1
1
Temat: Zarz
Temat: Zarz
ą
ą
dzanie finansami
dzanie finansami
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstw mi
biorstw mi
ę
ę
dzynarodowych
dzynarodowych
Istota przedsi
Istota przedsi
ę
ę
biorstw mi
biorstw mi
ę
ę
dzynarodowych,
dzynarodowych,
Funkcje przedsi
Funkcje przedsi
ę
ę
biorstw
biorstw
mi
mi
ę
ę
dzynarodowych
dzynarodowych
Przep
Przep
ł
ł
ywy finansowe w przedsi
ywy finansowe w przedsi
ę
ę
biorstwie
biorstwie
mi
mi
ę
ę
dzynarodowym
dzynarodowym
Modele finansowania przedsi
Modele finansowania przedsi
ę
ę
biorstw
biorstw
mi
mi
ę
ę
dzynarodowych
dzynarodowych
[
[
Uwaga:
Uwaga:
stosowane w prezentacji skr
stosowane w prezentacji skr
ó
ó
ty: PM
ty: PM
-
-
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwa mi
biorstwa mi
ę
ę
dzynarodowe; KTM
dzynarodowe; KTM
–
–
korporacje
korporacje
transnarodowe; BIZ
transnarodowe; BIZ
-
-
bezpo
bezpo
ś
ś
rednie inwestycje
rednie inwestycje
zagraniczne
zagraniczne
]
]
2
2
Gospodarka Polski w latach 2001
Gospodarka Polski w latach 2001
-
-
2009
2009
Źród
ł
o: PAIiINZ
3
3
Podmioty
Podmioty
gospodarki
gospodarki
narodowej
narodowej
4
4
Rola korporacji transnarodowych (KTN) w
gospodarce
ś
wiatowej
Z filii zagranicznych KTN pochodzi 10%
ś
wiatowego
PKB i jedna trzecia
ś
wiatowego eksportu ale tylko
3% zatrudnienia na
ś
wiecie
Produkcja mi
ę
dzynarodowa jest du
Ŝ
o wa
Ŝ
niejsza ni
Ŝ
ś
wiatowy eksport. Sprzeda
Ŝ
filii zagranicznych KTN
w krajach przyjmuj
ą
cych BIZ jest o 80% wy
Ŝ
sza ni
Ŝ
eksport ( 25 bln$ vs 14 bln $)
5
5
Istota PM
Istota PM
6
6
Model
Model
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwa
biorstwa
prowadz
prowadz
ą
ą
cego
cego
dzia
dzia
ł
ł
alno
alno
ść
ść
w
w
wielu krajach
wielu krajach
jednocze
jednocze
ś
ś
nie
nie
A. Jarczewska
A. Jarczewska
7
7
Model relacji: przedsi
Model relacji: przedsi
ę
ę
biorstwa
biorstwa
mi
mi
ę
ę
dzynarodowego
dzynarodowego
-
-
pa
pa
ń
ń
stwa
stwa
A.
A.
Jarczewska
Jarczewska
8
8
Struktura geograficzna handlu mi
Struktura geograficzna handlu mi
ę
ę
dzynarodowego
dzynarodowego
9
9
Definicja korporacji
Definicja korporacji
10
10
Definicja
Definicja
PM
PM
PM jest jednostk
PM jest jednostk
ą
ą
organizacyjn
organizacyjn
ą
ą
dzia
dzia
ł
ł
aj
aj
ą
ą
ca
ca
miedzy pa
miedzy pa
ń
ń
stwami, co przejawia si
stwami, co przejawia si
ę
ę
w tym,
w tym,
Ŝ
Ŝ
e centrum oraz jednostki zale
e centrum oraz jednostki zale
Ŝ
Ŝ
ne ( filie i
ne ( filie i
oddzia
oddzia
ł
ł
y zagraniczne) podporz
y zagraniczne) podporz
ą
ą
dkowane s
dkowane s
ą
ą
prawu r
prawu r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nych pa
nych pa
ń
ń
stw i ich zwierzchno
stw i ich zwierzchno
ś
ś
ci
ci
suwerennej
suwerennej
PM jest jednolit
PM jest jednolit
ą
ą
struktur
struktur
ą
ą
ekonomiczno
ekonomiczno
-
-
organizacyjn
organizacyjn
ą
ą
.
.
PM to podmiot gospodarczy, kt
PM to podmiot gospodarczy, kt
ó
ó
rego
rego
poszczeg
poszczeg
ó
ó
lne cz
lne cz
ęś
ęś
ci (struktury
ci (struktury
organizacyjne) zlokalizowane s
organizacyjne) zlokalizowane s
ą
ą
w wi
w wi
ę
ę
cej ni
cej ni
Ŝ
Ŝ
jednym pa
jednym pa
ń
ń
stwie.
stwie.
Por. A. Jarczewska
11
11
Por
Por
ó
ó
wnanie
wnanie
terminologii w
terminologii w
odniesieniu do
odniesieniu do
etap
etap
ó
ó
w
w
internacjonalizac
internacjonalizac
ji dzia
ji dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci
ci
przedsi
przedsi
ę
ę
biors
biors
-
-
twa
twa
A. Jarczewska
A. Jarczewska
12
12
Struktura PM
Struktura PM
13
13
Schemat struktury PM
Schemat struktury PM
14
14
PM ( przyk
PM ( przyk
ł
ł
ad Ericsson
ad Ericsson
’
’
a)
a)
15
15
Joint venture
Joint venture
Ten rodzaj firm pojawi
Ten rodzaj firm pojawi
ł
ł
si
si
ę
ę
w naszym kraju pod koniec lat
w naszym kraju pod koniec lat
osiemdziesi
osiemdziesi
ą
ą
tych XX w. i nadal jest traktowany nieco odmiennie
tych XX w. i nadal jest traktowany nieco odmiennie
od firm, w kt
od firm, w kt
ó
ó
rych kapita
rych kapita
ł
ł
jest wy
jest wy
ł
ą
ł
ą
cznie krajowy. Jest to
cznie krajowy. Jest to
przedsi
przedsi
ę
ę
wzi
wzi
ę
ę
cie oparte na
cie oparte na
wk
wk
ł
ł
adzie kapita
adzie kapita
ł
ł
u dw
u dw
ó
ó
ch lub wi
ch lub wi
ę
ę
cej
cej
niezale
niezale
Ŝ
Ŝ
nych od siebie (zar
nych od siebie (zar
ó
ó
wno pod wzgl
wno pod wzgl
ę
ę
dem ekonomicznym,
dem ekonomicznym,
prawnym i administracyjnym) partner
prawnym i administracyjnym) partner
ó
ó
w z r
w z r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nych kraj
nych kraj
ó
ó
w
w
, kt
, kt
ó
ó
rzy
rzy
tworz
tworz
ą
ą
wsp
wsp
ó
ó
lne przedsi
lne przedsi
ę
ę
biorstwo, wsp
biorstwo, wsp
ó
ó
lnie nim zarz
lnie nim zarz
ą
ą
dzaj
dzaj
ą
ą
i
i
ponosz
ponosz
ą
ą
ryzyko wsp
ryzyko wsp
ó
ó
lnej dzia
lnej dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci gospodarczej.
ci gospodarczej.
Sp
Sp
ó
ó
ł
ł
ka joint venture charakteryzuj
ka joint venture charakteryzuj
ą
ą
si
si
ę
ę
nast
nast
ę
ę
puj
puj
ą
ą
cymi cechami:
cymi cechami:
-
-
udzia
udzia
ł
ł
em kapita
em kapita
ł
ł
owym i ponoszeniem ryzyka przez wszystkich
owym i ponoszeniem ryzyka przez wszystkich
partner
partner
ó
ó
w,
w,
-
-
d
d
ł
ł
ugofalow
ugofalow
ą
ą
i trwa
i trwa
ł
ą
ł
ą
wsp
wsp
ó
ó
ł
ł
prac
prac
ą
ą
w oparciu o umow
w oparciu o umow
ę
ę
prawn
prawn
ą
ą
,
,
reguluj
reguluj
ą
ą
c
c
ą
ą
cele i zakres oraz okres trwania przedsi
cele i zakres oraz okres trwania przedsi
ę
ę
wzi
wzi
ę
ę
cia,
cia,
-
-
sytuacj
sytuacj
ą
ą
, w kt
, w kt
ó
ó
rej inwestorzy z r
rej inwestorzy z r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nych pa
nych pa
ń
ń
stwa, partnerzy z
stwa, partnerzy z
kraju A i kraju B tworz
kraju A i kraju B tworz
ą
ą
lub nabywaj
lub nabywaj
ą
ą
istniej
istniej
ą
ą
ce ju
ce ju
Ŝ
Ŝ
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwo w kraju C.
biorstwo w kraju C.
16
16
Joint venture
Joint venture
Obecnie sp
Obecnie sp
ó
ó
ł
ł
ki joint venture mog
ki joint venture mog
ą
ą
liczy
liczy
ć
ć
na
na
uzyskanie trzyletnie zwolnienie z podatku
uzyskanie trzyletnie zwolnienie z podatku
dochodowego tylko wtedy gdy przedsi
dochodowego tylko wtedy gdy przedsi
ę
ę
wzi
wzi
ę
ę
cie
cie
jest o udziale zagranicznym ponad 2 mln.
jest o udziale zagranicznym ponad 2 mln.
€
€
).Ulgi
).Ulgi
podatkowe mia
podatkowe mia
ł
ł
y na celu maksymalne zach
y na celu maksymalne zach
ę
ę
cenie
cenie
zagranicznych przedsi
zagranicznych przedsi
ę
ę
biorc
biorc
ó
ó
w do inwestowania
w do inwestowania
w Polsce. Zamierzenie te tylko po cz
w Polsce. Zamierzenie te tylko po cz
ęś
ęś
ci okaza
ci okaza
ł
ł
y
y
si
si
ę
ę
skuteczne, ale mimo problem
skuteczne, ale mimo problem
ó
ó
w podczas
w podczas
tworzenia joint ventures powsta
tworzenia joint ventures powsta
ł
ł
o ich ca
o ich ca
ł
ł
kiem
kiem
sporo po rozpocz
sporo po rozpocz
ę
ę
ciu transformacji ustrojowej w
ciu transformacji ustrojowej w
roku 1989.
roku 1989.
Przyk
Przyk
ł
ł
adem przedsi
adem przedsi
ę
ę
biorstw joint venture na
biorstw joint venture na
rynku
rynku
ś
ś
wiatowym mog
wiatowym mog
ą
ą
by
by
ć
ć
Sony Ericsson lub
Sony Ericsson lub
Fujitsu Siemens Computers.
Fujitsu Siemens Computers.
17
17
Formy organizacyjne filii zagranicznych
Formy organizacyjne filii zagranicznych
18
18
Istota bezpo
Istota bezpo
ś
ś
rednich inwestycji
rednich inwestycji
zagranicznych
zagranicznych
Bezpo
Bezpo
ś
ś
rednia inwestycja zagraniczna
rednia inwestycja zagraniczna
jest to
jest to
inwestycja przez przedsi
inwestycja przez przedsi
ę
ę
biorstwo lub osob
biorstwo lub osob
ę
ę
fizyczn
fizyczn
ą
ą
jednego kraju w przedsi
jednego kraju w przedsi
ę
ę
biorstwo innego
biorstwo innego
kraju podejmowana z zamiarem sprawowania
kraju podejmowana z zamiarem sprawowania
d
d
ł
ł
ugotrwa
ugotrwa
ł
ł
ej kontroli pozwalaj
ej kontroli pozwalaj
ą
ą
cej zarz
cej zarz
ą
ą
dza
dza
ć
ć
fili
fili
ą
ą
zagraniczn
zagraniczn
ą
ą
. Najcz
. Najcz
ęś
ęś
ciej spotykanym sposobem
ciej spotykanym sposobem
sprawowania kontroli nad przedsi
sprawowania kontroli nad przedsi
ę
ę
biorstwem jest
biorstwem jest
w
w
ł
ł
asno
asno
ść
ść
ca
ca
ł
ł
o
o
ś
ś
ci lub cz
ci lub cz
ęś
ęś
ci jego kapita
ci jego kapita
ł
ł
u. Innym
u. Innym
sposobem sprawowania kontroli mo
sposobem sprawowania kontroli mo
Ŝ
Ŝ
e by
e by
ć
ć
:
:
umowa licencyjna, kontrakt mened
umowa licencyjna, kontrakt mened
Ŝ
Ŝ
erski,
erski,
porozumienie franczyzowe lub partnerskie.
porozumienie franczyzowe lub partnerskie.
19
19
Motywy podejmowania BIZ
Motywy podejmowania BIZ
20
20
Motywy BIZ w Polsce
Motywy BIZ w Polsce
21
21
Najwi
Najwi
ę
ę
ksze PM
ksze PM
22
22
Najwi
Najwi
ę
ę
ksze
ksze
(niefinansowe)
(niefinansowe)
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwa
biorstwa
mi
mi
ę
ę
dzynarodowe
dzynarodowe
wg warto
wg warto
ś
ś
ci
ci
aktyw
aktyw
ó
ó
w
w
zagranicznych
zagranicznych
(2004)
(2004)
Jarczewska
Jarczewska
23
23
10 najwi
10 najwi
ę
ę
kszych PM (2006)
kszych PM (2006)
24
24
Formy internacjonalizacji przedsi
Formy internacjonalizacji przedsi
ę
ę
biorstwa w uk
biorstwa w uk
ł
ł
adzie
adzie
fazowym wg H.G. Meissnera
fazowym wg H.G. Meissnera
25
25
Strategie wej
Strategie wej
ś
ś
cia przedsi
cia przedsi
ę
ę
biorstw
biorstw
mi
mi
ę
ę
dzynarodowych na rynki
dzynarodowych na rynki
Zaorska
Zaorska
26
26
Otoczenie przedsi
Otoczenie przedsi
ę
ę
biorstw
biorstw
mi
mi
ę
ę
dzynarodowych
dzynarodowych
Jarczewska
Jarczewska
27
27
Funkcje PM
Funkcje PM
28
28
Dwoisty charakter funkcji ekonomicznej,
Dwoisty charakter funkcji ekonomicznej,
politycznej i spo
politycznej i spo
ł
ł
ecznej
ecznej
3. Funkcje spo
3. Funkcje spo
ł
ł
eczne:
eczne:
a)
a)
wyr
wyr
ó
ó
wnywanie r
wnywanie r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nic rozwojowych i integracja spo
nic rozwojowych i integracja spo
ł
ł
ecze
ecze
ń
ń
stw,
stw,
b)
b)
pog
pog
ł
ę
ł
ę
bianie r
bianie r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nic rozwojowych i dezintegracja spo
nic rozwojowych i dezintegracja spo
ł
ł
ecze
ecze
ń
ń
stw
stw
.
.
2. Funkcje polityczne:
2. Funkcje polityczne:
a)
a)
wzmocnienie si
wzmocnienie si
ł
ł
y i pozycji pa
y i pozycji pa
ń
ń
stwa oraz stabilizacja
stwa oraz stabilizacja
ś
ś
rodowiska
rodowiska
mi
mi
ę
ę
dzynarodowego,
dzynarodowego,
b)
b)
os
os
ł
ł
abienie pozycji pa
abienie pozycji pa
ń
ń
stwa i destabilizacja
stwa i destabilizacja
ś
ś
rodowiska
rodowiska
mi
mi
ę
ę
dzynarodowego.
dzynarodowego.
1.
1.
Funkcje ekonomiczne:
Funkcje ekonomiczne:
a)
a)
stymulowanie rozwoju gospodarczego gospodarki
stymulowanie rozwoju gospodarczego gospodarki
ś
ś
wiatowej,
wiatowej,
b)
b)
zagro
zagro
Ŝ
Ŝ
enia dla rozwoju gospodarczego pa
enia dla rozwoju gospodarczego pa
ń
ń
stw.
stw.
29
29
Funkcje ekonomiczne (po
Funkcje ekonomiczne (po
Ŝą
Ŝą
dane)
dane)
Transfer kapita
Transfer kapita
ł
ł
u, technologii i wiedzy
u, technologii i wiedzy
Pobudzanie dzia
Pobudzanie dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci gospodarczej
ci gospodarczej
Wzrost zatrudnienia
Wzrost zatrudnienia
Wzrost p
Wzrost p
ł
ł
ac i popytu wewn
ac i popytu wewn
ę
ę
trznego
trznego
Wzrost eksportu i wyr
Wzrost eksportu i wyr
ó
ó
wnywanie stanu
wnywanie stanu
bilansu p
bilansu p
ł
ł
atniczego
atniczego
Wzrost konkurencji
Wzrost konkurencji
30
30
BIZ w BiR
BIZ w BiR
31
31
BIZ jako
BIZ jako
ź
ź
r
r
ó
ó
d
d
ł
ł
o nowych technologii
o nowych technologii
32
32
Udzia
Udzia
ł
ł
PM w BiR w Polsce (2003 r.)
PM w BiR w Polsce (2003 r.)
33
33
Funkcje ekonomiczne (niepo
Funkcje ekonomiczne (niepo
Ŝą
Ŝą
dane)
dane)
Uzale
Uzale
Ŝ
Ŝ
nienie gospodarki krajowej od
nienie gospodarki krajowej od
kapita
kapita
ł
ł
u zagranicznego
u zagranicznego
Gro
Gro
ź
ź
ba konkurencji wobec s
ba konkurencji wobec s
ł
ł
abszych
abszych
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstw krajowych9 tzw. efekt
biorstw krajowych9 tzw. efekt
wypierania)
wypierania)
Zanieczyszczenie
Zanieczyszczenie
ś
ś
rodowiska naturalnego
rodowiska naturalnego
Wykorzystywanie przewagi w zakresie
Wykorzystywanie przewagi w zakresie
mo
mo
Ŝ
Ŝ
liwo
liwo
ś
ś
ci finansowej i mobilno
ci finansowej i mobilno
ś
ś
ci
ci
Mo
Mo
Ŝ
Ŝ
liwo
liwo
ść
ść
niepo
niepo
Ŝą
Ŝą
danego ograniczenia
danego ograniczenia
dzia
dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci
ci
„
„
ucieczka
ucieczka
”
”
kapita
kapita
ł
ł
ó
ó
w
w
34
34
BIZ we wsp
BIZ we wsp
ó
ó
ł
ł
czesnej gospodarce
czesnej gospodarce
ś
ś
wiatowej i w Polsce (statystyka)
wiatowej i w Polsce (statystyka)
35
35
Ś
Ś
wiatowe BIZ w latach 1980
wiatowe BIZ w latach 1980
-
-
2006
2006
Źród
ł
o:vAIiIZ
Trzeci rok
wzrostu
nap
ł
ywu BIZ w
świecie do
poziomu $1,306
mld.
Nap
ł
yw do
krajów
rozwiniętych
wzrós
ł
o 45%(do
$857 mld) a do
krajów
rozwijających się
o 21% (do $379
mld).
Nap
ł
yw do P
ł
d-
Wsch
Europy i WNP
wzrós
ł
o68% a
do POLSKI aŜ o
85%, z $10.4
mld do $19.2mld
.
36
36
10
najwi
najwi
ę
ę
kszych kraj
kszych kraj
ó
ó
w przyjmuj
w przyjmuj
ą
ą
cych
cych
BIZ w mld $ (2006
BIZ w mld $ (2006
)
)
Ź
ródło:
Ś
wiatowy Raport Inwestycyjny2007 .Korporacje Transnarodowe, Przemysł
Wydobywczy i Rozwój
37
37
10 najwi
10 najwi
ę
ę
kszych
kszych
ź
ź
r
r
ó
ó
de
de
ł
ł
BIZ w mld $
BIZ w mld $
(2006)
(2006)
Ź
ródło:
Ś
wiatowy Raport Inwestycyjny2007 .Korporacje Transnarodowe, Przemysł Wydobywczy i Rozwój
38
38
Zmiana struktury ga
Zmiana struktury ga
ł
ę
ł
ę
ziowej BIZ
ziowej BIZ
Ź
ródło:
Ś
wiatowy Raport Inwestycyjny2007 .Korporacje Transnarodowe, Przemysł Wydobywczy i Rozwój
39
39
Mi
Mi
ę
ę
dzynarodowe po
dzynarodowe po
ł
ą
ł
ą
czenia
czenia
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstw
biorstw
40
40
BIZ w UE (2007)
BIZ w UE (2007)
Źród
ł
o: Eurostat
41
41
Powi
Powi
ą
ą
zania
zania
w
w
ł
ł
asno
asno
ś
ś
ciowe w
ciowe w
przemy
przemy
ś
ś
le
le
samochodowym
samochodowym
A. Jarczewska
A. Jarczewska
42
42
BIZ w nowych krajach UE w 2007 r.
BIZ w nowych krajach UE w 2007 r.
43
43
Nap
Nap
ł
ł
yw BIZ do Polski w latach 2000
yw BIZ do Polski w latach 2000
-
-
2007
2007
PAIZ
PAIZ
44
44
Struktura BIZ w Polsce w 2007 r.
Struktura BIZ w Polsce w 2007 r.
Skrzypek
Skrzypek
45
45
Struktura geograficzna nap
Struktura geograficzna nap
ł
ł
ywu BIZ w Polsce w 2007 r
ywu BIZ w Polsce w 2007 r
46
46
BIZ w Polsce (struktur wg rodzaj
BIZ w Polsce (struktur wg rodzaj
ó
ó
w
w
dzia
dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci)
ci)
47
47
Przep
Przep
ł
ł
ywy finansowe w PM
ywy finansowe w PM
48
48
Charakter przep
Charakter przep
ł
ł
yw
yw
ó
ó
w finansowych w
w finansowych w
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwach krajowych
biorstwach krajowych
3.
3.
Ł
Ł
atwo jest okre
atwo jest okre
ś
ś
li
li
ć
ć
kra
kra
ń
ń
cow
cow
ą
ą
stop
stop
ę
ę
zwrotu
zwrotu
2. Anga
2. Anga
Ŝ
Ŝ
owane s
owane s
ą
ą
g
g
ł
ł
ó
ó
wnie
wnie
ś
ś
rodki obce
rodki obce
1. Dokonywane s
1. Dokonywane s
ą
ą
w walucie krajowej
w walucie krajowej
49
49
Charakter przep
Charakter przep
ł
ł
yw
yw
ó
ó
w finansowych w
w finansowych w
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwach mi
biorstwach mi
ę
ę
dzynarodowych
dzynarodowych
3. Koszty transakcyjne wymiany walut,
3. Koszty transakcyjne wymiany walut,
ryzyko dewizowe .
ryzyko dewizowe .
2. Podlegaj
2. Podlegaj
ą
ą
ryzyk politycznemu
ryzyk politycznemu
-
-
blokowanie transfer
blokowanie transfer
ó
ó
w jawne (np. zawieszenie
w jawne (np. zawieszenie
wymienialno
wymienialno
ś
ś
ci walut),
ci walut),
-
-
blokowanie transfer
blokowanie transfer
ó
ó
w ukryte ( np. limitowanie kwot
w ukryte ( np. limitowanie kwot
dywidend, wysokie op
dywidend, wysokie op
ł
ł
aty za transfery dywidend).
aty za transfery dywidend).
1. Dokonuj
1. Dokonuj
ą
ą
si
si
ę
ę
mi
mi
ę
ę
dzy przedsi
dzy przedsi
ę
ę
biorstwami
biorstwami
dzia
dzia
ł
ł
aj
aj
ą
ą
cymi w krajach o r
cymi w krajach o r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nych systemach
nych systemach
pieni
pieni
ęŜ
ęŜ
nych i podatkowych.
nych i podatkowych.
50
50
Rodzaje transfer
Rodzaje transfer
ó
ó
w (przep
w (przep
ł
ł
yw
yw
ó
ó
w)
w)
Wyp
Wyp
ł
ł
aty dywidend
aty dywidend
Op
Op
ł
ł
aty licencyjne
aty licencyjne
Op
Op
ł
ł
aty za us
aty za us
ł
ł
ugi mened
ugi mened
Ŝ
Ŝ
erskie
erskie
Ceny transferowe
Ceny transferowe
Manipulowanie terminami p
Manipulowanie terminami p
ł
ł
atno
atno
ś
ś
ci
ci
Po
Po
Ŝ
Ŝ
yczki fasadowe
yczki fasadowe
Przymusowe reinwestycje
Przymusowe reinwestycje
51
51
Polityka
Polityka
dywidend
dywidend
O polityce dywidend decyduj
O polityce dywidend decyduj
ą
ą
:
:
a)
a)
podatki,
podatki,
b)
b)
mo
mo
Ŝ
Ŝ
liwo
liwo
ś
ś
ci i celowo
ci i celowo
ść
ść
reinwestowania
reinwestowania
zysk
zysk
ó
ó
w,
w,
c)
c)
ryzyko kursowe i ograniczenia dewizowe,
ryzyko kursowe i ograniczenia dewizowe,
d)
d)
wska
wska
ź
ź
nik wyp
nik wyp
ł
ł
aty dywidendy w firmie
aty dywidendy w firmie
macierzystej,
macierzystej,
e)
e)
konflikt interes
konflikt interes
ó
ó
w w sp
w w sp
ó
ó
ł
ł
ce joint venture,
ce joint venture,
52
52
Op
Op
ł
ł
aty za us
aty za us
ł
ł
ugi licencyjne
ugi licencyjne
(mened
(mened
Ŝ
Ŝ
erskie, konsultingowe)
erskie, konsultingowe)
Firma macierzysta okre
Firma macierzysta okre
ś
ś
la w/w op
la w/w op
ł
ł
aty
aty
globalnie, a nast
globalnie, a nast
ę
ę
pnie obci
pnie obci
ąŜą
ąŜą
filie wg
filie wg
kryteri
kryteri
ó
ó
w podzia
w podzia
ł
ł
u ( np. przychod
u ( np. przychod
ó
ó
w,
w,
warto
warto
ś
ś
ci maj
ci maj
ą
ą
tku)
tku)
W/w op
W/w op
ł
ł
aty maj
aty maj
ą
ą
cz
cz
ę
ę
sto charakter
sto charakter
indywidualny i trudno jest okre
indywidualny i trudno jest okre
ś
ś
li
li
ć
ć
ich cen
ich cen
ę
ę
.
.
S
S
ą
ą
zatem wygodnym kana
zatem wygodnym kana
ł
ł
em transferu
em transferu
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w pieni
w pieni
ęŜ
ęŜ
nych do firmy macierzystej.
nych do firmy macierzystej.
Op
Op
ł
ł
aty licencyjne to wynagrodzenie p
aty licencyjne to wynagrodzenie p
ł
ł
acone
acone
w
w
ł
ł
a
a
ś
ś
cicielom technologii (patent
cicielom technologii (patent
ó
ó
w, znak
w, znak
ó
ó
w
w
towarowych) za u
towarowych) za u
Ŝ
Ŝ
ytkowanie technologii
ytkowanie technologii
albo praw do produkcji lub dystrybucji.
albo praw do produkcji lub dystrybucji.
Okre
Okre
ś
ś
lane s
lane s
ą
ą
kwotowo lub jak procent od
kwotowo lub jak procent od
obrot
obrot
ó
ó
w (zysk
w (zysk
ó
ó
w).
w).
53
53
Ceny transferowe (1)
Ceny transferowe (1)
Ceny transferowe umo
Ceny transferowe umo
Ŝ
Ŝ
liwiaj
liwiaj
ą
ą
„
„
niewidoczny
niewidoczny
”
”
transfer zysk
transfer zysk
ó
ó
w i ukrywanie rentowno
w i ukrywanie rentowno
ś
ś
ci.
ci.
a)
a)
niskie ceny eksportowe gdy podatki u
niskie ceny eksportowe gdy podatki u
eksportera s
eksportera s
ą
ą
wy
wy
Ŝ
Ŝ
sze, ni
sze, ni
Ŝ
Ŝ
u importera;
u importera;
b)
b)
Wysokie ceny u eksportera, gdy podatki u
Wysokie ceny u eksportera, gdy podatki u
eksportera s
eksportera s
ą
ą
ni
ni
Ŝ
Ŝ
sze, ni
sze, ni
Ŝ
Ŝ
u importera
u importera
Ceny transferowe
Ceny transferowe
, to ceny ustanawiane
, to ceny ustanawiane
przez korporacje w tzw. wymianie wewn
przez korporacje w tzw. wymianie wewn
ą
ą
trz
trz
korporacyjne (tzn. w transakcjach
korporacyjne (tzn. w transakcjach
eksportowo
eksportowo
-
-
importowych mi
importowych mi
ę
ę
dzy filiami a
dzy filiami a
sp
sp
ó
ó
ł
ł
k
k
ą
ą
macierzyst
macierzyst
ą
ą
)
)
54
54
Cena transferowa (2)
Cena transferowa (2)
Cena transferowa jest wa
Cena transferowa jest wa
Ŝ
Ŝ
nym
nym
narz
narz
ę
ę
dziem w kilku problemach
dziem w kilku problemach
zarz
zarz
ą
ą
dczych:
dczych:
1.
1.
Zarz
Zarz
ą
ą
dzanie podatkowe
dzanie podatkowe
2.
2.
Zarz
Zarz
ą
ą
dzanie finansowe (przep
dzanie finansowe (przep
ł
ł
ywy i
ywy i
akumulacja
akumulacja
ś
ś
rodk
rodk
ó
ó
w p
w p
ł
ł
ynnych)
ynnych)
3.
3.
Zarz
Zarz
ą
ą
dzanie ryzykiem kursowym
dzanie ryzykiem kursowym
4.
4.
Zarz
Zarz
ą
ą
dzanie mi
dzanie mi
ę
ę
dzynarodowymi wsp
dzynarodowymi wsp
ó
ó
lnymi
lnymi
przedsi
przedsi
ę
ę
wzi
wzi
ę
ę
ciami i aliansami
ciami i aliansami
strategicznymi
strategicznymi
5.
5.
Obchodzenie regulacji pa
Obchodzenie regulacji pa
ń
ń
stwowych
stwowych
55
55
Ceny transferowe (3
Ceny transferowe (3
)
)
Zbyt wysokie lub zbyt niskie ceny powoduj
Zbyt wysokie lub zbyt niskie ceny powoduj
ą
ą
op
op
ó
ó
r kraj
r kraj
ó
ó
w goszcz
w goszcz
ą
ą
cych, gdy
cych, gdy
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwa mi
biorstwa mi
ę
ę
dzynarodowe:
dzynarodowe:
-
-
uciekaj
uciekaj
ą
ą
od podatk
od podatk
ó
ó
w,
w,
-
-
stosuj
stosuj
ą
ą
dumping
dumping
.
.
Kraje goszcz
Kraje goszcz
ą
ą
ce mog
ce mog
ą
ą
:
:
a) kwestionowa
a) kwestionowa
ć
ć
dochody p.m.;
dochody p.m.;
b) zmienia
b) zmienia
ć
ć
ceny i dokonywa
ceny i dokonywa
ć
ć
nowych oblicze
nowych oblicze
ń
ń
wynik
wynik
ó
ó
w filii.
w filii.
56
56
Motywy
Motywy
stosowania
stosowania
cen
cen
transferowych
transferowych
Zaorska
Zaorska
57
57
Manipulowanie terminami p
Manipulowanie terminami p
ł
ł
atno
atno
ś
ś
ci
ci
Przyk
Przyk
ł
ł
ad: wy
ad: wy
Ŝ
Ŝ
sze oprocentowanie kredyt
sze oprocentowanie kredyt
ó
ó
w w kraju
w w kraju
fili odbiorcy (d
fili odbiorcy (d
ł
ł
u
u
Ŝ
Ŝ
nika) powoduje jej finansowanie
nika) powoduje jej finansowanie
kredytem kupiecki filii z kraju o ni
kredytem kupiecki filii z kraju o ni
Ŝ
Ŝ
szym
szym
oprocentowaniu
oprocentowaniu
Pozwala na kredytowanie zobowi
Pozwala na kredytowanie zobowi
ą
ą
za
za
ń
ń
finansowych jednej firmy przez inn
finansowych jednej firmy przez inn
ą
ą
i
i
wp
wp
ł
ł
ywa na ich p
ywa na ich p
ł
ł
ynno
ynno
ść
ść
.
.
Manipulacja ta polega na przy
Manipulacja ta polega na przy
ś
ś
pieszeniu lub
pieszeniu lub
op
op
ó
ó
ź
ź
nieniu p
nieniu p
ł
ł
atno
atno
ś
ś
ci zobowi
ci zobowi
ą
ą
za
za
ń
ń
bie
bie
Ŝą
Ŝą
cych.
cych.
58
58
Unikanie
Unikanie
podatk
podatk
ó
ó
w
w
Rzeczpospolita
Rzeczpospolita
59
59
Raje podatkowe
Raje podatkowe
Raj podatkowy
Raj podatkowy
-
-
termin u
termin u
Ŝ
Ŝ
ywany w odniesieniu do pa
ywany w odniesieniu do pa
ń
ń
stw, w
stw, w
kt
kt
ó
ó
rych przepisy podatkowe s
rych przepisy podatkowe s
ą
ą
wyj
wyj
ą
ą
tkowo
tkowo
ł
ł
agodne dla
agodne dla
obcokrajowc
obcokrajowc
ó
ó
w i kapita
w i kapita
ł
ł
u zagranicznego. Raje podatkowe s
u zagranicznego. Raje podatkowe s
ą
ą
wykorzystywane przez bogatych przedsi
wykorzystywane przez bogatych przedsi
ę
ę
biorc
biorc
ó
ó
w oraz ich firmy,
w oraz ich firmy,
do transferowania zysk
do transferowania zysk
ó
ó
w i unikania p
w i unikania p
ł
ł
acenia podatk
acenia podatk
ó
ó
w w krajach
w w krajach
macierzystych, co jest zgodne z obowi
macierzystych, co jest zgodne z obowi
ą
ą
zuj
zuj
ą
ą
cym prawem.
cym prawem.
Do raj
Do raj
ó
ó
w podatkowych nale
w podatkowych nale
Ŝą
Ŝą
: wyspa
: wyspa
Jersey
Jersey
,
,
Kajmany
Kajmany
,
,
Brytyjskie
Brytyjskie
Wyspy Dziewicze
Wyspy Dziewicze
,
,
Wsp
Wsp
ó
ó
lnota Baham
lnota Baham
ó
ó
w
w
,
,
Republika Seszeli
Republika Seszeli
,
,
Ksi
Ksi
ę
ę
stwo Andory
stwo Andory
,
,
Anguilla
Anguilla
,
,
Antigua i Barbuda
Antigua i Barbuda
,
,
Aruba
Aruba
,
,
Kr
Kr
ó
ó
lestwo
lestwo
Bahrajnu
Bahrajnu
,
,
Barbados
Barbados
,
,
Belize
Belize
,
,
Bermudy
Bermudy
,
,
Wyspy Cooka
Wyspy Cooka
,
,
Wsp
Wsp
ó
ó
lnota
lnota
Dominiki
Dominiki
,
,
Gibraltar
Gibraltar
,
,
Grenada
Grenada
,
,
Guernsey
Guernsey
/
/
Sark
Sark
/
/
Alderney
Alderney
,
,
Hongkong
Hongkong
,
,
Republika Liberii
Republika Liberii
,
,
Ksi
Ksi
ę
ę
stwo Liechtensteinu
stwo Liechtensteinu
,
,
Makau
Makau
,
,
Republika Malediw
Republika Malediw
ó
ó
w
w
,
,
Wyspa Man
Wyspa Man
,
,
Republika Wysp Marshalla
Republika Wysp Marshalla
,
,
Republika Mauritiusu
Republika Mauritiusu
,
,
Ksi
Ksi
ę
ę
stwo Monako
stwo Monako
,
,
Montserrat
Montserrat
,
,
Republika
Republika
Nauru
Nauru
,
,
Antyle Holenderskie
Antyle Holenderskie
,
,
Niue
Niue
,
,
Republika Panamy
Republika Panamy
,
,
Niezale
Niezale
Ŝ
Ŝ
ne
ne
Pa
Pa
ń
ń
stwo Samoa
stwo Samoa
,
,
Saint Kitts i Nevis
Saint Kitts i Nevis
,
,
Saint Lucia
Saint Lucia
,
,
Saint Vincent i
Saint Vincent i
Grenadyny
Grenadyny
,
,
Kr
Kr
ó
ó
lestwo Tonga
lestwo Tonga
,
,
Turks i Caicos
Turks i Caicos
,
,
Wyspy Dziewicze
Wyspy Dziewicze
Stan
Stan
ó
ó
w Zjednoczonych
w Zjednoczonych
,
,
Republika Vanuatu
Republika Vanuatu
Źród
ł
o: Wikipedia
60
60
Raje podatkowe (2)
Raje podatkowe (2)
Metoda
Metoda
„
„
raju podatkowego
raju podatkowego
”
”
(w du
(w du
Ŝ
Ŝ
ym uproszczeniu) polega na
ym uproszczeniu) polega na
utworzeniu
utworzeniu
sp
sp
ó
ó
ł
ł
ki
ki
z siedzib
z siedzib
ą
ą
w takim
w takim
pa
pa
ń
ń
stwie
stwie
i wykorzystanie jej
i wykorzystanie jej
jako elementu transferowania zysk
jako elementu transferowania zysk
ó
ó
w, przez tworzenie fikcyjnych
w, przez tworzenie fikcyjnych
koszt
koszt
ó
ó
w dzia
w dzia
ł
ł
alno
alno
ś
ś
ci. Najpopularniejsz
ci. Najpopularniejsz
ą
ą
metod
metod
ą
ą
jest sprzeda
jest sprzeda
Ŝ
Ŝ
licencji
licencji
na
na
znaki graficzne
znaki graficzne
, lub
, lub
praw
praw
do nazw za ogromne sumy,
do nazw za ogromne sumy,
b
b
ę
ę
d
d
ą
ą
cymi znaczn
cymi znaczn
ą
ą
cz
cz
ęś
ęś
ci
ci
ą
ą
osi
osi
ą
ą
ganych
ganych
zysk
zysk
ó
ó
w
w
. Po uwzgl
. Po uwzgl
ę
ę
dnieniu
dnieniu
takiego
takiego
kosztu
kosztu
w rachunku wynik
w rachunku wynik
ó
ó
w
w
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstwa
biorstwa
,
,
zmniejsza podstaw
zmniejsza podstaw
ę
ę
opodatkowania, a tym samym p
opodatkowania, a tym samym p
ł
ł
aci mniejszy
aci mniejszy
podatek
podatek
dochodowy
dochodowy
. Innym sposobem minimalizacji p
. Innym sposobem minimalizacji p
ł
ł
aconego
aconego
podatku w kraju macierzystym jest transfer produkt
podatku w kraju macierzystym jest transfer produkt
ó
ó
w
w
(p
(p
ó
ó
ł
ł
produkt
produkt
ó
ó
w, towar
w, towar
ó
ó
w etc.) po cenie wytworzenia (podmiot
w etc.) po cenie wytworzenia (podmiot
sprzedaje swoje produkty firmie
sprzedaje swoje produkty firmie
-
-
c
c
ó
ó
rce zarejestrowanej w raju
rce zarejestrowanej w raju
podatkowym po cenie wytworzenia
podatkowym po cenie wytworzenia
-
-
w ten spos
w ten spos
ó
ó
b nie osi
b nie osi
ą
ą
ga on
ga on
zysku na sprzeda
zysku na sprzeda
Ŝ
Ŝ
y), za
y), za
ś
ś
firma zarejestrowana w raju
firma zarejestrowana w raju
podatkowym sprzedaje te produkty z mar
podatkowym sprzedaje te produkty z mar
Ŝą
Ŝą
-
-
w ten spos
w ten spos
ó
ó
b
b
powstaje zysk (r
powstaje zysk (r
ó
ó
Ŝ
Ŝ
nica mi
nica mi
ę
ę
dzy cen
dzy cen
ą
ą
sprzeda
sprzeda
Ŝ
Ŝ
y a cen
y a cen
ą
ą
zakupu), od
zakupu), od
kt
kt
ó
ó
rego p
rego p
ł
ł
aci si
aci si
ę
ę
niski podatek.
niski podatek.
Źród
ł
o: Wikipedia
61
61
Modele finansowania
Modele finansowania
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstw mi
biorstw mi
ę
ę
dzynarodowych
dzynarodowych
62
62
Modele finansowania inwestycji (1)
Modele finansowania inwestycji (1)
Model finansowania inwestycji w przedsi
Model finansowania inwestycji w przedsi
ę
ę
biorstwie to wzajemne zwi
biorstwie to wzajemne zwi
ą
ą
zki
zki
mi
mi
ę
ę
dzy przedsi
dzy przedsi
ę
ę
biorstwem a instytucjami specjalizuj
biorstwem a instytucjami specjalizuj
ą
ą
cymi si
cymi si
ę
ę
w ich
w ich
rozwoju.
rozwoju.
Finansowanie
Finansowanie
zewn
zewn
ę
ę
trzne
trzne
a)
a)
kredyty komercyjne,
kredyty komercyjne,
b)
b)
Kredyty z
Kredyty z
gwarancjami
gwarancjami
rz
rz
ą
ą
dowymi,
dowymi,
c)
c)
bezpo
bezpo
ś
ś
rednie
rednie
zaanga
zaanga
Ŝ
Ŝ
owanie
owanie
organizacji
organizacji
mi
mi
ę
ę
dzynarodowych,
dzynarodowych,
d)
d)
nap
nap
ł
ł
yw kapita
yw kapita
ł
ł
u d
u d
ł
ł
ugo
ugo
i kr
i kr
ó
ó
tkoterminowego.
tkoterminowego.
Finansowanie
Finansowanie
wewn
wewn
ę
ę
trzne
trzne
a)
a)
poprzez transformacj
poprzez transformacj
ę
ę
kapita
kapita
ł
ł
u.
u.
b)
b)
poprzez transformacj
poprzez transformacj
ę
ę
maj
maj
ą
ą
tku.
tku.
63
63
Modele finansowania inwestycji (2)
Modele finansowania inwestycji (2)
Model anglosaski
Model anglosaski
-
-
liberalizm, du
liberalizm, du
Ŝ
Ŝ
a
a
niezale
niezale
Ŝ
Ŝ
no
no
ść
ść
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstw,
biorstw,
-
-
silny stopie
silny stopie
ń
ń
urynkowienia decyzji,
urynkowienia decyzji,
-
-
du
du
Ŝ
Ŝ
e znaczenie
e znaczenie
rynk
rynk
ó
ó
w kapita
w kapita
ł
ł
owych,
owych,
-
-
ma
ma
ł
ł
e znaczenie
e znaczenie
bank
bank
ó
ó
w w
w w
finansowaniu
finansowaniu
inwestycji
inwestycji
Model niemiecko
Model niemiecko
-
-
japo
japo
ń
ń
ski
ski
-
-
banki mog
banki mog
ą
ą
by
by
ć
ć
w
w
ł
ł
a
a
ś
ś
cicielami
cicielami
przedsi
przedsi
ę
ę
biorstw i je
biorstw i je
kredytowa
kredytowa
ć
ć
,
,
-
-
s
s
ł
ł
abo rozwini
abo rozwini
ę
ę
ty rynek
ty rynek
kapita
kapita
ł
ł
owy,
owy,
-
-
znaczna akumulacja
znaczna akumulacja
wewn
wewn
ę
ę
trzna
trzna
64
64
Dzi
Dzi
ę
ę
kuj
kuj
ę
ę
za uwag
za uwag
ę
ę
65
65
Rentowno
Rentowno
ś
ś
ć
ć
inwestycji
inwestycji
Zaorska
Zaorska
66
66
Nap
Nap
ł
ł
yw BIZ do Polski w latach 2002
yw BIZ do Polski w latach 2002
-
-
2007
2007
Skrzypek
Skrzypek
Skrzypek
Skrzypek