PRAWO  PRACY

 

 

Rodzaje umów o pracę

na czas nie określony
na czas określony(w tym na zastępstwo)
na czas wykonania określonej pracy
na okres próbny 
Obowiązek potwierdzenia rodzaju zawartej 
umowy i jej warunków najpóźniej w dniu 
rozpoczęcia pracy przez pracownika

 

 

Umowa na czas określony

  Zawarcie III kolejnej umowy na czas określony oznacza 

zawarcie umowy na czas nie określony , jeżeli przerwa 
pomiędzy umowami nie przekracza 1 miesiąca.

  Powyższe nie obejmuje :
 - umów na zastępstwo
 - umów na prace dorywcze,sezonowe ,realizowane 

cyklicznie

   ANEKS DO UMOWY O PRACĘ W ZAKRESIE CZASU JEJ 

TRWANIA OZNACZA ZAWARCIE KOLEJNEJ UMOWY 

 

 

Obowiązek informowania pracownika

  

częstotliwość wypłaty wynagrodzenia za pracę,
dobowa i tygodniowa norma czasu pracy,
urlop wypoczynkowy,
długość okresu wypowiedzenia,
Pracodawców gdzie brak regulaminu dodatkowa 
informacja o : porze nocnej,terminie, miejscu i czasie 
wypłaty wynagrodzenia, sposobie potwierdzania 
przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania 
nieobecności w pracy.

  W/w informację należy potwierdzić w terminie 7 

dni od dnia zawarcia umowy o pracę 

 

 

Zmiana treści umowy

porozumienie stron
wypowiedzenie warunków pracy lub(i)płacy – art.42 k.p.

 

 

Tryb rozwiązania stosunku pracy

porozumienie stron
wypowiedzenie przez jedną ze  stron
rozwiązanie w trybie natychmiastowym z winy 
pracownika (art.52k.p.), bez winy pracownika 
(art.53k.p.)
z upływem okresu na jaki zawarta
z dniem ukończenia pracy, dla której była zawarta

 

 

Wymogi formalne wypowiedzenia

pismo
przyczyna (umowy na czas nieokreślony)
wymagany okres wypowiedzenia
pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy
uprzednia konsultacja ze związkiem zawodowym

 

 

Zakaz wypowiadania

choroba
urlop pracowniczy (wypoczynkowy,bezpłatny, 
macierzyński)
inna usprawiedliwiona nieobecność w pracy 
4 lata przed emeryturą

 

 

Okres wypowiedzenia cd.

uzależniony jest od stażu pracy u danego pracodawcy
staż pracy u poprzedniego pracodawcy uwzględniamy 
tylko wtedy gdy przejęcie pracowników nastąpiło na 
podstawie art.23

1 

k.p. lub wystąpiło następstwo prawne 

 

 

Skrócenie okresu wypowiedzenia art.36

1 

kp

wypowiedzenie następuje z przyczyn wynikających z 
ustawy z dnia 13.03.2002r. O tzw.zwolnieniach grupowych
wypowiedzenie 3 m-nie może być skrócone nawet do 1 m-
ca
za pozostałą część wypowiedzenia-odszkodowanie
i zalicza się go pod warunkiem, że pozostaje bez pracy do 
okresu zatrudnienia (okres nieskładkowy)

 

 

Zwolnienie dyscyplinarne-art.52kp

ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków 
pracowniczych
popełnienie przestępstwa w czasie zatrudnienia 
zawiniona utrata uprawnień koniecznych do pracy

 

 

Wyczerpanie okresu zasiłkowego-art.53kp

choroba ponad 90 dni -staż pracy poniżej 6 m-cy
choroba ponad 182 dni - staż pracy co najmniej 6 m-cy
Liczy się tylko staż pracy u danego pracodawcy.
Rozwiązanie umowy nie może nastąpić,jeżeli po 
wyczerpaniu okresu zasiłkowego pracownik 
otrzyma „pozytywne” zaświadczenie lekarskie

 

 

Wymogi formalne rozwiązania umowy w 
trybie art.52,53 kp

pismo
przyczyna
pouczenie o możliwości odwołania do sądu pracy
zachowanie terminu 1 m-ca od uzyskania przez 
pracodawcę informacji uzasadniającej zwolnienie 
dyscyplinarne

 

 

Rozwiązanie stosunku pracy przez 
pracownika w trybie art.55§1

1

 kp

pracodawca narusza w sposób ciężki swoje podstawowe 
obowiązki (art.11

1

-18

3e

,94 k.p.)

pracownik przed sądem pracy może domagać się 
odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za okres 
wypowiedzenia do którego byłby uprawniony

 

 

Wygaśnięcie stosunku pracy

śmierć pracownika
śmierć pracodawcy
upływ 3 miesięcy nieobecności z powodu tymczasowego 
aresztowania
nie zgłoszenie powrotu do macierzystego zakładu pracy, 
w ciągu 7 dni od rozwiązania stosunku pracy z wyboru
nie powrócenie do pracodawcy w ciągu 30 dni od 
zakończenia pełnienia służby wojskowej   

 

 

Obligatoryjne elementy płacowe

wynagrodzenie zasadnicze
wynagrodzenie za urlop
wynagrodzenie za czas choroby
wynagrodzenie za dyżur
wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych
dodatek za pracę w porze nocnej

 

 

Obligatoryjne cd.

odprawa emerytalno-rentowa
odprawa dla zwalnianych z przyczyn ekonomicznych
odprawa pośmiertna
odprawa dla „poborowego”
odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia

 

 

Obligatoryjne cd.

ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy
ekwiwalent za używanie własnej odzieży i obuwia 
roboczego
ekwiwalent za pranie i konserwację odzieży i obuwia 
roboczego
świadczenia wynikające z odbycia podróży służbowej

 

 

Fakultatywne elementy płacowe

trzynastka, czternastka
nagroda jubileuszowa
dodatek stażowy
dodatek funkcyjny
dodatek „szkodliwy”
premia/nagroda

 

 

Termin wypłaty

co najmniej raz w miesiącu
stały i określony z góry termin
najpóźniej do 10 dnia następnego miesiąca
składniki za okresy dłuższe niż jeden miesiąc wypłaca 
się w terminach wynikających z regulacji wewnętrznych 

 

 

Forma wypłaty

pieniężna
część wypłaty mogą stanowić deputaty,ale tylko wtedy 
gdy przewidują to ustawy lub regulamin pracy
wypłata może być zrealizowana w innej formie niż do 
rąk pracownika gdy:

  -przewiduje to regulamin pracy lub
  -pracownik wyraził zgodę na piśmie

 

 

Kary porządkowe



upomnienie



nagana



kara pieniężna

 

 

Za co karzemy

Za  nieprzestrzeganie:
 -porządku pracy
 -organizacji pracy
 -przepisów bhp i p-poż.
 -przyjętego sposobu potwierdzania przybycia do miejsca 

pracy i usprawiedliwiania nieobecności w pracy
można wymierzyć karę upomnienia lub nagany

 

 

Kara pieniężna

nieprzestrzeganie przepisów bhp lub p-poż
opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia
stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub 
spożywanie alkoholu w czasie pracy

 

 

Warunki ukarania

Pracownika nie można ukarać po upływie 2 tygodni od 
powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku 
pracowniczego i po upływie 3 m-cy od dopuszczenia 
się tego naruszenia
uprzednie wysłuchanie pracownika
dochowanie terminów z art.109 kp
pismo o ukaraniu
pouczenie o drodze odwoławcze
po roku nienagannej pracy odpis pisma o ukaraniu 
należy usunąć z akt osobowych

 

 

Odpowiedzialność materialna

szkoda z winy nieumyślnej – odszkodowanie od 
pracownika nie może przekraczać kwoty 3 miesięcznego 
wynagrodzenia
szkoda z winy umyślnej – pracownik odpowiada w pełnej 
wysokości
Pracodawca nie może potrącić odszkodowania z 
wynagrodzenia za pracę bez zgody pracownika na 
piśmie

 

 

Odpowiedzialność za mienie powierzone

Pracownik odpowiada w pełnej wysokości za szkodę w 
mieniu powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do 
wyliczenia się (art.124 kp)

 

 

Urlopy pracownicze

wypoczynkowe
bezpłatne
szkoleniowe
dodatkowe
tzw.okolicznościowe

 

 

Prawo do urlopu

prawo do urlopu w roku kalendarzowym  podjęcia 
pracy– po 1 miesiącu 1/12 urlopu przysługujące 
po roku
prawo do kolejnych urlopów – w każdym następnym 
roku kalendarzowy
nie absolwent uzyskuje prawo do urlopu z dniem 
zatrudnienia

 

 

Wymiar urlopu

20 dni – do 10 lat pracy
26 dni – po 10 latach pracy
pracownik zatrudniony w niepełnym w niepełnym 
wymiarze czasu pracy uzyskuje prawo do urlopu w 
wymiarze proporcjonalnym 

 

 

Wliczanie szkoły do urlopu

zasadnicza zawodowa – 3 lata
średnia zawodowa – 5 lat
średnia ogólnokształcąca – 4 lata
policealna – 6 lat
wyższa /w tym uzyskanie licencjatu/ - 8 lat

 

 

Udzielanie urlopu

dni robocze
w przypadku wykonywania pracy dozwolonej w 
niedziele lub święta,urlop może być udzielony w 
każdym dniu,tj.w:

 - niedzielę lub święto
 - dzień wolny od pracy wynikający z 

pięciodniowego tygodnia pracy 

 

 

Udzielanie urlopu cd

urlopu udziela się tylko w dni pracy pracownika w 
wymiarze godzinowym-czyli pracownik ma prawo 
np. do 208 godzin urlopu (26 razy 8 godz.)
urlop rozlicza się w godzinach przyjmując,że 
jeden dzień urlopu odpowiada 8 godz. pracy 
(ewentualnie normie mniejszej)

 

 

Rozliczanie urlopu

ustanie stosunku pracy
nawiązanie stosunku pracy 

  W obydwu w/w sytuacjach obowiązuje zasada 

proporcjonalności 

 

 

Urlop w częściach

Co najmniej jedna część urlopu powinna dawać 
pracownikowi wypoczynek obejmujący nie mniej niż 14 
kolejnych dni kalendarzowych

 

 

Plan urlopów

nie musi być opracowany gdy u pracodawcy nie ma 
organizacji związkowych
Termin urlopu ustala pracodawca z pracownikiem
gdy istnieją związki zawodowe, planu nie będzie jak 
związki wyrażą zgodę na jego nie tworzenie
w każdej sytuacji plan opracowuje sam 
pracodawca

 

 

Wykorzystanie urlopu

zgodnie z planem 
na wniosek pracownika
do końca roku,w którym pracownik nabył do niego prawo
do końca I kwartału roku następnego (pracodawca ma 
prawo zmusić pracownika – Wyrok Sądu Najwyższego)
w terminie późniejszym (wyjątkowe przypadki)

 

 

Urlop w okresie wypowiedzenia

pracodawca może zażądać pracownika,aby wykorzystał 
urlop w okresie wypowiedzenia w wymiarze 
proporcjonalnym

 

 

UWAGA

Każda choroba pracownika w czasie urlopu 
przerywa urlop. 
Niewykorzystaną część urlopu pracownik 
wykorzystuje w terminie późniejszym /stosownie 
do swojego wniosku i zgody pracodawcy/

 

 

Urlop na żądanie

4 dni urlopu z puli podstawowej w danym roku 
kalendarzowym
żądanie udzielenia urlopu zgłasza się najpóźniej 
przed rozpoczęciem dniówki roboczej
4 dni razem lub w częściach
informacja o wykorzystanym urlopie w 
świadectwie pracy

 

 

Wynagrodzenie za urlop

takie jakie otrzymałby pracownik gdyby w tym czasie 
pracował
przy zmiennych składnikach należy obliczyć średnie 
wynagrodzenie z 3 (do 12) miesięcy

 

 

Ekwiwalent za urlop

rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy

 

 

Urlop bezpłatny

na wniosek pracownika
nie wlicza się do okresu pracy od którego zależą 
uprawnienia pracownicze
informacje o korzystaniu z urlopu zawiera świadectwo 
pracy

 

 

Urlop okolicznościowy

2 dni-ślub pracownika,urodzenie się dziecka 
pracownika,zgon: małżonka,ojca,matki,ojczyma lub 
macochy
1 dzień-ślub dziecka pracownika, 
zgon:siostry,brata,teściowej, teścia,babci,dziadka,a 
także innej osoby pozostającej na utrzymaniu 
pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką

 

 

 

Wykaz prac wzbronionych kobietom

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach 
wymienionych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 
dnia 10.09.1996r. w sprawie wykazu prac 
szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia 
kobiet (Dz.U.Nr 114,poz.545 z późń.),kobieta w ciąży 
:

  - 4 godz. przy komputerze
  - 3 godz. w pozycji stojącej

 

 

WAŻNE

Stan ciąży powinien być stwierdzony 
świadectwem lekarskim 

 

 

Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży

zakaz wypowiadania i rozwiązania stosunku w czasie 
ciąży i urlopu macierzyńskiego
wyjątki:

   -likwidacja lub upadłość pracodawcy
   -zwolnienie dyscyplinarne 
    (wymagana zgoda związków 

zawodowych)             

 

 

Ochrona stosunku pracy kobiet w ciąży cd

Umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres 
próbny przekraczający 1 miesiąc,która uległaby rozwiązaniu 
po upływie 3 miesiąca ciąży,
ulega przedłużeniu do dnia porodu  

 

 

Ochrona zdrowia kobiety w ciąży

Zakaz zatrudniania w : 
-godzinach nadliczbowych  
-porze nocnej

  -systemach ponad 8 godz.na dobę
  Nie wolno jej bez jej zgody delegować poza stałe miejsce 

pracy

 

 

Urlop macierzyński

18 tyg. przy pierwszym porodzie
20 tyg. przy każdym następnym
28 tyg. przy ciąży mnogiej

 

 

Osoby opiekujące się dziećmi do 4 lat

zakaz zatrudniania w :

-godzinach nadliczbowych
-porze nocnej
-systemach ponad 8 godz.

zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy
BEZ ICH ZGODY/stosowne oświadczenie winno być 
w aktach osobowych/

 

 

Urlop wychowawczy

co najmniej 6 m okres pracy uprawnia do 3 letniego 
urlopu nie dłużej niż do czasu ukończenia przez 
dziecko 4 roku życia
orzeczenie o niepełnosprawności dziecka uprawnia 
pracownika do 3 lat urlopu do czasu ukończenia 
przez nie 18 lat
urlop może być wykorzystany w najwyżej 4 częściach
rodzice dziecka mogą jednocześnie skorzystać z 3 
miesięcy urlopu

 

 

Dni opieki

dwa dni opieki,jeżeli chociaż jedno dziecko ma mniej niż 
14 lat
należy wykorzystać w danym roku kalendarzowym 
korzysta ojciec lub matka dziecka,stosownie do 
oświadczeń znajdujących się w ich aktach osobowych

 

 

Profilaktyczne badania lekarskie

wstępne
okresowe
kontrolne
Wszystkie w/w badania może wykonać tylko ten 
lekarz (ZOZ), z którym pracodawca ma podpisaną 
stosowną umowę o opiekę profilaktyczną nad 
pracownikami

 

 

Badania okresowe

należy wykonać w terminie wskazanym przez lekarza 
profilaktyka
pracodawca nie może dopuścić do pracy 
pracownika bez aktualnego orzeczenia 
lekarskiego o braku przeciwwskazań do pracy 
na określonym stanowisku

 

 

Badania kontrolne

W przypadku niezdolności do pracy trwającej 
nieprzerwanie ponad 30 dni,spowodowanej 
chorobą,pracownik podlega kontrolnym badaniom 
lekarskim 

 

 

Badania lekarskie

przeprowadza się  na podstawie skierowania wydanego 
przez pracodawcę
wykonuje się w miarę możliwości w godzinach pracy
koszty badań ponosi pracodawca

 

 

Szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i 
higieny pracy

Nie wolno dopuścić pracownika do pracy,do 
której wykonywania nie posiada on wymaganych 
kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności,a także 
dostatecznej znajomości przepisów lub zasad bhp

 

 

Obowiązki pracodawcy w związku z 
wypadkiem

eliminacja lub ograniczenie zagrożenia
pomoc osobom poszkodowanym
ustalenie okoliczności i przyczyn wypadku
zastosowanie odpowiednich środków profilaktycznych

 

 

Obowiązki cd

powiadomienie PIP i Prokuratora o 
śmiertelnym,ciężkim lub zbiorowym wypadku przy 
pracy oraz innym wypadku,który wywołał w/w 
skutki
prowadzenie rejestru wypadków przy pracy