mechanik automatyki przemyslowej i urzadzen precyzyjnych 731[01] z2 03 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Paweł Wawrzyniak

Określanie konstrukcji wybranych urządzeń precyzyjnych
731[01].Z2.03

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji–Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
prof. PŁ dr hab. inż. Krzysztof Pacholski
dr inż. Edward Tyburcy

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Paweł Wawrzyniak

Konsultacja:
mgr inż. Ryszard Dolata

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 731[01].Z2.03
„Określanie konstrukcji wybranych urządzeń precyzyjnych” zawartego w modułowym
programie nauczania dla zawodu mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń
precyzyjnych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji–Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Wymagania wstępne

CC Cele kształcenia

Przykładowe scenariusze zajęć

Ćwiczenia

5.1. Mierniki analogowe

5.1.1. Ćwiczenia

5.2. Manometry

5.2.1. Ćwiczenia

5.3. Rejestratory

5.3.1. Ćwiczenia

5.4. Plotery

5.4.1. Ćwiczenia

5.5. Wagi i kasy fiskalne

5.5.1. Ćwiczenia

5.6. Sprzęt gospodarstwa domowego

5.6.1. Ćwiczenia

5.7. Przekładnie

5.7.1. Ćwiczenia

5.8. Dźwignice i przenośniki

5.8.1. Ćwiczenia

Ewaluacja osiągnięć ucznia

Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie mechanik automatyki przemysłowej
i urządzeń precyzyjnych.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien mieć już ukształtowane,
aby bez problemów mógł korzystać z poradnika,

–

cele kształcenia, wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas pracy
z poradnikiem,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

–

ćwiczenia, przykładowe ćwiczenia ze wskazówkami do realizacji, zalecanymi metodami
nauczania–uczenia oraz środkami dydaktycznymi,

–

ewaluację osiągnięć ucznia, przykładowe narzędzia pomiaru dydaktycznego,

–

literaturę.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami

ze szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, tj. metoda tekstu
przewodniego, ćwiczeń praktycznych lub projektu.

Formy

organizacyjne

pracy

uczniów

mogą

być

zróżnicowane,

począwszy

od samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

Uczniowie powinni opanować wszystkie umiejętności, których opanowanie może

cechować się różną sprawnością.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

731[01].Z2

Układy automatyki przemysłowej

i urządzenia precyzyjne

731[01].Z2.01

Uruchamianie przetworników

i regulatorów

731[01].Z2.02

Obsługiwanie zespołów napędowych

i nastawczych

731[01].Z2.04

Stosowanie elementów sterowania

i zabezpieczeń w urządzeniach

precyzyjnych

731[01].Z2.03

Określanie konstrukcji wybranych

urządzeń precyzyjnych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

korzystać z różnych źródeł informacji,

−

stosować jednostki układu SI,

−

przeliczać jednostki,

−

wykonywać wykresy funkcji,

−

posługiwać się komputerem,

−

stosować symbole elektrycznych elementów stykowych,

−

stosować symbole elementów automatyki,

−

podłączać aparaturę kontrolno–pomiarową elektryczną i mechaniczną,

−

dobierać zakresy pomiarowe mierników elektrycznych, manometrów i innych,

−

określać znaczenie członów automatyki,

−

stosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz
ochrony środowiska,

−

współpracować w grupie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

–

wyjaśnić konstrukcje ustrojów pomiarowych elektrycznych mierników analogowych,

–

opisać budowę i uruchomić różne typy rejestratorów,

–

opisać budowę plotera, uruchomić go i wygenerować rysunek,

–

wyjaśnić działanie mechanizmu kasy fiskalnej,

–

wyjaśnić budowę i działanie wag laboratoryjnych i sklepowych,

–

wyjaśnić działanie mechanizmów zegarowych,

–

rozróżnić rodzaje przekładni stosowane w mechanizmach precyzyjnych,

–

scharakteryzować falową przekładnię robotową,

–

wyjaśnić działanie maszyny do szycia,

–

wyjaśnić budowę i działanie lodówki, pralki automatycznej, odkurzacza i kuchenki
mikrofalowej,

–

określić rolę i znaczenie mechanizmów taśmowych w procesach transportu,

–

skorzystać z instrukcji obsługi sprzętu gospodarstwa domowego,

–

zastosować przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej
i ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca:

...................................................................................

Modułowy program nauczania:

Mechanik

automatyki

przemysłowej

urządzeń

precyzyjnych 731[01]

Moduł:

Układy

automatyki

przemysłowej

urządzenia

precyzyjne 731[01].Z2

Jednostka modułowa:

Określanie

konstrukcji

wybranych

urządzeń

precyzyjnych 731[01].Z2.03

Temat: Wykonywanie pomiarów miernikami analogowymi.

Cel ogólny: Opanowanie zasad obsługi mierników analogowych.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

rozpoznać mierniki analogowe,

–

poddać miernik ocenie jego stanu technicznego i podstawowym regulacjom,

–

dobrać miernik i jego podzakresy do rodzaju mierzonej wielkości elektrycznej,

–

zastosować miernik magnetoelektryczny do pomiaru napięcia baterii ogniw pod
obciążeniem.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

planowania i osiągania postawionych celów,

–

pracy w zespole i organizowania,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda tekstu przewodniego z ćwiczeniami laboratoryjnymi.

Formy organizacji pracy uczniów:
–

praca w zespołach 2–3 osobowych

Czas:

90 minut

Uczestnicy: uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej.

Środki dydaktyczne:
–

mierniki analogowe: amperomierze, woltomierze, watomierze,

–

kilka ogniw galwanicznych pojedynczych (R3, R6, R14, R20) i połączonych w baterie
(3R12, 6F22 itp.),

–

żarówki 6 V/2,4 W na podstawce z zaciskami przyłączeniowymi,

–

przewody połączeniowe,

–

instrukcje obsługi mierników,

–

tabele z danymi technicznymi stosowanych ogniw i baterii.

Zadanie dla ucznia:

Wybierz miernik służący do pomiaru napięcia prądu stałego (w woltach), o zakresie do

3, 6 i 15V. Oceń stan techniczny miernika. Wykonaj „zerowanie” miernika. Zmierz
miernikiem napięcia wszystkich ogniw i ich baterii, a wyniki zapisz. Wybierz baterię, do

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

której podłączysz żarówkę z przedniej lampy rowerowej. Zmierz napięcie i zapisz wynik.

Przebieg zajęć
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu oraz szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego połączoną z ćwiczeniami laboratoryjnymi

Faza I. Informacje
1. Co należy wykonać przed rozpoczęciem pomiarów miernikiem analogowym?
2. Na czym polega zerowanie miernika wskazówkowego?
3. Jakimi przyrządami mierzy się napięcie prądu?
4. Jak rozpoznać przyrządy do pomiaru napięcia?
5. Jak zmierzyć napięcie źródła prądu elektrycznego?

Faza II. Planowanie
1. Na czym polega ocena stanu technicznego miernika prądu stałego?
2. Jak podłączyć miernik do ogniwa?
3. Jak dobrać zakres pomiarowy do wartości mierzonego napięcia?
4. Jak zmierzyć napięcie nieobciążonego ogniwa?
5. Jak zmierzyć napięcie ogniwa, z którego pobierana jest energia elektryczna?

Faza III. Ustalenie pracy
1. Uczniowie przedstawiają nauczycielowi dokładny plan działania.
2. Dokładne przedyskutowanie kolejności czynności do wykonania proponowanych przez

uczniów w przedstawionym planie.

3. Przewidywanie możliwości popełnienia ewentualnych błędów i sposobów zredukowania

prawdopodobieństwa ich wystąpienia (lub ich eliminacji).

Faza IV. Realizacja:
1. Uczniowie dokonują oceny stanu technicznego mierników, wyboru miernika

do wykonania pomiarów, dobór zakresu pomiarowego oraz pomiary napięcia.

2. Nauczyciel sprawuje nadzór nad przebiegiem realizacji uzgodnionych planów oraz nad

bezpieczeństwem uczniów, zwracając uwagę na wykonywanie ćwiczeń.

Faza V. Sprawdzenie
1. Oceny jakości wykonanych przez siebie prac dokonują sami uczniowie w trakcie

wykonywania pomiarów starając się, aby błędy w poszczególnych czynnościach nie
wpłynęły na dokładność pomiarów.

2. Uczniowie sprawdzają najpierw samodzielnie swoje pomiary, a później następuje tzw.

„kontrola koleżeńska”.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują na etapy, które sprawiły im największe

trudności (co bym zrobił inaczej, gdybym ćwiczenie wykonywał jeszcze raz).

Nauczyciel podsumowuje zajęcia, wskazuje, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie

występowały trudności i jak ich uniknąć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca:

...................................................................................

Modułowy program nauczania:

Mechanik

automatyki

przemysłowej

urządzeń

precyzyjnych 731[01]

Moduł:

Układy

automatyki

przemysłowej

urządzenia

precyzyjne 731[01].Z2

Jednostka modułowa:

Określanie

konstrukcji

wybranych

urządzeń

precyzyjnych 731[01].Z2.03

Temat: Badanie manometrów.

Cel ogólny: Nabycie umiejętności sporządzania charakterystyk manometrów.

Po zakończeniu zajęć uczeń powinien umieć:
–

wyjaśnić działanie manometru z rurką Bourdona,

–

przedstawić funkcjonowanie manometru z mieszkiem sprężystym,

–

przedstawić sposoby wykorzystania scalonego piezorezystancyjnego czujnika ciśnienia.

W czasie zajęć będą kształtowane następujące umiejętności ponadzawodowe:
–

planowania i osiągania postawionych celów,

–

pracy w zespole i organizowania,

–

oceny pracy zespołu.

Metody nauczania–uczenia się:
–

metoda tekstu przewodniego z ćwiczeniami laboratoryjnymi.

Formy organizacji pracy uczniów:
–

praca w zespołach 2–3 osób.

Czas:

90 minut

Uczestnicy: uczniowie zasadniczej szkoły zawodowej.

Środki dydaktyczne:
–

sprężarka powietrza, zbiornik wyrównawczy, regulowany reduktor ciśnienia, kolektor
rozdzielający z zaworami odcinającymi, zbiornik separujący, przewody ciśnieniowe,

–

wzorcowy manometr obciążnikowo–tłokowy,

–

manometry badane: manometr z rurką Bourdona, manometr z mieszkiem sprężystym,
piezoelektryczny czujnik ciśnienia,

–

regulowany stabilizowany zasilacz laboratoryjny i cyfrowy miernik uniwersalny,

–

instrukcje obsługi poszczególnych urządzeń.

Zadanie dla ucznia:

Zmontuj układ pneumatyczny wg schematu z rys. 25 w poradniku ucznia i przeprowadź

sprawdzenie wskazań manometru z rurką Bourdona, manometru z mieszkiem sprężystym
i piezoelektrycznego czujnika ciśnienia. Pomiary przeprowadź, dla co najmniej 10 różnych
ciśnień obejmujących cały zakres każdego z trzech manometrów. Dla dwóch pierwszych
wykreśl charakterystyki zależności wskazanego ciśnienia od ciśnienia wzorcowego, a dla
manometru piezoelektrycznego–zależność napięcia wyjściowego od ciśnienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg zajęć
Faza wstępna
1. Określenie tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie uczniom tematu oraz szczegółowych celów kształcenia.
3. Wyjaśnienie uczniom zasad pracy metodą tekstu przewodniego.
4. Podział grupy na zespoły.

Faza właściwa

Praca metodą tekstu przewodniego połączoną z ćwiczeniami laboratoryjnymi.

Faza I. Informacje
1. Jak działają poszczególne badane manometry?
2. Jak regulować ciśnienie i jak je zmierzyć manometrem wzorcowym?
3. Jakimi przyrządami mierzy się napięcie?
4. Jak rozpoznać przyrządy do pomiaru napięcia?
5. Jak zmierzyć napięcie źródła napięciowego?

Faza II. Planowanie
1. Jakie zakresy ciśnień mierzą badane manometry?
2. Jak zmieniać ciśnienie w kolektorze rozdzielczym?
3. Jakie ustawić napięcia zasilające scalony czujnik piezoelektryczny?
4. Jak wykreślić charakterystyki i jakie wyciągać wnioski z ich przebiegu?

Faza III. Ustalenie pracy
1. Uczniowie przedstawiają nauczycielowi dokładny plan działania.
2. Dokładne przedyskutowanie kolejności czynności do wykonania proponowanych przez

uczniów w przedstawionym planie.

3. Przewidywanie możliwości popełnienia ewentualnych błędów i sposobów zredukowania

prawdopodobieństwa ich wystąpienia (lub ich eliminacji).

Faza IV. Realizacja
1. Uczniowie podłączają manometry do kolektora rozdzielczego, obserwują kształt rurki

Bourdona oraz kształt mieszka poprzez okienka obserwacyjne w manometrach oraz
wykonują pomiary ciśnienia i napięcia wyjściowego na zaciskach czujnika
piezoelektrycznego, a następnie wykreślają charakterystyki.

2. Nauczyciel sprawuje nadzór nad przebiegiem realizacji uzgodnionych planów oraz nad

bezpieczeństwem uczniów, zwracając uwagę na wykonywanie ćwiczeń.

Faza V. Sprawdzenie
1. Oceny jakości wykonanych przez siebie prac dokonują sami uczniowie w trakcie

wykonywania pomiarów starając się, aby błędy w poszczególnych czynnościach nie
wpłynęły na dokładność pomiarów.

2. Uczniowie sprawdzają najpierw samodzielnie swoje pomiary, a później następuje tzw.

„kontrola koleżeńska”.

Faza VI. Analiza końcowa

Uczniowie wraz z nauczycielem wskazują na etapy, które sprawiły im największe

trudności (co bym zrobił inaczej, gdybym ćwiczenie wykonywał jeszcze raz).

Nauczyciel podsumowuje zajęcia, wskazuje, jakie umiejętności były ćwiczone, jakie

występowały trudności i jak ich uniknąć.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Mierniki analogowe

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaj miernika analogowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.1.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) poddać oględzinom wskazany przez nauczyciela miernik,
2) na podstawie symboli na mierniku określić jego ustrój pomiarowy,
3) ustalić mierzoną wielkość: rodzaj prądu (stały, zmienny), napięcie, natężenie prądu, moc;

zakres pomiarowy (lub zakresy).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

mierniki analogowe (woltomierze, amperomierze, watomierze).

Ćwiczenie 2

Przeprowadź regulację miernika analogowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.1.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) poddać oględzinom wskazany przez nauczyciela miernik,
2) określić mierzone wielkości i zakresy pomiarowe,
3) sprawdzić czy wskazówka wskazuje zero–jeśli nie to obracając śrubą korektora położenia

wyzerować miernik,

4) sprawdzić, czy wskazówka porusza się (delikatnie obrócić miernikiem),
5) sprawdzić stan obudowy i zacisków podłączeniowych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

kilka mierników analogowych (woltomierze, amperomierze, watomierze),

–

wkrętaki kilku wielkości (zależnie od potrzeb).

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj sposób pomiaru wielkości elektrycznej miernikiem analogowym: napięć

ogniwa galwanicznego i baterii ogniw.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać odpowiedni
fragment rozdziału 4.1.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy zwrócić uwagę
na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać miernik przeznaczony do pomiaru napięcia ogniwa,
2) wybrać odpowiedni zakres pomiarowy w mierniku do wykonania pomiaru napięcia

wskazanego ogniwa,

3) podłączyć przewodami ogniwo do miernika,
4) dokonać odczytu wskazania miernika,
5) jeśli jest to konieczne,o przeliczyć wskazanie na wartość wielkości mierzonej wg wzoru:

zak

⋅

gdzie: W

–wartość wskazana,

zak

–maksymalna wartość zakresu,

–liczba wskazanych działek,

zak

–liczba wszystkich działek zakresu,

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

mierniki analogowe (woltomierz, amperomierz, watomierz, miernik uniwersalny),

–

kilka suchych ogniw galwanicznych i baterii ogniw,

–

przewody połączeniowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Manometry

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Podłącz manometr z rurką Bourdona do sprężarki powietrza i sprawdź jego działanie

podczas pomiaru różnych ciśnień.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.2.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sprawdzić czy zbiornik sprężarki jest pusty, a jeżeli nie, to należy otworzyć zawór

wylotowy (po opróżnieniu zbiornika zamknąć go),

2) podłączyć manometr z rurką Bourdona do przewodu ciśnieniowego, a przewód podłączyć

do króćca wylotowego sprężarki,

3) włączyć silnik sprężarki i obserwować kształt rurki Bourdona oraz wskazówkę

manometru.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

sprężarka powietrza z regulatorem ciśnienia wyjściowego,

–

elastyczny ciśnieniowy przewód powietrzny,

–

manometr z rurką Bourdona z przezroczystą obudową (lub ze skalą wykonaną
z przezroczystego materiału).

Ćwiczenie 2

Podłącz manometr mieszkowy do sprężarki powietrza i sprawdź jego działanie podczas

pomiaru różnych ciśnień.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.2.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sprawdzić czy zbiornik sprężarki jest pusty, a jeżeli nie, to trzeba otworzyć zawór

wylotowy (po opróżnieniu zbiornika zamknąć go),

2) podłączyć manometr z mieszkiem sprężystym do przewodu ciśnieniowego,
3) podłączyć przewód elastyczny do króćca wylotowego zbiornika sprężarki,
4) włączyć silnik sprężarki i obserwować mieszek i wskazówkę manometru.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

sprężarka powietrza z regulatorem ciśnienia wyjściowego,

–

elastyczny ciśnieniowy przewód powietrzny,

–

manometr z mieszkiem sprężystym z przezroczystą obudową (lub z oknem do obserwacji
mechanizmu).

Ćwiczenie 3

Wykonaj pomiar ciśnienia czujnikiem piezoelektrycznym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.2.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) podłączyć piezoelektryczny czujnik ciśnienia do kolektora powietrznego,
2) podłączyć zasilanie do zacisków elektrycznych czujnika MPX... oraz zaciski pomiarowe

do woltomierza zgodnie z rysunkiem do ćwiczenia 3,

3) otworzyć zawór do sprawdzanego czujnika,
4) zmierzyć napięcie wyjściowe czujnika,
5) ustawić reduktorem ciśnienie w kolektorze i odczytać dla niego wartość napięcia,
6) powtórzyć czynności pomiarowe dla innych wartości ciśnienia.

Rysunek do ćwiczenia 3. Schemat stanowiska do badania manometrów: 1–sprężarka powietrza, 2–zbiornik

wyrównawczy, 3–manometr obciążnikowo–tłokowy, 4–manometr kontrolny, 5–półprzewodnikowy

czujnik ciśnienia, 6–sprawdzany manometr z rurką Bourdona, 7–badany manometr mieszkowy,

8–zbiornik separujący, 9, 18, 19–zawory spustowe, 10, 11, 12, 13, 14–zawory „odcinające”,

15–reduktor ciśnienia, 16–zawór bezpieczeństwa, 17–kolektor [11, s. 7].

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

sprężarka powietrza z regulatorem ciśnienia wyjściowego,

–

elastyczny ciśnieniowy przewód powietrzny,

–

kolektor powietrzny z reduktorem i manometrem wzorcowym,

–

piezoelektryczny czujnik ciśnienia,

–

regulowany zasilacz laboratoryjny prądu stałego,

–

woltomierz z przewodami elektrycznymi,

–

zestaw kluczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Rejestratory

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Rozpoznaj rodzaj rejestratora.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.3.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) poddać oględzinom wzrokowym rejestrator wskazany przez nauczyciela,
2) sprawdzić czy w rejestratorze jest układ prowadzenia taśmy papieru,
3) sprawdzić czy jest w nim zawieszone elastycznie ramię i kabłąk stawiające kropki,
4) sprawdzić rodzaj wejść (elektryczne, ciśnieniowe itp.),
5) odczytać z tabliczki znamionowej typ rejestratora i sprawdzić jego dokumentację

techniczną.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

kilka rejestratorów różnych typów,

–

elementy wyposażenia rejestratorów,

–

instrukcje obsługi rejestratorów.

Ćwiczenie 2

Przeanalizuj czynności obsługowe rejestratorów mechanicznych i elektromechanicznych.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.3.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać wskazany przez nauczyciela rejestrator oraz zapoznaj się z jego dokumentacją

techniczną.

2) wybrać czujniki, które należy podłączyć do tego rejestratora,
3) podłączyć elementy symulujące czujniki (jeśli są one stosowane zamiast czujników) oraz

zasilanie,

4) założyć do rejestratora taśmę papierową i prawidłowo przeprowadzić ją przez mechanizm

prowadzenia taśmy,

5) włączyć zasilanie, uruchomić rejestrator oraz sprawdzić jego działanie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

rejestratory mechaniczne z instrukcjami obsługi,

–

czujniki pomiarowe ciśnienia, temperatury, siły itp. (w zależności od typu rejestratorów
na stanowisku),

–

materiały eksploatacyjne: papier w rolkach, atrament, tusz lub taśma barwiąca
(w zależności od potrzeb).

Ćwiczenie 3

Przedstaw sposób przygotowania do pracy rejestratora elektronicznego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.3.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) omówić sposób podłączania ciśnienia, temperatury, ruchu itp. do rejestratora,
2) przedstawić sposoby ustawienia trybu pracy regulatora–z wykorzystaniem instrukcji dla

użytkownika,

3) omówić rodzaje stosowanych w rejestratorze nośników i sposób zapisu na nich

mierzonych danych.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

rejestrator elektroniczny z instrukcją obsługi,

–

czujniki pomiarowe i alarmowe.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Plotery

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zainstaluj sterownik plotera w systemie MS Windows.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.4.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) podłączyć ploter do komputera, uruchomić komputer, system operacyjny MS Windows

i zalogować się jako administrator (lub na konto z uprawnieniami administratora),

2) włożyć do czytnika CD–ROM (lub DVD–ROM) płytę ze sterownikiem plotera,
3) wykonać wszystkie polecenie pojawiające się na ekranie komputera (np. podłączenia

plotera do portu USB, portu RS–232 itp., włączenia zasilania plotera, włożenia kartki
do plotera itp.),

4) wykonać testowy rysunek.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

komputer osobisty typu IBM–PC z zainstalowanym systemem operacyjnym
MS Windows,

–

ploter z pełnym wyposażeniem (sterowniki na płycie CD–ROM, kable połączeniowe
i zasilające,

–

papier do plotera.

Ćwiczenie 2

Przeanalizuj wykorzystanie drukarki laserowej jako plotera.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.4.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uruchomić komputer osobisty typu IBM–PC i zalogować się do systemu,
2) uruchomić program typu CAD (lub inny pozwalający na wczytanie rysunku

technicznego),

3) wydać polecenie wydruku (najczęściej Ctrl–P lub klikając na ikonę wydruku, ale

bezpieczniejsza jest pierwsza opcja, bo często kliknięcie na ikonę uruchamia wydruk
natychmiastowy bez możliwości zmiany parametrów wydruku),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4) ustawić w otwartym oknie wydruku parametry wydruku (rozdzielczość, jakość wydruku

itp. w zależności od typu drukarki),

5) kliknąć w oknie wydruku na przycisku OK (lub DRUKUJ albo WYKONAJ–

w zależności od wersji sterownika).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

komputer osobisty typu IBM–PC z zainstalowanym systemem operacyjnym MS–
Windows i programem CAD lub CorelDRAW i sterownikiem podłączonej drukarki
laserowej,

–

drukarka laserowa podłączoną do komputera,

–

papier do drukarki.

Ćwiczenie 3

Przeanalizuj sposób wykonania rysunku na ploterze wielkoformatowym.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.4.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować instrukcję obsługi plotera np. serii HP DesignJet 500 (lub 800),
2) ustalić sposób podłączenia plotera np. serii HP DesignJet 500 (lub 800) do komputera

typu IBM–PC,

3) przedstawić sposób wykonania wydruku na papierze wielkoformatowym (w zależności

od typu plotera–do wielkości A1, A0),

4) przedstawić uzasadnienie potrzeby stosowania tak dużych ploterów,
5) zaprezentować korzyści płynące ze stosowania drukarki wielkoformatowej jako plotera.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie.

Środki dydaktyczne:

–

komputer z ploterem wielkoformatowym (lub dostępem do Internetu),

–

instrukcje obsługi ploterów wielkoformatowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Wagi i kasy fiskalne

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj pomiar przedmiotów masy wagą laboratoryjną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.5.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) położyć na jednej szali wagi wskazany przez nauczyciela przedmiot,
2) na drugą szalę położyć odważniki o łącznej masie zbliżonej do przewidywanego ciężaru,
3) podnieść pokrętłem kolumnę z belką i zawieszonymi na niej szalami i dokonać

sprawdzenia równowagi,

4) jeżeli przeważa mierzona masa, to dołożyć odważników na drugą szalę, a jeżeli

przeważają odważniki, to należy zdjąć odpowiednią ich ilość,

5) zsumować masy wszystkich odważników–jest to masa ważonego materiału.
Uwaga

Waga laboratoryjna jest bardzo delikatnym przyrządem–szczególnie delikatne są łożyska
nożowe. Dlatego też podczas nakładania na szalę wagi zarówno materiału, jak
i odważników kolumna musi być opuszczona, a belka spoczywać na zderzakach!

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

waga laboratoryjna,

–

komplet odważników,

–

materiału do ważenia.

Ćwiczenie 2

Wykonaj pomiar masy towaru sklepową wagą elektroniczną.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.5.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) sprawdzić wypoziomowanie wagi elektronicznej i ewentualnie skorygować je przez

regulację wysokości wkręcanych nóżek,

2) włączyć zasilanie wagi (do sieci i przyciskiem ON),

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3) wprowadzić za pomocą klawiatury cenę jednostkową towaru,
4) położyć na szali towar i odczytać z wyświetlacza wagę towaru oraz należność,
5) pomiar wykonać również dla materiału sypkiego pakowanego (ważenie z tzw.

„tarowaniem”) – pomiar wykonać wg opisu przedstawionego w instrukcji użytkownika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

elektroniczna waga sklepowa,

–

instrukcja obsługi wagi,

–

różne materiały do pomiaru masy oraz opakowania dla materiałów sypkich.

Ćwiczenie 3

Wymień rolkę kontrolną w kasie fiskalnej oraz załóż rolkę z papierem do druku

paragonów w kasie fiskalnej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.5.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Rysunek do ćwiczenia 3. Wymiana papieru w drukarce kasy fiskalnej [Kasa rejestrująca Datecs Maluch,

Instrukcja użytkownika, Wersja 1.0, Datecs Polska, Warszawa 2006, str. 8, 9, 10]

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) otworzyć pokrywę drukarki kasy fiskalnej i dźwignię docisku papieru (rysunek do

ćwiczenia 3a),

2) wyciągnąć gilzy, na które nawinięty był papier oraz zdjąć szpulę z taśmą kontrolną

(przechowywaną przez 5–6 lat),

3) umieścić obie rolki w odpowiednich komorach drukarki tak, aby papier odwijał się od

spodu (rolki papieru termicznego mają szerokość 28 mm i długości 20 m),

4) rozwinąć obie rolki na długość ok. 15 cm oraz opuścić dźwignię docisku papieru,
5) odwinięty papier z prawej rolki przełożyć przez szczelinę w szpuli nawijającej i włożyć

ją na widełki,

6) zamknąć pokrywę drukarki, a wystający papier oderwać tak, jak odrywa się paragon.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

kasa rejestrująca Datecs Maluch (lub inna),

–

instrukcja obsługi kasy fiskalnej,

–

papier termiczny w rolkach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.6. Sprzęt gospodarstwa domowego

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź stan techniczny po naprawie, przygotuj do pracy i uruchom odkurzacz.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.6.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) sprawdzić w instrukcji obsługi do jakiego pojemnika odkurzacz zbiera kurz (worek

z tkaniny, worek papierowy lub czy jest urządzeniem bezworkowym),

2) sprawdzić czy worek odkurzacza jest pusty, jeżeli nie, to należy opróżnić jego zawartość

lub wymienić (jeśli jest papierowy),

3) podłączyć wszystkie elementy ssawne (wąż elastyczny, ssawka itp.),
4) rozwinąć kabel zasilający i sprawdzić czy nie jest uszkodzony oraz podłączyć jego

wtyczkę do sieci energetycznej,

5) uruchomić wyłącznikiem silnik napędowy wentylatora odśrodkowego,
6) sprawdzić, czy ssawka poprawnie „ciągnie” powietrze.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

odkurzacz z kompletnym wyposażeniem (wąż elastyczny, ssawki, wkładki filtrujące itp.),

–

komplet worków papierowych (jeśli są potrzebne),

–

instrukcja obsługi odkurzacza.

Ćwiczenie 2

Sprawdź stan techniczny po naprawie, przygotuj do pracy i uruchom maszynę do szycia.

Zszyj dwa kawałki tkaniny ze sobą za pomocą maszyny do szycia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.6.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) rozłożyć maszynę do szycia, podłączyć ją do sieci energetycznej,
2) nawinąć nić na szpuleczkę dolnego bębenka, założyć ją do niego,
3) założyć nici na elementy górnego toru prowadzenia i nawlec igłę,
4) wyciągnąć dolną nić i przewlec ją przez otwór na igłę na powierzchnię roboczą w płytce

ściegowej,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5) wyregulować naciąg nici górnej (i ewentualnie dolnej),
6) podłożyć złożone ze sobą kawałki tkanin pod stopkę i opuścić ją, wyregulować rodzaj

ściegu, jego długość oraz szerokość,

7) uruchomić maszynę nożnym regulatorem szybkości szycia (lub inaczej–w zależności

od konstrukcji) i zszyć tkaniny umieszczone pod stopką,

8) podnieść stopkę i delikatnie odciągnąć zszyte kawałki, a następnie odciąć nitki,
9) usunąć zabrudzenia maszyny (pył, kurz itp.), nasmarować ją olejem do mechanizmów

precyzyjnych (zgodnie z instrukcją obsługi), a następnie złożyć.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

maszyna do szycia z pełnym oprzyrządowaniem (stopki, igły, narzędzia itp.),

–

instrukcja obsługi maszyny,

–

kawałki tkaniny do zszycia,

–

olej do mechanizmów precyzyjnych.

Ćwiczenie 3

Sprawdź stan techniczny po naprawie, przygotuj do pracy i uruchom pralkę

automatyczną. Wykonaj pranie określonego ładunku prania w pralce automatycznej.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.6.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) przeanalizować instrukcję obsługi pralki,
2) ustawić pralkę na twardym i równym podłożu oraz wypoziomować ją,
3) podłączyć pralkę do sieci wodociągowej, do kanalizacji oraz do sieci zasilającej zgodnie

ze wskazówkami z instrukcji użytkownika,

4) umieścić ładunek prania w bębnie, a detergenty w odpowiednich zasobnikach,
5) wybrać odpowiedni program prania zgodnie z instrukcją użytkownika, wskazówek

nauczyciela i uruchomić pralkę sprawdzając, czy jest otwarty zawór odcinający dopływ
wody do pralki,

6) kontrolując okresowo stan realizacji programu prania obserwować działanie pralki,
7) po zakończeniu prania opróżnić bęben pralki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

metoda tekstu przewodniego z ćwiczeniami laboratoryjnymi,

Środki dydaktyczne:

–

pralka automatyczna,

–

instalacja wodno–kanalizacyjna oraz energii elektrycznej,

–

detergenty, dzianiny i tkaniny do prania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.7. Przekładnie

5.7.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Określ rodzaje przekładni pasowych i ich przełożenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.7.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać określoną przez nauczyciela przekładnię,
2) określić, jaka to przekładnia (z pasem płaskim, klinowym, czy zębatym),
3) dla przekładni z paskiem płaskim lub klinowym zmierzyć średnice kół pasowych

–średnica koła napędzającego, d

–koła napędzanego) i obliczyć przełożenie przekładni

zgodnie ze wzorem:

4) dla przekładni z paskiem zębatym (gdzie z

–koło napędzające, z

–napędzane) przełożenie

przekładni wyliczyć z zależności

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

kilka przekładni pasowych,

–

suwmiarka do mierzenia średnicy kół pasowych.

Ćwiczenie 2

Określ rodzaj przekładni zębatej i stopień jej przełożenia:

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.7.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wybrać określoną przez nauczyciela przekładnię,
2) określić jaka to przekładnia (z pasem płaskim, klinowym, czy zębatym),
3) sprawdzić liczbę zębów kół zębatych i obliczyć przełożenie przekładni zgodnie

z zależnością:

(gdzie z

–liczba zębów koła napędzającego, z

–liczba zębów

koła napędzanego)

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

kilka modeli przekładni zębatych.

Ćwiczenie 3

Zbadaj przekładnię falową przedstawioną na rysunku do ćwiczenia.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.7.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) dokonać oględzin eksponatu przekładni falowej,
2) przeanalizować pracę przekładni poprzez obracanie osią napędową i obserwację osi

napędzanej,

3) wykonać pomiary kąta obrotu wału napędzanego w zależności od ilości obrotów wału

napędzającego,

Rysunek do ćwiczenia 3. Badana przekładnia falowa: wał wejściowy (napędzany), 2–pierścień uszczelniający,

3–łożyska, 4–generator fali, 5–nieruchome koło uzębione wewnętrznie, 6–wieniec sprężysty uzębiony

zewnętrznie, 7–wał wyjściowy (napędzany). [źródło własne]

4) obliczyć przełożenie przekładni zgodnie z następującą zależnością:

⋅

360

gdzie:

–kąt obrotu wału wyjściowego w stopniach,

– ilość obrotów wału napędzającego dla danego kąta,

5) powtórzyć pomiary dla kilku różnych ilości obrotów wału napędzającego.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne,

Środki dydaktyczne:

–

przekładnia falowa,

–

kątomierz z poziomnicą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.8. Dźwignice i przenośniki

5.8.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Sprawdź działanie dźwignika śrubowego i zębatkowego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.8.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) wstawić dźwignik śrubowy pod pojazd i podnieść na wysokość 30 cm w górę,
2) opuścić pojazd do położenia spoczynkowego,
3) wstawić pod pojazd dźwignik zębaty i podnieść na wysokość 30 cm

4) porównać czas i prostotę użycia obu dźwigników.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

pojazd do podnoszenia (może być np. samochód osobowy),

–

miara do mierzenia wysokości,

–

dźwigniki: śrubowy i zębatkowy.

Ćwiczenie 2

Określ rodzaje i parametry aktualnie dostępnych suwnic lub dźwigów w Polsce.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.8.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uruchomić komputer, zalogować się do systemu i do Internetu,
2) wyszukać w Internecie strony na których przedstawiona jest oferta poszukiwanego

sprzętu.

3) porównać parametry takie jak udźwig, wysokość podnoszenia (dla żurawi), promień

pracy wysięgnika.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Środki dydaktyczne:

–

komputer typu IBM–PC z zainstalowanym oprogramowaniem systemowym,
przeglądarkami internetowymi, plików „*.pdf”, graficznych itp.

Ćwiczenie 3

Sprawdź działanie żurawia wieżowego i sposób sterowania nim.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia uczniowie powinni przeczytać

odpowiedni fragment rozdziału 4.8.1. Materiał nauczania w Poradniku dla ucznia. Należy
zwrócić uwagę na bezpieczeństwo podczas wykonywania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) uruchomić model żurawia wieżowego,
2) obrócić wysięgnik żurawia nad podnoszony ciężar i opuścić zblocze z hakiem,
3) zaczepić zawiesia na hak zblocza, podnieść przedmiot do góry,
4) obrócić żuraw o odpowiedni kąt, przesunąć wózek na wysięgniku i opuścić przedmiot

w określone miejsce.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

tekstu przewodniego,

–

ćwiczenia laboratoryjne.

Środki dydaktyczne:

–

działający zdalnie sterowany model (symulator) żurawia wieżowego (o budowie zgodnej
z rys. 79b w Poradniku dla ucznia),

–

przedmioty do przenoszenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test dwustopniowy dla jednostki modułowej „Określanie konstrukcji
wybranych urządzeń precyzyjnych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania od 1 do 14 – są z poziomu podstawowego,

−

zadania od 15 do 20 – są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań–uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. a, 4. d, 5. d, 6. b, 7. a, 8. b, 9. d, 10. c, 11. b,
12. c, 13. a, 14. c, 15. d, 16. a, 17. d, 18. b, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna
odpowiedź

Określić przeznaczenie woltomierza

Określić przeznaczenie manometru

Określić przeznaczenie rejestratora

Określić zadanie plotera

Rozpoznać funkcję mechanizmu

Określić zastosowanie podzespołu w chłodziarce

Określić przeznaczenie przekładni pasowej

Określić funkcję podzespołu

Rozpoznać zastosowanie rurki Burdona

Wyjaśnić zastosowanie rejestratora

Określić zastosowanie plotera płaskiego

Określić przeznaczenie kasy fiskalnej

Wyjaśnić działanie przekładni ślimakowej

Określić zastosowanie dźwignika hydraulicznego

Scharakteryzować przenośnik taśmowy

Scharakteryzować działanie przekładni falowej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scharakteryzować

przeznaczenie

podzespołu

kuchenki mikrofalowej

Scharakteryzować

zasady

pracy

wagi

elektronicznej

Scharakteryzować

zasady

działania

współczesnych ploterów

Scharakteryzować

funkcje

bezpiecznika

oddzielającego manometr od czynnika

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

2. Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.
3. Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.
4. Przygotuj odpowiednią liczbę testów.
5. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
6. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla ucznia.
7. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.
8. Nie przekraczaj czasu przeznaczonego na test.
9. Kilka minut przed zakończeniem testu przypomnij uczniom o zbliżającym się czasie

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcję.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

5. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, gdyż tylko wówczas będziesz miał satysfakcję z wykonanego

zadania.

7. Jeśli udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 25 minut.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Woltomierz służy do pomiaru

a) natężenia prądu.
b) napięcia.
c) mocy.
d) częstotliwości.

2. Manometr jest przyrządem przeznaczonym do pomiaru

a) stopnia wydłużenia cięgien.
b) przesunięcia fazowego.
c) wysokości słupa tłoczonej wody.
d) ciśnienia.

3. Rejestrator służy do

a) zapisu mierzonych wartości.
b) regulacji ilości pobieranej wody.
c) rejestrowania sprzedanych towarów.
d) utrzymywania zarejestrowanej stałej temperatury w centralnym ogrzewaniu.

4. Ploter to urządzenie, które

a) jest popularnym gadżetem, bez sensownego zastosowania.
b) utrzymuje stałe ciśnienie w zbiorniku wyrównawczym.
c) ploteruje utwardzaną powierzchnię metali szlachetnych.
d) wykreśla rysunki techniczne.

5. Łożysko nożowe

a) jest nowoczesnym sposobem zawieszenia szybkoobrotowych wałów korbowych
b) ma duże znaczenie w zasadzie działania silnika Wankla.
c) powoduje obniżenie zużycia paliwa w cyklu jazdy miejskiej.
d) jest sposobem zawieszenia elementów ruchomych wagi laboratoryjnej.

6. Sprężarka w chłodziarce zastosowana jest w celu

a) chłodzenia parownika strumieniem sprężonego powietrza.
b) zamiany freonu ze stanu gazowego w stan ciekły.
c) odsysania powietrza z chłodzonej komory.
d) naprawdę nie ma jej w żadnej chłodziarce.

7. Przekładnia pasowa

a) może przyspieszać ruch obrotowy,
b) w dobie silników krokowych nie znajduje zastosowania.
c) przy zerwaniu pasa może dalej napędzać wał wyjściowy.
d) zawsze jest reduktorem.

8. Cewka w mierniku analogowym

a) umożliwia obracanie stojana.
b) przewodzi prąd elektryczny i wytwarza moment napędowy w polu magnetycznym.
c) umożliwia zwarcie zacisków i pominięcie organu ruchomego.
d) umożliwia pomiar ciśnienia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9. Rurka Bourdona znalazła zastosowanie

a) do pomiaru prądu.
b) do pomiaru napięcia.
c) do pomiaru masy.
d) do pomiaru ciśnienia.

10. Rejestrator ciągły

a) zapisuje pomierzone wartości tylko na taśmie magnetycznej.
b) nie może zapisywać pomiarów na tarczy.
c) prowadzi stały zapis mierzonej wartości.
d) zapisuje binarnie wykonane pomiary.

11. Ploter płaski

a) ma papier nawinięty na bębnie.
b) może być ploterem kreślącym lub tnącym.
c) nie może pisać liter.
d) drukuje tylko na folii termokurczliwej.

12. Kasa fiskalna

a) służy do kasowania biletów w środkach masowej komunikacji.
b) jest urządzeniem w pełni mechanicznym.
c) służy do rejestracji wszystkich operacji finansowych wykonywanych podczas

sprzedaży detalicznej.

d) nie może współpracować z drukarką.

13. W przekładni ślimakowej

a) wał napędowy obraca się zawsze szybciej od napędzanego.
b) wał napędowy obraca się zawsze z tą samą prędkością co napędzany.
c) prędkość wału napędowego zależy od ilości zębów koła napędzanego.
d) wał napędowy obraca się zawsze wolniej od napędzanego.

14. Dźwignik hydrauliczny

a) ma nieduży udźwig.
b) ma pompę próżniową.
c) może podnosić duże masy, przy niedużym wysiłku obsługującego.
d) ze względu na przestarzała konstrukcję nie znajduje już zastosowania.

15. Przenośnik

a) wózkowy, to samo co żuraw portowy.
b) korytkowy służy do transportu wody luzem.
c) może składać się nawet z kilkunastu korytek.
d) może mieć przesuwającą się taśmę z zagłębieniem wzdłużnym.

16. Przekładnia falowa tworzy

a) tzw. „falę” napędzającą wał wyjściowy.
b) duże prędkości obrotowe na wale wyjściowym.
c) fale rozchodzące się promieniście w przestrzeni sferycznej.
d) drgania o dużej częstotliwości.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17. Falowód jest elementem

a) tłumiącym pasożytnicze drgania w pralce automatycznej.
b) przewodem doprowadzającym wodę do zmywarki.
c) elementem wytwarzającym falę uderzeniową.
d) przesyłającym mikrofale z magnetronu do promiennika.

18. W wadze elektronicznej

a) dokonuje się pomiaru prądu elektrycznego poprzez zliczanie elektronów licznikami

rewersyjnymi.

b) do

pomiaru

masy

wykorzystuje

nieznaczne

odkształcenia

czujników

tensometrycznych.

c) zbudowana jest z elementów ceramicznych odpornych na wysoką temperaturę.
d) podczas pomiaru masy generuje mikrofale wysokiej częstotliwości zwane

promieniowaniem przenikliwym.

19. Jako plotery obecnie wykorzystuje się najczęściej

a) obrabiarki sterowane numerycznie (tzw. CNC).
b) atramentowe drukarki wielkoformatowe.
c) urządzenia z mikrofrezarkami szybkoobrotowymi.
d) przyrządy do fotolitografii.

20. Manometr podłączony do instalacji przez bezpiecznik

a) zapewnia oddzielenie manometru od żrących oparów.
b) zabezpiecza przed nadmiernym ciśnieniem.
c) pozwala na mierzenie ciśnienia w metalach szlachetnych bez ich zanieczyszczania.
d) pozawala na dopasowanie przewodów o różnych średnicach wewnętrznych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ........................................................................................................................

Określanie konstrukcji wybranych urządzeń precyzyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test nr 2

Test dwustopniowy dla jednostki modułowej „Określanie konstrukcji
wybranych urządzeń precyzyjnych”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania od 1 do 14 – są z poziomu podstawowego,

−

zadania od 15 do 20 – są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań–uczeń otrzymuje następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 6 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 5 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. c, 3. a, 4. b, 5. d, 6. b, 7. b, 8. d, 9. d, 10. a, 11. a,
12. a, 13. a, 14. c, 15. c, 16. a, 17. b, 18. c, 19. a, 20. c.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna
odpowiedź

1 Określić przeznaczenie woltomierza

2 Określić przeznaczenie rejestratora punktowego

3 Określić budowę plotera tnącego

4 Określić budowę plotera atramentowego

Określić podstawową cechę charakterystyczną
przekładni stożkowej

6 Określić przełożenie przekładni zębatej

7 Określić budowę rejestratora kompensacyjnego

Wyjaśnić

zasadę

działania

rejestratora

magnetycznego

9 Określić zastosowanie wagi elektronicznej

10 Określić działanie kasy fiskalnej

Określić

sposób

rozszerzania

zakresu

amperomierza

Wyjaśnić zależność napięcia wyjściowego czujnika
ciśnienia od różnych czynników

Zidentyfikować elementy budowy maszyny do
szycia

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Określić wpływ budowy na możliwości pracy
pralki z programatorem elektronicznym

15 Scharakteryzować budowę suwnicy

Scharakteryzować

warunki

pracy

żurawia

samochodowego

17 Scharakteryzować przenośniki wózkowe

Scharakteryzować

wpływu

czynników

wytwarzany

moment

napędowy

w mierniku

magnetoelektrycznym

Scharakteryzować możliwości rozszerzania zakresu
manometru

20 Scharakteryzować budowę i działanie odkurzacza

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

zakończenia udzielania odpowiedzi.

Instrukcja dla ucznia

rubryce znak „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową.

5. Test zawiera 20 zadań. Do każdego zadania dołączone są 4 możliwości odpowiedzi.

Tylko jedna jest prawdziwa.

6. Pracuj samodzielnie, gdyż tylko wówczas będziesz miał satysfakcję z wykonanego

zadania.

7. Jeśli udzielanie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci czas wolny.

8. Na rozwiązanie testu masz 25 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Watomierz jest przyrządem

a) magnetoelektrycznym do pośredniego pomiaru mocy silników z wtryskiem paliwa.
b) do pomiaru napięcia skutecznego.
c) do pomiaru mocy.
d) do pomiaru częstotliwości.

2. Rejestrator punktowy

a) temperatury zapisuje co 10 min. wysokość słupka rtęci.
b) zaznacza na taśmie papierowej linie obrazujące mierzone wielkości.
c) zaznacza na taśmie papierowej linie kropkowane.
d) umożliwia pomiar ciśnienia.

3. Ploter tnący

a) zamiast pisaka ma nóż tnący.
b) do wycinania pasków używa diody laserowej.
c) wycina kształty przesuwając dyszę wyrzucającą wodę pod wysokim ciśnieniem.
d) tnie papier stosując do tego laser rubinowy.

4. Ploter atramentowy

a) tworzy linie wyrzucając ciągły strumień cieniutkiej strużki atramentu.
b) może drukować rysunki techniczne i zdjęcia, bo różni się od drukarki atramentowej

tylko rozmiarami.

c) kreśli rysunki specjalnym pisakiem zasilanym elastyczną kapilarą z dużego kartridża
d) stosuje metodę natrysku farby na podłoże nitrocelulozowe pod ciśnieniem

sterowanym specjalnym układem mikroprocesorowym.

5. Przekładnia zębata stożkowa

a) przenosi napęd między równoległymi do siebie wałami.
b) nazywana jest potocznie reduktorem.
c) obecnie jest rzadko spotykanym rozwiązaniem.
d) osie obrotów jej wałów są do siebie prostopadłe lub skośne.

6. Przekładnia zębata charakteryzuje się

a) brakiem możliwości określenia jej przełożenia (ze względu na stały poślizg).
b) stałym przełożeniem i dużą różnorodnością jej wykonań.
c) możliwością wieloletniej bezobsługowej pracy.
d) zmiennością przełożenia w zależności od siły zazębienia jej kół zębatych.

7. Rejestrator kompensacyjny

a) kompensuje chwilowe przypadkowe zmiany rejestrowanej wielkości.
b) ma mechanizm porównania aktualnego wychylenia wskazówki z wychyleniem

zadanym mierzoną wielkością..

c) kompensuje przesterowania wzmacniacza rejestratora.
d) wyposażony jest w tłumiki kompensujące drgania organu ruchomego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Rejestrator magnetyczny

a) zapisuje sygnały analogowe na ferromagnetycznych rdzeniach pierścieniowych,
b) jest czuły na pole magnetyczne kuli ziemskiej.
c) służy do zmian ziemskiego pola magnetycznego.
d) zapisuje mierzone sygnały na tzw. „ścieżkach na taśmie magnetycznej”.

9. Waga elektroniczna

a) zawiera wzmacniacze operacyjne do sterowania szybkością działania jej

mikroprocesora.

b) wykorzystuje piezoelektryczne czujniki ciśnienia.
c) może współpracować z wagą uchylną.
d) dzięki sterowaniu mikroprocesorowemu i posiadanej pamięci, może zapamiętać

całodzienne operacje ważenia i sprzedaży.

10. Kasa fiskalna

a) pozwala na rejestrację dziennych transakcji przez wydruk kontrolny lub zapis raportu

w module fiskalnym.

b) rejestruje dokonywane transakcje na taśmie magnetycznej.
c) rejestruje dokonywane transakcje na taśmie perforowanej.
d) pod żadnym pozorem nie wolno jej podłączać do komputera.

11. Poszerzenie zakresu pomiarowego amperomierza polega na

a) zmniejszeniu rezystancji bocznika ustroju pomiarowego.
b) zwiększeniu rezystancji bocznika ustroju pomiarowego.
c) podłączeniu szeregowo z ustrojem rezystora dodatkowego.
d) odwinięciu kilku zwojów cewki ustroju pomiarowego.

12. Napięcie wyjściowe na zaciskach scalonego piezorezystancyjnego czujnika ciśnienia

a) jest zależne od mierzonego ciśnienia i napięcia zasilającego.
b) jest zależne zarówno od mierzonego ciśnienia, jak i długości przewodów

zasilających czujnik.

c) jest zależne od mierzonego ciśnienia i niezależne od napięcia zasilającego czujnik.
d) jest zależne od napięcia zasilającego czujnik i niezależne od mierzonego ciśnienia.

13. Domowa maszyna do szycia

a) tworzy ścieg przez zaplatanie dwóch nici za pomocą chwytacza wahadłowego lub

obrotowego.

b) nie może wykonywać więcej niż ok. 75 ściegów na minutę, bo przy szybszym szyciu

istnieje groźba poplątaniem nitek.

c) jest urządzeniem sterowanym za pomocą balansowego wychwytu szwajcarskiego.
d) wymaga okresowych czynności obsługowych wykonywanych przez serwis co

najmniej trzyosobowy.

14. Programator elektroniczny w automacie pralniczym

a) w codziennej praktyce nie znajduje zastosowania.
b) ogranicza możliwości stosowania różnorodnych wersji programów.
c) jest nowoczesnym sposobem sterowania pralką, zwiększającym możliwości

„inteligentnego” sterowania.

d) jest rozwiązaniem stosowanym sporadycznie w współczesnych pralkach.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15. W skład każdej suwnicy wchodzi

a) listwa zębata do napędu przesuwu mostu podczas ruchu pod górę.
b) obciążenie naciągu taśmy przesuwu nosiwa.
c) zblocze i hak do zawieszenia transportowanego nosiwa.
d) zespół prądotwórczy do zasilania elektrycznych silników napędowych wszystkich

mechanizmów.

16. Żuraw samochodowy

a) może być wyposażony w wysięgnik teleskopowy rozkładany na długość 40m.
b) przewozi kratownice, z których na miejscu pracy montowany jest żuraw wieżowy.
c) jest tak skonstruowany, że rodzaj podłoża na którym się go rozkłada nie ma

znaczenia.

d) przy dużych udźwigach musi być zasilany z sieci energetycznej.

17. Przenośnik wózkowy

a) jest zbudowany z wózków poruszających się po szynach i napędzanych siłą mięśni.
b) jest przenośnikiem cięgnowym, który może transportować wyroby montowane

w tzw. „systemie montażu na taśmie”.

c) może poruszać się po szynach pionowych, ale nie wyżej niż do 125m.
d) są to tzw. „ruchome schody” stosowane do transportu ludzi między piętrami dużych

supermarketów.

18. Moment napędowy wytwarzany w mierniku magnetoelektrycznym

a) zależy od średnicy czopa osi.
b) działa bezpośrednio na wskazówkę.
c) jest niezależny od długości wskazówki.
d) jest wprost proporcjonalny do odległości wskazówki od bieguna magnetycznego.

19. Zakres pomiarowy manometru z rurką Bourdona

a) jest zależny od wymiarów zastosowanej w nim rurki Bourdona.
b) można zmienić przez rozgięcie lub ściśnięcie rurki Bourdona.
c) można zmienić przez podłączenie do układu poprzez dławik.
d) wykonuje się przez wykreślenie nowej podziałki na tabliczce podziałowej.

20. Każdy odkurzacz

a) wytwarza nadciśnienie sprężarką tłokową.
b) wciąga powietrze dzięki pompie ssąco tłoczącej.
c) wytwarza podciśnienie w ssawce dzięki sprężarce promieniowej inaczej nazywanej

wentylatorem odśrodkowym.

d) ma napędzaną sprężarkę silniczkiem turbinowym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko: ...................................................................................................................

Określanie konstrukcji wybranych urządzeń precyzyjnych

Zakreśl poprawną odpowiedź.

zadania

Odpowiedź

Punkty

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Dąbrowski A.: Konstrukcja przyrządów precyzyjnych. WSiP, Warszawa 2000
2. Fabiański P., Wójciak A.: Praktyczna elektrotechnika ogólna. REA, Warszawa 2003
3. Jabłoński W., Płoszajski G.: Elektrotechnika z automatyką. WSiP, Warszawa 1999
4. Koludo A., Skotnicki S., Wróbel J.: Komputerowe wspomaganie projektowania. WSiP,

Warszawa 1996

5. Kostro J.: Elementy, urządzenia i układy automatyki. WSiP, Warszawa 1998
6. Kostro J.: Podstawy automatyki. WSiP, Warszawa 1990
7. Lebson S., Kaniewski J.: Miernictwo elektroniczne dla technikum. PWSzZ,

Warszawa 1971

8. Leszczyński H.: Aparatura i urządzenia chłodnicze. WSiP, Warszawa 1980
9. Marusak A. J.: Urządzenia elektroniczne. Cz. III. Budowa i działanie urządzeń.

Podręcznik dla szkoły zasadniczej. WSiP S.A.,Warszawa 2000

10. Mała encyklopedia metrologii. WNT, Warszawa 1989
11. Mały poradnik mechanika. Tom II. WNT, Warszawa 1994
12. Ochęduszko K., Koła zębate. Tom 1. Konstrukcja. WNT, Warszawa 1985
13. Olszewski M (red.).: Mechatronika podręcznik dla uczniów szkół średnich i zawodowych

szkół technicznych. REA, Warszawa 2002

14. Rutkowski A., Orlik Zb.: Części maszyn. Cz. 2. Wydanie drugie. Podręcznik dla

technikum. WSiP, Warszawa 1985

15. Surowiak W., Dobrzański T.: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich–Maszyny. WNT,

Warszawa 1973

16. Załuska W.: Badanie charakterystyki cechowania manometrów i czujników ciśnień–

Ćwiczenie do zajęć laboratoryjnych. Politechnika Białostocka, Suwałki 2005

Literatura metodyczna:
1. Niemirko B.: Między oceną szkolną a dydaktyką. WSiP, Warszawa 1997
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE–PIB, Radom 2000
3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE–PIB, Radom 1995