LEKI
PPRZECIWDEPRESYJNE
LEKI
PPRZECIWDEPRESYJNE
DEPRESJA
dotyka 3% ludzi w
wieku 18-56 lat i 5% po
60 r. ż.
20% korzysta
z pomocy lekarskiej
> 80% nie uzyskuje
właściwego leczenia
ETIOLOGIA DEPRESJI
uwarunkowania genetyczne
proces starzenia się
stany patologiczne
np.
otępienie, edokrynopatie,
chorobyn układu krążenia,
nowotwory
niedobory pokarmowe
farmakoterapia
czynniki psychospołeczne
DEPRESJA
rodzaje
w przebiegu chorób
afektywnych
psychogenne
wieku podeszłego
w schorzeniach
organicznych oun
u chorych somatycznie
i związane ze
stosowaniem leków
w przebiegu uzależnień
np. alkoholowego
DEPRESJA = CHOROBA AFEKTYWNA
OBJAWY TYPOWE
PODSTAWOWE
nastroju
osłabienie tempa
procesów psychicznych i
ruchowych
zaburzenia rytmów
biologicznych
lęk tzw. lęk
wolnopłynący
NIESPECYFICZNE
zaburzenia myślenia-
urojenia grzeszności,
winy
Urojenia
hipochondryczne, klęski
myśli i tendencje
samobójcze
izolowanie się,
samozaniedbanie
Depresje
związane ze stosowaniem
leków
Leki hipotensyjne
rezerpina, β-adrenolityki
Neuroleptyki
butyrofenony, flufenazyna
Leki cholinomimetyczne
fizostygmina
Glikokortykosteroidy
Hormonalne śr.
antykoncepcyjne
gestageny
Depresje
związane ze stosowaniem
leków
Antagoniści kanału wapniowego
werapamil
Leki GABA-ergiczne
benzodiazepiny
Środki o działaniu
noradrenergicznym
amfetamina
L-dopa
Leki przeciwnowotworowe
winkrystyna
LEKI PRZECIWDEPRESYJNE (LPD) -
podział
1. hamujące wychwyt zwrotny monoamin
2. hamujące aktywność monoaminooksydaz
3. wpływające na rec. neuronów NA i 5-
HT
4. selektywne inhibitory wychwytu NA
5. inhibitory wychwytu DA
6. neuroleptyki o działaniu p/depresyjnym
7. sole litu
LPD - hamujące wychwyt
zwrotny monoamin
Nieselektywne inhibitory
wychwytu NA i 5-HT
działają też na układ
-
cholinergiczny
- dopaminergiczny
- histaminowy
Trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne = TLPD
Trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne
Amitryptylina
Dezypramina
Doksepina
Klomipramina
Imipramina
Inhibitory wychwytu
serotoniny = SSRI
fluoksetyna, paroksetyna,
sertralina, fluwoksamina
Selektywne inhibitory
wychwytu NA i 5-HT
nie wpływające na inne
przekaźnictwa
wenlafaksyna, milnacipran
LPD -
LPD -
hamujące wychwyt zwrotny
hamujące wychwyt zwrotny
monoamin
monoamin
LPD - hamujące aktywność
MAO
Nieselektywne inhibitory
MAO-A i MAO-B
tranylcypramina, fenelzyna,
izokarboksazyd
(interakcja z tyraminą - RR,
hepatotoksyczne)
Selektywne inhibitory MAO-
A
moklobemid, brofaromina,
toloksaton, klorgylina
Selektywne inhibitory MAO-
B
selegilina
LPD -
podział ze względu na budowę
chemiczną
leki o budowie
trójpierścieniowej = TLPD
leki o budowie innej niż
trójpierścieniowa
LEKI PRZECIWDEPRESYJNE
działanie
przeciwdepresyjne
przeciwlękowe
uspokajające
regulujące napęd
psychoruchowy
LPD
profil działania
psychotropowego
o wyraźnym działaniu
przeciwlękowym i uspokajającym,
bez pobudzającego wpływu na napęd
doksepina
o słabszym działaniu przeciwlękowym
i umiarkowanym wpływie na napęd
amitryptylina
wykazujące „odhamowujący” wpływ
na napęd,
nie działające przeciwlękowo,
dezypramina, nieselektywne inhibitory MAO
WYBÓR LEKU
PRZECIWDEPRESYJNEGO
obraz psychopatologiczny depresji
obecność choroby somatycznej, leczonej
innymi lekami
wiek
wcześniejsza reakcja na stosowane leki
występowanie objawów niepożądanych
leczenia
opinia lekarza
komfort przyjmowania leków
preferencja pacjenta
LPD
wskazania do
stosowania
Depresja
Lęk napadowy
Zespół natręctw
Zespoły bólowe
Moczenie nocne u dzieci
Zespoły hiperkinetyczne
z zaburzeniami uwagi
Nerwice pourazowe
TLPD
działania niepożądane
dz. cholinolityczne = blokada rec. M
suchość w ustach
zaparcia
retencja moczu
tachykardia
nieostre widzenie = akomodacja
ciśnienia śródgałkowego = jaskra
ośrodkowy zespół cholinolityczny
=
majaczenie, splątanie
TLPD
działania niepożądane
Blokowanie rec. α
1
arytmia
wydłużenie QT
obniżenie odcinka ST
spłaszczenie załamka T
ortostatyczne ciśnienia
tętniczego
TLPD
działania niepożądane
Blokowanie rec. H
1
sedacja
przyrost masy ciała
LPD -
TLPD
działania
niepożądane
kardiotoksyczność
przyrost masy ciała
upośledzenie
funkcji seksualnych
LPD-
SSRI
działania
niepożądane
układ nerwowy
niepokój, lęk, bezsenność
naczynia mózgowe
bóle głowy, napady
migreny
przewód pokarmowy
nudności, wymioty,
biegunka, masy ciała
LPD -
SSRI
działania
niepożądane
Zespół serotoninowy
zaburzenia świadomości
niepokój
drżenie mięśniowe
wzmożenie odruchów głębokich
dreszcze
zlewne poty
hipertermia
drgawki
zaburzenie funkcji przewodu
pokarmowego
LPD
działania niepożądane
prawie wszystkie LPD wywołują
zaburzenia seksualne,
ustępowanie depresji i dawek LPD
normalizację
poprawa funkcji seksualnych
SSRI - fluoksetyna
inhibitory MAO-A - moklobemid
Bupropion
Nefazodon
FARMAKOTERAPIA
DEPRESJI
Efekt p/depresyjny pojawia się
najwcześniej po 2 tyg. leczenia
Brak poprawy po 4-6 tyg. leczenia
zmiana leku / potencjalizacja dz.
Leczenie stabilizujące 4-9 miesięcy
Leczenie podtrzymujące 2-3 lata?
Stopniowy wzrost dawki leku
LPD
potencjalizacja działania
Lit
Karbamazepina
Kwas walproinowy
Buspiron
T
3,
T
4
Stymulacja magnetyczna kory
Deprywacja snu
LEKI NORMOTYMICZNE
Lek skuteczny w
leczeniu: depresji, manii
oraz zapobieganiu
nawrotom tych zaburzeń
Sole litu
Karbamazepina
Kwas walproinowy
SOLE LITU
mechanizm działania
nieznany (modulacja aktywności
kinazy proteinowej G)
lek charakteryzujący się
”wąskim” współczynnikiem
teraputycznym
liczne działania niepożądane
lczne interakcje
Leki zmieniające stężenie
LITU we krwi
STĘŻENIE
NLPZ
IKA
leki moczopędne
erytromycyna
metronidazol
tetracykliny
neuroleptyki
fenotiazynowe
leki p/padaczkowe
STĘŻENIE
metyloksantny
sole sodu
leki p/grzybicze
glukoza
mannitol