Zespół bolesnego barku – diagnostyka i terapia

YoungTherapist, Warszawa 2007

Zespół bolesnego barku jest nadużywanym terminem medycznym. Jest to
stwierdzenie bardzo powszechne i przez wiele osób traktowane jako jednostka
chorobowa, kiedy w rzeczywistości zespół ten kryje w sobie wiele rożnych
dysfunkcji, które często wymagają odmiennego leczenia. Istotą każdej terapii jest
dokładne odszukanie przyczyny problemu i jej usunięcie. W przypadku kiedy
pacjent zgłasza się do nas z postawioną diagnozą „zespół bolesnego barku”,
wiemy, że będzie należało wykonać pełną i szczegółowa diagnostykę, gdyz
termin ten mówi nam tylko o bolesności okolicy barkowej.

Tak zwany bark jest kompleksem kilku

struktur anatomicznych, które wpółpracują ze
sobą. Lepszym określeniem jest kompleks
barkowy na który składa się staw ramienny,
staw mostkowo-obojczykowy, staw barkowo-
obojczykowy oraz tzw kompleksy funkcjonalne
do których zaliczyć możemy najczęściej
wymieniane:

łopatkowo-piersiowy i

podbarkowy.
Kompleks barkowy jest bardzo skomplikowaną
strukturą, w której każdy element pełni ważną
rolę i w przypadku zaburzenia najmniejszej
składowej tego mechanizmu – dochodzi do
„reakcji łańcuchowej” ograniczającej działanie
całego barku.
W przypadku kiedy mamy do czynienia z
bolesnościa barku, należy wykonać szereg
testów różnicujących, dzieki którym będziemy
mogli określić jaka struktura jest jej powodem.
Pierwszoplanowo wykonywane jest badanie
odcinka szyjnego i szyjno-piersiowego
kręgosłupa, aby wykluczyć zaburzenia
pochodzenia odkręgosłupowego. Następnie
badaniu poddaje się kolejne struktury całego
kompleksu, doszukując się konkretnych
zaburzeń. Ważne jest aby określić charakter
zaburzenia, który może być pochodzenia
mięśniowego, więzadłowego, torebkowego,
powięziowego lub z samego stawu. Bolesnośc
może pochodzic także z kaletek maziowych,
które znajduja się w stanie zapalnym.
Najczęściej, mówiąc o zespole
bolesnego barku, mówi się o ciasnocie
podbarkowej, gdzie ścięgno mięśnia
nadgrzebieniowego jest uciskane / miażdźone
o wyrostek barkowy lub więzozrost kruczo-
barkowy podczas wznoszenia kończyny.
Prowadzi to do stanu zapalnego ścięgna,
naderwań włókien ścięgna, a nawet do
zupełnego zerwania. W przypadku
charakterystycznej bolesności okolicy
podbarkowej, należy sprawdzić, czy bolesność
nie jest spowodowana stanem zapalnym
kaletki maziowej.

Innym charakterystycznym problemem

bolesnego barku jest przeciążenie lub
uszkodzenie ścięgna głowy długiej mięśnia
dwugłowego ramienia (bicepsu). Ścięgno to
biegnie w rowku na kości ramiennej i
umocowane jest za pomocą pewnego rodzaju
troczka. W przypadku jego podrażnienia
dochodzi do obrz eku ścięgna, a tarcie
zachodzące w rowku staje się bolesne. Może
dojść także do naderwania lub zerwania
samego ścięgna lub uszkodzenia troczka
trzymającgo ścięgno w bruździe. W takich
wypadkach konieczna jest konsultacja z
lekarzem ortopedą, który ustali odpowiednie
postepowanie chirurgiczne lub skieruje na
rehabilitację.
Kolejnym

dość często występującym

zjawiskiem, powodującym dużą bolesność i
ograniczenie ruchowe, są stany przykurczów
mięśniowych, głównie mięśni należących do
tzw. „stożka rotatorów” – m.nadgrzbieniowy,
podgrzebieniowy, obły mniejszy i
podłopatkowy. Inne mięśnie, które także
bardzo często ulegają skróceniu to:
m.piersiowy większy i piersiowy mniejszy.
Podczas gdy jedne mięśnie ulegają skróceniu,
inne ulegają osłabieniu, w wyniku czego
dochodzi do tzw.dysbalansu mięśniowego,
który podczas terapii powinien zostać
przywrócony.
Długotrwałe przykurcze mięśniowe oraz urazy
torebki stawowej (np.: podwichnięcia /
zwichnięcia stawu ; naderwania włókien
torebkowych) prowadzą do przykurczenia
samej torebki stawowej, co powoduje duże
ograniczenia ruchomości – trudne w terapii.
Takie ograniczenia z powodu obkurczonej
torebki stawowej nazywa się „barkiem
zamrożonym”, który często jest wynikiem wielu
mikrourazów oraz częstych przeciążeń i
stanów zapalnych okolicy okołostawowej.
Pierwszą rzeczą, o której należy pamiętać jest
fakt, że cały kompleks barkowy jest najbardziej
ruchomym miejscem naszego ciała, a od jego
sprawności zależy funkcja całej kończyny

górnej. W przypadku ograniczeń kompleksu
barkowego pacjenci zgłaszają najczęściej
problem z zapięciem stanika, spódnicy,
niemożność czesania się, golenia, itp. Są to
najbardziej odczuwalne problemy dla
pacjentów, gdyż ograniczają codzienne
czynności. Celem terapii będzie przywrócenie
pełnej lub jak największej możliwej funkcji.


Karol Szapel

3