background image

 

1

Ściąga.pl 

 

Mięśnie człowieka (w-f) 

 

Mięśnie kończyny górnej

 

 
Są to mięśnie, których obydwa przyczepy znajdują się w obrębie kośćca kończyny górnej. Pod względem opisowym 
dzielą się na cztery grupy: mm. obręczy kończyny górnej, mm. ramienia, mm. przedramienia i mm. ręki. 
 

Mięśnie obręczy kończyny górnej

 

W skład tej grupy wchodzą mięśnie mające jeden przyczep na łopatce lub obojczyku, a drugi na kości ramiennej. 
 

Mięsień naramienny

 leży powierzchownie, ma kształt trójkątny i pełni ważną funkcję ochronną w stosunku do 

stawu ramiennego. Pole przyczepu początkowego jest obszerne i obejmuje: koniec barkowy obojczyka, wyrostek 
barkowy łopatki oraz dolny brzeg grzebienia łopatki. Włókna mięśniowe biegną ponad stawem ramiennym zbieżnie w 
dół i kończą się silnym ścięgnem na guzowatości naramiennej kości ramiennej. 
Czynność. Jest to typowy mięsień wieloaktonowy, ponieważ włókna poszczególnych grup czynnościowych krzyżują 
się z trzema osiami stawu ramiennego. Część obojczykowa obraca ramię do wewnątrz i przywodzi do przodu, a część 
grzebieniowa obraca ramię na zewnątrz i przywodzi do tyłu. Część barkowa przy współudziale dwóch poprzednich 
odwodzi ramię do poziomu. Dalszy ruch odwodzenia odbywa się również w stawach obojczykowych z udziałem m. 
czworobocznego grzbietu i m. zębatego przedniego. 
 

Mięsień nadgrzebieniowy

 wypełnia dół nadgrzebieniowy łopatki. Jego włókna biegną do boku i kończą się na 

górnej powierzchni guzka większego kości ramiennej oraz na torebce stawowej. 
Czynność. Współpracując z mięśniem naramiennym odwodzi ramię. Napina torebkę stawową, słabo skręca ramię na 
zewnątrz i pomaga przy zginaniu. 
 

Mięsień podgrzebieniowy

 układa się w dole podłopatkowym łopatki, a kończy na środkowej części guzka 

większego kości ramiennej oraz torebce stawowej. Często jest zrośnięty z m. obłym mniejszym. 
Czynność. Skręca ramię na zewnątrz – w tym ruchu napina torebkę stawową zapobiegając jej wpukleniu w głąb 
stawu. Poza tym część górna odwodzi i zgina ramię. 
 

Mięsień obły mniejszy

 przyczepia się na brzegu bocznym łopatki i powięzi podgrzebieniowej (często łączy się z 

m. podgrzebieniowym). Kończy się silnym ścięgnem na dolnej części guzka większego kości ramiennej i na torebce 
stawowej. 
Czynność. Obraca kość ramienną na zewnątrz i napina torebkę stawową. 
 

Mięsień obły większy

 jest rozpięty między dolnym kątem łopatki a grzebieniem guzka mniejszego kości 

ramiennej. Uwidacznia się wyraźnie podczas krzyżowania ramion na grzbiecie. Dolny jego brzeg wspólnie z brzegiem 
m. najszerszego grzbietu tworzą brzeg tylny dołu pachowego. 
Czynność. Współdziała z mięśniem najszerszym grzbietu, a więc opuszcza podniesione ramię, przywodzi je do tyłu i 
skręca do wewnątrz. 
 

Mięsień podłopatkowy

 posiada przyczep początkowy na powierzchni żebrowej łopatki i na powięzi 

podłopatkowej. Ścięgno końcowe przechodzi pod wyrostkiem kruczym łopatki i przyczepia się poprzez torebkę 
stawową na guzku mniejszym kości ramiennej. Jest to mięsień pierzasty, o dużym przekroju fizjologicznym 
Czynność. Obraca ramię do wewnątrz i przywodzi. Napina torebkę stawową. 
 

background image

 

2

 

Mięśnie ramienia

 

 
Mięśnie ramienia są ułożone w grupie przedniej (zginaczy) i tylnej (prostowników.) 
 

Grupa przednia mięśni ramienia

 

 

Mięsień kruczo-ramienny

 rozpoczyna się na wyrostku kruczym łopatki. Przyczep końcowy ma miejsce w 

połowie długości kości ramiennej, na jej przedniej, przyśrodkowej powierzchni. 
Czynność. Zgina i przywodzi ramię. W zależności od położenia ramienia skręca je nieznacznie do wewnątrz lub na 
zewnątrz. 
 

Mięsień dwugłowy ramienia

 ma dwa przyczepy początkowe. Głowa długa rozpoczyna się długim ścięgnem 

na guzku nadpanewkowym łopatki, przebija torebkę stawową układając się w bruździe międzyguzkowej kości 
ramiennej. Głowa krótka układając się w bruździe międzyguzkowej kości ramiennej. Głowa krótka odchodzi od 
wyrostka kruczego łopatki. W dalszym przebiegu obie głowy łączą się wytwarzając wrzecionowaty brzusiec i kończą się 
na guzowatości kości promieniowej. Część końcowych włókien mięśniowych przechodzi w płaskie rozcięgno 
dochodzące do powięzi przedramienia. 
Czynność. Mięsień dwugłowy działa zarówno na staw ramienny, jak i łokciowy. W stawie ramiennym obydwie głowy 
kurcząc się wspólnie zginają ramię. Podczas oddzielnej pracy głowa długa odwodzi ramię i skręca je do wewnątrz, a 
głowa krótka ramię przywodzi. Działanie mięśnia na staw łokciowy polega na silnym odwracaniu przedramienia i w 
tym położeniu powoduje ruch zginania. 
 

Mięsień ramienny

 ma szerokie pole przyczepu od przedniej powierzchni dalszej połowy kości ramiennej do 

torebki stawu łokciowego. Kończy się krótkim ścięgnem na guzowatości kości łokciowej. Mięsień ten leży pod m. 
dwugłowym, który ślizga się po wklęsłej powierzchni przedniej m. ramiennego. 
Czynność. Jest silnym zginaczem przedramienia w stawie łokciowym, niezależnie od pronacyjnego czy supinacyjnego 
położenia. M. ramienny działa na odległość na staw ramienny, powodując ruch prostowania ramienia. 
 

Grupa tylna mięśni ramienia

 

 

Mięsień trójgłowy ramienia

 zajmuje całą powierzchnię tylną ramienia. Ma trzy przyczepy początkowe: głowa 

długa rozpoczyna się na guzku podpanewkowym łopatki, głowa boczna odchodzi od tylnej powierzchni kości ramiennej 
powyżej rowka nerwu promieniowego, a głowa przyśrodkowa – od tylnej powierzchni kości ramiennej, poniżej 
wspomnianego rowka. W części dystalnej włókna mięśniowe przechodzą w duże, płaskie ścięgno przyczepiające się do 
tylnej powierzchni wyrostka łokciowego kości łokciowej. 
Czynność. Głowa długa jest najsilniejszym prostownikiem ramienia w stawie ramiennym i silnym przywodzicielem. 
Wszystkie trzy głowy pracując wspólnie powodują ruch prostowania w stawie łokciowym – m. trójgłowy jest właściwie 
jedynym (oprócz m. łokciowego) prostownikiem tego stawu. Poza tym pociąga torebkę stawową zapobiegając jej 
wpukleniu w obręb stawu. 
 

Mięsień łokciowy

 bywa również zaliczany do m. przedramienia. Biegnie od nadkłykcia bocznego kości ramiennej 

i więzadła pobocznego promieniowego do powierzchni tylnej górnego odcinka trzonu kości łokciowej. 
Czynność. Współdziała z mięśniem trójgłowym przy prostowaniu ramienia, przyciska kość promieniową do łokciowej 
oraz napina torebkę stawową. 
 
 
 
 

background image

 

3

Mięśnie przedramienia

 

 
Mięśnie przedramienia dzielą się na trzy grupy: przednią, boczną i tylną, przy czym w grupach przedniej i tylnej 
mięśnie układają się w dwóch warstwach – powierzchniowej i głębokiej. Większość z nich ma krótkie brzuśce, które 
mniej więcej w połowie długości przedramienia przechodzą w długie ścięgna przytrzymywane w okolicy nadgarstka 
przez troczki. Wiele ścięgien końcowych m. przedramienia jest zaopatrzonych w pochewki ścięgniste. Grupa zginaczy 
jest silniejsza od prostowników, co wyraża się m.in. w ich większym napięciu spoczynkowym. Przy kończynie 
swobodnie opuszczonej stawy ręki w położeniu zgięcia. W ujęciu bardzo ogólnym można przyjąć, że mięśnie grupy 
przedniej rozpoczynają się na nadkłykciu przyśrodkowym kości ramiennej (bądź w jego okolicy), a mięśnie należące 
do grupy bocznej i tylnej – na nadkłykciu bocznym (lub w jego okolicy). 
 

Grupa przednia mięśni przedramienia 

 

Warstwa powierzchowna

 

 

Mięsień nawrotny obły

 ma dwie głowy. Głowa ramienna przyczepia się na nadkłykciu przyśrodkowym kości 

ramiennej i na przegrodzie międzymięśniowej przyśrodkowej ramienia. Głowa łokciowa odchodzi od wyrostka 
dziobiastego kości łokciowej. Dalej obie głowy biegną skośnie w dół, kończąc się na środkowej części kości 
promieniowej. 
Czynność. Dzięki skośnemu przebiegowi mięsień nawrotny obły ma składową nawracającą przedramię oraz składową 
zginającą w stawie łokciowym. 
 

Mięsień zginacz promieniowy nadgarstka

 rozpoczyna się również na nadkłykciu przyśrodkowym kości 

ramiennej oraz na powięzi przedramienia. Włókna mięśniowe przechodzą w długie ścięgno biegnące po stronie 
promieniowej nadgarstka i dalej – w bruździe kości czworobocznej większej. Przyczep końcowy ma miejsce na 
podstawie II, czasem również II kości śródręcza. Ścięgno końcowe jest wyraźnie widoczne przez skórę powyżej stawu 
nadgarstkowego podczas dłoniowego zgięcia ręki. 
Czynność. Mięsień ten zgina rękę (w stronę dłoniową). Pracuje również jako nawracacz przedramienia – działanie to 
jest szczególnie silne gdy przedramię jest wyprostowane, a ręka zgięta grzbietowo. Oprócz tego słabo zgina w stawie 
łokciowym. 
 

Mięsień zginacz łokciowy nadgarstka

 rozpoczyna się głową ramienną na nadkłykciu przyśrodkowym i 

powięzi przedramienia oraz głową łokciową na powierzchni tylnej wyrostka łokciowego i kości łokciowej. Długie i silne 
ścięgno końcowe przyczepia się na kości grochowatej. Przedłużeniem tego ścięgna są więzadła haczykowe i grochowo-
śródręczne, biegnące do podstawy piątej kości śródręcza, dlatego też można uważać kość grochowatą za trzeszczkę 
m. zginacza łokciowego. 
Czynność. Zgina i przywodzi rękę. Kiedy zginacz łokciowy nadgarstka i zginacz promieniowy nadgarstka działają 
wspólnie, ruchy przywodzenia i odwodzenia ręki zostają zniesione. 
 

Mięsień dłoniowy długi

 jest mięśniem bardzo zmiennym – często nie występuje. Rozpoczyna się na nadkłykciu 

przyśrodkowym i powięzi przedramienia. W części dolnej jego ścięgno końcowe przychodzi w rozcięgno dłoniowe. Ten 
mięsień leży najbardziej powierzchownie ze wszystkich zginaczy – jego ścięgno napina wyraźnie skórę przedramienia 
podczas zgięcia dłoniowego ręki. 
Czynność. Słabo zgina i nawraca przedramię. Za pośrednictwem rozcięgna dłoniowego zgina stawy ręki i palce w 
stawach śródręczno-paliczkowych. 
 

Mięsień powierzchowny palców

 jest szerokim mięśniem rozpoczynającym się dwiema głowami. Głowa 

ramienno-łokciowa odchodzi od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i wyrostka dziobiastego kości łokciowej; 
głowa promieniowa – od powierzchni przedniej kości promieniowej. Dalej mięsień wytwarza cztery brzuśćce, które 
przechodzą w cztery długie ścięgna. Te ścięgna biegną pod troczkiem zginaczy i na wysokości paliczków bliższych 

background image

 

4

rozdwajają się. Przez powstałe w ten sposób szczeliny przechodzą ścięgna zginacza głębokiego palców („przeszywają” 
je). Poniżej szczelin ścięgna zginacza powierzchownego wytwarzają skrzyżowanie ścięgien i kończą się na brzegach 
środkowych paliczków. 
Czynność. Główna praca tego mięśnia polega na zginaniu ręki i palców – ten ruch jest najsilniejszy podczas zgięcia 
grzbietowego ręki i palców. Przy zgięciu dłoniowym traci on prawie całą siłę. Zginacz powierzchowny powoduje 
również przywodzenie palców do palca środkowego. Jest słabym zginaczem stawu łokciowego. 
 

Warstwa głęboka 

 

Mięsień zginacz głęboki palców

 rozpoczyna się na trzonie kości łokciowej i błonie międzykostnej 

przedramienia. Poniżej połowy długości przedramienia brzusiec przechodzi w cztery ścięgna, które układają się w 
kanale nadgarstka, a następnie przechodzą przez szczeliny odpowiednich ścięgien zginacza powierzchownego i kończą 
się na podstawie dalszych paliczków od II do V palca. 
Czynność. Zginacz głęboki palców powoduje zginanie wszystkich stawów palców II do V oraz zginanie i przywodzenie 
w stawie promieniowo-nadgarstkowym. Zbliża do siebie rozstawione palce. 
 

Mięsień zginacz długi kciuka

 jest mięśniem pierzastym. Odchodzi od przedniej powierzchni kości 

promieniowej, błony międzykostnej, a często od nadkłykcia przyśrodkowego kości ramiennej i wyrostka dziobiastego. 
Przyczep końcowy znajduje się na podstawie dalszego paliczka kciuka 
Czynność. Silnie zgina rękę i kciuk. Jest słabym odwodzicielem ręki. 
 

Mięsień nawrotny czworoboczny

 jest rozpięty nieco skośnie między przednimi powierzchniami kości 

łokciowej i promieniowej w ich dolnych odcinkach. 
Czynność. Nawraca przedramię oraz dociska do siebie dolne nasady kości przedramienia. 
 

Grupa boczna mięśni przedramienia

 

 

Mięsień ramienno-promieniowy

 – najsilniejszy mięsień tej grupy – rozpoczyna się na brzegu bocznym 

trzonu kości ramiennej, w połowie jej długości (początek może sięgać aż do przyczepu m. naramiennego). Włókna 
mięśniowe przechodzą w długie ścięgno kończące się nieco powyżej wyrostka rylcowatego kości ramieniowej. Mięsień 
ten stanowi dźwignię o długim ramieniu, dlatego też można przezwyciężyć duże obciążenia. 
Czynność. Jest silnym zginaczem stawu łokciowego; w tej pracy ustępuje tylko m. dwugłowemu i m. ramiennemu. W 
zależności od położenia przedramienia może wykonywać ruchy nawracania lub odwracania. 
 

Mięsień prostownik promieniowy długi nadgarstka

 odchodzi od nadkłykcia bocznego, brzegu 

bocznego kości ramiennej i przegrody międzymięśniowej bocznej ramienia. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez 
drugi przedział troczka prostowników i przyczepia się na powierzchni grzbietowej II kości śródręcza. 
Czynność. Zgina w stawie łokciowym i słabo nawraca przedramię. Poza tym silnie prostuje rękę i odwodzi ją. Ten 
mięsień pracuje najefektywniej gdy palce są zgięte. 
 

Mięsień prostownik promieniowy krótki nadgarstka

 rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości 

ramiennej i na powięzi przedramienia. W połowie długości przedramienia mięsień przechodzi w ścięgno, które biegnie 
również przez drugi przedział troczka prostowników i kończy się na powierzchni grzbietowej III kości śródręcza. 
Czynność. Silnie prostuje rękę i słabo ją odwodzi. Nieznacznie zgina w stawie łokciowym. 
 

Mięsień odwracacz

 przyczepia się na grzebieniu mięśnia odwracacza, nadkłykciu bocznym kości ramiennej oraz 

na więzadłach pierścieniowatym i pobocznym ramieniowym stawu łokciowego. Mięsień obejmuje od tyłu górny odcinek 
kości promieniowej i kończy się poniżej jej guzowatości, a także na jej bocznej i tylnej stronie. 
Czynność. Odwraca przedramię w każdym położeniu. Ten mięsień wraz z m. dwugłowym ramienia mają dwa razy 
większą siłę od m. nawrotnego obłego. 

background image

 

5

 

Grupa tylna mięśni przedramienia

 

 

Warstwa powierzchowna 

 

Mięsień prostownik palców

 rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, więzadle pobocznym 

promieniowym i pierścieniowatym oraz na powięzi przedramienia. W połowie przedramienia mięsień dzieli się na trzy 
lub cztery brzuśce, które z kolei przechodzą w długie ścięgna. Te ścięgna biegną przez czwarty przedział troczka 
prostowników i w okolicy bliższych paliczków II do V palca przechodzą w rozcięgno grzbietowe, kończące się na 
podstawach dalszych paliczków tych palców, Na grzbiecie ręki ścięgna mięśnia są dobrze widoczne. 
Czynność. Jest najsilniejszym prostownikiem ręki. Oprócz tego prostuje palce w stawach śródręczno-paliczkowych i 
odwodzi je. 
 

Mięsień prostownik palca małego

 ma wspólny początek z prostownikiem palców. Jego długie ścięgno 

biegnie przez piąty przedział troczka prostowników – przed dojściem do V palca rozdwaja się i przechodzi w rozcięgno 
grzbietowe. 
Czynność. Prostuje i przywodzi V palec 
 

Mięsień prostownik łokciowy nadgarstka

 rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości ramiennej, 

więzadle pobocznym promieniowym, powięzi przedramienia i n powierzchni tylnej kości łokciowej. Jego ścięgno 
przechodzi przez szósty przedział troczka prostowników (w bruździe między wyrostkiem rylcowatym a głową kości 
łokciowej) i kończy się na podstawie V kości śródręcza. 
Czynność. Jest silnym prostownikiem ręki i najsilniejszym jej przywodzicielem. Przy ustalonym kciuku mięsień 
odwodzi od niego rękę. 
 

Warstwa głęboka 

 

Mięsień odwodziciel długi kciuka

 odchodzi od powierzchni tylnej kości łokciowej i promieniowej oraz od 

błony między kostnej. Płaskie ścięgno przechodzi na stronę promieniową przedramienia, biegnie przez pierwszy 
przedział troczka prostowników i kończy się na podstawie I kości śródręcza oraz kości czworobocznej większej (część 
ścięgna przechodzi w brzusiec odwodziciela krótkiego kciuka). 
Czynność. Odwodzi i odprowadza kciuk. Odwodzi i zgina rękę (ponieważ ścięgno przechodzi na stronę dłoniową). 
 

Mięsień prostownik krótki kciuka

 ma początek na tylnej powierzchni kości promieniowej i błonie 

międzykostnej. Ścięgno końcowe przechodzi przez pierwszy przedział troczka prostowników i przyczepia się na 
podstawie bliższego paliczka kciuka. 
Czynność. Prostuje kciuk w stawie śródręczno-paliczkowym. Odwodzi kciuk i rękę. 
 

Mięsień prostownik długi kciuka

 rozpoczyna się na tylnej powierzchni kości łokciowej i błonie 

międzykostnej. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez trzeci przedział troczka prostowników i kończy się na 
podstawie dalszego paliczka kciuka. 
Czynność. Prostuje kciuk we wszystkich stawach i przywodzi go. Jest również słabym prostownikiem ręki. 
 

Mięsień prostownik wskaziciela

 rozpoczyna się na powierzchni tylnej kości łokciowej w jej dolnym odcinku 

i na błonie międzykostnej. Ścięgno końcowe biegnie przez czwarty przedział troczka prostowników, łączy się ze 
ścięgnem prostownika palców i przechodzi w rozcięgno grzbietowe palca wskazującego 
Czynność. Prostuje palec wskazujący. Oprócz tego prostuje i odwodzi rękę. 
 
 

background image

 

6

Krótkie mięśnie ręki

 

 
Te mięśnie są położone na stronie dłoniowej śródręcza, między kośćmi śródręcza. Na stronie grzbietowej ręki mięśnie 
nie występują. 
Mięśnie dłoni są zgrupowane w trzech miejscach: 1. w kłębie kciuka, 2. w kłębie małego palca, 3. w przestrzeniach 
międzykostnych i wgłębieniu dłoniowym. 
 

Mięśnie kłębu kciuka 

 

Mięsień odwodziciel krótki kciuka

 przyczepia się na troczku zginaczy, guzku kości łódeczkowatej i często 

na ścięgnie odwodziciela długiego kciuka. Przyczep końcowy ma miejsce na podstawie bliższego paliczka kciuka. 
Czynność. Odwodzi kciuk i przeciwstawia go pozostałym palcom. Zgina staw śródręczno-paliczkowy. 
 

Mięsień zginacz krótki kciuka

 rozpoczyna się dwiema głowami – na troczku zginaczy i na II kości śródręcza. 

Mięsień kończy się na bliższym paliczku kciuka. 
Czynność. Odwodzi lub przywodzi i przeciwstawia kciuk w zależności od położenia. Zgina w stawie śródręczno-
paliczkowym. 
 

Mięsień przeciwstawiacz kciuka

 odchodzi od troczka zginaczy i kości czworobocznej większej, a kończy się 

na I kości śródręcza. 
Czynność. Przeciwstawia kciuk pozostałym palcom i przywodzi. 
 

Mięsień przywodziciel kciuka

 posiada dwie głowy. Głowa skośna odchodzi od kości główkowatej, głowa 

poprzeczna – od III kości śródręcza. Wspólne ścięgno końcowe przyczepia się na podstawie bliższego paliczka kciuka i 
trzeszczce łokciowej. 
Czynność. Przywodzi i przeciwstawia kciuk. Zgina staw śródręczno-paliczkowy. 
 

Mięśnie kłębu palca małego 

 

Mięsień dłoniowy krótki

 jest rozpięty między rozcięgnem dłoniowym i troczkiem zginaczy a skórą ręki na 

brzegu łokciowym. 
Czynność. Marszczy brzeg łokciowy dłoni. 
 

Mięsień odwodziciel palca małego

 rozpoczyna się na kości grochowatej i troczku zginaczy, a kończy się na 

bliższym paliczku małego palca. 
Czynność. Odwodzi V palec. Zgina go w stawie śródręczno-paliczkowym. 
 

Mięsień zginacz krótki palca małego

 jest rozpięty między kością haczykowatą i troczkiem zginaczy a 

bliższym paliczkiem V palca. 
Czynność. Zgina V palec. 
 

Mięsień przeciwstawiacz palca małego

 biegnie od kości haczykowatej i troczka zginaczy do V kości 

śródręcza. 
Czynność. Nieznacznie przesuwa V kość, przeciwstawia mały palec. 
 
 
 
 

background image

 

7

 

Mięśnie środkowe dłoni

 

 

Mięśnie glistowate

 – w liczbie czterech – leżą między ścięgnami zginacza głębokiego palców. Stanowią one 

ruchomy początek dla mm. glistowatych, a przyczepy końcowe znajdują się w rozcięgnie grzbietowym, w okolicy 
paliczków bliższych palców II-V. 
Czynność. Mięśnie glistowate zginają w stawach śródręczno-paliczkowych, a poprzez rozcięgno grzbietowe prostują 
palce w stawach międzypaliczkowych.  
 

Mięśnie międzykostne

 wypełniają przestrzenie międzykostne śródręcza i układają się w warstwach dłoniowej i 

grzbietowej. 
Czynność. Mięśnie międzykostne grzbietowe odwodzą w stawach śródręczno paliczkowych, a dłoniowe działają jako 
przywodziciele. Pracując wspólnie zginają palce w stawach śródręczno-paliczkowych i prostują w stawach 
międzypaliczkowych 
 

Mięśnie kończyny dolnej

 

 
Stosując ten sam podział topograficzny jak przy kończynie górnej, mięśnie kończyny dolnej dzielą się na: m. obręczy 
kończyny dolnej, m. uda, m. podudzia i m. stopy. Ogólny schemat umięśnienia jest podobny, a różnice są 
następstwem odrębnych funkcji. Kończyna górna pełni funkcję chwytną i manipulacyjną, natomiast kończyna dolna 
przejęła funkcję podporową i lokomocyjną. 
 

Mięśnie obręczy kończyny dolnej

 

 
Są to mięśnie obejmujące grupę przednią i grupę tylną mięśni położonych grzbietowo oraz grupę mięśni brzusznych. 
Wszystkie rozpoczynają się na miednicy, a kończą na kości udowej. 
 

Grupa przednia mięśni obręczy kończyny dolnej

 

 

Mięsień biodrowo-lędźwiowy

 dzieli się na m. lędźwiowy większy, m. lędźwiowy mniejszy i m. biodrowy. 

 

Mięsień lędźwiowy większy

 rozpoczyna się na powierzchni bocznej trzonów dwunastego kręgu piersiowego i 

pierwszego do czwartego kręgu lędźwiowego oraz na wyrostkach żebrowych wszystkich kręgów lędźwiowych. Przyczep 
końcowy ma miejsce na krętarzu mniejszym kości udowej. 
 

Mięsień lędźwiowy mniejszy

 odchodzi od trzonów dwunastego kręgu piersiowego i pierwszego lędźwiowego. 

Ścięgno końcowe przyczepia się na powięzi biodrowej, łuku biodrowo-łonowym i wyniosłości biodrowo-łonowej. 
Mięsień biodrowy wypełnia dół biodrowy i utrzymuje dodatkowe pasma od obu kolców biodrowych przednich i torebki 
stawu biodrowego. Kończy się wspólnie z m. lędźwiowym większym na krętarzu mniejszym. 
 

Mięsień biodrowy

 biegnie pod więzadłem pachwinowym przez rozstęp mięśni. 

 
Czynność. Wyżej opisane mięśnie silnie zginają staw biodrowy, przy czym mięsień lędźwiowy większy – wskutek 
długości swych włókien – decyduje o zakresie i szybkości ruchu (mięsień „szybkobiegaczy”). Przy ustalonych 
kończynach cały mięsień współpracuje w ruchu unoszenia tułowia (np. przy wykonywaniu skłonów tułowia w przód z 
pozycji leżenia tyłem). Podczas pracy jednostronnej mięsień zgina bocznie odcinek lędźwiowy kręgosłupa. W stawie 
biodrowym oprócz zginania wykonuje również ruchy przywodzenia i obracania uda na zewnątrz. 
 
 

background image

 

8

Grupa tylna mięśni obręczy kończyny dolnej

 

 

Mięsień pośladkowy wielki

 jest dużym i grubym mięśniem mającym długą, wachlarzowatą linię przyczepu. 

Odchodzi od powięzi piersiowo-lędźwiowej, kresy pośladkowej tylnej talerza kości biodrowej, bocznego brzegu kości 
krzyżowej i guzicznej oraz od więzadła krzyżowo-guzowego. Włókna kierują się skośnie w dół, w bok i kończą się w 
paśmie biodrowo-piszczelowym powięzi szerokiej uda oraz na guzowatości pośladkowej kości udowej (tzw. krętarz 
trzeci) 
Czynność. Jest to najsilniejszy prostownik stawu biodrowego, oprócz tego silnie skręca udo na zewnątrz. Przez swój 
przyczep udowy przywodzi udo, a dzięki przyczepowi powięziowemu odwodzi je. Działając na powięź szeroką uda 
prostuje kolano. Najważniejszą funkcją m. pośladkowego wielkiego jest utrzymywanie pionowej postawy ciała przy 
współpracy z mięśniami grupy przedniej. Działając obustronnie kontroluje statykę górnej części ciała, chroni tułów 
przed upadkiem do przodu oraz przesuwa miednicę do przodu (np. podczas wiosłowania). 
 

Mięsień pośladkowy średni

 jest mięśniem wachlarzowatym, leżącym pod mięśniem pośladkowym wielkim. 

Rozpoczyna się na talerzu kości biodrowej, między kresami pośladkowymi przednią i tylną. Zwęża się ku dołowi i 
kończy na bocznej powierzchni krętarza większego. 
 

Mięsień pośladkowy mały

 jest położony pod mięśniem poprzednim. Rozpoczyna się między kresami 

pośladkowymi przednią i dolną – włókna biegną zbieżnie w dół i przyczepiają się przedniej powierzchni krętarza 
większego. 
 
Czynność. Obydwa powyżej opisane mięśnie działają wspólnie. Ponieważ ich włókna krzyżują się ze wszystkimi 
osiami stawu biodrowego – są mięśniami wieloaktonowymi. Najsilniejsza praca m. pośladkowych polega na 
odwodzeniu kończyn. Mięśnie te podczas chodzenia pochylają miednicę bocznie, w stronę nogi postawnej. Dzięki temu 
przeciwna połowa miednicy zostaje uniesiona, a tym samym kończynę nie obciążoną można przenieść do przodu. 
Włókna przednie zginają udo i skręcają je do wewnątrz – skurcz włókien tylnych powoduje prostowanie uda i 
skręcanie na zewnątrz. 
 

Mięsień naprężacz powięzi szerokiej

 odchodzi od kolca biodrowego przedniego górnego i powięzi 

pośladkowej. Na wysokości krętarza większego włókna mięśniowe przechodzą w ścięgniste pasmo biodrowo-
piszczelowe powięzi szerokiej, kończącej się na kłykciu bocznym piszczeli. 
Czynność. Zgina, odwodzi i skręca udo do wewnątrz. Poprzez napięcie powięzi szerokiej ustala wyprostowany staw 
kolanowy, a zgięty staw kolanowy zgina jeszcze bardziej. 
 

Mięsień gruszkowaty

 rozpoczyna się na miednicznej powierzchni kości krzyżowej. Brzusiec mięśnia przechodzi 

przez otwór kulszowy większy, a ściegno końcowe przyczepia się do krętarza większego (po stronie przyśrodkowej). 
Czynność. Skręca udo na zewnątrz, słabo je odwodzi i prostuje. Pochyla miednicę i tułów bocznie w stronę ustalonej 
nogi. 
 

Grupa brzuszna mięśni obręczy kończyny dolnej

 

 

Mięsień zasłaniacz wewnętrzny

 rozpoczyna się na wewnętrznej powierzchni błony zasłonowej oraz na 

kościach otaczających otwór zasłoniony. Mięsień przechodzi przez otwór kulszowy mniejszy i kończy się w dole 
krętarzowym kości udowej. 
 

Mięsień zasłaniacz zewnętrzny

 odchodzi od zewnętrznej powierzchni błony oraz otworu zasłonionego i 

również kończy się w dole krętarzowym. 
 
Czynność.
 Obydwa zasłaniacze skręcają udo na zewnątrz, pomagają w prostowaniu i przywodzeniu uda. 

background image

 

9

 

Mięsnie bliźniaczy górny i dolny

. Górny rozpoczyna się na kolcu kulszowym, a dolny – na guzie kulszowym. 

Między nimi układa się ścięgno końcowe m. zasłaniacza wewnętrznego. Przyczepy końcowe znajdują się w dole 
krętarzowym. 
Czynność. Mięśnie bliźniacze współdziałają z zasłaniaczami. 
 

Mięsień czworoboczny uda

 jest rozpięty między guzem kulszowym a grzebieniem międzykrętarzowym kości 

udowej 
Czynność. Obraca udo na zewnątrz, przywodzi i prostuje. 
 

Mięsnie uda

 

 
Mięśnie uda tworzy dziesięć mięśni, które są ułożone w trzech grupach: przedniej, przyśrodkowej i tylnej. 
 

Grupa przednia mięśni uda

 

 

Mięsień krawiecki

 jest najdłuższym mięśniem występującym u człowieka. Rozpoczyna się na kolcu biodrowym 

przednim górnym, po czym kieruje się skośnie w dół, owija się wokół nadkłykcia przyśrodkowego kości udowej i 
dochodzi do guzowatości kości piszczelowej od strony przyśrodkowej. Mięsień nie zmienia swego położenia nawet 
podczas skurczu, ponieważ biegnie w mocnej loży powięziowej, utrzymującej stale jego położenie. 
Czynność. Mięsień krawiecki jest zginaczem stawów biodrowego i kolanowego. Oprócz tego odwodzi udo i słabo 
skręca je na zewnątrz. Przy zgiętym stawie kolanowym obraca podudzie do wewnątrz. 
 

Mięsień czworogłowy uda

 jest dużym, grubym mięśniem wypełniającym grupę przednią. Cztery niezależnie 

działające głowy posiadające oddzielne przyczepy początkowe i wspólny przeczep końcowy. 

Mięsień prosty uda

 czyli głowa przednia, rozpoczyna się na kolcu biodrowym przednim dolnym i na torebce stawu 

biodrowego. 

Mięsień obszerny boczny

 – głowa boczna – odchodzi od bocznej powierzchni krętarza większego, wargi bocznej 

kresy chropawej i kresy międzykrętarzowej. 

Mięsień obszerny przyśrodkowy

 – głowa przyśrodkowa – odchodzi od wargi przyśrodkowej kresy chropawej.  

Mięsień obszerny pośredni

 – głowa pośrednia – leży pod głową przednią, a rozpoczyna się na przedniej, bocznej 

powierzchni trzonu kości udowej 
 
Wszystkie te głowy łączą się we wspólne ścięgno końcowe przyczepiające się na brzegach rzepki. To ścięgno 
przechodzi dalej w więzadło rzepki, które kończy się na guzowatości kości piszczelowej. 
Czynność. Głowa przednia jest mięśniem dwustawowym – jest to najsilniejszy zginacz stawu biodrowego; oprócz 
tego odwodzi i lekko skręca udo na zewnątrz. Wszystkie głowy działają na staw kolanowy jako najsilniejszy prostownik 
– to działanie jest największe przy wyprostowanym stawie biodrowym. 
Ważna czynność tego mięśnia jest związana ze statyką; nie pozwala on na ugięcie się kolan podczas stania. Kiedy 
punkt ciężkości przesunie się do tyłu od osi poprzecznej stawów kolanowych, m. czworogłowy będzie przeciwdziałał 
(poprzez skurcz) upadkowi do tyłu. 
 

Mięsień stawowy kolana

 leży pod mięśniem czworogłowym uda. Biegnie od przedniej powierzchni dolnej 

części trzonu kości udowej do torebki stawu kolanowego. 
Czynność. Poprzez napinanie torebki stawowej zapobiega wpuklaniu się jej między rzepkę a kość udową. 
 
 

background image

 

10

 

Grupa przyśrodkowa mięśni uda

 

 
Stanowi ją pięć mięśni, które oprócz wykonywania ruchów przywodzenia ud ustalają miednicę. Włókna leżące z przodu 
i z tyłu osi poprzecznej stawów biodrowych równoważą chwiejną postawę stojącego człowieka. 
 

Mięsień grzebieniowy

 – nazywany również mięśniem łonowym – rozpoczyna się na grzebieniu kości łonowej, 

na guzku łonowym i więzadle łonowym górnym. Przyczep końcowy znajduje się na kresie grzebieniowej kości udowej, 
poniżej krętarza mniejszego. 
Czynność. Przywodzi udo, zgina i nieznacznie obraca je na zewnątrz. 
 

Mięsień smukły

 jest mięśniem dwustawowym, rozpoczynającym się na gałęzi dolnej kości łonowej i gałęzi kości 

kulszowej Ścięgno końcowe owija się wokół bloczka utworzonego przez nadkłykieć przyśrodkowy kości udowej i 
przyczepia się przyśrodkowo od guzowatości kości piszczelowej (pod ścięgnem m. krawieckiego). 
Czynność. Przywodzi udo, nieco je prostuje i skręca na zewnątrz. W stawie kolanowym zgina podudzie i obraca je do 
wewnątrz. 
 

Mięsień przywodziciel długi

 posiada przyczep początkowy poniżej guzka kości łonowej, a końcowy – na 

wardze przyśrodkowej kresy chropawej kości udowej (w jej części środkowej). 
Czynność. Silnie przywodzi udo, zgina je i skręca na zewnątrz. 
 

Mięsień przywodziciel krótki

 odchodzi od przedniej powierzchni gałęzi dolnej kości łonowej, a kończy się 

powyżej przywodziciela długiego na wardze przyśrodkowej kresy chropawej. 
Czynność. Przywodzi, zgina i skręca udo na zewnątrz. 
 

Mięsień przywodziciel wielki

 rozpoczyna się na przedniej powierzchni gałęzi dolnej kości łonowej, gałęzi 

kości kulszowej i bocznej powierzchni guza kulszowego. Stąd jego włókna zmierzają rozbieżnie do długiej linii 
przyczepu końcowego, sięgającej od dolnego odcinka wargi przyśrodkowej kresy chropawej do nadkłykcia 
przyśrodkowego kości udowej. Poszczególne części mięśnia mogą tworzyć oddzielne jednostki. Dolne, najbardziej 
stromo biegnące włókna często tworzą osobny brzusiec przechodzący w silne ścięgno (tzw. ścięgno przywodziciela). 
Czynność. Jest to najsilniejszy przywodziciel stawu biodrowego. Włókna przyczepiające się do kresy chropawej 
skręcają udo na zewnątrz, a włókna kończące się na nadkłykciu przyśrodkowym obracają je do wewnątrz. Ten mięsień 
jest również bardzo silnym prostownikiem stawu biodrowego, a część włókien leżących z przodu osi poprzecznej stawu 
pomaga w zginaniu uda. 
 

Grupa tylna mięśni uda

 

 
W tej grupie występują trzy mięśnie dwustawowe, które są antagonistami mięśnia czworogłowego uda. 
 

Mięsień półścięgnisty

 rozpoczyna się na tylnej powierzchni guza kulszowego. Włókna mięśniowe mniej więcej 

w połowie uda przechodzą w długie, wąskie ścięgno kończące się na kości piszczelowej przyśrodkowo i poniżej 
guzowatości piszczeli. W tym miejscu ścięgno – wraz z ścięgnami m. krawieckiego i m. smukłego – łączy się z 
powięzią goleni tworząc płytkę ścięgnistą, zwaną gęsią stopką powierzchowną. 
Czynność. Zgina staw kolanowy i skręca podudzie do wewnątrz. W stawie biodrowym jest prostownikiem i słabym 
przywodzicielem.  
 

Mięsień półbłoniasty

 ma szerokie, płaskie ścięgno początkowe, od którego bierze nazwę. Odchodzi od guza 

kulszowego, a następnie przechodzi w szeroki brzusiec, którego ścięgno leży w rowku m. półścięgnistego. Ścięgno 
końcowe rozdziela się na trzy odnogi: jedna przyczepia się do kłykcia przyśrodkowego piszczeli, druga przechodzi w 

background image

 

11

więzadło podkolanowe skośne, a trzecia – w powięź goleni. Wspomniane odnogi tworzą tzw. gęsią stopkę głęboką. 
Czynność. Jego działanie jest takie jak mięśnia poprzedniego, tylko znacznie silniejsze. 
 

Mięsień dwugłowy

 uda ma dwa oddzielne przyczepy początkowe. Głowa długa odchodzi od tylnej powierzchni 

guza kulszowego, a głowa krótka – od górnej części wargi bocznej kresy chropawej. Wspólne, silne ścięgno końcowe 
(dobrze wyczuwalne przez skórę) przyczepia się na głowie strzałki. 
Czynność. Głowa długa w stawie biodrowym prostuje udo oraz słabo je przywodzi. Obydwie głowy działając na staw 
kolanowy silnie zginają podudzie i obracają na zewnątrz. 
 

Mięśnie goleni

 

 
Mięśnie goleni dzielą się na trzy grupy: przednią, boczną i tylną, która składa się z warstwy powierzchownej i 
głębokiej. 
 

Grupa przednia mięśni goleni

 

 

Mięsień piszczelowy przedni

 rozpoczyna się na kłykciu bocznym kości piszczelowej, na błonie międzykostnej 

i powięzi goleni. Brzusiec mięśnia w połowie goleni przechodzi w długie, mocne ścięgno, które biegnie przez przedział 
przyśrodkowy troczków prostowników i kończy się na powierzchniach podeszwowych kości klinowatej przyśrodkowej i 
podstawy I kości śródstopia. 
Czynność. Jest to najsilniejszy prostownik stopy. Kiedy ścięgno końcowe przesuwa się w stronę przyśrodkową, unosi 
on brzeg przyśrodkowy stopy i odwraca ją; w tym ruchu m. piszczelowy przedni przeciwdziała powstawaniu 
płaskostopia. Gdy stopa jest ustalona (np. podczas jazdy na nartach czy łyżwach), zbliża goleń do stopy. 
 

Mięsień prostownik długi palców

 odchodzi od kłykcia bocznego piszczeli, brzegu przedniego i głowy 

strzałki oraz błony międzykostnej. Długie ścięgno końcowe przechodzi przez boczne przedziały troczków prostowników 
(górnego i dolnego), poczym dzieli się na cztery ścięgna przechodzące w rozcięgna grzbietowe palców II do V. 
 

Mięsień strzałkowy trzeci

 jest to boczna, odszczepiona część prostownika długiego palców. Przyczep końcowy 

ma miejsce na powierzchni grzbietowej V kości śródstopia, a czasem również i IV. 
 
Czynność. Przy ustalonej stopie obydwa mięśnie zbliżają podudzie do stopy. Gdy stopa jest odciążona, te mięśnie 
prostują w stawie skokowym górnym, a w stawie skokowym dolnym nawracają i odwodzą stopę. 
 

Mięsień prostownik długi palucha

 leży pod opisanymi uprzednio mięśniami. Rozpoczyna się na środkowej 

części kości strzałkowej i błonie międzykostnej – jego ścięgno końcowe przechodzi przez boczny przedział troczka 
dolnego, a przyczepia się na grzbietowej powierzchni podstawy dalszego paliczka palucha. 
Czynność. Silnie prostuje paluch i stopę. W zależności od położenia ścięgna może nawracać lub odwracać stopę. 

 

Grupa boczna mięśni goleni

 

 

Mięsień strzałkowy długi

 jest mięśniem pierzastym, którego przyczepy początkowe znajdują się na kłykciu 

bocznym piszczeli, głowie strzałki, powierzchni bocznej strzałki w odcinku górnym i powięzi goleni. Długie ścięgno 
owija się wokół kostki bocznej, przechodzi pod bloczkiem strzałkowym kości piętowej (gdzie umocowane jest przez 
troczek dolny m. strzałkowych) na stronę podeszwową stopy, układa się w bruździe kości sześciennej i kończy na 
kości klinowatej przyśrodkowej i na guzowatości I kości śródstopia (obok przyczepu m. piszczelowego przedniego). 
Czynność. Ten mięsień jest najsilniejszym pronatorem stopy – unosi brzeg boczny, odwodzi i zgina stopę. Wspólnie z 
m. piszczelowym przednim podtrzymuje wysklepienie stopy. 
 

background image

 

12

Mięsień strzałkowy krótki

 odchodzi od powierzchni bocznej strzałki w połowie jej długości. Ścięgno końcowe 

biegnie pod dolnym troczkiem m. strzałkowych (owija się wokół kostki bocznej) i przyczepia się na guzowatości V 
kości śródstopia, a często również na V palcu. 
Czynność. Zgina stopę, nawraca ją i odwodzi. Jest znacznie słabszym mięśniem od strzałkowego długiego. Ścięgna 
końcowe mięśnia piszczelowego przedniego i mięśnia strzałkowego długiego otaczają stopę od strony przyśrodkowej i 
bocznej – kończą się w tym samym miejscu. W ten sposób powstaje strzemię ścięgniste stopy, które czynnie wpływa 
na podtrzymanie wysklepienia stopy. 
 

Grupa tylna mięśni goleni

 

 

Warstwa powierzchowna

 

 
W tej grupie występują mięsień trójgłowy łydki i mięsień podeszwowy. Silny rozwój mięśnia trójgłowego powoduje 
znaczną przewagę zginaczy stopy nad prostownikami. W jego skład wchodzą dwie głowy mięśnia brzuchatego łydki i 
mięsień płaszczkowaty. 
 

Mięsień brzuchaty łydki

 rozpoczyna się głowami boczną i przyśrodkową na tylnej powierzchni kości udowej, 

powyżej kłykcia bocznego i przyśrodkowego. Obie głowy łączą się we wspólny brzusiec, który w połowie goleni 
przechodzi w płaskie, silne ścięgno kończące się na guzie piętowym. To ścięgno nazywane jest ścięgnem piętowym lub 
ścięgnem Achillesa. Między ścięgnem a guzem piętowym znajduje się duża kaletka maziowa. 
 

Mięsień płaszczkowaty

 wziął swoją nazwę od ryby płaszczki, którą przypomina kształtem. Posiada długą linię 

przyczepu początkowego: na tylnej powierzchni głowy strzałki i jej górnej części trzonu, na kresie m. płaszczkowatego 
piszczeli i tylnej powierzchni piszczeli oraz na łuku ścięgnistym rozpiętym między kośćmi podudzia. Brzusiec mięśnia 
przechodzi następnie w ścięgno piętowe. 
 

Mięsień podeszwowy

 jest mięśniem odchodzącym od kości udowej, powyżej kłykcia bocznego. Długie ścięgno 

końcowe biegnie między m. brzuchatym a m. płaszczkowatym i albo kończy się oddzielnie na guzie piętowym, albo 
łączy się ze ścięgnem piętowym (czasem dochodzi do rozcięgna podeszwowego). 
 
Czynność. Mięsień trójgłowy łydki jest najsilniejszym zginaczem stopy. Wykonuje ruchy lokomocyjne odrywając piętę 
od podłoża. Oprócz tego powoduje odwracanie i przywodzenie stopy. Mięśnie brzuchaty i podeszwowy są również 
zginaczami stawu kolanowego. Kiedy dwie głowy mięśnia brzuchatego kurczą się oddzielnie, zostają wykonane ruchy 
skrętu podudzia do wewnątrz (głowa przyśrodkowa). 
 

Warstwa głęboka

 

 

Mięsień podkolanowy

 rozpoczyna się na nadkłykciu bocznym kości udowej i na tylnej powierzchni torebki 

stawu kolanowego. Przyczep końcowy znajduje się na kości piszczelowej, powyżej krasy mięśnia płaszczkowatego. 
Czynność. Zgina staw kolanowy i obraca podudzie do wewnątrz. Napina torebkę stawową. 
 

Mięsień zginacz długi palców

 odchodzi od kości piszczelowej poniżej kresy mięśnia płaszczkowatego, od 

powięzi goleni i łuku ścięgnistego, który łączy obie kości goleni. Ścięgno końcowe owija się z tyłu wokół kostki 
przyśrodkowej i poniżej niej jest przytrzymywane przez troczek zginaczy. Na stronie podeszwowej dzieli się na cztery 
odnogi dochodzące do paliczków dalszych palców II do V. 
Czynność. Zgina stopę i palce. Oprócz tego odwraca i przywodzi stopę. Przy obciążonej stopie wzmacnia jej 
wysklepienie. 
 

background image

 

13

 

Mięsień piszczelowy tylny

 rozpoczyna się na górnej części tylnej powierzchni kości piszczelowej i strzałkowej 

oraz na błonie międzykostnej i powięzi goleni. W dolnej części piszczeli włókna mięśniowe przechodzą w ścięgno, które 
dalej układa się w rowku kostki przyśrodkowej, przytrzymywane przez troczek zginaczy. Kończy się promienistymi 
pasmami na wszystkich kościach stępu, z wyjątkiem kości skokowej oraz na II, II, IV kości śródstopia. 
Czynność. Silnie działa na stopę jako odwracacz i przywodziciel – słabiej jako zginacz. Wzmacnia poprzeczne 
wysklepienie stopy – uzupełnia strzemię ścięgniste. 
 

Mięsień zginacz długi palucha

 biegnie od środkowej części tylnej powierzchni kości strzałkowej i błony 

międzykostnej. Ścięgno końcowe przebiega w rowku kostki przyśrodkowej pod troczkiem i dochodzi do podstawy 
dalszego paliczka palucha. 
Czynność. W stawie skokowym górnym zgina stopę, a w dolnym odwraca i przywodzi. Zgina paluch i przy ustalonej 
stopie wzmacnia jej wysklepienie. 
 

Krótkie mięśnie stopy

 

 
Głównym zadaniem mięśni stopy jest wzmacnianie i usztywnianie poprzecznego i podłużnego wysklepienia stopy, 
szczególnie podczas obciążeń statycznych. Mięśnie stopy dzielą się na krótkie mięśnie grzbietu stopy i mięśnie 
podeszwy. W skład tych ostatnich wchodzą jeszcze mięśnie wyniosłości przyśrodkowej (palucha), mięśnie wyniosłości 
bocznej (palca małego) i mięśnie wyniosłości pośredniej. 
 

Mięśnie grzbietu stopy

 

 

Mięsień prostownik krótki palców

 i 

mięsień prostownik krótki palucha

 rozpoczynają się 

wspólnie na górnej i bocznej powierzchni kości piętowej. Dalej brzusiec dzieli się na głowę przyśrodkową, której 
ścięgno kończy się na paliczku bliższym palucha, i głowę boczną, wytwarzającą trzy ścięgna. Łączą się one ze 
ścięgnami prostownika długiego palców i kończą się w rozcięgnie palców II do V. 
Piąty palec posiada osobne ścięgno prostujące od mięśnia strzałkowego trzeciego lub mięśnia strzałkowego krótkiego. 
Czynność. Prostują palce i słabo je rozstawiają. 
 

Mięśnie podeszwy

 

 

Mięśnie wyniosłości przyśrodkowej

 

 

Mięsień odwodziciel palucha

 rozpoczyna się na przyśrodkowej stronie guza piętowego, na guzowatości kości 

łódkowatej i kości klinowatej przyśrodkowej oraz na rozcięgnie podeszwowym stopy. Kończy się na podstawie 
bliższego paliczka palucha. 
Czynność. Zgina i odwodzi paluch. Wzmacnia przyśrodkową część wysklepienia stopy. 
 

Mięsień zginacz krótki palucha

 biegnie od powierzchni podeszwowych kości klinowatych i kości 

łódeczkowatej do podstawy bliższego paliczka palucha. 
Czynność. Wzmacnia wysklepienie stopy i zgina paluch (pracuje podczas stania na palcach). 
 

Mięsień przywodziciel palucha

 posiada głowę skośną, rozpoczynającą się na podstawach kości śródstopia, 

kości klinowatej bocznej i kości sześciennej, oraz głowę poprzeczną, odchodzącą od torebek stawów śródstopno-
paliczkowych. Obydwie głowy kończą się na podstawie bliższego paliczka palucha. 
Czynność. Przywodzi i zgina paluch oraz wzmacnia wysklepienie stopy. Głowa poprzeczna zwęża stopę, a głowa 
skośna ją skraca. 
 

background image

 

14

 

 
Mięśnie wyniosłości bocznej

 

 

Mięsień odwodziciel palca małego

 rozpoczyna się na dolnej i bocznej powierzchni kości piętowej oraz na 

rozcięgnie podeszwowym, a kończy na guzowatości V kości śródstopia i na paliczku bliższym małego palca. 
Czynność. Zgina mały palec i słabo odwodzi. Wzmacnia podłużne wysklepienie stopy i ją skraca. 
 
 

Mięsień zginacz krótki palca małego

 biegnie od podstawy V kości śródstopia i więzadła podeszwowego do 

bliższego paliczka małego palca. 
Czynność. Zgina V palec i wzmacnia wysklepienie podłużne stopy. 
 

Mięśnie wyniosłości pośredniej

 

 

Mięsień zginacz krótki palców

 przyczepia się na dolnej powierzchni guza piętowego i rozcięgnie 

podeszwowym. Mięsień posiada cztery brzuśce, których ścięgna końcowe na wysokości bliższych paliczków palców  
II-V są przyszyte przez ścięgna zginacza długiego palców.  
Te ścięgna kończą się na środkowych paliczkach palców II do V. 
Czynność. Zgina palce II do V. Wzmacnia wysklepienie stopy. 
 

Mięsień czworoboczny podeszwy

 jest rozpięty między dolną i przyśrodkową powierzchnią kości piętowej a 

ścięgnem zginacza długiego palców. 
Czynność. Przeciwdziała powstawaniu płaskostopia. 
 

Mięśnie glistowate

 są to cztery wrzecionowate mięśnie leżące między ścięgnami zginacza długiego palców. Ich 

przyczepy końcowe mają miejsce na bliższych paliczkach palców II-V. 
Czynność. Zginają palce i przywodzą je do palucha. 
 

Mięśnie międzykostne

 są ułożone w dwóch warstwach – podeszwowej i grzbietowej. Trzy mięśnie podeszwowe 

odchodzą pojedynczymi głowami od przyśrodkowej strony III-V kości śródstopia. Cztery mięśnie grzbietowe 
rozpoczynają się dwiema głowami na wszystkich kościach śródstopia. Włókna mięśniowe z dwóch warstw przechodzą 
we wspólne ścięgna kończące się na bliższych paliczkach palców II do V. 
Czynność. Mięśnie warstwy podeszwowej przywodzą palce do palca II, a mięśnie międzykostne grzbietowe odwodzą 
palce od osi przechodzącej przez II palec.