Przewlekłe restrykcyjne
choroby płuc
Choroby restrykcyjne
• Jest to heterogenna grupa chorób płuc
(brak jednolitej terminologii i klasyfikacji).
• W wielu przypadkach przyczyna i
patogeneza nie jest znana.
• Za ujęciem ich w jedną grupę chorób
przemawiają: wspólne objawy,
podobieństwo w zmianach radiologicznych
i procesach patofizjologicznych
Choroby restrykcyjne
• Powodują zmniejszenie czynnościowej
pojemności płuc. W spirometrii występuje
zmniejszenie wartości FVC proporcjonalnie
do FEV1- wskaźnik Tiffneau nie zmienia
się ( w przeciwieństwie do chorób
obturacyjnych).
• Stanowią 15% nieinfekcyjnych schorzeń płuc.
• Końcowe stadia większości charakteryzują
się rozlanym śródmiąższowym włóknieniem
płuc z powstawaniem struktur typu plastra
miodu.
Przyczyny przewlekłych
chorób restrykcyjnych
1)Ekspozycje
zawodowe i
środowiskowe:
-azbestoza
-pylica krzemowa
-pylica u gróników
-alergiczne zapalenie
płuc
2) Związane z lekami
i leczeniem:
-środki
chemioterapeutycz
ne
-promieniowanie
jonizujące
-tlen
Przyczyny przewlekłych
chorób restrykcyjnych- cd.
3) Immunologiczne
choroby płuc:
-sarkoidoza
-ziarnikowatość
Wegenera
-odrzucenie przeszczepu
-kolagenozy naczyń
płucnych:
• Toczeń rumieniowaty
• RZS
• Sklerodermia
4) Inne:
-Po ARDS
-Idopatyczne
włóknienie płuc
Idiopatyczne włóknienie
płuc (IPF)
• = Zwłókniejące zapalnie pęcherzyków
płucnych
• Charakteryzuje się rozlanym
śródmiąższowym włóknieniem
• Częściej dotyczy mężczyzn, zachorowalność
wzrasta wraz z wiekiem, w 3% dziedziczona
autosomalnie dominująco
• Podobny obraz kliniczno- morfologiczny w
pylicy azbestowej, chorobie tkanki łącznej i
innych.
Przebieg
• Uszkodzenie ścian pęcherzyków płuc o
nieznanym charakterze (nie wyklucza się
udziału papierosów, refluksu żołądkowo-
przełykowego i wdychania pyłów).
• Obrzęk śródmiąższowy i gromadzenie się
komórek zapalnych
• Jeżeli proces uszkadzający ma umiarkowane
nasilenie dochodzi do wycofania procesu
chorobowego i odtworzenia prawidłowej
struktury miąższu płuca
• W przypadkach silniej działającego
czynnika uszkadzającego interakcje
komórkowe między limfocytami,
makrofagami, neutrofilami i
komórkami nabłonka prowadzą do
proliferacji śródbłonka i
postępującego włóknienia
śródmiąższowego
Morfologia
• W bioptatach płuc, zwłaszcza we wczesnych
fazach choroby stwierdza się cechy
zapalenia śródmiąższowego o różnym
nasileniu.
• Śródmiąższowe zapalnie płuc można podzielić
na różne podtypy histologiczne ale ważne jest
rozpoznanie zapalenia towarzyszącego
samoistnemu włóknieniu płuc ponieważ wiąże
się ze znacznie gorszym rokowaniem i
słabszą odpowiedzią na leczenie.
Morfologia cd.
• Zdecydowano, że samoistne włóknienie
płuc związane jest z podtypem
histologicznym zwanym „zwykłym
śródmiąższowym zapaleniem płuc”
• Cechą chark. tego podtypu jest
heterogenność obrazu mikroskopowego
pod małym powiększeniem!
• Stwierdza się naprzemienne obszary
prawidłowej tkanki płucnej, zapalenia
śródmiąższowej i włóknienia.
Morfologia cd.
• Zapalenia śródmiąższowe ma
charakter plamisty- a składają się na
nie nacieki przegród pęcherzykowych
złożone z limfocytów i kom.
plazmatycznych z towarzyszącym
rozrostem pneumocytów typu II.
• Obszary z dominującym włóknieniem
to głównie gesty bezkomórkowy
kolagen.
Morfologia cd.
• W zaawansowanych stadiach stwierdza się
przestrzenie powietrzne wyścielone przez
pneumocyty II typu i poprzedzielane
tkanką włóknistą z naciekami zapalnymi.
• Ten tzw. obraz plastra miodu nie jest
swoisty dla zwykłego podtypu
śródmiąższowego zapalenia płuc i stanowi
schyłkowy etap wielu chorób
przebiegających z uszkodzeniem i
bliznowaceniem płuc.
Przebieg kliniczny
• Przebiega zwykle podstępnie pod
postacią nasilającego się kaszlu bez
odkrztuszania i postępującej
duszności.
• Osłuchowo- suche trzeszczenia w
fazie wdechu.
• Następnie –rozwój sinicy, serca
płucnego, obrzęków obwodowych.
Przebieg kliniczny cd.
• U niemal wszystkich pacjentów-
zmiany w obrazie radiologicznym płuc
• Jednak chirurgiczna biopsja pozostaje
złotym standardem umożliwiającym
rozpoznanie choroby i wykluczenie
innych przyczyn włóknienia płuc.
• Badanie histopatologiczne konieczne
do pewnego rozpoznania choroby!!!
Przebieg kliniczny cd.
• Głównym celem metod
terapeutycznych są próby
wyhamowania lub eliminacji procesu
zapalnego (steroidoterapia). W fazie
badań klinicznych jest leczenie
interferonem. Radykalną metodę
leczenia stanowi przeszczep płuca.
• Choroba ma charakter postępującej,
średnie przeżycie wynosi: 2-4 lat.