jakie działania wyróŜniamy w procesie eksploatacyjnym?

−

Co to jest uŜytkowanie?

−

Co to jest obsługiwanie?

−

Jakie znasz wymagania eksploatacyjne?

FAZA II – PLANOWANIE

−

Co nazywamy obsługą?

−

Jakie rozróŜniamy obsługi?

−

Jakie są zadania obsług

−

Co nazywamy remontem?

−

Co nazywamy przeglądem technicznym?

−

Na czym polega naprawa?

FAZA III – USTALENIA

−

Ustal, na czym polega obsługa jednokrotna a na czym wielokrotna.

−

Ustal, na czym polega obsługa techniczna.

−

Ustal, na czym polega obsługa organizacyjna.

FAZA IV – REALIZACJA

−

Określ zakres przeglądu technicznego.

−

Określ rodzaje remontów.

−

Przedstaw zakres remontu bieŜącego.

−

Przedstaw zakres remontu średniego.

−

Przedstaw zakres remontu kapitalnego.

−

Wyjaśnij pojęcie cyklu remontowego.

−

Określ wpływ obsług na pracę maszyn i urządzeń.

−

Zaprezentuj wnioski określające wpływ obsług na pracę maszyn i urządzeń.

FAZA V – WERYFIKACJA

−

Sprawdź, czy zakresy obsług są prawidłowe.

−

Sprawdź poprawność wniosków określających wpływ obsług na pracę maszyn
i urządzeń.

FAZA VI – ANALIZA

−

Która część ćwiczenia sprawiła Ci najwięcej trudności?

−

Czy ćwiczenie zostało wykonane poprawnie?

−

Jakie ewentualnie naleŜy nanieść poprawki?

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Zasady eksploatacji maszyn i urządzeń

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wyjaśnij podstawowe pojęcia z zakresu eksploatacji maszyn i urządzeń łącząc pojęcie

z jego definicją.

Pojęcie

Definicja

Obsługiwanie maszyn lub urządzeń

prawdopodobieństwo spełnienia przez
urządzenie postawionych mu wymagań
w

ciągu

określonego

czasu

i w określonych warunkach pracy

UŜytkowanie maszyn lub urządzeń

własność, która charakteryzuje proces
zuŜywania się urządzenia podczas jego
eksploatacji

Eksploatacja maszyn lub urządzeń

zespół  działań,  które  są  wykonywane
między  etapami  uŜytkowania  maszyny
i  mają  na  celu  przywrócenie  jej
pierwotnego stanu technicznego

Niezawodność maszyny lub urządzenia

zespół czynności obejmujący swym
zakresem

planowanie,

uŜytkowanie,

obsługiwanie i przechowywanie maszyn
i urządzeń

trwałość maszyny lub urządzenia

etap  lub  etapy  eksploatacji,  w  czasie
których  odbywa  się  praca  sprawnej
maszyny  oraz  bieŜąca  kontrola  jej  stanu
technicznego

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować materiał nauczania,

rozpoznać podstawowe pojęcia z zakresu eksploatacji maszyn i urządzeń,

połączyć liniami pojęcie i jego definicję,

dokonać prezentacji opracowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

rodki dydaktyczne:

–

karta do ćwiczenia.

Ćwiczenie 2

Dokonaj klasyfikacji maszyn i urządzeń na podstawowe i pomocnicze w procesach

metalurgicznych. Zakreśl krzyŜykiem właściwy wybór.

Maszyny i urządzenia

Podstawowe

Pomocnicze

suwnice

kadzie odlewnicze

spręŜarki

taśma spiekalnicza

wentylatory

urządzenie zasypowe wielkiego pieca

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować materiał nauczania,

określić maszyny i urządzenia podstawowe,

określić maszyny i urządzenia pomocnicze,

zaznaczyć wyniki w tabeli,

dokonać prezentacji opracowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

karta do ćwiczenia.

Ćwiczenie 3

Na podstawie otrzymanej dokumentacji techniczno-ruchowej (DTR) maszyny, określ jej

wymagania eksploatacyjne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować otrzymaną dokumentację,

wyselekcjonować procesy dotyczące eksploatacji,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

wypisać procesy eksploatacyjne maszyny,

wypełnić arkusz do ćwiczeń,

dokonać prezentacji opracowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

komplet dokumentacji (DTR),

–

arkusz papieru formatu A4, długopis,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Materiały eksploatacyjne

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie otrzymanej Dokumentacji Techniczno-Ruchowej młota hydraulicznego

dobierz potrzebne materiały eksploatacyjne.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 15 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dokonać dokładnej analizy otrzymanej dokumentacji z uwzględnieniem występowania
materiałów eksploatacyjnych,

wypisać potrzebne materiały eksploatacyjne,

uszeregować je według waŜności spełniania zadań,

dokonać oznaczenia tych materiałów,

dokonać prezentacji opracowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie.

rodki dydaktyczne:

–

komplet dokumentacji DTR młota hydraulicznego

–

arkusz papieru formatu A4, przybory do pisania,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Korzystając z zasobów internetu dobierz olej hartowniczy przeznaczony do

wykorzystania w procesach metalurgicznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

za pomocą wyszukiwarki odszukać w Internecie producentów olei hartowniczych,

wyszukać oleje stosowane w procesach metalurgicznych,

zanotować wyniki wyszukiwania w zeszycie,

zaprezentować wykonane ćwiczenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

internetowe katalogi materiałów eksploatacyjnych,

−−−−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 3

Na podstawie otrzymanej Dokumentacji Techniczno-Ruchowej spręŜarki tłokowej

dobierz olej spręŜarkowy. Wyszukaj dostawców tego oleju.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

dokonać analizy otrzymanej dokumentacji z uwzględnieniem stosowanego oleju
spręŜarkowego,

wypisać typ zastosowanego oleju,

wyszukać w Internecie dostawców tego typu oleju,

zapisać informacje w zeszycie,

dokonać prezentacji opracowania.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenia praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

komplet dokumentacji DTR spręŜarki tłokowej,

–

arkusz papieru formatu A4, przybory do pisania,

–

poradnik dla ucznia,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Procesy zuŜywania części maszyn

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaje i przyczyny zuŜycia otrzymanych detali maszyn i urządzeń.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, zwracając uwagę na wykorzystanie narzędzi pomiarowych do
oceny zuŜycia. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment rozdziału materiał
nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

dokonać makroskopowo oględzin detali,

określić, które z powierzchni uległy zuŜyciu,

określić przyczyny zuŜycia,

określić warunki w których nastąpiło zuŜycie,

zapisać wyniki ćwiczenia,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

−−−−

zuŜyte detale maszyn i urządzeń,

−−−−

lupa, suwmiarka, mikrometr,

−−−−

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Rozpoznaj rodzaje korozji łącząc linią rysunek uszkodzenia korozyjnego z właściwym

opisem.

Typowe uszkodzenia korozyjne

Rodzaje korozji

Korozja międzykrystaliczna przebiega

głównie na granicach ziaren metali lub ich
stopów,

postępując

bardzo

duŜą

szybkością i sięgając na duŜą głębokość.

Pękanie korozyjne jest powodowane

jednoczesnym

działaniem

rodowiska

korozyjnego i napręŜeń rozciągających
stałych lub zmiennych.

Korozja

selektywna

polega

niszczeniu jednej lub kilku faz stopu ze
znacznie większą szybkością od szybkości
uszkadzania osnowy stopu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Korozja równomierna polega na niemal

jednostajnym

całej

powierzchni

niszczeniu metalu w miarę upływu czasu.

Korozja lokalna charakteryzuje się

zróŜnicowaniem

szybkości

niszczenia

metalu lub stopu w róŜnych obszarach jego
powierzchni.

Przykładem

takiego

uszkodzenia

korozyjnego

jest

korozja

wŜerowa

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 10 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

określić przyczyny występowania korozji,

przeanalizować rodzaje uszkodzeń,

rozpoznać rodzaje korozji,

połączyć linią rysunek uszkodzenia korozyjnego z właściwym opisem,

zaprezentować wyniki ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

poradnik dla ucznia.

Ćwiczenie 3

Na podstawie DTR maszyny metalurgicznej wskaŜ elementy maszyny naraŜone na

zuŜycie wywołane tarciem tocznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia, a uczniowie powinni przeczytać odpowiedni fragment
rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

określić warunki występowania tarcia tocznego,

przeanalizować dokumentację techniczno-ruchową maszyny,

wyselekcjonować części maszyny naraŜone na tarcie toczne,

wykonać zestawienie rozpoznanych elementów,

wypełnić arkusz do ćwiczeń,

dokonać prezentacji opracowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Obsługa maszyn i urządzeń

5.4.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj smarowanie szlifierki dwutarczowej zgodnie z DTR urządzenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Proponowany czas ćwiczenia 20 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

dobrać środki smarne,

przygotować urządzenie i wykonać smarowanie zgodnie z instrukcją,

uporządkować stanowisko,

zaprezentować efekty swojej pracy,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

szlifierka dwutarczowa,

–

dokumentacja techniczno-ruchowa szlifierki dwutarczowej,

–

instrukcja smarowania,

–

materiały smarne,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj przegląd techniczny młota matrycowego. Zapisz w punktach przebieg prac

wykonywanych podczas przeglądu technicznego (obsługi okresowej) młota matrycowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Proponowany czas ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

określić zakres przeglądu technicznego,

zapisać kolejne zabiegi wykonywane podczas przeglądu technicznego (obsługi
okresowej) młota,

wykonać przegląd techniczny ( obsługę okresową) młota,

zapisać wnioski z przeglądu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda przewodniego tekstu.

rodki dydaktyczne:

–

młot matrycowy,

–

dokumentacja przygotowana do przeglądu technicznego młota,

–

komplet narzędzi kontrolno-pomiarowych,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Technologia i organizacja napraw

5.5.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz zasady prawidłowego montaŜu i demontaŜu części maszyn.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy,
podczas wykonywania montaŜu i demontaŜu. Uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału materiał nauczania. Proponowany czas ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować informacje zawarte w materiale nauczania,

określić elementy procesu montaŜu i demontaŜu,

wypisać zasady montaŜu i demontaŜu części maszyn,

sprawdzić poprawność wykonanego zadania,

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna.

rodki dydaktyczne:

–

papier formatu A4,

–

długopis,

–

literatura z rozdziału 7 poradnika dla nauczyciela.

Ćwiczenie 2

Wykonaj demontaŜ mechanizmu napędowego z prasy mimośrodowej

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Proponowany czas ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować instrukcję bhp na stanowisku demontaŜu,

zorganizować stanowisko pracy,

ustalić kolejność czynności podczas demontaŜu mechanizmu napędowego,

dokonać demontaŜu mechanizmu napędowego na części składowe,

zaprezentować efekty swojej pracy,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

DTR prasy mimośrodowej,

–

stół montaŜowy,

–

prasa mimośrodowa,

–

komplet narzędzi do demontaŜu i montaŜu.

Ćwiczenie 3

Dokonaj weryfikacji elementów mechanizmu napędowego prasy mimośrodowej. Dobierz

części zamienne i zastąp uszkodzone.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Proponowany czas ćwiczenia 30 minut.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

zorganizować stanowisko pracy,

oczyścić elementy mechanizmu napędowego,

określić stan elementów mechanizmu układu napędowego,

dobrać części zamienne w miejsce uszkodzonych,

zaprezentować wyniki ćwiczenia,

dokonać oceny ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

przyrządy kontrolno-pomiarowe,

–

zdemontowane elementy mechanizmu napędowego prasy mimośrodowej,

–

części zamienne mechanizmu napędowego,

–

rodki czyszczące.

Ćwiczenie 4

Wykonaj montaŜ mechanizmu napędowego prasy mimośrodowej po naprawie.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić zakres

i sposób wykonania ćwiczenia z uwzględnieniem przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.
Proponowany czas ćwiczenia 30 minut.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

przeanalizować instrukcję bhp na stanowisku montaŜu,

zorganizować stanowisko pracy,

ustalić kolejność czynności podczas montaŜu mechanizmu napędowego,

dokonać montaŜu mechanizmu napędowego,

wykonać próbę działania prasy,

zaprezentować wynik ćwiczenia,

dokonać oceny poprawności wykonania ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

pokaz z objaśnieniem,

–

wiczenie praktyczne.

rodki dydaktyczne:

–

stół montaŜowy,

–

prasa mimośrodowa,

–

rodki czyszczące,

–

komplet narzędzi do montaŜu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „UŜytkowanie i obsługiwanie
maszyn i urządzeń”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 16, 17, 19 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 13, 14, 15, 18, 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. d, 2. a, 3. c, 4. d, 5. b, 6. b, 7. a, 8. d, 9. c, 10. d, 11. b,
12. c, 13. b, 14. c, 15. d, 16. b, 17. b, 18. c, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić wymagania eksploatacyjne

Zinterpretować skrót WOT

Określić cel badań maszyn pod obciąŜeniem

Wyjaśnić pojęcie niezawodności

Określić pojęcie wskaźnika niezawodności

RozróŜnić materiały eksploatacyjne

Sklasyfikować środki smarne

Dobrać środki smarne do obciąŜenia

Określić element badany

Określić, sposób oceny prawidłowości pracy
maszyny

Wyjaśnić pojęcie DTR

Wyjaśnić pojęcie trybologia

Ustalić zadania brygad utrzymania ruchu

Zastosować instrukcję demontaŜu

Określić

miejsca

powstawania

klina

smarowniczego

Wyjaśnić pojęcie obsługi technicznej

Rozpoznać rodzaj rysunku

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Po upływie połowy czasu trwania testu i 5 minut przed jego zakończeniem przypomnij
uczniom o zbliŜającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych?

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej rubryce
znak X. W przypadku pomyłki naleŜy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a następnie
ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóŜ zaznaczenie odpowiedzi
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

—

instrukcja,

—

zestaw zadań testowych,

—

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Do wymagań eksploatacyjnych maszyn i urządzeń nie naleŜy

niezawodność eksploatacyjna.

przystosowanie maszyny do wykonywania wyznaczonych zadań.

trwałe zachowanie dokładności.

małe koszty eksploatacji.

2. Skrót WOT oznacza

warunki odbioru technicznego.

warunki odbioru technologicznego.

właściwe oznaczenie technologiczne.

warunki odczytu technologii.

3. Badanie maszyn i urządzeń pod obciąŜeniem ma na celu

określenie umownej charakterystyki eksploatacyjnej.

określenie spoczynkowej charakterystyki eksploatacyjnej.

określenie rzeczywistej charakterystyki eksploatacyjnej.

określenie korzystnej charakterystyki eksploatacyjnej.

4. Przez niezawodność urządzenia rozumie sie

bezobsługowe eksploatowanie.

bezobsługowe działanie.

zdolność urządzenia do zrealizowania postawionych mu zadań podwójnie.

zdolność urządzenia do zrealizowania postawionych mu zadań.

5. Wskaźnikiem niezawodności urządzenia jest

prawdopodobny średni czas napraw.

prawdopodobny średni czas bezzakłóceniowej pracy.

prawdopodobny średni czas konserwacji.

prawdopodobny średni czas eksploatacji.

6. Do materiałów eksploatacyjnych nie zaliczamy:

rodków smarnych,

części zamiennych

gazów technicznych

cieczy roboczych

7. Środki smarne stosowane w eksploatacji urządzeń mechanicznych moŜna podzielić ze

względu na
a)

pochodzenie

skład chemiczny

cenę

kolor

8. Przy duŜych obciąŜeniach do smarowania przekładni stosujemy

stałe powłoki smarowe.

smary plastyczne.

oleje mineralne.

oleje EP.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Badaniom polegającym na ocenie stanu okładzin, bębnów i mechanizmu docisku,

zgodności regulacji mechanizmu docisku z dokumentacją techniczno-ruchową, oraz
kontroli skuteczności działania poddaje się
a)

wały

sprzęgła

hamulce

osie

10. Prawidłowość działania maszyny ocenia się na podstawie jej

charakterystyki statycznej.

charakterystyki obciąŜeniowej.

charakterystyki dynamicznej.

charakterystyki roboczej.

11. Skrót DTR oznacza

dokumentacje technologiczno-ruchową.

dokumentacje techniczno-ruchową.

dokumentacje techniczno-rysunkową.

dokumentacje techniczna i rozruchową.

12. Trybologia jest nauką o

przekładniach pasowych.

przekładniach zębatych.

tarciu i procesach towarzyszących tarciu.

procesach smarowania.

13. Do zadań brygad utrzymania ruchu naleŜy

rozstrzyganie przetargów na zakup nowym maszyn.

wykonywanie czynności smarowniczych.

zakup urządzeń.

sporządzanie dokumentacji techniczno-ruchowej.

14. Instrukcję demontaŜu stosuje się

dla prostych i skomplikowanych zespół.

tylko dla prostych zespołów.

tylko dla skomplikowanych zespołów.

tylko dla silników spalinowych.

15. Klin smarowy powstaje zawsze, gdy

miedzy współpracującymi elementami istnieje dostatecznie mały luz.

jest dodatkowa pompa podająca olej smarny.

jest nadmiar smaru miedzy współpracującymi elementami.

między współpracującymi elementami istnieje dostatecznie duŜy luz.

16. Obsługą techniczną nazywa się obsługę

której celem jest stworzenie warunków organizacyjnych do wykorzystania
urządzenia zgodnie z jego przeznaczeniem.

której celem jest odtworzenie stanu zdatności urządzenia do przewidzianych zdań.

polegającą na naprawie urządzenia.

zajmująca się montaŜem urządzenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Na rysunku poniŜej przedstawiono

rysunek złoŜeniowy.

rysunek montaŜowy.

rysunek.wykonawczy.

szeregowej.

18. Przełomy międzyziarniste są to

drobne wady powierzchniowe.

rozwarstwienia tworzywa przechodzące przez granice ziaren krystalicznych.

rozwarstwienia tworzywa przechodzące na granicy ziaren krystalicznych.

wŜery powierzchniowe.

19. JeŜeli oznaczono numerami:1 – panew łoŜyska, 2 – wał łoŜyska, 3 – środek smarny, 4 –

wlot środka smarnego, 5 – wylot środka smarnego to rysunek przedstawia smarowane:
a)

hydrostatyczne.

hydrodynamiczne.

elastohydrodynamiczne.

statyczne.

20. Olej maszynowy 16 słuŜy do smarowania

przekładni zębatych.

łoŜysk tocznych.

łoŜysk ślizgowych.

przekładni planetarnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….

UŜytkowanie i obsługiwanie maszyn i urządzeń

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „UŜytkowanie i obsługiwanie
maszyn i urządzeń”

Test składa się z 20 zadań wielokrotnego wyboru, z których:

−−−−

zadania 1, 2, 4 ,6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15,16, 20 są z poziomu podstawowego,

−−−−

zadania 3, 5, 17, 18, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za kaŜdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−−−−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−−−−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−−−−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 4 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. b, 4. d, 5. a, 6. b, 7. c, 8. a, 9. b, 10. c, 11. a,
12. c, 13. b, 14. a, 15. a, 16. a, 17. a, 18. c, 19. c, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

Określić zuŜywanie mechaniczne

Scharakteryzować zjawisko tarcia

Scharakteryzować

smarowanie

maszyn

i urządzeń

Określić

miejsce

przechowywania

DTR

w przedsiębiorstwie

Scharakteryzować

diagnostykę

techniczną

urządzeń i maszyn

Wymienić zadania procesu technologicznego
remontu

Określić zakres wykonywania napraw w procesie
technologicznym

Określić definicję obiektu technicznego

Określić, pojęcie obsługiwania

Wyjaśnić pojęcie erozji kawitacyjnej

Określić

miejsce

występowania

tarcia

w urządzeniach

Określić, które elementy maszyny podlegają
weryfikacji

Określić cykl remontowy dla noŜyc

Określić zakres struktury cyklu remontowego

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić maksymalny procentowy koszt remontu
bieŜącego

Wyjaśnić

występowanie

zuŜywania

gruzełkowego

Przeanalizować, jakim procesem jest korozja
elektrochemiczna

Ustalić zakres warunków odbioru technicznego

Ustalić zakres codziennej obsługi maszyn

Rozpoznać rodzaj korozji

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej
jednotygodniowym.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów i kart odpowiedzi.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.

Po upływie połowy czasu trwania testu i 5 minut przed jego zakończeniem przypomnij
uczniom o zbliŜającym się czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

Przeczytaj uwaŜnie instrukcję.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych?

Test zawiera 20 zadań. Do kaŜdego zadania dołączone są 4 moŜliwości odpowiedzi.
Tylko jedna jest prawidłowa.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

Jeśli udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, odłóŜ zaznaczenie odpowiedzi
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

Na rozwiązanie testu masz 40 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−−−−

instrukcja,

−−−−

zestaw zadań testowych,

−−−−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

ZuŜywanie mechaniczne
a)

występuje w miejscach styku dwóch poruszających się względem siebie części
maszyn.

charakteryzuje się tworzeniem się warstewek tlenkowych napowierzchni metali i ich
stopniowym usuwaniem.

polega na niszczeniu metali w wyniku przepływu przez granicę metal – elektrolit
prądu elektrycznego.

występuje pod wpływem szybko przepływających gazów, cieczy oraz płynów
zanieczyszczonych twardymi cząstkami.

Tarcie w ogólnym pojęciu określa się jako
a)

zjawisko występujące w obszarze styku dwóch przemieszczających się względem
siebie ciał w wyniku którego powstają opory ruchu.

zjawisko koherencji występujące w obszarze styku dwóch przemieszczających się
względem siebie ciał.

przyleganie dwóch powierzchni płaskich.

zjawisko adhezji występujące w obszarze styku dwóch przemieszczających się
względem siebie ciał.

Smarowanie polega na
a)

wprowadzaniu między współpracujące powierzchnie ciała trzeciego o bardzo duŜym
tarciu wewnętrznym.

wprowadzaniu między współpracujące powierzchnie ciała trzeciego o bardzo małym
tarciu wewnętrznym.

zwiększeniu straty energii potrzebnej na pokonanie tarcia.

wprowadzeniu między współpracujące powierzchnie trzeciego ciała stałego.

Dokumentacja techniczno-ruchowa przechowywana jest w dziale
a)

kadr.

magazynu.

produkcji.

głównego mechanika.

Diagnostyka techniczna to
a)

nauka o rozpoznawaniu stanów technicznych obiektów,

czynności przywracające zespołom właściwości uŜytkowe,

czynności związane z rozbiórką maszyn i urządzeń,

określenie zuŜycia obiektów oraz podjęcie decyzji co do ich dalszego uŜytkowania.

Proces technologiczny remontu to
a)

oczyszczanie maszyn i urządzeń, polegające na usunięciu gromadzonych się
zewnętrznych i wewnętrznych powierzchni.

ciąg działań technicznych przywracających maszynom i urządzeniom wymaganą
zdolność uŜytkową.

diagnostyka maszyn i urządzeń po remoncie, umoŜliwiająca sprawdzenie
i potwierdzenie zgodności zakresu i jakości prac.

czynności związane z rozbiórką maszyn i urządzeń na zespoły lub części.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. Proces technologiczny napraw obejmuje wykonanie

rysunków ofertowych.

rysunków wykonawczych.

czyszczenia i demontaŜu.

projektowania maszyn.

Obiektem technicznym jest
a)

dowolny wytwór cywilizacji technicznej.

tylko hala produkcyjna.

tylko hala montaŜowa.

tylko budynek administracyjny.

KaŜda maszyna lub urządzenie jest obsługiwane i przez pojęcie obsługiwania naleŜy
rozumieć
a)

przeglądy techniczne.

utrzymywanie obiektu w stanie zdatności.

zapobieganie powstawaniu uszkodzeń.

obsługa maszyn w czasie pracy.

10.

Erozja kawitacyjna polega na
a)

niszczenie metali w wyniku działania n a nie suchych gazów lub cieczy nie
przewodzących prądu elektrycznego.

niszczeniu metali w wyniku przepływu przez granicę metal – elektrolit prądu
elektrycznego.

niszczeniu materiałów pod wpływem mikro uderzeń hydraulicznych.

tworzeniem się warstewek tlenkowych na powierzchni metali i ich stopniowym
usuwaniem.

11.

W urządzeniach mechanicznych tarcie występuje
a)

we wszystkich zespołach i mechanizmach ruchowych.

tylko w zespołach.

tylko w mechanizmach.

tylko w częściach wykonujących ruch.

12.

Weryfikacji podlegają
a)

tylko wybrane elementy maszyn.

tylko uszkodzone elementy maszyn.

wszystkie elementy maszyn.

tylko elementy przeznaczone do remontu.

13.

Dla noŜyc przyjmuje się cykl
a)

pięcioremontowy.

sześcioremontowy.

ośmioremontowy.

dziewięcioremontowy.

14.

W zakres cyklu remontowego wchodzi największa ilość
a)

obsług okresowych (przeglądów technicznych).

remontów kapitalnych.

remontów średnich.

remontów bieŜących.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15.

Koszt remontu bieŜącego nie powinien przekroczyć wartości odtworzeniowej maszyny w
wysokości
a)

15%.

25%.

35%.

45%.

16.

ZuŜywanie gruzełkowe występuje
a)

przy tarciu tocznym lub tocznym z poślizgiem, w obecności smaru.

w elementach poddanych działaniu drgań lub niewielkich poślizgów, w ruchu
postępowo-zwrotnym oraz intensywnie działającego środowiska korozyjnego.

na powierzchni metali i charakteryzuje się tworzeniem się warstewek tlenkowych.

przy braku smarowania lub niedostatku materiału smarnego.

17.

Korozja elektrochemiczna jest procesem niszczenia metali pod wpływem:
a)

prądu elektrycznego przepływającego za pośrednictwem elektrolitu.

gazów.

rodków chemicznych.

warunków atmosferycznych.

18.

Warunki odbioru technicznego maszyn nie powinny zawierać
a)

wytycznych sprawdzenia wydajności maszyn.

wytycznych sprawdzenia dokładności maszyn.

wytycznych określania wartości maszyn.

określenia miejsca odbioru maszyn.

19.

Codzienna obsługa maszyn nie obejmuje sprawdzenia
a)

czystości maszyn.

działania mechanizmów jezdnych.

pomiaru bicia wrzeciona.

stanu osłon ochronnych.

20.

Rysunek przedstawia korozję
a)

korozję selektywną.

korozja równomierna

pękanie korozyjne

korozję międzykrystaliczną.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko………………………………………………………………………………….

UŜytkowanie i obsługiwanie maszyn i urządzeń

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

Grzegórski Z.: Technologia. MontaŜ maszyn i urządzeń. WSiP, Warszawa 1983

Grzegórski Z.: Technologia. Eksploatacja i naprawa maszyn i urządzeń. WSiP,
Warszawa 1984

Górecki A., Grzegórski Z.: Technologia. MontaŜ, naprawa i eksploatacja maszyn
i urządzeń. WSiP, Warszawa 1996

Górecki A., Grzegórski Z.: Technologia. Ślusarstwo przemysłowe i usługowe. WSiP,
Warszawa 1998

Legutko S.: Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeń. WSiP, Warszawa 2004

Solis H., Lenart T.: Technologia i eksploatacja maszyn. WSiP, Warszawa 1982

Zawora J.: Podstawy technologii maszyn. WSiP, Warszawa 2001

www.hiwin.pl

zwm.pb.bialystok.pl

Literatura metodyczna
1.

Dretkiewicz – Więch J.: ABC nauczyciela przedmiotów zawodowych. Operacyjne cele
kształcenia. Zeszyt 32. CODN, Warszawa 1994

Francuz M., Karpiński J.: Metodyka nauczania zajęć praktycznych. WSiP, Warszawa
1992

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia zawodowego. Biuro Koordynacji Kształcenia
Kadr, Warszawa 1997

Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000

Czasopisma:

–

Mechanik

–

Przegląd Mechaniczny