Postępowanie z odpadami
medycznymi powstałymi w
trakcie udzielania
świadczeń zdrowotnych.
Celem jest:
zapobieżenie powstawaniu zakażeń zakładowych -
zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom oraz pacjentom
zapobieżenie rozprzestrzeniania się zakażeń i chorób
zakaźnych poza obiektem służby zdrowia
zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom firmy
odbierającej i transportującej odpady medyczne oraz
pracownikom zakładu unieszkodliwiania odpadów.
zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom firmy
transportującej odpady oraz pracownikom zakładu utylizacji
niedopuszczenie do wywozu odpadów zakaźnych na
składowisko odpadów komunalnych lub przekazania tych
odpadów do zakładów odzysku odpadów.
ograniczenie zanieczyszczania środowiska odpadami
niebezpiecznymi
dotyczy pracowników,
którzy:
1. wykonują czynności zawodowe, podczas których
powstają odpady medyczne
2. zajmują się pracami przy odpadach - usuwanie worków
ze stelaży, opróżnianie pojemników na odpady i
transportowanie odpadów do pojemników zbiorczych z
pomieszczeń powstawania odpadu, przygotowanie
odpadów do transportu
3. transportują odpady do Magazynu Odpadów Medycznych
4. odpowiadają za magazynowanie odpadów medycznych
niebezpiecznych.
Odpady medyczne - to odpady
powstające w związku z
udzielaniem świadczeń
zdrowotnych oraz prowadzeniem
badań i doświadczeń naukowych w
zakresie medycyny.
„odpady zakaźne”
są to odpady niebezpieczne, które zawierają
żywe mikroorganizmy lub ich toksyny, o
których wiadomo, że wywołują choroby
zakaźne u ludzi lub innych żywych
organizmów (odpady mające kontakt z
krwią, ranami otwartymi, wydalinami,
wydzielinami, chorymi zakaźnie i
skażonymi płynami, a także ze skażonymi
przedmiotami, powierzchniami).
Należą do nich odpady o kodach:
180102* - Części ciała i organy oraz
pojemniki na krew i konserwanty służące
do jej przechowywania np.:
- materiały pooperacyjne, poporodowe,
podsekcyjne, rozpoznawalne szczątki
ciała ludzkiego, organy, łożyska, tkanki
- krew, i jej produkty zawierające surowicę
- pojemniki po krwi i aparaty po jej
przetoczeniu
180103* - Inne odpady, które zawierają żywe
drobnoustroje chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy
zdolne do przeniesienia materiału genetycznego, o których
wiadomo, że wywołują choroby u ludzi i zwierząt np.:
- płyny ustrojowe poddawane badaniom laboratoryjnym i
diagnostycznym
- preparaty biologiczne, aktywne szczepionki
materiały opatrunkowe: wata, gaza, plastry, bandaże,
tampony itd.
zanieczyszczone opatrunki gipsowe
sprzęt jednorazowego użytku: strzykawki, aparaty do
kroplówek, sondy, cewniki, szpatułki, aparaty po dializach,
itd.
probówki, jednorazowe systemy poboru krwi (zbiorniki),
pojemniki na mocz
ostre przedmioty np. igły, wenflony i ich mandryny, skalpele,
szklane ampułki po lekach, pipety
pieluchomajtki ( pampersy) pochodzące od chorych
zakaźnie, z biegunką, zanieczyszczone krwią lub wydalinami
z krwią, z oddziałów obserwacyjnych
bielizna pościelowa jednorazowego użytku
bielizna operacyjna jednorazowego użytku
zanieczyszczona, pochodząca z kontaktu z chorym odzież
jednorazowego użytku - rękawice, fartuchy, maski
180182* - Pozostałości z żywienia
pacjentów oddziałów zakaźnych,
np.
- pozostałości posiłków od chorych
izolowanych z powodu choroby
zakaźnej
„odpady specjalne”
są to odpady niebezpieczne,
które zawierają substancje
chemiczne, o których wiadomo,
że wywołują choroby niezakaźne
u ludzi lub innych żywych
organizmów albo mogą być
źródłem skażenia środowiska;
Należą do nich odpady o kodach:
18 01 06* - Chemikalia, w tym odczynniki chemiczne,
zawierające substancje niebezpieczne, np.:
- odpady zawierające substancje radioaktywne, odczynniki
rentgenowskie
- odpady izotopowe ( radionuklidy, wydaliny i wydzieliny
diagnozowanych izotopami
- formaldehyd
- zużyte rozpuszczalniki i odczynniki chemiczne
- zużyte baterie
- rtęć i uszkodzona stłuczka termometrów, manometrów,
ciśnieniomierzy
- zużyte świetlówki, żarówki energooszczędne
- zużyte opakowania po płynnych środkach farmakologicznych
- przeterminowane lekarstwa i środki farmaceutyczne,
trucizny
- materiały fotograficzne – utrwalacze, wywoływacze
- przeterminowane środki dezynfekujące
- rozpuszczalniki, oleje, odpady z warsztatów technicznych
- odpady zawierające substancje radioaktywne i ich
opakowania
- materiały wybuchowe i łatwopalne: alkohol, gazy
techniczne, benzyna
„odpady pozostałe”
są to odpady medyczne nie
posiadające właściwości
niebezpiecznych, o charakterze
odpadów komunalnych, z
którymi postępuje się w sposób
przewidziany dla odpadów
komunalnych.
Należą do nich odpady o kodach:
18 01 01 - Narzędzia chirurgiczne i
zabiegowe np.:
- wycofane z użycia, uszkodzone metalowe
narzędzia chirurgiczne i zabiegowe, po
obowiązkowym procesie dezynfekcji / sterylizacji
18 01 04 - Inne odpady np.:
odpady biurowe z diagnozowania i leczenia
- makulatura – opakowania tekturowe i
papierowe, gazety, czasopisma , itp
- odpady kuchenne z działu żywienia i kuchenek
oddziałowych nie wydane chorym
odpady wielkogabarytowe np. szafki
- ręczniki jednorazowe po wytarciu rąk
- pojemniki po napojach, kubeczki jednorazowe
Rodzaje pojemników
na
odpady
medyczne
pojemnik lub stelaż z workiem na
odpady zakaźne, specjalne, komunalne
(pozostałe):
- stelaż lub pojemnik z workiem
jednorazowego użycia z folii polietylenowej,
nieprzeźroczystym, wytrzymałym, odpornym
na działanie wilgoci i środków chemicznych,
z możliwością jednokrotnego zamknięcia,
koloru czerwonego, żółtego lub niebieskiego,
ustawiony w miejscu powstawania odpadu
pojemnik na odpady o ostrych
końcach lub krawędziach
- sztywny, odporny na działanie
wilgoci, mechanicznie odporny na
przekłucie bądź przecięcie
pojemnik jednorazowego użycia.
pojemnik zbiorczy odpadów zakaźnych
- szczelnie zamykany pojemnik zbiorczy,
może być wyściełany dużym workiem
koloru czerwonego, ustawiony w miejscu
czasowego przechowywania odpadów w
brudowniku oddziałów szpitalnych, w
pomieszczeniach porządkowych
przychodni lub w wydzielonych
chłodzonych miejscach.
pojemniki na odpady komunalne
podlegające segregacji:
- papier – pojemniki koloru niebieskiego
- tworzywa sztuczne, aluminium, metal –
pojemniki koloru żółtego
- szkło bezbarwne – pojemniki koloru białego
- szkło kolorowe – pojemniki koloru zielonego
SCHEMAT POSTĘPOWANIA Z
ODPADAMI
ZAKAŹNYMI
1.Odpady niebezpieczne, z wyjątkiem odpadów o
ostrych końcach i krawędziach, zbiera się do
pojemników lub worków jednorazowego użycia
koloru
czerwonego
z folii polietylenowej,
nieprzeźroczystych, wytrzymałych, odpornych na
działanie wilgoci i środków chemicznych, z
możliwością jednokrotnego zamknięcia.
2. Worki jednorazowego użycia umieszcza się na
stelażach lub w sztywnych pojemnikach
(jednorazowego lub wielokrotnego użycia), w taki
sposób, aby ich górna, wywinięta na szerokość około
20 cm krawędź, nie uległa skażeniu.
3. Odpady medyczne o ostrych końcach i
krawędziach zbiera się w sztywnych, odpornych
na działanie wilgoci, mechanicznie odpornych na
przekłucie bądź przecięcie pojemnikach
jednorazowego użycia. Pojemniki te umieszcza
się w miejscach powstawania odpadów.
Dopuszcza się zbieranie odpadów określonych
do pojemników wielokrotnego użycia.
4. Pojemniki lub worki, o których mowa w ust.1,
należy wymieniać na nowe, nie rzadziej niż jeden
raz dziennie. Pojemniki lub worki mogą być
wypełnione nie więcej niż do 2/3 ich objętości.
5. Pojemniki, o których mowa w ust. 3, należy
wymieniać na nowe, nie rzadziej niż co 48 h.
Pojemniki mogą być wypełnione nie więcej niż do
2/3 ich objętości.
6. Niedopuszczalne jest otwieranie raz
zamkniętych pojemników lub worków
jednorazowego użycia.
7. Każdy pojemnik i każdy worek jednorazowego
użycia powinny posiadać:
1) widoczne oznakowanie, świadczące o rodzaju
odpadów w nich przechowywanych;
2) widoczne oznakowanie, świadczące o miejscu
pochodzenia
odpadów
3) datę zamknięcia;
4) informacje pozwalające zidentyfikować osobę
zamykającą pojemnik lub worek.
8. W przypadku uszkodzenia worka lub
pojemnika należy go w całości umieścić w
innym większym nieuszkodzonym worku lub
pojemniku.
9. Po napełnieniu pojemników do 2/3
objętości lub upływie dopuszczalnego czasu
użytkowania należy je szczelnie zamknąć,
oznaczyć data zamknięcia i umieścić w
odpowiednio przystosowanym do tego celu
pomieszczeniu lub w wydzielonym
chłodzonym miejscu (lodówce).
Odpady należy transportować w pojemnikach, w
których zostały zebrane
Wszelkie manipulacje należy przeprowadzać z
zachowaniem najwyższej ostrożności (nie
infekować zewnętrznych powierzchni).
11. Czas magazynowania odpadów zakaźnych nie
może przekraczać 48 godzin w pomieszczeniach o
temperaturze wyższej niż 10°C. W temperaturze
poniżej 10°C zakaźne odpady medyczne mogą być
magazynowane tak długo jak pozwalają na to ich
właściwości, ale nie dłużej niż 14 dni.
Po każdym usunięciu odpadów pomieszczenie lub
miejsce magazynowania powinno być poddane
dezynfekcji a następnie umyte.
SCHEMAT
POSTĘPOWANIA Z
ODPADAMI
SPECJALYMI
Odpady specjalne gromadzi się w
workach koloru
żółtego
Worek po napełnieniu do 2/3
objętości należy szczelnie
zamknąć, oznakować, dostarczyć
do wydzielonego pomieszczenia
lub miejsca.
SCHEMAT
POSTĘPOWANIA Z
ODPADAMI
KOMUNALNYMI
1.Pozostałe odpady medyczne z
wyjątkiem odpadów o ostrych końcach i
krawędziach, gromadzi się w workach
koloru niebieskiego.
Worek po napełnieniu do 2/3 objętości
należy szczelnie zamknąć, oznakować,
dostarczyć do kontenera na odpady
komunalne
2.Przedmioty o ostrych końcach,
krawędziach m.in. stłuczka szklana (np.
butelki, szklanki, słoiki itp.), przepalone
żarówki, rozbite wyroby ceramiczne (np.
talerze, kubki itp.) zebrać w sztywnych
odpornych na przebicie pudłach
zamknąć, zakleić, włożyć do oddzielnego
worka
koloru niebieskiego
, zawiązać
opisać i ustawić obok kontenera.
Postępowanie
w sytuacjach
awaryjnych
Ekspozycja na materiał
biologiczny
- należy postępować zgodnie z
przyjętą procedurą „Postępowanie
po ekspozycji na krew i inne
potencjalnie infekcyjne materiały”
Upadek odpadu na
podłogę / blat stołu
- należy niezwłocznie przerwać prace i
wykonać dezynfekcję skażonej powierzchni
przez dwukrotne przetarcie preparatem
dezynfekcyjnym o pełnym spektrum działania
biobójczego przy użyciu jednorazowych
ściereczek, które po procesie dezynfekcji
zostaną usunięte jako odpad medyczny
zakaźny, lub wielorazowym mopem, który
będzie przekazany do pralni, gdzie będzie
podlegał jednoczasowemu procesowi prania
z dezynfekcją termiczno –chemiczną.
Odpowiedzialność za
realizację działań
określonych w procedurach
ponoszą wszyscy
zatrudnieni pracownicy.
Podstawy prawne :
„Ustawa o chorobach zakaźnych i
zakażeniach” z dnia 06.09.2001 r.
(Dz. U. Nr 126 11.2.1384 z
późniejszymi zmianami).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z
dnia 23 sierpnia 2007r. w sprawie
szczegółowego sposobu
postępowania z odpadami
medycznymi