Metodyka

starszoharcerska

czyli co, z czym i jak jest

powiązane?

jak pracować z drużyną starszoharcerską

jak pracować z drużyną starszoharcerską

Co tutaj znajdziesz?

Co tutaj znajdziesz?

Celem tej prezentacji jest pomoc

w zrozumieniu całego systemu

metodycznego w odniesieniu do grupy

starszoharcerskiej.

Przede wszystkim zobaczysz w jaki

sposób są ze sobą powiązane

poszczególne elementy metody

harcerskiej oraz kluczowe pojęcia

metodyki starszoharcerskiej.

Powiązania? Gdzie, co

umieścić?

Ciąg wychowawczy i rozwój psychofizyczny

Harcerski System Wychowawczy

Harcerski System Wychowawczy

Metodyki

Metodyki

Instrumenty

metodyczne

Instrumenty

metodyczne

Legenda

Legenda

Całość prezentowanej metodyki oparta

jest na podstawowych pojęciach metody

harcerskiej, oraz słowach-kluczach

zaczerpniętych z opisu metodyk

(Uchwała RN 24/XXXII)

Został przypisany im symbol lub kolor,

tak aby łatwo było zapamiętać

poszczególne związki.

Dlatego warto mieć przy sobie wydrukowane symbole

występujące w legendzie

Legenda czyli co jest

Legenda czyli co jest

co?

co?



Elementy metody harcerskiej



Instrumenty metodyczne



Pozostałe słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej



Inne

ważne

pojęcia

charakteryzujące

metodykę starszoharcerską

Oznaczono wskazówki

charakteryzujące dane pojęcie metodyczne

Elementy metody

harcerskiej

Prawo i
Przyrzeczenie
Harcerskie

Uczenie przez
działanie

Stale
doskonalon
y i
stymulujący
program

System małych
grup

Elementy metody

harcerskiej

Prawo i

Przyrzeczenie

Harcerskie

Fundament pracy wychowawczej z harcerką

starszą i harcerzem starszym. Rozpoczyna się

proces świadomego akceptowania i

przestrzegania norm, zawartych w Prawie i

Przyrzeczeniu.

Elementy metody

harcerskiej

Stale

doskonalony

i stymulujący

program

Uwzględnia specyficzną dla tego wieku

potrzebę poznawania i poszukiwań.

Ukierunkowany jest: zadaniami prób na

stopnie harcerskie, zainteresowaniami

harcerek i harcerzy, poszukiwaniem pól

działania i sfer aktywności.

Elementy metody

harcerskiej

Uczenie przez

działanie

Charakterystyczną formą aktywności jest poszukiwanie.

Odkrywanie pól działania, pasji i zainteresowań w

poszukiwaniu własnej drogi. Wszystkie działania oparte

są na sprawdzaniu się w realnych, życiowych sytuacjach.

Elementy metody

harcerskiej

System

małych grup

Dziewczęta i chłopcy są zorganizowani w odrębnych

zastępach. Mogą pojawić się również grupy zadaniowe.

Tworzone są one jedynie na czas realizacji zadania..

Elementy metody

harcerskiej

Prawo i
Przyrzeczen
ie
Harcerskie

Fundament pracy wychowawczej z

harcerką starszą i harcerzem

starszym. Rozpoczyna się proces

świadomego akceptowania i

przestrzegania norm, zawartych w

Prawie i Przyrzeczeniu.

Uczenie
przez
działanie

Charakterystyczną formą

aktywności jest

poszukiwanie. Odkrywanie

pól działania, pasji i

zainteresowań w

poszukiwaniu własnej drogi.

Wszystkie działania oparte

są na sprawdzaniu się w

realnych, życiowych

sytuacjach.

Stale
doskonalon
y i
stymulując
y program

Uwzględnia specyficzną dla tego wieku

potrzebę poznawania i poszukiwań.

Ukierunkowany jest: zadaniami prób na

stopnie harcerskie, zainteresowaniami

harcerek i harcerzy, poszukiwaniem pól

działania i sfer aktywności.

System
małych
grup

Dziewczęta i chłopcy są

zorganizowani w

odrębnych zastępach.

Mogą pojawić się również

grupy zadaniowe.

Tworzone są one jedynie

na czas realizacji

zadania.

.

Instrumenty

metodyczne



Próba harcerki i harcerza



Stopnie harcerskie



Sprawności

Projekt
starszoharcerski

Instrumenty

metodyczne



Próba harcerki i harcerza



Stopnie harcerskie



Sprawności

Projekt
sth

Zadanie podjęte z własnej inicjatywy wykonawców,

wspólnie zaplanowane, realizowane i oceniane przez

grupę. Projekt rozwija zainteresowania harcerzy

starszych, kształci ich odpowiedzialność i umiejętność

pracy w zespole.

Sprawności są zdobywane indywidualnie. Najlepiej

odpowiadającym wiekowi starszoharcerskiemu

instrumentem metodycznym jest sprawność dwu- i

trzygwiazdkowa, przygotowująca do mistrzostwa.

Wymagania realizowane są zarówno na zbiórkach, jak i

indywidualnie. Realizacja zadań odbywa się pod opieką

drużynowego, przybocznych lub zastępowych starszych

stopniem.

Jej zakończenie wiąże się z dopuszczeniem

do Przyrzeczenia Harcerskiego i pozwala na

otwarcie próby na stopień harcerski

właściwy dla wieku harcerki/ harcerza.

Próba harcerki/ harcerza trwa do 6

miesięcy.

Nie będziemy o niej rozmawiać.

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Poszukiwanie

Rola
drużynowego

Działanie
drużyny

Charakterystyczn

e formy pracy

Samodzielny

programowo

obóz

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Poszukiwanie

Charakterystyczną formą aktywności harcerek

starszych i harcerzy starszych jest poszukiwanie,

polegające na przewartościowywaniu

dotychczasowego sposobu patrzenia na świat i

autorytety.

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Rola drużynowego

Drużynowy jest przewodnikiem w

poszukiwaniach, W istotny sposób

wpływa na program drużyny i jej

organizację. Świadomie część decyzji

powierza radzie drużyny. Drużynowy

dba o rozwój przybocznych i

wychowuje następcę.

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Działanie
drużyny

Śródroczna działalność drużyny prowadzona jest

na zbiórkach drużyny i zbiórkach zastępów.

Zbiórki odbywa się regularnie. Harcerki i harcerze

włączają się w organizację, przygotowanie

programu jak i prowadzenie zbiórek drużyny. W

miarę potrzeb pojawiają się grupy zadaniowe.

Dużą rolę odgrywa rada drużyny, która planuje i

po zrealizowaniu zadania je ocenia.

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Szczególnie zalecane są takie formy pracy, które

stwarzają możliwość aktywnego poszukiwania, takie jak:

wycieczka, zwiad, różnorodne formy dyskusyjne, zbiórka

tematyczna, zajęcia specjalnościowe.

Charakterystyczne formy pracy

Drużyna organizuje samodzielny programowo obóz letni,

podsumowujący całoroczną pracę wychowawczą.

Szczególną formą obozu jest obóz tematyczny i obóz

zagraniczny

Samodzielny programowo

obóz

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Poszukiwani
e

Charakterystyczną formą aktywności

harcerek starszych i harcerzy starszych jest

poszukiwanie, polegające na

przewartościowywaniu dotychczasowego

sposobu patrzenia na świat i autorytety.

Rola
drużynowego

Drużynowy jest przewodnikiem w

poszukiwaniach, W istotny sposób

wpływa na program drużyny i jej

organizację. Świadomie część

decyzji powierza radzie drużyny.

Drużynowy dba o rozwój

przybocznych i wychowuje

następcę.

Działani
e
drużyny

Śródroczna działalność drużyny

prowadzona jest na zbiórkach drużyny i

zbiórkach zastępów. Zbiórki odbywa się

regularnie. Harcerki i harcerze włączają

się

w organizację, przygotowanie programu

jak i prowadzenie zbiórek drużyny. W

miarę potrzeb pojawiają się grupy

zadaniowe.

Dużą rolę odgrywa rada drużyny, która

planuje i po zrealizowaniu zadania je

ocenia.

Szczególnie zalecane są takie

formy pracy, które stwarzają

możliwość aktywnego

poszukiwania, takie jak:

wycieczka, zwiad, różnorodne

formy dyskusyjne, zbiórka

tematyczna, zajęcia

specjalnościowe

.

Charakterystyczne

formy pracy

Drużyna organizuje samodzielny programowo obóz letni, podsumowujący całoroczną

pracę wychowawczą. Szczególną formą obozu jest obóz tematyczny i obóz zagraniczny

Samodzielny programowo

obóz

Inne ważne pojęcia

charakteryzujące

metodykę

starszoharcerską

Potrzeby
rozwojowe

Osadzone w
realnym
życiu

Moje
potrzeby

Wyzwania

Zadania w drużynie

starszoharcerskiej powinny być na

miarę wyzwań

Indywidualne

potrzeby harcerza

starszego

Wszystkie działania oparte są

na sprawdzaniu się w

realnych, życiowych

sytuacjach.

Potrzeby

wynikające z

etapu rozwoju

człowieka

Projekt sth

Prawo i

Przyrzeczeni
e Harcerskie

Stale

doskonalon

y i

stymulując

y program

Poszukiwani
e

Potrzeby
rozwojowe

Osadzone w
realnym
życiu

Moje
potrzeby

Wyzwania

Uczenie
przez
działanie

Rola
drużynoweg
o

System
małych
grup

Legenda obrazkowo

Legenda obrazkowo

Legenda obrazkowo

Legenda obrazkowo

Oznaczono

wskazówki

charakteryzujące

dane pojęcie

metodyczne

Działanie
drużyny

Co, z czym i jak jest

powiązane?

Prawo i

Przyrzeczenie

Harcerskie

elementy metody harcerskiej

Prawo i

Przyrzeczen

ie

Harcerskie

Program

Poszukiwani

e

wartości

Działani
e
drużyny

burzliwa

krytyka

z której

wynika

znalezienie i

zaakceptowanie

systemu wartości

wszystkie działania

powinny się odbywać w

Duchu Harcerstwa

o

d

b

y

w

a

s

ię

z

g

o

d

n

ie

z

sy

st

e

m

e

m

w

a

rt

o

śc

i

za

w

a

rt

y

m

w

P

ra

w

ie

i

Pr

zy

rz

e

cz

e

n

iu

charakterystyczne

formy pracy

realizu

ją

re

a

liz

o

w

a

n

e

n

a

zb

ió

rk

a

ch

p

rz

e

z

.

Stale doskonalony i

stymulujący

program

elementy metody harcerskiej

Program

Poszukiwanie

wartości

wszystkie działania powinny się

odbywać w Duchu Harcerstwa

„ubranie”

programu

w wartości

charakterystyczny

ch formy pracy

je

st

re

a

liz

o

w

a

n

e

w

ra

m

a

ch

rea

lizu

j

ą

Działani
e
drużyny

O programie

decydują

drużynowy i ra

da

drużyny

Prawo i

Przyrzeczeni

e Harcerskie

charakterystyczne

formy pracy

rea

lizu

ją

realizowane na

zbiórkach przez

Projekt sth

Potrzeby
rozwojowe

Moje
potrzeby

nie

dostosowujemy

programu do

zdobywanych

stopni, jesteśmy

wyczuleni na

umożliwienie

realizacji

wymagań!

wpływają na

wp

ływ

ają

na

w ramach

sprawnośc

i

Planie pracy

drużyny

zapisa

ny w

Samodzielneg

o

programowo

obozu

realizowany w

ramach

Systemu
małych
grup

realizowany w ramach

realizowany

za

w

ie

ra

ją

s

ię

i

w

pł

yw

aj

ą

na

re

al

iz

ow

an

y

w

ra

m

ac

h

w ramach

prób na

stopnie

muszą być

Osadzone w
realnym życiu

re

a

liz

o

w

a

n

y

w

ra

m

a

ch

z

in

ic

ja

ty

w

y

Poszukiwanie

zainteresowań

to

Instrumenty

metodyczne

Program

Potrzeby
rozwojowe

Moje
potrzeby

wpływają na

sprawnośc

i

realizowany

w ramach

prób na

stopnie

zawierają się i wpływają na

realizowany w ramach

Projekt sth

Poszukiwanie

zainteresowań

to

Osadzone w
realnym życiu

muszą być

w

p

ły

w

a

ją

n

a

p

ró

b

y

or

a

z

są

w

p

is

an

e

w

is

to

tę

w

ym

ag

ań

wpływają

na zdoby

wanie

oraz są w

pisane w

istotę wy

magań

w

p

ły

w

a

ją

o

ra

z

są

w

p

is

a

n

e

w

is

to

tę

w

y

m

a

g

a

ń

o

ra

z s

ą

w

p

is

a

n

e

w

is

to

tę

w

y

m

a

g

a

ń

Zorganizowanie

drużyny do

działania

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Prawo i

Przyrzeczen

ie

Harcerskie

Program

Poszukiwani

e

wartości

Działani
e
drużyny

burzliwa

krytyka

z której

wynika

znalezienie i

zaakceptowanie

systemu wartości

wszystkie działania

powinny się odbywać w

Duchu Harcerstwa

„ubranie”

programu

w wartości

charakterystyczny

ch form pracy

je

st

re

a

liz

o

w

a

n

e

ra

m

a

ch

re

a

liz

u

ją

o

d

b

y

w

a

s

ię

z

g

o

d

n

ie

z

sy

st

e

m

e

m

w

a

rt

o

śc

i

za

w

a

rt

y

m

w

P

ra

w

ie

i

Pr

zy

rz

e

cz

e

n

iu

O programie decyduje

drużynowi i rada drużyny

charakterystyczny

ch form pracy

realizu

ją

re

a

liz

o

w

a

n

e

n

a

zb

ió

rk

a

ch

p

rz

e

z

Działanie
drużyny

odbyw

a się

zgodn

ie z

syste

mem

warto

ści

zawar

tym w

PiPH

Prawo i

Przyrzeczeni

e Harcerskie

=

zorganizowanie

do pracy

zo

st

aw

ić

m

ie

js

ce

n

a

sa

m

od

zi

el

no

ść

Podział obowiązków

między drużynowego a

radę drużyny

drużynowy

Planie

pracy

drużyny

za

p

is

a

n

y

w

Program

O programie

decyduje

drużynowy i

rada drużyny

Systemu
małych
grup

=

zastępy

realizowany

w ramach

Rola

drużynowego

Prawa i obowiązki

drużynowego

Prawa i obowiązki

rady drużyny

„opisy funkcji”

i kompetencje

Zasady zmieniania

regulaminu

Zasady doboru

dodatkowych

kandydatów do rady

drużyny

REGULAMINIE

przyboczni

zastępowi

ew. inni

dzieli s

ię swo

imi

obowią

zkam

i

Przewodnik we

wszystkich

poszukiwaniach

Potrafi radzić sobie

z buntem, w tym

buntem przeciwko

sobie

W tej grupie

wiekowej

szczególnie ważna

jest jego charyzma

Pracuje ze

swoją
kadrą

zapisać w

tworzą ją

na

zasa

dach

RADA

DRUŻYNY

tworzy

+
+
+

akceptowani przez

drużynowego (ew.

stymulowany wybór)

wybierani

przez zastęp

+

tworzy program

drużyny

kierują

.

Plan pracy

drużyny

za

p

is

a

n

y

w

Program

Systemu
małych
grup

=

zastępy

realizowany

w ramach

Samodzielneg

o programowo

obozu

realizowany w

ramach

podsumowywan

y w ramach

zostawić

miejsce na

samodzielność

charakterystyczne

formy pracy

specyficzna

forma pracy

RADA

DRUŻYNY

tworzy

.

PLAN PRACY-PROCEDURA

•Rada Drużyny ustala cele wychowawcze oraz

główne działania drużyny (które realizują cele

wychowawcze). Zostawia „miejsce” na projekty

•Zastępy planują pracę w odniesieniu do

celów i w odniesieniu do samodzielnych

projektów

•Plan pracy jest stale doskonalony,

kontrolowany, uzupełniany o nowe projekty

•Na końcu roku podsumowana jest całość

działań

•Projekty realizowane przez grupy zadaniowe

również uzupełniają plan

System małych

grup

elementy metody harcerskiej

Program

Poszukiwanie

wartości

wszystkie działania powinny się

odbywać w Duchu Harcerstwa

„ubranie”

programu

w wartości

charakterystyczny

ch formy pracy

je

st

re

a

liz

o

w

a

n

e

w

ra

m

a

ch

rea

lizu

j

ą

Działani
e
drużyny

O programie

decydują

drużynowy i ra

da

drużyny

Prawo i

Przyrzeczeni

e Harcerskie

charakterystyczne

formy pracy

rea

lizu

ją

realizowane na

zbiórkach przez

Projekt sth

Potrzeby
rozwojowe

Moje
potrzeby

wpływają na

wp

ływ

ają

na

w ramach

sprawnośc

i

Planie pracy

drużyny

zapisa

ny w

Samodzielneg

o

programowo

obozu

realizowany w

ramach

Systemu
małych
grup

realizowany w ramach

realizowany

za

w

ie

ra

ją

s

ię

i

w

pł

yw

aj

ą

na

re

al

iz

ow

an

y

w

ra

m

ac

h

w ramach

prób na

stopnie

muszą być

Osadzone w
realnym życiu

re

a

liz

o

w

a

n

y

w

ra

m

a

ch

z

in

ic

ja

ty

w

y

Poszukiwanie

zainteresowań

to

Plan pracy

drużyny

zapisany w

System

małych

grup =

zastępy

Program

realizo

wany

w

ramac

h

RADA

DRUŻYNY

tworzy

zostawić

miejsce na

samodzielność

Projekt sth

z

inicjatywy

realizowany

w ramach

realiz

owan

y w r

amac

h

zawie

rają s

ię i w

pływa

ją na

m.in.

wchodzą

w skład

Drużynowy

Pracuje ze

swoją
kadrą

GRUPA

RÓWIEŚNICZ

A

kluczo

wa ro

la

realiz

owan

a jest

w

drużyna

również

zastępowi

kierują

samodzielne

członkowie

zastępu w jednym

wieku

brak

koedukacji

inne grupy

projektow

e

poszukiwanie

wartości

poszukiwanie

zainteresowań

w tym pól

działania/służ

by

odgrywa

ważną

rolę w

akceptowani przez

drużynowego (ew.

stymulowany wybór)

wybierani

przez zastęp

+

Projekt

Instrumenty metodyczne

Instrumenty metodyczne

Program

Poszukiwanie

wartości

wszystkie działania powinny się

odbywać w Duchu Harcerstwa

„ubranie”

programu

w wartości

charakterystyczn

e formy pracy

je

st

re

a

liz

o

w

a

n

e

ra

m

a

ch

rea

lizu

j

ą

Działani
e
drużyny

O programie

decyduje druży

nowi

i rada drużyny

Prawo i

Przyrzeczeni

e Harcerskie

charakterystycznyc

h form pracy

rea

lizu

ją

realizowane na

zbiórkach przez

Projekt

Potrzeby
rozwojowe

Moje
potrzeby

wpływają na

wp

ływ

ają

na

w ramach

sprawnośc

i

Planie pracy

drużyny

zapisa

ny w

Samodzielneg

o

programowo

obozu

realizowany w

ramach

Systemu
małych
grup

realizowany w ramach

realizowany

za

w

ie

ra

ją

s

ię

i

w

pł

yw

aj

ą

na

re

al

iz

ow

an

y

w

ra

m

ac

h

w ramach

prób na

stopnie

muszą być

Osadzone w
realnym życiu

re

a

liz

o

w

a

n

y

w

ra

m

a

ch

z

in

ic

ja

ty

w

y

Poszukiwanie

zainteresowań

to

Projekt sth

Program

realizowany

w ramach

realiz

owan

y w r

ama

ch

zaw

ierają

się i

wpły

wają

na

poszukiwanie

zainteresowa

ń w tym pól

działania/służ

by

w ramach

System

małych grup

z

inicjatywy

realizowany

w ramach

inne grupy

projektow

e

czyli

Wyzwania

Potrzeby
rozwojowe

Moje
potrzeby

wpływają

na wybór oraz

są wpisane

w istotę

wymagań

adekwatne

do możliwości

kadra musi nad

nimi panować

nie utożsamiać z

wysiłkiem

fizycznym

osadzone w
realnym życiu

Poszukiwanie

Słowa-klucze metodyki

starszoharcerskiej

Plan pracy

drużyny

zapisany w

System

małych

grup =

zastępy

Program

realizo

wany

w

ramac

h

RADA

DRUŻYNY

tworzy

zostawić

miejsce na

samodzielność

Projekt sth

z

inicjatywy

realizowany

w ramach

realiz

owan

y w r

amac

h

zawie

rają s

ię i w

pływa

ją na

m.in.

wchodzą

w skład

Drużynowy

Pracuje ze

swoją
kadrą

GRUPA

RÓWIEŚNICZ

A

kluczo

wa ro

la

realiz

owan

a jest

w

drużyna

również

zastępowi

kierują

samodzielne

członkowie

zastępu w jednym

wieku

brak

koedukacji

inne grupy

projektow

e

poszukiwanie

wartości

poszukiwanie

zainteresowań

w tym pól

działania/służ

by

odgrywa

ważną

rolę w

akceptowani przez

drużynowego (ew.

stymulowany wybór)

wybierani

przez zastęp

+

Poszukiwan

ie

wartości

Program

wszystkie działania

powinny się odbywać

w Duchu Harcerstwa

„u

br

an

ie

”

pr

og

ra

m

u

w

w

ar

to

śc

i

Prawo i

Przyrzeczeni

e Harcerskie

Projekt

Potrzeby

rozwojowe

Moje

potrzeby

zawieraj

ą się i w

pływają

na

realizow

any w r

amach

bur

zliw

a k

ryty

ka

z której

wynika

znalezienie i

zaakceptowanie

systemu wartości

charakterystyczn

e formy pracy

je

st

r

e

a

liz

o

w

a

n

e

w

r

a

m

a

ch

rea

lizu

j

ą

Poszukiwanie

zainteresowań

w tym pól

działania/służb

y

w

r

a

m

a

ch

osadzone

w

realnym

życiu

Jedna z

dróg to

„bycie

kadrą” w

drużynach

Im dłużej w

drużynie tym więcej

służby

Realizowanie

służby jeśli

natrafimy

na takie pole

później

Od akcyjności do

stałych działań/pól

służby

(stałość służby

będzie u wędrowników)

prze

cho

dzim

y

GRUPA

RÓWIEŚNICZ

A

odgrywa

ważną

rolę w

.

staż w drużynie

starszoharcersk

iej

akcyjne

działania

stałe pola

służby

Uczenie przez

działanie

elementy metody harcerskiej

Uczenie przez działanie

Wszystkie działania drużyny

i w drużynie starszoharcerskiej

oparte są na sprawdzaniu się

w realnych, życiowych

sytuacjach.

każde z działań cechuje…

Cechy metody harcerskiej

Cechy metody

harcerskiej



Dobrowolność



Świadomość celów



Indywidualność



Pośredniość



Pozytywność



Naturalność



Wzajemność odziaływań

Dobrowolność

bo dobra wola i brak przymusu

są lepsze od przymusu i nakazu,

efekt wychowawczy uzyskasz:

kiedy przekonasz podopiecznych, że to od nich zależy jaki
styl życia przyjmą za własny, oraz że muszą tego wyboru
dokonać świadomie, kiedy harcerka, harcerz powie: wiem i
zgadzam się …
gdy sam zrozumiesz i przekażesz wychowankom, że
dobra wola i chęci mają większą moc niż przymus i nakaz,
gdy wciąż będziesz zachęcał do samowychowania
gdy chcę dać coś z siebie, chcę być aktywny
gdy chcę ponosić odpowiedzialność za swoje czyny

Świadomość

celów

gdy znamy końcowy cel (np. GIEWONT)

łatwiej przemierzyć nam szlak ,

efekt wychowawczy uzyskasz:

kiedy stworzysz warunki, w których każdy członek

organizacji będzie starał się uświadomić sobie do
czego zmierza będąc w harcerstwie i że jest to
dążenie do ideałów zawartych w Prawie i
Przyrzeczeniu,

kiedy każde proponowane przez ciebie

zaplanowane zajęcia, zbiórki, przedsięwzięcia... będą
miały swój wychowawczy cel,

gdy wciąż będziesz zachęcał do samowychowania

Indywidualność

bo każdy z nas jest inny, każdy ma coś do zaoferowania

organizacji, bo każdy chce od organizacji czegoś

innego, bo możliwe jest samowychowanie

efekt wychowawczy uzyskasz:

kiedy uznasz potrzeby indywidualne i motywy bycia w harcerstwie
każdego
i będziesz starał się dostosować działania tak, by każdy znalazł coś
dla siebie,
kiedy bardzo dobrze poznasz każdego zucha i harcerza w
gromadzie/drużynie, o każdym będziesz potrafił powiedzieć choć
kilka dłuższych zdań,
kiedy każdej osobie w gromadzie/drużynie dasz czas na rozwijanie
zdolności,
gdy pozwolisz rozwijać się zgodnie z wiekiem, płcią każdej harcerce
i każdemu harcerzowi , uwzględnisz ich osobiste zainteresowania
np. zadbasz, aby programy prób na stopnie i sprawności,
zapewniały wszechstronny rozwój jednostce – a także w
zbiorowości,

Pośredniość

bo liczy się spryt, smykałka i pomysłowość drużynowego

w wymyślaniu atrakcyjnych sposobów na realizację celów

wychowawczych, sprzyja temu zabawa, gra, poszukiwanie

i służba

efekt wychowawczy uzyskasz:

kiedy poprzez zdobywanie stopni i sprawności każdy rozwijał
własne zainteresowania, umiejętności, zdobywał nowe
doświadczenia,
kiedy zastosujesz różnorodne umiejętnie dobrane do celów
formy i metody pracy
gdy zrozumiesz znaczenie zwyczajów, obrzędów i tajemnic... i
wprowadzisz je w życie
gdy nauczysz się opowiadać gawędy przy ognisku, kominku…
gdy dasz przykład swoją postawą, kiedy będziesz wzorem do
naśladowania,

Pozytywność

bo chodzi o to, by harcerstwo było radosne, aby każdego

dnia budziło się do życia coś dobrego co drzemie w

każdym z nas...

efekt wychowawczy uzyskasz:

gdy będziesz starał się znaleźć w każdym jego najlepsze z możliwych cechy
charakteru, jego uzdolnienia, drzemiące w nim zainteresowania i pasje,
kiedy każdy uczestnik harcerskiego życia będzie miał okazję „zarazić” kogoś
drugiego swoja pozytywną energią, i sam „zarazi” się od innego,
kiedy każdy zrozumie, że Prawo i Przyrzeczenie niosą w sobie same
pozytywne treści
a kierując się zawartymi w nich normami pozytywnie oddziałujemy na
innych,
gdy uwierzysz w możliwości swoich podopiecznych i będziesz zawsze dawał
im szansę,
gdy ułożysz plan działania tak, aby wszyscy z radością oczekiwali każdego
następnego spotkania, wyjazdu, przedsięwzięcia, zadania,
gdy szukasz rozwiązań sytuacji problemowych a nie siejesz pesymizmem,
narzekaniem, niechęciom,
gdy potrafisz przyznać się do błędów
kiedy udowodnisz swoją postawą, że lubisz członków swojej drużyny,
hufca..., że ci na nich zależy jak na nikim innym, że wierzysz w szczere
chęci i wolę stawania się coraz lepszymi – bez krytykowania, ganienia,
krzyku i agresji.

Naturalność

bo chodzi o to, by w harcerstwie każdy czuł się dobrze, a

nawet bardzo dobrze, by czuł się w „harcerskiej skórze jak

w swojej” , by był pewien, że to, co robi ma sens i czemuś

służy

efekt wychowawczy uzyskasz:

gdy będziesz dobierał zadania i formy pracy zgodnie z potrzebami, wiekiem,
możliwościami, płcią, gdy nie będą one ani zbyt trudne, ani zbyt łatwe – ale w
sam raz,
kiedy w próbach na stopnie i sprawności znajdą się elementy kształtujące
osobowość i charakter zdobywającego a nie aspiracje drużynowego,
kiedy przekonasz podopiecznych, że życie w zgodzie z Prawem i
Przyrzeczeniem jest rzeczą naturalną, zwyczajną, że nie ma konieczności
udawania w codziennym życiu, że jest się kimś innym,
dając możliwość obcowania w naturalnym środowisku i spotykania
współczesnych bohaterów życia codziennego, szukania odpowiedzi na
nurtujące pytania we współczesnym świecie,
kiedy do szóstek i zastępów ich członkowie dobierać się będą w sposób
naturalny, bo się lubią, znają, chcą ze sobą przebywać,
gdy sam uznasz, że harcerstwo nie jest niczym zawiłym, skomplikowanym,
czymś co trzeba długo tłumaczyć a jest atrakcyjnym sposobem na życie
kiedy podejmowane działania będą przydatne, będą odpowiadały na potrzeby
otoczenia.

Wzajemność

oddziaływań

bo w harcerstwie nie działamy sami a zawsze w jakiejś

grupie, z ludźmi, każdy na każdego ma wpływ, mały

na dużego i duży na małego, mały na małego i duży

na dużego.

efekt wychowawczy uzyskasz:

gdy pozwolisz na wzajemne uczenie się od siebie członków
gromady/drużyny od siebie,
gdy dasz szansę pochwalenia się sobą, swoimi
umiejętnościami, każdy ma coś do zaoferowania,
poprzez stosowanie zasad partnerstwa oraz podtrzymywanie
braterstwa, przyjaźni, kiedy „zadziała” wzorzec osobowy – i to
nie tylko Twój jako drużynowego, ale wszystkich instruktorów
gdy dasz szanse podejowania wspólnych decyzji
gdy stworzysz im warunki do wypowiadania własnego zdania i
uszanujesz to zdanie
gdy uczysz się od swoich podopiecznych

Harcerstwo starsze to

miejsce dla Ciebie!

To przygoda prawdziwego

działania.

To miejsce podejmowania

wyzwań.

To ludzie, którzy w podobny

sposób patrzą na świat.

To miejsce robienia rzeczy,

które są dla Ciebie ważne.

Znajdź je!

Jesteś dla nas ważny, jesteś indywidualnością,

szanujemy twoje potrzeby

Mamy atrakcyjny program, adekwatny do wieku,

to nie jest gra

Samodzielność, większe oczekiwania, większa

trudność, poprzez którą dokonuje się rozwój,

smakowanie świata. Stwarzanie okazji (program) do

podejmowania wyzwań. Podejmowanie działań na

rzecz innych (środowiska).

To jest twoja grupa rówieśnicza, w której poszukujesz

siebie i podejmujesz wspólne działania.

Poszukiwanie zainteresowań.

Ty będziesz decydować co będziesz robić w pracy

zastępu

Materiał niniejszy jest wynikiem współpracy Wydzia
łu Starszoharcerskiego GK ZHP, CSI, referatów star
szoharcerskich i instruktorów współpracujących.
Powstał po warsztatach w marcu i maju 2005, inspir
owanych przez CSI. Wydział Starszoharcerski dzię
kuję hm. Annie

Filipow

i kierownikom referatów starszoharcerskich oraz
instruktorom wspierającym, biorących udział w prz
ygotowaniu niniejszego materiału.

Skład zespołu:

hm. Anna Filipow – CSI
hm. Ewa Gąsiorowska – WSH GK ZHP
phm. Wojtek Witkowski – WSH GK ZHP
hm. Mirek Grodzki – WSH GK ZHP
phm. Grzegorz Sierak - – WSH GK ZHP
phm. Magda Ustaborowicz
phm. Jagoda Gajdowska
hm. Mariusz Przybyła
phm. Krzysiek Machtel
hm. Mateusz Żukowski
hm. Kasia Metras
pwd. Magdalena Tire
hm. Eliza Gilewska
hm. Ela Czapara
pwd. Magdalena Kłusek
pwd. Magdalena Janczewska

POWODZENIA!