Zawał mięśnia
sercowego

Zawał serca

Niedokrwienna martwica mięśnia

sercowego, będąca następstwem nagłego
zmniejszenia przepływu krwi przez
określoną okolicę serca.

Ostre zespoły wieńcowe

Zaburzenie równowagi pomiędzy

zapotrzebowaniem mięśnia sercowego na
tlen a podażą tlenu.

Podział:

•

Ostry zespół bez uniesienia odcinka ST:

▫Niestabilna dławica piersiowa (UA)
▫Zawał serca bez uniesienia ST (NSTEMI)

•

Zawał serca z uniesieniem odcinka ST
(STEMI)

Ostry zespół bez uniesienia
odcinka ST-

•

ograniczenie przepływu krwi przez
tętnice wieńcową, mogące
doprowadzić do martwicy małych
obszarów mięśnia sercowego.

▫Niestabilna dławica piersiowa (UA)-

nasilenie choroby niedokrwiennej
serca. Stan zagrożenia wystąpieniem
zawału serca lub nagłego zgonu.

Zawał serca bez uniesienia ST
(NSTEMI)-

▫stwierdza się martwicę małych obszarów

mięśnia sercowego ze wzrostem markerów
we krwi.

(w odróżnieniu od stabilnej choroby

wieńcowej , dolegliwości mogą wystąpić w
spoczynku i nie ustępują po podaniu
nitrogliceryny podjęzykowo)

Zawał serca z uniesieniem
odcinka ST (STEMI)-

•

nagłe zmniejszenie lub ustanie przepływu
krwi przez tętnicę wieńcową, co prowadzi
do niedokrwienia i martwicy mięśnia
sercowego

Podział zawału ze względu na
rozległość

•

Zawał pełnościenny-obejmuje całą
grubość mięśnia sercowego od nasierdzia
do wsierdzia, z charakterystycznym w
EKG głębokim i szerokim załamkiem Q.

•

Zawał podwsierdziowy-obejmuje
wewnętrzną część mięśnia

Klasyfikowany tylko na podstawie zapisu

EKG

Zawał ściany przedniej zwykle jest

większy i ma gorsze rokowania. Jest
następstwem zamknięcia lewej tętnicy
wieńcowej.

Zawał ściany dolno-tylnej spowodowany

jest zamknięciem prawej tętnicy
wieńcowej.

Obszar zawału powyżej 50% lewej komory

najczęściej prowadzi do wstrząsu
kardiogennego oraz zgonu.

Etiologia i patogeneza

•

Zakrzep rozwijający cię na podłożu zmian
miażdżycowych

▫Pęknięcie blaszki miażdżycowej i aktywacja

procesów krzepnięcia

▫Zwiększona miejscowa skłonność do zakrzepicy

(zaburzona produkcja substancji
p/zakrzepowych)

•

Zator w krążeniu wieńcowym w skutek
zapalenia wsierdzia, zniszczenia zastawek

•

Zapalenie, uraz tętniak w tętnicach
wieńcowych

•

Wrodzone anomalie tętnic wieńcowych

•

Stenoza zastawki aortalnej

•

Skurcz naczyń wieńcowych (zaburzenia
produkcji substancji rozszerzających
naczynia, leki naczynioskurczowe)

•

Zwiększona gęstość i lepkość krwi

Czynniki ryzyka

•

wiek (u mężczyzn 32-50 lat, u kobiet 45-70)

•

płeć męska

•

palenie tytoniu

•

nadciśnienie tętnicze krwi

•

przerostu lewej komory serca
(kardiompatia, przerost po stosowaniu leków
sterydowych)

•

wysoki poziom cholesterolu

•

zaburzona proporcja pomiędzy
cholesterolem LDL i HDL

•

wysoki poziom trójglicerydów

•

brak aktywności fizycznej

•

cukrzyca

•

predyspozycje rodzinne i genetyczne
(zawał w rodzinie w wywiadzie)

•

otyłość (zwłaszcza brzuszna).

Objawy

•

Uciskający ból zamostkowy, trwający
powyżej 20 min i nieustępujący po podaniu
podjęzykowo azotanów, promieniujący do
ramion, pleców, szyi, żuchwy, nadbrzusza

•

Tachykardia lub inne zaburzenia rytmu
serca

•

 CTK

•

Pobudzenie ruchowe

•

Duszność (uczucie krótkiego oddechu lub
braku powietrza)

•

Nudności

•

Zwiększona potliwość

•

Lęk, panika

•

„maska brzuszna” występuje w zawale
serca ściany dolnej. Przebiega z bólami
nadbrzusza, nudnościami, wymiotami.

Nietypowa postać zawału, bez ww. objawów

może wystąpić u pacjentów z neuropatią,
np. u cukrzyków.

Diagnostyka

Zapis EKG:

•

Zawał pełnościenny: uniesienie odcinka ST,

odwrócenie załamka T, poszerzenie i

pogłębienie załamka Q

•

Zawał niepełnościenny: uniesienie lub

obniżenie odcinka ST i odwrócenie załamka T.

Prawidłowy zapis EKG nie wyklucza

niestabilnej dławicy piersiowej, która może

nasilić się i doprowadzić do wystąpienia

zawału.

Prawidłowy zapis EKG

Zawał w EKG

Diagnostyka

Markery uszkodzenia mięśnia sercowego:

•

Troponiny-białka obecne we wszystkich
mięśniach prążkowanych, wchodzące w skład
systemu umożliwiającego skurcz mięśni.
Uwalniane w wyniku uszkodzenia komórek
mięśniowych. Frakcja cTn (cardiac Troponin)
jest charakterystyczna dla uszkodzeń mięśnia
sercowego. Podwyższone stężenie troponin w
surowicy krwi można wykryć po 4-6h od
wystąpienia objawów i utrzymuje się do 7-10
dni.

•

Kinaza kreatynowa (CK)- wzrost aktywności
enzymu w ostrych zespołach wieńcowych.
Występuje w wielu innych narządach, dlatego nie
zaleca się stosowania jej jako markera zawału

•

Izoenzym CK-MB-frakcja sercowa kinazy
kreatynowej, marker swoisty dla mięśnia
sercowego. Do wzrostu stężenia dochodzi po 4-
10h od wystąpienia epizodu bólowego, szczyt
następuje po 24h, podwyższony poziom
utrzymuje się do 3 dni. Rutynowe pomiary
stężenia CK-MB przy przyjęciu i co 8h
potwierdzają lub wykluczają rozpoznanie zawału.

•

Mioglobina-białko o zdolnościach wiązania
tlenu syntetyzowane w mięśniach
prążkowanych. Łatwo uwalniana z komórek
mięśniowych w przypadku ich martwicy lub
uszkodzenia, dlatego w ostrych zespołach
wieńcowych mioglobina pojawia się w
krwiobiegu w krótkim czasie po wystąpieniu
dolegliwości ok. 2h. Jej prawidłowe stężenie po
10h od początku objawów praktycznie wyklucza
zawał serca. Wzrost stężenia mioglobiny może
również wystąpić w wyniku: urazu mięśni,
odmrożenia, oparzenia, niedoczynności
tarczycy, zatrucia alkoholem, gorączki.

Diagnostyka

Badania obrazowe:

•

Echokardiografia (ultrasonokardiografia-UKG)
jest to badanie ultrasonograficzne serca,
przezklatkowe lub przezprzełykowe. Pozwala na
ocenę budowy serca i jego pracy. Podczas
badania ECHO oceniane są zastawki (ich budowa
i funkcja), jamy serca (przedsionki i komory),
dokonuje się pomiaru ich objętości, grubości
ścian, kurczliwości, dzięki czemu możliwe jest
zobrazowanie ewentualnych zaburzeń pracy
niedotlenionego mięśnia.

•

Koronarografia- angiografia naczyń wieńcowych.
Badanie polegające na nakłuciu tętnicy udowej, a
następnie wprowadzeniu cewnika aż do tętnic
wieńcowych i podaniu do ich światła kontrastu,
umożliwiającego ich uwidocznienie za pomocą
promieniowania rentgenowskiego.

W przypadku ujawnienia w badaniu zwężeń
krytycznych istnieje możliwość angioplastyki.
Światło naczynia udrażnia się za pomocą
balonika, a następnie umieszcza w tym miejscu
stent (metalowe rusztowanie), aby zapobiec
zapadnięciu się naczynia.

Rozpoznanie zawału serca

•

Stwierdzenie podwyższonego poziomu
markerów martwicy mięśnia sercowego
+ co najmniej jeden z poniższych:

▫ Charakterystyczne objawy podmiotowe

niedokrwienia

▫ Typowe zmiany w EKG
▫ Stwierdzenie w badaniach obrazowych

zaburzeń kurczliwości ściany serca

▫ Krytyczne zwężenia w koronarografii

Leczenie

Celem leczenia ostrych zespołów wieńcowych

jest jak najszybsze przywrócenie zdrożności
naczyń wieńcowych (rewaskularyzacja,
reperfuzja) oraz zapobieganie powikłaniom.

Pacjent z objawami zawału serca powinien w

ciągu godziny od wystąpienia objawów trafić
na oddział intensywnej terapii (po upływie ok.
60 min od pojawienia się dolegliwości dochodzi
do nieodwracalnej martwicy kardiomiocytów)

Leczenie przedszpitalne

•

Ułożenie w pozycji półwysokiej lub bocznej
ustalonej

•

Podaż nitratów podjęzykowo (Nitrogliceryna)
w celu rozszerzenia naczyń. Podawać co 5
min, pod kontrolą CTK (ryzyko zapaści, gdy
wartość skurczowa ≤ 90 mm Hg)

•

Kwas acetylkosalicylowy-hamuje
powstawanie zakrzepu płytkowego, hamuje
skurcz tętnic wieńcowych (Polopiryna)

Leczenie szpitalne

Farmakoterapia:

•

Tlenoterapia 4-5 l/min

•

Podaż fibrynolityków (trombolityków) –

działanie polega na przekształceniu

plazminogenu w czynny enzym zwany

plazminą, która rozpuszcza skrzep

(Streptokinaza)

▫Przeciwwskazania: czynne krwawienia

wewnętrzne, ciężka reanimacja, udary

krwotoczne mózgu oraz urazy głowy przebyte w

ciągu ostatniego miesiąca, ciąża, skaza

krwotoczna.

•

Leczenie przeciwzakrzepowe Heparyną.
Hamuje powstawanie zakrzepu płytkowego
na drodze aktywacji fizjologicznej
antytrombiny III, która blokuje czynniki
krzepnięcia. Terapia powinna trwać do 5 dni,
pod kontrolą parametrów krzepliwości.

•

Wprowadzenie Nitrogliceryny we wlewie
dożylnym. NO zmniejsza strefę martwicy
ponieważ rozszerza naczynia wieńcowe i
ułatwia przepływ wieńcowy. Działa
antyrytmicznie, tłumi ból wieńcowy,
zapobiega obrzękowi płuc.

•

Inhibitory konwertazy angiotenzyny
(ACEI) np. Kaptopril. Hamuje wzrost
włókien mięśniowych oraz proces
włóknienia, co prowadzi do hamowania
remodelingu serca.

•

Leczenie beta-blokerami np. Metaprolol,
Atenolol powoduje spadek
zapotrzebowania serca na tlen ( pracy

serca), wydłużenie fazy rozkurczu (

przepływu wieńcowego)

•

Leczenie przeciwbólowe:

▫ NLA - rodzaj znieczulenia, w którym podaje się dożylnie

krótko działający analgetyk narkotyczny (np. Fentanyl w
dawce 0.1mg, powtarzany co 30 min w dawce 0.05-
0.1mg) oraz silny neuroleptyk (np. droperidol -
Dehydrobenzperydol DHBP w dawce 2.5-5mg),
uzyskując analgezję i silną sedację bez utraty
przytomności. Ryzyko  CTK

▫ Morfina - Wywołuje euforię, potem senność i anestezję.

Słabo wpływa na układ krążenia, czasem wywołuje
hipotensję. Rzadko wywołuje arytmię i bradykardię.
Może wywoływać wymioty, kurczy zwieracze i zwalnia
perystaltykę. Zwalnia oddychanie aż do zatrzymania,
może wywołać skurcz oskrzeli.

Petydyna (Dolargan)

▫- rozkurcza mięśniówkę oskrzeli, dróg

pokarmowych, moczowodów, tętnic.
Poprzez uwalnianie histaminy może
wywołać skurcz oskrzeli.

▫ Może wywołać wymioty.
▫ Działa depresyjnie na ośrodek oddechowy.

Interwencje mechaniczne:

•

Przezskórna interwencja wieńcowa (PCI) –
angioplastyka-stentowanie naczyń wieńcowych

•

Pomostowanie tętnic wieńcowych (CABG) –
operacja wiążąca się z torakotomią.

•

Polega na wszczepieniu pomostów naczyniowych
(tzw. by-passów) między tętnicą główną a
tętnicami wieńcowymi w celu ominięcia miejsca
zwężenia. Zapewnia poprawę ukrwienia
niedokrwionego obszaru mięśnia sercowego. Do
utworzenia by-passów stosuje się żyłę
dopiszczelową, tętnicę piersiową wewnętrzną lub
tętnicę promieniową. Do takiego leczenia
kwalifikują się chorzy ze zwężeniami w wielu
naczyniach lub u których nie można uzyskać
poprawy ukrwienia mięśnia sercowego poprzez
angioplastykę.

Powikłania zawału serca

•

Zaburzenia rytmu serca

•

Zatrzymanie krążenia – defibrylacja, resuscytacja
krążeniowo-oddechowa

•

Niewydolność serca – proporcjonalna do
uszkodzenia lewej komory serca

•

Obniżone ciśnienie krwi - w wyniku
zmniejszonego powrotu żylnego i osłabienia siły
skurczu

•

Wstrząs kardiogenny - CTK, tachykardia,

diurezy, zaburzenia świadomości, potliwość,

zimna i wilgotna skóra.

•

Nawracające niedokrwienie – objawiające się
bólem zamostkowym, wskazuje na
zagrożenie kolejnym zawałem, wymaga
leczenia.

•

Dysfunkcja mięśnia brodawkowatego –
niedomykanie się płatków zastawki mitralnej

•

Uszkodzenie mięśnia serca:

▫Pęknięcie mięśnia brodawkowatego
▫Pęknięcie przegrody międzykomorowej
▫Pęknięcie zewnętrzne (tamponada serca)

•

Tętniak serca

•

Skrzepliny przyścienne

•

Zapalenie osierdzia

•

Zespół pozawałowy (gorączka, zapalenie
osierdzia, wysięk opłucnej, bóle stawów)
zespół autoimmunologiczny.

•

Remodeling (przebudowa) serca –
przerost objętościowy komór serca w
wyniku przyrostu włókien mięśniowych. W
patogenezie tego zjawiska obserwuje się
zwiększoną aktywność konwertazy
angiotenzyny i nadmierne wytwarzanie
angiotensyny II, która pobudza
fibroblasty do produkcji kolagenu oraz
zwiększa uwalnianie czynników
wzrostowych w mięśniu sercowym.

Działania pielęgniarskie w przypadku
chorego z zawałem mięśnia sercowego

•

Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa przez
informowanie chorego o celu działań
podejmowanych wobec niego

•

Obserwacja w kierunku wystąpienia zaburzeń
rytmu serca (ciągłe monitorowanie i
udokumentowanie w indywidualnej karcie
obserwacyjnej parametrów życiowych)

•

Wykonanie zleceń lekarskich według
indywidualnej karty zleceń

•

Pomoc w realizacji potrzeb chorego w zakresie
higieny, żywienia, wydalania

•

Zapewnienie wsparcia psychicznego, pomoc w
utrzymaniu kontaktu z rodziną

•

Prawidłowe przygotowanie psychiczne i fizyczne
pacjenta do zabiegu (koronarografia,
angioplastyka)

Diagnoza pielęgniarska

•

Ból w klatce piersiowej

•

Odczucie lęku

•

Zaburzona wymiana gazowa

•

Możliwość wystąpienia wczesnych powikłań
zawału serca

•

Możliwość wystąpienia powikłań krwotocznych
po zastosowaniu leczenia fibrynolitycznego

•

Możliwość wystąpienia spadku CTK po podaniu
leków rozszerzających naczynia

•

Deficyt wiedzy na temat czynników ryzyka
choroby niedokrwiennej i stylu życia po zawale

Ból w klatce piersiowej

Cechy charakterystyczne: ból za mostkiem,

uciskający, piekący, dławiący, gniotący lub
ściskający, promieniujący do żuchwy, pleców,
brzucha, lewego barku lub ramienia.

Cel opieki:

•

Zminimalizowanie lub wyeliminowanie bólu

•

Zapobieganie poszerzeniu się strefy bólu

•

Zapobieganie wtórnemu stresowi związanemu z
utrzymaniem się objawów bólowych

•

Poprawa ukrwienia mięśnia sercowgo

Działania pielęgniarskie:

•

Monitorowanie, ograniczenie i wyeliminowanie bólu
poprzez: ocenę odczuć bólowych zgłaszanych przez
chorego, ocenę pozawerbalnych oznak bólu (grymas
twarzy, wzmożone napięcie mięśniowe, bladość
powłok skórnych, wzmożona potliwość,
przyspieszone tętno i oddech, spadek lub wzrost
CTK)

•

Ułożenie chorego w wygodnej pozycji i
minimalizacja wysiłku (pozycja półwysoka)

•

Wyjaśnienie choremu przyczyny bólu i jego wpływu
na organizm

•

Zapewnieni spokoju i ciszy

•

Wyjaśnienie celowości podejmowanych działań
pielęgniarskich, terapeutycznych i diagnostycznych

•

Podłączenie kardiomonitora

•

Założenie karty obserwacyjnej - monitorowanie
tętna, oddechów, CTK, czynności serca - EKG,
temperatury ciała, zabarwienia powłok skórnych,
saturacji oraz stanu świadomości

•

Kontrola parametrów życiowych pacjenta w
zależności od jego stanu (co 15 min, a gdy są
prawidłowe, co 2h)

•

Zapewnienie dostępu do żyły (dwa: jedno do
podawania leków, drugie do ewentualnego
podawania streptokinazy - każde podpisane)

•

Pobranie krwi do badań laboratoryjnych
(Troponina, CK-MB, mioglobina, APTT, elektrolity,
gazometria oraz innych według zaleceń lekarza)

•

Zwalczenie dolegliwości bólowych poprzez
farmakoterapię według zleceń lekarskich

•

Wdrożenie tlenoterapii na zlecenie lekarza

•

Posiłki lekkostrawne, częściej a mniejsze
objętościowo

•

Zapobieganie zaparciom [dieta, laktuloza ]

•

Gimnastyka oddechowa

•

Prowadzenie bilansu płynów

•

Pomoc w czynnościach samoobsługowych

•

Obserwacja w kierunku wystąpienia powikłań tj.
obrzęk płuc, wstrząs kardiogenny, zaburzenia
rytmu serca.

•

Udział w farmakoterapii (wg zleceń lekarskich):

▫Leczenie p/bólowe:

 informuje chorego o silnym działaniu p/bólowym,

uspokajającym, zmniejszajacym uczucie leku i
zagrożenia,

 obserwacja działań niepożądanych (osłabienie

czynności oddechowej, nudności, wymioty,
bradykardia, zatrzymanie moczu, skurcz oskrzeli)

 antagonista morfiny-Nalokson

▫Leczenie trombolityczne:

 w pompie infuzyjnej streptokinaza
 obserwacja działań ubocznych (krwawienia)
 kontrolne EKG po podaniu leku zaznaczając na

zapisie „Streptokinaza”

 przez wkłucie dla streptokinazy nie podajemy

innych leków

 nie podajemy leków drogą i.m. - powodują

bolesne rozległe krwiaki,

 po usunięcie venflonu długo i skutecznie

ucisnąć miejsce wkłucia

▫Leczenie antykoagulacyjne:

 obserwacja działań ubocznych (krwawienia)
 Siarczan Protaminy hamuje działanie

Heparyny

Odczucie lęku

Cechy charakterystyczne:

•

Poczucie zagubienia i bezradności,

•

Nieumiejętność komunikowanie problemów,

•

Wycofanie z kontaktów społecznych

Cel opieki:

•

Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa

•

Obniżenie poziomu lęku

•

Wsparcie rodziny pacjenta

Działania pielęgniarskie:

•

Nawiązanie kontaktu terapeutycznego (cierpliwość,
okazanie troski i zainteresowania, aktywne
słuchanie)

•

Umożliwienie kontaktu z rodziną

•

Zapewnienie warunków intymności

•

Informowanie chorego o dalszych badaniach i
zabiegach pielęgnacyjnych, procesie leczenia oraz
przejściowych ograniczeniach spowodowanych
zawałem serca

•

Zastosowanie technik terapeutycznych, np.
relaksacji, wizualizacji.

•

Podanie leków uspokajających (wg zleceń)

•

Zapewnienie warunków do spokojnego wypoczynku

Zaburzona wymiana gazowa

Cechy charakterystyczne:

•

Zmiana liczby i głębokości oddechów

•

Duszność, oddychanie wysiłkowe

•

Zmniejszona tolerancja wysiłku

Cel opieki:

•

Poprawa wentylacji i lepszego
utlenowania tkanek

Działania pielęgniarskie

•

Wywietrzenie sali, przygotowanie sprzętu
do tlenoterapii (przed przybyciem
pacjenta)

•

Ułożenie w pozycji półwysokiej

•

Stosowanie tlenoterapii biernej

•

Ocena stanu pacjenta na podstawie
parametrów z pulsoksymetru, wyników
gazometrii, zabarwienia powłok skórnych,
częstości i charakteru oddechów.

Możliwość wystąpienia
wczesnych powikłań zawału
serca

Cel opieki:
Wczesne wykrycie stanu zagrożenia życia

Działania pielęgniarskie:

•

Stałe monitorowanie wartości podstawowych
parametrów( tętno, CTK, saturacja, oddechy) a
także zapisu EKG oraz prowadzenie bilansu
płynów

•

Dokumentowanie wykonanych pomiarów w
karcie obserwacji chorego

•

Podawanie leków zgodnie z kartą zleceń i
obserwacja reakcji na nie

•

Szybkie reagowanie na zgłaszane przez chorego
dolegliwości

•

Dostosowanie wysiłku do możliwości chorego

Możliwość wystąpienia powikłań
krwotocznych po zastosowaniu
leczenia fibrynolitycznego

Cel opieki:

•

Wczesne wykrycie powikłań

•

Zapobieganie powikłaniom

Działania pielęgniarskie:

•

Obserwacja chorego w kierunku wystąpienia
ewentualnych objawów ubocznych przyjmowania
leków fibrynolitycznych (krwawienie ze
śluzówek, miejsc wkłucia, nosa, przewodu
pokarmowego, układu moczowego-czerwone
zabarwienie moczu)

•

Skuteczne i długie uciśnięcie miejsc wkłuć (np. po
usunięciu kaniuli obwodowej, dożylnej)

•

Monitorowanie podstawowych parametrów
życiowych, zabarwienia powłok skórnych i
świadomości pacjenta

•

Unikanie iniekcji domięśniowych ze względu na
możliwość powstania bolesnych, rozległych
krwiaków

•

W przypadku wystąpienia krwawień postępowanie
wg zleceń lekarskich ( przerwanie leczenia
fibrynolitycznego, przetaczanie krwi, osocza)

Możliwość wystąpienia spadku CTK po
podaniu leków rozszerzających
naczynia

Cel opieki: zapobieganie hipotonii polekowej

Działanie pielęgniarskie:

•

Podawanie leków zgodnie z kartą zleceń i obserwacja
ich działania

•

Kontrola CTK, dokumentowanie pomiarów

•

Obserwacja pacjenta (zabarwienie powłok skórnych,
potliwość)

•

Pouczenie chorego o ograniczeniu aktywności
ruchowej

•

Szybkie reagowanie na skargi chorego i odnotowanie
ich

•

Powiadomienie lekarza o każdym znacznym
spadku ciśnienia

Deficyt wiedzy na temat czynników
ryzyka choroby niedokrwiennej i stylu
życia po zawale

Cel opieki:

•

Włączenie pacjenta do współpracy z zespołem
terapeutycznym

•

Dostarczenie materiałów edukacyjnych,
wskazanie źródeł informacji na temat choroby

Działania pielęgniarskie:

•

informacje na temat choroby (przyczyny, objawy)

•

samodzielne zwalczanie dolegliwości (czynniki
wyzwalające, objawy wymagające interwencji
medycznej)

•

farmakoterapia (nazwy leków, działanie, objawy
uboczne, przechowywanie)

•

przygotowanie pacjenta do samoopieki :
samodzielny pomiar CTK, przestrzeganie diety,
normalizacja masy ciała, eliminacja nałogów,
wysiłku fizycznego,

•

umiejętność rozładowania napięcia emocjonalnego

•

badania kontrolne

Przygotowanie pacjenta do
koronarografii/angioplastyki

•

Założenie, utrzymanie dwóch drożnych kaniul
obwodowych (do jednej 500 ml 0,9% NaCl-
zapobieganie nefropatii kontarsowej)

•

Pobranie krwi do badań (morfologia, elektrolity, ukł.
krzepnięcia, glukoza, kreatynina, ASPAT, ALAT,
lipidogram, markery martwicy m.s. itd.)

•

Pomiar tętna, CTK, saturacji, wykonanie EKG

•

Relanium 30 min przed zabiegiem

•

Przygotowanie miejsca nakłucia: usunięcie
owłosienia

•

Poinformowanie o konieczności usunięcia protez,
biżuterii, okularów itd.

•

Bezpośrednio przed zabiegiem pacjent powinien
oddać mocz, przebrać się w czystą bieliznę

•

Rozmowa z pacjentem-dostarczenie informacji
medycznej na temat zabiegu.

•

Zgromadzenie dokumentacji, upewnienie się czy
została wyrażona pisemna zgoda na zabieg

•

Transport w pozycji leżącej do pracowni
hemodynamiki

Postępowanie po zabiegu

•

Pacjent pozostaje w łóżku w pozycji leżącej przez
ok. 6-12h z opatrunkiem uciskowym w miejscu
nakłucia ( 2h po założeniu opatrunku należy do
sprawdzić i poluzować)

•

Zakaz wykonywania gwałtownych ruchów,
siadania, wstawania, zginania nakłutej kończyny

•

W ciągu 4h po zabiegu pacjent powinien oddać
mocz

•

Przyjmować dużo płynów 1-2l (wydalenie środka
cieniującego)

Przygotowanie pacjenta do
pomostowania naczyń
wieńćowych

•

udzielenie informacji medycznej zgodnie z aktualna
wiedzą i ze swoimi kompetencjami, rozwianie
ewentualnych wątpliwości, które mogą powodować
u pacjenta stan napięcia emocjonalnego, uzyskanie
pisemnej zgody na operację

•

dążenie do optymalizacji stanu zdrowia pacjenta,
tak, aby podejmowany zabieg operacyjny był
przeprowadzony w czasie i w warunkach
najbardziej dla niego korzystnych

•

Zapewnienie dwóch wkłuć dożylnych, pobranie
krwi do badań