J

J

O

O

A

A

N

N

N

N

A

A

D

D

Y

Y

D

D

U

U

C

C

H

H

Joanna Dyduch - Doktor Nauk Humanistycznych. Absolwentka kierunku
Stosunki Międzynarodowe i Politologii, Uniwersytet Wrocławski. Stypen-
dystka programu rządowego państwa Izrael. Specjalistka z zakresu stosun-
ków polsko-izraelskich. Członkini założycielka Towarzystwa Polsko-
Izraelskiego "Nadzieja-Hatikvah" i przewodnicząca tego stowarzyszenia.

▪

IZRAEL W PISMACH POLITYCZNYCH RABINA MEIRA
KAHANE. PROBLEM MITOLOGIZACJI PAŃSTWA.

_________________________________________________________________________________________

Artykuł ukazał się w publikacji pt. „Świat - polityka - religia - u progu XXI
wieku”, pod redakcją T. Dębowskiego, Wrocław 2006r.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

1

K

oncepcja narodu osnuta jest zwykle na zbiorze mitów i symboli, po-

zwalających ludziom identyfikować się z określoną grupą

1

. O przynależności do

danej grupy decyduje, tak głęboka wiara jednostki w bycie jej częścią, jak rów-
nież akceptacja tejże jednostki przez ową grupę. Siłę narodowi daje poczucie
wspólnej tożsamości źródłem, której może być historia, ale również wierzenia
religijne

2

. W przypadku śydów, zwłaszcza tych w Izraelu, głównym budulcem

tożsamości narodowej jest judaizm. Święta żydowska księga – Tora to opowieść o
przymierzu śydów z Bogiem oraz ich predestynacji. Jest to także zbiór praw i
nakazów, będących podwaliną ładu społecznego. Z drugiej zaś strony Biblia opi-
suje wiele wydarzeń mających miejsce w przeszłości, a związanych z narodem

ż

ydowskim. Jak pisze I.Čolović, „polityka to w największej mierze sprawa sym-

boli” a ”symbole w polityce nie są jedynie środkiem (propagandowym, retorycz-
nym, demagogicznym) pozwalającym uzyskać i kontrolować polityczną moc,
która przejawia się w innej niesymbolicznej płaszczyźnie rzeczywistość”

3

. Dla

ś

yda – Izraelczyka, niewyczerpanym źródłem symboli, postaw i sytuacji symbo-

licznych jest właśnie Tora. Z tej to przyczyny w izraelskim dyskursie publicznym
niezwykle chętnie i często sięga się do niej. Ten zaś, kto zyska w mniemaniu spo-
łeczeństwa prawo do interpretacji Tory, ma niewątpliwie ogromną moc.

Dzisiejszy Izrael, choć deklaruje świecki charakter, jest państwem czerpią-

cym legitymacje dla swojego istnienia właśnie z judaizmu. Twórcy nowożytnego
Państwa śydowskiego, mimo że afiszowali się swym laicyzmem, często i chętnie
sięgali do biblijnych wzorów męstwa, odwagi, czy roztropności. Król Dawid, Sa-
lomon czy Mojżesz byli ikonami i archetypami dla budowniczych nowego społe-
czeństwa śydów – Hebrajczyków, odrzucających i potępiających idee życia w
Diasporze. Chociaż współczesne państwo Izrael, przez pierwsze 30 lat swego ist-
nienia rządzone był przez syjonistów – socjalistów z Dawidem Ben Gurionem na
czele, głęboko potępiających idee państwa religijnego i pragnących wyraźnie od-
dzielić sprawy świeckie od religijnych, to akcenty religijne były stałym elemen-
tem izraelskiego pejzażu społeczno – politycznego. Od momentu powstania pań-
stwa Izrael w maju 1948 roku, obecne były na tamtejszej scenie politycznej i w

ż

yciu społecznym ugrupowania o charakterze religijnym. Mało tego na mocy tak

zwanego „historycznego partnerstwa”, Narodowa Partia Religijna współrządziła
przez pierwsze 30 lat istnienia państwa, wchodząc w każdy rząd tworzony przez
partie Ben Guriona – Mapai (prekursorka dzisiejszej Partii Pracy). Ugrupowania
religijne miały jednak znikomy wpływ na politykę państwa. Sytuacja zmieniła się
w latach 70., gdy Mapai straciło pozycje partii predominującej, a do władzy do-
szedł prawicowy Likud

4

. W Izraelu był to czas dużych zmian. Wojna Sześcio-

1

W. Sitek, Mit społeczny jako problem metodologiczno społeczny, [w]: W. Wrzesiński, Polskie

mity polityczne w XIX i XX wieku, Wrocław 1996r., s.7.

2

A. Antoszewski, R. Herbut, Leksykon politologii, Wrocław 1998, s. 226.

3

I. Čolović, Polityka symboli, Kraków 2001r., s. 5.

4

Patrz więcej, między innymi w: R. Y Hazan,, M. Maor [ed.], Parties, Elections and Cleavages.

Israel in Comparative and Theoretical Perspective, Frank Press, London 2000; A. Diskin, The

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

2

dniowa w 1967 roku i późniejsza wojna Yom Kippur w 1973 roku, były impulsem
do poszukiwania nowych ideologii, powrotu do tradycji i swego rodzaju renesan-
sem myśli narodowej, inspirowanej religią. Powstawały nowe ruchy i organizacje
religijne, zagospodarowujące znaczną część izraelskiej sceny politycznej. Popar-
cie - nowe ugrupowania o charakterze narodowo religijnym - zyskiwały głównie
wśród średniozamożnej, religijnej, przeważnie sefardyjskiej, części społeczeń-
stwa. Grupą docelową i filarem działalności organizacyjnej, dla nowych partii
były środowiska osadników (szczególnie dynamicznie rozwijające się po 1967
roku) oraz nowych emigrantów.

Generalnie izraelskie ugrupowania religijne można by podzielić, ze

względu na stosunek do państwa, na dwie grupy: religijnych syjonistów i antysy-
jonistów. Ci drudzy, zawsze pozostawali w zdecydowanej mniejszości. Natomiast
patrząc na ruchy religijnych syjonistów trzeba dodać, że od początku były wśród
nich ugrupowania działające i akceptujące zasady systemu, ale również organiza-
cje ekstremistów, nawołujące do radykalnych zmian oblicza państwa, a w walce
politycznej posługujące się przemocą i terrorem.

W tym artykule chciałabym przyjrzeć się niezwykle barwnej i budzącej

wiele emocji postaci Rabina Meira Kahane. Dla jednych terrorysty, dla innych
bohatera narodowego. Są grupy, które po dziś dzień widzą w nim lidera ducho-
wego, mistyka i człowieka wielkiej pobożności, inni uważają, że był demago-
giem, ekstremistą, a swym postępowaniem szkodził śydom i Izraelowi.

1. BIOGRAFIA RABINA MEIRA KAHANE.

Meir David Kahane urodził się 1 sierpnia 1932 roku w Nowym Jorku. Je-

go ojciec Charles Kahane, był rabinem zaangażowanym w działalność ruchu re-
wizjonistów syjonistycznych, a częstym gościem w domu Kahane był sam Wła-
dimir śabotyński – bliski przyjaciel ojca Meira - Charlesa. Jako młody chłopak
Meir, był aktywnym działaczem Betar – paramilitarnej organizacji młodych syjo-
nistów związanych z rewizjonistami

5

.

Meir odebrał staranne świeckie wykształcenie, był absolwentem wydziału

prawa Uniwersytetu Nowojorskiego o specjalności prawo międzynarodowe. Stu-
dia rabinackie natomiast ukończył w słynnej nowojorskiej jesziwie Mir na Bro-
oklynie. Przez dłuższy czas -do połowy lat 60 - był dziennikarzem i wydawcą
periodyku zaadresowanego do amerykańskich śydów „Jewish Press”

6

.

W latach 60. Meir Kahane pracował dla FBI, jego głównym zajęciem było roz-
pracowywanie ruchów i organizacji działających przeciwko wojnie w Wietnamie.
Posługując się fałszywym nazwiskiem Michael King – dziennikarza z Południo-

Last Days of Jerusalem. Understanding the New Israeli Democracy, Franc Class; London Port-
land, OR; 2002.

5

D. Shyovitz, Rabbin Meir Kahane, [w]:

http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/biography/kahane.html, stan z 08.11.2004r.

6

Biography of Rabbi Meir Kahane, HY”D, [w]: http://www.kahane.org/biography.html, stan z

04.11.2005r.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

3

wej Afryki

7

, stał się członkiem nielegalnego Stowarzyszenia Johna Bircha, co

pomogło mu na zlecenie FBI rozpracować organizację. Pikanterii postaci dodają
związki z amerykańskim mafiosem Joe Colombo, do których rabin przyznał się w
wywiadzie na łamach magazynu Playboy w 1972 roku.

Ważnym wydarzeniem w życiu Kahane był założenie przez niego w 1968

roku, śydowskiej Ligi Obrony („Jewish Defense League”). Organizacja miała
początkowo na celu ochronę żydowskiej biedoty zamieszkującej ubogie dzielnice
Nowego Jorku. Potrzeba ta zrodziła się z narastającego napięcia między społecz-
nością żydowską a Afroamerykanami

8

. Z czasem Liga zaczęła organizować także,

pomoc dla śydów w ZSRR. Jednakże metody działania i instrumenty, jakimi po-
sługiwała się organizacja były bardzo kontrowersyjne. Zastraszano przeciwników,
nierzadko używając przemocy. Hasłem przyświecającym Lidze było: „Nigdy
więcej”, nie chodziło jednak to by Holokaust nie wydarzył się jeszcze raz. Kahane
stworzył Ligę, by już nigdy śydzi nie ginęli bezbronni, odarci z resztek godności
jak w czasie II wojnie światowej. Temu celowi miał służyć między innymi, orga-
nizowany przez Ligę nielegalny handel bronią.

W 1969 roku Rabin Kahane przeprowadził się wraz z rodziną do Izraela.

Szybko rozpoczął tam działalność społeczno – polityczną, powołując do życia
partię polityczną - Kach. W 1976 roku partia Kach po raz pierwszy wystartowała
w wyborach do Knesetu, nie zdobyła jednak wystarczającego poparcia, by uzy-
skać miejsce w izraelskim parlamencie, podobnie w kolejnych wyborach w 1980
roku. Wymagany próg wyborczy (1%), ugrupowanie M. Kahane przekroczyło
dopiero w wyborach w 1984, wprowadzając do parlamentu jednego przedstawi-
ciela, którym oczywiście był M. Kahane. Co prawda poparcie dla partii w trakcie
kadencji parlamentu wzrastało (sondaże dawały partii Kach do 12 mandatów
przed wyborami w 1988

9

), to jednak ze względu na głoszone przez nią poglądy

została wykluczona z wyborów w 1988 roku

10

. Było to możliwe dzięki poprawce

do Prawa Generalnego „Kneset”, przyjętej wspólnie przez Partie Pracy i Likudu
31 czerwca 1985 roku. Zgodnie z nowym ustawodawstwem, głoszenie i nawoły-
wanie do rasizmu i nie uznawanie demokratycznego charakteru państwa dyskwa-
lifikowało kandydatów z danej listy z wyborów

11

.

Kahane wielokrotnie wchodził w kolizję z izraelskim prawem. W 1980

roku został on skazany na karę 6 miesięcy więzieni, za przygotowywanie prowo-
kacyjnych akcji na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie.

7

Wikipedia Encyclopaedia, Meir Kahane, [w]: http://www.answers.com.topic/meir-kahane, stan z

31.03.2005r.

8

Izraelskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, The Kach movement – background

,

http://www.mfa.gov.il/MFA/Government/Law/Legal+Issues+and+Rulings/THE+KACH+MOVE
MENT+-+BACKGROUND+-+03-Mar-94.htm, stan z 08.11.2004r.

9

Biography of Rabbi Meir Kahane, HY”D, http://www.kahane.org/biography.html, stan z

04.11.2005r.

10

Partia Kach, strony internetowe Knesetu [w]:

http://www.knesset.gov.il/faction/eng/FactionPage_eng.asp?PG=41, stan z 19.09.2005r.

11

Prawo Generalne „Kneset”, [w]: http://www.knesset.gov.il/laws/special/eng/basic2_eng.htm;

stan z 17.09.2005.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

4

Znaczną popularność zyskał w 1982 roku, gdy na prośbę izraelskiego rządu prze-
konał grupę żydowskich osadników z Synaju, by ci dobrowolnie opuścili terytoria
przeznaczone do zwrotu Egiptowi. Chodziło szczególnie o grupę ekstremistów w
osadzie Yamit, którzy zabarykadowali się w synagodze grożąc, że popełnią zbio-
rowe samobójstwo

12

.

5 listopada 1990 roku Rabin Meir Kahane podczas wykładu w Nowym

Jorku został zastrzelony przez egipskiego terrorystę – El Sayyid’a Nosair’a. Sche-
dę po Meirze Kahane przejął jego najmłodszy syn Beniamin, polityczny przy-
wódca żydowskich osadników na Zachodnim Brzegu Jordanu, lider organizacji
Kach Chai (Kach śyje) oraz rabin i dyrektor założonej przez Meira jesziwy. Ba-
niami podzielił los swojego ojca: został zamordowany wraz z żoną Libby 31
grudnia 2001 roku. Na czele partii Kach stanął wówczas Baruch Merzel.

2. IZRAEL I JEGO SPRAWY OCZYMA RABINA KAHANE.

2.1. śYDZI I NIE- śYDZI.

Bycie śydem dla Kahane było czymś wyjątkowym, ta wyjątkowość zaś,

pochodzi od samego Boga. Tora – Święta Księga śydów czyni z nas, mówi Ka-
hane, wielką rodzinę

13

. Przymierze zawarte z Bogiem wyróżnia śydów i zobo-

wiązuje do lojalność wobec Stwórcy i współwyznawców oraz do pielęgnowania
tradycji. śyd wierny przymierzu z Bogiem, nie może dokonywać swobodnego
wyboru stylu życia, jego postępowanie musi być zgodne z nakazami Tory

14

. Bóg

stworzył człowieka by ten żył w zgodzie z jego prawem – Halachą - i dzięki temu
osiągał świętość. Jest to kwintesencja istnienia świata i roli, jaką człowiek ma w
nim do spełnienia. Naród żydowski zgodnie z boską koncepcją, odczytywaną
przez Kahane, winien mieszkać w Izraelu, tam się rozwijać i wzrastać. Jedynie to,
da śydom poczucie spełnienia i szczęścia, i jest w stanie doprowadzić ich do

ś

więtości. Z drugiej jednak strony, życie w Izraelu nie jest dla Kahane jedynie

spełnieniem zachcianki czy marzenia, ale jest wypełnieniem obowiązku dobrego

ś

yda. Dodaje również, że dla niego człowieka, który urodził się i dorastała w Sta-

nach Zjednoczonych, Izrael nie jest atrakcyjny, tak z geograficznego, jak i mate-
rialnego punktu widzenia, ale podjął decyzję emigracji by wypełnić zobowiązanie
wobec swojej rodziny i Boga. śydzi, pisze Kahane, dzielą wspólne przeznaczenie,
dlatego ich obowiązkiem jest kochać i szanować współwyznawców. Muszą oni
pamiętać, że w historii nie mieli nigdy i nie będą mieć stałego sojusznika, dlatego
mogą liczyć tylko na siebie nawzajem. Bycie śydem w mniemaniu Kahane to nie

12

Izraelskie Ministerstwo Spraw Zagranicznych, The Kach movement – background

,

http://www.mfa.gov.il/MFA/Government/Law/Legal+Issues+and+Rulings/THE+KACH+MOVE
MENT+-+BACKGROUND+-+03-Mar-94.htm, stan z 08.11.2004r.

13

M. Kahane, Why be Jewish?, [w]: http://www.kakane.org/meir/whybejewish.html, stan z

0511.2004r., s.1.

14

M. Kahane, The G-d of History, [w]: http://www.kahane.org.meir/jewsh_g-g.html, stan z

05.11.2004r., s.2-3.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

5

tylko przynależność do jednego z narodów, ani też nie wyznawanie pewnej religii,
jest to natomiast pewna koncepcja ludu świętego, uświęconego przymierzem.
Tylko, gdy religia ziemia i naród idą w parze, bycie śydem ma sens.
Krytykował twórców nowożytnego Izraela – syjonistycznych socjalistów, którzy
chcieli stworzyć państwo świeckie. Mówił, że strach przed antysemityzmem, jaki
im przyświecał i legitymował ich poczynania, nie jest wystarczającym powodem
dla istnienia Państwa śydowskiego. Jedynym, co w pełni uzasadnia istnienie i
trwanie Izraela jest Tora. Koncepcja syjonizmu musi iść w parze z judaizmem,
inaczej jest ona pozbawiona legitymizacji i nie ma większego sensu

15

.

Dyskredytował także liberalny judaizm twierdząc, że jego zwolennicy utylitarnie i
wybiórczo traktują Torę. Mówił wręcz, że jest on raczej świecką filozofią, a nie
nurtem religijnym. Kahane twierdził, że bliżsi są mu tacy duchowi liderzy jak
Papież czy Chomeini, niż liberalni rabini. Jest tak ze względu na sposób, w jaki
patrzą na relację Boga z człowiekiem. Wolę Boga należy traktować bezkrytycz-
nie, w relacjach ‘Bóg – człowiek’, nie ma miejsca na kompromis.

Konsekwencją błędnego postrzegania przynależności do narodu żydowskiego, jest
zdaniem Kahane - niezdrowa sytuacja, w której niereligijni Izraelczycy, mają pro-
blem z określeniem swojej tożsamości. Problem ów tkwi przede wszystkim w
określeniu komponentów żydowskiej tożsamości. Kahane pyta co, jeśli nie religia
czyni z człowieka śyda. Odrzuca on popularną koncepcję istnienia narodu He-
brajczyków – Izraelczyków, którzy jako grupa różnią się od śydów w ogóle. Ka-
hane mówi, że jeśli dzisiejszy Izraelczyk odżegnuje się od religii, pozbawia go to
prawa do ziemi historycznej Palestyny. Bo przecież to judaizm był, jest i będzie
najważniejszą inspiracją dla syjonizmu. To przecież religijny śyd modli się trzy
raz dziennie o powrót do Syjonu, to religia wzbudzała tęsknotę za świętym mia-
stem Jeruzalem i tylko bycie śydem daje prawo do powrotu. Nazywanie siebie
niereligijnym syjonistą dla Kahane jest absurdem. Dla rabina Kahane syjonizm to
nic więcej jak, wypełnianie bożego nakazu, by osiedlić się i mieszkać w Erec
Israel.
Meir Kahane twierdził, że niewybaczalnym grzechem jest ateizm. Argumentuje
on, że jedynym, co pozwoliło śydom zachować tożsamość przez 2000 lat wygna-
nia, była religia. Dziś, kiedy śydzi w końcu żyją we własnym kraju, religijna po-
pulacja jest wyśmiewana, dyskredytowana i stanowi mniejszość

16

. Pisał on wręcz

o wojnie między religijnymi i niereligijnymi śydami. Jest to wojna cywilizacji, tej
uświęconej, czystej z tą zepsutą, to wojna między wartościami i ideami. Zachod-
nią cywilizację, jaka przynosi laicyzację społeczeństwa, Kahane nazywał zarazą,
która czyni z Izraela koszmar

17

. Podążanie za iluzją przyjemności, lansowanych

przez świat zachodni, a odrzucenie prawd i nakazów Tory, może doprowadzić do

15

M. Kahane, Jews and Jews, [w]: http://www.kahane.org/meir/jews.html, stan z 05.11.2004r.,

s.3.

16

M. Kahane, Listen World, listen Jew, 1978, [w]: http://www.kahane.org/meir/listen.html, stan z

05.11.2004r., s.1

17

M. Kahane, Jews and Jews, [w]: http://www.kahane.org/meir/jews.html, stan z 05.11.2004r.,

s.1.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

6

wewnętrznej destrukcji państwa. Kahane pisze:, „Jeśli myślisz, że to, o co nasz
naród walczył, do czego dążył i za co umierał tak długo, nie jest wiele warte i
można to wyrzucić, dla dobrej pracy albo dziewczyny – z pewnością obudzisz się
pewnego dnia ze złamanym sercem i złamaną duszą”

18

.

Zgodnie z wolą Boga istnieje „mur między śydami i nie- śydami”

19

. Jeśli bo-

wiem Izrael ma być Państwem śydowskim tak jak tego chce Stwórca, muszą w
nim mieszkać śydzi. To śydzi i tylko śydzi, więc będą obywatelami Izraela. Nie
ma możliwości stworzenia kategorii żydowskiego obywatelstwa dla nie - śydów.
Kahane dopuszcza możliwość by w Izraelu mieszkali nie – śydzi, również Ara-
bowie, pod warunkiem, że akceptowaliby żydowski, religijny charakter państwa i
przestrzegali prawa halachicznego. Posiadaliby oni status „obcokrajowców”, bez
możliwości uzyskania obywatelstwa. Taki mieszkaniec Izraela, otrzymałby prawa
socjalne, ale nie byłby obywatelem. Tym samym pozbawiony byłby praw poli-
tycznych. Co prawda Kahane twierdzi, że nie ma różnicy między Arabami, a in-
nymi nie- śydami. Uważa jednak, że ponieważ zna Arabów bardzo dobrze wie, że
nie zaakceptowaliby tych warunków

20

.

By przynależeć do narodu wybranego, trzeba nie tylko respektować zasady Tory,
ale trzeba być religijnym i prawdziwie praktykującym. Dla Kahane dobrym śy-
dem jest tylko osoba religijna. Laicyzacja śydostwa europejskiego w XIX i XX
wieku była jego zdaniem wielką katastrofą, ponieważ jej konsekwencją była asy-
milacja. Zasymilowany śyd stracił czujność i uwierzył, że może na przykład być
Niemcem, Polakiem czy Austriakiem. Holokaust pokazał jak wielki popełnił on
błąd. Kahane widział zasadniczą różnicę między tymi, którzy urodzili się śydami,
ale przez wybory swojego życia przestali nimi być, a autentycznymi śydami.
Wiele razy podkreślał, że miejscem śydów jest Izrael. Ostrzegał, że pomimo
względnie dobrych warunków życia społeczności żydowskiej w dzisiejszej Euro-
pie i Ameryce, trzeba pamiętać, że zawsze może powtórzyć się tragedia pogro-
mów, czy Holokaustu. Dzisiaj jest dobrze, bo Europa nie boryka się z problemami
ekonomiczno – społecznymi, jeśli się to zmieni, należy oczekiwać zdaniem Kaha-
ne eksplozji antysemityzmu. Dlatego śydzi naprawdę bezpieczni będą we wła-
snym domu – Izraelu. Bóg nie chce by śydzi mieszkali w rozproszeniu, chce by
mieszkali w podarowanym im przez Boga domu Izraela. Jeśli ci postępują inaczej,
muszą liczyć się z ryzykiem

21

.

W jednym z wywiadów Kahane przyznał, że wiedziona przez niego partia Kach
od początku liczyła na zrozumienie i poparcie śydów sefardyjskich. Sefardyjczy-
cy, którzy do Izraela przebyli z krajów arabskich, mieli zdaniem Kahane szcze-

18

M. Kahane, Why be Jewish?, [w]: http://www.kakane.org/meir/whybejewish.html, stan z

05.11.2004r., s.1.

19

R. Merui, P. Simonnot, Israel’s Ayatollahs: Meir Kahane and the Far Right in Israel, New

York, Saqi Books, 1987. [w]: http://www.kahane.org/meir/interview.htm; stan z 11.05.2004r., s.2.

20

M. Kahane, The Arabs in Erec Israel, [w]: http://www.kahane.org/meir/arabs.html , stan z

05.11.2004r., s.2.

21

M. Kahane, Regretting the exile, [w]: http://www.kahane.org/meir/exile.html, stan z

10.112004r., s.1.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

7

gólnie rozumieć potrzebę, transferu Arabów z Izraela, którego był orędownikiem.
Jako ludzie, którzy przez wiele pokoleń, żyli wśród Arabów wiedzą, że śydzi i
Arabowie nigdy nie będą żyć w symbiozie. Podkreślał również, że Sefardyjczycy
są najbardziej wartościową grupa społeczną w Izraelu. Nie zostali oni dotknięci
skazą liberalizmu społecznego, nie chcieli się nigdy asymilować i nie byli zwo-
lennikami laicyzacji, jak śydzi europejscy. Przeciwnie w okresie Diaspory, pielę-
gnowali obyczaje i byli wierni tradycji żydowskiej.

Rabin Kahane był zagorzałym przeciwnikiem małżeństw mieszanych. Przypomi-
nał, że tego rodzaju związki są zakazane przez Halachę. Zauważa, że problem ten
dotyka nie tylko śydów w Diasporze, jest on widoczny także w Izraelu. Jego zda-
niem niemal w każdej arabskiej wiosce w Izraelu można znaleźć, żydowskie
dziewczęta, które poślubiły Arabów. Są to, jak twierdzi, głównie Sefardyjki, z
biednych rodzin, skuszone arabskimi pieniędzmi, samochodami, etc. Dramatyzm
sytuacji polega na tym, że ich dziadkowie, czy rodzice przybyli do Erec Israel na
przykład z Maroka, gdzie pielęgnowali tradycje judaizmu przez 2000 lat, a one
urodzone w Państwie śydowskim nie potrafią docenić daru, jaki otrzymały od
losu. Kahane dodaje, że gdyby mógł uczyniłby z małżeństw mieszanych przestęp-
stwo, a tych któż weszliby w zakazane związki, karałaby karą grzywny, a nawet
więzienia.

Kahane określał siebie mianem nacjonalisty. Państwo Izrael miało być państwem
wolnym od obcych wpływów religijnych, kulturowych i ideowych. Chciałby w
Izraelu mieszkali tylko śydzi. Co prawda, każdy może stać się, po pomyślnej
konwersji religijne, śydem. Kahane podkreślał, że nie krew a filozofia życiowa,
kultura i idee czynią z człowieka śyda. W idealnym Erec Izrael nie byłoby miej-
sca na małżeństwa mieszane, na liberalnych wyznawców judaizmu, na ateistów,
komunistów, a przede wszystkim na nie-śydów

22

.

2.2. PAŃSTWO I PRAWO.

Dla rabina Meira Kahane, Izrael nie jest zwykłym państwem a jest pewną kon-
cepcją. Nie chodzi tu bynajmniej o koncepcję socjalizmu, nacjonalizmu, czy innej
wymyślonej przez ludzi filozofii. Koncept ów pochodzi od Boga

23

. W wersji mi-

nimum Izrael musi być zamieszkiwany w większości przez śydów, którzy w pań-
stwie tym będą posiadać zwierzchnią władzę i będą stanowić prawa. Takie roz-
wiązanie jednak niesie ze sobą ryzyko, „co stanie się, bowiem, gdy Arabowie
mieszkający w Izraelu będą rozmnażać się w szybkim tempie i staną się większo-

ś

cią? Meir Kahane pytał: „Czy Izrael pozostanie Państwem śydowskim? Czy

22

M. Kahane, The Arabs in Erec Israel, [w]: http://www.kahane.org/meir/arabs.html , stan z

05.11.2004r., s.1.

23

M. Kahane, Listen World, listen Jew, 1978, [w]: http://www.kahane.org/meir/listen.html, stan z

05.11.2004r., s.2.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

8

będziemy musieli zaakceptować fakt, że to Arabowie podejmują decyzje?”

24

.

Zgodnie z zasadami nowoczesnej demokracji, należałoby udzielić na powyższe
pytania pozytywnej odpowiedzi. Kahane widzi jaskrawą sprzeczność między de-
mokracją a syjonizmem. Jego zdaniem zaakceptowanie zasad demokracji godzi-
łoby w idee Państwa śydowskiego. Demokracja, która zakłada równe prawa dla
wszystkich bez względu na identyfikacje narodową czy religię i syjonizm, który
głosi idee Państwa śydowskiego nie są do pogodzenia. Dlatego też zdaniem rabi-
na Kahane, Deklaracja Niepodległości Izraela, jest dokumentem pozbawionym
logiki, a jej twórcy to „schizofrenicy”. Ponieważ Deklaracja to jedno z najważ-
niejszych dokumentów i stanowi wykładnię dla prawodawstwa izraelskiego,
wszelkie prawa, które powstały w oparciu o nią, są legislacyjnymi bublami. Ka-
hane sądził, że jedynym ratunkiem dla Izraela jest głęboka przemiana systemowa
państwa. Poniżej przestawione zostaną jego pomysły reform systemu polityczno –
społecznego w Izraelu.

Ź

ródłem prawodawstwa w Państwie śydowskim powinien być Judaizm. Demo-

kracja jest możliwa, ale tylko w sytuacji bezwzględnego zaakceptowania prawd
zapisanych w Torze. Halacha musi mieć charakter absolutnych i bezdyskusyjnych
nakazów, gwarantowanych sankcjami. Judaizm dla Kahane jest zbiorem wartości,
nadających życiu sens, natomiast jedyną wartością znanej nam demokracji, jest
materializm i konsumpcjonizm. Demokracja lansuje niebezpieczną, zdaniem Ka-
hane, koncepcję – pragnienia by mieć więcej i więcej. Podnoszenie standardu ży-
cia nie idzie w parze z rozwijaniem swojego wnętrza, przeciwnie dla wielu dzi-
siejszych Izraelczyków ważniejsze jest wygodne życie, niż życie zgodne z Torą.
Rabin Kahane obawia się, że Izraelczycy gotowi są zrobić wszystko, w tym oddać

ś

więtą Ziemię Izraela (przede wszystkim Zachodni Brzeg), gdyby Ameryka im to

nakazała, pod groźbą zamrożenia pomocy finansowej. Paradoksalnie Kahane wi-
dzi w Ameryce największego sprzymierzeńca i gwaranta sprawy Izraela.

Modelowe Państwo śydowskie powinno, zdaniem Kahane mieć króla, ewentual-
nie prezydenta. Najwyższa władza winna jednak leżeć w rękach sądu rabiniczne-
go

25

. Dopuszczał on istnienie parlamentu, któremu powierzyłby sprawy, na przy-

kład armii bądź więzień, o których nie wypowiada się Tora. Bezsprzecznie naj-
wyższym prawem byłaby Halacha – żydowskie prawo religijne. I tak respektowa-
nia i świętowanie dnia odpoczynku – szabatu, byłoby obowiązkowe dla wszyst-
kich mieszkańców Izraela. Oznaczałoby to w skróci między innymi, że podróżo-
wanie w szabat byłoby niemożliwe. Wszystkie punkty gastronomiczne, restaura-
cje, sklepy z żywnością musiałyby sprzedawać jedynie koszerne produkty. Insty-
tucją uprawnioną do interpretowania Halachy byłby Najwyższy Sąd Rabiniczny -
Sanhedryn. Członkowie Sądu Najwyższego nie byliby wybierani przez obywateli,
a nominowani.

24

R. Merui, P. Simonnot, Israel’s Ayatollahs: Meir Kahane and the Far Right in Israel, New

York, Saqi Books, 1987. [w]: http://www.kahane.org/meir/interview.htm; stan z 11.05.2004r.

25

Ibidem.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

9

Państwo rządzone prawem Tory, nie gwarantowałoby na przykład wolności sło-
wa, oprócz tego, przy założeniu, że istniałby Sanhedryn – dopuszczalna byłaby
kara śmierci, której dzisiejsze prawodawstwo Izraela nie przewiduje.

Zmiana systemu edukacji jest dla Kahane celem priorytetowym. Edukacja finan-
sowana przez państwo, w wizji Rabina Kahane byłaby w przeważającej części
religijna. Tylko w taki sposób można byłoby zachować żydowski charakter pań-
stwa. śycie społeczne poddałby on kontroli państwa, przy czym sprawy socjalne
chciał oddać w ręce Agencji śydowskiej, która miałaby być organizacją prywat-
ną. Dzięki temu państwo nie musiałoby wypłacać na przykład zasiłków rodzin-
nych, a Agencja śydowska robiłaby to tylko dla żydowskich mieszkańców Izra-
ela. Kahane uważał również, że jawną niesprawiedliwością jest, że tylko żydow-
ska młodzież służy w wojsku lub jak w przypadku młodzieży religijnej odpraco-
wywuje wojsko w formie tak zwanej narodowej służby (National Service).
Twierdził, że Arabowie również powinni zostać objęci obowiązkiem owej naro-
dowej służby. Budowaliby na przykład drogi lub wykonywaliby inne ciężkie ro-
boty. To uczyniłoby ich życie trudniejszym ‘zachęcając’ ich tym samym do
opuszczenia Izraela. Kolejnym impulsem do podjęcia decyzji o opuszczeniu Izra-
ela miałby być zakazanie Arabom korzystania z plaż używanych przez śydów.
Tak by arabscy mężczyźni nie mogli patrzeć na żydowskie dziewczęta. Kahane
chciał także„wyczyszczenia izraelskiego radia i telewizji z szalonych i niebez-
piecznych ludzi lewicy, którzy każdego dnia niszczą kraj od wewnątrz”

26

.

Utworzenie państwa Izrael w 1948 roku, zwiastuje, zdaniem rabina rozpoczęcie
ery Mesjasza. Kiedy mieszkańcy Izraela wykażą się pobożnością Mesjasz przybę-
dzie. Jeśli naród wybrany zasłuży życiem zgodnym z Halachą przybycie Zbawi-
ciela nastąpi w glorii i chwale, która spłynie na ludzi. Jeśli jednak śydzi nie będą
pobożni i wytrwali w swym oczekiwaniu na Zbawcę ześle on na nich ogromne
cierpienia

27

.

Wypowiadając się na temat granic Izraela, Kahane przyznaje, że o tychże grani-
cach mowa jest w Biblii. Zgonie, z którą Państwo śydowskie powinno sięgać na
południu El Arish, co powoduje, że cały północny Synaj jest w granicach Izraela.
Na wschodzie granica winna przebiegać wzdłuż zachodniego brzegu rzeki Jordan.
Erec Izrael zdaniem Meira Kahane, powinien w swych granicach zawierać, część
dzisiejszego Libanu, Syrii a nawet Iraku. Tak wytyczone granice są zdaniem Ka-
hane, wersją minimum. Jest to ziemia, pisze Kahane, po której, stąpali Abraham i
jego synowie, gdzie rozgrywały się losy Jakuba i Izaaka, Dawida i Saula

28

. Kaha-

26

M. Kahane, I Am Not Ashamed, [w]: http://www.kahane.org/meir/Noashamed.htm, stan z

05.11.2004r. s.2.

27

M. Kahane, Ha’Atzmaut (Independence Day), [w]:

http://www..Kahane.org/meir/independenceday.htm, stan z 05.11.2004r., s.3.

28

M. Kahane, Why be Jewish?, [w]: http://www.kakane.org/meir/whybejewish.html, stan z

05.11.2004r., s.2.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

10

ne nakłania i przekonuje do emigracji śydów Diaspory do Izraela, mówi, że „śy-
dzi potrzebują Ziemi Izraela a ona potrzebuje ich”

29

.

Stolicą Państwa śydowskiego jest w wizji Kahane, oczywiście Wieczne Miasto
Jeruzalem. W najświętszym miejscu stolicy - Wzgórzu Świątynnym - górować
nad miastem będzie znowu żydowska trzecia Świątynia Jerozolimska

30

.

Jeśli chodzi o program społeczno – ekonomiczny, Kahane był orędownikiem
prywatnej własność. Sam mówił o sobie jako o ekonomicznym liberale. Chciał by
do Izraela przypływał zagraniczny kapitał, a rząd, stwarzał dogodne warunki dla
inwestycji i rozwoju przedsiębiorczości. Zastrzega jednak, że ów ‘zagraniczny
kapitał’, winien pochodzić od śydów z Diaspory. Widział jednocześnie potrzebę
stworzenia zabezpieczeń społecznych, różnych jednak dla śydów i nie-śydów.

2.3 ŚWIAT ARABSKI A IZRAEL.

Kahane często powtarzał, że istnieje bardzo wiele różnic między światem arab-
skim a światem żydowskim. Są to różnice nie do przezwyciężenia i powodują, że
współżycie Arabów z śydami jest niemożliwe. Różnice te tkwią w odmiennym
systemie wartości, a co za tym idzie innym spojrzeniu na świat i swoje w nim
miejsce. Szczególnym problemem są dla rabina Arabowie palestyńscy

31

po pierw-

sze, ponieważ śydzi muszą dzielić z nimi przestrzeń życiową, a po drugie, dlate-
go że, zgłaszają oni pretensje do ziemi i państwa na ziemi historycznej Palesty-
ny

32

.

Błędem i naiwnością lewicy izraelskiej jest wiara, że można „kupić Arabów”,
posyłając ich na hebrajskie uniwersytety, podnosząc ich standard życia. Tłuma-
czenie Arabom, że śydzi przybywając do Palestyny zastali tam „pustynie”, a dziś
uczynili z niej „kwitnący ogród”, jest naiwne. Mądry, dumny Arab odpowiada:
„wtedy to była moja pustynia, dziś jest to nie mój ogród”. Arabowie - zdaniem
Kahane - nigdy nie pogodzą się z obecnością śydów w Palestynie, nigdy też nie
zrozumieją i nie zaakceptują nakazów boskich wobec śydów. Dlatego też - mówi
Kahane - „Arabowie muszą opuścić Izrael”. Stać to się powinno jak najszybciej,
ponieważ demografia i czas gra na niekorzyść Państwa śydowskiego. Najbardziej
problematyczną grupą Arabów, są dla Kahane nie Arabowie z Terytoriów Oku-
powanych, (czyli ze Strefy Gazy i Zachodniego Brzegu Jordanu), lecz ci, którzy
posiadają izraelskie obywatelstwo. Rabin Kahane nie zgadza się z koncepcją
aneksji Terytoriów Okupowanych, razem z mieszkającymi tam Arabami. Podkre-

ś

la, że ostatnią rzeczą, jaka potrzebna jest Izraelowi to rzesza Arabów w granicach

29

Ibidem.

30

M. Kahane, The G-d History, [w]: http://www.kahane.org/meirjewish_g-d.html, stan z

05.112004r., s.2.

31

Kahane celowo unika sformułowania “Palestyńczycy”, uważa że nie różnią się oni zasadniczo

niczym od innych Arabów, odmawia im ty samym odrębności narodowej.

32

M. Kahane, The Arabs in Erec Israel, [w]: http://www.kahane.org/meir/arabs.html , stan z

05.11.2004r., s.1.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

11

państwa, którzy cieszyliby się tymi samymi prawami, co śydzi Argumentuje, że z
chwilą, gdy izraelscy Arabowie uzyskają większość w demokratycznym Państwie

ś

ydowskim, będzie to jego koniec. Zmienią oni prawo i charakter tego państwa, a

ś

ydom pozostanie spakować walizki i uciekać. Kahane apeluje by działać zanim

nie jest za późno.
Rozwiązaniem problemu, jakim są dla Izraela Arabowie, jest zdaniem Kahane –
ich transfer. Wielka akcja usunięcia populacji arabskiej z Izraela, poprzedzona
miałaby być ofertą rekompensaty finansowej, dla tych Arabów, którzy dobrowol-
ne opuściliby kraj. Wszystkich pozostałych trzeba byłoby usunąć siłą. Uzasadnie-
nie transferu jest zdaniem Kahane to, że poprzez odseparowanie śydów od Ara-
bów, udałoby się ocali wiele istnień ludzkich

33

.

Z technicznego punktu widzenia planowany, przez Kahane transfer miałby odby-
wać się przez rzekę Jordan. Izraelczycy przewiesiliby mosty na Jordanie, którymi
„przetransportowaliby” wszystkich izraelskich Arabów do Jordanii. Sfinansowa-
nie przedsięwzięcia spoczywałoby na barkach Państwa śydowskiego, ale przede
wszystkim to śydzi z całego świat winni poczuwać się do odpowiedzialności za
Erec Israel i przeznaczyć na ten cel spore środki finansowe. Z drugiej strony, Ka-
hane przypomina, że świat arabski jest winny śydom dużo pieniędzy. Chodzi tu o
majątki śydów sefardyjskich, którzy uciekli z krajów arabskich. W tekście „Wy-
miana Populacji”

34

, Meir Kahane pisze, że transfer Arabów z Izraela byłby swego

rodzaju wymianą populacji. Wylicza kolejno kraje arabskie, w których żydowska
populacja sięgała nawet do kilkuset tysięcy ludzi, a które dziś nie posiadają wcale
bądź prawie wcale mniejszości żydowskiej. To, że w Algierii, Maroko, Tunezji,
Syrii, Libii, Egipcie, Iraku, Jemenie i innych krajach, po śydach nie pozostał na-
wet ślad było - zdaniem rabina - nie tylko efektem utworzenia państwa Izrael, ale
również prześladowania śydów, licznych pogromów i krzywdzącego mniejszość

ż

ydowską prawodawstwa. Konkludując, Kahane pisze, że od 1948 roku kraje

arabskie opuściło ok. 750 000 śydów: gdyby wymiana populacji między Pań-
stwem śydowskim i państwami arabskimi miała miejsce wkrótce po 1948 roku,
dysproporcje demograficzne byłyby na korzyść śydów

35

.

Niedorzecznym jest zdaniem rabina przyrównywanie jego pomysłu transferu Ara-
bów, do poczynań hitlerowców w czasie II wojny światowej. Twierdził, po pierw-
sze, że śydzi w Niemczech nigdy nie traktowali niemieckiej ziemi jak własnej
ziemi, ukradzionej im przez Niemców. Kahane w swoich pismach pisze również,

ż

e niemieccy śydzi nie mordowali masowo Niemców, gwałcąc niemieckie kobie-

ty i zabijając niewinne dzieci. Dlatego nie można porównać tych sytuacji

36

.

Meir Kahane uważał, że w relacjach z Arabami, śydzi nie mogą pozostawać bier-
ni wobec arabskiego terroru. Było on zwolennikiem koncepcji „Oko za oko. Ząb

33

M. Kahane, They must go, [w]: http://www.kahane.org/meir/theymustgo.html, 05.11.2004r., s.1.

34

M. Kahane, An Exchange of Populations, [w]: http://www.kahane.org/meir/anExchange.htm,

stan z 05.11.2004r., s.1-2.

35

Ibidem.

36

M. Kahane, They must go, [w]: http://www.kahane.org/meir/theymustgo.html, 05.11.2004r., s.1-

2.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

12

za ząb”. Kahane w swojej wizji Państwa śydowskiego, nie widzi także miejsca
dla Arabów w Jerozolimie. Szczególnie drażni go obecność Muzułmanów na
Wzgórzu Świątynnym. Uważa, że nie mają oni żadnego prawa do tego miejsca

37

.

Mówi, że wybudowanie dwóch meczetów w najświętszym dla śydów miejscu,
było i pozostaje wielką prowokacją, i można by było ją porównać do sytuacji
gdyby śydzi wybudowali w Kaabie (w Mekce), dwie synagogi. Dlatego Arabo-
wie muszą opuścić Wzgórze Świątynne. I jeżeli jedynym sposobem by tak się
stało jest wysadzenie w powietrze meczetów, Kahane nie miałby nic przeciwko.
Dzisiejszy stan rzeczy, gdy śydzi nie mogą modlić się na Wzgórzu Świątynnym
jest dla Kahane nie do zaakcweptoania. Nie potrafi zrozumieć jak w Państwie

ś

ydowskim, śyd nie ma wstępu do najświętszego miejsca judaizmu. Jego zda-

niem Izraelczycy błędnie zachowuje się jak okupant Jerozolimy, a nie jak jej wła-

ś

ciciele, co wykorzystywane jest skrzętnie przez Arabów. Izraelska władza nie

dość, że nie reaguje, na wysyłaną w świat informację o palestyńskich aspiracjach
uczynienia z Jerozolimy stolicy swojego państwa, to jeszcze pozostaje bierna wo-
bec aktów terroru na modlących się u podnóża Wzgórza (przy Ścianie Płaczu),

ś

ydów

38

. Kahane twierdzi, że tylko ten, kto kontroluje Wzgórze Świątynne, kon-

troluje Jerozolimę, a ten, kto kontroluję Jerozolimę kontroluje całą Ziemię Świę-
tą

39

.

2.4 POKÓJ I WOJNA.

O wojnie czy pokoju decyduje Bóg. To on za pośrednictwem Tory, mówi jak po-
bożny śyd powinien postępować w określonej sytuacji. Z punktu widzenia dzi-
siejszego Izraela najważniejszym przesłaniem Tory jest przykaz utworzenia Pań-
stwa śydowskiego i osiedlania się w nim śydów z całego świata. Tora wyraźnie
mówi, że jest czas wojny i czas pokoju

40

. Kiedy zagraża ci niebezpieczeństwo,

powinieneś się bronić i przemoc jest wtedy uzasadniona – mówi Kahane. Przemo-
cy, zgodnie z Halachą, można użyć nie tylko wobec nie - śydów, ale również wo-
bec tych śydów, którzy swym postępowaniem gwałcą zasady judaizmu. Warto w
tym miejscu dodać, że rewanż, także krwawy, za wyrządzone krzywdy jest tak
zwana mictwą (dobrym uczynkiem).

41

Arabowie nienawidzą, a co ważniejsze nie akceptują, Państwa Izrael. To czyni z
nich największych wrogów śydów. Wojna żydowsko – arabska, jaka trwa od
dziesiątków lat, pochłonęła wiele ofiar po obu stronach. Jednak jak pisze, „wojna

37

M. Kahane, The Tempe Mount is… from Uncomfortable question for comfortable Jews, 1987,

[w]: http://www.kkahane.org/meir/templemount.html, stan z 05.11.2004r., s.2.

38

M. Kahane, I Am Not Ashamed, [w]: http://www.kahane.org/meir/Noashamed.htm, stan z

05.11.2004r. s.1.

39

Ibidem, s.7.

40

M. Kahane, War and peace, [w]: http://www.kahane.org/meir/warandpeace.html, stan z

05.11.2004r., s.1.

41

M. Kahane, Revenge – the Jewish approach, [w]: http://www.kahane.org/meir/revenge.html,

stan z 05.11.2004r., s.1.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

13

jest wojną, albo ty zabijasz wroga albo on zabija ciebie”

42

. Kahane twierdzi, że

nie jest za zabijaniem Arabów. Mówi, że chce by żyli oni w pokoju i byli szczę-

ś

liwi - ALE – nie w Izraelu!

43

. Nie jest on za pokojem za wszelką cenę. śydzi

walczyli o przetrwanie przez 3000 lat, nie widzi on, więc przeszkód by walczyć
kolejne 50, czy 500 lat. Stwierdza, że lepszym dla śydów jest własne państwo,
którego świat nie akceptuje niż Auschwitz, który dla wielu byłby dobrym rozwią-
zanie

44

.

Obecnie, kiedy dominują niekonwencjonalne metody walki, największym zagro-

ż

eniem bezpieczeństwa i stabilności jest terroryzm. Dla Kahane terroryzm jest

produktem kultury islamu

45

. W Stanach Zjednoczonych widzi główną siłę mogącą

przeciwstawić się fali arabskiego terroryzmu. Problem jednak tkwi w amerykań-
skiej percepcji problemu terroryzmu. Zdaniem rabina Kahane, nie można z terro-
rystami negocjować, terrorystów należy zabijać. Bezwzględność w postępowaniu
z terroryzmem, jest jedyną właściwą strategią. Ścigać i karać należy nie tylko
bezpośrednich wykonawców aktów terroru, ale również organizacje terrorystycz-
ne i państwa je wspierające

46

.

3. WPŁYW FILOZOFII KAHANE NA DZISIEJSZY IZRAEL.

Po śmierci rabina Meira Kahane głoszone przez niego za życia idee, nie

straciły na znaczeniu, przeciwnie, ich rola rosła a wpływ na wizerunek izraelskiej
sceny politycznej był ogromny. Krzewicielem koncepcji Meira Kahane, był jego
syn Beniamin, aktywista partii Kach i założyciel bliźniaczego stowarzyszenia
Kahane Chai. Obydwie organizacje, partia Kach i Kahane Chai, działały i działają
głównie na terytorium Zachodniego Brzegu, siedzibą operacyjną zaś jest osada -
Kiriat Arba, niejako ‘przyklejona’ do Hebronu.
Organizacje widoczne i znane były nie tylko dzięki kontrowersyjnym pomysłom,
ale przede wszystkim, za sprawą aktów terroru podejmowanych przez ich człon-
ków. W 1991 roku członkowie partii Kach zorganizowali zamach na Amerykań-
skie Centrum Kulturalne w Jerozolimie. Tego samego roku w Madrycie został
aresztowany Beniamin Kahane, który groził, że zabije uczestników Madryckiej
Konferencji Pokojowej.

Na swoim koncie członkowie partii Kach mają atak (1992r.) na palestyń-

skiego przywódcę Fajsala Husajniego, w jerozolimskim sądzie. Prawdopodobnie

42

R. Merui, P. Simonnot, Israel’s Ayatollahs: Meir Kahane and the Far Right in Israel, New

York, Saqi Books, 1987. [w]: http://www.kahane.org/meir/interview.htm; stan z 11.05.2004r.,
s.11.

43

M.Kahane, Peace?, [w]: www.kahane.org/meir/peace.html, stan z 05.11.2004r., s.1.

44

Ibidem, s.2.

45

Dla Kahane, nielegalne działania wiedzionych przez niego organizacji, szmuglowanie broni,

oraz akcje paramilitarne nie nosiły znamion terroryzmu. Zapewne nie zgodziłby się, gdyby żył z
amerykańskim Departamentem Samu, który wpisał Kach i Kach Chai za organizacje terrorystycz-
ne.

46

M. Kahane, USA must have guts to terrorize terrorists, [w]:

http://www.kahane.org/meir/terrirists.htm, stan z 10.11.2004r.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

14

są również odpowiedzialni za eksplozję granatów na targu we Wschodniej Jerozo-
limie (listopad 1992r).
Szczególna aktywnością Kach wykazywała się w roku 1993, co miało związek z
progresem w procesie pokojowym. 24 października członkowie partii zdetonowali
ładunki wybuchowe pod ambasadą francuską w Tel Awiwie, co miało być odpo-
wiedzią na wizytę Arafata w Paryżu i przyjęcie go przez francuskie władze

47

. 8

listopada 1994 roku osadnik, sympatyk partii postrzelił dwóch Palestyńczyków.
W lutym 1994 roku członek partii Kach, Baruch Goldstein wtargnął do meczetu
al-Ibrahimi w Hebronie i zastrzelił 29, a ranił 200 modlących się tam muzułma-
nów

48

. Przywódcy partii uznali jego czyn za bohaterski. OWP, w odpowiedzi za-

wiesiło rokowania pokojowe, a przez terytoria zamieszkiwane przez Palestyńczy-
ków przetoczyła się fala protestów i zamieszek. Natomiast amerykański Departa-
ment Stanu uznał po tym wydarzeniu partię Kach, za organizacje terrorystyczną

49

.

Innym wydarzeniem, jakie wstrząsnęło nie tylko Izraelem, ale również odbiło się
szerokim echem na całym świecie, było zamordowanie w listopadzie 1995 roku,
izraelskiego premiera Icchaka Rabina przez sympatyka partii Kach i Kahane Chai,
religijnego studenta Uniwersytetu Bar Ilan – Igala Amira.
Działalność grup, dla których ideologiczną inspiracją jest filozofia M. Kahane, nie
słabnie również w ostatnich latach. W kwietniu 2002 roku policja aresztował by-
łego rzecznika prasowego partii Kach, za powiązania z planowanym atakiem
bombowym na szkołę dla palestyńskich dziewcząt i szpital we Wschodniej Jero-
zolimie

50

.

***

Powyższe przykłady świadczą nie tyle o popularności pomysłów na państwo rabi-
na Meira Kahane, co o niebezpieczeństwie, jakie niosą ze sobą interpretacje jego
nauki. W przypadku sytuacji na Bliskim Wschodzie trudno o wiarygodne i pewne
prognozy. Zbyt wiele czynników, tak zewnętrznych jak i wewnętrznych, nadaje
dynamikę zachodzących tam procesom. Dlatego też trudno sondować, czy nastro-
je społeczeństwa izraelskiego będą się radykalizować i czy koncepcje Kahane
będą zyskiwały nowych zwolenników? Czy może odwrotnie, zwycięży podejście
umiarkowane? Niewątpliwie izraelska lewica, utożsamiana z owym umiarkowa-
nym podejściem, od lat, systematycznie traci na znaczeniu. Natomiast partie i
organizacje, które w swoich programach zawierają idee, jakich krzewicielem był
bohater tego artykułu, posiadają reprezentantów w Knesecie. Chodzi tu przede
wszystkim o partię Avigdora Libermana – Zjednoczenie Narodowe. Również, w

47

Encyklopedia terroryzmu, Wydawnictwo Bellona / MUZA, Warszawa 2004r., s.352.

48

Encyklopedia terroryzmu, Wydawnictwo Bellona / MUZA, Warszawa 2004r., s.350.

49

U.S. Department of State, Foreign Terrorist Organizations, [w]:

http://search.state.gov:8080/queryStateGov, stan z 31.03.2005r

50

Center for defense information, Terrorism project, [w]: http://www.cdi.org/terrorism/kach-

pr.cfm, stan z 23.03.2005r.

_______________________________________________________________________________

F

ORUM

I

ZRAEL-

P

OLSKA-

E

UROPA

▪

www.forum-ipe.org

15

partii Likud znajdziemy zwolenników ‘dobrowolnego transferu’, z Uzim Landau-
em na czele.
Czas pokaże, jaka wizja Izraela zwycięży, czy będzie to państwo religijne, czy
utrzyma, a może wzmocni swój świecki charakter.