Cykl komórkowy – jego przebieg i regulacja

 

 

Podział komórki obserwowany pod mikroskopem

Przebieg cyklu komórkowego zależy od rodzaju komórki

 

 

Jeden z mechanizmów kontroli cyklu komórkowego zapewnia,

że DNA jest replikowane tylko raz na cykl

 

 

Kontrola przebiegu cyklu komórkowego

może przebiegać wg dwóch modeli

 

 

Mechanizmy kontroli cyklu komórkowego można badać

w układach bezkomórkowych

 

 

Mechanizmy kontroli cyklu komórkowego badano również

w komórkach drożdży

 

 

Cykl komórkowy regulowany jest przez

cyklino-zależne kinazy białkowe

 i ich inhibitory

 

 

Kinazy białkowe i cykliny w komórkach kręgowców

Przejście przez punkt G1/S regulowane jest przez białko Rb

 

 

Przebieg cyklu komórkowego można badać za pomocą

pomiaru zawartości DNA w komórce

 

 

Aktywacja kompleksu MPF (kinaza cdc2-cyklina B)

Cdc25C

P

14-3-3

Chk1

Chk2

cTAK1

Cdc25C

Cdc25C

P

P

P

CyclinB

Cdk1

P

nieaktywna

CyclinB

Cdk1

aktywna

14-3-3

CyclinB

Cdk1

P

P

P

Plk ?

 

 

Inny z punktów kontrolnych cyklu komórkowego

blokuje wejście do mitozy jeśli DNA

nie jest do końca zreplikowane

 

 

Punkty kontrolne cyklu komórkowego - podsumowanie

 

 

Progresja w cyklu komórkowym zależy od kształtu komórki

i jej przyczepienia do podłoża 

 

 

Podział centriol w cyklu komórkowym

Cykl centrosomalny w komórce zwierzęcej

 

 

Podział mitotyczny komórki zwierzęcej

 

 

Przebieg mitozy w komórkach ssaków

 

 

Chromosomy rozdzielane są za pomocą mikrotubul

 

 

Rola białek motorycznych podczas podziału chromosomów

Nod i Xklp1

dyneina i CENP-E

dyneina

CENP-E

Xkid

dyneina i Xkcm1/MCAK

1

 białka odpowiedzialne za utrzymywanie wiązania mikrotubule-chromatyna 

    –stabilizacja wrzeciona mitotycznego, zmniejszenie ryzyka utraty chromosomu

2 

białka potrzebne do utrzymania aktywności punktu kontrolnego aż do metafazy

3 

dyneina pomaga w ruchu chromosomu w kierunku centrosomu

4 

CENP-E potrzebne jest do utworzenia włókna K (ang. K-fiber)

5 

Xkid (strzałki) powoduje wypychanie chromosomu w kierunku płytki metafazalnej

6 

białka wywołują ruch w kierunku centrosomu podczas anafazy

 

 

Miejscem przyczepienia mikrotubul do chromosomu

są kinetochory

 

 

Zachowanie mikrotubul kinetochorowych w meta- i anafazie

 

 

Przebieg mitozy w komórkach roślinnych

 

 

Porównanie mechanizmów segregacji chromosomów

używanych przez różne rodzaje komórek

 

 

Rozmnażanie płciowe a podział komórkowy

 

 

Mejoza a mitoza

 

 

Mieszanie się materiału genetycznego

może wynikać z dwóch procesów

 

 

Mieszanie materiału genetycznego zachodzi

w procesie rekombinacji DNA w czasie mejozy I

 

 

Proces tworzenia par chromosomów w mejozie

(profaza I) dzieli się na fazy

ustalone wg kryteriów morfologicznych

 

 

Porównanie losu chromosomów w czasie

podziałów  w mejozie I i mejozie II