PRAWO PRACY

Rodzaje umów o pracę

na czas nie określony
na czas określony(w tym na zastępstwo)
na czas wykonania określonej pracy
na okres próbny
Obowiązek potwierdzenia rodzaju zawartej
umowy i jej warunków najpóźniej w dniu
rozpoczęcia pracy przez pracownika

Umowa na czas określony

Zawarcie III kolejnej umowy na czas określony oznacza

zawarcie umowy na czas nie określony , jeżeli przerwa
pomiędzy umowami nie przekracza 1 miesiąca.

Powyższe nie obejmuje :
- umów na zastępstwo
- umów na prace dorywcze,sezonowe ,realizowane

cyklicznie

ANEKS DO UMOWY O PRACĘ W ZAKRESIE CZASU JEJ

TRWANIA OZNACZA ZAWARCIE KOLEJNEJ UMOWY

Obowiązek informowania pracownika

częstotliwość wypłaty wynagrodzenia za pracę,
dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,
urlop wypoczynkowy,
długość okresu wypowiedzenia,
Pracodawców gdzie brak regulaminu dodatkowa
informacja o : porze nocnej,terminie, miejscu i czasie
wypłaty wynagrodzenia, sposobie potwierdzania
przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania
nieobecności w pracy.

W/w informację należy potwierdzić w terminie 7

dni od dnia zawarcia umowy o pracę

Zmiana treści umowy

porozumienie stron
wypowiedzenie warunków pracy lub(i)płacy – art.42 k.p.

Tryb rozwiązania stosunku pracy

porozumienie stron
wypowiedzenie przez jedną ze stron
rozwiązanie w trybie natychmiastowym z winy
pracownika (art.52k.p.), bez winy pracownika
(art.53k.p.)
z upływem okresu na jaki zawarta
z dniem ukończenia pracy, dla której była zawarta

Wymogi formalne wypowiedzenia

pismo
przyczyna (umowy na czas nieokreślony)
wymagany okres wypowiedzenia
pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy
uprzednia konsultacja ze związkiem zawodowym

Zakaz wypowiadania

choroba
urlop pracowniczy (wypoczynkowy,bezpłatny,
macierzyński)
inna usprawiedliwiona nieobecność w pracy
4 lata przed emeryturą

Okres wypowiedzenia cd.

uzależniony jest od stażu pracy u danego pracodawcy
staż pracy u poprzedniego pracodawcy uwzględniamy
tylko wtedy gdy przejęcie pracowników nastąpiło na
podstawie art.23

1

k.p. lub wystąpiło następstwo prawne

Skrócenie okresu wypowiedzenia art.36

1

kp

wypowiedzenie następuje z przyczyn wynikających z
ustawy z dnia 13.03.2002r. O tzw.zwolnieniach grupowych
wypowiedzenie 3 m-nie może być skrócone nawet do 1 m-
ca
za pozostałą część wypowiedzenia-odszkodowanie
i zalicza się go pod warunkiem, że pozostaje bez pracy do
okresu zatrudnienia (okres nieskładkowy)

Zwolnienie dyscyplinarne-art.52kp

ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków
pracowniczych
popełnienie przestępstwa w czasie zatrudnienia
zawiniona utrata uprawnień koniecznych do pracy

Wyczerpanie okresu zasiłkowego-art.53kp

choroba ponad 90 dni -staż pracy poniżej 6 m-cy
choroba ponad 182 dni - staż pracy co najmniej 6 m-cy
Liczy się tylko staż pracy u danego pracodawcy.
Rozwiązanie umowy nie może nastąpić,jeżeli po
wyczerpaniu okresu zasiłkowego pracownik
otrzyma „pozytywne” zaświadczenie lekarskie

Wymogi formalne rozwiązania umowy w
trybie art.52,53 kp

pismo
przyczyna
pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy
zachowanie terminu 1 m-ca od uzyskania przez
pracodawcę informacji uzasadniającej zwolnienie
dyscyplinarne

Rozwiązanie stosunku pracy przez
pracownika w trybie art.55§1

1

kp

pracodawca narusza w sposób ciężki swoje podstawowe
obowiązki (art.11

1

-18

3e

,94 k.p.)

pracownik przed sądem pracy może domagać się
odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres
wypowiedzenia do którego byłby uprawniony

Wygaśnięcie stosunku pracy

śmierć pracownika
śmierć pracodawcy
upływ 3 miesięcy nieobecności z powodu tymczasowego
aresztowania
nie zgłoszenie powrotu do macierzystego zakładu pracy,
w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru
nie powrócenie do pracodawcy w ciągu 30 dni od
zakończenia pełnienia służby wojskowej

Obligatoryjne elementy płacowe

wynagrodzenie zasadnicze
wynagrodzenie za urlop
wynagrodzenie za czas choroby
wynagrodzenie za dyżur
wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
dodatek za pracę w porze nocnej

Obligatoryjne cd.

odprawa emerytalno-rentowa
odprawa dla zwalnianych z przyczyn ekonomicznych
odprawa pośmiertna
odprawa dla „poborowego”
odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia

Obligatoryjne cd.

ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy
ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia
roboczego
ekwiwalent za pranie i konserwację odzieży i obuwia
roboczego
świadczenia wynikające z odbycia podróży służbowej

Fakultatywne elementy płacowe

trzynastka, czternastka
nagroda jubileuszowa
dodatek stażowy
dodatek funkcyjny
dodatek „szkodliwy”
premia/nagroda

Termin wypłaty

co najmniej raz w miesiącu
stały i określony z góry termin
najpóźniej do 10 dnia następnego miesiąca
składniki za okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłaca
się w terminach wynikających z regulacji wewnętrznych

Forma wypłaty

pieniężna
część wypłaty mogą stanowić deputaty,ale tylko wtedy
gdy przewidują to ustawy lub regulamin pracy
wypłata może być zrealizowana w innej formie niż do
rąk pracownika gdy:

-przewiduje to regulamin pracy lub
-pracownik wyraził zgodę na piśmie

Kary porządkowe



upomnienie



nagana



kara pieniężna

Za co karzemy

Za nieprzestrzeganie:
-porządku pracy
-organizacji pracy
-przepisów bhp i p-poż.
-przyjętego sposobu potwierdzania przybycia do miejsca

pracy i usprawiedliwiania nieobecności w pracy
można wymierzyć karę upomnienia lub nagany

Kara pieniężna

nieprzestrzeganie przepisów bhp lub p-poż
opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia
stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub
spożywanie alkoholu w czasie pracy

Warunki ukarania

Pracownika nie można ukarać po upływie 2 tygodni od
powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku
pracowniczego i po upływie 3 m-cy od dopuszczenia
się tego naruszenia
uprzednie wysłuchanie pracownika
dochowanie terminów z art.109 kp
pismo o ukaraniu
pouczenie o drodze odwoławcze
po roku nienagannej pracy odpis pisma o ukaraniu
należy usunąć z akt osobowych

Odpowiedzialność materialna

szkoda z winy nieumyślnej – odszkodowanie od
pracownika nie może przekraczać kwoty 3 miesięcznego
wynagrodzenia
szkoda z winy umyślnej – pracownik odpowiada w pełnej
wysokości
Pracodawca nie może potrącić odszkodowania z
wynagrodzenia za pracę bez zgody pracownika na
piśmie

Odpowiedzialność za mienie powierzone

Pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w
mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do
wyliczenia się (art.124 kp)

Urlopy pracownicze

wypoczynkowe
bezpłatne
szkoleniowe
dodatkowe
tzw.okolicznościowe

Prawo do urlopu

prawo do urlopu w roku kalendarzowym podjęcia
pracy– po 1 miesiącu 1/12 urlopu przysługujące
po roku
prawo do kolejnych urlopów – w każdym następnym
roku kalendarzowy
nie absolwent uzyskuje prawo do urlopu z dniem
zatrudnienia

Wymiar urlopu

20 dni – do 10 lat pracy
26 dni – po 10 latach pracy
pracownik zatrudniony w niepełnym w niepełnym
wymiarze czasu pracy uzyskuje prawo do urlopu w
wymiarze proporcjonalnym

Wliczanie szkoły do urlopu

zasadnicza zawodowa – 3 lata
średnia zawodowa – 5 lat
średnia ogólnokształcąca – 4 lata
policealna – 6 lat
wyższa /w tym uzyskanie licencjatu/ - 8 lat

Udzielanie urlopu

dni robocze
w przypadku wykonywania pracy dozwolonej w
niedziele lub święta,urlop może być udzielony w
każdym dniu,tj.w:

- niedzielę lub święto
- dzień wolny od pracy wynikający z

pięciodniowego tygodnia pracy

Udzielanie urlopu cd

urlopu udziela się tylko w dni pracy pracownika w
wymiarze godzinowym-czyli pracownik ma prawo
np. do 208 godzin urlopu (26 razy 8 godz.)
urlop rozlicza się w godzinach przyjmując,że
jeden dzień urlopu odpowiada 8 godz. pracy
(ewentualnie normie mniejszej)

Rozliczanie urlopu

ustanie stosunku pracy
nawiązanie stosunku pracy

W obydwu w/w sytuacjach obowiązuje zasada

proporcjonalności

Urlop w częściach

Co najmniej jedna część urlopu powinna dawać
pracownikowi wypoczynek obejmujący nie mniej niż 14
kolejnych dni kalendarzowych

Plan urlopów

nie musi być opracowany gdy u pracodawcy nie ma
organizacji związkowych
Termin urlopu ustala pracodawca z pracownikiem
gdy istnieją związki zawodowe, planu nie będzie jak
związki wyrażą zgodę na jego nie tworzenie
w każdej sytuacji plan opracowuje sam
pracodawca

Wykorzystanie urlopu

zgodnie z planem
na wniosek pracownika
do końca roku,w którym pracownik nabył do niego prawo
do końca I kwartału roku następnego (pracodawca ma
prawo zmusić pracownika – Wyrok Sądu Najwyższego)
w terminie późniejszym (wyjątkowe przypadki)

Urlop w okresie wypowiedzenia

pracodawca może zażądać pracownika,aby wykorzystał
urlop w okresie wypowiedzenia w wymiarze
proporcjonalnym

UWAGA

Każda choroba pracownika w czasie urlopu
przerywa urlop.
Niewykorzystaną część urlopu pracownik
wykorzystuje w terminie późniejszym /stosownie
do swojego wniosku i zgody pracodawcy/

Urlop na żądanie

4 dni urlopu z puli podstawowej w danym roku
kalendarzowym
żądanie udzielenia urlopu zgłasza się najpóźniej
przed rozpoczęciem dniówki roboczej
4 dni razem lub w częściach
informacja o wykorzystanym urlopie w
świadectwie pracy

Wynagrodzenie za urlop

takie jakie otrzymałby pracownik gdyby w tym czasie
pracował
przy zmiennych składnikach należy obliczyć średnie
wynagrodzenie z 3 (do 12) miesięcy

Ekwiwalent za urlop

rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy

Urlop bezpłatny

na wniosek pracownika
nie wlicza się do okresu pracy od którego zależą
uprawnienia pracownicze
informacje o korzystaniu z urlopu zawiera świadectwo
pracy

Urlop okolicznościowy

2 dni-ślub pracownika,urodzenie się dziecka
pracownika,zgon: małżonka,ojca,matki,ojczyma lub
macochy
1 dzień-ślub dziecka pracownika,
zgon:siostry,brata,teściowej, teścia,babci,dziadka,a
także innej osoby pozostającej na utrzymaniu
pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką

Wykaz prac wzbronionych kobietom

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach
wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z
dnia 10.09.1996r. w sprawie wykazu prac
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia
kobiet (Dz.U.Nr 114,poz.545 z późń.),kobieta w ciąży
:

- 4 godz. przy komputerze
- 3 godz. w pozycji stojącej

WAŻNE

Stan ciąży powinien być stwierdzony
świadectwem lekarskim

Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży

zakaz wypowiadania i rozwiązania stosunku w czasie
ciąży i urlopu macierzyńskiego
wyjątki:

-likwidacja lub upadłość pracodawcy
-zwolnienie dyscyplinarne
(wymagana zgoda związków

zawodowych)

Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży cd

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres
próbny przekraczający 1 miesiąc,która uległaby rozwiązaniu
po upływie 3 miesiąca ciąży,
ulega przedłużeniu do dnia porodu

Ochrona zdrowia kobiety w ciąży

Zakaz zatrudniania w :
-godzinach nadliczbowych
-porze nocnej

-systemach ponad 8 godz.na dobę
Nie wolno jej bez jej zgody delegować poza stałe miejsce

pracy

Urlop macierzyński

18 tyg. przy pierwszym porodzie
20 tyg. przy każdym następnym
28 tyg. przy ciąży mnogiej

Osoby opiekujące się dziećmi do 4 lat

zakaz zatrudniania w :

-godzinach nadliczbowych
-porze nocnej
-systemach ponad 8 godz.

zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy
BEZ ICH ZGODY/stosowne oświadczenie winno być
w aktach osobowych/

Urlop wychowawczy

co najmniej 6 m okres pracy uprawnia do 3 letniego
urlopu nie dłużej niż do czasu ukończenia przez
dziecko 4 roku życia
orzeczenie o niepełnosprawności dziecka uprawnia
pracownika do 3 lat urlopu do czasu ukończenia
przez nie 18 lat
urlop może być wykorzystany w najwyżej 4 częściach
rodzice dziecka mogą jednocześnie skorzystać z 3
miesięcy urlopu

Dni opieki

dwa dni opieki,jeżeli chociaż jedno dziecko ma mniej niż
14 lat
należy wykorzystać w danym roku kalendarzowym
korzysta ojciec lub matka dziecka,stosownie do
oświadczeń znajdujących się w ich aktach osobowych

Profilaktyczne badania lekarskie

wstępne
okresowe
kontrolne
Wszystkie w/w badania może wykonać tylko ten
lekarz (ZOZ), z którym pracodawca ma podpisaną
stosowną umowę o opiekę profilaktyczną nad
pracownikami

Badania okresowe

należy wykonać w terminie wskazanym przez lekarza
profilaktyka
pracodawca nie może dopuścić do pracy
pracownika bez aktualnego orzeczenia
lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy
na określonym stanowisku

Badania kontrolne

W przypadku niezdolności do pracy trwającej
nieprzerwanie ponad 30 dni,spowodowanej
chorobą,pracownik podlega kontrolnym badaniom
lekarskim

Badania lekarskie

przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego
przez pracodawcę
wykonuje się w miarę możliwości w godzinach pracy
koszty badań ponosi pracodawca

Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy

Nie wolno dopuścić pracownika do pracy,do
której wykonywania nie posiada on wymaganych
kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności,a także
dostatecznej znajomości przepisów lub zasad bhp

Obowiązki pracodawcy w związku z
wypadkiem

eliminacja lub ograniczenie zagrożenia
pomoc osobom poszkodowanym
ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych

Obowiązki cd

powiadomienie PIP i Prokuratora o
śmiertelnym,ciężkim lub zbiorowym wypadku przy
pracy oraz innym wypadku,który wywołał w/w
skutki
prowadzenie rejestru wypadków przy pracy