Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Zarządzanie instytucjami 

kredytowymi

wykład V

        Wykładowca:

Dr Paweł Mrowiec

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Tworzenie rezerw celowych

• narzędzie ograniczające ryzyko kredytowe,

• rozwiązanie obligatoryjne w polskim systemie 

bankowym,

• celem tworzenia rezerw celowych jest 

zrównoważenie ryzyka oraz zagrożenia 
nieuregulowania przez dłużnika wierzytelności 
bankowych,

• rodzaje tworzonych rezerw: ogólne oraz celowe,

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Rezerwy ogólne

• rezerwy ogólne są tworzone na 

niezidentyfikowane ryzyko w działalności banku,

• nie zawsze są obligatoryjne,

• tworzenie rezerw ogólnych zwiększa zaufanie do 

banku (w zakresie jego wypłacalności) oraz chroni 
efektywnie interes depozytariuszy, 

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Rezerwy celowe

• są istotnym elementem ewidencji księgowej banku, 

• zgodnie z zasadą ostrożnej wyceny bank powinien 

dążyć do zaewidencjonowania najbardziej realnej 

wartości aktywów,

• metodologia wyceny aktywów polega na klasyfikacji 

należności stosownie do ich wymiaru nominalnego 

skorygowanego o ryzyko ich zwrotu bankowi,

• zasady tworzenia rezerw celowych mogą być 

autonomiczne lub narzucone przez nadzór bankowy,  

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Rezerwy celowe

•

metodologia tworzenia rezerw celowych w 

polskim systemie bankowym,

•

przy klasyfikowaniu należności kredytowych 

banki wykorzystują dwa niezależne kryteria:

1

terminowość regulowania kapitału oraz odsetek,

2

sytuację ekonomiczno –finansową dłużnika.

•

każdy bank stosuje własną procedurę 

szacowania ryzyka związanego z kryterium 

sytuacji ekonomiczno –finansowej dłużnika,  

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Rezerwy celowe

• ocena sytuacji ekonomiczno –finansowej dłużnika 

jest dokonywana za pośrednictwem mierników:

• ilościowych (analiza sprawozdań finansowych, 

analiza wskaźnikowa),

• jakościowych (jakość zarządzania, uzależnienie od 

rynku, zależność od dostawców /odbiorców),

• klasyfikacja należności kredytowych: normalne, 

pod obserwacją, poniżej standardu, wątpliwe oraz 
stracone, 

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Klasyfikacja należności 

kredytowych

• Normalne –przeterminowane do 30 dni, a sytuacja 

ekonomiczno –finansowa nie budzi obaw –nie tworzy się 

należności, z wyjątkiem osób fizycznych, na które tworzy 

się rezerwy w wysokości co najmniej 1,5 % należności,

• Pod obserwacją –przeterminowane do 30 dni, a 

sytuacja ekonomiczno –finansowa nie budzi obaw, 

wątpliwości budzą jednak: ryzyko kraju, ryzyko branży,

• Poniżej standardu –przeterminowane powyżej 1 m-ca i 

nie dłużej niż 3 miesiące, sytuacja ekonomiczno –

finansowa może budzić zagrożenie –rezerwy w wysokości 

co najmniej 20%. 

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Klasyfikacja należności 

kredytowych

• Wątpliwe –opóźnienie w spłacie kredytu wynosi 

powyżej 3 miesięcy i nie dłużej niż 6 miesięcy, 

sytuacja ekonomiczno –finansowa uległa znacznemu 

pogorszeniu (ujemny wynik finansowy). Wysokość 

tworzonych rezerw na poziomie 50%,

• Stracone –opóźnienie w spłacie kredytu lub 

odsetek wynosi powyżej 6 miesięcy lub także:

firma znajduje się w stanie upadłości lub likwidacji,
bank złożył wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego 

lub rozpoczął zaspokajanie własnych roszczeń z przedmiotów 

zabezpieczeń,
kwestionowanie należności przez dłużnika na drodze 

postępowania sądowego,
należności od dłużników, których miejsce pobytu jest nieznane,

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Monitoring kredytowy

• celem monitoringu kredytowego jest zapewnienie 

bieżącej informacji w zakresie terminowości 
regulowania należności, a także zabezpieczeń 
prawnych (w skali całego banku),

• zadania banku w zakresie monitoringu kredytów 

wynikają z:

zewnętrznych regulacji ustawowych (wymogi kształtowania się 
na poziomie całego banku współczynnika wypłacalności, 
obligatoryjnych rezerw celowych),
regulacji wewnętrznych przyjętych w banku (weryfikacja oceny 
zdolności kredytowej, badanie realnej wartości przyjętych 
zabezpieczeń), 

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Monitoring kredytowy

• systematyczny proces obserwacji rozwoju i zmian 

w czterech zakresach:

• przedsiębiorcy (personalna zdolność kredytowa –

kwalifikacje zawodowe, zmiany w cechach 

osobowości, stan zdrowia),

• firmy (ekonomiczna zdolność kredytowa),
• warunki kredytowania (przeznaczenie kredytu 

zgodnie z celem zadeklarowanym we wniosku, 

wykonanie innych postanowień umowy),

• zabezpieczenia kredytowe (wystarczalność 

bieżącej wartości zabezpieczeń),

 

Wyższa Szkoła Bankowości i Fi
nansów w Bielsku -Białej

Dywersyfikacja ryzyka 

kredytowego

• pozwala na zmniejszenie ryzyka kredytowego bez 

ponoszenia żadnych dodatkowych kosztów,

• dywersyfikacja kredytów opiera się na 

zastosowaniu tzw. limitów kredytowych,

• relacji zaangażowania kredytowego do funduszy 

własnych banku,

• udziału kredytu w całości zaangażowania 

kredytowego,

• bezwzględnej kwoty danego zaangażowania 

kredytowego,