Międzynarodowy Fundusz

Walutowy

Plan prezentacji



Historia



Motywy powołania



Kraje założycielskie



Zarys historii wg MFW



Członkostwo



Warunki członkostwa



Kraje członkowskie



Kraje nie-członkowskie



Struktura organizacyjna



Rada Gubernatorów



Rada Administracyjna



Dyrektor Generalny



Inne organy



Finanse MFW



Struktura finansowa MFW



Zasoby finansowe



SDR



Cele i wytyczne MFW



Funkcje MFW



Pomoc finansowa



Pomoc techniczna



Nadzór



Inna działalność



„Siły głosowania”



Siedziba



Polska a MFW



Krytyka MFW



J. Stiglitz



Cdn w kolejnej części prezentacji

Motywy powołania



Wielka Depresja lat 30tych XX w. :
państwa wprowadziły nowe bariery
handlowe, spadek dynamiczności
handlu międzynarodowego,
obniżenie się standardu życiowego,
załamanie się międzynarodowej
współpracy walutowej.

Historia



Utworzony wraz z Międzynarodowym
Bankiem Odbudowy i Rozwoju na
Konferencji Walutowej i Finansowej
Narodów Zjednoczonych w Bretton
Woods 1-22.07.1944 r.



Umowa o MFW weszła w życie
27.12.1945 r.



8-18.03.1946 – pierwsze spotkanie
Rady Gubernatorów

Historia



MFW rozpoczyna oficjalną działalność
1.03.1947 r.



Pierwszym krajem, któremu MFW udzielił
pożyczki była Francja w 1947 r.



System z Bretton Woods:
obowiązujący do 1971 r. system parytetu
złotego dolara amerykańskiego.

Historia



Upadek systemu z Bretton Woods:

Już w latach 60tych dolar uważany był za

przeceniony. Programy społeczne prezydenta
Lyndona Johnsona i wydatki na wojnę w
Wietnamie dodatkowo pogorszyły sytuację.

W sierpniu 1971 r. prezydent Nixon „czasowo”

zawiesił wymienialność dolara na złoto.



Od 1973 r. członkowie MFW mogli wybrać
dowolny system walutowy.

Historia



Od lat 70tych Fundusz zajmuje się
udzielaniem pomocy finansowej poprzez
tzw. Fundusz Powierniczy.



1982 r. kryzys w Meksyku – interwencja
MFW



W latach 1989-92 liczba członków MFW
rośnie ze 152 do 172 (największy wzrost od
czasu przyłączenia się krajów afrykańskich
w latach 60tych)



MFW interweniowało w wielu krajach
postkomunistycznych.

Historia



W 1997 kraje, które ucierpiały w kryzysie
we wschodniej Azji w większości zwróciły się
o pomoc MFW. Działalność MFW była bardzo
krytykowana.



Współcześnie MFW przeżywa „drugą
młodość” - w wyniku kryzysu udziela
kredytów nie tylko państwom 2. i 3. świata,
ale i 1. (jak Grecji czy Irlandii) – łącznie ok.
750 mld $.

Deklaruje, że kredyty przyznawane są wg

potrzeb, a nie kwot.

Państwa-założyciele



W konferencji wzięło
udział 45 państw (wśród
nich Polska, która jednak
wystąpiła z MFW 14 marca
1950 r. i przystąpiła
ponownie w 1986 r.)



Porozumienie o
utworzeniu – Articles of
Agreement MFW
podpisało 29 państw

Państwa nie-członkowskie



Spośród członków ONZ do MFW nie
należą: Andora, Korea Północna,
Kuba, Liechtenstein, Monako, Nauru i
Tuvalu

Warunki członkostwa



Zobowiązanie do wpłacenia kwoty udziałowej
– początkowo obliczana na podstawie PKB,
rezerw złota i USD, wartości eksportu i
importu.

(Obecnie: 5 formuł obliczania kwoty udziałowej - Wielkość

kwoty udziałowej to istotny wskaźnik pozycji kraju. )



Suwerenność

Aplikacja jest dyskutowana przez Radę

Administracyjną, która składa raport Radzie
Gubernatorów w postaci Postanowienia o
Członkostwie zawierającego wysokość kwoty i
sposób jej uiszczenia.

Struktura organizacyjna



Rada
Gubernatorów



Rada
Administracyjna



Dyrektor
Generalny



Inne organy

Rada Gubernatorów



Board of Governors;



Najwyższe ciało decyzyjne;



Skład: gubernatorzy i ich zastępcy (po 1 z
każdego kraju członkowskiego = 274);



Gubernatorzy = zazwyczaj ministrowie
finansów;



Zastępcy = zazwyczaj dyrektorzy banków
centralnych;



Przewodniczący wybierany z członków Rady.

Rada Gubernatorów



Ustala warunki przyjmowania, przyjmuje i
wyklucza członków;



Uchwalanie zmian w kwotach udziałowych;



Zatwierdzanie zmiany parytetu wszystkich
członków;



Zatwierdzanie współpracy z innymi
organizacjami międzynarodowymi;



Zatwierdzanie rocznych sprawozdań z
działalności;



Decyzja o ewentualnej likwidacji MFW.

Rada Gubernatorów



Decyzje podejmowane na corocznych
sesjach (mogą być też zwoływane
częściej);

Rada Gubernatorów



Polski gubernator to Jan
Vincent Rostowski
(znany jako Jacek
Rostowski) – od 2007 r.
minister finansów w
rządzie Donalda Tuska.



Zastępca – Jacek
Dominik – od 2006
podsekretarz stanu w
ministerstwie finansów.

Rada Administracyjna



Executive Board (tłumaczone też jako
Rada Wykonawcza)



Stały organ wykonawczy



24 dyrektorów – kraje o najwyższych
kwotach udziałowych mianują ich, kraje o
niższych – głosują między sobą;



Na czele Rady Administracyjnej stoi
Dyrektor Generalny

Rada Administracyjna



Za grupę państw obejmującą
Polskę (+ Azerbejdżan,
Kazachstan, Kirgistan, Serbię,
Szwajcarię, Tadżykistan,
Turkmenistan) głosuje Rene
Weber ze Szwajcarii.



Jego zastępcą jest
Katarzyna Zajdel-
Kurowska – do 2009 r.
wiceminister finansów w
rządzie Donalda Tuska.

Dyrektor Generalny



Managing Director



Od 1.11.2007 Francuz Dominique
Strauss-Kahn,



Nie ma zazwyczaj prawa głosu –
rozstrzyga przy remisie;



Wraz z Radą Administracyjną
odpowiedzialny za bieżąćą działalność
MFW: konsultacje, sprawozdania,
nadzór, zalecenia, raporty itp.

Inne organy



Międzynarodowy Komitet Walutowy i
Finansowy Rady Gubernatorów
(International Monetary and Financial
Comittee) – organ doradczy MFW.



Komitet Rozwoju (Development
Comittee) – Ministerialny Komitet Banku
Światowego i MFW di spraw transferu
zasobów realnych krajów rozwijających
się.

Departamenty

Działalnością operacyjną MFW zajmują się

departamenty:



Regionalne (Afryki, Azji i Pacyfiku, Europy
I, Europy II, Środkowowschodni, Półkuli
Zachodniej)



Techniczne i usług specjalnych (np.
Dep. Spraw Fiskalnych, Instytut MFW, Dep.
Prawa)



Pomocnicze:



Informacje i łączność



Usługi ogólne

Finanse MFW

Struktura finansowa MFW obejmuje:



Departament Ogólny (General Department)



Departament SDR (SDR Departament)



Rachunki Administrowane (Administrated
Accounts) to rachunki i subkonta:



Na rzecz redukcji ubóstwa i rozwoju (Poverty Reduction
and Growth Facility);



Na rzecz redukcji ubóstwa i rozwoju w krajach biednych,
wysoko zadłużonych;



Inne Rachunki:



Zasobów Ogólnych



Rachunek Wpłat Specjalnych

Finanse MFW

Zasoby własne – tworzone z wpłat

członkowskich:



do 1971 25% w złocie, pozostałe 75% w
walucie narodowej;



obecnie – zamiast złota SDR lub (za zgodą
MFW) dolar amerykański, jen japoński, euro,
funt szterling

Wpłata na podst. udziału w handlu

międzynarodowym.

Przeliczanie kwot – przez Radę

Administracyjną zazwyczaj co 5 lat, kolejne
w 2011 r.

Zasoby finansowe

Zasoby własne uzupełniane są

pożyczonymi ze źródeł oficjalnych:
skarb państwa, banki centralne, banki
Szwajcarskie, Bank Rozrachunków
Międzynarodowych oraz ze źródeł
prywatnych.



Nowe Porozumienie Pożyczkowe (NAB –
umowa między 25 krajami o udzieleniu
pomocy finansowej) i Ogólne
Porozumienie Pożyczkowe (GAB)

Special Drawing Rights



..., czyli SDR, czyli Specjalne Prawa
Ciągnienia



Międzynarodowa jednostka
rozrachunkowa mająca charakter
pieniądza bezgotówkowego;



Wprowadzona przez MFW w 1967 r. celem
stabilizacji rynku walutowego;



Używana od 1970 r., od 1974 – nie ma
parytetu w złocie;

Special Drawing Rights



Używana jedynie przez banki
centralne;



Początkowo 1 SDR miał wartość
0,888671 g czystego złota;



Obecnie – koszyk walut: USD 44%,
EUR 34%, JPY 11%, GBP 11% (na lata
2006-2010)

Finanse MFW



MFW ma 3 co do wielkości rezerwy
złota na świecie:



103.4 milliony uncji, tj. 3,217 ton



Równowartość ok. 83 miliardów dolarów



Obecnie MFW rozważa sprzedaż części ze
swoich rezerw w złocie w związku z
kryzysem.

Cele i wytyczne

działalności

Zgodnie z art. 1 Umowy o MFW celami MFW są:



Przyczynianie się do międzynarodowej
współpracy walutowej poprzez stałą instytucję
udzielającą konsultacji i współdziałającą w
rozwiązywaniu międzynarodowych problemów
walutowych;



Ułatwianie rozwoju i zrównoważonego wzrostu
handlu międzynarodowego, a przyczynianie się
do utrzymywania wysokiego poziomu zatrudnienia,
dochodu realnego i do rozwijania zasobów
produkcyjnych wszystkich członków...

Cele i wytyczne działalności



Przyczynianie się do stabilności
wymiany walut, stosunków
walutowych między członkami,
unikanie deprecjacji walut w celach
konkurencyjnych.



Pomoc w ustanowieniu wielostronnego
systemu płatniczego w zakresie
bieżących transakcji między członkami i
usuwanie ograniczeń walutowych
hamujących handel.

Cele i wytyczne działalności



Zapewnianie poczucia pewności członkom
poprzez czasowe udostępnianie
ogólnych zasobów Funduszu, odpowiednie
zabezpieczenia, umożliwienie
korygowania szkodliwych odchyleń
bilansów płatniczych stosowania środków
niszczących narodową i międzynarodową
„pomyślność” gospodarczą;



Skracanie czasu trwania i zmniejszanie
nierównowagi w bilansach płatniczych.

Funkcje MFW



Regulacyjna – ustanawianie norm i
wzorców działania w sferze finansów
międzynarodowych;



Kredytowa – udzielanie krajom
preferencyjnych kredytów (ok. 5%);



Konsultacyjna – miejsce konsultacji i
wymiany doświadczeń, doradztwo
gospodarcze;



Kontrolna – nadzorowanie uzgodnionych
programów dostosowawczych i
wykorzystania kredytów.

„Siły głosowania”



Liczba głosów = 250 głosów bazowych
+ 1 głos za każde 100 000 SDR w kwocie
(gdzie SDR stanowią 25% wysokości
kwoty państwa)



MFW zapowiada reformę obliczania wys.
kwot i ilości głosów – liczba głosów
bazowych ma zostać podwojona.

„Siły głosowania”



Polska posiada 1,369 miliony SDR,
czyli 0,63% ogółu → 13,940 głosów

dla porównania:



USA: 371,743 – 16,7%



UK: 107,635 → 4,85%



Tajlandia: 11,069 → 0,50%



Luxemburg: 3,041 → 0,14%



Litwa: 1,692 → 0,08%

PKB, 2007

Udziały, 05.2009

Pomoc finansowa

Członkowie MFW mogą korzystać z

kredytów o wielkości uzależnionej od

kwoty udziału, średnioterminowe, niskie,

progresywne oprocentowanie:



Środki udostępniane bezwarunkowo:



Transza złota – równa wkładowi kraju w złocie;



Transza rezerwowa – równa wkładowi w

rezerwowych walutach (SDR, waluty wymienialne)



SDR

Pomoc finansowa



Kredyty łatwo dostępne:



Kredyty kompensacyjne – łagodzenie negatywnego
wpływu zmian cen eksportowanych przez dany kraj
towarów;



Kredyty na finansowanie zapasów interwencyjnych;



Kredyty z funduszu powierniczego utworzonego z
zysków ze sprzedaży złota dla krajów najbiedniejszych



Kredyty trudno dostępne:



Rozszerzone – forma pomocy przy 3-letnich
programach dostosowawczych;



Kredyty dodatkowe – jak wyżej



Kredyty na finansowanie procesów dostosowawczych

Pomoc finansowa



„A country in severe financial
trouble, unable to pay its
international bills, poses potential
problems for the stability of the
international financial system, which
the IMF was created to protect.”



4/5 członków MFW skorzystało kiedyś
z kredytów przezeń oferowanych.

Pomoc finansowa



np. w maju 2010 MFW zatwierdził plan
stabilizacyjny dla Grecji w wysokości 110
miliardów € oraz dodatkowo 30 miliardów
€ pożyczki; inni pożyczkobiorcy to
Rumunia (13.9 mld $), Ukraina (12.66 mld
$), Węgry (11.7 mld $)

Pomoc techniczna



Konsultacje



Szkolenia w zakresie bankowości, polityki
walutowej i kursowej, polityki podatkowej,
administracji i statystyki.



W 2008 r. reforma pomocy technicznej
oferowanej przez MFW: większa
„przejrzystość” finansowa, wzmocnienie
współpracy itp.



Cel: pomoc w implementacji programów
gospodarczych

Pomoc techniczna



80% pomocy technicznej: kraje o niskim i
średnio-niskim dochodzie zwłaszcza w
centralnej Afryce i Azji.



MFW dysponuje lokalnymi centrami
treningowymi w Gabonie, Mali, Tanzanii,
Barbadosie, Libanie, na Fidżi, w Austrii,
Brazylii, Chinach, Indiach, Singapurze,
Tunezji, Zjednoczonych Emiratach
Arabskich.

Nadzór



MFW sprawuje nadzór nad państwami
członkowskimi. Co roku odbywają się
konsultacje z poszczególnymi państwami,
wyniki konsultacji i opinie MFW są
publikowane na stronie.



MFW prowadzi też nadzór regionalny (np.
nad strefą euro, Zachodnio-afrykańską
Unią Walutową i Gospodarczą itp.) i
globalny (Global Financial Stability Report)

Polska a MFW

Siedziba



International Monetary
Fund

700 19th Street, N.W.,

Washington, D.C.
20431



International Monetary
Fund

1900 Pennsylvania Ave

NW, Washington, DC,
20431

Krytyka działalności MFW



Tezy Stiglitza:



MFW opiera działalność nie na badaniach czy
faktach, ale na ideologii (neoliberalnej);



Gospodarka światowa jest postrzegana w MFW
tylko z perspektywy środowiska finansjery;



Na korzystających z pomocy państwach
wymuszana jest liberalizacja rynku, nadmierna
dyscyplina budżetowa, utrzymanie niskiej
inflacji, co może doprowadzić do pogorszenia
sytuacji gospodarki tych państwa;



Najlepiej rozwijają się kraje, które
przeciwstawiły się naciskom MFW (np. Chiny,
Indie), a te, które go słuchały, zapłaciły za to
katastrofą gospodarczą (Indonezja, Tajlandia,
Argentyna i inne);



Nieprzejrzystość i brak procedur
demokratycznych w podejmowaniu decyzji
przez MFW;



Stosowanie podwójnych standardów - słabe
państwa dostają bardzo rygorystyczne warunki
do spełnienia, od silnych - nie są
egzekwowane;



Niedopuszczanie do procesu decyzyjnego
państw najbardziej zainteresowanych -
potrzebujących pomocy;



Sprzeniewierzenie się ideom Keynesa,
który wymyślił MFW. MFW utrzymuje, że
rynek zawsze działa doskonale i odmawia
udzielenia pomocy państwom, które nie
chcą zredukować swojej ingerencji w rynek.

Dziękuję za uwagę!

Bibliografia

1. IFIWatchNet (Web resource for analysis and commentary critical of the IMF and

similar institutions)

2.IMF-Supported Macroeconomic Policies and the World Recession: A Look at Forty-One

Borrowing Countries, from the Center for Economic and Policy Research, October
2009

3. International Monetary Fund,

http://en.wikipedia.org/wiki/International_Monetary_Fund [17.11.2010]

4. mapa IMF vote shares, http://www-rohan.sdsu.edu/~hfoad/IMFVoteShares.JPG

[6.12.2010].

5. Mapa PKB per capita MFW, http://www.econguru.com/wp-

content/uploads/2008/10/gdp_nominal_per_capita_world_map_imf_2007.PNG
[2.12.2010]

6. Międzynarodowy Fundusz Walutowy, http://pl.wikipedia.org/wiki/Mi

%C4%99dzynarodowy_Fundusz_Walutowy [17.11.2010]

7. Strona domowa IMF, http://www.imf.org/external/about.htm [17.11.2010]

8. Wang Xu, China may have a bigger say in restructured IMF,

http://www.chinadaily.com.cn/china/2009-05/14/content_7775080.htm [6.12.2010].

9. Wikipedia, Jacek Dominik, http://pl.wikipedia.org/wiki/Jacek_Dominik [6.12.2010].

10.Wikipedia, Jacek Rostowski, http://pl.wikipedia.org/wiki/Jacek_Rostowski [6.12.2010].

11.Wikipedia, Katarzyna Zajdel-Kurowska, http://pl.wikipedia.org/wiki/Katarzyna_Zajdel-

Kurowska [6.12.2010].

12.Wikipedia, Special Drawing Rights,

http://en.wikipedia.org/wiki/Special_Drawing_Rights [6.12.2010].

13.Woś Rafał, Nowy wspaniały świat MFW,

http://forsal.pl/artykuly/469655,nowy_wspanialy_swiat_mfw.html [6.12.2010].

14.Zajdel-Kurowska: Polska spełni fiskalne kryteria konwergencji w 2011 r.,

http://www.bankier.pl/wiadomosc/Zajdel-Kurowska-Polska-spelni-fiskalne-kryteria-
konwergencji-w-2011-r-1884986.html [6.12.2010].

15.Zgudka Małgorzata, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, http://www.psz.pl/tekst-

11048/Malgorzata-Zgudka-Miedzynarodowy-Fundusz-Walutowy-MFW [17.11.2010]

16. Stiglitz Joseph E., Globalizacja, Warszawa 2005.