Otolaryngologia

Otolaryngologia

problemy i zadania

problemy i zadania

Tomasz Durko

Tomasz Durko

I Katedra Otolaryngologii

I Katedra Otolaryngologii

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Uniwersytet Medyczny w Łodzi

OTOLARYNGOLOGIA

OTOLARYNGOLOGIA

•

SPACJALIZACJA 1-STOPNIOWA

SPACJALIZACJA 1-STOPNIOWA

–

Podspecjalizacje

Podspecjalizacje

•

Audiologia i foniatria

Audiologia i foniatria

•

Otolaryngologia dziecięca

Otolaryngologia dziecięca

Historia

Historia

•

1878 – Rząd Galicyjski we

1878 – Rząd Galicyjski we

Lwowie wydaje „Reskrypt nr

Lwowie wydaje „Reskrypt nr

542”:

542”:

Zajęcia z otolaryngologii mogą

Zajęcia z otolaryngologii mogą

odbywać się „najwięcej trzy razy w

odbywać się „najwięcej trzy razy w

tygodniu i trwać każdy raz nie

tygodniu i trwać każdy raz nie

dłużej jak godzinę

dłużej jak godzinę

Pionierzy polskiej

Pionierzy polskiej

otolaryngologii

otolaryngologii

•

Prof. Antoni Jurasz 1847-1923 Lwów,

Prof. Antoni Jurasz 1847-1923 Lwów,

Heidelberg

Heidelberg

•

Prof. Teodor Heryng 1847-1925

Prof. Teodor Heryng 1847-1925

Warszawa

Warszawa

•

Prof. Alfred Laskiewicz 1887-1970

Prof. Alfred Laskiewicz 1887-1970

Poznań, Edynburg

Poznań, Edynburg

•

Prof. Jan Miodoński 1902-1963

Prof. Jan Miodoński 1902-1963

Kraków

Kraków

Otolaryngologia

Otolaryngologia

•

UCHO- słuch i równowaga

UCHO- słuch i równowaga

•

KRTAŃ – głos i oddychanie

KRTAŃ – głos i oddychanie

•

GARDŁO – skrzyżowanie dróg

GARDŁO – skrzyżowanie dróg

oddechowych i pokarmowych

oddechowych i pokarmowych

•

NOS I ZATOKI – węch,

NOS I ZATOKI – węch,

oddychanie, mowa

oddychanie, mowa

Fizjologia ślimaka

Fizjologia ślimaka

–

przeniesienie energii akustycznej z

przeniesienie energii akustycznej z

okienka przedsionka do komórek

okienka przedsionka do komórek

rzęskowych narządu spiralnego

rzęskowych narządu spiralnego

–

wzmocnienie fali akustycznej w sposób

wzmocnienie fali akustycznej w sposób

aktywny

aktywny

i selektywny

i selektywny

–

mechaniczna analiza częstotliwości

mechaniczna analiza częstotliwości

–

swoisty wzmacniacz częstotliwości

swoisty wzmacniacz częstotliwości

–

zamiana energii akustycznej na potencjały

zamiana energii akustycznej na potencjały

nerwu słuchowego – energii mechanicznej

nerwu słuchowego – energii mechanicznej

w energię bioelektryczną

w energię bioelektryczną

Fizjologia ślimaka

Fizjologia ślimaka

–

mechaniczna analiza częstotliwości

mechaniczna analiza częstotliwości

–

największe przemieszczenie fali wędrownej

największe przemieszczenie fali wędrownej

dla każdej częstotliwości leży w różnych

dla każdej częstotliwości leży w różnych

miejscach

miejscach

»

dla

dla

małych

małych

częstotliwości znajduje się

częstotliwości znajduje się

blisko osklepka

blisko osklepka

»

dla

dla

większych

większych

częstotliwości w pobliżu

częstotliwości w pobliżu

płytki strzemiączka

płytki strzemiączka

–

każda częstotliwość jest reprezentowana

każda częstotliwość jest reprezentowana

w poszczególnych miejscach błony

w poszczególnych miejscach błony

podstawnej - punktach drażnienia narządu

podstawnej - punktach drażnienia narządu

Cortiego

Cortiego

Fizjologia ślimaka

Fizjologia ślimaka

–

zamiana energii akustycznej na potencjały nerwu

zamiana energii akustycznej na potencjały nerwu

słuchowego – energii mechanicznej w energię

słuchowego – energii mechanicznej w energię

bioelektryczną

bioelektryczną

•

IHC, których depolaryzacja zależy od siły bodźca

IHC, których depolaryzacja zależy od siły bodźca

i wielkości wzmocnienia przez OHC przemieniają

i wielkości wzmocnienia przez OHC przemieniają

energię mechaniczną fal dźwiękowych w energię

energię mechaniczną fal dźwiękowych w energię

bioelektryczną

bioelektryczną

•

dzięki metabolizmowi komórek receptorowych

dzięki metabolizmowi komórek receptorowych

powstaje niezbędna energia do procesu przemiany

powstaje niezbędna energia do procesu przemiany

Fizjologia ślimaka

Fizjologia ślimaka

–

zamiana energii akustycznej na potencjały

zamiana energii akustycznej na potencjały

nerwu słuchowego – energii mechanicznej

nerwu słuchowego – energii mechanicznej

w energię bioelektryczną

w energię bioelektryczną

–

potencjał czynnościowy po przekroczeniu

potencjał czynnościowy po przekroczeniu

progu pobudza włókno aferentne nerwu

progu pobudza włókno aferentne nerwu

słuchowego

słuchowego

–

mocniejsze drażnienie częstszych

mocniejsze drażnienie częstszych

wyładowań w kk. czuciowych

wyładowań w kk. czuciowych

Fizjologia ślimaka

Fizjologia ślimaka

–

Potencjały ślimaka

Potencjały ślimaka

•

Potencjał spoczynkowy

Potencjał spoczynkowy

–

dodatni ładunek śródchłonki + 80 mV

dodatni ładunek śródchłonki + 80 mV

–

ujemny ładunek wewnątrz komórek rzęsatych - 80

ujemny ładunek wewnątrz komórek rzęsatych - 80

mV

mV

–

utrzymanie różnicy potencjałów zapewnia prążek

utrzymanie różnicy potencjałów zapewnia prążek

naczyniowy

naczyniowy

Teorie słyszenia

Teorie słyszenia

•

Dwie grupy teorii :

Dwie grupy teorii :

–

Dźwięk ulega analizie w OUN

Dźwięk ulega analizie w OUN

–

Analiza bodźca akustycznego ma

Analiza bodźca akustycznego ma

miejsce

miejsce

w obrębie narządu spiralnego

w obrębie narządu spiralnego

Teorie słyszenia

Teorie słyszenia

–

Dźwięk ulega analizie w OUN

Dźwięk ulega analizie w OUN

–

teoria telefoniczna Rutherforda

teoria telefoniczna Rutherforda

Ucho spełnia role mikrofonu,

Ucho spełnia role mikrofonu,

połączonego z OUN włóknami

połączonego z OUN włóknami

nerwowymi – linia przesyłkowa, błona

nerwowymi – linia przesyłkowa, błona

podstawna drga na całej długości,

podstawna drga na całej długości,

amplituda drgań stanowi o natężeniu

amplituda drgań stanowi o natężeniu

sygnału, szybkość wyładowań włókien

sygnału, szybkość wyładowań włókien

nerwu słuchowego o częstotliwości

nerwu słuchowego o częstotliwości

Teorie słyszenia

Teorie słyszenia

•

Analiza bodźca akustycznego ma

Analiza bodźca akustycznego ma

miejsce

miejsce

w obrębie narządu spiralnego

w obrębie narządu spiralnego

–

drgania przenoszone wyłącznie przez

drgania przenoszone wyłącznie przez

endolimfę (rezonacyjna)

endolimfę (rezonacyjna)

–

drgania przenoszą się w wyniku ruchu

drgania przenoszą się w wyniku ruchu

falowego błony podstawnej (falowa)

falowego błony podstawnej (falowa)

–

zarówno endolimfa, jak i błona podstawna

zarówno endolimfa, jak i błona podstawna

biorą w tym udział (falowa)

biorą w tym udział (falowa)

UCHO - RÓWNOWAGA

UCHO - RÓWNOWAGA

Funkcje narządów

Funkcje narządów

przedsionkowych

przedsionkowych

•

Kontrola reakcji odruchowych organizmu na

Kontrola reakcji odruchowych organizmu na

działające przyspieszenie kątowe i liniowe

działające przyspieszenie kątowe i liniowe

•

reagowanie na zmiany siły wektora grawitacji, co

reagowanie na zmiany siły wektora grawitacji, co

umożliwia orientację położenia ciała względem

umożliwia orientację położenia ciała względem

powierzchni ziemi

powierzchni ziemi

•

dostarczanie informacji o położeniu głowy

dostarczanie informacji o położeniu głowy

względem szyi, pozostałych części ciała oraz

względem szyi, pozostałych części ciała oraz

względem otaczających płaszczyzn

względem otaczających płaszczyzn

•

podtrzymywanie napięcia mięśni całego ciała

podtrzymywanie napięcia mięśni całego ciała

•

wyzwalanie odruchów napięciowych koniecznych

wyzwalanie odruchów napięciowych koniecznych

w utrzymaniu równowagi spoczynkowej oraz po

w utrzymaniu równowagi spoczynkowej oraz po

wykonaniu ruchu

wykonaniu ruchu

Funkcje narządów

Funkcje narządów

przedsionkowych - c.d.

przedsionkowych - c.d.

•

wyzwalanie odruchów przedsionkowo-

wyzwalanie odruchów przedsionkowo-

okoruchowych (oczopląs, ruchy kompensacyjne

okoruchowych (oczopląs, ruchy kompensacyjne

gałek ocznych)

gałek ocznych)

•

zapewnienie stabilizacji spojrzenia podczas

zapewnienie stabilizacji spojrzenia podczas

ruchów głową

ruchów głową

•

kontrolowanie równowagi ciała w ramach

kontrolowanie równowagi ciała w ramach

zintegrowanych narządów receptorowych

zintegrowanych narządów receptorowych

(błędnik, narząd wzroku, czucie głębokie) w

(błędnik, narząd wzroku, czucie głębokie) w

ścisłej współpracy z CUN (pień mózgu, twór

ścisłej współpracy z CUN (pień mózgu, twór

siatkowaty, móżdżek, kora mózgowa)

siatkowaty, móżdżek, kora mózgowa)

•

wyzwalanie reakcji wegetatywnych ze strony

wyzwalanie reakcji wegetatywnych ze strony

układu oddechowego, krążenia i pokarmowego

układu oddechowego, krążenia i pokarmowego

Narząd łagiewkowo - otolitowy

Narząd łagiewkowo - otolitowy

Odpowiedzialny

Odpowiedzialny

jest za odruchy statyczne

jest za odruchy statyczne

związane

związane

z działaniem siły grawitacji, siłami odśrodkowymi.

z działaniem siły grawitacji, siłami odśrodkowymi.

Odbiera

Odbiera

przyśpieszenia ruchu liniowego jeśli

przyśpieszenia ruchu liniowego jeśli

wektor ustawiony jest równolegle do powierzchni

wektor ustawiony jest równolegle do powierzchni

plamki łagiewki - kompensacyjne ruchy gałek

plamki łagiewki - kompensacyjne ruchy gałek

ocznych, ustawienie szyi, kończyn -

ocznych, ustawienie szyi, kończyn -

odruch

odruch

otolitowo - okoruchowy

otolitowo - okoruchowy

Łagiewce przypisuje się występowanie oczopląsu

Łagiewce przypisuje się występowanie oczopląsu

położeniowego, dezorientację informacji

położeniowego, dezorientację informacji

przestrzennej, iluzję ruchu (u pilotów, marynarzy,

przestrzennej, iluzję ruchu (u pilotów, marynarzy,

kosmonautów)

kosmonautów)

podrażnienie łagiewki w stapedectomii

podrażnienie łagiewki w stapedectomii

współpraca między narządami otolitowymi, a

współpraca między narządami otolitowymi, a

zespołem kanałów półkolistych

zespołem kanałów półkolistych

Oczopląs

Oczopląs

–

–

pochodzący z układu

pochodzący z układu

przedsionkowego charakteryzuje się

przedsionkowego charakteryzuje się

fazą szybką i wolną. Jest

fazą szybką i wolną. Jest

spowodowany zaburzeniami

spowodowany zaburzeniami

równowagi napięć bioelektrycznych

równowagi napięć bioelektrycznych

między lewym a prawym układem

między lewym a prawym układem

przedsionkowym

przedsionkowym

Elektronystagmografia

Elektronystagmografia

(ENG)

(ENG)

Zalety:

Zalety:



zwiększa wykrywalność oczopląsu

zwiększa wykrywalność oczopląsu



umożliwia ocenę jakościową i ilościową

umożliwia ocenę jakościową i ilościową



badanie przy oczach otwartych i zamkniętych

badanie przy oczach otwartych i zamkniętych



jest badaniem obiektywnym, użytecznym dla

jest badaniem obiektywnym, użytecznym dla

celów orzeczniczych

celów orzeczniczych

Niedogodności:

Niedogodności:



nie rejestruje bezpośrednich reakcji n. przeds.

nie rejestruje bezpośrednich reakcji n. przeds.



zależy od sprawności aparatury, łatwość

zależy od sprawności aparatury, łatwość

powstawania artefaktów

powstawania artefaktów



nie są rejestrowane ruchy oczopląsowe z

nie są rejestrowane ruchy oczopląsowe z

komponentą obrotową

komponentą obrotową

Uszkodzenia słuchu –

Uszkodzenia słuchu –

leczenie operacyjne

leczenie operacyjne

Rekonstrukcje struktur ucha

Rekonstrukcje struktur ucha

środkowego

środkowego

•

rekonstrukcje błony bębenkowej

rekonstrukcje błony bębenkowej

•

rekonstrukcje błony bębenkowej i

rekonstrukcje błony bębenkowej i

kosteczek słuchowych

kosteczek słuchowych

Rekonstrukcje struktur ucha

Rekonstrukcje struktur ucha

środkowego

środkowego

•

rekonstrukcje aparatu

rekonstrukcje aparatu

przewodzącego dźwięk w

przewodzącego dźwięk w

tympanoplastykach zamkniętych

tympanoplastykach zamkniętych

•

rekonstrukcje aparatu

rekonstrukcje aparatu

przewodzącego dźwięk w

przewodzącego dźwięk w

tympanoplastykach otwartych

tympanoplastykach otwartych

•

rekonstrukcje aparatu

rekonstrukcje aparatu

przewodzącego dźwięk w

przewodzącego dźwięk w

otosklerozie

otosklerozie

Rekonstrukcje struktur ucha

Rekonstrukcje struktur ucha

środkowego

środkowego

•

VORP –(Vibrating Ossicular

VORP –(Vibrating Ossicular

Prosthesis)

Prosthesis)

•

BAHA –(Bone Anchored Hearing

BAHA –(Bone Anchored Hearing

Aid)

Aid)

Otoskleroza

Otoskleroza

–

–

l

l

eczenie

eczenie

operacyjne

operacyjne

•

Wybór metody operacyjnej

Wybór metody operacyjnej

dokonujemy

dokonujemy

podczas

podczas

zabiegu

zabiegu

po wyłamaniu

po wyłamaniu

odnóg strzemiączka

odnóg strzemiączka

Otoskleroza

Otoskleroza

–

–

l

l

eczenie

eczenie

operacyjne

operacyjne

–

całe strzemiączko wraz z podstawą

całe strzemiączko wraz z podstawą

•

mobilizacja bezpośrednia

mobilizacja bezpośrednia

–

wyłamane odnogi – płytka nieruchoma

wyłamane odnogi – płytka nieruchoma

•

małe okienko – teflon piston

małe okienko – teflon piston

–

wyłamane odnogi – płytka pęknięta

wyłamane odnogi – płytka pęknięta

•

stapedektomia częściowa

stapedektomia częściowa

•

stapedektomia całkowita

stapedektomia całkowita

–

płat ochrzęstnej

płat ochrzęstnej

–

protezka platynowa lub terflonowa

protezka platynowa lub terflonowa

–

okienko zarośnięte

okienko zarośnięte

•

wytworzenie nowego okienka

wytworzenie nowego okienka

•

protezka teflon - piston

protezka teflon - piston