Postępowanie przed

sądem pierwszej

instancji

dr Wojciech Jasiński
Postępowanie karne –
SNP(w)
Rok akademicki
2010/2011

Zasady procesowe

1)Zasada skargowości
2)Zasada bezstronności
3)Zasada bezpośredniości
4)Zasada jawności
5)Zasada ustności
6)Zasada koncentracji materiału

dowodowego

Forum orzekania

ROZPRAWA

1)Daleko idąca

formalizacja
przebiegu

2)Rozpoznawanie

kwestii
odpowiedzialności
karnej oskarżonego

3)Prowadzenie

postępowania
dowodowego

POSIEDZENIE

1)

Brak formalizmu

2)

Rozpoznawanie
kwestii
incydentalnych,
dodatkowych

3)

Tzw. posiedzenia
wyrokowe

4)

Co do zasady brak
postępowania
dowodowego

Uczestnicy postępowania

przed sądem I instancji

strony

Oskarżony
Obrońca

Oskarżyciel publiczny
Oskarżyciel posiłkowy

- uboczny
- subsydiarny

Powód cywilny
Oskarżyciel prywatny
Pełnomocnik

oskarżyciela
posiłkowego/prywatne
go/powoda cywilnego

Oskarżyciel publiczny

1) Prokurator

2) organy wymienione rozporządzeniu MS z dnia 13

czerwca 2003 r. w sprawie określenia organów

uprawnionych obok Policji do prowadzenia

dochodzeń oraz organów uprawnionych do

wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem

pierwszej instancji w sprawach podlegających

rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, jak

również zakresu spraw zleconych tym organom.

Organy te mogą:
a) wnosić i popierać akt oskarżenia przed sądem

pierwszej instancji w postępowaniu uproszczonym,

b) wnieść wniosek o warunkowe umorzenie

postępowania (art. 325i § 3 KPK),

c) wnieść akt oskarżenia z wnioskiem z art. 335 § 1

KPK (art. 325i § 3 KPK).

Oskarżyciel publiczny

3) Straż Graniczna w sprawach o przestępstwa z art.

137, 264, 270, 273 i art. 275-277 KK, art. 147

ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach

oraz art. 125 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o

udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej.

Organ ten może:
a) wnosić i popierać akt oskarżenia przed sądem

pierwszej instancji,

b) wnieść wniosek o warunkowe umorzenie

postępowania (art. 325i § 3 KPK),

c) wnieść akt oskarżenia z wnioskiem z art. 335 §

1 KPK (art. 325i § 3 KPK).

Oskarżyciel publiczny

4) Straż Leśna, jeżeli przedmiotem przestępstwa jest drewno

pochodzące z lasów stanowiących własność Skarbu Państwa (art. 47

ust. 2 pkt 7 ustawy o lasach) a także jeżeli przedmiotem przestępstwa

na gruntach stanowiących własność Skarbu Państwa zarządzanych

przez Lasy Państwowe jest zwierzyna (art. 47 ust. 8 pkt 1 ustawy o

lasach).

5) Państwowa Straż Łowiecka, jeżeli przedmiotem przestępstwa na

terenach obwodów łowieckich jest zwierzyna (art. 39 ust. 2 pkt 7

ustawy - Prawo łowieckie) oraz jeżeli przedmiotem przestępstwa na

tych terenach jest drewno pochodzące z lasów stanowiących własność

Skarbu Państwa (art. 39 ust. 8 pkt 3 ustawy - Prawo łowieckie).

Organy te mogą wnosić akt oskarżenia w sprawach toczących się w

trybie uproszczonym.

6) Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych,

gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych – w

zakresie czynów zabronionych stypizowanych w art. 13

1

i 15 ustawy o

wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi

Organ ten może występować przed sądem w charakterze

oskarżyciela publicznego (kierować akt oskarżenia albo

wniosek o warunkowe umorzenie postępowania).

Uczestnicy postępowania

przed sądem I instancji

Tzw. quasi-strony:
1) Pokrzywdzony (i jego pełnomocnik)
2) Podmiot z art. 416 KPK (i jego

pełnomocnik)

3) Przedstawiciel podmiotu zbiorowego

(i jego pełnomocnik) - art. 21a
ustawy o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych

Uczestnicy postępowania

przed sądem I instancji

Inni uczestnicy postępowania:
1) Świadkowie
2) Biegli
3) Pomocnicy procesowi (protokolant,

stenograf, tłumacz, specjalista,
funkcjonariusz Policji)

Uczestnicy postępowania

przed sądem I instancji

Udział w posiedzeniach sądu:
1) Przepis ogólny – art. 96 KPK
2) Przepisy szczególne – art. 339 par 5

KPK, 341 par 1 KPK, art. 343 par. 5
KPK, 354 pkt 2 KPK

Wstępna kontrola

oskarżenia

1)

KONTROLA FORMALNA – dokonywana przez

prezesa sądu (przewodniczącego wydziału,

innego upoważnionego sędziego)
Polega na weryfikacji czy spełnione zostały wymogi

stawiane wnoszonej przez oskarżyciela skardze oraz

dopełnione inne obowiązki ustawowe związane z

wnoszeniem skargi

a) Akt oskarżenia oskarżyciela publicznego (art. 337 KPK):

•

musi on spełnić wymogi wskazane w art. 119, 332,

333 § 1 i 2 oraz ewentualnie art. 335 § 1 KPK.

•

Oskarżyciel publiczny jest zobowiązany spełnić

nałożone przez ustawę obowiązki określone w art.

333 § 3 oraz art. 334 § 1 i 2 KPK.

•

Prokurator może też dokonać czynności wskazanej w

art. 333 § 4 KPK

.

Wstępna kontrola

oskarżenia

b)

Wniosek o warunkowe

umorzenie postępowania (art.

337 KPK):

• musi on spełnić wymogi wskazane w

art. 119, 332 § 1 pkt 1, 2, 4 i 5

• Oskarżyciel publiczny jest

zobowiązany spełnić nałożone przez

ustawę obowiązki określone w art.

336 § 4 oraz art. 334 § 1 i 2 KPK.

Wstępna kontrola

oskarżenia

c)

Subsydiarny akt oskarżenia

(art. 337 i 120 KPK):

- Wymogi formalne z art. 332 i 333 § 1 KPK.
- przymus adwokacko-radcowski (art. 55

§ 2 KPK)

- obowiązek załączenia dowodu wpłaty

do kasy sądowej zryczałtowanej

równowartości wydatków w wysokości

300 zł (art. 640 w zw. z art. 621 § 1 KPK).

Wstępna kontrola

oskarżenia

d)

Wniosek o umorzenie postępowania i

zastosowanie środka

zabezpieczającego (art. 120 KPK)

-

Wymogi z art. 119 KPK

-

Dodatkowe wymogi

dane o osobie, której dotyczy wraz z informacją o

stosowanych środkach zapobiegawczych, opis

zarzuconego jej czynu oraz jego kwalifikacja

prawna, określenie sądu właściwego do

rozpoznania sprawy oraz uzasadnienie

zawierające ustalenia faktyczne i wskazanie

dowodów je potwierdzających. Do wniosku powinna

zostać dołączona lista ujawnionych

pokrzywdzonych oraz akta śledztwa.

Wstępna kontrola

oskarżenia

e)

Wniosek o

zastosowanie środka
zabezpieczającego (art.
120 KPK)

- Wymogi z art. 119 KPK

Wstępna kontrola

oskarżenia

Skutki kontroli formalnej oskarżenia:
- Sprawa jest zawisła przed sądem
- Oskarżyciel ma obowiązek usunięcia

braków (ewentualnie zaskarżenia

zarządzenia prezesa sądu wydanego

na podstawie art. 337 par. 1 KPK)

- Ich nieusunięcie zależnie od rodzaju

braku może wywoływać

zróżnicowane skutki procesowe

Wstępna kontrola

oskarżenia

2) Kontrola merytoryczna

oskarżenia (art. 339 par. 3 pkt

2 KPK)

Cel: ochrona przed oczywiście

niesłusznym oskarżeniem

Forum: posiedzenie przed rozprawą
Skutek: umorzenie postępowania

Podstawę do umorzenia postępowania daje

także przepis art. 339 par. 3 pkt 1 KPK