AUTOR:

• Wewnątrz znajdują się drewniane ławy

ustawione schodowo i na każdym
poziomie jest inna temperatura.

• Przeciętnie temperatura wynosi 40 -

60°C.

• Znajdują się tam również instalacje do

zmywania twarzy i robienia okładów
na klatkę piersiową.

• Wewnątrz znajdują się drewniane ławy

ustawione schodowo i na każdym
poziomie jest inna temperatura.

• Przeciętnie temperatura wynosi 40 -

60°C.

• Znajdują się tam również instalacje do

zmywania twarzy i robienia okładów
na klatkę piersiową.

• Ze względu na bezpieczeństwo drzwi do

sauny powinny otwierać się wahadłowo w
obie strony.

• Podstawowym urządzeniem zabiegowym

jest piec zwany ogniskiem sauny.

• W piecu tym specjalne grzałki elektryczne

ogrzewają do temperatury ok. 200°C
umieszczone w nim granitowe kamienie,
które oddają ciepło otoczeniu

• Ze względu na bezpieczeństwo drzwi do

sauny powinny otwierać się wahadłowo w
obie strony.

• Podstawowym urządzeniem zabiegowym

jest piec zwany ogniskiem sauny.

• W piecu tym specjalne grzałki elektryczne

ogrzewają do temperatury ok. 200°C
umieszczone w nim granitowe kamienie,
które oddają ciepło otoczeniu

• Temperatura powietrza w komorze sauny, jak

i jego wilgotność względna, zależy od
wysokości:

– na wysokości ok. 15cm od podłogi – temp.35°C,
– na poziomie ławy - 90°C, pod sufitem – ok. 120°C,

• I stopień 60 - 90°C,

• II stopień 90 - 100°C,

• III stopień 100 - 120°C.

Zasadniczą cechą sauny jest ogrzewanie i

ochładzanie ustroju

• Temperatura powietrza w komorze sauny, jak

i jego wilgotność względna, zależy od
wysokości:

– na wysokości ok. 15cm od podłogi – temp.35°C,
– na poziomie ławy - 90°C, pod sufitem – ok. 120°C,

•

I stopień 60 - 90°C,

• II stopień 90 - 100°C,

• III stopień 100 - 120°C.

Zasadniczą cechą sauny jest ogrzewanie i

ochładzanie ustroju

• Na podstawie założeń teoretycznych kąpieli

saunowej, w trakcie projektowania obiektu

można wydzielić następujące części:

a) WEJŚCIOWA:

• kołowrót lub bramka,
• depozyt,
• natryski i sanitariaty.

b) POMIESZCZENIA SŁUŻĄCE DO NAGRZEWANIA:

łaźnie suche,

b) łaźnie parowe,
c) inne ich modyfikacje.

• Na podstawie założeń teoretycznych kąpieli

saunowej, w trakcie projektowania obiektu

można wydzielić następujące części:

a) WEJŚCIOWA:

• kołowrót lub bramka,
• depozyt,
• natryski i sanitariaty.

b) POMIESZCZENIA SŁUŻĄCE DO NAGRZEWANIA:

łaźnie suche,

b) łaźnie parowe,
c) inne ich modyfikacje.

c) CZĘŚĆ SŁUŻACA DO OCHŁADZANIA:

• baseny lub baseniki do ochładzania (temp. 18

- 20°C),

• stanowiska do polewania,
• obszar pryszniców zimnych lub

zmiennocieplnych,

• wyjście na obszar zewnętrzny.

d) CZĘŚĆ SŁUŻACĄ DO WYPOCZYNKU I

REGENERACJI.

c) CZĘŚĆ SŁUŻACA DO OCHŁADZANIA:

• baseny lub baseniki do ochładzania (temp. 18

- 20°C),

• stanowiska do polewania,
• obszar pryszniców zimnych lub

zmiennocieplnych,

• wyjście na obszar zewnętrzny.

d) CZĘŚĆ SŁUŻACĄ DO WYPOCZYNKU I

REGENERACJI.

• ZAKRES ROZSZERZONY SAUN OPIERA

SIĘ NA:

– doborze różnych kombinacji w obrębie

parametrów fazy ogrzewającej sauny

(głównie temperatury i wilgotności).

– rozszerzaniu o dodatkowe bodźce w fazie

ogrzewania;

• zapachowe (opary z ziół, cytrusów, kwiatów i

olejków eterycznych),

• wzrokowe (umieszczone w suficie saun świetlówki

barwne o paśmie świetlnym działającym

terapeutycznie – chromoterapia).

• ZAKRES ROZSZERZONY SAUN OPIERA

SIĘ NA:

– doborze różnych kombinacji w obrębie

parametrów fazy ogrzewającej sauny

(głównie temperatury i wilgotności).

– rozszerzaniu o dodatkowe bodźce w fazie

ogrzewania;

• zapachowe (opary z ziół, cytrusów, kwiatów i

olejków eterycznych),

• wzrokowe (umieszczone w suficie saun świetlówki

barwne o paśmie świetlnym działającym

terapeutycznie – chromoterapia).

• dotykowe (masaż wykonywany w trakcie

ogrzewania – turecki hammam lub po

saunie)

• dźwiękowe (dostarczanie spokojnej,

relaksującej muzyki lub np. odgłosów morza

do kabiny sauny),

• skórne (kosmetyczne – błota, glinki, algi oraz

miód),

• pozadotykowe – pozytywna jonizacja pary

wodnej dzieki obecności kryształu ponad

piecem grzewczym.

• dotykowe (masaż wykonywany w trakcie

ogrzewania – turecki hammam lub po

saunie)

• dźwiękowe (dostarczanie spokojnej,

relaksującej muzyki lub np. odgłosów morza

do kabiny sauny),

• skórne (kosmetyczne – błota, glinki, algi oraz

miód),

• pozadotykowe – pozytywna jonizacja pary

wodnej dzieki obecności kryształu ponad

piecem grzewczym.

c) Rozszerzaniu obszaru służącego do

ochładzania o:

• zestaw natrysków,
• spadowe (strumień wody wypływa

nad głową osoby kapiącej się),

• płaszczowe strumień wypływa z

różnych stron bocznych),

• biczowy (jak wyżej, ale wypływ wody

o zwiększonym ciśnieniu)

c) Rozszerzaniu obszaru służącego do

ochładzania o:

• zestaw natrysków,
• spadowe (strumień wody wypływa

nad głową osoby kapiącej się),

• płaszczowe strumień wypływa z

różnych stron bocznych),

• biczowy (jak wyżej, ale wypływ wody

o zwiększonym ciśnieniu)

Polewań:

•

polewanie całkowite z wiadra umieszczonego nad głową,

•

polewanie z węża gumowego.

Kąpieli:

•

zanurzanie się w basenach do pływania lub basenikach z
zimną wodą (o wymiarach minimalnych 130 x 90)

•

specjalny obszar lub pomieszczenia (komory lodowe)
pozwalające na nacieranie się sztucznym wytworzonym
lodem,

•

dostęp do miejsca służącego kapielom powietrznym,
specjalne, niskie baseniki o różnie ukształtowanym dnie do
brodzenia w wodzie zimnej w oparciu o metody S.Kneippa.

Polewań:

•

polewanie całkowite z wiadra umieszczonego nad głową,

•

polewanie z węża gumowego.

Kąpieli:

•

zanurzanie się w basenach do pływania lub basenikach z
zimną wodą (o wymiarach minimalnych 130 x 90)

•

specjalny obszar lub pomieszczenia (komory lodowe)
pozwalające na nacieranie się sztucznym wytworzonym
lodem,

•

dostęp do miejsca służącego kapielom powietrznym,
specjalne, niskie baseniki o różnie ukształtowanym dnie do
brodzenia w wodzie zimnej w oparciu o metody S.Kneippa.

d) W CZĘŚCI WYPOCZYNKOWO – REGENERACYJNEJ:

• wyposażenie w dodatkowe leżaki, ogrzewane ławy

kamienne lub ceramiczne,

• baseniki lub brodziki do ogrzewania stóp,

• pomieszczenia ciszy,
• elementy gastronomii, od automatów z napojami

do małego barku serwującego lekkie posiłki,

• baseny z ciepłą wodą 28 - 30°C służące do

pływania i kąpieli,

• bliskie sąsiedztwo z gabinetami masażu oraz

solariami.

d) W CZĘŚCI WYPOCZYNKOWO – REGENERACYJNEJ:

• wyposażenie w dodatkowe leżaki, ogrzewane ławy

kamienne lub ceramiczne,

• baseniki lub brodziki do ogrzewania stóp,

• pomieszczenia ciszy,
• elementy gastronomii, od automatów z napojami

do małego barku serwującego lekkie posiłki,

• baseny z ciepłą wodą 28 - 30°C służące do

pływania i kąpieli,

• bliskie sąsiedztwo z gabinetami masażu oraz

solariami.

• dodatkowym atutem saun zewnętrznych jest

możliwość panujących warunków środowiska

zewnętrznego ; rosa, śnieg, deszcz, chłód,

słonce itp.

• sauny zewnętrzne mogą występować w

postaci większych lub mniejszych domków

wolnostojących, w różnych odmianach;

krajobrazowa, zapachowa, kominkowa,

tematyczna lub saun schowanych w ziemi.

• na obszarze zewnętrznym mogą

występować baseny do pływania i

wypoczynku o zwiększonych wymiarach.

• dodatkowym atutem saun zewnętrznych jest

możliwość panujących warunków środowiska

zewnętrznego ; rosa, śnieg, deszcz, chłód,

słonce itp.

• sauny zewnętrzne mogą występować w

postaci większych lub mniejszych domków

wolnostojących, w różnych odmianach;

krajobrazowa, zapachowa, kominkowa,

tematyczna lub saun schowanych w ziemi.

• na obszarze zewnętrznym mogą

występować baseny do pływania i

wypoczynku o zwiększonych wymiarach.

• 1 – sauny fińskie
• 2 – natryski,
• 3 – whirlpool,
• 4 – basen z zimną

wodą,

• 5 – łaźnia parowa,
• 6 – depozyt,
• 7 - wypoczywania,
• 8 – basenik do

ogrzewania stóp

• 1 – sauny fińskie
• 2 – natryski,
• 3 – whirlpool,
• 4 – basen z zimną

wodą,

• 5 – łaźnia parowa,
• 6 – depozyt,
• 7 - wypoczywania,
• 8 – basenik do

ogrzewania stóp

• Sauna fińska – kąpiel w powietrzu o

temperaturze 90 - 120°C i wilgotności nie

przekraczającej 10% (chwilowa zmiana

wilgotności może wystąpić przy polewaniu

kamieni pieca grzewczego),

• Łaźnia turecka (arabska) – Hammam – duża

wilgotność, temperatura około 60°C, 40%

wilgotności, nad kamieniami pieca grzewczego

umieszcza się parownik z mieszkami ziół,

kwiatów lub owoców cytrusowych.

• Bania – kąpiel parowa, temperatura 40-50°C

przy 90% wilgotności.

• Sauna fińska – kąpiel w powietrzu o

temperaturze 90 - 120°C i wilgotności nie

przekraczającej 10% (chwilowa zmiana

wilgotności może wystąpić przy polewaniu

kamieni pieca grzewczego),

• Łaźnia turecka (arabska) – Hammam – duża

wilgotność, temperatura około 60°C, 40%

wilgotności, nad kamieniami pieca grzewczego

umieszcza się parownik z mieszkami ziół,

kwiatów lub owoców cytrusowych.

• Bania – kąpiel parowa, temperatura 40-50°C

przy 90% wilgotności.

– Łaźnia parowa – kąpieli w powietrzu o

temp. ok. 45°C i 100% wilgotności.

– Łaźnia rzymska – kąpiel w suchym

powietrzu ciepło wydobywa się z podłogi i
kamiennych ław do siedzenia. Temperatura
pomieszczenia od 30°C do 50°.

– Sauna ziołowa – temperatura około 60°C,

40% wilgotności, nad kamieniami pieca
grzewczego umieszcza się parownik z
mieszkami ziół, kwiatów lub owoców
cytrusowych.

– Łaźnia parowa – kąpieli w powietrzu o

temp. ok. 45°C i 100% wilgotności.

– Łaźnia rzymska – kąpiel w suchym

powietrzu ciepło wydobywa się z podłogi i
kamiennych ław do siedzenia. Temperatura
pomieszczenia od 30°C do 50°.

– Sauna ziołowa – temperatura około 60°C,

40% wilgotności, nad kamieniami pieca
grzewczego umieszcza się parownik z
mieszkami ziół, kwiatów lub owoców
cytrusowych.

Wejście do zespołu saunowego na
podstawie zaprogramowanego układu
elektronicznego otwierającego bramkę
lub odpowiedniego znakowania klienta
(kolorowy pasek na rękę lub tasiemka).

Wejście do wyodrębnionego zespołu
depozytowo- szatniowego:

– zdjęcie ubrania lub stroju kąpielowego,

zabranie ręcznika,

– pozostawienie zegarków biżuterii w

indywidualnym depozycie.

Wejście do zespołu saunowego na
podstawie zaprogramowanego układu
elektronicznego otwierającego bramkę
lub odpowiedniego znakowania klienta
(kolorowy pasek na rękę lub tasiemka).

Wejście do wyodrębnionego zespołu
depozytowo- szatniowego:

– zdjęcie ubrania lub stroju kąpielowego,

zabranie ręcznika,

– pozostawienie zegarków biżuterii w

indywidualnym depozycie.

Faza przygotowawcza

3.Wybór sposobu korzystania z zespołu

saunowego. W zależności od wytrenowania
organizmu, wieku i stanu zdrowia należy
wybrać odpowiedni rodzaj i parametry
kąpieli cieplnych.

•

Podstawowe parametry sauny to:
•temperatura,
•wilgotność.

3.Wybór sposobu korzystania z zespołu

saunowego. W zależności od wytrenowania
organizmu, wieku i stanu zdrowia należy
wybrać odpowiedni rodzaj i parametry
kąpieli cieplnych.

•

Podstawowe parametry sauny to:
•temperatura,
•wilgotność.

Dodatkowe parametry sauny:

• Zapach,
• Światło,
• Dźwięk,
• Środki wspomagające nakładane na

powierzchnie skóry,

• Zmienność natężenia pola elektrycznego

(występująca w trakcie polewania kamieni
pieca grzewczego w saunie fińskiej).

Dodatkowe parametry sauny:

• Zapach,
• Światło,
• Dźwięk,
• Środki wspomagające nakładane na

powierzchnie skóry,

• Zmienność natężenia pola elektrycznego

(występująca w trakcie polewania kamieni
pieca grzewczego w saunie fińskiej).

• W zabiegu wyróżnia się 2 fazy:

– faza nagrzewania,
– faza ochładzania.

• Pierwszy z nich realizowany jest w kabinach

ogrzewających zwanych potocznie saunami lub łaźniami.

• Każda z faz trwa 5 – 12 minut, to łączy czas sauny 10 –

25 minut.

• Z sauny można korzystać po upływie 1 godziny po

posiłku.

• Przygotowanie do kąpieli polega na oddaniu stolca i

moczu.

• Namydlamy ciało pod ciepłym natryskiem, a następnie

dokładnie osuszamy skórę. Nakładamy czepek na głowę.

• W zabiegu wyróżnia się 2 fazy:

– faza nagrzewania,

– faza ochładzania.

• Pierwszy z nich realizowany jest w kabinach

ogrzewających zwanych potocznie saunami lub łaźniami.

• Każda z faz trwa 5 – 12 minut, to łączy czas sauny 10 –

25 minut.

• Z sauny można korzystać po upływie 1 godziny po

posiłku.

• Przygotowanie do kąpieli polega na oddaniu stolca i

moczu.

• Namydlamy ciało pod ciepłym natryskiem, a następnie

dokładnie osuszamy skórę. Nakładamy czepek na głowę.

• Osoba układa się na ławie w pozycji leżącej lub

siedzącej, stopniowo przenosząc się na wyższe

poziomy.(45, 90 i 135 cm nad powierzchnią

podłogi).

• Pod ciało podkładamy suchy ręcznik.

Na 3-4 minuty kładziemy się na 1 stopniu.

Na 5-7 minut na 2 stopień.

Po 7 minutach opuszczamy saunę i wchodzimy pod

natrysk (15°C) na 40 sek., a następnie pod natrysk

(40°C) na 2 minuty.

Wracamy do sauny.

Siadamy na 2 stopień, bądź na najwyższy stopień.

• Osoba układa się na ławie w pozycji leżącej lub

siedzącej, stopniowo przenosząc się na wyższe

poziomy.(45, 90 i 135 cm nad powierzchnią

podłogi).

• Pod ciało podkładamy suchy ręcznik.

Na 3-4 minuty kładziemy się na 1 stopniu.

Na 5-7 minut na 2 stopień.

Po 7 minutach opuszczamy saunę i wchodzimy pod

natrysk (15°C) na 40 sek., a następnie pod natrysk

(40°C) na 2 minuty.

Wracamy do sauny.

Siadamy na 2 stopień, bądź na najwyższy stopień.

• Etap ochładzania

może być

realizowany w

postaci:

–

kąpieli w zimnej

wodzie o

temperaturze 12

-18°C,

–

nacierania lodem.

• Etap ochładzania

może być

realizowany w

postaci:

–

kąpieli w zimnej

wodzie o

temperaturze 12

-18°C,

–

nacierania lodem.

• Nie wolno zapominać, że po fazie ochładzania niezbędne jest

ogrzanie stóp w specjalnych basenikach w celu ułatwienia
rozszerzenia naczyń całego organizmu na podstawie działania
odruchowego.

• Nie wolno zapominać, że po fazie ochładzania niezbędne jest

ogrzanie stóp w specjalnych basenikach w celu ułatwienia
rozszerzenia naczyń całego organizmu na podstawie działania
odruchowego.

• W funkcji pomocniczej zawierają się

również pomieszczenia służące poprawie
zdrowia.

–

są to gabinety masażu

o powierzchni ok. 10 m

–

po saunie można skorzystać

również z kąpieli opalających

w solarium zbiegów kosmetycznych.

–

sale przystosowane do

wykonywania zabiegów fizykalno

terapeutycznych.

• W funkcji pomocniczej zawierają się

również pomieszczenia służące poprawie
zdrowia.

–

są to gabinety masażu

o powierzchni ok. 10 m

–

po saunie można skorzystać

również z kąpieli opalających

w solarium zbiegów kosmetycznych.

–

sale przystosowane do

wykonywania zabiegów fizykalno

terapeutycznych.

• Zabiegi z zakresu elektro, magneto, sono lub

laseroterapii, służą do przeciążeń, zmian pourazowych,

zaburzeń funkcji niewielkiego stopnia w obrębie

narządu ruchu, układu krwionośnego, nerwowego lub

skóry oraz wszelkiego rodzaju zespołów bólowych

• Zabiegi z zakresu elektro, magneto, sono lub

laseroterapii, służą do przeciążeń, zmian pourazowych,

zaburzeń funkcji niewielkiego stopnia w obrębie

narządu ruchu, układu krwionośnego, nerwowego lub

skóry oraz wszelkiego rodzaju zespołów bólowych

• W saunie najsilniej ogrzewa się skóra - 45°C,
• Ciepłota ciała wew. dochodzi do 40°C,
• Zwiększenie ciepłoty powoduje:

– intensywne ukrwienie,
– przyspieszenie obiegu krwi,
– odwodnienie komórek przez otwarcie porów i

silne pocenie.

Po saunie nie można kłaść się spać, ani jeść.

Można pić izotoniczne płyny.

• W saunie najsilniej ogrzewa się skóra - 45°C,
• Ciepłota ciała wew. dochodzi do 40°C,
• Zwiększenie ciepłoty powoduje:

– intensywne ukrwienie,
– przyspieszenie obiegu krwi,
– odwodnienie komórek przez otwarcie porów i

silne pocenie.

Po saunie nie można kłaść się spać, ani jeść.

Można pić izotoniczne płyny.

• Sauna:

– pobudza apetyt,
– obniża kwasotę żołądka,
– przyspiesza gojenie się ran,
– ułatwia trawienie,
– działa uspakajająco,
– leczy katary i przeziębienia,
– ułatwia pracę nerek.

• Sauna:

– pobudza apetyt,
– obniża kwasotę żołądka,
– przyspiesza gojenie się ran,
– ułatwia trawienie,
– działa uspakajająco,
– leczy katary i przeziębienia,
– ułatwia pracę nerek.

• 1. Oddychanie:

– ogólne przekrwienie organizmu powoduje lepsze

przekrwienie dróg oddechowych i regulacje oddechu,

– wzrasta liczba oddechów na minutę (24-36).

• 2. Pracę serca:

– bicie serca wzrasta do 100 – 120 uderzeń na minutę,

– następuje rozszerzenie naczyń krwionośnych,

– spada opór pokonywany przez prace serca do 50%,

– chłodzenie ciała normalizuje prace serca, a zimna

kąpiel zmniejsza jego ukrwienie (trening dla serca)

• 1. Oddychanie:

– ogólne przekrwienie organizmu powoduje lepsze

przekrwienie dróg oddechowych i regulacje oddechu,

– wzrasta liczba oddechów na minutę (24-36).

• 2. Pracę serca:

– bicie serca wzrasta do 100 – 120 uderzeń na minutę,

– następuje rozszerzenie naczyń krwionośnych,

– spada opór pokonywany przez prace serca do 50%,

– chłodzenie ciała normalizuje prace serca, a zimna

kąpiel zmniejsza jego ukrwienie (trening dla serca)

• 3. Ciśnienie krwi:

– u chorych z nadciśnieniem występuje spadek górnej

wartości ciśnienia,

– przy niedociśnieniu występuje lekki wzrost w momencie

chłodzenia,

– normalizacja ciśnienia następuje po ciepłej kąpieli nóg.

• 4. Pracę nerek:

– przy normalnym dawkowaniu sauny, stosownym

chłodzeniu następuje pobudzenie a potem zatrzymanie

akcji nerek – wpływa to korzystnie na dalszą ich pracę.

• 5. Układ nerwowy

– działanie uspokajające, kąpiele naprzemienne dają

wrażenie odświeżenia, odprężenia, pełnego

odpoczynku.

• 3. Ciśnienie krwi:

– u chorych z nadciśnieniem występuje spadek górnej

wartości ciśnienia,

– przy niedociśnieniu występuje lekki wzrost w momencie

chłodzenia,

– normalizacja ciśnienia następuje po ciepłej kąpieli nóg.

• 4. Pracę nerek:

– przy normalnym dawkowaniu sauny, stosownym

chłodzeniu następuje pobudzenie a potem zatrzymanie

akcji nerek – wpływa to korzystnie na dalszą ich pracę.

• 5. Układ nerwowy

– działanie uspokajające, kąpiele naprzemienne dają

wrażenie odświeżenia, odprężenia, pełnego

odpoczynku.

1. Wynieść pacjenta z sauny.

2. Położyć w pozycji bocznej.

3. Zastosować zimne kompresy w

okolicy głowy i serca.

4. Zmierzyć ciśnienie i tętno.

5. Wezwać lekarza.

1. Wynieść pacjenta z sauny.

2. Położyć w pozycji bocznej.

3. Zastosować zimne kompresy w

okolicy głowy i serca.

4. Zmierzyć ciśnienie i tętno.

5. Wezwać lekarza.

1. Przewlekłe schorzenia gośćcowe.

2. Choroba zwyrodnieniowa stawów.

3. Zaburzenia krążenia obwodowego.

4. Przewlekłe stany zapalne narządów

rodnych.

5. Otyłość.

6. Odnowa biologiczna u sportowców.

7. Zabiegi ogólne hartujące.

1. Przewlekłe schorzenia gośćcowe.

2. Choroba zwyrodnieniowa stawów.

3. Zaburzenia krążenia obwodowego.

4. Przewlekłe stany zapalne narządów

rodnych.

5. Otyłość.

6. Odnowa biologiczna u sportowców.

7. Zabiegi ogólne hartujące.

1. Ostre okresy chorobowe.

2. Niewydolność krążenia.

3. Zawał serca.

4. Miażdżycowe stwardnienie tętnic.

5. Skłonność do krwawień.

6. Cukrzyca.

1. Ostre okresy chorobowe.

2. Niewydolność krążenia.

3. Zawał serca.

4. Miażdżycowe stwardnienie tętnic.

5. Skłonność do krwawień.

6. Cukrzyca.

7. Miażdżyca.

8. Gruźlica.

9. Czynna choroba żołądka i dwunastnicy.

10. Zaburzenia czucia powierzchownego.

11. Choroby psychiczne i wyniszczenie

organizmu.

12. Zaburzenia wydzielania potu.

13. Dzieci do lat 12-tu.