Podstawy Prawne
Podstawy Prawne
Biznesu
Biznesu
Firma i Prokura
Firma i Prokura
Firma
Firma
Firma to nazwa przedsiębiorcy.
Firma to nazwa przedsiębiorcy.
Firma służy oznaczeniu podmiotów (tak osób
Firma służy oznaczeniu podmiotów (tak osób
fizycznych, jak i prawnych oraz jednostek
fizycznych, jak i prawnych oraz jednostek
organizacyjnych) prowadzących działalność
organizacyjnych) prowadzących działalność
gospodarczą.
gospodarczą.
Przedsiębiorca działa pod firmą.
Przedsiębiorca działa pod firmą.
Przez działanie pod firmą należy rozumieć prowadzenie
Przez działanie pod firmą należy rozumieć prowadzenie
działalności gospodarczej i zawodowej, a więc
działalności gospodarczej i zawodowej, a więc
dokonywanie czynności nie tyle faktycznych, którym
dokonywanie czynności nie tyle faktycznych, którym
ustawodawca nie przypisuje większego znaczenia, ale
ustawodawca nie przypisuje większego znaczenia, ale
przede wszystkim czynności prawnych.
przede wszystkim czynności prawnych.
Firmę, łączy się nie tylko z przedsiębiorcą, ale i z
Firmę, łączy się nie tylko z przedsiębiorcą, ale i z
przedsiębiorstwem przez niego prowadzonym.
przedsiębiorstwem przez niego prowadzonym.
Firma osoby fizycznej
Firma osoby fizycznej
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.
Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko.
Można włączyć do firmy pseudonim lub
Można włączyć do firmy pseudonim lub
określenia wskazujące na przedmiot
określenia wskazujące na przedmiot
działalności przedsiębiorcy, miejsce jej
działalności przedsiębiorcy, miejsce jej
prowadzenia oraz inne dowolnie obrane.
prowadzenia oraz inne dowolnie obrane.
Firmą spółki cywilnej, będą imiona i nazwiska
Firmą spółki cywilnej, będą imiona i nazwiska
wszystkich wspólników, którzy zawarli
wszystkich wspólników, którzy zawarli
umowę spółki (zobowiązując się dążyć do
umowę spółki (zobowiązując się dążyć do
osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego),
osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego),
z dodatkiem, że chodzi o spółkę cywilną.
z dodatkiem, że chodzi o spółkę cywilną.
Firma osoby prawnej
Firma osoby prawnej
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.
Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej.
Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej.
Osoba prawna może przyjąć dla siebie nazwę (firmę)
Osoba prawna może przyjąć dla siebie nazwę (firmę)
dowolnie obraną.
dowolnie obraną.
Firma może wskazywać na przedmiot działalności,
Firma może wskazywać na przedmiot działalności,
siedzibę tej osoby prawnej oraz inne określenia
siedzibę tej osoby prawnej oraz inne określenia
dowolnie obrane.
dowolnie obrane.
Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub
Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub
pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu
pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu
związków tej osoby z powstaniem lub działalnością
związków tej osoby z powstaniem lub działalnością
przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo
przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo
pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody
pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody
tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i
tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i
dzieci.
dzieci.
Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.
Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.
Zasady tworzenia firmy
Zasady tworzenia firmy
Zasada prawdziwości
Zasada prawdziwości
Zasada jedności
Zasada jedności
Zasada ciągłości
Zasada ciągłości
Zasada wyłączności
Zasada wyłączności
Zasada jawności
Zasada jawności
Zasada prawdziwości
Zasada prawdziwości
Zasada prawdziwości firmy wiąże się
Zasada prawdziwości firmy wiąże się
z koniecznością przedstawiania w
z koniecznością przedstawiania w
firmie danych, które są prawdziwe.
firmie danych, które są prawdziwe.
Firma nie może wprowadzać w błąd,
Firma nie może wprowadzać w błąd,
w szczególności, co do osoby
w szczególności, co do osoby
przedsiębiorcy, przedmiotu
przedsiębiorcy, przedmiotu
działalności przedsiębiorcy, miejsca
działalności przedsiębiorcy, miejsca
działalności, źródeł zaopatrzenia.
działalności, źródeł zaopatrzenia.
Zasada jedności
Zasada jedności
Przedsiębiorca może obrać tylko
Przedsiębiorca może obrać tylko
jedną firmę dla oznaczenia swego
jedną firmę dla oznaczenia swego
przedsiębiorstwa.
przedsiębiorstwa.
Firma oddziału osoby prawnej musi
Firma oddziału osoby prawnej musi
zawierać pełną nazwę tej osoby oraz
zawierać pełną nazwę tej osoby oraz
określenie „oddział” ze wskazaniem
określenie „oddział” ze wskazaniem
miejscowości, w której oddział ma
miejscowości, w której oddział ma
siedzibę.
siedzibę.
Zasada ciągłości
Zasada ciągłości
Przedsiębiorca może korzystać z firmy w
Przedsiębiorca może korzystać z firmy w
dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu.
dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu.
Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze.
Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze.
W razie przekształcenia osoby prawnej można
W razie przekształcenia osoby prawnej można
zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem
zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem
określenia wskazującego formę prawną osoby
określenia wskazującego formę prawną osoby
prawnej, jeżeli uległa ona zmianie. To samo dotyczy
prawnej, jeżeli uległa ona zmianie. To samo dotyczy
przekształcenia spółki osobowej.
przekształcenia spółki osobowej.
Nabywca przedsiębiorstwo, może je nadal
Nabywca przedsiębiorstwo, może je nadal
prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien
prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien
jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub
jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub
nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły
nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły
inaczej.
inaczej.
Zasada wyłączności
Zasada wyłączności
Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać
Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać
dostatecznie od firm innych przedsiębiorców
dostatecznie od firm innych przedsiębiorców
prowadzących działalność na tym samym rynku (np.
prowadzących działalność na tym samym rynku (np.
rynek paliwowy).
rynek paliwowy).
Zasada ta dotyczy zarówno firm już
Zasada ta dotyczy zarówno firm już
zarejestrowanych, jak i nowo tworzonych.
zarejestrowanych, jak i nowo tworzonych.
Zasada ta ma na celu ochronę przedsiębiorców przed
Zasada ta ma na celu ochronę przedsiębiorców przed
nieuczciwą konkurencją i przed świadomym bądź
nieuczciwą konkurencją i przed świadomym bądź
nawet nieświadomym wprowadzaniem w błąd innych
nawet nieświadomym wprowadzaniem w błąd innych
przedsiębiorców, a także ich klientów.
przedsiębiorców, a także ich klientów.
Przy ocenie czy występuje dostateczne odróżnianie
Przy ocenie czy występuje dostateczne odróżnianie
się (dostateczna różnica) firm (ich nazw), należy
się (dostateczna różnica) firm (ich nazw), należy
stosować kryteria obiektywne. Należy brać pod
stosować kryteria obiektywne. Należy brać pod
uwagę wiedzę i ogólną orientację przeciętnego
uwagę wiedzę i ogólną orientację przeciętnego
człowieka, żyjącego w określonym środowisku.
człowieka, żyjącego w określonym środowisku.
Zasada jawności
Zasada jawności
Zasada ta wiąże się z ogólną
Zasada ta wiąże się z ogólną
dostępnością do rejestru
dostępnością do rejestru
przedsiębiorców.
przedsiębiorców.
Każdy może sprawdzić czy w
Każdy może sprawdzić czy w
rejestrze znajduje się firma o nazwie
rejestrze znajduje się firma o nazwie
identycznej lub zbliżonej do tej którą
identycznej lub zbliżonej do tej którą
chcemy założyć.
chcemy założyć.
Zbywanie firmy
Zbywanie firmy
Firma nie może być zbyta.
Firma nie może być zbyta.
Prawo do firmy jest prawem
Prawo do firmy jest prawem
związanym (firma stanowi nazwę
związanym (firma stanowi nazwę
przedsiębiorcy) z przedsiębiorcą,
przedsiębiorcy) z przedsiębiorcą,
a nie z przedsiębiorstwem.
a nie z przedsiębiorstwem.
Przedsiębiorca może upoważnić innego
Przedsiębiorca może upoważnić innego
przedsiębiorcę do korzystania ze swej
przedsiębiorcę do korzystania ze swej
firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.
Ochrona firmy
Ochrona firmy
Przedsiębiorca, którego prawo do firmy
Przedsiębiorca, którego prawo do firmy
zostało zagrożone cudzym działaniem,
zostało zagrożone cudzym działaniem,
może żądać zaniechania tego działania,
może żądać zaniechania tego działania,
chyba że nie jest ono bezprawne.
chyba że nie jest ono bezprawne.
W razie dokonanego naruszenia może on
W razie dokonanego naruszenia może on
także żądać usunięcia jego skutków,
także żądać usunięcia jego skutków,
złożenia oświadczenia lub oświadczeń w
złożenia oświadczenia lub oświadczeń w
odpowiedniej treści i formie, naprawienia
odpowiedniej treści i formie, naprawienia
na zasadach ogólnych szkody majątkowej
na zasadach ogólnych szkody majątkowej
lub wydania korzyści uzyskanej przez
lub wydania korzyści uzyskanej przez
osobę, która dopuściła się naruszenia.
osobę, która dopuściła się naruszenia.
Przedstawicielstwo
Przedstawicielstwo
Przedstawicielstwo jest to działanie w cudzym
Przedstawicielstwo jest to działanie w cudzym
imieniu ze skutkiem prawnym bezpośrednio dla
imieniu ze skutkiem prawnym bezpośrednio dla
reprezentowanego (art. 95 k.c.).
reprezentowanego (art. 95 k.c.).
Przedstawiciel, który zawiera kontrakt w granicach
Przedstawiciel, który zawiera kontrakt w granicach
swego umocowania, zobowiązuje i nabywa
swego umocowania, zobowiązuje i nabywa
bezpośrednio prawa dla reprezentowanego.
bezpośrednio prawa dla reprezentowanego.
Źródłem umocowania, tj. mocy działania w cudzym
Źródłem umocowania, tj. mocy działania w cudzym
imieniu, mogą być przepisy ustawy
imieniu, mogą być przepisy ustawy
(przedstawicielstwo ustawowe) lub oświadczenie
(przedstawicielstwo ustawowe) lub oświadczenie
reprezentowanego, zwane pełnomocnictwem.
reprezentowanego, zwane pełnomocnictwem.
Granice umocowania przedstawicieli ustawowych
Granice umocowania przedstawicieli ustawowych
określają właściwe przepisy, natomiast
określają właściwe przepisy, natomiast
pełnomocników - treść pełnomocnictwa.
pełnomocników - treść pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo
Pełnomocnictwo
Wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictwa:
Wyróżnia się trzy rodzaje pełnomocnictwa:
- ogólne,
- ogólne,
- rodzajowe (do określonego rodzaju czynności)
- rodzajowe (do określonego rodzaju czynności)
- szczególne (do poszczególnych czynności
- szczególne (do poszczególnych czynności
prawnych).
prawnych).
Pełnomocnictwo ogólne
Pełnomocnictwo ogólne
obejmuje umocowanie
obejmuje umocowanie
do czynności zwykłego zarządu.
do czynności zwykłego zarządu.
Pełnomocnictwo rodzajowe
Pełnomocnictwo rodzajowe
obejmuje
obejmuje
umocowanie do określonego rodzaju czynności.
umocowanie do określonego rodzaju czynności.
Pełnomocnictwo szczególne
Pełnomocnictwo szczególne
zawiera
zawiera
umocowanie do dokonania określonej czynności
umocowanie do dokonania określonej czynności
prawnej, np. do zawarcia umowy sprzedaży
prawnej, np. do zawarcia umowy sprzedaży
oznaczonej nieruchomo ści (gruntu, budynku,
oznaczonej nieruchomo ści (gruntu, budynku,
lokalu).
lokalu).
Pełnomocnictwo
Pełnomocnictwo
substytucyjne
substytucyjne
Pełnomocnik może mieć prawo do
Pełnomocnik może mieć prawo do
ustanowienia dla mocodawcy innych
ustanowienia dla mocodawcy innych
pełnomocników (tzw. substytutów).
pełnomocników (tzw. substytutów).
Pełnomocnictwo udzielone przez
Pełnomocnictwo udzielone przez
pełnomocnika innej osobie określa się jako
pełnomocnika innej osobie określa się jako
pełnomocnictwo substytucyjne.
pełnomocnictwo substytucyjne.
Ustanowienie pełnomocnictwa
Ustanowienie pełnomocnictwa
substytucyjnego powoduje powstanie
substytucyjnego powoduje powstanie
stosunku pełnomocnictwa między
stosunku pełnomocnictwa między
substytutem a mocodawcą. Substytut jest
substytutem a mocodawcą. Substytut jest
zatem umocowany do działania w imieniu i z
zatem umocowany do działania w imieniu i z
bezpośrednim skutkiem dla mocodawcy.
bezpośrednim skutkiem dla mocodawcy.
Czynności z „samym sobą”
Czynności z „samym sobą”
Pełnomocnik nie może w zasadzie zawrzeć kontraktu
Pełnomocnik nie może w zasadzie zawrzeć kontraktu
„z samym sobą", tzn. nie może być jego drugą stroną.
„z samym sobą", tzn. nie może być jego drugą stroną.
Od tej zasady przepis powyższy przewiduje dwa
Od tej zasady przepis powyższy przewiduje dwa
wyjątki:
wyjątki:
- gdy z treści pełnomocnictwa wynika
- gdy z treści pełnomocnictwa wynika
dopuszczalność zawarcia kontraktu „z samym sobą";
dopuszczalność zawarcia kontraktu „z samym sobą";
- gdy ze względu na treść kontraktu wyłączona
- gdy ze względu na treść kontraktu wyłączona
jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.
jest możliwość naruszenia interesów mocodawcy.
W przypadku zawarcia przez pełnomocnika kontraktu
W przypadku zawarcia przez pełnomocnika kontraktu
„z samym sobą", uznaje się, że ważność kontraktu
„z samym sobą", uznaje się, że ważność kontraktu
zależy od potwierdzenia przez osobę, w której imieniu
zależy od potwierdzenia przez osobę, w której imieniu
został on zawarty.
został on zawarty.
Wygaśnięcie
Wygaśnięcie
pełnomocnictwa
pełnomocnictwa
Pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie,
Pełnomocnictwo może być odwołane w każdym czasie,
chyba że mocodawca zrzekł się prawa odwołania
chyba że mocodawca zrzekł się prawa odwołania
pełnomocnictwa.
pełnomocnictwa.
Umocowanie wygasa:
Umocowanie wygasa:
- ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika
- ze śmiercią mocodawcy lub pełnomocnika
- z przyczyn określonych w treści pełnomocnictwa (np. z
- z przyczyn określonych w treści pełnomocnictwa (np. z
upływem czasu lub z chwilą
upływem czasu lub z chwilą
zawarcia
zawarcia
kontraktu, na które
kontraktu, na które
zostało udzielone);
zostało udzielone);
- z powodu utraty przez pełnomocnika zdolności do
- z powodu utraty przez pełnomocnika zdolności do
czynności prawnych, co uniemożliwia mu dokonywanie
czynności prawnych, co uniemożliwia mu dokonywanie
tych czynności;
tych czynności;
- z powodu zrzeczenia się przez pełnomocnika
- z powodu zrzeczenia się przez pełnomocnika
pełnomocnictwa
pełnomocnictwa
Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest
Po wygaśnięciu umocowania pełnomocnik obowiązany jest
zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.
zwrócić mocodawcy dokument pełnomocnictwa.
Prokura
Prokura
Prokura jest szczególnym rodzajem
Prokura jest szczególnym rodzajem
wyspecjalizowanego pełnomocnictwa
wyspecjalizowanego pełnomocnictwa
przeznaczonego dla ściśle określonego rodzaju
przeznaczonego dla ściśle określonego rodzaju
stosunków prawnych.
stosunków prawnych.
Prokurę może ustanowić tylko przedsiębiorca
Prokurę może ustanowić tylko przedsiębiorca
podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru
podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru
przedsiębiorstw.
przedsiębiorstw.
Prokura obejmuje umocowanie do czynności
Prokura obejmuje umocowanie do czynności
sądowych i pozasądowych, jakie są związane z
sądowych i pozasądowych, jakie są związane z
prowadzeniem przedsiębiorstwa
prowadzeniem przedsiębiorstwa
Zakres prokury jest ustawowo określony w sposób
Zakres prokury jest ustawowo określony w sposób
bezwzględnie obowiązujący, nie może więc być
bezwzględnie obowiązujący, nie może więc być
ograniczony w stosunku do osób trzecich.
ograniczony w stosunku do osób trzecich.
Zakres prokury
Zakres prokury
Umocowanie do czynności sądowych obejmuje
Umocowanie do czynności sądowych obejmuje
reprezentację mocodawcy w sprawach sądowych w
reprezentację mocodawcy w sprawach sądowych w
sądach powszechnych i administracyjnych oraz w
sądach powszechnych i administracyjnych oraz w
Sądzie Najwyższym i w sądach polubownych, a także
Sądzie Najwyższym i w sądach polubownych, a także
przed
organami
samorządu
terytorialnego
i
przed
organami
samorządu
terytorialnego
i
administracji rządowej związanych z prowadzeniem
administracji rządowej związanych z prowadzeniem
przedsiębiorstwa.
przedsiębiorstwa.
Z kompetencji prokurenta wyłączone są czynności
Z kompetencji prokurenta wyłączone są czynności
dotyczące zbycia przedsiębiorstwa, oddanie go do
dotyczące zbycia przedsiębiorstwa, oddanie go do
czasowego korzystania, oraz zbywanie i obciążanie
czasowego korzystania, oraz zbywanie i obciążanie
nieruchomości.
nieruchomości.
Pojęcia
Pojęcia
„prowadzenie przedsiębiorstwa”
„prowadzenie przedsiębiorstwa”
pokrywa się
pokrywa się
z pojęciem działalności gospodarczej.
z pojęciem działalności gospodarczej.
Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw
Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw
wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa
wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa
(prokura oddziałowa).
(prokura oddziałowa).
Udzielenie prokury
Udzielenie prokury
Prokura powinna być pod rygorem nieważności
Prokura powinna być pod rygorem nieważności
udzielona na piśmie (oświadczenie woli w
udzielona na piśmie (oświadczenie woli w
drodze elektronicznej).
drodze elektronicznej).
Udzielenie i wygaśnięcie prokury
Udzielenie i wygaśnięcie prokury
przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru
przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru
przedsiębiorców.
przedsiębiorców.
Prokurentem można ustanowić tylko osobę
Prokurentem można ustanowić tylko osobę
fizyczną mającą pełną zdolność do czynności
fizyczną mającą pełną zdolność do czynności
prawnych
prawnych
Prokura może być udzielona kilku osobom
Prokura może być udzielona kilku osobom
łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.
łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie.
Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno
Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno
określać jej rodzaj, a w przypadku prokury
określać jej rodzaj, a w przypadku prokury
łącznej także sposób jej wykonywania.
łącznej także sposób jej wykonywania.
Wygaśnięcie prokury
Wygaśnięcie prokury
Prokura może być w każdym czasie
Prokura może być w każdym czasie
odwołana.
odwołana.
Prokura wygasa wskutek wykreślenia
Prokura wygasa wskutek wykreślenia
przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia
przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia
upadłości, otwarcia likwidacji oraz
upadłości, otwarcia likwidacji oraz
przekształcenia przedsiębiorcy.
przekształcenia przedsiębiorcy.
Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta.
Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta.
Śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez
Śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez
niego zdolności do czynności prawnych nie
niego zdolności do czynności prawnych nie
powoduje wygaśnięcia prokury.
powoduje wygaśnięcia prokury.