„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Opracowanie i analiza materiału statystycznego
419[01].O1.04

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji

–

Państwowy Instytut Badawczy

Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:

mgr Agnieszka Mikina

mgr Ewa Urbańska-Sobczak

Opracowanie redakcyjne:

mgr Ewa Kawczyńska-Kiełbasa

Konsultacja:

mgr Edyta Kozieł

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczn

ą

programu jednostki modułowej 419[01].O1.04,

„Opracowanie i analiza materiału statystycznego”, zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu technik prac biurowych.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1.

Wprowadzenie

3

2.

Wymagania wstępne

4

3.

Cele kształcenia

5

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

6

5.

Ćwiczenia

11

5.1.

Przedmiot statystyki. Podstawowe pojęcia statystyczne

11

5.1.1. Ćwiczenia

11

5.2.

Rodzaje i organizacja badań statystycznych

14

5.2.1. Ćwiczenia

14

5.3. Opracowanie i prezentacja materiału statystycznego

16

5.3.1 Ćwiczenia

16

5.4. Podstawowe miary statystyczne i obliczenia w procesie podejmowania

decyzji

20

5.4.1 Ćwiczenia

20

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

23

7. Literatura

35

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1.

WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu Poradnik dla nauczyciela, który będzie pomocny w prowadzeniu

zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej w zawodzie technik prac biurowych.

W poradniku zamieszczono:

–

wymagania wstępne, w których wyszczególniono jakie umiejętności powinien posiadać
uczeń przed przystąpieniem do realizacji jednostki modułowej,

–

cele kształcenia, które pokazują jakie umiejętności uczeń opanuje po przeprowadzeniu
procesu kształcenia,

–

przykładowe scenariusz zajęć,

–

ć

wiczenia do samodzielnego rozwiązania zawierające polecenie, wskazówki do realizacji,

sposób wykonania, zalecane metody nauczania–uczenia

się oraz środki dydaktyczne do

wykonania

ć

wiczenia,

które

pomogą

ukształtować

umiejętności

praktyczne

i zweryfikować nabytą wiedzę teoretyczną,

–

sprawdzian osiągnięć, po zrealizowaniu wszystkich tematów jednostki modułowej
pozwoli ocenić poziom nabytych umiejętności w procesie kształcenia danej jednostki
modułowej,

–

wykaz literatury.
Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami, ze

szczególnym uwzględnieniem aktywizujących metod nauczania, np. dyskusji dydaktycznej
metody projektów, metody ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne pracy uczniów mogą
być zróżnicowane, począwszy od samodzielnej do zespołowej pracy uczniów.

Schemat układu jednostek modułowych

419[01].O1.01

Stosowanie przepisów prawa

w gospodarowaniu

419[01].O1

Ekonomiczno-prawne podstawy

gospodarowania

419[01].O1.02

Przygotowanie do

wykonywania prac biurowych

419[01].O1.05

Ewidencjonowanie zdarzeń

gospodarczych

419[01].O1.04

Opracowywanie i analiza

materiału statystycznego

419[01].O1.03

Zarządzanie zasobami

ekonomicznymi

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się słownictwem związanym z praktyką gospodarczą i pracą biurową,

−

wyjaśnić podstawowe pojęcia ekonomiczne,

−

posługiwać się podstawowymi pojęciami analizy ekonomicznej,

−

korzystać ze źródeł informacji,

−

formułować wnioski,

−

obsługiwać komputer w podstawowym zakresie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji programu jednostki modułowej, uczeń powinien umieć:

−

zidentyfikować źródła informacji niezbędne do opracowania materiału statystycznego,

−

dokonać selekcji danych statystycznych pod kątem ich przydatności analitycznej
i decyzyjnej,

−

scharakteryzować badanie statystyczne,

−

rozróżniać miary statystyczne,

−

opracować materiał statystyczny dla potrzeb sprawozdawczości,

−

przeprowadzić analizę statystyczną badanego zjawiska statystycznego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca

…………………………………………………….………….

Modułowy program nauczania: 419[01] Technik prac biurowych
Moduł:

419[01].O1 Ekonomiczno-prawne podstawy gospodarowania

Jednostka modułowa:

419[01].O1.04 Opracowanie i analiza materiału statystycznego

Temat: Tworzenie szeregów statystycznych.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności tworzenia szeregów statystycznych prostych

i rozdzielczych oraz ich prezentowania w tabeli.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

rozróżnić podstawowe rodzaje szeregów,

−

zidentyfikować szeregi prezentowane w Roczniku Statystycznym,

−

tworzyć szeregi na podstawie otrzymanych rezultatów badań,

−

ujmować szeregi statystyczne w tabelę.

Metody nauczania–uczenia się:

−

objaśnienie,

−

pokaz,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

metoda przypadków,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w grupach.

Czas: 2 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.3 poradnika dla ucznia,

−

Rocznik Statystyczny GUS lub komputer z dostępem do Internetu,

−

arkusze papieru,

−

pisaki.

Przebieg zajęć:

1.

Przygotowanie stanowisk pracy.

2.

Wprowadzenie

−

wyjaśnienie tematu zajęć,

−

utworzenie 2–3-osobowych zespołów roboczych,

−

wybór liderów zespołów.

3.

Podanie celów kształcenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4.

Plan zajęć:

A. Klasyfikacja szeregów statystycznych:

−

uczniowie korzystają z treści materiału nauczania w poradniku dla ucznia, wskazują na
rodzaje szeregów statystycznych,

−

uczniowie identyfikują szereg zaprezentowany w tabeli z poznaną klasyfikacją, w tym
celu nauczyciel dziali uczniów na zespoły robocze, rozdaje uczniom przygotowane przez
siebie ćwiczenie, którym będą zobrazowane w postaci tabel różnego rodzaju szeregi,

−

uczniowie prezentują rezultaty ćwiczenia, weryfikują poprawność wykonanego
ć

wiczenia.

B. Praca z Rocznikiem Statystycznym GUS (wydanie papierowe lub dostęp do formy

elektronicznej):

−

uczniowie podzieleni na niewielkie zespoły robocze: 2–3 osoby wyszukują w Roczniku
Statystycznym zgodnie z poznaną klasyfikacją szeregi statystyczne,

−

liderzy każdego zespołu prezentują wykonaną pracę, pozostali uczniowie weryfikują
poprawność wykonanego zadania.

C. Tworzenie szeregu statystycznego:

−

nauczyciel odwołuje się do wykonanej przez uczniów w zespołach pracy domowej, która
polegała na zebraniu informacji od 20 osób ile razy w ciągu ostatniego miesiąca osoby te
odwiedziły kino,

−

uczniowie w zespołach na podstawie uzyskanych wyników badania samodzielnie tworzą
odpowiednio dobrany przez siebie szereg statystyczny, lider zespołu prezentuje
wykonane zadanie, uczniowie analizują poprawność wykonanego zadania, weryfikują
wykonanie własnych ćwiczeń.

Zakończenie zajęć

Ocena pracy uczniów:

−

samoocena wykonanego zadania,

−

wskazanie prac wyróżniających,

−

wskazanie na czynności błędne,

−

omówienie ewentualnych trudności.

Praca domowa

Ć

wiczenie 2 części 4.3.3 poradnika dla ucznia.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

−

uczniowie wskazują na rodzaje szeregów statystycznych,

−

uczniowie samodzielnie wyszukują szeregi i identyfikują zgodnie z poznaną
klasyfikacją,

−

uczniowie samodzielnie, prawidłowo tworzą szeregi statystyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca

…………………………………….……………………….

Modułowy program nauczania: 419[01] Technik prac biurowych
Moduł:

419[01].O1 Ekonomiczno-prawne podstawy gospodarowania

Jednostka modułowa:

419[01].O1.04 Opracowanie analiza materiału statystycznego

Temat: Ćwiczenia w obliczaniu i interpretacji mediany.

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności obliczania mediany i interpretacji uzyskanych

wyników.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

wyznaczać medianę w szeregu prostym parzystym i nieparzystym,

−

wyznaczać medianę w szeregu rozdzielczym,

−

interpretować uzyskane wyniki,

−

wskazać na znaczenie mediany jako miary statystycznej.

Metody nauczania–uczenia się:

−

pogadanka heurystyczna,

−

pokaz,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

metoda przypadków,

−

ć

wiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

praca indywidualna,

−

praca w zespołach.

Czas: 3 godziny dydaktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

zeszyt przedmiotowy,

−

kalkulator,

−

długopis,

−

literatura zgodna z punktem 4.4 poradnika dla ucznia.

Przebieg zajęć:

1.

Przygotowanie stanowisk pracy.

2.

Wprowadzenie

−

podanie tematu zajęć,

−

podział uczniów na zespoły.

3.

Podanie celów kształcenia.

4.

Plan zajęć:

A. Mediana w szeregu prostym:

−

nauczyciel odwołuje się do treści materiału nauczania w poradniku dla ucznia, uczniowie
wskazują na sposób wyznaczania mediany w szeregu prostym parzystym i nieparzystym,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

−

nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane przez siebie ćwiczenia, na podstawie których
uczniowie indywidualnie wyznaczają medianę w szeregach prostych parzystych
i nieparzystych,

−

nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela indywidualnych wskazówek,

−

wybrani uczniowie prezentują wykonane zadanie, pozostali uczniowie weryfikują swoje
rozwiązania, analizują prawidłowość wykonania zadania.

B. Mediana w szeregu rozdzielczym:

−

nauczyciel prowadzi dyskusję dydaktyczną, aby w aktywny sposób wyodrębnić
przykładowe badania zdarzeń oraz zjawisk, które mogą być objęte opracowaniem
w postaci mediany,

−

nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane przez siebie ćwiczenia, na podstawie których
uczniowie indywidualnie wyznaczają medianę w szeregach rozdzielczych,

−

nauczyciel obserwuje pracę uczniów, udziela indywidualnych wskazówek,

−

wybrani uczniowie prezentują wykonane zadanie, pozostali uczniowie weryfikują swoje
rozwiązania, analizują prawidłowość wykonania zadania.

C. Interpretacja wyników:

−

nauczyciel dzieli uczniów na zespoły robocze, uczniowie na podstawie uzyskanych
wyników obliczeń dokonują interpretacji,

−

liderzy zespołów prezentują wybrane ćwiczenie,

−

uczniowie analizują poprawność wykonanego zadania, weryfikują swoją wiedzę,

−

nauczyciel prowadzi dyskusję dydaktyczną, aby w aktywny sposób wskazać na
możliwość zastosowania mediany w procesie działania przedsiębiorstw i instytucji,
wskazać jej wady i zalety w porównaniu z poznanymi już wcześniej miarami
statystycznymi.

Zakończenie zajęć

Ocena pracy uczniów:

−

ocena społeczna wykonanych prac (uczniowie w parach sprawdzają poprawność
wykonanych przez siebie ćwiczeń),

−

wskazanie prac wyróżniających,

−

wskazanie na czynności błędne,

−

omówienie ewentualnych trudności.

Praca domowa
Zadanie:

Poddano obserwacji liczbę czytelników biblioteki publicznej ze względu na wiek.

Rezultaty przedstawia tabela. Oblicz medianę i dokonaj interpretacji wyników.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Liczba czytelników biblioteki ze względu na wiek. Źródło: dane umowne.

Wiek w latach x

i

Liczba czytelników n

i

10–13
14–17
18–21

22–25

26–29

30
38
26
17
14

Ogółem

125

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach

−

uczniowie wyznaczają medianę w szeregu prostym,

−

uczniowie wyznaczają medianę w szeregu rozdzielczym,

−

uczniowie interpretują uzyskane wyniki,

−

uczniowie wskazują na znaczenie mediany jako miary statystycznej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

5. ĆWICZENIA

5.1

Przedmiot statystyki. Podstawowe pojęcia statystyczne

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Poddano obserwacji uczniów jednej ze szkół ponadgimnazjalnych w Łodzi w roku

szkolnym 2007/2008. Wyodrębnij zbiorowość statystyczną, jednostkę statystyczną, cechy
stałe i zmienne mierzalne i niemierzalne. Wykorzystaj arkusz pracy.

Arkusz pracy

Zbiorowość: …………………………………………………………………………………….
Jednostka statystyczna: …………………………………………………………………………

Cechy (właściwości) stałe

rzeczowe

czasowe

przestrzenne

Cechy (właściwości) zmienne

Mierzalne

Niemierzalne

skokowe

ciągłe

quasi ciągłe

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać źródła informacji celem prawidłowego wykonania ćwiczenia.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

ustalić zbiorowość statystyczną i jednostkę statystyczną,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

3)

wyodrębnić cechy stałe,

4)

wyodrębnić cechy zmienne,

5)

zaprezentować sposób wykonania ćwiczenia,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

objaśnienie,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.1 poradnika dla ucznia,

−

arkusz pracy,

−

arkusze papieru,

−

długopis, pisaki.

Ćwiczenie 2

Spośród poniżej podanych cech wskaż zaznaczając znakiem „x” cechy niemierzalne,

mierzalne, skokowe, ciągłe, quasi ciągłe, które dotyczą tych cech:

Arkusz pracy

Klasyfikacja
cechy
Cecha

niemierzalna

mierzalna

skokowa

ciągła

quasi ciągła

pochodzenie
społeczne

płaca pracowników
produkcyjnych

liczba sprzedanych
książek

wiek kobiet
zawodowo
czynnych

stopa depozytów

wzrost chłopców
w wieku 15 lat

płeć

liczba izb w
mieszkaniu (1-2, 3-
4, 5 i więcej)

liczba kin w mieście

dochody ludności

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania źródeł informacji.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

dokonać analizy wymienionych cech,

3)

dokonać klasyfikacji wymienionych cech,

4)

wypełnić arkusz pracy,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

objaśnienie,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.1 poradnika dla ucznia,

−

arkusz pracy,

−

arkusze papieru

−

długopis, pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5.2.

Rodzaje i organizacja badań statystycznych

5.2.1.

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przyporządkuj poszczególnym obserwacjom rodzaj analizy statystycznej, stawiając znak

„x” w odpowiednie pole arkusza pracy.

Arkusz pracy

Rodzaj

analizy

Obserwacja

Analiza pod

względem

struktury

Analiza pod

względem

współzależności

Analiza pod

względem

dynamiki

Liczba laureatów Olimpiady
Ekonomicznej w latach
2000-2005

Wzrost uczniów klas
maturalnych

Koszty zmienne a wielkość
produkcji

Wykrywalność przestępstw
za rok 2007 i 2008

Udział kapitału własnego w
kapitałach ogółem

Temperatura stycznia w
kolejnych 10 latach

Wydajność pracy a wysokość
wynagrodzenia

Wielkość obrotu a wartość
wpływu podatku do budżetu

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania źródeł informacji.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

przeanalizować obserwacje,

3)

uzupełnić tabelę,

4)

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

objaśnienie,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.2 poradnika dla ucznia,

−

arkusz pracy,

−

arkusze papieru,

−

długopisy lub pisaki.

Ćwiczenie 2

Sporządź kwestionariusz ankietowy, w którym zbadasz znajomość i przestrzeganie praw

i obowiązków statutu Twojej szkoły przez uczniów.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania źródeł informacji i materiałów.
Nauczyciel powinien także omówić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku
pracy ucznia oraz zasady posługiwania się urządzeniami biurowymi na stanowisku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

zaprojektować część wstępną ankiety,

3)

zaprojektować pytania zawarte w części zasadniczej ankiety,

4)

zaprojektować część końcową ankiety,

5)

zaprezentować rozwiązanie ćwiczenia,

6)

dokonać weryfikacji wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

metoda projektów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.2 poradnika dla ucznia,

−

komputer z edytorem tekstu lub maszyna do pisania,

−

arkusze papieru maszynowego A4,

−

długopisy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

5.3

Opracowanie i prezentacja materiału statystycznego

5.3.1

Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Zapytaj 15 uczniów (swoich kolegów) ile mają zwierząt domowych. Zaprezentuj zebrane

dane w odpowiednim szeregu statystycznym. Zilustruj szereg graficznie.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania materiałów. Nauczyciel powinien także
omówić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy ucznia oraz zasady
posługiwania się urządzeniami biurowymi na stanowisku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

wybrać zbiorowość statystyczną, która zostanie poddana badaniu,

3)

zanotować odpowiedzi,

4)

uporządkować dane rosnąco,

5)

określić rodzaj cechy według, której dokonane będzie grupowanie,

6)

przedstawić szereg w tabeli,

7)

dobrać odpowiedni rodzaj wykresu graficznego,

8)

wykonać wykres graficzny w arkuszu kalkulacyjnym Excel lub odręcznie,

9)

zaprezentować wykonanie ćwiczenia,

10)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz z objaśnieniami,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

metoda projektów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.3 poradnika dla ucznia,

−

komputer z arkuszem kalkulacyjnym Excel,

−

papier maszynowy,

−

drukarka,

−

kolorowe pisaki

Ćwiczenie 2

Poddano obserwacji 30 osób ze względu na miesięczne wydatki na utrzymanie

mieszkania. Uzyskano dane:
279 292 324 345 349 359 368 374 389 458 463 467 487 489 496
507 538 5 41 556 588 589 592 599 607 612 621 623 634 645 657
Utwórz odpowiedni szereg statystyczny, przedstaw dane graficznie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania materiałów. Nauczyciel powinien także
omówić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy ucznia oraz zasady
posługiwania się urządzeniami biurowymi na stanowisku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

określić rodzaj cechy, według której odbędzie się grupowanie,

3)

obliczyć rozstęp i rozpiętość przedziału klasowego,

4)

obliczyć liczbę klas,

5)

przedstawić szereg w tabeli,

6)

dobrać odpowiedni rodzaj wykresu,

7)

wykonać wykres graficzny w arkuszu kalkulacyjnym Excel lub odręcznie,

8)

wydrukować wykres,

9)

zaprezentować wykonanie ćwiczenia,

10)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz i objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.3 poradnika dla ucznia,

−

komputer z edytorem tekstu, programem Excel,

−

papier maszynowy,

−

drukarka,

−

kolorowe pisaki.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w roczniku statystycznym przykłady tablic: prostych, zbiorczych,

kombinowanych o charakterze strukturalnym, dynamicznym i przestrzennym. Scharakteryzuj
wyszukane tablice.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania źródeł informacji i materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

wyszukać odpowiednie tablice,

3)

dokonać klasyfikacji wyszukanych tablic,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

4)

dokonać charakterystyki wyszukanych tablic,

5)

zaprezentować wykonanie ćwiczenia,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz i objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach ,

−

metoda projektów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.3 poradnika dla ucznia,

−

rocznik statystyczny,

−

arkusze papieru,

−

pisaki.

Ćwiczenie 4

Odszukaj w roczniku statystycznym przykłady szeregów prostych i rozdzielczych,

o charakterze strukturalnym, dynamicznym i przestrzennym. Przedstaw graficznie wyszukane
szeregi.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania materiałów. Nauczyciel powinien także
omówić zasady bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowisku pracy ucznia oraz zasady
posługiwania się urządzeniami biurowymi na stanowisku.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

wyszukać odpowiednie szeregi,

3)

dokonać klasyfikacji wyszukanych szeregów,

4)

dokonać prezentacji graficznej wyszukanych szeregów w arkuszu kalkulacyjnym Excel
lub odręcznie,

5)

zaprezentować wykonanie ćwiczenia,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz i objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach,

−

metoda projektów.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.3 poradnika dla ucznia,

−

rocznik statystyczny,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

−

komputer z edytorem tekstu lub maszyna do pisania,

−

papier maszynowy,

−

drukarka,

−

kolorowe pisaki.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

5.4. Podstawowe miary statystyczne i obliczenia w procesie

podejmowania decyzji

5.4.1 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie zebranych danych w ćwiczeniu 1 części 5.3.1 poradnika dla nauczyciela

dokonaj analizy statystycznej i interpretacji w oparciu o średnią arytmetyczną, medianę,
dominantę, odchylenie standardowe i współczynnik zmienności.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania źródeł informacji i materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

powrócić do treści ćwiczenia 1 części 5.3.1 poradnika dla nauczyciela,

3)

wykorzystać rozwiązanie ćwiczenia 1 części 5.3.1 poradnika dla nauczyciela,

4)

obliczyć wskazane w ćwiczeniu miary statystyczne,

5)

dokonać interpretacji wyników,

6)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

7)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz i objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.4 poradnika dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusze papieru maszynowego A4 lub zeszyty przedmiotowe,

−

długopis lub pióro.

Ćwiczenie 2

Poddano obserwacji 10 sklepów chemicznych w miejscowości X pod względem obrotów

miesięcznych w tys. złotych. Rezultaty pogrupowano w szereg rozdzielczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Miesięczne obroty sklepów chemicznych w miejscowości X [dane umowne]

Obroty w tys. złotych x

i

Liczba sklepów n

i

0–10

10–20
20–30

30–40

3
4
2
1

Ogółem

10

Na podstawie danych oblicz i zinterpretuj: średnią arytmetyczną, medianę, dominantę,

rozstęp, odchylenie przeciętne i standardowe oraz współczynnik zmienności,

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania materiałów.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

obliczyć wskazane w ćwiczeniu miary statystyczne,

3)

dokonać interpretacji wyników,

4)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

5)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz, objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.4 poradnika dla ucznia,

−

kalkulator,

−

arkusze papieru maszynowego A4 lub zeszyty przedmiotowe,

−

długopis lub pióro.

Ćwiczenie 3

Odszukaj w Roczniku Statystycznym odpowiednią tablicę informującą o zadłużeniu

gospodarstw domowych z tytułu kredytów gotówkowych w latach 2002–2006. Na podstawie
odszukanych

danych

oblicz

przyrost

absolutny

i

względny

jednopodstawowy

i łańcuchowy. Dokonaj interpretacji wyników.

Wskazówki do realizacji

Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania, wskazać możliwości pozyskania źródeł informacji i materiałów.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeczytać treść zadania,

2)

odszukać odpowiednie dane w Roczniku Statystycznym,

3)

dokonać analizy dynamiki w zakresie podanym w ćwiczeniu,

4)

dokonać interpretacji wyników,

5)

zaprezentować wykonane ćwiczenie,

6)

dokonać oceny poprawności wykonanego ćwiczenia.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

pokaz, objaśnienia,

−

dyskusja dydaktyczna,

−

ć

wiczenia praktyczne indywidualne lub w zespołach.

Ś

rodki dydaktyczne:

−

literatura punktu 4.4 poradnika dla ucznia,

−

arkusze papieru maszynowego A4 lub zeszyt przedmiotowy,

−

rocznik statystyczny,

−

kalkulator,

−

długopis lub pióro.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

Test

dwustopniowy

do

jednostki

modułowej

„Opracowanie

i analiza materiału statystycznego”

Test składa się z 20 zadań zamkniętych wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 10, 14, 15, 16, 17, 18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 12 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 16 zadań, w tym 12 z poziomu podstawowego i co najmniej
4 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 13 z poziomu podstawowego i co najmniej
5 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. d, 4. c, 5. a, 6. b, 7. c, 8. d, 9. c, 10. a, 11. b,
12. c, 13. a, 14. c, 15. d, 16. b, 17. a, 18. d, 19. c, 20. a.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

b

2

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

a

3

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

d

4

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

c

5

Klasyfikować zbiorowość statystyczną

C

P

a

6

Identyfikować właściwości statystyczne

C

P

b

7

Identyfikować właściwości statystyczne

C

P

c

8

Identyfikować właściwości statystyczne

C

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

9

Rozróżniać rodzaje badań statystycznych

B

P

c

10

Identyfikować instytucje statystyczne

B

PP

a

11

Identyfikować elementy badania
statystycznego

B

P

b

12

Rozróżniać rodzaje analizy statystycznej

B

P

c

13

Rozróżniać rodzaje analizy statystycznej

C

P

a

14

Opracowywać materiał statystyczny

C

PP

c

15

Identyfikować przedziały szeregów

C

PP

d

16

Charakteryzować sposób prezentacji
danych

C

PP

b

17

Odczytywać prezentację wyników

C

PP

a

18

Prezentować wyniki badań

C

PP

d

19

Interpretować miary statystyczne

B

P

c

20

Obliczać miary statystyczne

C

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

4.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

5.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

6.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Zestaw zawiera 20

zadań.

5.

Do każdego zadania przyporządkowane są 4 możliwości odpowiedzi, jedna odpowiedź
jest prawdziwa.

6.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak x. W przypadku
pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz x odpowiedź prawidłową.

7.

Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
0 punktów.

8.

Rozwiązuj zadania samodzielnie.

9.

Na rozwiązanie testu masz 40 min.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Poddano obserwacji jedną klasę liczącą 25 uczniów ze względu na osiągniętą średnią ocen.

Jednostką statystyczną jest
a)

cała poddana badaniu klasa.

b)

jeden uczeń badanej klasy.

c)

ś

rednia ocena całej klasy.

d)

ś

rednia ocena jednego ucznia.

2. Poddano obserwacji jedną klasę liczącą 25 uczniów ze względu na osiągniętą średnią ocen.

Zbiorowością statystyczną jest
a)

cała poddana badaniu klasa.

b)

jeden uczeń badanej klasy.

c)

ś

rednia ocena całej klasy.

d)

ś

rednia ocena jednego ucznia.

3. Poddano obserwacji jedną klasę liczącą 25 uczniów ze względu na osiągniętą średnią ocen.

Właściwością statystyczną jest
a)

cała poddana badaniu klasa.

b)

jeden uczeń badanej klasy.

c)

ś

rednia ocena całej klasy.

d)

ś

rednia ocena jednego ucznia.

4. Cecha stała przestrzenna określa

a)

co jest przedmiotem badania.

b)

jakiego okresu dotyczy badanie.

c)

jakiego regionu dotyczy badanie.

d)

dla kogo pzeprowadzono badanie.

5. Poddano obserwacji średnie wynagrodzenie pracowników osiągane w drugiej połowie

ubiegłego roku. Badana zbiorowość została wyodrębniona pod względem
a)

rzeczowym i czasowym.

b)

rzeczowym i przestrzennym.

c)

czasowym i przestrzennym.

d)

tylko rzeczowym.

6. Właściwością statystyczną niemierzalną jest

a)

wysokość zysku.

b)

płeć.

c)

liczba kobiet.

d)

wzrost.

7. Wiek w ukończonych latach jest cechą

a)

niemierzalną.

b)

skokową.

c)

ciągłą.

d)

quasi ciągłą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

8. Liczba posiadanych samochodów jest cechą

a)

niemierzalną.

b)

ciągłą.

c)

quasi ciągłą.

d)

skokową.

9. Do badań niepełnych zalicza się

a)

spis statystyczny.

b)

rejestrację bieżącą.

c)

metodę ankietową.

d)

analizę statystyczną.

10.

Badaniami ankietowymi w Polsce zajmuje się

a)

CBOS.

b)

Dominet.

c)

BaDAn.

d)

SONDA.

11. Obserwacja statystyczna polega na

a)

wyznaczeniu zbiorowości do badania.

b)

ustaleniucech badanej zbiorowości.

c)

analizie zebranego materiału.

d)

analizie wyznaczonej zbiorowości.

12. Opracowanie zjawiska pod względem rozwoju w czasie stanowi analizę

a)

pod względem struktury.

b)

pod względem współzależności.

c)

pod względem dynamiki.

d)

pod względem przestrzeni.

13. Analiza wyników obserwacji lekkoatletów ze względu na wzrost stanowi analizę

a)

pod względem struktury.

b)

pod względem współzależności.

c)

pod względem dynamiki.

d)

pod względem przestrzeni.

14. Rezultaty dokonanej obserwacji wynoszą 100 112 115 116 119. Rozstęp wyniesie

a)

119.

b)

100.

c)

19.

d)

5.

15. Przedział otwarty górą będzie miał w swojej konstrukcji, np.

a)

1–10.

b)

50 i więcej.

c)

ponad 60.

d)

poniżej 5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

16. Tablica statystyczna złożona kombinowana opisuje

a)

kilka zbiorowości ze względu na jedną cechę.

b)

jedną zbiorowość ze względu na kilka cech.

c)

kilka zbiorowości ze względu na kilka cech.

d)

jedną zbiorowość ze względu na jedną cechę.

17. Miejsce w tablicy statystycznej wypełnione znakiem „

×” oznacza, że

a)

wypełnienie nie było celowe.

b)

brak jest danych.

c)

dane są nieprawdziwe.

d)

dane zjawisko nie wystąpiło.

18. Wykres w postaci diagramu kołowego obrazuje

a)

dynamikę zjawiska.

b)

wielkość zjawiska.

c)

proporcję dwóch zjawisk,

d)

strukturę zjawiska.

19. O przeciętnym poziomie badanego zjawiska informuje

a)

mediana.

b)

dominanta.

c)

ś

rednia arytmetyczna.

d)

przeciętne odchylenie.

20. Aby obliczyć medianę należy m.in.

a)

dokonać kumulacji liczebności szeregu.

b)

wskazać wartość cechy dominującej.

c)

obliczyć współczynnik zmienności.

d)

obliczyć odchylenie.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Opracowanie i analiza materiału statystycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

Test 2
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Opracowanie i analiza
statystycznego”

Test składa się z 20 zadań zamkniętych wielokrotnego wyboru, z których:

–

zadania 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 18, 19, 20 są z poziomu podstawowego,

–

zadania 5, 14, 15, 16, 17

są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 9 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego
i 1 z poziomu ponadpodstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym 11 z poziomu podstawowego i co najmniej
3 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym 15 z poziomu podstawowego i co najmniej
3 z poziomu ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. a, 3. b, 4. a, 5. d, 6. c, 7. c, 8. a, 9. a, 10. b, 11. d,
12. b, 13. b, 14. d, 15. b, 16. a, 17. d, 18. c, 19. b, 20. a.

Plan testu

Nr

zadania

Cel operacyjny

(mierzalne osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

b

2

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

a

3

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

b

4

Identyfikować podstawowe pojęcia
statystyczne

B

P

a

5

Klasyfikować zbiorowość statystyczną

C

PP

d

6

Identyfikować właściwości statystyczne

B

P

c

7

Identyfikować właściwości statystyczne

C

P

c

8

Identyfikować właściwości statystyczne

C

P

a

9

Rozróżniać rodzaje badań statystycznych

B

P

a

10

Identyfikować elementy badania
statystycznego

B

P

b

11

Identyfikować elementy badania
statystycznego

B

P

d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

12

Rozróżniać rodzaje analizy statystycznej

B

P

b

13

Rozróżniać rodzaje analizy statystycznej

C

P

b

14

Opracować materiał statystyczny

C

PP

d

15

Identyfikować przedziały szeregów

C

PP

b

16

Charakteryzować sposób prezentacji
danych

C

PP

a

17

Odczytywać prezentację wyników

C

PP

d

18

Prezentować wyniki badań

C

P

c

19

Interpretować miary statystyczne

B

P

b

20

Interpretować miary statystyczne

B

P

a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej
jednotygodniowym.

2.

Przygotuj odpowiednią liczbę testów.

3.

Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.

4.

Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcję dla ucznia.

5.

Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszelkie wątpliwości wyjaśnij.

6.

Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Zestaw zawiera 20

zadań.

5.

Do każdego zadania przyporządkowane są 4 możliwości odpowiedzi, jedna odpowiedź jest
prawdziwa.

6.

Udzielaj odpowiedzi na załączonej karcie odpowiedzi stawiając znak X. W przypadku
pomyłki zakreśl błędną odpowiedź kółkiem i zaznacz x odpowiedź prawidłową.

7.

Za każdą prawidłową odpowiedź otrzymujesz 1 punkt, za złą odpowiedź lub jej brak
0 punktów.

8.

Rozwiązuj zadania samodzielnie.

9.

Na rozwiązanie testu masz 40 min.

Materiały dla ucznia:

–

instrukcja,

–

zestaw zadań testowych,

–

karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1. Badaną zbiorowością jest 20 bibliotek ze względu na ilość przeczytanych książek w ciągu

miesiąca. Jednostką statystyczną jest
a)

ilość przeczytanych książek.

b)

jedna biblioteka.

c)

jedna książka.

d)

ilość zbadanych bibliotek.

2. Badaną zbiorowością jest 20 bibliotek ze względu na ilość przeczytanych książek w ciągu

miesiąca. Właściwością statystyczną jest
a)

ilość przeczytanych książek.

b)

ilość zbadanych bibliotek.

c)

jedna książka.

d)

jedna biblioteka.

3. Poddano obserwacji 20 uczelni ze względu na ilość prowadzonych kierunków.

Zbiorowością statystyczną jest
a)

liczba kierunków.

b)

liczba uczelni.

c)

liczba kierunków na jednej uczelni.

d)

liczba uczelni o tym samym kierunku.

4. Cecha stała rzeczowa określa

a)

co jest przedmiotem badania.

b)

jakiego okresu dotyczy badanie.

c)

jakiego regionu dotyczy badanie.

d)

dla kogo pzeprowadzono badanie.

5. Poddano obserwacji liczbę zatrudnionych w 5 bankach podobnej wielkości. Badana

zbiorowość została wyodrębniona pod względem

a)

rzeczowym i czasowym.

b)

rzeczowym i przestrzennym.

c)

tylko przestrzennym.

d)

tylko rzeczowym.

6. Właściwością statystyczną mierzalną jest

a)

pochodzenie społeczne.

b)

płeć.

c)

waga.

d)

rodzaj lokat bankowych.

7. Wysokość stopy lokat jest cechą

a)

niemierzalną.

b)

skokową.

c)

ciągłą.

d)

quasi ciągłą.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

8. Rodzaj zawartych kredytów jest cechą

a)

niemierzalną.

b)

ciągłą.

c)

quasi ciągłą.

d)

skokową.

9. Do badań pełnych zalicza się

e)

spis statystyczny.

b)

szacunek.

c)

metodę ankietową.

d)

analizę statystyczną.

10.

Badania ankietowe

a)

stanowią końcowy rezultat badań dla potrzeb sprawozdawczości.

b)

podlegają opracowaniu.

c)

nie podlegają opracowaniu.

d)

nie stanowią materiału statystycznego.

11. Konstrukcja formularza statystycznego jest częścią

a)

obserwacji badań.

b)

opracowania statystycznego.

c)

analizy statystycznej.

d)

przygotowania badania.

12. Opracowanie zbiorowości pod względem kliku cech stanowi przykład analizy

a)

struktury.

b)

współzależności.

c)

dynamiki.

d)

przestrzeni.

13. Analiza absencji pracowników ze względu na porę roku stanowi przykład analizy

a)

pod względem struktury.

b)

pod względem współzależności.

c)

pod względem dynamiki.

d)

pod względem przestrzeni.

14. Rozstęp wynosi 35, liczba klas 7. Rozpiętość przedziału wyniesie

a)

42.

b)

35.

c)

7.

d)

5.

15. Przedział otwarty dołem będzie miał w swojej konstrukcji, np.

a)

0–10.

b)

50 i więcej.

c)

do 60.

d)

poniżej 5.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

16. Tablica statystyczna złożona zbiorcza opisuje

a)

kilka zbiorowości ze względu na jedną cechę.

b)

jedną zbiorowość ze względu na kilka cech.

c)

kilka zbiorowości ze względu na kilka cech.

d)

jedną zbiorowość ze względu na jedną cechę.

17. Miejsce w tablicy statystycznej wypełnione znakiem „

-” oznacza, że

a)

wypełnienie nie było celowe.

b)

brak jest danych.

c)

dane są nieprawdziwe.

d)

dane zjawisko nie wystąpiło.

18. Szereg dynamiczny najlepiej obrazuje

a)

wykres kołowy.

b)

diagram kołowy.

c)

wykres liniowy,

d)

wykres mapowy.

19. O najczęstszym występowaniu badanego zjawiska informuje

a)

mediana.

b)

dominanta.

c)

ś

rednia arytmetyczna.

d)

przeciętne odchylenie.

20. O sile zróżnicowania zjawiska informuje

a)

współczynnik zmienności.

b)

dominanta.

c)

mediana.

d)

odchylenie przeciętne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Opracowanie i analiza materiału statystycznego

Zakreśl poprawną odpowiedź:

Nr

zadania

Odpowiedź

Punkty

1

a

b

c

d

2

a

b

c

d

3

a

b

c

d

4

a

b

c

d

5

a

b

c

d

6

a

b

c

d

7

a

b

c

d

8

a

b

c

d

9

a

b

c

d

10

a

b

c

d

11

a

b

c

d

12

a

b

c

d

13

a

b

c

d

14

a

b

c

d

15

a

b

c

d

16

a

b

c

d

17

a

b

c

d

18

a

b

c

d

19

a

b

c

d

20

a

b

c

d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

7.

LITERATURA

1.

Ignatczyk W., Chromińska M.: Statystyka. Teoria i zastosowanie. Wydawnictwo
Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1999

2.

Jóźwiak J. Podgórski J.: Statystyka od podstaw. PWE, Warszawa 1997

3.

Pułaska-Turyna B.: Statystyka dla ekonomistów. Difin, Warszawa 2005

4.

Rocznik Statystyczny GUS: Warszawa 2006

5.

Rutkowski T.: Statystyka. Zagadnienia Wybrane. Wydawnictwo Wyższej Szkoły
Bankowej, Poznań 1994

6.

Różkiewicz M: Statystyka. Kurs podstawowy. EFEKT. Poznań 2006

7.

www.stat.gov.pl

Literatura metodyczna
1.

Figurski J., Smela K. (red.): Modułowe programy nauczania w kształceniu zawodowym.
Wydawnictwo ITEE, Radom 2001

2.

Niemierko B.: Pomiar wyników kształcenia. WSiP S.A., Warszawa 1999

3.

Okoń W.: Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wydawnictwo Akademickie „śak”.
Warszawa 2003

4.

Plewka Cz.: Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych, cz. I i II.
Wydawnictwo ITEE, Radom 1999