Rachunek ekonomiczny

Wykład 12

Jakie są elementy inwestycji?

- przypomnienie

W definicji tej podane są cztery charakterystyczne

cechy inwestycji:

Nakład

-

alokacja kapitału własnego i obcego

Korzyść

- oczekiwany efekt z realizacji inwestycji

Czas

-

okres zaangażowania kapitału oraz

uzyskiwania korzyści

Ryzyko

-

możliwość nie osiągnięcia oczekiwanych

efektów (na plus lub na minus)

Wojciech Bujalski 2011©

Zasady poprawnie oceny efektywności

przedsięwzięć inwestycyjnych

- przypomnienie

1.

Przyrostowość,

2.

Uniwersalność,

3.

Porównywalność

(przedmiotowym i czasowym)

,

4.

Kompleksowość,

5.

Jednoznaczność,

6.

Obiektywność,

7.

Spójność.

Wojciech Bujalski 2011©

Zasady szacowania przepływów pieniężnych -

przypomnienie

Przepływy pieniężne mogą być szacowane w różny sposób z różną
dokładnością

Wojciech Bujalski 2011©

Cztery zasady szacowania przepływów

1.

Zasada przyrostowości

2.

Zasada ignorowanie kosztów już poniesionych

3.

Zasada kosztów utraconych

4.

Amortyzacja nie powinna być ujmowana
bezpośrednio w przepływach

Bezwzględny rachunek efektywności

ekonomicznej przedsięwzięć inwestycyjnych

Wojciech Bujalski 2011©

Metody proste

Metody dyskontowe

Na tym był koniec poprzedniego wykładu

Metody Proste - wybrane

Wojciech Bujalski 2011©

Metody proste - wybrane

Prosta stopa zwrotu (rates of return)

%

100





I

K

R

Wojciech Bujalski 2011©

K

– korzyść netto wyrażona zyskiem

I

– zaangażowany kapitał

Prosta stopa zwrotu

Wojciech Bujalski 2011©

Prosta stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych

Return on investment

Prosta stopa zwrotu z kapitałów własnych

Return on equity

Zysk operacyjny
ROE =

–––––––––––––––––––––––––– 100%

Całkowity nakład inwestycyjny

finansowany kapitałem własnym

Zysk operacyjny
ROI =

–––––––––––––––––––––––––– 100%

Całkowity nakład inwestycyjny

Prosta stopa zwrotu

• Nie można zbudować jednoznacznego kryterium decyzyjnego
• Przyjmuje się maksymalizację ROE i ROI

Wojciech Bujalski 2011©

Prosta stopa zwrotu

Zalety

Wady

• Jest prosta, zrozumiała,

komunikatywna

• Jest prosta do oszacowania –

potrzebna informacja jest zwykle
dostępna, gdyż podmiot realizujący
dane przedsięwzięcie inwestycyjne
posiada dane dotyczące wysokości
koniecznych do poniesienia nakładów
inwestycyjnych, a także sporządza
rachunek zysków i strat

• Nie

uwzględnia

zmiennej

wartości

pieniądza w czasie

• Opiera się na zysku jako mierniku korzyści

netto

przedsięwzięcia inwestycyjnego

• Wymaga arbitralnego ustalenia minimalnej

granicznej stopy zwrotu

– nie jest miarą

obiektywną

• Jest formułą roczną nie zaś syntetyczną
• Różnorodność metodologiczna

przejawiająca się rozbieżnymi
algorytmami matematycznymi

Wojciech Bujalski 2011©

Prosty okres zwrotu

• Metoda prostego okres zwrotu (Payback Period PP)

szacuje długość okresu, jaki jest potrzebny na to, aby
nakłady inwestycyjne poniesione na realizację danego
przedsięwzięcia inwestycyjnego zostały w pełni pokryte
(zrównoważone) korzyściami netto generowanymi przez
oceniane przedsięwzięcie inwestycyjne

Wojciech Bujalski 2011©

Korzyści netto
• suma zysku netto i amortyzacji - finansowanie kapitałami

własnymi

• zysk operacyjny ewentualnie jako suma zysku netto,

amortyzacji i odsetek -

finansowanie kapitałami własnymi

i obcymi

Prosty okres zwrotu

Wojciech Bujalski 2011©

Rok

0

1

2

3

4

5

Inwestycja

-100

Korzyści netto

20

30

40

40

40

Skumulowane

korzyści netto -100 -60

-20

20

40

80

Prosty okres zwrotu

• Ogólna interpretacja ekonomiczna prostego

okresu

• W ciągu takiego okresu włożone w przedsięwzięcie

inwestycyjne całkowite nakłady inwestycyjne
zwrócą się z uzyskiwanych z przedsięwzięcia
korzyści netto.

• Metoda ta odpowiada, więc na pytanie, po jakim

okresie czasu (po ilu latach) zwróci się dane
przedsięwzięcie inwestycyjne.

Wojciech Bujalski 2011©

Prosty okres zwrotu

• Sposób wyznaczania wartości granicznej n

gr

nie jest

jednoznacznie określony w teorii.

– W przypadku przedsięwzięć finansowanych kredytem może to być

na przykład okres spłaty kredytu

– W innych przypadkach może być ono ustalany na podstawie

średnich okresów zwrotu ze zbliżonych przedsięwzięć w danej
branży.

– Niejednokrotnie wartość ta jest określana subiektywnie przez

inwestora

Wojciech Bujalski 2011©

Kryterium jedynie subiektywne

Graniczny okres zwrotu

Prosty okres zwrotu

Wojciech Bujalski 2011©

Zalety

Wady

1. Jest prosta i

zrozumiała

2.

Uwzględnia

wyższe

ryzyko

przedsięwzięć długookresowych –
ogranicza ryzyko

3. Sprzyja

zachowaniu

płynności

(preferuje

przedsięwzięcia

krótkoterminowe)

–

pokazuje

płynność przedsięwzięcia

4.

Opłacalność

przedsięwzięcia

wyrażona jest poprzez czas – jest to
miara

silnie

przemawiająca do

wyobraźni decydenta, gdyż jest
intuicyjna, odpowiada, bowiem na
najczęściej

zadawane

pytanie

stawiane przez

decydentów, kiedy

się zwrócą nakłady wyłożone na
realizację danego przedsięwzięcia

1. Nie

uwzględnia zmiennej wartości pieniądza w czasie

2. Opiera

się na memoriałowym mierniku korzyści netto

(zysku), z

których ma się przedsięwzięcie zwrócić

3. Nie

informuje

o

opłacalności

przedsięwzięcia

inwestycyjnego raczej o jego

płynności

4. Nie

można w oparciu o nią skonstruować obiektywnego

kryterium decyzyjnego - wymaga

często subiektywnego

ustalenia

granicznego

okresu

zwrotu

nakładów

inwestycyjnych

5. Nie

uwzględnia korzyści netto generowanych przez

przedsięwzięcie po okresie, kiedy całkowite nakłady
inwestycyjne w

pełni się zwrócą

6. Bardziej preferuje

przedsięwzięcia inwestycyjne o

krótkim okresie życia

7. Metoda ta nie nadaje

się do bezwzględnej oceny

opłacalności przedsięwzięć niekonwencjonalnych, gdy
nakłady inwestycyjne są ponoszone nie tylko w okresie
realizacji

przedsięwzięcia, ale również w okresie

eksploatacji czy likwidacji

Wojciech Bujalski 2011©

Metody dyskontowe -

wybrane

Wartość pieniądza w czasie

• Rachunek dyskonta

• Stopa dyskonta odzwierciedla:

– Poziom inflacji
– Koszt alternatywny
– ryzyko

Wojciech Bujalski 2011©

 

 

 



























1

2

1

1

......

1

i

R

i

R

i

R

PV

n

n

n

n

0

1

2

3

n

Metody szacowania stopy dyskonta

• Koncepcja dochodowa

Rentowność inwestycji wolna od ryzyka + premia za ryzyko + inflacja

• Koncepcja kosztowa

Średni ważony koszt kapitału (WACC)

Wojciech Bujalski 2011©

Koncepcja dochodowa

K= K

rf

+ K

r

+ i

K

rf

– stopa wolna od ryzyka

K

r

– premia za ryzyko

i

– inflacja

• Stopa wolna od ryzyka

– Wybór rodzaju instrumentu finansowego
– Okres zapadalności
– Za jaki okres należy przyjąć stopy (ostatni, średnia za okres)

Wojciech Bujalski 2011©

Koncepcja dochodowa

• Premia za ryzyko ???
• Inflacja

– Uwzględnia się tylko w nominalnej stopie dyskonta
– W realnej stopie dyskonta nie uwzględnia się inflacji

Wojciech Bujalski 2011©

Koncepcja kosztowa

• Stopa dyskonta = WACC (najczęściej)

WACC - Weighted Average Cost of Capital

• Kiedy można stosować WACC

– Jeżeli struktura finansowania inwestycji jest taka sama jak struktura

finansowania firmy

– Ryzyko inwestycji jest takie samo jak ryzyko firmy

Wojciech Bujalski 2011©

Koncepcja kosztowa

Inne metody wyceny stopy dyskonta
• K = oprocentowanie kapitałów dłużnych

Można stosować gdy całość finansowana kapitałem obcym

• Metoda wyceny aktywów kapitałowych (CAPM)

Dotyczy przypadku kiedy całość finansowana jest kapitałem własnym

Wojciech Bujalski 2011©

Kapitał obrotowy

• Kapitał obrotowy - Termin kapitał obrotowy

pochodzi od starego jankeskiego domokrążcy, który
ładował swój wóz towarami i udawał się w swoją
drogę, aby je rozprowadzać. Towary te były zwane
kapitałem obrotowym, gdyż były tym, co
sprzedawał, a raczej, czym obracał, dla
zapewnienia sobie zysków. Wóz i koń były jego
własnością, a więc były finansowane kapitałem
własnym, natomiast towary były nabywane za
pożyczane środki zwanymi pożyczkami na kapitał
obrotowy.

Wojciech Bujalski 2011©

Kapitał obrotowy

• Pojęcie kapitału obrotowego nie jest jednoznaczne, stąd też w literaturze

używa się dwóch pojęć do określenia kapitału obrotowego, którymi są:
kapitał obrotowy brutto i kapitał obrotowy netto.

Wojciech Bujalski 2011©

Kapitał obrotowy brutto

• Kapitał obrotowy brutto rozumiany jest jako aktywa bieżące firmy

(nazywane także środkami obrotowymi bądź też majątkiem obrotowym),
które są zaangażowane w bieżącą działalność przedsiębiorstwa.

Wojciech Bujalski 2011©

Kapitał obrotowy netto

• Natomiast kapitał obrotowy netto (zwany też kapitałem pracującym, z

ang. working capital) jest różnicą pomiędzy aktywami bieżącymi a
zobowiązaniami bieżącymi (krótkoterminowymi). Jest to więc kapitał
finansujący określoną część środków obrotowych, mianowicie tę, która
nie zostaje pokryta zobowiązaniami bieżącymi, a więc stanowi nadwyżkę
aktywów bieżących nad tymi zobowiązaniami.

Wojciech Bujalski 2011©

Ryzyko

– co to jest

Wojciech Bujalski 2011©

Słownik języka polskiego
• Działanie, które może przynieść

niepowodzenie, stratę; przedsięwzięcie,

którego wynik jest niepewny, nieznany

C.L. Pritchard
• Skumulowany efekt prawdopodobieństwa

niepewnych zdarzeń, które mogą

korzystnie

lub

niekorzystnie

wpłynąć na

realizację projektu

Ryzyko

• Ryzyko a pewność – pełne spektrum możliwości
• Aspekt dynamiczny ryzyka

– Czym dłuższe przedsięwzięcie tym ryzyko jest większe

• Aspekt ekonomiczny ryzyka

– Jeżeli jest ryzyko to jest szansa zwiększenia jak i zmniejszenia rentowności
– Ryzyko ma swoją ceną wyrażoną premią za ryzyko

Wojciech Bujalski 2011©

Ryzyko

• Ze względu na charakter rozróżniamy

• Ryzyko systematyczne

(rynkowe, niedywersyfikowalne)

– które

jest wywołane ogólnymi warunkami gospodarowania i
dotyczy wszystkich przedsięwzięć inwestycyjnych
realizowanych w tych warunkach

• Ryzyko specyficzne

(nierynkowe, dywersyfikowalne)

– które

dotyczy konkretnego przedsięwzięcia, a nawet ich warunków

Wojciech Bujalski 2011©

Ryzyko

Ryzyko systematyczne

Ryzyko makro-

ekonomiczne

Ryzyko

branżowe

Ryzyko

regionalne

Ryzyko specyficzne

Ryzyko

techniczne

Ryzyko

marketingowe

Ryzyko

finansowe

Wojciech Bujalski 2011©