Podstawa prawna organizacji -statut (konstytucja)
-statuty organizacji rzadowych sa umowami miedzynarodowymi - jest to prawo
miedzynarodowe
-statuty organizacji pozarzadowych nie sa umowami prawa miedzynarodowego
-statut jest podstawa prawnoorganizacyjna istnienia i funkcjonowania danej
organizacji
Umowa zalozycielska podpisana przynajmniej przez 3 państwa ma charakter
konwencji wielostronnej. Tę konwencje w poszczegolnych organizacjach roznie
sie nazywa:
W ONZ jest to karta ONZ
W NATO traktat, podobnie w EWG(WE)
W organizacji Ukladu Warawskiego byl to uklad
W Miedzynarodowej Agencji Energii Atomowej(IAEA) - statut
W miedzynarodowej Organizacji Pracy (ILO) -konstytucja
W statucie zawarte sa cele i zadania danej organizacji orar jej ramy
instytucjonalne
-Za normy statutowe danej organizacji uwaza sie postanowienia zawarte w
tekscie konwencji zalozycielskiej, a takze w zalacznikach(aneksach), ktore staja
sie integralna czescia konwencji
-Konwencja powinna obejmowac przede wszystkimi normy regulujace sfere
dzialalnosci organizacji
- W organizacjach specjalistycznych znajduja się pewne regulacje, ktore ulegaja
czystym zmianom-powinny byc one wylaczone z samej konwencji z chwila jej
podpisania
Normy konstytucyjne ustalaja:
1. Cele oraz ogolny zakres kompetencji organizacji
2. Zrodla finansowania
3. Zasady nabywania czlonkostwa
4. Prawa i obowiazki panst czlonkowskich
5. Warunki wejscia w zycie i rewizji statutu
Normy statutowe zawarte w konwencji zalozycielskiej organizacji
miedzynarodowej sa odmienne od norm zawartych w zwyklej konwencji
wielostronnej
- konwencja zalozycielska organizacji sluzy do stworzenia ram strukturalnych
danej organizacji
- zwykla konwencja wielostronna jest jednorazowym uregulowaniem sytuacji i
stosunkow miedzy panstwami
Roznica polegajaca na stosowaniu lub nie tzw. Zastrzezen
Statut(podstawa istnienia organizacji miedzynarodowej)- nie mozna zglaszac
zastrzezen
Zwykla umowa miedzynarodowa(konwencja wielostronna)-kazde państwo
moze zglaszac zastrzezenia
Zmiany statutu
- zmiana konwencji wymagame zgody wszystkich stron
-konwencja wiedenska o prawie traktatow obowiazujaca od 1980r. Podaje, ze
przy zmianie statutu wymagana jest jednomyslnosc. Dotyczy to glownie
organizacji grupowych(nafta,we)
-w organizacjach powszechnych zrezygnowano z wymogu jednomyslnosci.
Najczesciej uchwaly podpisuje sie 2/3 glosow.
-zmiany statutu dotycza wszystkich krajow czlonkowskich
Siedziba organizacji miedzynarodowych
- siedziba miejsce, w ktorym na stale ulokowana sekretariat danej organizacji.
Ma byc oni najdogodniejsze do odbywania posiedzen oraz utrzymania stalej
lacznosci z panstwami czlonkowskimi.
-duze organizacje o szerokim zasiegu maja sekretariat centralny i sekretariaty
regionalne (biura tereniwe)
Np. Siedziba glowna onz znajduje sie w NYC a czesc sekretariatu znajduje sie
w Wiedniu i Genewie
Wybor siedziby jest uzalezniony od
- warunkow materialnych
-prawnych i politycznych
Rzady wielu panstw oferuja korzystne warunki w zakresie lokalizacji siedziby
organizacji miedzynarodowej, bowiem jest to wymierna korzysc dla danego
kraju-pieniadze zwiazane z utrzymaniem stalych przedstawicielstw pozostaja w
kraju siedziby organizacji
Statut siedziby organizacji miedzynarodowej
-ustalanie granic okregu administracyjnego, w ktorym organizacja sprawuje
wylaczna wladze
-nietykalnosc tego okregu
-swoboda dostepu do siedziby
Czlonkostwo
Pelne. Nabyte
Pierwotne Panstwa ktore zostaly
Pierwotne: Przyjete
Panstwa ktore zalozyly
Organizacje). Niepelne
Czlonkowstwo stowarzyszone
Mniej niz czlonkostwo pelne a wiecej niz
Status obserwatora. To taki kandydat na
Czlonka
Status obserwatora
- prawo do posiadania oficjalnych przedstawicieli przy siedzibie organizacji oraz
do ich uczestnictwa w sesjach i posiedzeniach jej organow
-prawo do przedstawiania swojego stanowiska w formie zabierania glosu lub
rozprowadzania informacji pisemnych jako oficjalnych dokumentow organizacji
-prawo dostepu do oficjalnej dokumentacji danej organizacji
Zawieszenie w prawach
-wynika z niewypelnienia obowiazkow czlonkowskich-moze nastapic
zawieszenie w uprawnieniach np. Pozbawienie prawa do glosowania
Wykluczenie z organizacji
-pozbawienie danego kraju czlonkostwa. Zapis o wykluczeniu musi znajdowac
sie w statucie
Wystapienie z organizacji
-kazde państwo ma do tego prawo
Nieaktywne czlonkostwo
-dany kraj zglosil wniosek o wystapienie z organizacji., organizacja przyjela
wniosek ale nie rozpatrzyla go i nadal traktuje ten kraj jako pelnoprawnego
czlonka. Ma to zwiazek z wykonywaniem zobowiazan, glownie finansowych.
Klasyfikacja organizacji miedzynarodowych
Organizacje miedzynarodowe sa bardzo zroznicowane
Roznia sie liczba uczestnikow, zakresem terytorialnym, rodzajem aktywnosci,
funkcjami, stopniem rozbudowy struktur wenetrznych, sila oddzialywania na
srodowisko zewnetrzne i znaczeniem w stosunkach miedzynarodowych,
Kazda wymieniona cecha moze sluzyc jako kryterium podzialu tych organizacji.
Organizacje powszechne(uniwersalne)
Powszechna dostepnosc
- ONZ
- wyspecjalizowane organizacje systemu narodow zjednoczonych
-miedzynarodowy fundusz walutowy
-miedzynarodowy bank odbudowy i rozwuju
-swiatowa organizacja handlu
-swiatowa organizacja zdrowia
-miedzynarodowa agencja energii atomowej
-organizacja ds. Wyzywienia i rolnictwa
Organizacje grupowe(regionalne)
-ograniczony zakres czlonkostwa
-kraje danego rejonu geograficznego
-panstwa zajmujace sie okreslona dziedzina produkcji
Przyklady:
-wspolnoty europejskie - unia europejska
-organizacja jednosci afrykanskiej
-polnocnoamerykanska strefa wolnego handlu
-srodkowoeuropejska strefa wolnego handlu
Organizacje niezwiazane z zadnym regionem, rekrutujace ograniczona grupe
panstw pochodzacychnz roznych kontynentow na podstawie okreslonych
kryteriow
-organizacja panstw eksportujacych rope naftowa
-organizacja wspolpracy gosp. I rozwoju
Podzial ze wzgledu na zakres posiadanej wladzy
Organizacje koordynacyjne
- fundusz narodow zjednoczonych pomocy dzieciom
-swiatowa organizacja zdrowia
-miedzynarodowa organizacja morska
-miedzynarodowa organizacja lotnictwa cywilnego
Uzgadnianie dzialan poszczegulnych krajow w procesie realizacji celow
organizacji w ramachnprowadzanych przez panstwa czlonkowskie konsultacji
Organizacje ponadpanstwowe
Wspolnoty europejskie
-wspolnota europejskia
-europejska wspolnotanwegla i stali
-europejska wspolnota energii atomowej
Nakladanie na panstwa czlonkowskie zobowiazan w oparciu o decyzje
podejmowane wiekszoscia glosow
Podzial w zaleznosci od zakresu przedmiotowego
Organizacje o kompetencjach ogolnych
-ONZ
Organizacje o kompetencjach socjalnych
-organizacje gosp
-organizacje spol
-organizacje kulturowe
-polityczna wojskowe
Organizacje integracyjne
-unia celna
-unia walutowa
-unia polityczna