Zabiegi diagnostyczne 

1. Kolposkopia

2. Histeroskopia

3. laparotomia

Kolposkopia 

Kolposkopia

• Kolpo – gr. Pochwa
• Skopia – oglądanie
• Posiada 2 okulary – obraz 

stereoskopowy, lupowy – tym różni się 
od lupy, która ma 1 okular

• Powiększa 10 razy; mikroskop – 100 

razy

Kolposkopia

• Pozwala na uwidocznienie: nabłonka powierzchniowego, 

naczyń krwionośnych, widać ubytek nabłonka;

• W trakcie jej wykonywania wlewamy sól fizjologiczną, żeby 

oczyścić tarczę szyjki macicy z wydzieliny pochwowej tj.: 
płynu, śluzu, bakterii- elementy ekosystemu , wydzieliny 
gruczołów pochwowych, ze złuszczonych komórek, 
elementów pozakomórkowych

• W trakcie wykonywania wlewamy kwas octowy w celu 

zrobienia preparatu -> zbielenie tkanki w przypadku stanu 
zapalnego, stanów przedneo 

• Pozwala na podjęcie decyzji o wykonaniu ew. biopsji 

celowanej ( pod kontrolą kolposkopu) – ma wyższą czułość 
niż biopsja nie celowana ( pod kontrolą wzroku )  

Stany na szyjce macicy (objawy ze strony 

pochwy, nieprawidłowa cytologia, zmiany 

widoczne okiem):

• Stany przedrakowe – jest ich mniej niż 

pozostałych

• Zmiany zanikowe zdeterminowane wiekiem, 

układem hormonalnym

• Zamiany zapalne
• Zmiany odczynowe, wytwórcze 
• Dystrofie

Ektopia .. 

Najczęstszą zmianą obserwowaną u 

młodych kobiet jest ektopia tzw. 
Nadżerka . 

Zasady leczenia : 
1. Nie leczymy , a obserwujemy – tylko 

zmiana bez objawów

2. Leczymy – zmiany rozległe, dające obfite 

upławy 

Postępowanie w ektopii 

gruczołowej ..

• Ektopia gruczołowa, granica 

międzynabłonkowa, strefa regeneracyjna

• Nietypowa strefa regeneracyjna
• Zapalenie w obrębie ektopii gruczołowej 
• Zakażenia a ektopia gruczołowa
• Przemiana doczesnowa ektopii 

gruczołowej 

• Obrazy naprawy tkankowej po leczeniu 

ektopii gruczołowej 

Ektopia gruczołowa, zapalenie..

Ektopia gruczołowa – zstępowanie nabłonka gruczołowego z tarczy 

części pochwowej, nie wymaga leczenia, jeśli są wskazania, to 
leczymy; wymaga obserwacji

Wskazania do leczenia:
• Objawy towarzyszące ektopii – upławy, zmiany rozrostowe
• Obraz polipowatego kształtu
• Krwawienia
• Łatwość przekrwienia

Stan zapalny:
Świąd, pieczenie, zaczerwienienie, obrzęk błony śluzowej pochwy, 

widoczne naczynia krwionośne, bolesność ściany pochwy przy 
zakładaniu wzierników, upośledzenie funkcji – bolesność przy 
współżyciu

• Tarcza części pochwowej nie jest unerwiona 

uczuciowo -> brak dolegliwości we wczesnym 
raku szyjki macicy -> badanie przesiewowe – 
cytologia

• HPV – skłonność do kom. Warstw głębokich
• Chlamydie – skłonność do kom. Nabłonka; w 

75% zakażenie jest bezobjawowe – 
niepłodność, stan zapalny jajowodu, problem 
kobiet, które rozpoczęły współżycie

Krok 1 

• Erytroplakia – skieruj na kolposkopię; 
• zawsze wymaga dalszej diagnostyki
• Szukaj nabłonka gruczołowego po próbie 

octowej

• Opisz rozległość i powierzchnię ektopii 

gruczołowej

• Granica międzynabłnkowa 

Krok 5 

Obraz kolposkopii satysfakcjonujący .. 

• Kolposkopia – oceń strefę regeneracji (rozległość, 

zaawansowanie)

• Ektopia – wyklucz patologiczne zmiany z 

nietypowej strefy regeneracji; 

• pobierz wycinki z nietypowej strefy regeneracji; 

• określ lokalizację, rozległość, charakter zmiany. 

• Rodzaj ektopii zależy od nabłonka, który ją 

tworzy;

• U Kobiet w średnim wieku cytologię pobieramy 

za pomocą szczoteczki

Histologicznie .. 

• Makroskopowo: wzrost polipowaty, 

brodawczakowaty

• Histopatologicznie: przerost, rozrost -> 

proliferacja, wzrost ilości komórek

• Zbielenie w poziomie nabłonka na krótko – 

zbielenie metaplastyczne

• Zbielenie powyżej, długotrwałe – zbielenie 

patologiczne, wymaga diagnostyki

Leczenie zmian.. 

• Leczenie dolegliwości wewnątrz: 

tabletki, globulki

• Leczenie dolegliwości na 

powierzchni: maści, kremy

Naczynia krwionośne..

• Naczynia krwionośne prześwitujące – mają 

mięśniówkę, przechodzą pod nabłonkiem

• Naczynia nowotworowe – nie mają mięśniówki, 

przebiegają na powierzchni

• Poletkowanie naczyń– trwale poszerzone , 

wrośnięte naczynia, świadczą o stanie przed neo 

• W raku kom. Dzielą się wolniej (zakręcony, 

rozregulowany podział), później dojrzewają – 
dowodem jest glikogen, dlatego jest sens 
podawania chemio/radioterapii

Badania.. 

• Płyn Lugola ( próba Schillera) – wybarwia te 

obszary, które mają glikogen

• Próba z kwasem octowym – próba kontrastująca
• Kolposkopia – najlepsza metoda u młodych kobiet 

bo pozwala okręslić granicą między nabłonkami  

• u starszych – metodą dobrą jest  cytologia, 

typowanie HPV (badanie jakościowe)

Skierowanie na pobranie 

wycinków:

• Leukoplakia
• Ubytek nabłonka
• Wzrost/polip egzofityczny

Nowotwory .. 

 Rak – nowotwór złośliwy, wywodzi się z tkanki 

nabłonkowej

 Gruczolakorak szyjki – wywodzi się z tkanki 

gruczołowej; g.  Kanał macicy , częściej u starszych 
kobiet, rzadko na tarczy

 Gorszą odpowiedź dają raki niskozróżnicowane
 Cechy zapalenia w ektopii gruczołowej – drzewiasto 

rozgałęziające się naczynia + krople płynu 
wysiękowego

Ektopia gruczołowa 

kwalifikująca się do leczenia 

• Z plamieniem i krwawieniem
• Przewlekłe, nawracające stany 

zapalne

• Przebiegające z obfitymi, 

uciążliwymi upławami 

• Rozległe ektopie bez sterfy 

regeneracji 

Kolposkopia przed leczeniem ektopii 

gruczołowej

1. Potwierdzenie rozpoznania ektopii gruczołowej 
2.Wykluczenie CIN i raka
3. Ocena kolposkowpowych wykładników aktywnego 

stanu zapalnego – kwalifikacja do badań 
bakterioskopowych, bakteriologicznych, oceny BV)

4. Wykluczenie doczesnowej przemiany 
• Przemiana doczesnowa – zmiana u kobiet ciężarnych; 

obraz „ziaren gotowanego ryżu”

Ograniczenia endoskopii w 

leczeniu neo złośliwych 

narządów płciowych kobiet 

Techniki 

• Diagnostyczne
• operacyjne

Endoskopia w ginekologii 

onkologicznej 

• Kuldoskopia – zaglądanie przez tylne 

sklepienie pochwy; obecnie to historia, 
bo istnieją kamery wielkości igły Wareza 
(przypomina długopis, na końcu – igła) 

• Laparoskopia
• Hysteroskopia

o Cystoskopia
o rektoskopia

Laparoskopia ginekologiczna 

… 

• Laparoskopia ginekologiczna umożliwia 

wizualizację jajników oraz innych 
narządów miednicy i j. otrzewnej, 
aspirację płynu do bad. Cytologicznego 
oraz pobranie wycinków do bad. Hist- 
pat. 

Krew w zatoce Douglasa, ciąża 

pozamaciczna  

Zalety 

• Kosmetyczny efekt zabiegu
• Mniejsze uszkodzenie tkanek
• Mniejsza częstość wczesnych i późnych 

powikłań

• Lepsza jakość życia i szybszy powrót do 

pracy 

• Niższe koszty leczenia 
1. Średni czas pobytu w szpitalu wynosi 2,6 

dni

2. Średni czas zabiegu: 69 – 76 dni

Bezpieczeństwo 

• Laparoskopia jest uważana za stosunkowo 

bezpieczną metodą diagnostyczną

• Poważne powikłania tj. odma opłucnej, 

krwawienie, zakażenia śródoperacyjne 
stwierdza się rzadko < 1% 

• Stosunkowo częstym powikłaniem są 

perforacje jelit. Częstość tego powikłania 
wynosi 0,1 – 6%

• Najpoważniejsze powikłanie: przebicie 

dużych naczyń, aorty – zagrożenie życia

Primum  non  nocere !!

• Przygotowanie przedoperacyjne
• Metody znieczulenia
• Przygotowanie zespołu 
• Przygotowanie sprzętu 
• Technika wprowadzania trokarów
• Postępowanie pooperacyjne

Przygotowanie do zabiegu 

• Badanie przedoperacyjne
• 12 h przed nie jeść 
• Zgoda chorej na zabieg – należy 

poinformować pacjentkę o ew. 
konieczności poszerzenia zabiegu 
operacyjnego

Informowanie chorej 

• O ryzyku złośliwości zmiany 
• Powikłaniach
• Możliwości rozszerzenia zabiegu 

Procedury i zabiegi 

laparoskopowe w ginekologii wg 

RCOG

• POZIOM 1

– Laparoskopia diagnostyczna

• POZIOM 2
- Małe zabiegi operacyjne 
a) Ubezpłodnienie 
• POZIOM 3
- Laparoskopia operacyjna 
- Elektrokauteryzacja jajników w PCOS
- Koagulacja zmian w endometriozie II i III st

Procedury i zabiegi 

laparoskopowe w ginekologii 

wg RCOG

•

POZIOM 4:

-

Specjalistyczne operacje laparoskopowe 

a) Usuwanie mięśniaków macicy
b) Operacyjne leczenie endometriozy III, IV stopień 

(APS) 

c) Usuwanie w. chłonnych miednicznych i 

przyaortalnych

d) Operacje laparoskopowe w nietrzymaniu moczu 

(większość metod do tej pory ma niską 

skuteczność)

Laparoskopia w ginekologii 

onkologicznej 

Laparoskopia w ginekologii 

onkologicznej

• Diagnostyka i operacja w guzach 

niezłośliwych macicy i jajnika

• Operacyjnych w niskim stopniu 

zaawansowania ca szyjki i trzonu macicy 

• Diagnostyka i operacja w usuwaniu w. 

chłonnych w ca szyjki i trzonu macicy oraz w 

ca sromu (węzeł wartownik)

• Diagnostyka i operacja w niskich stanach 

zaawansowania ca jajnika, w operacjach 

sprawdzających 

Laparoskopia w guzach 

łagodnych jajnika 

• Laparoskopia jest optymalną metodą 

diagnostyczną i operacyjną w guzach 

niezłośliwych

• Wskazanie do leczenia laparoskopowego są 

wszystkie nie podejrzane o proces neo torbiele 

i guzy jajników utrzymujące się > 3 m-cy 

pomimo stosowanego leczenia 

zachowawczego 

• Ponad 90% guzów nie podejrzanych o proces 

złośliwy można usunąć drogą laparoskopową

Zakres laparoskopii 

• U młodych kobiet postępowanie ma 

charakter zachowawczy i obejmuje 
usunięcie torbieli jajnika

• U kobiet po menopauzie leczenie 

obejmuje zwykle 1 / 2 stronne usunięcie 
przydatków 

• W trakcie zabiegu wykonuje się 

śródoperacyjne badanie 
histopatologiczne

Ocena przedoperacyjna

• Wywiad
• Badanie przedmiotowe
• USG j. brzusznej, USG-TV
• Bad. Lab. I ocena stęż. Ca -125 

• Obraz w laparoskopii jest 8 x krotnie 

powiększony 

Laparoskopia w ca jajnika 

• obecnie zabieg laparoskopowy w ca 

jajnika wykorzystuje się wyłącznie w 
ramach protokołów badawczych. 
Dotyczy to wczesnych stadiów  
zaawansowania neo oraz zabiegów 
sprawdzających po chemioterapii. 

Second look operation 

• Operacja zwiadowcza wykorzystywana 

w celu oceny stanu neo u chorych po 
chemioterapii, u których klinicznie nie 
stwierdza się objawów ca jajnika.